ကြက်သာသနာ
ကျာ်က္တဵုဒှ် ပ္ဍဲလိုက်လောကမၞိဟ်တအ်ဂှ် သွက်ဂွံဟံင်ပြာ်သတ္တအ် နူဒဒိုက်ဝဋ်သံသာရ။ သတ်တှေ်တုဲ ကျာ်ဟံင်ဟွံမာန်၊ မၞိဟ်ဒေဝတဴအိန်ဗြီု ဍိုက်ပေင်ကဵု ကြက်သာသနာပိဏအ်ဟေင် ကျာ်ဟံင်ပ္တိတ်နူဒဒိုက်ဝဋ်မာန်ရ။ သဳလ၊ သမာဓိ ပညာပိဝွံ ကြက်သာသနာသ္ဂးရ။ ကြက်ပိဝွံ မၞိဟ်သ္ပသဇိုင် သ္ပအဓိကကဵု ဓရ်ဟိရိ သြတ္တပ္ပဟေင် ဒ္ဂေတ်ဍိုက်ပေင်မာန်ရ။ မၞိဟ်ဟွံစွံၚုဟ်မးကဵု ဓရ်ဟိရိ သြတ္တပ္ပတအ် ဂွပါတ်ဖေက်ပါတ်အောန်တုဲ သဳလဟွံဍိုက်ပေင်ရ။ သီလလီုမ္ဂး သမာဓိ ပညာလေဝ် ဒ္ဂေတ်ဗက်ဟွံဍိုက်ပေင်ရ။ ဓရ်ကျာ်တြဲတွံလဝ် ခ္ဍန်ပကောံ ဖအိုတ်မ္ဂး နွံဆကြက်ပိသာ်ဏအ်ရ။ ဂကူဗုဒ္ဓဘာသာတအ်ဂှ် ဒးဒ္ဂေတ်မင်မွဲ ကြက်သာသနာ ဇဝ်ပိသာ်ဏအ်ရ။ ဗုဒ္ဓဘာသာဂှ် ထ္ကးအာၜါကရေက် ပတှေ်ကွေတ်ဓရ် ပလေဝ်ပလေတ်လဝ် ထပ်ကဵုထပ် မဟာယာနဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ပတှေ်ကွေတ်ကျာ်တွံလဝ်ဓရ်ခေတ်တြေံဂှ် ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဂကူမန်ဗၟာတအ် ဒှ်ဂကူထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာရ။ ကြက်သာသနာပိသာ်ဏအ် ဒ္ဂေတ်ဍိုက်ပေင်မ္ဂး ဒှ်တၠအရှန်ဂွံဆဵုနိဗ္ဗာန် တိတ်ဗၠးနူသံသာမာန်ဏီရ။ ဂကူမဟာယာန ဗုဒ္ဓဘာသာတအ် ဓရ်ကြက်သာသနာပိသာ်ဏအ် ဒ္ဂေတ်လဝ်ဟွံဍိုက်ပေင်တုဲ သ္ၚောဲကဵုနိဗ္ဗာန် ကွေံကွေံရ။ ရုပ်( ကွန်းယင်မယ်တော်) ဂှ် ညးတအ်ပတှေ်ဂၠိုင်နူ ရုပ်ကျာ်တြဲဂေါတမဏီရ။
ဘဝပိုယ်က္တဵုဒှ်မံင်ဘဝမၞိဟ် လၟုဟ်ဒှ်ဘဝမၞိဟ်ဂွံဆဵုမံင်သာသနာကျာ်ရ၊ ဒှ်ဘဝမၞိဟ်သၠုင်ပြဲမွဲရ၊ ဓရ်ကြက်သာသနာပိသာ်ဏအ် ဒ္ဂေတ်မင်မွဲဍိုက်ပေင်င်မာန်မ္ဂး နိဗ္ဗာန်လေဝ် ကလိဂွံဆဵုမာန် စိုပ်မာန် ဟွံစိုပ်မာန်ကၠာလေဝ် ဘဝက္တဵုဒှ်ဂတဂတတေံဂှ် ကလိဂွံတသိုက်ဍာံရ၊ ယဝ်ဒ္ဂေတ်မင်မွဲမ္ဂး ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဒးတီလဝ်အရထအဓိပ္ပါယ်ကၠာရ။ ဆက်ချူကဵုအရထအဓိပ္ပါယ်သီလ သမာဓိ ပညာညိရ။
သဳလ ပလေဝ်ဒါန်
