နဲကဲကၠောန်ခရံက်(ဟရံက်)
နိဒါန်လိက် ပလေဝ်ဒါန်
ခရံက်ဟီုမ္ဂးဂှ်တှ်ေ ဇၟာပ်ညးအဲတီကေတ်ဍေံကၠးမံၚ်တုဲ ဇၟာပ်ညးအဲလေဝ်ဒးသုၚ်စောဲစကာဒၟံၚ်ခရံက်ဏံဇၟာပ်သ္ၚိလၟေၚ်လၟေၚ်တ္ၚဲရ၊ ယဝ်ရပိုဲတံဒးစကာသုၚ်စောဲဒၟံၚ်ဍေံအရိုဟ်တ္ၚဲဏောၚ်တှ်ေ နဲကဲကၠောန်ဍေံဂှ်ယဝ်ပိုဲတံတီမ္ဂးတှ်ေ ပိုဲတံဏံလေဝ်ကၠောန်စကေတ်ကေတ်ဂွံဇၟာပ်ညးအဲတုဲ ဒှ်အာနဲကဲသွက်သ္ဂောံပါ်ပရအ်ပ္တိတ်ဏာကဵုကောန်စဴကောန်စေက်တံအဆက်ဆက်မာန်ရ၊ ခရံက်ဟီုဂှ်ၜိုန်ရကျာဍေံပသမံၚ်ကီုလေဝ် ယဝ်ပိုဲထောံကၠဟ်စုတ်ပ္ဍဲအမာဲသွပိုဲမ္ဂးတှ်ေ နွံကၠုၚ်ကဵုရှ်သာစခိုဟ်ကွေံကွေံရ၊ သုၚ်စောဲပ္ဍဲအရာဍုန်သွသၟးဟွံသေၚ်တုဲ ခရံက်ပၠာဲခရံက်ထၟုက်ကၠပ်ကဵုသၞေဝ်နာနာလေဝ်နွံကဵုရှ်သာဒှ်စၞစမန်ပိုဲတြေံတြဟ်မွဲဂကူကီုရ၊ ခရံက်ဏံဂှ်လုပ်ဒှ်မတ်ဂဥုဲပ္ဍဲအရာလွဳပရာလေဝ်သုၚ်စောဲနွံမံၚ်ရ၊ ခရံက်ဏံနွံဒှ်ဖဵုပ္ဍဲအရာဍုန်တိုပ်ဒှ်အဟာရပိုဲမၞိဟ်ဏံမွဲခိုဟ်အိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ကွာန်မန်ပိုဲလပါ်ဒေသဍာ်ဖၞုၚ်ကြပ်ကဵုၜဳတံဂှ် ကၠောန်တဴဒၟံၚ်တမ္ၚာဖအိုတ်တုဲ တိတ်ၜဳရပ်ကဂၠာဲၚုဲကၠောန်ၚာခၞက်ကၠောန်ခရံက်မွဲကမၠောန်ပ္ဍဲကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံကီုရ၊ အဲညးချူလိက်ဏံလေဝ် ကွာန်ဒေသနွံဒၟံၚ်ဇိုၚ်ၜဳရေဝ်တုဲ မိမကောဒေံတံကၠောန်တဴဒၟံၚ်တမ္ၚာတိတ်ၜဳရပ်ၚာကၠောန်ခရံက်ဏံကီုရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရတှ်ေ ခရံက်ဟီုဂှ်နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲကောန်မတ်ၜါလၟိုန်တုဲ တ္ၚဲဏံၜိုန်ရသ္ၚောဲတိတ်နူဘဝတမ္ၚာကၠောန်ခရံက်တေံဂၠိုၚ်ကဵုသၞာံကီုလေဝ် ဘဝဇကုနူမူတမ်တေံဂှ်သာ်လဵုလေဝ်ဝိုတ်ကၠေံအာဟွံမာန်ရ၊ နဲကဲကၠောန်ခရံက်နာနာသာ် အခန်ဍေံကဵုဍေံညံၚ်ဂွံဒှ်ခရံက်ပိုဲစဏံဂွံလုပ်ဟရဳဇၞော်မာန်ဂှ်တှ်ေ တ္ၚဲဏံပါ်ပရအ်ဏာကဵုနဲကဲကၠောန်ခရံက်ကီုရ၊ နဲကဲကၠောန်ခရံက်ၜိုန်ရအဲလဴဟွံအိုတ်ဟွံကၠးသီုဖအိုတ်ကီုလေဝ် ယဝ်ကောန်ဂကူတံကၠောန်ဗက်ဗီုအဲချူလဴလဝ်ဏံတှ်ေ သာ်လဵုလေဝ်ခရံက်ဂှ်ပသကၠုၚ်တုဲဒးလုပ်ဟရဳဏောၚ်ဂှ်အဲစှ်ေကေတ်စိုတ်ရ။
