တ္ၚဲ ညးလလဴ ဂၠးကဝ် (World Refugee Day) ဂှ် နကဵုဍုင်ဂၠးကဝ် စၟတ်သမ္တီလဝ် ဇၟာပ်မစိုပ် ဂိတုဂျောန် ၂၀၊ နမရန်တၟအ် သွက်ဂွံစွံအာရီု အကာဲအရာဘဝ ညးလလဴတအ် ပ္ဍဲအလုံဂၠးတိရ။ ညးလလဴ ဟီုမ္ဂးဂှ် ဒှ်မၞိဟ် မပါဲဒဴ နူကဵုဒၞာဲဒတန်မွဲမွဲ ဟိုတ်နူကဵု ဘဲကမ်ပရိုတ် ကမ်ဒဒိုက်ဂမၠိုင်ကီု ဟိုတ်နူကဵု ဟွံဒးဂၞပ် သၞောတ်ဝ် သၟိင်တၠအဝဵုဂမၠိုင်ရ။


ပ္ဍဲ ၄ ဒဳဇြေန်ပါ ၂၀၀၀၊ အသေမ်ဗလဳနာနာ ကုလသမဂ္ဂ ပ္ဍဲကဵု သွဟ် ၅၅/၇၆ ဂှ် ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် ဒဒှ်ရ စနူ သၞာံ ၂၀၀၀၊ ၂၀ ဂျောန်တုဲ ကြက်ကၠောန်အာ တ္ၚဲစၟတ်သမ္တီ တ္ၚဲ ညးလလဴ ဂၠးကဝ် ရ။ ပ္ဍဲကဵု သွဟ်ဂှ် အသေမ်ဗလဳနာနာ ကဵုလဝ် စဳမတ် ဒဒှ်ရ သၞာံ ၂၀၀၁ မ္ဂး ပဋိညာန် မဆေင်စပ် ကုညးလလဴ မတုပ်လဝ်စိုတ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၅၁ ဂှ် ပေင်အာ ရတုထဝ် (၅၀ သၞာံ) ရ။ ဟိုတ်မဂွံ ပဒတန် တ္ၚဲဏအ်ဂှ် ရန်တၟအ်လဝ် သွက်ဂွံ ပတိုန်စရာဲ ကုညးလလဴ သီုဖအိုတ်၊ ညံင်မၞိဟ်တအ် ဂွံစွံကၠုင် ဇၞူမတ် ပ္ဍဲကဵု ဒဒှ် ညးလလဴ ကေုာံ သွက်ဂွံ ဗိုင်ရီုဗင်အာ ညးလလဴတအ်ရ။[]

တ္ၚဲ ညးလလဴ အာဖရိက (African Refugee Day) ဂှ် ကၠောန်ကၠုင်ဒၟံင် ပ္ဍဲကဵု ဍုင်ဗွဲမဂၠိုင် သၞာံဗွဲမလအ်ရ။ နကဵု ကုလသမဂ္ဂ ကဵုလဝ် စဳမတ် ဒဒှ်ရ စၟတ်သမ္တီ တ္ၚဲ ညးလလဴ ဂၠးကဝ် ပ္ဍဲကဵု တ္ၚဲတုပ်ပ် ကဵု တ္ၚဲညးလလဴ အာဖရိက ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ ဂျောန် ၂၀ ဂှ် နကဵု ဂကောံပံင်ကောံအာဖရိကာ (Organization of African Unity (OAU)) ဒုင်တဲ တုပ်လဝ်စိုတ်တုဲတုဲရ။

ပ္ဍဲကဵု ဘာကျာ်ရဝ်မေန်ကာတ္တလေတ် ဂှ် ကၠောန်ကၠုင် World Day of Migrants and Refugees ပ္ဍဲဂိတုဇာန်နဝါရဳ လၟေင်သၞာံ နူကဵု သၞာံ ၁၉၁၄ မပဒတန်လဝ် နကဵု သၟိင်သင်ပုပ် Pope Pius X ရ။

ဇၟာပ်သၞာံ ပ္ဍဲ ဂျောန် ၂၀ မ္ဂး နကဵု အေန်ဂျေန်သဳ ညးလလဴ ကုလသမဂ္ဂ (United Nations Refugee Agency (UNHCR)) ကေုာံ ဍုင်လ္ၚဵု ပ္ဍဲဂၠးတိဏအ် ကၠောန်ကၠုင် သဘင် တ္ၚဲ ညးလလဴ ဂၠးကဝ် နကဵု မရန်တၟအ် ညံင်မၞိဟ်တအ် ဂွံစွံအာရီု ပ္ဍဲဘဝ ညးလလဴ ကေုာံ ညးလလီုဒတန် (displaced persons) မဂၠိုင်ကဵု မဳလဳယာန် မဒြေပ်ဒဴ နူကဵုသ္ၚိဌာန်ညး ဟိုတ်နူ ပေါဲဗတိုက် ကေုာံ ပရေင်ဍဵုဍိုက်တအ်ရ။

သဘင်လၟေင်သၞာံဝွံ နကဵုဍုင် ၁၀၀ ပြင်င် ကၠောန်ကၠုင်ဒၟံင် နကဵုအလဵုအသဳ၊ နကဵုဂကောံပရဟိတ ကေုာံ ညးဍုင်ကွာန်တအ်ရ။

နကဵု ဂကောံ ကုလသမဂ္ဂ (UNHCR) ဂှ် ပလံင်ဗစိုပ် လိက် ပ္ဍဲတ္ၚဲ ညးလလဴ ဂၠးကဝ် ဇၟာပ်သၞာံရ။

နကဵု ကုလသမဂ္ဂ (UNHCR) ဖျေဟ်က္ဍိုပ်လိက် (theme) ဂမြဴ ပ္ဍဲ တ္ၚဲ ညးလလဴ ဂၠးကဝ် ဇၟာပ်သၞာံကီုရ။[]