စဴကၠုင်ရ မိ (ဝတ္ထုဇမၠေအ်)
မွဲအလန်ဓဝ် ကၠဵုမွဲရဲ ကဳတိုန် ပေင်အလုံကွာန် … …
”… တုင် … တုင် … တုင် … ”
ရမ္သာင်ခၞုက် နူဘာလကျာ် တၞုင်ကွာန်တေအ် ဗြုတိုန်ဗက် ဟွံဂတာပ် ရဲကွာန်မွဲရဲ ဂြိပ်တိတ်အာ လပါ်မ္ၚးကွာန်တေအ်အိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဗြဴလ္ၚဵု ယဵုကပေါတ် လေင်ကောန် မၞိဟ်တြုဟ်လ္ၚဵု ၜေတ်ဒၞးထၜိဟ်ဒပ် မၞိဟ်ဗျုဗျုတအ် ဂြိပ်တိုန်သ္ၚိ ကၟာတ်ဒၟံင်တြင် အဃောဏအ်ဂှ် အဗၠာဲ ကဵု ရဲမွဲသကအ် ၜံက်ကရောဲ မိပ်ဒၟံင်ဖိုဟ်။
” အဗၠာဲ ဗှ်ေစဴသ္ၚိပြဟ်ဟ်စမ် ကောန်ပၞာန်ဗၟာတအ် လုပ်ကၠုင်ကွာန်ရ။”
တဲယာလဝ် ဂွံၜံက်ကရောဲဂှ် ဟိုတ်နူ ရမ္သာင် မိ မကော်လပါ်လက်ကြဴတုဲ အဗၠာဲမွဲ ဒးရုပ်ထောအ်တဲရ။
”အဃောဝေင်ခိုဟ် မိမွဲပၠန်”
”ကောန်ပၞာန်ဗၟာတအ် လုပ်ကၠုင်ကွာန်ဂှ် ဗှ်ေဟွံဖေက်ဟာ။”
”ဟေအ် အေဟ်”
”အနာဏအ် ဗှ်ေဆဵုဟာလေအ် ဖျုန်ဗှ်ေကၠာဟွံဂိ ဗှ်ေကလေင်စမ်!”
ဖေက်လေအ် ပ္ဍဲတဲ မိတုဲ အဗၠာဲ ဒးဗက်ကလေင်စဴကၠုင် ကရောမ်မိရ။ ဝေင်ဟွံဖဲဏီတုဲ စိုတ်ဟွံပြေ ကောန်ပၞာန်ဗၟာတအ် လုပ်ကၠုင်ကွာန်တှ်ေ ရဲကွာန်အဗၠာဲတအ် ဒးဂြိပ် ဒးအောပ် ဒးဖေက်မံင် ဗီုဏအ်ဂှ် နူကဵု အဗၠာဲဍောတ်ဍောတ်တေအ်ရ။ ဆဂး ဗီုအဝဲ အဗၠာဲတအ်ဂှ် ကောန်ပၞာန်ဗၟာတအ်ဏအ် မွဲသာ်လေဝ် ဟွံပျဲပျာံၜုင်တက်ဏီတုဲ ပ္ဍဲစိုတ် ကောန်င္ၚာ် ရဲအဗၠာဲတအ် မွဲသကအ်ဂှ် ဟွံဒးဖေက်ဏီ။ ဆဂး မၞိဟ်ဗၠာဲဗၠာဲ မၞိဟ်တြုဟ်ဇၞော်ဇၞော်တအ်ဂှ်တှ်ေ ဟွံသက်သာ ဒးယိုက်ကပေါတ်ပၞာန် ဒးထ္ၜးဂၠံင် ဒးဒုင်တက်ဒၟံင်ဂှ် အဗၠာဲ ကေင်ဆဵုကၠုင်ဒၟံင်ရ။
မိ ကဵု အဗၠာဲ ကွာ်ကၠုင် စိုပ်ဂတမုက်သ္ၚိဂှ် ဂွံဆဵုအာ ကောန်ပၞာန်ဗၟာမွဲသကအ် ဒတူဒၟံင် ဂတမုက် သ္ၚိအဗၠာဲတအ်ရ။ ပ္ဍဲကဵု ကောန်ပၞာန်ဂမၠိုင်တအ်ဂှ် ကောန်ပၞာန် မစုတ်လဝ် တဆိပ်ထဝ် ပ္ဍဲပၞးမွဲဂှ် သၟာန် မိအဗၠာဲတအ်ရ။
”… …. …. … … …. …. ” ”… …. …. …. ….”