ခရံက်အဲချူလဴတ္ၚဲဏံဂှ်တှ်ေခရံက်ကောန်ၚာမဒှ်ရ၊ ခရံက်ဟီုမ္ဂးဂှ်တှ်ေနွံမံၚ်ၜါဂကူရတုဲ မွဲဂကူဂှ်ခရံက်ပိုဲစဒၟံၚ်တ္ၚဲဏံဂှ်ကော်စခရံက်ကောန်ၚာရ၊ မွဲဂကူဂှ်တှ်ေကော်စခရံက်ကပသနူခရံက်ကောန်ၚာဏံရ၊ ဆဂးဂှ် ညးလ္ၚဵုတံဟီုမောဝ်မံၚ်နူခရံက်ၚာဏံဏောၚ်ဂးရ၊ ဗီုညးဒးအၚာပ်စိုတ်တှ်ေခရံက်ညးတှ်ေညးမေါဝ်ရ၊ မောဝ်ပသအဓိကဟွံသေၚ်တုဲ ခရံက်ကောန်ၚာကီုခရံက်ကသီုၜါဏံဂှ် ဒှ်စၞစအဟာရပိုဲမၞိဟ်တံဒးသုၚ်စောဲဍေံဂၠိုၚ်အိုတ်ပ္ဍဲဍုၚ်မန်ဗၟာပိုဲဏံကီုရ၊ ဍုၚ်ညးသ္အာၚ်လေဝ်သုၚ်စောဲဒၟံၚ်တုဲ လဆောဝ်တှ်ေခရံက်ဏံဂှ်ဒှ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဂၠးတိမွဲလေဝ်ဟီုထေက်ရ၊ နဲကဲကၠောန်ခရံက်ဟီုမ္ဂးဂှ်တှ်ေ နဲကဲကၠောန်နူစရုဲကောန်ၚာကီု မွဲသၞေဟ်ကဵုသၞေဟ်ဒေသတံဂှ်ဟွံတုပ်သၟဟ်ကီုလေဝ် အိုတ်ကၞောတ်ဂှ်တှ်ေဒှ်ကၠုၚ်ရုပ်ခရံက်ပိုဲတံစဒၟံၚ်ပ္ဍဲတ္ၚဲဏံတုပ်တုပ်ဖအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲအဲညးချူလိက်ဏံပါ်ပရအ်လဴထ္ၜးဏာကဵုနဲကဲကၠောန်ခရံက်ဟီုဂှ်တှ်ေ ဒဒှ်ဍာံမွဲကေၚ်ဆဵုလဝ်ဒေသဇကုနွံဂၠိုၚ်ကီု မိမကောဒေံဇကုတံဂှ်လေဝ် ညးတံကၠောန်ဒၟံၚ်ခရံက်ဖအိုတ်တုဲ ကေၚ်ဆဵုလဝ်ညးကၠောန်ခရံက်စဗီုလဵုဆဵုနွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲၜါတုဲ ညံၚ်ဂွံစှ်ေလၟေၚ်အခေတ်ဂှ် နိဿဲကဵုကဵုလိက်သေံညိညတုဲ သောၚ်လဴဏာကီုရ၊ ဗွဲမဂၠိုၚ်တှ်ေ ဟီုစိုပ်အာကဵုပ္ဍဲဍုၚ်ကွာန်ဒေသမန်ပိုဲတေံဂၠိုၚ်တုဲ နဲကဲကၠောန်ခရံက်ဗွဲသဘာဝဗီုမန်ပိုဲဟေၚ်တၟေၚ်ဂတာပ်အခေတ်မွဲကီု ဂွံထ္ၜးစအစောံစရာဲမန်ပိုဲကီုတုဲ ဒးလဴဏာဂၠိုၚ်ဗီုမိမပိုဲကေၚ်ကၠောန်လဝ်သၟးရဂၠိုၚ်၊ လပါ်ဍုၚ်သေံဏံနွံဂတာပ်ကီုလေဝ် နဲကဲဍေံကၠောန်တံဂှ် လဆောဝ်တှ်ေသုၚ်စောဲကပေါတ်ဂတာပ်အခေတ်အရာကၠောန်ခရံက်လေဝ်နှဴရဴအာနကဵုအခေတ်တုဲ သဘာဝနဲကဲကၠောန်ခရံက်ဟီုဂှ်ရှ်သာအောန်အာမာန်ရ၊ ၜိုန်ရဒးနိဿဲကဵုဘာသာသေံနွံကီုလေဝ် ဒးရုဲစှ်ကေတ်အခန်ဒၞာဲနဲကဲကၠောန်ဍေံညံၚ်ဂွံတုပ်ညဳကဵုကွာန်မန်ပိုဲတုဲနိဿဲအာညိညကီုရ၊ လပါ်ဗီုရုပ်နဲကဲကၠောန်ခရံက်ဂှ် ပြဟ်ပြဟ်ဏံသုၚ်စောဲလဝ်ဗီုရုပ်ဂကူသေံတံကၠာရ၊ အခိၚ်အဲညးချူလိက်ဏံတိတ်ဍုၚ်မန်ပိုဲဏောၚ်တှ်ေ ကလေၚ်သီဂိုၚ်ကေတ်ဗီုရုပ်နာနာနဲကဲကၠောန်ခရံက်ညံၚ်ဂွံစှ်ေကဵုသဘာဝကီု ဆဵုဗီုဗက်ဂှ်တှ်ေတီဣဏံရမန်ပိုဲကၠောန်လဝ်သာ်ဏံလေဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်နွံလဝ်တုဲတုဲရ။
