စေတဳ မင်ကျာလာ

ကျာ်စေတဳမင်ကျာလာ(အၚ်္ဂလိက်: Mankiala Stupa) (مانكياله اسٹوپ) ဝွံ ဒှ် ကျာ်စေတဳ ဗုဒ္ဓဘာသာ နူကဵုသၞာံ အေဒဳ ၂ ဗွဝ်ကၠံ မနွံ ဗဒါဲကွာန် မင်ကျာလာ၊ ဍုင်ပါကာတ်သတာန် ပ္ဍဲတွဵုရးပုန်ဂျာဗ်ရ။ ကျာ်စေတဳဝွံ အတိုင် ဝင်အာဂီုမ္ဂး ဒက်ပ္တန်လဝ် နမရန်တၟအ် ကုအခိင်ကာလ ဗောဓိသတ် မကတဵုဒှ်ဘဝ ကောန်သၟိင်သတ္တဝဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် ကောန်ကၠထပှ် မကၠောဝ်ဗျဵုဒၟံင်တုဲ ကဵုဒါန်ခန္ဓကာယဇကု ကုကောန်ကၠတအ်ရ။

စေတဳ မင်ကျာလာ Mankiala Stupa مانكياله اسٹوپ
အတိုင်သုတ်ဇာတ်မ္ဂး ဒၞာဲစေတဳဝွံ ပ္ဍဲအခိင်ကာလ ဗောဓိသတ်ပိုယ် မဒှ်ဘဝမင်ဗၠာဲဂှ် ညာတ်ကေတ် ကောန်ကၠဂမၠိုင် မကၠောဝ်ဗျဵုဒၟံင်တုဲ ဒုင်ဗစ ဇကု ကုကောန်ကၠတအ်ရ။
Pakistan ဒၞာဲဒတန် မနွံ
တင်ဂၞင်ဂမၠိုင်
ဒတန်	Tope Mankiala Punjab Pakistan
ဒတန်ဒၞး	33°26′53″N 73°14′36″E
မဆေင်စပ် ကုဘာသာ	ဗုဒ္ဓဘာသာ
တွဵုရး	တွဵုရးပုန်ဂျာပ်
ကၟိန်ဍုင်	ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ[*]
သၞာံမပတုဲလဝ်ဒါန်	အေဒဳ ၂ ဗွဝ်ကၠံ

ဒတန်

စေတဳမင်ကျာလာဝွံ နွံဗဒါဲကွာန်မင်ကျာလာရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ညးကော်စ ကျာ်မင်ကျာလာ။ ဒၞာဲဒတန်ကျာ်ဝွံ နူဍုင်ဇၞော် အေတ်သလာမာဗာတ် (Islamabad) ဗွဲဒိုဟ်အဂၞဲ ၃၆ ကဳလိုမဳတာ၊ မကြပ်ညောန် ကုဍုင်ရဝလပိန္ဒိ (Rawalpindi) ရ။ စေတဳဝွံ နူကဵု ဗဒိုပ်ပၞာန် မလုပ်ဝင် ရဝါတ် (Rawat Fort) ဂှ် ဟွံသ္ၚောဲကွေဟ်ဟ်ရ။

အရာတၟေင်

Relics from the stupa were stolen during the British colonial era, and are now on display at the British Museum

အရာတၟေင် ကျာ်စေတဳဝွံ ဝင်အာဂီု နွံမွဲဂှ် ကျာ်စေတဳဝွံ ဒက်ပတန်လဝ် အတိုင်သုတ်လျးအသာ်ထဝ် (Golden Light Sutra) ကေုာံ ညးဒေသတအ် ပတှ်ေကေတမ္ဂး အခိင်ဗောဓိသတ် မကတဵုဒှ် ကောန်သၟိင် သတ္တဝဂှ် ညးကဵုလဝ် ဒါန်ခန္ဓကာယညး ကုကောန်ကၠထပှ် မကၠောဝ်ဗျဵုဒၟံင် ပ္ဍဲကဵုဒၞာဲဂှ်ရ။