သဳလဂှ် ဝေါဟာရပါဠိ မန်တအ်လေဝ် ကော်ဟီုမံင် သဳလကီုရ။ ယၟုပါဠိဂှ် ဒှ်မံင်အရေဝ်မန်မွဲရ။ အဓိပ္ပါယ်သဳလဂှ် ဒ္ဂေတ်လၟေတ် အခိုက်ကၞာ ဒ္ဂေတ်ညးမသၠုင်ပြဲတအ်ဒ္ဂေတ် ဂွံအဓိပ္ပါယ်ဍေံရ။ ကာယကံ ကမၠောန်ကၠောန်နကဵုကာယ၊ ဝစဳကံ - အရေဝ်ဂလာန် ဟီုနကဵုပါင်တအ် ဟွံကဵုခြံင်ဒ္ဂါတ် ကၠောန်ဟီုဗွဲမဒးရးဂှ် သဳလသ္ဂးရ။ မင်မွဲသီဗ္ၜေါတ်လဝ်ကာယ ကဵုပါင် ခိုဟ်ဟ်ဂေါဝ်ဝ်ဂှ် မင်မွဲသဳလသ္ဂးရ။ ညံင်ရဴပိုယ်ဒ္ဂိုန်သဳ ဇရေင်ခမဳသင်တုဲ လဴပူဟီုဂးမံင်ပရူနာနာဂှ် ဒှ်ညးမင်သဳမွဲဟွံဇေတ်ရ။ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်မင်မွဲသဳလဇေတ်တ်ဂှ် ညးတအ်သဳဗ္ၜေါတ်လဝ် ကာယကံပိ၊ ဝစဳကံပန် ဒးဖ္အောန်လဝ်အရေဝ်ခြာရောင်။ သဳလဂှ် နွံဂကူဍေံ တၞဟ်ဟ်ရ။ သဳမသုန် သဳဒ္စါံ သဳစှ် လ္ၚတ်ဗှ်လိက်မ္ဂး တၟေင်သဳလဆဵုမာန်ရ။ ဗွဲတြးဂှ် လ္ၚတ်ဗှ်လိက် အာနိဗ္ဗာန်ဍိုက်မဂ္ဂင် တြးပတိတ်နူတိုက်ဝိပဿနာ ဘာဇၞူဓရ် တေံညိ။
ညးဒ္ဂေတ်မင်မွဲဓရ်သဳလဍိုက်ပေင်မ္ဂး ကလိဂွံဂုဏ်ဖိုလ် ဂၠိုင်ကွေံကွေံရ။ သဳလံ ယောဂိဿလင်္ကာရော ကယျိုင်ညးဂၠာဲဓရ်တအ်ကျိုင်ဂှ် သဳလမွဲဓဝ် ကယျိုင်ဆာဲအိုတ်ရ။ သဳလံ ယောဂိဿ မဏ္ဍနံ ကယျိုင်ဂွံတၟေင်နူ သဳလဂှ် ယောဂဳဂၠာဲဓရ်တအ် မုကယျိုင်သက်ကျိုင်ဟွံမွဲရ။ ပၞောဝ်ဗွိုက်လတက်ကယျိုင်ဂမၠိုင် ကယျိုင်ဗွိုက်လတက်သဳလမွဲ တၟေင်အိုတ်ရ။ ဂလာန်ဝွံ ရဲဗက်ခေတ်ကျိုင်မော်ဒေဝ်တအ် ၜိုန်ဒုင်တဲဟွံမာန်ကီုလေဝ် ရဲစွံၚုဟ်မးကဵု ဓရ်ဟိရ၊ သြတ္တပ္ပတအ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မာန်မ္ဂး ဒှ်ၚုဟ်မးသာသနာကျာ်ရ။ ပတှေ်ကွေတ်ဘာသာမ္ဂး ဒးမံင်ကဵုကယျိုင် ကွေတ်ဘာသာရ၊ ကယျိုင်ယေန်သၞာင် ဘာသာဇကုရှေ်သှ်ေ ဟွံကျိုင်ကျဝ်မ္ဂး ဇကုလေဝ်ဒှ် ညးၚိတ်ကမၠက်ဘာသာ ဇကုရှေ်သှေ်ကီုရောင်။
ဘာသာရှေ်သှေ်မွဲမွဲ ဂွံကၠက်ဂှ် ဒးၚိတ်ကမၠက်ကဵုယေန်သၞာင်ဘာသာရ၊ ဍုင်ဒုင်ယၟုဗုဒ္ဓဘာသာတအ် ဟိုတ်နူကောန်ဍုင်ကောန်ကွာန်ဟွံဒ္ဂေတ် ဟွံကျိုင်ဗက်ယေန်သၞာင် ဗုဒ္ဓဘာသာတုဲ ကွေတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ညောန်ကၠက်မံင် ဇၟာပ်ပ်ဍုင်ရ။ ဍုင်မန်ဗၟာပိုယ်ဝွံ ထိင်ဒဝ်လဝ်ယေန်သၞာင် ဘာသာပ္ဍဲကျာ်မၞုံဣဓိညိဏီရ။ ဥပမာ-တိုန်လ္ၚောဝ်ကျာ်လ္ဂုင် ကျာ်ဣသိယဵုမ္ဂးယဝ်တိုန်လ္ၚောဝ်ကျာ် ပံင်မဳကြေတ်တ်ဂြတ်တ်ဂၠေံဂၠေံ ဂၞိန်ပါ်ပါ်စာ်စာ်မ္ဂး ရဲဗၠာဲသၟိင်မင်ကျာ်တအ် ဟွံကဵုအခေါင်တိုန်လ္ၚောဝ်ကျာ်ရ။