ယဝ်ပိုဲနိဿဲကဵုလိက်ဂကူညးတၞဟ်လေဝ်ဂွံမံၚ်ရ၊ ဆဂးဂှ်တှ်ေ ညံၚ်ကဵုအစောံစရာဲမန်ပိုဲနွံအောန်အာညိဟာဒှ်သံသယတုဲ နဲကဲကၠောန်ခရံက်ဟီုဂှ် ဒှ်ကမၠောန်ဂယျိုၚ်အာလမျီုမွဲကမၠောန်နွံဒၟံၚ်ဗွဲမလအ်လကာဖါတုဲ တ္ၚဲဏံဟေၚ်ရပိုဲတံဒးထ္ၜပညာမန်ပိုဲနွံကၠုၚ်အဆက်ဆက်ဂှ်တုဲ ဒှ်ဖဵုသွက်မန်ပိုဲဏောၚ်တှ်ေ ဟီုအရေဝ်မန်ဓဝ်ဓဝ် ဗီုမန်ပိုဲကေၚ်ကၠောန်လဝ်တပ်တပ် ကသပ်မန်ပိုဲကၠောန်ကေတ်ကေတ်တုဲ ညံၚ်သ္ဂောံဒှ်ခရံက်နွံပ္ဍဲဟရဳမာန်ဂှ် ဟီုလဴဗ္တောန်ကေတ်ညးသ္ကံ နကဵုမအရေဝ်သဘာဝသောၚ်သောၚ်လောဲလောဲတှ်ေတၟေၚ်ဂတာပ်အခေတ်ဏောၚ်။
နဲကဲကၠောန်ခရံက်ဗီုမန်ပိုဲဏံလေဝ် ယဝ်ရဂကူညးတၞဟ်လုပ်လ္ၚတ်ကီုလေဝ် ဒှ်ဖဵုသွက်ဂကူမန်ပိုဲသက်သက်ရ၊ နဲကဲကၠောန်ခရံက်ဗီုမန်ပိုဲကၠောန်ဂှ် တၞဟ်ခြာအာနူကဵုဍုၚ်တဴတက်တံဂှ်တုဲ ရုပ်သာ်ခရံက်ရှ်သာခရံက်ဂှ်လေဝ်ဟွံတုပ်ရ၊ ဍုၚ်တဴတက်တံၜိုန်ရညးကၠောန်ခရံက်တံကၠုၚ်နူကွာန်ရးသာမညကီုလေဝ် ဍုၚ်ညးတံဂှ်တဴတက်အာယျတုဲတှ်ေ အရာနာနာပ္ဍဲဒးကၠောန်ခရံက်ဂှ် ဒးသုၚ်စောဲဂဥုဲဂျိနာနာညံၚ်ခရံက်ဂွံကျေဝ်ဂွံစွံလအ်ကီုတံဂှ် ဗီုညးကဵုညးနွံဒၟံၚ်ဖ္အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်တုဲ ယဝ်ရဒးပတုပ်ဏာကဵုဗီုမန်ပိုဲကၠောန်ခရံက်ဏောၚ်တှ်ေ တၞဟ်ခြာဒၟံၚ်ညံၚ်ဍာ်ကဵုကၠေၚ်ရ၊ မန်ပိုဲသုၚ်စောဲနဲကဲသဘာဝခိုဟ်အိုတ်မွဲလေဝ်ဟီုမာန်ရ၊ နဲကဲရပ်ကောန်ၚာကောန်ၚုဲတံဂှ်လေဝ် ဍိုက်ပေၚ်ကဵုသာဘာဝ နဲကဲစုတ်ၜဵုပ္ဍိုက်တၟံဂှ်လေဝ်ဍိုက်ပေၚ်ကဵုသဘာဝ နဲကဲစဲကောန်ၚာကောန်ၚုဲတံဂှ်လေဝ်နွံကဵုသ္အးဇ္ၚးကော်စ(နာၚ်)ဘာသာမန်ပိုဲရ၊ နာၚ်ဟီုဂှ် ကၠောန်လဝ်သၠုၚ်သၠုၚ်သွက်ဂွံစဲကောန်ၚာတံဂှ်ရ၊ ဖေက်အိက်ကၠဵုကၞမ်ဂၠဴတံပရာတ်လုပ်အာဂှ်ကီု၊ အခိၚ်ကျာထတ်လေဝ် ခၟိက်အကြာဍာန်တံဂှ်ညံၚ်ဟွံဂွံသွဝ်လုပ်အာပ္ဍဲကောန်ၚာမစဲလဝ်ဂှ်ကီုတုဲ မိမမန်ပိုဲတံ ညးတံကၠောန်လဝ်ဒၞာဲဂွံစဲကောန်ၚာသၠုၚ်သၠုၚ်ကောန်စ(နာၚ်)ရ၊ နဲကဲခၞက်ကောန်ၚာညံၚ်ဂွံဒှ်ခရံက်ဂှ်ပၠန်လေဝ်နွံကဵုသဘာဝသက်ဟီုဟွံမွယ်ရ၊ ယဝ်ဍုၚ်တဴတက်တံဂှ်တှ်ေ ညးတံဗုတ်သၠေက်ကေတ်နကဵုစက်တံရ၊ မန်ပိုဲဂှ်တှ်ေ သုၚ်စောဲနကဵုဒြဟတ်တုဲခၞက်သၠေက်ကေတ်ကေတ်ဒးသုၚ်စောဲအခိၚ်ပလက်ပြးဒးခၞက်ခရံက်ဂှ်ရ၊ အိုတ်ကၞောတ်ဟီုတှ်ေ ဂွံကၠုၚ်ခရံက်စဗီုပိုဲဆဵုဒၟံၚ်ပ္ဍဲဟရဳဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဒှ်အာခရံက်တုဲဒှ်ဟေၚ် ကျာပသဂှ်အောန်အာတုဲ ကျာမေါဝ်ဂှ်တိတ်ကၠုၚ်မုဟ်ပိုဲဍေံလဴကဵုရ၊ ခရံက်မန်ပိုဲကၠောန်လဝ်တံဂှ် ဍာဲနွံကဵုအရံၚ်တုဲ ဆဵုရုပ်ခရံက်ဂှ်ဗက်တှ်ေ တီကၠးရဣဏံခရံက်ဂကူမန်ကၠောန်လဝ်ကေတ်ကေတ်ကၠုၚ်နူသဘာဝပေၚ်ပေၚ်ရ။