ဝင်

ကျာ်စေတဳဝွံ ပတှေ်ကေတ်မ္ဂး ဒက်ပ္တန်လဝ် နူကဵု လက်ထက်သၟိင်ကနိသက (Kanishka) ပ္ဍဲအခိင် အေဒဳ အကြာ၁၂၈-၁၅၁။ လညာတ်တၞဟ်မွဲပၠန်ဂှ် စေတဳဝွံ ဒက်ပ္တန်လဝ် နူကဵု အခိင်သၟိင်အသောက မဒက်ပတန်လဝ် စေတဳ ၈၄ တၞုင် မသၠိုင်လဝ်ဓါတ်ကျာ်တြဲဂေါတမဂှ် လုပ်လၟိဟ်မွဲတၞုင်ကီုရ။

စေတဳဝွံ ကြဴနူ လ္ၚုသုန်ဂြာံအာတုဲ Mountstuart Elphinstone ညးမဒှ် ကလုတ်ဗြိတိန် ဇရေင်ဍုင်အာဖဂါန်နေတ်သတာန် ဂွံဆဵုကေတ် ကၠာအိုတ် ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၁၈၀၈တုဲ မဗၟံက်ထ္ၜး ဗွဲမကၠးဖ္ဍးဂှ် ဒှ်ပ္ဍဲသၞာံ ၁၈၁၅။ စေတဳဂှ် ဒးဒုင်ၜံက်ခါဲလဝ်တုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၈၉၁ ဂှ် ကလေင်ပလေဝ်လဝ်တၟိရ။

ဂၠံဓါတ်

ဂၠံဓါတ် ကျာ်စေတဳမင်ကျာလာဂှ် Jean-Baptiste Ventura ၜံက်ခါဲတုဲ ဂွံဆဵုကေတ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၈၃၀။ ကပေါတ်မသၠိုင်လဝ် ပ္ဍဲဂၠံဓါတ်တအ်ဂှ် ပ္ဍဲလက်ထက် သၟိင်အင်္ဂလိက် မပကင်ရင်ဍုင်ဂှ် ကေတ်ပတိတ်တုဲ လၟုဟ် ထ္ၜးပျးလဝ် ပ္ဍဲ တိုက်ထ္ၜးပျးဗြိတိန် (British Museum) ရ။

ပရေင်မင်မဲ

ကျာ်စေတဳဂှ် စနူသၞာံ ၁၈၉၁ တုဲ ဟွံကလေင်လဟဵုပတိုန်တုဲ စဵုဒၞာကဵုစွံလဝ် အတိုင်ဂှ်ရ။ The stupa features a large defect in its mound, which was created by plunderers.

ဗီုမစိုပ်မာန်

ကျာ်စေတဳမင်ကျာလာဂှ် နွံဗဒါဲ ဂၠံင်မအာကွာန် မင်ကျာလာ၊ ဗဒါဲဂၠံင်ဇၞော်ဟာ်ဝေ N-5 National Highway မအာကဵု ဍုင်ဇၞော်အေတ်သလာမာဗာတ် ကေုာံ ရဝလပိန္ဒိ ရ။ နကဵုကွဳပၟတ်လေဝ် ပ္ဍဲဂၠံင်ကွဳပၟတ် ကရချဳ-ပေသ်သဝါရ်ဂှ် စှ်ေပ္ဍဲသၞေဟ်ကွဳပၟတ်မင်ကျာလာမ္ဂး အာစိုပ်မာန်ရ။

ဗီုရုပ်ဂမၠိုင်

• 
  ဗီုရုပ် နူကဵုသၞာံ ၁၈၉၇
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
  ကပေါတ်နူဂၠံဓါတ်
• 
  ကပေါတ်နူဂၠံဓါတ်
• 
  လိက်မဂွံဆဵုကေတ် နူကဵုဂၠံဓါတ်