ကူသာန်မၞိဟ်
လိက်ပရေၚ်ဝွံ ဒှ်လိက်ပရေၚ် ချူကၠာဲလဝ်ပရူ ပရေၚ်ကူသာန်မၞိဟ် (ပွမသွံရာန်မၞိဟ် နဒးဒှ်ဗၞိက်) အဓိပ္ပါယ် UN မပံက်လဝ်ရ။ လိက်ပရေၚ်ဝွံ ဒှ်လိက်ပရေၚ်နူလိက်အုပ် လညာတ်တၞောဝ်သၟတ်တၟိ မဒှ်ရ။
အဓိပွါယ်ကူသာန်မၞိဟ် ကုလသမဂ္ဂပံက်
ပလေဝ်ဒါန်ရန်တၟအ်ကဵုသွက်ဂွံပတိတ်ပရဲ လတူမၞိဟ်မွဲမွဲတုဲ
- ပွမဘပလ
- နနဲအဓမ္မ ပွမသ္ပအနိုၚ်အပိုၚ်
- တံၚ်ရပ်မၞိဟ်တုဲ ပွမအာတ်သြန်
- ပွမဒ္ဂေတ်လီကေတ်
- ပွမသုၚ်စောဲအဝဵုအာဏာ ဗၠေတ်ကဵုဒၞါဲ
- တီကေတ် တၚ်ဍိုန်လျမၞိဟ်တုဲ ပွမရေက်ကးကေတ် လ္တူအခေါၚ်ခိုဟ်
သွက်ရဂွံကလိဂွံတၚ်တုပ်စိုတ် နူညးမအုပ်ဓုပ်တုဲ မပ္တံပွမကဵုၚုဟ်မး(ဝါ)ပွမကဵု ဂုဏ်ဖိုလ်မွဲမွဲကီု နနဲဂၠိုၚ်ကဵုသာ် စန်ဒက် သီကေတ် နကဵုဗီုပြၚ်ပလံၚ်၊ ပွမပြံၚ်လှာဲ၊ ပွမကဵုဒါန်၊ ပွမ ဒုၚ်တဲ၊ ပွမခြိုၚ်စွံလဝ်တံသီုဖအိုတ်ပါလုပ်ကီုရ။
ပရေၚ်ကူသာန်မၞိဟ်ဝွံ ဒှ်ဂဗုတ်ရာဇာ၀တ်
ပလေဝ်ဒါန်ပရေၚ် ကူသာန်မၞိဟ်ဝွံ ဖံက်ပကဝ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ်၊အခေါၚ်သၟာကမၠောန်သၟးဟွံက ဂဗုတ်ရာဇာဝတ်လေဝ်ဒှ်မံၚ်ကီုရ။ အတိုၚ်လိက် ကုလသမဂ္ဂ မစၞောန်ထၜးလဝ်ဂှ် ပရေၚ်ကူသာန်မၞိဟ်ဝွံ နကဵုဂကောံတတ်ကၠောံ ရးဍုၚ်တအ် ဒှ်ဖံက်ပကဝ် ဂကူဂဗုတ်ရာဇာ၀တ်ရ။
မၞိဟ်မွဲမွဲဝွံ ကၠောန်ပရေၚ်ကမၠောန် ကူသာန်မၞိဟ် ဗွဲတၟေၚ်
- ကူသာန် ကောန်ၚာ်သၟတ်ဂမၠိုၚ်ကီု
- မၞိဟ်ဗြဴဂမၠိုၚ်တံကီုဂှ် ညံၚ်ဂွံဗတိုက်သ္အးထောံတုဲ
လ္တူမၞိဟ်ဖံက်ပကဝ် ဂကူဂဗုတ် ကိစ္စဏံဂှ် ညံၚ်ဂွံကေတ်အရေဝ်မဒှ်ရ။
ဟိုတ်တမ်ရိုဟ် မၞိဟ်ဂွံဒးဒုၚ်ကူသာန်
ပလေဝ်ဒါန်- ဗဟုသုတ အောန်တုဲ ဟွံကၠိုဟ်ခၠၚ်
- ပွမဝါတ်ဂါတ် ဒိုက်ဂတ်
- ပွမစၟဳစ မိက်ဂွံမံၚ် ဘ၀ခိုဟ်
- ပွမ ဟွံတီညာတ် ဖိုလ်ပရေံ ဆက်တောဲကြဴမဒှ်ကၠုၚ်
- မၞိဟ်တံ လောဘဇၞော်တုဲ ဟွံစွံၚုဟ်မးကဵု ဂုဏ်သိက္ခာမၞိဟ် အခေါၚ်အရာသၟာကမၠောန်
