ဒြဟတ်အိမ်မုန်

ဒြဟတ်အိမ်မုန် (immunity) ဂှ် ဒှ်ဒြဟတ် ပ္ဍဲခန္ဓကာယ သတ်တအ် သွက်ဂွံစဵုဒၞာ ယဲဂမၠိုင်ရ။ ဒြဟတ်အိမ်မုန်ဂှ် နွံ ပ္ဍဲကဵုသတ် မဂျိုင်ဒၟံင်လမျီုအိုတ်သီု သီုကဵု တၞံတအ်ကီုရ။ ဒြဟတ်အိမ်မုန်ဂှ် ဍေဟ်စဵုဒၞာကဵု အရာဗွဲမဂၠိုင် မပကဵု ညံင်ပိုယ်ဂွံယဲ မပ္တံကဵု ဝဳရုသ်ဂမၠိုင် (viruses)၊ စၟဗက်တဳရဳယျာ၊ ပရုန်နာနာ (parasitic worms) ကေုာံ အရာတၞဟ်တအ်ရ။ ဒြဟတ်အိမ်မုန် ပ္ဍဲခန္ဓမၞိဟ်မ္ဂး မဆီဗု မဂၠိုင်ကဵု အသင်ဃဲဂှ် ဇၟာပ်ဇၟာပ်မဂှ် နွံကဵု ဓဝ်သမ္တီ သွက်ဂွံ ဗတိုက်စဵုဒၞာ ကလာပ်ရုပ်ပလုင် မလုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲခန္ဓဇကုရ။ ကလာပ်ရုပ်ပလုင်မွဲမွဲ ဥပမာ ဗီုကဵု ဝဳရုသ် လုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲခန္ဓဇကုမ္ဂး၊ မဆီဗုဂှ် ဗတိုက်သရိုဟ် ဂစိုတ်ထောအ် ကလာပ်ရုပ်ပလုင်ဂှ်ရ။ ဗီုဒြဟတ်အိမ်မုန် မဂွံသမ္တီ သၞဇကုဒးဂှ် အရာမွဲ ဍေဟ်ကေင် ဗတိုက်ပလီုလဝ်တုဲမ္ဂး ပ္ဍဲလတူအရာဂှ် ဍေဟ်ကၠောန်ဗဒှ်ပတိုန် ဓါတ်ဒစဵုဒစး (antibody) သွက်ဂွံဒစဵုဒစးဗတိုက် ကုအရာဂှ် ယဝ်ရ အရာဂှ် ဗွဲကြဴ လုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲခန္ဓမွဲဝါပၠန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကလာပ်ရုပ် မတုပ်ကဵု ကလာပ်ရုပ်ဇကု မကဵုသမ္တီစၟတ်လဝ် အန္တရာယ်မ္ၚးတအ်တုဲတုဲ ညံင်ဂွံ ပတမ်စုတ်လဝ် ပ္ဍဲခန္ဓဇကုဂှ် ကိစ္စဇၞော်ရ။ ပွမပတမ်စုတ် (transplantation) ဗီုဏအ်ဂှ် ညးကော်စ ဗွဲဓမ္မတာ ထပက်စုတ် ဂဥုဲစဵုဒၞာ (ဝက်သေန်) ရ။

A scanning electron microscope image of a single neutrophil (yellow), engulfing anthrax bacteria (orange)