သဳလဂှ် တၟေင်ဍေံနွံၜါ စာရိတ္တသဳလ ဒးမင်မွဲဒ္ဂေတ်ယေန်သၞာင်ဝတ် မၞုံကဵုမ္ၚဵု ဝါရိတ္တသဳလ ဒ္ဂေတ်ဒးဝေင်ပဲါကၠောန်သ္ပဟွံဂွံ စာရိတ္တသဳလလီုဂှ် ဟွံဒးနရက်၊ ဆဵုမၞိဟ်အယုက်ဇၞော်ဟွံမွဲကဵုရှေ်သှေ်ရဴဂဴ၊ ဟီုအရေဝ်ကဵုမိအ္စာ ကြံင်င်မ္ၚဵုဟ်ဟ် ဟွံဖျဝ်မာနဂှ် စာရိတ္တသဳလလီုရ၊ ဂစိုတ်ကၠတ် သုင်အရက် ဗဳယာဂှ် ဝါရိတ္တသဳလလီုရ။ မင်မွဲသဳလမ္ဂး ဒးမင်မွဲသီုသဳလၜါဏအ်ရ၊ သဳလ မွဲလီုမ္ဂး ဒှ်ညးမင်မွဲသဳလဟွံဍိုက်ပေင်ရ၊ ဆက်အာကဵုသမာဓိ ပညာလေဝ် ဍာ်ဒကေဝ်ပေင်င် ကလိဂွံဟွံမာန်ရ။ သဳလဂှ် ဒှ်တမ်ဒ္ဂေတ်မင်မွဲရ။ သဳလဏအ် ယဝ်ဒ္ဂေတ်မင်မွဲလဝ်ပေင်င်မ္ဂး -
- ဓရ်သတိခိုဟ် ဟွံဝိဝိင်ဟိုတ်မာဲ ကၠောန်ပိုန်ဒြပ်ဟွံလောဲသွာ
- ယၟုသၟူအမ်မရာဲ (အြမာဲ) ခိုဟ်မံက်ဂၠိုင်
- လုပ်လ္ဒောဝ်မၞိဟ် စိုတ်ဖေက်ဟွံမွဲ မုက်မတ်ဇြုင်ကေဝ်
- ကာလချိုတ်ဟွံဝိဝိင်
- ချိုတ်တုဲဟွံဒှ်ဒဒိုက် စိုပ်သွဝ်ဒှ်ဒေဝတဴ (ကၠုင်နူမဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်)
ချပ်ဂွံလ္ပာ်ဇကု ဂွံဒ္ဂေတ်မင်မွဲလဝ် သဳလဍိုက်က်ပေင်င်မ္ဂး စိုတ်မြဟ် မြဴဇြုင်ကေဝ်မံင်လၟိုန် အိုဟ်တၟိုဟ်မိပ်စိုတ် ပဳတိပါမောဇ္ဇနွံတုဲ ချိုတ်ဟွံမွဲကဵု စံင်တူသောကရ။ မင်မွဲလဝ်သဳလ ဍိုက်ပေင်မ္ဂး ဖိုလ်ပစ္စုပ္ပန်ဂတမတ်ကီု ဖိုလ်အနာဂတ်ဂတကီု ဖိုလ်နိဗ္ဗာန်ကီု ကလိဂွံမာန်ဖအိုတ်ရ။
သမာဓိ ပလေဝ်ဒါန်
သမာဓိ ဝေါဟာပါဠိဂှ် ဒှ်မံင်အရေဝ်မန်ရ၊ ဇၟာပ်မန် သမာဓိဂှ် ဟီုဒှ်ဗြုဒှ်မံင်ဖအိုတ်ရ။ ဆ္ဂး မုအရထအဓိပ္ပါယ်ဍေံရော - ကာလသၟာန်မ္ဂး မၞိဟ်သှ်ဒးနွံအောန်ရ။ စိုတ်တန်မံင် ပ္ဍဲအာရီုမွဲဓဝ်ဂှ် သမာဓိရ၊ သမာဓိဂှ် စိုတ်တန်ကြန်ဗိုန်မံင်မွဲဒၞဲါ စိုတ်ဂှ်သ္ဘဴဍေံဟွံမံင်မွဲဒၞဲါ ဟွံမံင်ပ္ဍဲအာရီုမွဲ ပြံင်အာပြံင်ကၠုင် အတေံမွဲလ္စုတ် အဏအ်မွဲလ္စုတ် ညံင်စိုတ်ဂွံတန်မွဲဒၞဲါပွမထိင်လဝ်ဂှ် သမာဓိသ္ဂးရ။ ကမၠောန်ဂွံထိင်စိုတ်မာန်ဂှ် ဒှ်ကမၠောန်သမထဟွံသေင် ဒှ်ကမၠောန်ဝိပဿနာရ။ ကမၠောန်ၜါဝွံ ဒှ်ကမၠောန်စိုတ်ရ။ ကမၠောန်ၜါဝွံ သ္ပအဓိကကဵု အာရီုမွဲမွဲတုဲ ဒးကၠောန်ရ။ လ္တူအာရီုဇကုကေတ်ဂှ် ညံင်စိုတ်ဂွံမံင်လအ်အ် ဒးထိင်လဝ်ရ။ နကဵုအာရီုဂှ် ဒးရပ်လဝ်စိုတ်ရ။ စိုတ်ဂှ် ကာလရပ်နကဵုအာရီုမ္ဂး ဍေံတုပ်ကဵုဂၠဴအရိုင် ဒက်လဝ်ပ္ဍဲတိုင်ကီုရ၊ ဂၠဴအရိုင်ဂှ်ဍေံ ရုန်ညံင်ဂွံဗၠးနူတိုင်ဂှ်ရ။ စိုတ်လေဝ်ဍေံတိတ်နူအာရီုစွံလဝ်ဍေံရ။ ဂၠဴအရိုင်ဂှ် ဟိုတ်နူဇုက်ဒက်လဝ်ဍေံ ခိုင်တုဲ ဍေံရုန်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံလုပ်စိုပ်တိုင်ဒက်လဝ်ဍေံရ။ သတိဂှ် တုပ်ကဵုဇုက်ဂှ်ရ၊ စိုတ်ဂှ် ဒးထိင်ကဵုသတိရ။ ဍေံတိတ်ကဵုတီ တီတုဲဒၞဲါအာရီုဇကုကေတ် ကဵုဍေံမံင် ပွမကော်ဟပၠောပ်နင်ဍေံဂှ် ဝိရဳယရ၊ သတိကဵုဝိရဳယ ညဳသာမ္ဂး ထိင်စိုတ်မာန်တုဲ သမာဓိ စိုတ်တန်ကြန်မွဲဒၞဲါ သ္ဂးရ။
စိုတ်ပိုယ်ဂှ် ဗၞတ်လဵုထိင်ဒဝ်ဍေံဝါတ် ကၠောန်ရံင်ဓရ်သမထ ဝိပဿနာ မ္ဂးတီရ။ ဟွံကၠောန်ချပ်ကေတ်သၟးတီကေတ်ဟွံမာန်ရ။ နူဍောတ်တ်စိုတ်လုပ်စ လ္တူကမၠောန်သမထဝိပဿနာမ္ဂး ဇၞော်တိုန်ထိင်စိုတ်မာန်ကၠုင် ထိင်စိုတ်မာန်ခ္ဍင် တသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ကလိဂွံမာန်ခ္ဍင်ရ၊ ဒးဒုင်ဝိပက်ကမ်အတိက်ဂှ် အောန်ကြဳစှေ်ရ။ ကၠောန်သမထ ကၠောန်ဒဵုဇျာန်စိုတ်မံက်မ္ဂး ဒှ်တသိုက်မာန်ရ။ ကၠောန်ဝိပဿနာ ကၠောန်ဒဵုကဵု ကလိဂွံဝိပဿနာ ညာဏ် (၁၀) သာ်မ္ဂး ဒှ်တသိုက်ရ။ ဟွံဒှ်သောတာပန်ဏီလေဝ် တသိုက်ဇၞော်ဇၞော်ကလိဂွံဂတမတ်ရ။ ပိုယ်မိက်ဂွံဂွံပတန်စိုတ်သမာဓိမ္ဂး ဒးပတဝ်က္ဍိုပ်ကဵုကမၠောန်သမထ ဝိပဿနာကၠာရောင်၊ သမာဓိစိုတ်ဂှ် ယၟုနွံတၞဟ်ဟ်သာ်ရ။ မပ္တံ ခဏိခသမာဓိ၊ ဥပစာရ သမာဓိ၊ အပ္ပနာသမာဓိ၊ ဟဳနသမာဓိ၊ မဇ္ဖျိမသမာဓိ၊ ပဏီတသမာဓိ တန်တဴကဵု ထိင်စိုတ်ဂၠိုင်အောန်ရ။ ကမၠောန် သမာဓိဏအ် ဒှ်ကမၠောန် ချပ်ကၠောန်မံင်ဟွံသေင် ကမၠောန်ဟီုဝေင်ကဵုပါင်သၟးလေဝ် ဟွံသေင် ဒးကၠောန်ကေတ်နဇိုင်နတဲဇကုဟေင်ရ။
ကၠုင်ဆဵုဂဗသာသနာကျာ်တုဲ ပရဲဇကုဂွံတိတ်ဂှ် ပၞောဝ်ကမၠောန်ၜါသာ်ဏအ် ကမၠောန်လဵုဝါသနာ နွံစိုတ်ထတ်ရော - လ္ပာ်ဇကုစိုတ်ထတ်ဂှ် ကၠောန်ရံင်ညိ၊ သမာဓိလေဝ်ဒှ်ကမၠောန် ကျာ်ရ၊ ဝိပဿနာလေဝ် ဒှ်ကမၠောန်ကျာ်ရ။ ဆ္ဂး ကၠောန်သမထ ဂွံဇျာန်ဟွံကၠောံဝိပဿနာမ္ဂး ချိုတ်တုဲဒှ်ဗြီု ဟွံတိတ်နူသံသာရ၊ ကၠောန်ဝိပဿနာ ဘဝဏံဟွံဒှ်သောတာပန်ကၠာလေဝ် ဒှ်ဒေဝတဴပ္ဍဲဍုင်သွဝ်မ္ဂး ကလိဂွံအရီုဗင်နူဒေဝတဴမွဲသအာင် (ပရတောဃောသ) ကလေင်ကၠောန်ဓရ် ဒှ်ဒေဝတဴသောတာပန် မာန်မံင်ရောင်၊ ကျာ်တွံလဝ် ပ္ဍဲဒေဝတာ နူဂတသုတ်နွံမံင်ရောင်။ အခိင်လၟုဟ်ဒၞဲါကၠောန်သမထဍာံဍာံလေဝ်နွံ၊ ဒၞာဲဂှ်လုပ်ကၠောန်မ္ဂး ဂွံဆဵုကေတ်မာန်ရ။ အစောန်စရာဲသမာဓိဂှ် ဇၞော်မံင်ရောင်။ ကေတ်နိဗ္ဗာန်မ္ဂး အယာံမာတ်ရာဒနာမိက်သၟးဟွံတုဲ ဒးကၠောန်ကမၠောန်ဒဵုကလိဂွံသမာဓိရောင်၊ သမာဓိဂှ် ရေင်တၠုင်ဗ္စိုပ်ကဵုနိဗ္ဗာန်မာန်ရ။ ဆက်ဟီုဂလာန်ကျာ် တွံလဝ်ပ္ဍဲသမာဓိသုတ်မ္ဂး ခမဳကလိဂွံဇျာန်တုဲမ္ဂး -
တီ ဒုက္ခသစ္စ
တီ သမုဒယသစ္စ ဟိုတ်ဒဒိုက်
တီ နိရောဓသစ္စ နိဗ္ဗာန်ဖအိုတ်ကၠေံဒဒိုက်
တီ မဂ္ဂသစ္စ ဒ္ဂေတ်ဂၠံင်ဂွံအာနိဗ္ဗာန်၊
ဂွံတီဓရ်သစ္စပန်ဂှ် ကြက်ဍေံမၞုံပ္ဍဲသမာဓိ ဂွံသမာဓိ တီဓရ်သစ္စပန်မ္ဂး တိတ်ဗၠး သံသာမာန်ရ။
နိဗ္ဗာန်ဂှ် ဒှ်တိုင်ပ္ကဴဗုဒ္ဓဘာသာတအ်ရ၊ ဂွံအာစိုပ် တိုင်ပ္ကဴဏအ်မာန် ဒးသ္ပသဇိုင် နူသဳလ သမာဓိ ပညာ ကြက်သာသနာပိဏံရ။
ပ္ဍဲဂကူဗုဒ္ဓဘာသာ ကြက်သာသနာပိသာ်ဏအ် မွဲသာ်ဒ္ဂေတ်လဝ်ဟွံမာန်မ္ဂး တုပ်ဗီုကၞုဲဂွံလဝ်သဝ်ဗြဴ ရှ်သတ်ဗြဴဍာ်ကြောံဂှ် ကၞုဲဟွံဒုင်စသိုင်ရ။ ပိုယ်ယဝ် ဂွံမံင်ကဵုသမာဓိစိုတ် ပ္ဍဲဇကုပိုယ် ယဝ်သမာဓိစိုတ်ခိုင်ဗိုင်မ္ဂး ပ္ဍဲဘဝပစ္စုပ္ပန်ဂတမတ်ဏအ် ဂွံမံင်ဗွဲတသိုက်ရောင်၊ ဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ် တုပ်ကဵုမတ်ဒိပ်ဒေဝတဴ ကလိဂွံမာန်ရောင် သတိပွမဗှ်ဗၞုဟ် ဟွံဝိုတ်သတိ၊ ညာဏ်သမ္ဗဇည ပွမပါ်ပဲါစင်ခြင် ကလိဂွံမာန်ရောင်၊ ဂမ္တဴ ဂမ္တာန်ပ္ဍဲစိုတ်သန္ထာန်ပိုယ် ၜိုဟ်သြိုဟ်ညိင်ဝတ် အိုတ်အာမာန်ရောင်။ သမာဓိစိုတ် တန်ဂၠိုင်မ္ဂး ကိလေသအိုတ်အာမာန်ရ။ ဖိုလ်မပ္တံသာ်ဝွံ ညးမင်မွဲသမာဓိတအ် ကလိဂွံမာန်ရ။ မိက်ဂွံတီဂုဏ်ဖိုလ်သမာဓိမ္ဂး အလဵုဇကု ဒးကၠောန်စမ်ရံင်ရောင်၊ နဲကဲကမၠောန်လေဝ် ဒးဍာံအ္စာထ္ၜးဂၠံင်လေဝ် ဒးဍာံမ္ဂး ဖိုလ်သမာဓိဟီုကၠုင်လ္တူတေံ ကလိဂွံဍာံဍာံရ၊ ဓရ်ကျာ်ဂှ် ပတှေ်တုဲ ဒးကၠောန်ရ။
ပညာ ပလေဝ်ဒါန်
ကြက်သာသာနာမွဲပၠန်ဂှ် ပညာ၊ ပညာလေဝ် အရေဝ်မန်ဇေတ်တ် ဟွံသေင်၊ ဆ္ဂး ရပ်စပ်သုင်စောဲမံင် ဗီုအရေဝ်မန်မွဲကီုရ။ ကံက်ကေတ်အဓိပ္ပါယ်ပညာမ္ဂး ပွမတီကေတ်သၠဲသၠဲလးလး ပွမတီကေတ်နဲကဲဂၠိုင်ကဵုဗီုဂှ် ဒှ်ပညာရ။ ခိုဟ်ဟ်ပရေံပရေံ ပွမတီကေတ်ဍာံဍာံပြပြဂှ် ဒှ်အဓိပ္ပါယ်ပညာရ။