တ္ၚဲဏံပ္ဍဲဍုၚ်သေံဏံဂှ်လေဝ် ယဝ်ရခရံက်ကၠုၚ်နူဍုၚ်မန်တေံမ္ဂးတှ်ေ ဂကူသေံတံလေဝ်ဒးစိုတ် ၚုဟ်မးလေဝ်က္ဍၚ်နူခရံက်သေံတံကီုရ၊ ဂကူသေံတံလေဝ်ဗက်ရာန်စဒၟံၚ်ခရံက်ကၠုၚ်နူဍုၚ်မန်ပိုဲတေံကီုရ၊ ဟိုတ်နူကဵုနွံကဵုရှ်သာကီု ခရံက်မန်ပိုဲဂှ် ယဝ်စွံလအ်က္ဍၚ်တှ်ေ ပေတုဲနွံကဵုကဵုရှ်နွံကဵုအရံၚ်ခရံက်မွဲတုဲ ဂကူညးတၞဟ်တံဂှ်လေဝ်ဒးစိုတ်ခရံက်မန်ပိုဲကီုရ၊ ခရံက်သၟးဟွံသေၚ် သတ်ဗြဴဍာ်တှ်ေလေတ် ယဝ်ကၠုၚ်နူဍုၚ်မန်ပိုဲဏောၚ်တှ်ေ သေံတံလေဝ်ဒးစိုတ်ရာန်ကွေံကွေံရ၊ ဟိုတ်နူကဵုဖျုန်သတ်ဗြဴဂှ်တီုတုဲ ဂွံဍာ်တှ်ေဂၠိုၚ်ရ၊ ခရံက်မန်ပိုဲတံဂှ် စွံလအ်က္ဍၚ်တှ်ေ ရှ်သာကျာခရံက်စခိုဟ်မေါဝ်တိုန်က္ဍၚ်ရ၊ ဟိုတ်နူမန်ပိုဲကၠောန်ခရံက်ဟွံသုၚ်စောဲဂဥုဲနာနာသာ်တုဲ သုၚ်စောဲၜဵုသၟးမွဲဟေၚ် ဗွဲတၟေၚ်စွံလအ်ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသၞာံလေဝ်ဂွံတဴရ၊ ဣဏံရခရံက်မန်ပိုဲကၠောန်ကေတ်ကေတ်ဂှ်တၞဟ်ခြာအာသာ်ဏံရ၊ နိဒါန်လိက်ခရံက်ဏံဂှ်တှ်ေ တုဲဆၜိုတ်ဏံကၠာရလေဝ် သၟဝ်တေံဟေၚ် ဂွံစဳရေၚ်ချူလဴဏာကဵုနဲကဲကၠောန်ခရံက်မွဲအခန်ကဵုမွဲအခန်ညံၚ်ဂွံဒှ်ခရံက်မာန်ဂှ် ဆက်ဗှ်အာအိုတ်ညိအဴ ။
နဲကဲကၠောန်ခရံက်အဲအဴကဵုပါ်ပရအ်ကဵုတ္ၚဲဏံဂှ်တှ်ေ နဲကဲကၠောန်ခရံက်ဇကုစရ၊ နဲကဲကၠောန်ခရံက်သွံသ္ဂောံကၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြဟ်ဟွံသေၚ်တုဲ နဲကဲဍောတ်ဍောတ်သောဲသောဲတံဂှ် ဒးချိုတ်ပၠိုတ်တုဲ ဒးသောၚ်လဴကၠးကၠးအးအးမှ ဒှ်ဂုဏ်ဖဵုသွက်ညးဖအိုတ်အခိၚ်ဗှ်လ္ၚတ်တံဂှ်မာန်ရ၊ နဲကဲကၠောန်ခရံက်ဍုၚ်တဴတက်တံဂှ်တှ်ေ ညံၚ်ညးတံသ္ဂောံဂွံပရဲၚုဟ်မးဂၠိုၚ်ဂှ် ညးတံဂၠာဲနဲကဲညံၚ်တမ်ရိုဟ်ညးတံဂွံအိုတ်အောန်ဂွံဂွံပရဲဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်မာန်ဂှ် ခရံက်သၟးလေဝ်တမ်ရိုဟ်ဂၠိုၚ်အာတုဲ ညးတံနှဴကဵုဝိုဟ်ကွာဲက္ၜၚ်ကၠောန်ကွာၚ်ညးမွဲမွဲရိုဟ်တုဲ ဗုတ်နှဴကဵုခရံက်ဒှ်မွဲဖျုန်ရ၊ ဗီုပိုဲဆဵုရာန်စဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာတံဂှ်ရဏောၚ် ခရံက်လ္ၚဵုဂှ်ၚုဟ်ဒး လ္ၚဵုဂှ်ၚုဟ်က္ဍၚ်သာ်ဏံဗွဲတုန်၊ ခရံက်ၚုဟ်ဒးဒးတံဂှ်တှ်ေ ဖျုန်ခရံက်နွံအောန်တုဲ ဝိုဟ်ကွာဲက္ၜၚ်ဖအိုတ်ရ၊ ဗီုလဵုဂွံပရော နဲကဲကၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဟီုဂှ်တှ်ေ ဗီုညးကဵုညးဒးဂၠာဲနဲကဲဗီုဂွံဍာ်သာဖအိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဏံဟေၚ်ရ ယဝ်ဒးနိဿဲခိုဟ်အိုတ်နဲကဲကၠောန်ခရံက်ဂှ်တှ်ေ ဗီုမိမမန်ပိုဲကေၚ်ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ်ဗွဲမလအ်လကာဖါဂှ်ဒှ်နဲကဲဂတာပ်အခေတ်မွဲရ။