- သွက်ရ ဂွံကလိဂွံ ဇြဟတ်ကမၠောန် ၚုဟ်မးတန်တန်
- သွက်ဂွံ ပ္တိတ်ကေတ် ပရဲဂၠိုၚ်ၚ်
ပွမစကာကမၠောန် ဗွဲအဓမ္မ
ပလေဝ်ဒါန်အတိုၚ်ပိုဒ်အရေဝ် ဥပဒေ စၟတ်(၂၉) ဂကောံ သၟာကမၠောန်ရးဍုၚ်ဂမၠိုၚ် (ILO) မဒုၚ်လဝ်တဲဝွံ ဒးဒုၚ်စကာကမၠောန်ဗွဲအဓမ္မဟီုဂှ် ဟိုတ်(သွက်) ဂွံကဵုဒုဟ် ပ္ဍဲမၞိဟ်မွဲမွဲနွံတုဲ
- ဘပလတုဲ ကဵုကၠောန်ကမၠောန် (ဝါ)
- ကဵုယိုက်ဂၠေၚ် တာလျိုၚ်ကမၠောန်နာနာ ဗွဲအဓမ္မ ဟွံကၠောန်ဟွံဂွံ ဒးဒုၚ်ကၠောန်တံမဒှ်ရ။
မၞိဟ်ဒးဒုၚ်စကာ ကၠောန်ကမၠောန်ဂှ် စိုတ်ဆန္ဒညး ဟွံပါမွဲသာ်ကီုလေဝ် ဒးဒုၚ်ကၠောန်ဏာကမၠောန်တံဂှ်မဒှ်ရ။ ဍုၚ်မပါလုပ် ထပက်လဝ် စၟတ်တဲတံဝွံ နကဵုသၞောဝ် ကောန်ဂကောံ သမဂ္ဂ သၟာကမၠောန်ရးဍုၚ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး ပိုဒ်ဂလာန် ဥပဒေ စၟတ်(၂၉) ပရေၚ်စကာကမၠောန် ဗွဲအဓမ္မ မနွံဂၠိုၚ်ကဵုသာ်တံ ဒှ်မာန်မ္ဂး ညံၚ်ဂွံအိုတ်အးအာ ပ္ဍဲကဵုအခိၚ်ကာလဂၠေံဂၠေံ ဗွဲပြဟ်ဏံမာန် ဒးဗတိုက်သရိုဟ်သ္အးထောံ ဏောၚ်ဂှ် တာလျိုၚ်နွံမံၚ်သီုဖအိုတ်ရ။
ဥပမာစဵုဒၞါ ကူသာန်မၞိဟ် ဍုၚ်သေံ ဘဳအဳ ၂၅၅၁
ပလေဝ်ဒါန်ပၞောဝ်ကဵု ဥပဒေဍုၚ်သေံ ပရေၚ်စဵုဒၞါ ဗတိုက်ပလီု ကူသာန်မၞိဟ် ဘဳအဳ ၂၅၅၁ ဂှ်မ္ဂး ကမ္မတဳစဵုဒၞါ ဗတိုက်ပလီု ကူသာန်မၞိဟ် ဘဳအဳ ၂၅၅၁ ဂှ်မ္ဂး ကမ္မတဳစဵုဒၞါ ဗတိုက်ပလီု ကူသာန်မၞိဟ် (နဘာသာသေံ ကမ္မတဳ ပဝ်ခဝ်မဝ်) ဂှ် နအလဵုဇကု ဂအုပ်၀န်ဇၞော် က္ဍိုက်ပ်တုဲ ၀န်ဇၞော်ဂမၠိုၚ် ပါလုပ်ဒက်လဝ် ဂကောံမွဲကီုရ။
- ပွမကူသာန်သွံရာန် မဆေၚ်စပ်ကဵုလိၚ်
- ပွမစကာမၞိဟ် နဒဒှ်ဍိက်
- သ္ပအနိုၚ်အပိုၚ်(ကေတ်ဇၞးကဵုဇြဟတ်)တုဲ စကာမၞိဟ် သွက်ဂွံအာတ်စ
- ပွမစကာကမၠောန် နနဲအဓမ္မ
- သွက်ဂွံ သွံအဝယ်ခန္ဓကာယမွဲဒကုတ်မွဲဒကဴတုဲ ဒးဒုၚ်သ္ပအနိုၚ်အပိုၚ်ကဵုဒှ်ကီု၊ အလဵုဇကုတုပ်စိုတ်တုဲ ကၠောန်ကဵုဒှ်ကီု ပွဏံဂှ် နကဵုသၞောဝ် ဥပဒေ ဘဳအဳ ၂၅၅၁-မ္ဂး ဒးစဵုတာဒၞာရောၚ်။