ပညာ သမာ အာဘာ နထ္တိ ပညာဂှ် ပတုပ်လဝ်ကဵုလျးမွဲရ။ လျးဂှ် ညံင်ရဴမပၠေင်ကၠေံကဵုတိုက်ဒမၠုကီု ပညာမတီဂှ် ပၠေင်ကၠေံမောဟဟွံတီရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပၞောဝ်လျးဂမၠိုင် လျးဂွံတုပ်ကဵုပညာဟွံမွဲ အ္စာလောကနဳတိတအ် ဟီုထ္ၜးလဝ်ဂုဏ်ပညာနွံရ။ အ္စာလောကနဳတိတအ် တီကၠုင်နူလိက်ဒၠေံါဗ္တောန် ကျာ်တြဲဂေါတမရ၊ ဆက်ဟီုအာတၟေင်ပညာပၠန်မ္ဂး-
စိန္တာမယပညာ - ချပ်စင်ခြင်နကဵုဉာဏ်ဇကုတုဲတီ
သုတမယပညာ - ကလင်ကေတ်ဂလာန်နူတၠပညာတအ်တုဲတီ
ဘာဝနာမယပညာ - ဇၞော်ပၟဝ်သမထလုပ်စဇျာန်တုဲတီ၊ ပၟဝ်ဝိပဿနာလုပ်စဖိုလ်တုဲတီ။
ပဲါနူဏအ်ပညာကျာ်တွံလဝ် ပ္ဍဲပါဠိဝိဘင် မပ္တံဒါနမယပညာ၊ မၞိဟ်ပညာနွံ ကဵုဒါန်လေပ် တီကေတ်ဂုဏ် ဖဵုမဆေင်စပ်ကဵု ကဵုဒါန်ဇကုကဵု၊ မၞိဟ်ပညာဟွံမွဲ ကဵုဒါန်ဟွံလေပ် ညာတ်ညးတၞဟ်ကဵု ကဵုကီု၊ ဟွံတီဂုဏ်ဖဵုဒါန် ဇကုကဵု၊ သဳလမယပညာ တီဂုဏ်ဖိုလ်မင်မွဲသဳလ တၟေင်ပညာ ရံင်ဗှ်လိက်ကျာ်မ္ဂး ဆဵုဂၠိုင်ကဵုဂကူရ။
နဲကဲဂၠာဲပညာ ပညာဂှ် ဂၠာဲလေပ်မှဂွံ၊ ဒးတီ ဒးကၠိုဟ်နဲကဲဂၠာဲပညာကီုရောင်။ ပၞောဝ်ပညာပိဂကူ ထ္ၜလဝ်လ္တူတေံဂှ် သုတမယပညာဂှ် ဒှ်ပညာသဇိုင်အဓိကရ။ ပရိပုစ္ဆံ ဗုဓံဇနံ ပညာပါရမဳတံ ဂန္တွာ အတိုင်ကျာ်တြဲတွံ ထ္ၜးလဝ်ပ္ဍဲပါဠိဗုဒ္ဓဝင် သၟာန်သၟုက်ဇရေင်ပူဂဵုတၠပညာတအ်တုဲ ပညာပါရမဳ ဂွံဍိုက်ပေင်ကၠုင်ရ၊ ဒးဟီုကၠးကၠးမ္ဂး သၟာန်သၟုက်တၠပညာတအ်ဂၠိုင်မ္ဂး ပ္ဍဲဇကုပညာ ဇၞော်မောဝ်ကၠုင်ရ။ လေပ်ကၠုင်ပညာ ဒဵုစိုပ်ကၞောတ်အထောဋ်မာန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ သုတမယပညာ ပညာသၟာန်သၟုက်တၠပညာတအ်ဂှ် ပိုယ်ဒးစကေတ်ကၠာ ဗ္တောန်ကၠာအိုတ်ရောင်။ စပ်ကဵုဂလာန်ဝွံတုဲ သၟတ်တအ် ထေက်ကဵုစွံသတိထေက်ရ။ ဇကုမိက်ဂွံဇၞော်မောဝ်တဴတက် အနာဂတ်မ္ဂး ဒးနိဿဲခစသဳကၠဳတၠပညာတအ်ရောင်၊
မၞိဟ်ပ္ဍဲလောကဝွံ သဇိုင်ပညာမွဲမွဲ ယဝ်ဟွံလေပ်လဝ်မ္ဂး အလဵုလဵုဇကု ဂွံချပ်စင်ခြင်ပညာမွဲမွဲဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ရ။ သုတမယပညာ ဟွံမွဲမ္ဂး စိန္တာမယပညာ ဂွံဟွံမာန် ဍိုက်ပေင်ဟွံမာန် မိက်ဂွံဟီုကဵုသတိရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ သုတမယပညာဂှ် ဒှ်သဇိုင်ပညာမဟီုလဝ်ရ။ သွက်သဇိုင်ပညာ ဂွံဒှ်ကၠုင်ပ္ဍဲဇကုဂှ် ဗွဲကိုပ်ကၠာဒးဒုင်နဲကဲ ဒးဒုင်နိဿဲ ဒးကတ်လ္ၚတ်ကေတ် နူဂလာန်တၠပညာတအ်ရောင်။ ကလိဂွံသုတမယပညာတုဲဟေင် စိန္တမယပညာဍိုက်ပေင်မာန်ရ။