(စကၠောန်ခရံက်အိုတ်စိုအ်)
အခန်(၁) ပလေဝ်ဒါန်
ဗွဲကိုပ်ကၠာအိုတ်ဂှ်တှ်ေ ဒးရုဲကောန်ၚာသွက်ဂွံကၠောန်ခရံက်စဂှ်ဒးနွံကဵုအခိၚ်ရပ်ကောန်ၚာကျေဝ်ပရေံဒးနွံတုဲ တ္ၚဲဂိတုလဵုဂှ်လေဝ်ဒးနွံပေၚ်ပေၚ်ရ၊ ညးသုၚ်စောဲကောန်ၚာသွက်သ္ဂောံကၠောန်ခရံက်စဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲဂိတုဘတ်ဝှ်တှ်ေ ကောန်ၚာလုပ်ဇာဂၠိုၚ်တုဲ ကောန်ၚုဲကောန်ကတံလေဝ်ဟွံနှဴတုဲ နွံဆကောန်ၚာကျေဝ်ကျေဝ်ဗုဗုဍာဲဍာဲအဝဲလေဝ်အဃောကၠောန်ခရံက်တုဲ အခိၚ်ဂှ်ဟေၚ် ရဲကွာန်သၞေဟ်တမ္ၚာတံညးတံကေတ်ကောန်ၚာဂှ်တုဲကၠောန်ခရံက်သွက်ဂွံစဇၟာပ်ဇၟာပ်သ္ၚိကီုရ၊ ဂိတုဘတ်ဝှ်ဏံဟေၚ်ကောန်ၚာကျေဝ်လုပ်ဇာရဲသၞေဟ်တမ္ၚာတံပီုလဝ်လုပ်ဂၠိုၚ်တုဲ ညးတံဂိုၚ်ကၠောန်ခရံက်စအိုတ်ရ၊ ဆဂးဂှ်တှ်ေ အခိၚ်တၞဟ်တၞဟ်တံဂှ်လေဝ် ကၠောန်ဂွံဒၟံၚ်ပွိုၚ်မွဲသၞာဲပေၚ်ပေၚ်ရ၊ အခိၚ်ကောန်ၚာဟွံဂၠိုၚ်တှ်ေ ကောန်ၚာတံဂှ်ကောန်ကနှဴနွံဂၠိုၚ်တုဲ ကောန်ၚာနှဴအာကဵုကောန်ကကောန်ဂတာံမကြေဟ်ခၞော်ဆုခၟိက်နာနာသာ်တံဂှ်တုဲ ဂွိၚ်ဖေက်ခရံက်ပိုဲစဂှ်ဟွံစှ်ေသၞောတ်နဲကဲညးတံတုဲညးတံဟွံကၠောန်အိုတ်ရ၊ ယဝ်ပိုဲကၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်သွံစခရံက်ဏောၚ်တှ်ေကၠောန်ဂွံဒၟံၚ်တွဵုတွဵုကီုရ။
ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်တုဲ နဲကဲဒးရုဲကောန်ၚာဂှ်ဒှ်အဓိကမွဲကဏ္ဍတုဲ သွက်သ္ဂောံဒှ်ကၠုၚ်ခရံက်တဲခိုဟ်ခိုဟ်ပိုဲဂွံဂံၚ်ဟီုကဵုညးတၞဟ်မာန်ရ၊ အခိၚ်ကောန်ဂတာံနွံဂၠိုၚ်တံဂှ် ဟွံထေက်ကဵုကၠောန်ခရံက်စရ၊ ဟိုတ်နူကဵုကောန်ဂတာံတံနွံဂၠိုၚ်ကီုတုဲ ၜိုန်ရပိုဲကပှ်ဂိုၚ်ပ္တိတ်ကောန်ဂတာံတံအိုတ်အးအာကီုလေဝ် ၚာၚ်ဂတာံခၞော်ဂတာံဍောတ်ဍောတ်သောဲသောဲပြဟ်နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲကောန်ၚာတံဂှ် ပိုဲရုဲကေတ်ဟွံအိုတ်တုဲ ခရံက်ဂှ်လေဝ်ဒှ်ခရံက်တဲခိုဟ်မွဲဟွံသေၚ်ရ၊ ယဝ်ပိုဲကၠောန်သွံရာန်ခရံက်သာမညမ္ဂးတှ်ေဂွံမံၚ်ရ၊ ယဝ်ပိုဲဒးကၠောန်စဏောၚ်တှ်ေ ဒးရုဲကောန်ၚာကဵုအးအးတှ်ေခိုဟ်တဴရ၊ နဲကဲရုဲကောန်ၚာနွံမွဲတုဲဂှ်ပၠန်တှ်ေ အခိၚ်ဂွံနၚ်ကောန်ၚာၚုဲကနှဴမံၚ်ဖအိုတ်တုဲ ပလာဲဍာ်ၜဵုၜိုတ်ဖၞုၚ်တုဲ ကောန်ၚာကောန်ၚုဲကောန်ကကၠာဟွံဂွံရုဲဏီဂှ်တှ်ေ ကိုဟ်ဖျေံပ္ဍဲဍာ်ၜဵုဂှ်ၜိုတ်ထေက်ကြိုက်တုဲ နကဵုတဲပိုဲဏံသၟးသၟးဂကဵုတုဲ ခြာဟွံလအ်ဟေၚ် ကောန်ၚာကောန်ၚုဲတံဂှ်ဗၠိုတၞီစှ်ေအာသၟဝ်ဂတာတေံအိုတ်တုဲ ကောန်ကခၟိက်တၞးဆုနာနာတံဂှ်ဂတဝ်နွံဒၟံၚ်ဗွဲလ္တူဏံဖ္အိုတ်တုဲ ပိုဲဟံၚ်ပတိတ်ထောံတုဲဟေၚ် သၟဝ်ဂတာတေံဂှ်ဂွံကၠုၚ်ကောန်ၚာမုဟွံနှဴမွဲသာ်ကီုရ၊ လဆောဝ်တှ်ေ ကောန်ၚုဲကတံနွံပါသှ်ေဒၟံၚ်ညိညတုဲ ပိုဲကလေၚ်ရုဲပ္တိတ်ထောံညိညတုဲ သွက်သ္ဂောံကၠောန်ခရံက်အခန်ဂတာတေံဂှ်ဂွံကီုရ။
လ္ပဝိုတ်ထောံတွဵုညိဏး ကၠောန်ခရံက်ပိုဲစဏောၚ်တှ်ေ ဒးရုဲကောန်ၚာကဵုအးအးညိ၊ သာ်ဂှ်ဟွံသေၚ်တှ်ေ ခရံက်အတိုၚ်မွဲဟရဳဂှ်လီုအာတုဲ ပိုဲဒးအေၚ်ဒုၚ်စအာစဵုကဵုခရံက်မွဲဟရဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ယဝ်ရပိုဲတံကၠောန်သွံရာန်စပၠန်လေဝ် ခရံက်ပိုဲယဝ်ခိုဟ်အးဏောၚ်တှ်ေ ရဲကၠုၚ်ရာန်ခရံက်ပိုဲတံဂှ်လေဝ် ရာန်စခရံက်ပိုဲလေဝ်လောဲသွာ် ၚုဟ်မးလေဝ်ပိုဲဂွံခိုဟ်တဴတုဲ သွက်ညးရာန်ဏာခရံက်ပိုဲတံဂှ်ပၠန်လေဝ် ညးတံဂွံစခရံက်တဲခိုဟ်ခိုဟ်တုဲ ညးတံဟွံဒးလက်ဒေါန်မသြန်ရာန်ဖအိုတ်လဝ်ခရံက်ပိုဲဏံကီုရ၊ ယဝ်ခရံက်တဲခိုဟ်ဏောၚ်တှ်ေ ရံၚ်နကဵုမတ်ၜါလေဝ်တီကၠးဣဏံဂှ်ခရံက်တဲခိုဟ်ခိုဟ်မုဟွံနှဴမွဲသာ်ရ၊ ခရံက်တဲခိုဟ်ခိုဟ်ဟီုဂှ်တှ်ေ မတ်ကောန်ၚာတံဂှ်ဆဵုသာ်လမ္စံက်စံက်စံက်ပ္ဍဲခရံက်ဂှ်ရ၊ ယဝ်မတ်ၚာနွံဂၠိုၚ်က္ဍၚ် ခရံက်ဏံဂှ်ဒှ်ခရံက်ဇေတ်ဇေတ်မုဟွံနှဴတုဲ ထေက်ကဵုဒးရာန်ဖျဴနၚ်သွက်သ္ဂောံစကာပ္ဍဲသ္ၚိရ။
ခရံက်ဟွံခိုဟ်တံဂှ် ယဝ်ရံၚ်ကေတ်နကဵုမတ်ၜါၜိုန်ရဍာ်ကျေဝ်မံၚ်ကီုလေဝ် ဇေတ်ဇေတ်ဂှ်တှ်ေ စုတ်လဝ်ဍာ်ဂဥုဲအရံၚ်ဍာဲဍာဲတုဲ ညံၚ်ကဵုခရံက်တဲခိုဟ်ခိုဟ်ရ၊ သွက်ညးမုဟွံတီမွဲသာ်တံဂှ်တှ်ေ ပၠံၚ်ရာန်ကေတ်သီုဂွံၚုဟ်မးဒးဒးရ၊ ခရံက်ဟွံခိုဟ်ပိုဲတံမိက်သ္ဂောံတီမ္ဂးတှ်ေ ကေတ်နၚ်ခရံၚ်မွဲကလောံတုဲ ထောံဖျေံပ္ဍဲပ္ၚာၚ်စုတ်လဝ်ဍာ်တုဲ ပိုဲပၠာဲသၠေက်ထောံညံၚ်ဂွံဒှ်အာမွဲတုဲကဵုဍာ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဆဵုရဂှ် ဍာ်ခရံက်ပ္ဍဲပ္ၚာၚ်ဂှ်ဝိုဟ်ကွာဲက္ၜၚ်ဗုဗုဂတဝ်တိုန်မာန်ရ၊ ပိုဲတီကေတ်ရဂှ် ခရံက်ပိုဲရာန်နၚ်နူကၠၚ်ဂှ် ဒှ်ခရံက်တုဲခိုဟ်မွဲဟွံသေၚ်တုဲ ဖျုန်ၚာခရံက်ဂှ်နွံၜိုတ်ဆ(၅၀) ဝိုဟ်ကွာဲက္ၜၚ်ဂှ်နွံၜိုတ်(၅၀)ဍေံနှဴလဝ်ရ၊ ပၠာဲခရံက်လေဝ်စရှ်သာအောန်ကွေံကွေံရ၊ ယဝ်ရခရံက်တဲခိုဟ်ခိုဟ်ဏောၚ်တှ်ေ ၚုဟ်မးဍေံနွံဆနူကဵုခရံက်နှဴလဝ်ကဵုဝိုဟ်ကွာဲက္ၜၚ်တံဂှ်ရ၊ ယဝ်ခရံက်သာမညၚုဟ်မးမွဲကဳလိုဝ်(၅၀)တှ်ေ ခရံက်ၚာမတ်ဗ္စံက်ဗ္စံက်တံဂှ်နွံၚုဟ်ၜါဆၜိုတ်မွဲကဳလိုဝ်(၁၀၀) စဵုကဵု(၂၀၀)ဒှ်ရ၊ ယဝ်ၚုဟ်မးဍေံတၞဟ်ခြာတှ်ေ သာ်လဵုလေဝ်ဖျုန်ခရံက်ဂှ်ဟွံတုပ်ညးသ္ကံတုဲ ရှ်သာလေဝ်တၞဟ်ခြာဒၟံၚ်လးလးရ။
