ဒကာရတ်ပိ
သၟိၚ်မန်ဗညာရာံကလိလောန်စဴအာသွဝ်တုဲဒကာရတ်ပိပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်ဍုၚ်ဟံသာဝတဳ(၁၂)သၞာံရ။
ရာဇဝင်
ပလေဝ်ဒါန်သၟိၚ်မန်ဝွံဗွဲကိုပ်ကၠာဒ္ဂေတ်လီုလာ်စာ်ထောၚ်ဟွံမွဲကဵုဓဝ်သၟိၚ်စှ်ပြကာမၞုံလအာပွဒုစရိုတ် မၞံုကဵုဒ္ဂေတ်မလေဝ်ဂၚေၚ်ဝေၚ်ဂၠာဲပန်ပှော်စက္ၜိုၚ်ဒြာဲပှ်မၚ် ဂၠာဲဗက်စိၚ်ဂြိုပ်သတ်ဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ကၠောန်ဒၟံၚ်ပွဒုစရိုက်လၟိုန် ဟွံမၚ်မွဲဍုၚ်ရးဇကုရ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခဳသၚ်ဇၞော်တံကီု အမာတ်ပြောဟိတ်ညးမၞံုကဵုပညာတံဂှ်ကီု ဟီုဂးဒၠောံဗ္တောန်သၟိၚ်အိုတ်ရ။ ယွံမဇရာဇ် တၞောဝ်ဒတောဝ်နော်နာဲဇုဇဗဴလ သၟိၚ်ဨကရာဇ်ဂမၠိုၚ်ဟွံထောံဒါန၊ သီလ၊ ဘာဝနာ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုၚ်ရတ်ပိပြကာအိုတ်ရောၚ်ဟွံသေၚ်ဟာ။ လၟုဟ်ဝွံ မရာဇ်ဒးလဟိၚ်ဒၟံၚ်ဂၠံၚ်ပွဒုစရိုတ်ဏံဂှ် အာယုတ်ဂၠေံပိုန်သမ္ပတ္တိ လဟုတ်စှေ်အာတုဲ စဵုကဵုစိုပ်ကလေၚ် ဍုၚ်ဟံသာဝတဳ မဒးလေၚ်လီုလာ်အာရောၚ်မရာဇ် ကာလဂှ်သၟိၚ်ကလေၚ်ဗှ်သၞာ ဂွံတိုန်ဓဝ်သတိ အခိုက်ကၞာပဝေဏဳလေၚ်ညးတမၠာ မသ္ပကၠုၚ်တေံဂှ် ချပ်ဗ္စာရဏာစိုပ်အာတုဲဂၠိုက်သ္ၚောံစံၚ်တူ ကလိဂွံဓဝ်သံဝေဂ ဗွဲမဇၟော်ရောၚ်။ သၟိၚ်မန်ဝွံ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုၚ်တိုန်ရတ်ပိပြကာတုဲ ကျာ်စေတဳမံက်တဴနူသၠုၚ်(၁၈၉)ဟတ်ဂှ် ဒက်ဇၟော်သၠုၚ်ပတိုန်(၃)ဟတ်ပၠန်တုဲ ကျာ်စေတဳဂှ် ဒှ်အာသၠုၚ်(၁၉၂)ဟတ်ရ။ သၟိၚ်ကဵုကၠောန်ခံ္ဍက္ဍိုၚ်ထဝ်တၟိမွဲ ပရေၚ်လဝ်မတ်တၞဟ်တၞဟ်သာ်ရ။ ကျာ်စေတဳမံက်တဴလေဝ် ဖျေံထဝ်နူကၞောတ်စိုပ်တိရ။ သွက်ဂွံပတိုန်က္ဍိုၚ်ကျာ် ကဵုဒါနိဂှ်က္ညနိမန်နၚ်ခၟဳသၚ် အ္စာသၠပတ်မန်ဂမၠိုၚ်(၇၀၀၀)ဇကုတုဲ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်ဘောဇိုန်မပြဲ ကဵုဒါန်ပရိက္ခရာဒ္စာံ ပတိုန်က္ဍိုၚ်ကျာ်စေတဳမံက်တဴ ဝေၚ်သ္ဘၚ်ပတိုန်က္ဍိုၚ်ကျာ်ထပှ်တ္ၚဲဗ္တံရောၚ်။ ကြဴဝွံပ္ဍဲဍုၚ်ဟံသာဝတဳဂှ် နိမိတ်ဇၞော်မက္တဵုဒှ်တိုန်အိုတ်ရ။[၁] နိမိတ်တံဂှ်တုန်