လေပ်ပညာတုဲမ္ဂး ကလိဂွံဂုဏ်ဖိုလ် ဂၠိုင်ကဵုသာ်ရ၊ လောကဝွံ ညးနွံကဵုပညာတအ်ဟေင် ရေင်တၠုင်ကဵုပရေင်ဘာသာ သာသနာ၊ ပရေင်ပိုန်ဒြပ်၊ ပရေင်မၞိဟ်၊ ပရေင်ဍုင်ကွာန်မာန်ရ။ ဂွံရေင်တၠုင်အာစိုပ်ဒတုဲမာန် ဇၟာပ်ပ်ဒၞဲါဂှ် ဒှ်အရာပညာဖအိုတ်ရ။ ပညာဂှ် ဒှ်ကမၠောန် ပရေံပရေံဟွံသေင် ဒးဒှ်ကမၠောန်လ္ပာ်ခိုဟ်ဖအိုတ်ရ။ ဒုစရိုတ်ဟွံသေင် သုစရိုတ်ရောင်။ ပၞောဝ်လ္ပာ်ကုသိုလ် အကုသဵု ၜါလ္ပာ်ဂှ် ဒှ်ကရေက်လ္ပာ်ကုသိုလ်ဟေင်ရ။ ပညာဂှ် ပ္ဍဲစိုတ်မၞိဟ်ယုတ်ပပ်ၚံက် စၞာဲလဳဠာန် ဍေံဟွံတန်တဴရ။ ပ္ဍဲမၞိဟ်မၞုံစိုတ်ဆာဲပြဲတပ်လ္ဂူဟေင် ဍေံစိုန်သ္ကီုရ။ ပညာလုပ်ကဵုဒဒိုက်ညးမွဲသ္အာင် မပ္တံပညာကၠောန်လွဟ်ဂျိတအ်ဂှ် ပညာဇေတ်ဟွံသေင်ရ။ ညးလေပ်ပညာဇေတ်တ်ဂှ် ညးဟလိုင်ဒှ်တသိုက်ရောင်။
သွက်ဂွံပါ်ပဲါပညာဇေတ် ဟွံဇေတ်ဒးဂှ် ထ္ၜးကဵုသာဓကဇာတ်ကၠုင် နူဒေသနာမွဲရ။ ဗှ်ရံင်ဇာတ်ဝွံတုဲ ပညာဇေတ် ပညာဟွံဇေတ်ဂှ် ကၠးကၠုင်ပ္ဍဲစိုတ်ရ။ အဃောသၟိင်ဗြဟ္မဒတ္တပ္ကင်ရင်ဍုင်ဗာရာဏသဳဂှ် ဗြဴစရာဲဍုင်သုလသာ ညာတ်ဒးကမၠတ်ဇၞော်သတ္ထုက၊ ဗဳဇခါတ်တအ်ကော်ဏာသုသာန် သွက်ဂွံဂစိုတ်တုဲ သုလသာဆာန်ဍူသတ္ထုက မိက်ဂွံသ္ပအိန်ထံင်တြုံတၠသ္ၚိရ။ ကဵုသြန်လာဘ်ဗဇဴ ကဵုဗလးကၠေံသတ္ထုကတုဲ ပံင်ဖက်ညးသ္ကအ်ရ။ သတ္ထုကသၠးကၠေံ ညာဏ်ကမၠတ်ဟွံမာန်တုဲ ကော်ဏာလ္တူက္ဍဟ်ဒဵုသၠုင်တေံရ။ စိုပ်လ္တူက္ဍဟ်ဒဵုတုဲ ခလောတ်ကေတ်သုလသာတုဲ ဂစိုတ်ထောံဏောင်သ္ဂးရ။ မိင်ဂလာန် တြုံတၠသ္ၚိဇကုသ္ဂးတုဲ သုလသာချပ်ကေတ်နပညာတုဲ ယွံတြုံသ္ဍိုက်ဆာန် နူကၠာအဲဟွံချိုတ်ဏီ အလန်လက္ကရဴအိုတ် ကဵုအဲလ္ၚောဝ်တြုံတၠသ္ၚိညိဂးတုဲ သုလသာလ္ၚောဝ်ဒိုဟ်ပန်လ္ပာ် ကာလလ္ၚောဝ်စိုပ်လ္ပာ်စးဂှ် သုလသာဓရိုဟ်ဖျေံဏာ သတ္ထုကနူက္ဍဟ်ဒဵုဂှ်ရ။ အခိင်ဂှ် ဗောဓိသတ်ပိုယ် ဒှ်မံင်ဒေဝတဴရုက္ခဇဵုတုဲ မၞိဟ်တြုံဟေင်နွံကဵုပညာဟွံသေင် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ် နွံကဵုပညာကီုရောင်၊ နကဵုဂလာန် ဣထ္ထဳပိ ပဏ္ဍိတာ ဟောတိ ဟီုထိုင်သးသၟတ်ဗြဴသုလသာရ။
သွက်ပိုယ်ဒးချပ် သၟတ်ဗြဴသုလသာ ဓရိုဟ်ဖျေံသတ္ထုကနူက္ဍဟ်ဒဵုဂှ် ဒှ်ဂစိုတ်မၞိဟ်ဟွံသေင်ဟာ ?