ဒြဟတ်အိမ်မုန်ဂှ် ယဝ်ရ ဒးပတောအ်ၜတ် နကဵု ဥပမာတုဲ ကၠိုဟ်လောဲမ္ဂး ခန္ဓကာယမွဲမွဲဂှ် တုပ်တဴ ညံင်ရဴ ဍုင်မွဲကီုရ။ ပ္ဍဲဍုင်ဂှ် ဒးနွံကဵု အရာနာနာ ပရေင်ပိုန်ဒြပ်၊ ပရေင်မၞိဟ်၊ ပရေင်စဵုဒၞာ(ဒပ်ပၞာန်)တုဲ အရာတအ် သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒၞာဲညးကဵုညး ကိစ္စဇၞော်ဒၟံင် သီုဖအိုတ်တုဲ ဒးဗဒဗဒါဲဒၟံင် ရေင်သကအ်ရ။ ဒြဟတ်အိမ်မုန်ဂှ် တုပ်ညံင် ပရေင်စဵုဒၞာ(ဒပ်ပၞာန်)ရ။ ဒပ်ပၞာန်ဂှ် မင်စဵုဒၞာကဵု သၞမ္ၚး လုပ်ကၠုင်မ္ဂး သွက်ဂွံဗတိုက်သရိုဟ်ဂစိုတ်ရ။ အရာမပကဵု ညံင်ပိုယ်ဂွံယဲ (ဝါ) အရာမပလီုကဵု ခန္ဓကာယပိုယ် မပ္တံကဵု ဝဳရုသ်၊ ဗက်တဳရဳယျာ၊ ပရုန်တအ် လုပ်ကၠုင်မ္ဂး ဒြဟတ်အိမ်မုန်ဂှ် မွဲတဲဓဝ် ဍေဟ်ဗတိုက်ရ။ အရာတၟိတၟိမွဲမွဲ ယဝ်ရ ဍေဟ်ဟွံကေင်ဆဵုလဝ်ဏီမ္ဂး အရာဂှ် ဒှ်သၞဇကုမာန်ဒၟံင်ဂှ် ဍေဟ်ဟွံတီတုဲ ဍေဟ်ဟွံဗတိုက်ရ။ အရာဂှ် လုပ်စိုပ် ပ္ဍဲဍုင်ဇကုတုဲ ကာလအရာဂှ် ဗက်ပလီုပလာ် ညးဍုင်ကွာန်ဇကုဂှ် ဇကုဂွံတီကေတ်တုဲ ကာလဇကုဗတိုက်ဂှ် ယဝ်ရ ဒြဟတ်ဇကုထတ်မ္ဂး ဇကုဂွံမာန်ကေတ်၊ ယဝ်ရ ဒြဟတ်ဇကုဍိုန်မ္ဂး ဇကုကျ ဇကုချိုတ်ရ။ ညံင်ရဴဂှ်ရ ကဝ်ရဝ်နာဝဳရုသ်ဂှ် ဒှ်ဝဳရုသ်တၟိ ခန္ဓကာယပိုယ် ဟွံတီ။ ဍေဟ်လုပ်စိုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲဇကုပိုယ်။ ဒြဟတ်အိမ်မုန်ပိုယ် ဟွံဗတိုက် မွဲတဲဓဝ်။ ကာလဂွံစဗတိုက်ဂှ် ကဝ်ရဝ်နာဝဳရုသ်ဂှ် ပလီုဂွံအာ ခန္ဓပိုယ် (ဗွဲတၟေင် ကသအ်)ပိုယ်ညိညရ။ ကာလဒြဟတ်အိမ်မုန် စဗတိုက်ဂှ် ဇကုကတဴတိုန်ရ။ ဇကုကတဴဂှ် ဟိုတ်နူကဵု ဒြဟတ်အိမ်မုန် ပတိတ်ဓါတ်ဂမ္တဴ သွက်ဂွံ ဗတိုက်ဂစိုတ် ဝဳရုသ်ဂှ်ရ။ ပၞာန်မွဲမွဲ ပိုယ်ကလိဂွံဇမၞးတုဲမ္ဂး အရာလဵု မဒှ်သၞပိုယ်ဂှ် ပိုယ်ချူစွံလဝ် ပ္ဍဲဝင်ရ။ ညံင်ရဴဂှ်ကီု ဒြဟတ်အိမ်မုန်ဂှ် ဍေဟ်ဗတိုက်မာန်အာ အရာမွဲမွဲမ္ဂး အရာဂှ် ညံင်ဍေဟ် ဂွံသမ္တီဒး ဍေဟ်ဗဒှ်ပတိုန် ဓါတ်မွဲ ညးကော်စ ဓါတ်ဒစဵုဒစး (antibody)။ ဓါတ်ဒစဵုဒစး ဍေဟ်ကၠောန်ပတိတ်တုဲမ္ဂး ဗွဲကြဴ အန္တရာယ်မ္ၚးဂှ်ပၠန် ယဝ်ရကလေင်လုပ်ကၠုင်မ္ဂး ဗွဲမပြဟ် ဍေဟ်ဗတိုက်ရ။ အန္တရာယ်မ္ၚး မပကဵု ညံင်ဂွံယဲမာန်တအ်ဂှ် ကေတ်တုဲ ပစုက်ကဵု ကလာပ်ရုပ်မတုပ်ကဵု ကလာပ်ရုပ်မၞိဟ်။ ကလာပ်ရုပ်မၞိဟ်ဂှ် ဍေဟ်ဗဒှ်ပတိုန် ဓါတ်ဒစဵုဒစး။ ဓါတ်ဒစဵုဒစးဂှ် ညးကေတ်တုဲ ထပက်စုတ် ပ္ဍဲခန္ဓပိုယ်ရ။ ကာလဂှ် ၜိုန်ရ အန္တရာယ်မ္ၚးဂှ် ဟွံကေင်လုပ်စိုပ် ပ္ဍဲပိုယ်ကီုလေဝ် ဒြဟတ်အိမ်မုန်ပိုယ် တီလဝ် အန္တရာယ်ဂှ်တုဲ ကာလအန္တရာယ်ဂှ် လုပ်ကၠုင်မ္ဂး မွဲတဲဓဝ် ဍေဟ်ဗတိုက်ဂစိုတ်ရ။ ဣဏအ်ဂှ် ညးကော်စ ဂဥုဲစဵုဒၞာရ။ ဂဥုဲစဵုဒၞာဂှ် ယဝ်ရ ဒးဟီု နကဵု ဥပမာမ္ဂး ကဵုခန်လ္ၚတ် ဗတောန်ကဵု ပညာ ကုပရေင်စဵုဒၞာဍုင် အရာမကေင်ပလီုလဝ်ဇကုသၟး ကၠုင်ပလီုဇကုပၠန် ဟွံသေင်၊ အရာတၞဟ်တအ်လေဝ် ပလီုဍုင်ဇကုတအ်မာန်ဒၟံင်ကီုရ။