- သၞံၚ်သၟဝ်ဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ် မပြဟ်ဒတုံစှေ်ကၠုၚ်ညံၚ်ရဴဗြဲမဂူကီု၊ လုကဴထပှ်တ္ၚဲရ။ နူကၠာဟွံစိုပ်တိဏီဂှ် ကၠေံအာအိုတ်ရ။
- ကြဴဝွံ ဒးကာလမွဲတ္ၚဲပၠန်ဂှ် တမ္ၚာမွဲဂွံနၚ်ကဇၞော်ဇကုဍေံ(၂၀)ဟတ် ဇမၠိၚ်ဍေံ(၄၀)ဟတ်ရ။ ညးဂမၠိုၚ် စဒးကဇၞော်ဂှ်တုဲ က္တဵုဒှ်ယဲဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။
- ပ္ဍဲနန်ပၠန်လေဝ် ခ္ဍာ်ဂမၠိုၚ်ပဝ်လုပ်နန်တုဲ ဍုၚ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲရာဇာပလ္လၚ်အိုတ်ရ။ ရပ်ကေတ်ခ္ဍာ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲ အာဗလးကၠေံပ္ဍဲဇရေၚ်ကျာ်စေတဳမံက်တဴအိုတ်ရ။
သၟိၚ်မဂွံညာတ်ကေတ်နိမိတ်ဂမၠိုၚ် ပိသာ်ဝွံတုဲ သွက်ဂွံပရေကၠေံစိုတ်ဟွံမိပ်ဂှ် သၟိၚ်ကေုာံဍိက်သ္ကံဂမၠိုၚ် တိတ်အာနူဍုၚ်အာဂေတ်ဂေၚ် ဂၚေၚ်ဝေၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ် အၚ်္ဂပူအိုတ်ရ။ ဂြိုပ်ဝွံ မဒှ်ပယျဵုတိဍာ်ဗၟာတံရ။ အာစိုပ်ဂြိုပ်အၚ်္ဂပူတေံတုဲသ္ဂောံညာတ်ကေတ် ဒေဝတဴဗြဴမွဲဟွံမွဲကဵု ဗွိုက်လတက်ရ။ ကာလဂှ်သၟိၚ်အေၚ်လဒံဒိုတ်ဟွံမာန် နကဵုဓဝ်ရာဂဟုဲနှဴ သ္ပသံဝါသကဵုဗြဴဒေဝတဴဂှ်တုဲ ဒေဝတဴဗြဲဂှ်လေဝ် ကၠေံဗဒန်အာပ္ဍဲဒၞာဲဂှ်ဟေၚ်။
စုတိစဴသွဝ်
ပလေဝ်ဒါန်သၟိၚ်ဂှ် လကိုတ်စိုတ်က္တဵုဒှ်ဓဝ်စံၚ်တူသောကတုဲ သၟိၚ်မန်ဝွံ ဂွံအာယုက်(၂၆)သၞာံဒှ်သၟိၚ်၊ ဂွံဒှ်သၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်ဍုၚ်ဟံသာဝတဳ(၁၂)သၞာံတုဲ ကာလအာယုက်အာစိုပ်(၃၈)သၞာံဂှ် စုတိစဴအာသွဝ် ပ္ဍဲဂြိုပ်အၚ်္ဂပူတေံဟေၚ်။
နိဿဲ
ပလေဝ်ဒါန်- ↑ လိက်ဝၚ်ဨကရာဇ်မန်၁၆၆ ၁၆၈