နကဵုသၞောဝ် ဥပဒေဏံမ္ဂး
ပလေဝ်ဒါန်မၞိဟ်ကလိလောန် ဖံက်ပကဝ်ဂဗုတ် ကူသာန်မၞိဟ်မ္ဂး ဒးဒုၚ်သ္ၚိစာတ်(ထံၚ်) သ္ပပ္တံနူ (၄) သၞာံ စဵုကဵုစိုပ်(၁၀)သၞာံ (ဝါ) ဒဏ်သြန် ဒ္စါံလက်ၜါတ် စဵုကဵုၜါကိုဋ် ၜါတ်
ယဝ်ကလိလောန်ဂဗုတ် မၞိဟ်မၞုံအာယုက် အကြာ (၁၅)သၞာံ လ္တူကဵု သၟဝ် (၁၈)သၞာံမ္ဂး ဒးဒုၚ်သ္ၚိစာတ် နူ(၆)သၞာံ စဵုကဵုစိုပ် (၁၂) သၞာံ (ဝါ) ဒဏ်သြန် မွဲကိုဋ်ၜါတ် စဵုကဵုစိုပ် ကိုဋ်ပန်လက်
ယဝ်ကလိလောန် ဂဗုတ် မၞိဟ်အာယုက် သၟဝ် (၁၅)သၞာံ (ဝါ) ဒဏ်သြန် မွဲကိုဋ်တြဴလက်ၜါတ် စဵုကဵုစိုပ် ပိကိုဋ် ၜါတ်။
ဆက်တောဲဖဵုကြဴ ဒးဒုၚ်ကူသာန်မၞိဟ်
ပလေဝ်ဒါန်- ဒးဒုၚ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက် မဆေၚ်စပ်ကဵု ကာယကေုာံစိုတ်
- မဆေၚ်စပ်ကဵု လိၚ်ဂှ် ပွမဒးဒုၚ် ပလီုပလာ် ဟွံမွဲကဵုဗဗွဲဓရ် ကေုာံပွမဒး ဒုၚ်စကာ နဒဒှ်ဗြဴစရာဲဍုၚ်
- ဒးဒုၚ်သပိုတ် ဆက်စၠောံကဵု မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ပွမဒးဒုၚ် ခြိုၚ်စဵုဗိုၚ်လဝ်
- ပွမဒးဒုၚ်ကၠေၚ်
- ပွမဟွံဂွံဒုၚ်စသိုၚ် တ္ၚဲဇူကမၠောန်၊ တ္ၚဲကၟာတ်ကမၠောန်
- နနဲအဓမ္မ ပွမဒးဒုၚ်စကာ သုၚ်စောဲ ဂဥုဲဗ္ၜူမာဲ
- ယဲမလေပ်ကၠောအ်ထၞာန် မဆေၚ်စပ်ကဵု ယဲအေတ်၊ ယဲဗၠာဲ (ယဲတံၚ်ကိုဋ်) ကေုာံ ယဲတဳဗဳတံ ကၠောံဒှ်ကၠုၚ်
- ပရေၚ်ထတ်ယုတ်ဟွံခိုဟ်ကီုရလေဝ် အခေါၚ်သွက်ဂွံဇူတဴဟွံမွဲ
- ပွမအာစိုပ်ဒဒှ်ဘဝဍိက် ဘဝခတှ်
- ပွမဒးဒုၚ်စကာကမၠောန် နနဲအဓမ္မ
- ပွမဆဵုဂဗကုဘဲအန္တရာဲလမျီု
ဖိုလ်ပရော မဆေၚ်စပ်ကဵု ကူသာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်
ပလေဝ်ဒါန်- ဂဗုတ်ရာဇာဝတ် ပွမကတဵုဒှ်ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်
- ပရေၚ်ထတ်ယုတ်မၞိဟ်တံ ယုက်ဒေက်စှေ်ကၠုၚ်