ဒြဟတ်အိမ်မုန်ဂှ် နွံဂကူနာနာသာ်တုဲ အရာအဓိက ၜါသာ်ဂှ် ဒြဟတ်အိမ်မုန် နူဂဝ် (innate immune system) မဒှ် ဒြဟတ်မပါကၠုင် နူကာလ မကတဵုဒှ် ကေုာံ ဒြဟတ်အိမ်မုန် လွဳဗ္စ (adaptive immune system) မပၠုပ်စုတ် ဟွံသေင်မ္ဂး ကတဵုဒှ်ကၠုင် ဗွဲကြဴညိရ။ ဒြဟတ်အိမ်မုန်ဂှ် လွဳပခိုဟ်ပတိုန် မွဲတဲဓဝ် ဟွံဂွံတုဲ၊ မွဲတဲဓဝ်လေဝ် ဍေဟ်ဂွံလီုလာ်အာလောဲလောဲ ဟွံလောဲကီုလေဝ် ယဝ်ရ ပိုယ်မံင်စံင် ဟွံမင်မဲ ပရေင်ထတ်ယုက် ဗီုကဵု သတိက်အောန်၊ သောက၊ သုင်ၜံက်၊ စစၞဟွံကိတ်ညဳကဵု ပရေင်ထတ်ယုက်တုဲ ဝဳတမေန်ဟွံမဲမ္ဂး ဒြဟတ်အိမ်မုန် နူဂဝ်တအ်ဂှ် ဍိုန်လျစှ်ေအာကီုရ။