ကမၠောန်ဒုစရိုတ်ဟွံသေင်ဟာ ?
ပညာစေတသိက် ဟွံစိုတ်သ္ကီုပ္ဍဲစိုတ် သုလသာဟွံသေင်တုဲ ဒေဝတဴရုက္ခဇဵု ဟီုထိုင်သး သုလသာနွံကဵုပညာဂှ် ဒးဍာံမံင်ရဟာ ?
ဂလာန်ဒေဝတဴဂှ် ဍာံလေဝ်ဍာံ ပတှေ်စ ထေက်ကွေံကွေံရ။ မုဟိုတ်ရော ပွမဟီုဂလာန်ပြယာဲ ဇကုဂွံဗၠးချိုတ်ဂှ် ဟိုတ်နူပညာနွံရ။ ဂွံချပ်ဒး ဂွံပဲါနူဘဲဂစိုတ်လေပ် ဒေဝတဴရုက္ခဇဵု ရံင်ကဵုအခိင်သုလသာပဲါဘဲဇကု ဒးချိုတ်တုဲ ဟီုထိုင်သးတဴရ၊ ကာလသုလသာဓရိုဟ်ဂစိုတ် သတ္ထုက ဒတုံစှေ်နူဒဵုဂှ် ဒှ်အကုသိုလ်ပညာ ဒုစရိုတ်ဟွံသေင်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ လ္တူမၞိဟ်မွဲမွဲ ပညာဇေတ်တ် လၟိုဟ်ဟွံသေင် အခိင်ချပ်လ္ပာ်ခိုဟ်ဂှ် ဒှ်ပညာဇေတ်တုဲ အခိင်ချပ်လ္ပာ်ပရေံမ္ဂး ဒှ်ပညာဟွံသေင် ဒှ်အကုသဵုဒုစရိုတ် စိုတ်ဓါတ်သမၠီုရ။
ညးလဵုမွဲဟွံဟီု အဃောဍောတ်သွတ် အခိင်မံင်ဘာဂှ် ဒှ်အရာနိဿဲ ဂၠဲါလ္ၚတ်နဲဗ္တောန်ပညာရ၊ လေပ်ပညာဍာံဍာံ ကေတ်ပညာဍာံဍာံဂှ် တိတ်နူဘာတုဲဟေင် ဒးဂၠဲါရ၊ ဘဝမၞိဟ်ဂှ် ဒှ်ဘာဗ္တောန်ပညာရ၊ ဒှ်ဘာဗ္တောန်ကဵုကွတ်နာနာရ။ ဗၞတ်မွဲအယုက်မၞိဟ် ဒးကတ်ဗ္တောန်မံင်ပညာလၟိုန်ရ။ ချိုတ်မ္ဂးဟေင် ဂွံတိတ်ဗၠးအာနူဘာဗ္တောန်လိက်ရ။ အဲဂှ် အံင်လဝ်တာန်ဇၞော်တဆိပ်ကြာတုဲ ပညာဍိုက်ပေင်အာစိုပ်ဒတုဲရ သွက်ဒးထပ်ဂၠဲါပညာပၠန်ဂှ် ဟွံမွဲရ ညးမဟီုဂး ဂလာန်ဝွံ ဒှ်ညးဟွံမွဲကဵုပညာ ဒှ်ဂလာန်မၞိဟ်သာသ္ပအ်မွဲရ။ ပညာဂှ် နူဍောတ်တ် ဒးဂၠဲါကတ်ဗ္တောန်ဒဵုကဵုစုတိချိုတ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂကူမန်ဂွံဗၠးၜး သွက်ဂကူမန်ဂွံမံက်ဂတဝ် ဇၟာပ်ပ်မန်ဒးကတ်ဗ္တောန်ဒလိုင်ပညာ မပ္တံပညာသွာင်ကၠောန် ပိုန်ဒြပ်ကူဂတးသွံရာန် သွာင်ပညာချူခၞံဖန်ဖက် သွာင်ဇဳဒိုဟ်ဟွံအိုတ်ဏီမ္ဂး ဆက်တုဲ ပိုယ်ဒးဂၠဲါကေတ်ဗ္တောန်အာဏီရောင် ဖျေံစိုတ်ညဳညဳ ဂိုတ်ဂစာန်တုပ်ပ် အိုတ်စိုအ်။
နိဿဲ ပလေဝ်ဒါန်
အာရီုဆဌမ၊ နာဲအံင်ဇၞး (ရုတ္တံင်)