အခန်(၂) ပလေဝ်ဒါန်
ပိုဲဂွံနၚ်ကောန်ၚာအးအးခိုဟ်ခိုဟ်တုဲယျတှ်ေ ဗွဲကၠာအိုတ်ဂှ် ကောန်ၚာဂှ်နှဴကဵုၜဵုညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲဖျုန်ညိ၊ နဲကဲစုတ်ၜဵုၜိုတ်လဵုဂှ်တှ်ေ ကောန်ၚာၜိုတ်(၁၀)ကဳလိုဝ်တှ်ေ ဒးစုတ်ၜဵုၜိုတ်မွဲကဳလိုဝ်စဵုကဵုၜါကဳလိုဝ်နွံရ၊ ဆိၚ်ကေတ်လ္ပကဵုၜဵုအောန်အာတုဲနှဴထောံညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲဖျုန်တုဲဗက်ဂှ်တှ်ေ စုတ်ပ္ဍဲရိုက်ဍာ်ဂွံဇွောဝ်တိတ်လောဲလောဲဂှ်တုဲ ဗ္ဍိုက်လဝ်ကဵုတၟအ်ဇြိုၚ်ဇြိုၚ်တုဲ သွက်သ္ဂောံဍာ်ကောန်ၚာကွပ်လဝ်ကဵုၜဵုဂှ်ဂွံတိတ်အာအိုတ်တုဲ ဗ္ဍိုက်လဝ်မွဲဗ္တံပေၚ်ပေၚ်ညိ၊ ယးတေံတ္ၚဲတၟးအးဇြုၚ်တ္ၚဲတိုန်ဗက်ဂှ် ကောန်ၚာဂွပ်လဝ်ကဵုၜဵုပ္ဍဲရိုက်ဂှ်ပ္တိတ်စဲဂွံရ၊ ဒးစဲတ္ၚဲၜိုတ်ၜါတ္ၚဲကဵုပိတ္ၚဲကီုရ၊ စဲတ္ၚဲကၠာဂှ်တှ်ေ လပါ်သဝ်တ္ၚဲဂှ်ပၠန်လေဝ် ကောန်ၚာစဲလဝ်တံဂှ် ပ္ကောံသ္ပထောံဗွဝ်ဍေံကဵုဍေံတုဲ ဂြပ်ကၟာတ်ထောံလ္ပကဵုဒးဍာ်လတိုပ်အခိၚ်ဗ္တံညိ၊ တ္ၚဲယးတၟးဗက်ဂှ်တှ်ေထပ်စဲပၠန်ညိ၊ ကၠောန်သ္ပဗီုဏံၜါပိတ္ၚဲစဵုကဵုကောန်ၚာကှ်ဟွံဗါန်ညးသ္ကံတှ်ေသုၚ်စောဲဂွံရ၊ စဵုကဵုကှ်ညံၚ်စက္ခူဂှ်လေဝ်လ္ပကဵုဒှ်ညိ၊ ယဝ်ကှ်ဂၠိုၚ်အာတှ်ေ ပ္ဍဲအခိၚ်ပိုဲခၞက်သၠေက်ဂှ် ဒးသုၚ်စောဲဒြဟတ်ဗွဲမလောန်တုဲ လဆောဝ်တှ်ေသီုဒးစုတ်ဍာ်အခိၚ်ခၞက်ခရံက်ဂှ်လေဝ်ဒှ်မာန်ရ၊ လ္ပကဵုကှ်ဂၠိုၚ်အာတုဲ ၜိုက်ထေက်ကြိုက်ကျာပသအိုတ်အာတုဲနွံဆကျာကောန်ၚာသၟးတှ်ေစခၞက်ဂွံရ။
ခၞက်လၟေၚ်မွဲဂှ်လ္ပကဵုဍတ်ခိုဟ်ခိုဟ်တုဲ ညးကော်စခၞက်အပြောံကၠာညိ၊ ခၞက်ကြာဟွံဍတ်ကဵုဍတ်တုဲ ကလေၚ်စဲထောံမွဲၜါတ္ၚဲပၠန်တုဲတှ်ေ ခၞက်ကေတ်စရဍတ်ဍတ်ညိ၊ အလန်ဏံလေဝ်အဓိကဇၞော်မွဲကဏ္ဍကီုတုဲ ယဝ်ၜဵုအောန်တှ်ေထပ်စုတ်ကေတ်ၜဵုညိ၊ လ္ၚဵုဂှ်ညးတံစုတ်ဍာ်ဂဥုဲအရံၚ်ဍာဲဍာဲညိညတုဲ အရံၚ်ခရံက်ဂွံကျေဝ်ရ၊ ယဝ်ပိုဲကၠောန်စဏောၚ်တှ်ေ ဟွံဒးစုတ်အရံၚ်လေဝ်ဂွံမံၚ်တုဲ ကၠောန်နဲကဲအရံၚ်သဘာဝခရံက်ဂှ်တှ်ေခိုဟ်တဴရ၊ ပိုဲခၞက်ဍတ်အာအိုတ်တုဲဒှ်ယျဏောၚ်တှ်ေ ခရံက်ခၞက်လဝ်ဍတ်ဍတ်တံဂှ် ပၠဲလဝ်ခ္ဍံခ္ဍံၜိုတ်အဝဲက္ဍိုပ်မၞိဟ်တုဲ ဗွဲလပါ်မ္ၚးခရံၚ်ခ္ဍံခ္ဍံဂှ် ပလဴစုတ်ၜဵုညိညတုဲ ပ္ကောံလဝ်မွဲဒၞာဲဖအိုတ်တုဲ ကၟာတ်လဝ်နကဵုသ္ကဝ်စဲကောန်ၚာဂှ်ၜိုတ်(၇)တ္ၚဲတှ်ေ စုတ်ဟရဳဂွံအိုတ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုတံဂှ်တှ်ေ ညးတံကလေၚ်ခၞက်မွဲဝါပၠန်တုဲမှစုတ်ဟရဳရ၊ နဲကဲညးကဵုညးဗီုဂွံစခိုဟ်ဂှ်တှ်ေ တၞဟ်ခြာအာဗီုညးကဵုညးအိုတ်တုဲ ဗီုနဲကဲညးနွံဂှ်ကၠောန်ကေတ်အိုတ်ရ။