ဒြဟတ်အိမ်မုန် လပါ်မ္ၚး

ပ္ဍဲခန္ဓကာယပိုယ်ဂှ် ဒက်ပတန်လဝ် နကဵု ပရေင်စဵုဒၞာရ။ စၞာံပိုယ်ဂှ် ဒှ်ဒြဟတ်အိမ်မုန် ဂတအိုတ်ရ။ ဗွဲဓမ္မတာမ္ဂး စၟဗက်တဳရဳယာ ကေုာံ အနုဇဳဝတအ်ဂှ် ယဝ်ရ စၞာံပိုယ် ဟွံဒှ်သရ ဟွံသေင်မ္ဂး ဟွံမေက် ဒကးဒၟံင်မ္ဂး လုပ်တတ် စၞာံပိုယ်ဟွံမာန်ရ။ တုဲပၠန် ပ္ဍဲကဵု ဂၠံင်ဒွါရပါင်မုဟ်ဂှ် နွံကဵု လှောန်လှေဟ် (mucous membrane) မပတိတ် ဓါတ်ဒစဵုဒစး (ဍာ်ပါင်၊ လှေဟ်) မဒှ်ညံင် ဒြဟတ်အိမ်မုန် လပါ်မ္ၚး မွဲဂကူကီုရ။ ဍာ်ဇကု မပ္တံကဵု ဍာ်ရမတ်၊ ဍာ်ပါင်တအ်ဂှ် နွံကဵု ဓါတ်အေန်ဇြာင်မာ (enzymer) တုဲ ဂစိုတ်ကဵု စၟဗက်တဳရဳယျာတအ်ရ။ စၟဗက်တဳရဳယျာ ကေုာံ အနုဇဳဝဂမၠိုင် လုပ်ကၠုင် မွဲစွံ ကရောမ်စၞစပိုယ်မ္ဂး ဂေတ် ကေုာံ ဓါတ်ဗစး ပ္ဍဲဂၞဴဂှ် ဂစိုတ်ဍေဟ်တအ်ရ။ ပ္ဍဲကဵု bronchiပိုယ်ဂှ် နွံကဵု ကသော်သောဲသောဲ၊ ယဝ်ရ ခဗိုက်တအ် လုပ်ကၠုင်မ္ဂး ဍေဟ်ခအဟ်ပတိတ်ထောအ်ရ။ တုဲပၠန် ဍေဟ် ပတိတ်ကဵု လှေဟ်။ လှေဟ်ဂှ် နွံကဵု မဝ်လေဂျူ သွက်ဂွံ ဂစိုတ်စၟဗက်တဳရဳယျာကီုရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ခန္ဓကာယပိုယ်ဂှ် နွံကဵု ပရေင်စဵုဒၞာ ဍေဟ်ကဵုဍေဟ်ရ။ နူကဵု ဒြဟတ်အိမ်မုန် လပါ်မ္ၚးဂှ် စဵုဒၞာဟွံမာန် လုပ်စိုပ် ပ္ဍဲမ္ဂး ဒြဟတ်အိမ်မုန် ဗွဲပ္ဍဲ ဆီပုင်ပိုယ်ဂှ် ဍေဟ်စဵုဒၞာ ဍေဟ်ဗတိုက်ကဵုပၠန်ရ။