ဒှ်ဒၟံင် အရေဝ်ဗၟာတုဲ အဗၠာဲဟွံကၠိုဟ် မုညးသၟာန်ဏာဂှ် ဟွံတီ မိ မွဲဂှ် ဓရိုက်ဒၟံင်က္ဍိုပ်တုဲ ကလေင်သှ်ကဵုဒၟံင်ရ။
”… … …. …. …. …. …. …. ….. ….. …. ….. ”
မုက်မတ် မိလီုအာညိညရ။ အဗၠာဲထေင်ခယျကေတ်တှ်ေ သၟာန်ပရော အပါ အဗၠာဲတအ်ရ။ အပါအဗၠာဲတအ်ဂှ် ဒှ်ဒၟံင် ကောန်ပၞာန်မန်။ စဴလေဝ် ဟွံဂွံစဴသ္ၚိမွဲလှ်ေ၊ ဒးမံင်ဒၟံင် ပ္ဍဲဂြိုပ်မွဲဒၞာဲတုဲ ကၠောန်ဒၟံင် ပရေင်ဂကူဂှ် အဗၠာဲဂွံတီလဝ် ရဲကွာန် သီုဖအိုတ်လေဝ် တီဒၟံင် သီုဖအိုတ်ရ။
အဃောဏအ်ဂှ် ကောန်ပၞာန် ဗွဲမဂၠိုင် တိုင်လတူသ္ၚိအဗၠာဲတအ်တုဲ ဗက်ဂၠိုက်ဂၠာဲဒၟံင်အိုတ်ရ။ သြန်သွက် အဗၠာဲဂွံ သ္ပထပိုယ် မိမယဵုဖျာတုဲ ပ္ကောံစွံလဝ် သၟဝ်ကဠာဂှ် ဍေဟ်တအ် ကေတ်ဏာရ။ မွဲၜါတ္ၚဲဏအ် အပါအဗၠာဲတအ် ကလေင်စိုပ်တှ်ေ သ္ပကဵု ထပိုယ်ကဵုအဗၠာဲရောင် မိဟီုလဴကဵုလဝ်ရ။
”ကောန် … မိဒးဗက်အာ ကရောမ်ညးတအ်ဏောင်။ ညးတအ် ကော်ဏာမိ အာဘာလကျာ်တေအ် မင်ဒၟံင်သ္ၚိဏး။”
”ဟေအ်အေဟ် အဲဗက်အာကီုဏောင်မိ။”
”မွဲလစုတ်ဓဝ်ရ သ္ၚိပိုယ် မၞိဟ်မွဲ ဟွံမဲတှ်ေ ဟွံခိုဟ်၊ ဟီုကဵု လောဲဏးကောန် မိကလေင်စဴကၠုင် လၟုဟ်ရဏောင်။”
အဗၠာဲဓညိက်ကဵုဏာက္ဍိုပ်သာသာ မိဂှ် ဗက်အာ ကရောမ်ကောန်ပၞာန်ဗၟာရ။ ကောန်ပၞာန် လက်ကြဴအိုတ်မွဲဂှ် တံင်ဏာ ကအ်စာင်ၝောအ်လဒပ်ဒၟံင် ပ္ဍဲကလောအ်ရ။ ခၟာဲစာင်မွဲရဲ သှ်ေဒၟံင်ဖိုဟ်ဏီ။
ကၠဵုမွဲရဲလေဝ် ကဳဟွံမာန်ရထေင် လဆောဝ်လဆောဝ် ကျူတိုန် အတေအ်မွဲတဲ အဏအ်မွဲဒၞာဲ။
အဗၠာဲရံင်ဗက်အာ ဇရေင်မိ မကွာ်တိတ်အာ ဒဵုစးကၠေအ်အာ နူမတ်တုဲ ကွာ်တိုန်ကၠုင်သ္ၚိရ။ ကပေါတ်မွဲရဲ ပြးဇးဒၟံင် ထုဲထံင်ဒၟံင် ဗီုလဵု ဂွံကပှ်ဂိုင် ဟွံတီ။
ချပ်ဂွံ အပါ၊ ဂွိင်ကဵုအပါ ချပ်ဂွံမိ ဂွိင်ကဵုမိပၠန်ရ။ ဘဝမဒးပြးဆာဲဒၟံင် ဗီုဗီုဏအ်ဂှ် နူဍောတ်ဍောတ်တေအ် ကေင်ဆဵုဂဗကၠုင် ကေင်မံင်ကၠုင် သာ်ဏအ်တုဲ ဒှ်အာ ဓမ္မတာ။ ဆဂး အပါ အမိ အဗၠာဲ ကောံကောံကလောအ်ကလောအ် ဟွံရောံဓည ဖေက်ညးတၞဟ်သအာင် မိက်ဂွံမံင်မွဲစွံ တုပ်တုပ်ကီုရ။ ကွာန်အဗၠာဲတအ်ဏအ် ဒးဂြိပ်ဒၟံင် ဘဲပၞာန်ဗၟာ ဗီုဗီုဏအ်တွဵုတှ်ေ ဆလအ်မှ မိပ်ဟွံမာန်။