အခန်၃) ပလေဝ်ဒါန်
လက္ကရဴဏံအိုတ်ဂှ်တှ်ေခရံက်ဂှ်ဒးလုပ်ဓရဳရ၊ သွက်သ္ဂောံဂိုၚ်ဒေပ်စွံခရံက်ခိုဟ်အိုတ်ဂှ်တှ်ေ ဓရဳအကြတှ်ေခိုဟ်အိုတ်ရ၊ ဓရဳပိုဲဒးစုတ်ခရံက်ဂှ် ဒးကြဴကြာတ်လဝ်ကဵုအးအးတုဲ စဲလဝ်တ္ၚဲကှ်ကှ်ညိ၊ ဓရဳစုတ်ဗစးတံဂှ်လေဝ် နှဴစုတ်ဓရဳခရံက်ဟွံထေက်ပုဟ်၊ ဓရဳစုတ်ခရံက်တံဂှ်ပၠန်လေဝ် အာနှဴစုတ်ဗစးဟွံထေက်တုဲ ဗဒှ်ကဵုကပေါတ်ပ္ဍဲဓရဳဂှ်လီုစလောဲသွာမာန်ရ၊ ဓရဳစုတ်ခရံက်ပိုဲဂွံတုဲယျဏောၚ်တှ်ေ ခရံက်ခ္ဍံခ္ဍံပိုဲစွံလဝ်(၇)တ္ၚဲတံဂှ်စစုတ်ပ္ဍဲဓရဳဂွံရ၊ အခိၚ်စုတ်ပ္ဍဲဖျေံပ္ဍဲဓရဳဂှ်ပၠန်တှ်ေလေဝ် ဒးစုတ်ပေၚ်ပေၚ်လဒေါဝ်ဓရဳဂှ်လ္ပကဵုဒှ်ကျာအာတုဲ ဖျုန်ခရံက်ပေၚ်ပေၚ်ဂှ်ဍဵုစုတ်ပ္ဍဲဓရဳဂှ်အိုတ်ညိ၊ ပိုဲဍဵုဗပေၚ်ပ္ဍဲဓရဳပေၚ်ယျဏောၚ်တှ်ေ ပါၚ်ဓရဳဂှ်ပိုဲကၟာတ်လ္ပကဵုကောန်ရုဲခၟာဲဖျေံညိ။
နူစပိုဲဂွပ်စုတ်ပ္ဍဲဓရဳဂှ်တှ်ေ အောန်အိုတ်(၃)ဂိတုစရပ်သုၚ်စောဲစခရံက်ဂှ်ဂွံရ၊ ယဝ်စပြဟ်အာဏောၚ်တှ်ေ ဟွံဒှ်ကျာခရံက်ဏီတုဲ ဒှ်မံၚ်ကျာကောန်ၚာကောန်ၚုဲတုဲ စဟွံခိုဟ်စကွေံဏီရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရတှ်ေ (၃)ဂိတုပေၚ်မှစခရံက်ဂွံရ၊ ယဝ်လအ်လက္ဍၚ်တှ်ေ ခရံက်ဂှ်ကျာဍေံလေဝ်မောဝ်ကၠုၚ်တုဲ ရှ်သာၜဵုဂှ်လေဝ်နွံအောန်ကၠုၚ်တုဲစခိုဟ်ကွေံကွေံရ၊ ယဝ်ပိုဲစွံလအ်အာတုဲပ္ဍဲဓရဳခရံက်ဂှ်ဒှ်ကၠုၚ်ဍာ်ကဝ်ခရံက်တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ဍာ်ကဝ်ခရံက်ပ္ဍဲဓရဳဏံဂှ် ရှ်သာစခိုဟ်နူကဵုဍာ်ကဝ်ဟရံက်ကၠောန်ကေတ်မ္ၚးဏံဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဆဏီရ၊ နဲကဲကၠောန်ခရံက်ဗွဲတြးတုဲဆဝွံကၠာရ၊ နဲကဲညးလဵုနွံတၟေၚ်ခိုဟ်ဏောၚ်တှ်ေ နှဴရဴဗဂဵုလဟဵုအာဗီုဇကုကေၚ်ကၠောန်လဝ်တီခိုဟ်တုဲတှ်ေလေတ် နှဴရဴကၠောန်အာအိုတ်ညိ၊ နဲကဲကိုန်ဂစိုတ်ဟီုဂှ်ဟွံမွယ်တုဲ အရာလဵုမွဲမွဲလေဝ် ဒးဗဂဵုလဟဵုဗက်အာဇၟောဝ်ဍာ်အခေတ်တုဲ ညံၚ်ဂွံဒှ်ဖဵုခိုဟ်မွဲမစွံလဝ်တိုၚ်ပ္ကဴတုဲ သုၚ်စောဲပြံၚ်သၠာဲဗဂဵုလဟဵုအာအိုတ်ညိအဴ၊ တၚ်ဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ။
နိဿဲလဝ်နူဘဝဇေတ်ဇေတ်