အရာမဖဍိုန်ကဵု ဒြဟတ်အိမ်မုန်

သတိက်လီု

ယဝ်ရပိုယ် သတိက်အောန်မ္ဂး inflammatory markers ဂၠိုင်တိုန် ပ္ဍဲကဵု ဆီပိုယ်။ markers ဂှ် ဒှ်ဓါတ်မပတိတ် နူကဵု ကလာပ်ရုပ်ဒြဟတ်အိမ်မုန်၊ ပ္ဍဲအခိင်ကာလ ဒြဟတ်အိမ်မုန် မကၠောန်ကမၠောန်။ အဓိပ္ပါယ်ဍေဟ်ဂှ် ပိုယ်သတိက်လီုမ္ဂး ပကဵု ညံင် သၞောတ်ဒြဟတ်အိမ်မုန်ပိုယ် သ္ဂောအ်ဒးကၠောန်ကမၠောန်ရ။ ဟိုတ်နူ ဒြဟတ်အိမ်မုန် ဒးကၠောန်ကမၠောန် ဟိုတ်နူပိုယ်တိက် ဟွံဖဲတုဲ ဒြဟတ်အိမ်မုန်ဂှ် ဍေဟ်ဟွံဂွံကၠောန်ကမၠောန် သွက်ဂွံစဵုဒၞာ ဗီုကဵု စၟယဲ၊ ဝဳရုသ်တအ် မလုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲခန္ဓကာယပိုယ်ရ။ တုဲပၠန် ယဝ်ရတိက်ဂၠိုင်မ္ဂး ဒြဟတ်အိမ်မုန်ခိုဟ်တိုန်ဟာဂှ် သွဟ်ဟွံမဲဏီရ။

သောက

သောက (stress) ဟွံသေင်မ္ဂး စိုတ်ယှုက်ဂၠိုင်မ္ဂး ဖဍိုန်ကဵု ဒြဟတ်အိမ်မုန်ကီုရ။ မုဟိုတ်ရောမ္ဂး သောကဂၠိုင်မ္ဂး ပကဵု ညံင်ဂြိုဟ် ဂွံပတိတ် ဓါတ်ပရဝ်တေန်ကာပြဟ် (acute-phase proteins) ဓါတ်ပရဝ်တေန်ဏအ်ဂှ် ဒှ်ဓါတ်မစဵုဒၞာ ပ္ဍဲကဵုဆီပိုယ်တုဲ ကာလဒးဗတိုက်သရိုဟ် အနုဇဳဝဂမၠိုင်မ္ဂး ဒးဗတိုက် နကဵုဓါတ်ပရဝ်တေန်ဏအ်ရ။

ၜံက်

သုင်ၜံက်မ္ဂး ပလီုထောအ် ကသောက် သောဲသောဲ ကဵု ပွမပတိတ်လှေဟ် ပ္ဍဲကဵု bronchi တအ်မ္ဂး လှေဟ်မဒှ် ဒြဟတ်အိမ်မုန် အောန်စှ်ေအာရ။

ဟွံပေါတ်ၚေက်

စၟဗက်တဳရဳယျာ မနွံပ္ဍဲပါင်ပိုယ် ဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် နကဵုဍာ်ပါင်ပိုယ်ဂှ် ဂစိုတ်ထောအ် ဍေဟ်တအ် မာ န်တၟာဂလိုင်ရ။ ဆဂး ယဝ်ရ ပိုယ်တအ် ဟွံပေါတ်ၚေက်မ္ဂး ဗက်တဳရဳယျာတအ် နွံဂၠိုင်လောန်အာ စဵုကဵု ဍာ်ပါင်ပိုယ် ဂစိုတ်ဍေဟ်တအ် ဟွံမာန်ဒှ်မာန်တုဲ ဗက်တဳရဳယျာဂှ် ပလီုထောအ် ၚေက်ပိုယ်မာန်ရ။