ဗျဵုတိုန်ပုင်တုဲ အဗၠာဲလေဝ် ဂၠာဲစပုင်ရ။ သွဂစေပ်ကေဝ်ကေဝ် ခရံက်စံင်ဂှ် ဗုင်ဖဲအာရ။ မိလေဝ် အာမွဲလစုတ်ဓဝ်ဏောင် ဟီုတုဲ ဒဵုကဵုလၟုဟ် ဟွံကလေင်စိုပ်ဏီ၊ စဖဲတုဲ မတ်လေဝ် ဇြိုင်စှ်ေအာဂှ် အဗၠာဲသၠိင်အာ လတူဒၞဳပါင်တြင်သ္ၚိရ။
ပ္ဍဲလပအ်တေအ် ညံင်ရဴ ကၠဵုပရအ်ကိတ် ထုဲထံင်ဒၟံင် ယှုက်ထုဲဒၟံင် သောင်ဟွံဒး ရမ္သာင်လွဟ် နူသ္ၚောဲသ္ၚောဲ ဗြုတိုန် အဆက်ဆက် ဂွံမိင်ကေတ်ရ။ မွဲခဏဂှ် ကလေင်သ္ၚိတ်အာပၠန်ရ။ လပအ်ညာတ်ဟာ ကွေဟ်ကွေဟ်ဟာ ဟွံကၠး။ ဆဂး ပ္ဍဲကတောဝ်တေအ် ဂွံမိင်ဒၟံင် ရမ္သာင် ”တုင် … တုင် … တုင်” ပၠန်ရ။
ခၞုက်ဗြုတိုန်ဂှ် ဟွံဂတာပ် ရဲကွာန်ဂမၠိုင် ကလေင်လုပ်ကၠုင် ဇၟာပ်သ္ၚိ ညးတအ်အိုတ်ရ။ မိင်တိုန် ရမ္သာင်ဂမၠိုင်တုဲ အဗၠာဲလေဝ် လကိုတ်င္ၚုဟ်တိုန်ဗက် ဂၠာဲရံင်မိဂှ် မိဟွံစိုပ်ကၠုင်ဏီ၊ ပ္ဍဲစိုတ်ဂှ် ပါ်ပါဲ ဟွံဒး၊ ဂွိင်တိုန်မွဲမွဲဗီုရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ အဗၠာဲ ဂြိပ်အာ ဒၞာဲမိအာ ဘာလကျာ်တေအ်ရ။
”ဟေအ် … အဗၠာဲ ၝမွဲဓဝ် မုကၠုင်ကေတ်ရော”
အပါကျာ် သၟာန်တိုန်အဗၠာဲ သာ်ဏအ်ဂှ် ပ္ဍဲစိုတ်အဗၠာဲ ဗီုလဵု ဒှ်အာ ဟွံတီ။
”မိ … မိ … မိ အဲဍိက် ကောန်ပၞာန်ဗၟာတအ် ကော်နင် လပါ်ဘာအပါကျာ်၊ ဣလဵုမိစိုပ်အာရော ဟွံတီ အပါကျာ် ဟွံဆဵုဟာ။”
”ဟေ … ဗီုလဵု မိအဗၠာဲတအ် ကၠုင်ဘာ အပါကျာ် ဂးဟာ”
”ကျာ်”
”ဟွံစိုပ်အဏအ်ပုဟ် အဗၠာဲ … ကောန်ပၞာန်ဗၟာတအ် စိုပ်ကၠုင်ဟီုဂှ် အပါကျာ်လေဝ် ဗီုအပါကျာ်ကီုရ။ ဒးအောပ်မာ ပါဲဒဴဒၟံင် ဟဂှ်တှ်ေ … ဟွံဂွံပုဟ်၊ ကှ်ေ ပ္ကောံမၞိဟ်တုဲ ဗက်ဂၠာဲဏောင်”
အဗၠာဲ ဣလဵုဂွံဗက်ဂၠာဲ မိမွဲရော။ မိမွဲလေဝ် ဣလဵုစိုပ်ဒၟံင်ရော ဍာ်ရမတ်ဂမၠိုင်ပြဟ်စှ်ေကၠုင် ပေင်ဂွေင်မတ်တုဲ ဇွိတ်ပေါတ်ဒးတဲဂှ်မှ ဇကုလရိုအ်ဒၟံင်ရောင်ဂှ် အဗၠာဲဂွံတီ။ မုဒဟ်သာ်လဵု နွံတုဲ ညးတအ် မဒးကော် ပရးဏာမိအဗၠာဲတအ်ရော။ အပါမွဲလေဝ် တီမံင် ပရောဏအ်ညိကီုဟာ။ ဗတံဏအ် ယဝ်ရ မိမွဲ ဟွံကလေင်စိုပ်တှ်ေ ညးလဵုဂွံလဴပုံတုဲ ဂွံသၠိင်ကဵုရော။
