ယဲ: အရာမတၞဟ်ခြာ အကြာ မူတၞဟ်ဂမၠိုင်
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary ဒစင်ဂမၠိုင်: ပလေဝ်ဒါန် နကဵုဖုန် ပလေဝ်ဒါန် ဝေပ်သာ် နကဵုဖုန် |
||
လာင် ၁-
'''ယဲ''' ({{Lang-en|'''disease'''}}) ဟီုမ္ဂးဂှ် ဒှ်အရာမကတဵုဒှ် အကာဲအရာ ဓမ္မတာဟွံသေင် မဖန်ဗဒှ်ကဵု လပါ်ပရေအ် ပ္ဍဲလဒက်ပတန် ခန္ဓကာယ နကဵုအလုံ ဟွံသေင်မ္ဂး မွဲဒကုတ် မွဲဒကဴ အဝဲလစှ်ေခန္ဓ၊ တုဲပၠန် ဒှ်အရာ မကတဵုဒှ် ဟိုတ်နူ ပရိုက်ဘဲဒဏ်မ္ၚး မွဲတဲဓဝ် ဟွံသေင်ရ။<ref name=":1" /><ref>{{cite web |first = Tim |last = White |url = https://tgb.com.au/injured-people/what-is-the-difference-between-an-%E2%80%9Cinjury%E2%80%9D-and-%E2%80%9Cdisease%E2%80%9D-for-commonwealth-injury-claims/ |date = 19 December 2014 |title = What is the Difference Between an 'Injury' and 'Disease' for Commonwealth Injury Claims? |publisher = Tindall Gask Bentley |access-date = 6 November 2017 |url-status=live |archiveurl = https://web.archive.org/web/20171027024609/https://tgb.com.au/injured-people/what-is-the-difference-between-an-%e2%80%9cinjury%e2%80%9d-and-%e2%80%9cdisease%e2%80%9d-for-commonwealth-injury-claims/ |archivedate = 27 October 2017 |df = dmy-all }}</ref> ယဲမ္ဂး ဗွဲမဂၠိုင် မတီလဝ် ဒဒှ် အကာဲအရာ မဒးလွဳ နကဵု ဂဥုဲတုဲ နွံကဵု လက်သန်ယဲ (symptom) ကေုာံ လက္ခဏာဂဥုဲ (Medical sign) ရ။<ref name=":1">{{DorlandsDict|three/000030493|Disease}}</ref> ယဲ ဂှ် ကတဵုဒှ် ဟိုတ်နူ ဟိုတ်မ္ၚး မပ္တံကဵု ရောဂပစ္စယ (pathogen) ဟွံသေင်မ္ဂး အပ္ဍဲခန္ဓ ယောင်ယာရ။ ဥပမာ ဗွဲအပ္ဍဲ ယောင်ယာ သၞောတ်အိမ်မုန် (immune system) မ္ဂး ကတဵုဗဒှ်ကဵု ယဲနာနာသာ် မပ္တံကဵု immunodeficiency၊ hypersensitivity၊ allergy ကေုာံ autoimmune disorders တအ်ရ။
ပ္ဍဲကဵု ကောန်မၞိဟ် ''ယဲ'' ဂှ် စၟတ်သမ္တီလဝ် မဒှ်အကာဲအရာ မပ္တံကဵု ဂိ (pain)၊ မံင်စ ဒှ်ဗွဲဓမ္မတာဟွံသေင် (Abnormality behavior)၊ ဝေဒနာ (distress)၊ ပြသၞာပရေင်မၞိဟ် (social problems) ဟွံသေင်မ္ဂး သောက မကတဵုဒှ် ဟိုတ်နူ ဒးဆောံလေင် မၞိဟ်မဆက်စပ်ကဵုဇကုတအ်ရ။ ယဝ်ရ သ္ဒးဟီုဗွဲတြးမ္ဂး လဆောဝ်မ္ဂး ပရိုက်ဘဲဒဏ် (injury)၊ ဟွံသၟဟ်ရထ (disability)၊ ကလဟ်လဖဟ် (disorder)၊ (syndrome)၊ (infection)၊ isolated symptom၊ deviant behavior ကေုာံ atypical variations of structure and
ပွမချိုတ် နကဵုယဲဂှ် ညးကော်စ စုတိဟိုတ်နူအကာဲအရာသဘာဝ။ ယဲဂှ် ဗွဲသာမည နွံပန်ဂကူ - ယဲမကတဵုဒှ် ဟိုတ်နူဒးစၟစၟောန် မပ္တံကဵု ဝဳရုသ် (infectious diseases)၊ ယဲ မကတဵုဒှ် ဟိုတ်နူဍိုန်လျ (deficiency diseases)၊ ယဲမကတဵုဒှ် ဟိုတ်နူဗဳဇ (hereditary diseases) (သီုကဵု genetic diseases ကဵု non-genetic hereditary diseases) ကေုာံ ယဲမကတဵုဒှ် ဟိုတ်နူဇဳဝကမ္မ (physiological diseases)ရ။ ယဲဂှ် နကဵု နဲတၞဟ်လေဝ် ဗၟံက်ထ္ၜးမာန်ကီုရ။ ဥပမာ ယဲမကၠောအ်လေပ် ကဵု ယဲမကၠောအ်ဟွံလေပ်။ ယဲမချိုတ်မာန် ပ္ဍဲကောန်မၞိဟ်တအ်ဂှ် coronary artery disease (blood flow obstruction), followed by cerebrovascular disease ကေုာံ lower respiratory infections တအ်ရ။<ref>{{cite web |title = What is the deadliest disease in the world? |url = http://www.who.int/features/qa/18/en/ |publisher = WHO |accessdate = 7 December 2014 |date = 16 May 2012 |url-status=live |archiveurl = https://web.archive.org/web/20141217112902/http://www.who.int/features/qa/18/en/ |archivedate = 17 December 2014 |df = dmy-all }}</ref> ပ္ဍဲဍုင်ဇၞော်မောဝ်တုဲတအ်ဂှ် ယဲမကတဵုဒှ်စဂၠိုင်ဂှ် ယဲ အကာဲအရာလတောင်အာရီုဂမၠိုင် (neuropsychiatric conditions) မပ္တံကဵု စိုတ်ဖ္ဍိုက် (depression) ကေုာံ ဗျာပါရ (anxiety)တအ်ရ။▼
▲ပွမချိုတ် နကဵုယဲဂှ် ညးကော်စ
==ယၟုယဲ နကဵု ဘာသာမန်ဂမၠိုင်==
| |||