ဝဳရုသ် အေက်အာင်ဝဳ HIV

ဝဳရုသ်အေက်အာင်ဝဳဂှ် ဒှ်ဝဳရုသ် မပလီု မဆီဗုတုဲ မဆီဗုဂှ် ဒှ်ဒြဟတ်အိမ်မုန်အဓိကရ။ဝဳရုသ်အေက်အာင်ဝဳဂှ် ပကဵုညံင် ဒြဟတ်အိမ်မုန်ဂွံလီုတုဲ ယဝ်ရ ထိင်လဝ် ဝဳရုသ်အေက်အာင်ဝဳဟွံမာန်မ္ဂး နကဵုစၟယဲတၞဟ်မွဲမွဲ လုပ်ပလီု လမျီု ဒးအိုတ်အာမာန် ဗွဲမပြဟ်ရ။ ပ္ဍဲအခိင်လၟုဟ် အေက်အာင်ဝဳဂှ် ဂဥုဲထိင်လဝ် ညံင်ဝဳရုသ် ဟွံဂွံဂၠိုင်တိုန်ဟေင် ဂွံတုဲ၊ ဂဥုဲလွဳ ညံင်ဂွံဗၠးအး ကေုာံ ဂဥုဲစဵုဒၞာ (ဝက်ဇြေန်)ဂှ် ဟွံမဲဏီရ။ ဝဳရုသ်အေက်အာင်ဝဳဂှ် ကၠောအ်လုပ် နကဵု ဆီကဵုဆီ ဟွံသေင်မ္ဂး နကဵုဆက်ဆောံလိင် မွဲကဆံင်ရ။

အရာမပရံင်ကဵု ဒြဟတ်အိမ်မုန်ဂမၠိုင်

ဗွဲမဂၠိုင်မ္ဂး ဝေင်ပါဲအရာ ဗွဲလတူတအ်မ္ဂး ဒှ်အရာ မပရံင်ကဵု ဒြဟတ်အိမ်မုန် ဗွဲဓမ္မတာ ဟီုဂွံရ။

စ စၞမပရံင်ကဵု ဒြဟတ်အိမ်မုန်

စ စၞမကိတ်ညဳကဵု ပရေင်ထတ်ယုက် ဗီုကဵု သတ်ဆု၊ မဆု၊ သၞေဝ် ကေုာံ အရာမကၠောန်လဝ် နကဵု သြောအ်ပေင်င် (whole grain) (သြောအ်ပေင်င် ဟီုမ္ဂး သ္ၚုမသးလဝ် ဆခၞော်တိတ်တုဲ ခဗိုက်ဍေဟ်သှ်ေဒၟံင်။ သ္ၚုကဆံင်လေဝ် မန်ကော်။) က၊ ကၠေင်ခိုဟ်ဟ်။ ဝေင်ပါဲစၞဟွံကိတ်ညဳကဵု ပရေင်ထတ်ယုက် မပ္တံကဵု ကွာင်ဍာတ်တ်၊ ဖျုန်အုဲအုဲ (ဗီုကဵု ဖျုန်ဂွပ်)၊ ကၠေင် မကၠောန်ပတိတ် နူကဵု ဍာ်တှ်။ စၞစလ္ၚဵု ဗီုကဵု သတ်ထဝ်ဗါတ်၊ လသိုင်ဗတာင်၊ ကဝ်ပဳတၞး၊ ကဝ်ပဳကထိုက်၊ ရာဲဗကေတ်တအ်ဂှ် ပခိုဟ် ပရံင်ကဵု ဒြဟတ်အိမ်မုန် ဗွဲမပြဟ်မာန်ရ။

တိက်ဖဲဖဲ

ယဝ်ရ မၞိဟ်မွဲတိက် အောန်နူ ၇ နာဍဳ တုဲပၠန် ပ္ဍဲအခိင်ဗတံ ၚုဟ်ဒၟံင် ဂၠိုင်ကဵုအလန်မ္ဂး ကုမၞိဟ်ဂှ် သွက်ဂွံဒးဒုင်ကၠောအ်ယဲ နူကဵု ဂၠံင်ယဝီု ဂၠိုင်နူညးတၞဟ် ပိဆရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ညံင်ဂွံဂွံတိက် ပွိုင် ၈ နာဍဳ ဇၟာပ်ပ်ဗတံဂှ် ဖန်ညိ။ တိက် အခိင်ဍာံဍာံ၊ ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်ညိ။