” တုင် … တုင် … တုင်”
ခၞုက်ဗြုတိုန်တုဲ ခြာဟွံလအ် ရဲကွာန်တအ် ကောံကၠုင် ဇရေင်အပါကျာ်ရ။ ဗီုညးကဵုညး ဟီုဂးလဴစဒၟံင် ညးသကအ်ရ။ မုက်မတ်ညးတအ် ဟွံခိုဟ်။ ဒှ်ဂဝိင်ကဵုမိ အဗၠာဲတအ်ရောင် ထေင်။ ညးတအ်ဟီုဒၟံင်ဂှ် သ္ၚောဲဒၟံင်တုဲ မိင်ဟွံကၠး ကသေဲဒၟံင် ညးသကအ်လေဝ် သေဲသေဲ။ အပါကျာ် ကော်အဗၠာဲတုဲ ဟီုတိုန် သာ်ဏအ်ရ။
”ကှ်ေ … အဗၠာဲ မိအဗၠာဲတအ်ဂှ် ဒးဗက်အာ ကောန်ပၞာန်ဗၟာတအ်တုဲ လအ်မွဲတ္ၚဲ ၜါတ္ၚဲဏီဏောင်။ အပါအဗၠာဲတအ်လေဝ် ဟွံစိုပ်လောဲလောဲဏီ အဗၠာဲ မံင်အာ ပ္ဍဲဘာလကျာ်ဏအ်ကၠာ အလဵုလ္ပအာ မိင်ဟာ”
မၞိဟ်လ္ၚဵုယိုက်ခၜံက်ပသဲတုဲ တိတ်အာ လပါ်မ္ၚးကွာန်တေအ်ရ။ မၞိဟ်လ္ၚဵုကေတ်နင် ဇဗၠုသတ်။ မၞိဟ်လ္ၚဵုကေတ်နင်သ္ၚု။ မၞိဟ်မွဲ ဗဵုဒၟံင်အဗၠာဲ နကဵုမတ်တိုပ်တေဝ်။ မၞိဟ်လ္ၚဵုတအ်ဂှ် ဍာ်ရမတ် ညးတအ်ကင်ကဳ။ ဍာ်ရမတ်အဗၠာဲလေဝ် ကင်ကဳ။
မွဲတ္ၚဲ … …. …. …. ….
ၜါတ္ၚဲ … …. …. …. ….
မွဲဂိတု … …. …. …. ….
ၜါဂိတု … …. …. …. ….
မွဲသၞာံ … …. …. …. ….
ၜါသၞာံ … …. …. …. ….
ဒဵုကဵု တ္ၚဲဏအ် ’မိ’ ဟွံကလေင်စိုပ်ဏီ၊ ’အပါ’ လေဝ် ဟွံစိုပ်ဏီရ။
သဂံင်ပၠန်ဂတးမွဲ
ဝတ္ထုဝွံ အလန်ကိုပ်ကၠာအိုတ် တက်ပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲ ဂျာနေဝ်ဍုင်မန်တၟိ ၁၉၉၄ လၟေင် ၁၅၊ လၟိဟ် ၁။
အလန်ဒုတိယ ပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲလိက် ”ပါင်တြင်တတိယ ကေုာံ ဝတ္ထုဇမၠေအ်ဂမၠိုင်” သၞာံ???? မတက်တြးပတိတ် နူကဵု ဌာနပရေင်စန်ဒက်(ဗဟဵု) ဗော်ဍုင်မန်တၟိ။
အစာကၞေဟ် သဂံင်ပၠန်ဂတးမွဲ ဂှ် ဒှ် နာဲဗညာအံင်၊ သၟာပၠန်ဂတး သွက်ဗၠးၜးဂကူမန်၊ သၟာဂဳတု ကေုာံ အစာပရိုင် နဒဒှ် လျိုင်သကိုပ်အေဝ်ဒဳတာ ဌာန်ပရိုင်ဗၠးၜးဂကူမန်။