သုင်ဍာ်

ခန္ဓကာယပိုယ် နွံပၟိက်ကဵု ဍာ် ပွိုင်မွဲတ္ၚဲ ၜိုတ် ၜါလဳတာ ကဝက်။ နူကဵု စၞစဂှ် ကလိဂွံ ဍာ် ၜိုတ် မွဲလဳတာ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ညံင်ဂွံဒှ်သုင်ဍာ် မွဲလဳတာ ကဝက် ရိုဟ်ဒ ဒှ်တ္ၚဲဂှ် ဂစာန်ညိ။ ပ္ဍဲခန္ဓဇကု ယဝ်ရ ဍာ်ဟွံဇတ်မ္ဂး ဒြဟတ်အိမ်မုန်ဇကု ဍေဟ်ဗတိုက် ဗက်တဳရဳယျာ ကဵု ဝဳရုသ် ဂွံပြဟ်ရ။ တုဲပၠန် ဍာ်ဂှ် သုင်ဂၠိုင်လောန်အာလေဝ် ဟွံခိုဟ်။ ဓါတ်ဝဳတမေန် မနွံပ္ဍဲဇကုဂှ် ဍေဟ်ကြာတ်တိတ် ပါအာဍာ်မာန်ရ။

တိတ်မ္ၚး

လျးတ္ၚဲဂှ် ပကဵု ညံင်သောက ကေုာံ ပရိဒေဝ (အောန်စိုတ်) ဂွံအောန်စှ်ေရ။ တုဲပၠန် လျးတ္ၚဲဂှ် ပကဵု ညံင်ဓါတ်မိပ်မြဟ် ဂွံကတဵုဒှ် ပ္ဍဲက္ဍဟ်ပိုယ်တုဲ ပကဵုပိုယ် ညံင်ဂွံ မိပ်သၠောင်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကွာ်ဂၠံင်၊ ဍိုက်ကွဳလိုန်တအ်ဂှ် ပခိုဟ်ကဵု ဒြဟတ်အိမ်မုန်မာန်ကီုရ။

ပါင်အးဇၚး

စၟဗက်တဳရဳယျာ ကဵု ဝဳရုသ်လ္ၚဵုတအ်ဂှ် လုပ်စိုပ် ပ္ဍဲခန္ဓကာယပိုယ် နူကဵုပါင်၊ နူဂှ်မွဲကဆံင် ပြးစိုပ်အာ ပ္ဍဲကဵုသဏ္ဌာန်တၞဟ် ပ္ဍဲကဵု ခန္ဓပိုယ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပါင်အးဇ္ၚးဂှ် ကိစ္စဇၞော်ကွေဟ်ရ။ ပေါတ်ၚေက်ဍာံဍာံ၊ စကာ လေအ်ကဆောက်ၚေက် ဟွံသေင်မ္ဂး တောဝ်ၚေက် မဂၠိုင်ကဵုအလန် ပ္ဍဲမွဲသတ္တဟ။ အာသအးဇ္ၚးၚေက် ပ္ဍဲအစာသဝ်ၚေက်တအ်ညိ။

မံင်မိပ်ပ် လ္ပဒှ် သောက

ဓါတ်ဟဝ်မုန်သောက၊ ဓဝိင်၊ စိုတ်ထုဲတအ်ဂှ် ဗဒှ်ကဵု ညံင်မဆီဗု ဂွံယှုက်ထုဲ၊ ကၠောန်ကမၠောန် ဟွံဒးမွဲရ။ မဆီဗု မဒှ် ဒြဟတ်အိမ်မုန် ဗွဲအပ္ဍဲ ဟွံကၠောန် ကမၠောန်ခိုဟ်ဟ်မ္ဂး ယဲတအ် လုပ်စိုပ်မာန်ရ။ သောကဂွံအောန်ဂှ် ဗီုဂဇအ်ဓဝ် ကေုာံ ကၠောန်ထောအ်ကမၠောန် သၠာဲထောအ် အာရီုစိုတ်၊ ရံင်လပါ်ခိုဟ်တုဲ ဂွံမံင်မိပ်ပ်ဂွံ။