နလ္လာ၊ နာဲ
နာဲနလ္လာ (နာဲဆိတ်နိုအ်) (၁၉၁၇၊ ဨပြဳ ၂ - ၁၉၈၉၊ အဝ်ဂေတ် ၈) ဝွံ ဒှ် ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဗော်ဍုင်မန်တၟိ (တြေံ)၊ နူ မကလိဂွံ အာယုက် (၂၂) သၞာံဂှ် ဂွံဒုင်ခပတိုန် နဒဒှ် မၞိဟ်ဇၞော်ကွာန် သၞေဟ်ဗဒဝ် မဒှ်ကွာန်ဇာတိဇကုရ၊၊ နူစ သၞာံ ၁၉၄၆ ဂှ် စလုပ် ချဳဓရာင် ပ္ဍဲဗော်သွးမန် ကောန်ဍုင်အရင် နဒဒှ် ညးတာလျိုင်ဗဟဵု မွဲတၠ မဒှ်ဗော် နာဲဖဝ်ချိုဝ် မက္ဍိုက်က္ဍိုပ်တုဲ မဒက်ပ္တန်လဝ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်ကၠာအိုတ်ဂှ်ရ၊၊ ကာလစိုပ် သၞာံ ၁၉၄၈ အခိင် မန်တအ် မဒးတဝ်စၞေဟ် နကဵုလွဟ်ဂှ် စလုပ်ကၠုင် ပေါဲဗတိုက် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် နကဵုနဲလွပ်လွဟ်ကီုတုဲ ပ္ဍဲဗော်ပၠတရဴဍုင်မန်ဂှ် ယိုက်ဂၠေင်လဝ် နဒဒှ် ကမ္မတဳဗဟဵုမွဲတၠ နကဵုလျိုင်ဌာနပရေင်ဘဏ္ဍာ၊၊ ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် သၠာဲလွဟ် ကုဒဳမဝ်ကရေသဳတုဲဂှ် ချဳဓရာင် သွက်အခေါင်ဂကူမန် အပ္ဍဲဍုင်၊ ကာလဒပ်ပၞာန်ဗၟာ နေဝေန် မသီအဝဵုဍုင်ဂှ် ဒးဒုင်ရပ်တုဲ ဒးဒုင်ကြိုင်လဝ် ပ္ဍဲထံင် ပွိုင် (၁၀) သၞာံတုဲ စိုပ်သၞာံ ၁၉၇၃ ကာလကလိဂွံအယုက် (၅၆) သၞာံဂှ် ဗၠးတိတ်နူထံင်ဗက် တိတ်အာ တိပၠန်ဂတး ဇရေင်ဗော်ဍုင်မန်တၟိရ၊၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲမကၠောန်သဘင်စၟတ်သမ္တီ မကၠောအ်သၞာံ ပရေင်ကလိုက်ကမဵု အလုံဍုင် (၈)ပန်မ ပ္ဍဲ ဗဟဵုဗော်ဍုင်မန်တၟိ ကျာ်ပိ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၈၉ ဂိတုအဝ်ဂေတ် (၈) ဂှ် အဃောမဟီုမြော်ဒၟံင်ဂလာန်ဂှ် ဒေါမ်စှ်ေတုဲ ဒးစုတိအာရ၊၊
| အတ္ထုပ္ပတ္တိ နာဲနလ္လာ | |
|---|---|
 ဗီုရုပ် နာဲနလ္လာ | |
| သၠးဂၠံဂဝ် |
မာံဆိတ်နိုအ် ဨပြဳ ၂၊ ၁၉၁၇ ကွာန်သၞေဟ်ဗ္ဒဝ်၊ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင်၊တွဵုရးဍုင်မန် |
| စုတိ |
အဝ်ဂေတ် ၈၊ ၁၉၈၉ (အာယုက် ၇၂) ကျာ်ပိ ဗဒိုပ်ဗဟဵု ဗော်ဍုင်မန်တၟိ |
| ဟိုတ်မစုတိ | ယဲကောန်ကၟအ် |
| ဂကူ | ဂကူမန် |
| မဒယှ်တဴ | က္ဍိုပ်သကိုပ်ကောန်ဂကူမန် |
| ဗော် | ဗော်ဍုင်မန်တၟိ |
| အိန်ထံင် | မိညိင်ယှိုဲ |
| ကောန်ဇာတ် | မိသဳတာ၊ |
| အံက် | နာဲမး၊ မိပရေအ် |
| ဂယိုင်လမျီု | သၟာပၠန်ဂတး သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် |
ပထမအဝဲ
ပလေဝ်ဒါန်ဥက္ကဌဇၞော် နာဲနလ္လာ မဒှ်ကောန် နာဲမး၊ မိပရေအ်ဝွံ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၂၇၉၊ ဂိတု စဲ ၁၁ မမံက်၊ တ္ၚဲစန် သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၁၇ ဂိတုဨပြဳ ၂ ဂှ် သၠးဂဝ်ဂၞဴရ။ လက်ကြဴ နာဲဍောအ် မိဍောင်တအ် လွဳဗစလဝ်ရ။ ကောဒေအ် နွံ (၇) တၠတုဲ ပၞောဝ်ကဵုကောဒေအ် (၇) တၠဂှ် ဒှ် ကောန် မရနုက်ကဵု (၅) ရ။ နူဍောတ်တ် ခုတ်တင်လဝ်ယၟု မာံဆိတ်နိုအ်တုဲ ကြဴဏအ် စိုပ် ဗော်ဍုင်မန်တၟိတုဲ ခုတ်ပ္တန်ယၟု နာဲနလ္လာ ရ။
စိုပ်အဝဲ (၆) သၞာံဂှ် မံင်ဘာတန်မူလ ဘာလကျာ်တုဲ ဆက်တိုန် ဘာတန်လဒေါဝ်ရ။ ကြဴဏအ် လုပ်ကတ်လ္ၚတ် ပ္ဍဲဘာပုဂ္ဂလိက ပ္ဍဲဍုင်မုဟ်ဍုင်တုဲ စိုပ်အာယုက် (၁၇) သၞာံဂှ် သ္ပထပိုဲ မင်မွဲသာသၞာ ပွိုင်ၜါဝှ်ရ။ စိုပ်အဝဲအယုက် (၂၀) သၞာံပြင်ဂှ် ထပ်တဲကဵု မိညိင်ယှိုဲ ရဲကွာန်ယံင်ဒံင်တုဲ က္လိဂွံကောန်ဗြဴမွဲ မိသဳဒါ တုဲ လွဳဗ္စလဝ် ကောန်တြုံမွဲရ။ စိုပ်အယုက် (၂၂) သၞာံပြင်ဂှ် ရဲကွာန်သၞေဟ်ဗ္ဒဝ် စိုတ်တုပ်ရုဲပ္တိုန် ညး နဒဒှ်ညးဇၞော်ကွာန်ရ။ စိုပ်ခေတ်ဂျပါန်ဂှ် ညး လုပ်ပ္ဍဲဂကောံသၟတ်အာယှ ပ္ဍဲဍုင်မုဟ်ဍုင်တုဲ ပ္တိတ်ဒြဟတ် စန်ဒက်ချဳဓရာင်ကၠုင် အပ္ဍဲဂကောံသၟတ်ဂှ်ရ။
ပေါဲဗတိုက် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် နကဵုလွဟ်
ပလေဝ်ဒါန်ကာလပၞာန်ဇၞော်ဂၠးကဝ် အလန်ဒုတိယတုဲ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၉၄၆ ဂှ် နာဲဖဝ်ချိုဝ် က္ဍိုက်က္ဍိုပ်တုဲ ဒက်ပ္တန်ကၠုင် ဗော်သွးမန်ကောန်ဍုင်အရင် မဒှ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် ကၠာအိုတ်ဂှ် နာဲနလ္လာ ညးမကလိဂွံအာယုက် (၂၉) သၞာံဂှ် လုပ်ယိုက်ဂၠေင် ကေတ်တာလျိုင် နကဵုမၞိဟ်ဇၞော် ဗဟဵုမွဲရ။ သွက်ဂကူမန် ဂွံဗၠးတိတ် နူဘဝမဒးဒုင်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက် ဘဝဍိက်ဂကူညးတၞဟ်တုဲ ဂွံဇၞော်မောဝ်ပြာကတ်တိုန်မာန် ရန်တၟအ်တုဲ ဂိုတ်ဂ္စာန် ပ္တိတ်ဇြဟတ် အကြာတင်ဝါတ်ဂါတ် ခက်ခုဲနာနာသာ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၄၈ ဂိတုအဝ်ဂေတ် ၁၉ ကာလနာဲနလ္လာ မကလိဂွံအယုက် (၃၁) သၞာံဂှ် သွက်ဂကူမန် ဂွံဗၠးတိတ် နူဘဝဍိက်မာန် ရန်တုဲ ပံင်တောဲလုပ်ကၠုင်ပေဲါဗတိုက် ကရောမ်ဗော် (ဖဆပလ) မွဲစွံကီုလေဝ် ကာလဂွံဗၠးၜးတုဲဂှ် ဗော် (ဖဆပလ) ရပ်ကေမ်လဝ် ဝါဒမဟာဂကူဗၟာတုဲ ဟွံသ္ပသမ္တီကဵု တွဵုရးဍုင်မန်၊ ပမာန်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက် ကၟာတ်ကၠုင် အခေါင်နာနာသာ်ရ။ ၜိုန်ရ ကၠောန်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ပ္ဍဲဗွိုင်သၞောဝ်ကီုလေဝ် အလဵုအသဳ (ဖဆပလ) တအ် ဍဵုဍိုက်ဒၞာတာ နကဵုအဝဵု နဲနာနာသာ်တုဲ ဒုင်ဟွံမာန် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်(၁၃၁၀) ဂိတုခ္ဍဲသဳပေင်၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၄၈ နကဵုဂကောံပၠန်ဂတး နဲမရပ်လွဟ်ဂှ် စလုပ်ကၠုင်ရ။ ကာလစိုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲတိဍာ်ပၠန်ဂတးလွပ်လွဟ်တုဲ ဒက်ပ္တန်ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၅၅ ကာလနာဲနလ္လာ မကလိဂွံအာယုက် (၃၈) သၞာံဂှ် ယိုက်ဂၠေင်ကၠုင် တာလျိုင် ကမ္မတဳက္ဍိုက်ပ်ဗဟဵု ညးလျိုင်ဌာန ပရေင်ဘဏ္ဍာရ။ အပ္ဍဲ ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် ဒုင်ဗြဲစဲတ္ၚဲ သၠာဲလမျီု လုပ်ကၠုင်ပေဲါဗတိုက်ရပ်လွဟ် ပွိုင်စှ်သၞာံစှ်ဗြဲရ။
ပေါဲဗတိုက် သွက်အခေါင်ဂကူမန် နကဵုဒဳမဝ်ကရေသဳ
ပလေဝ်ဒါန်ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် (၁၃၂၀)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၅၈ ဂိတုဂျူလာင် ၁၉ ကာလညး ကလိဂွံအယုက် (၄၁)သၞာံ မွဲကရောံ ကုဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် ပြံင်သၠာဲနဲကဲပရေင်ဍုင်ကွာန် သၠာဲလွဟ် ကဵု ဒဳမဵုကရေဇြဳ ပ္ညဳပ္ညပ်ကဵု အလဵုအသဳ (ဖဆပလ) တုဲ ဆက်လုပ်အာ ပေဲါဗတိုက် ပ္ဍဲဗွိုင်သၞောဝ် (ပါလဳမာန်)ရ။ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၅၈ ဂိတုအဝ်ဂေတ် ၁၃ ပ္ဍဲကာလ မဒက်ပ္တန် ဒပ်ညဳသၟဟ် ကောန်ညးဍုင်ကွာန်မန် (မွန်ပြည်သူညီညွတ်ရေး တပ်ပေါင်းစု မပညတ) နကဵုဗော်ပၠတရဴဍုင်မန်၊ ဗော်သွးမန် အလုံဍုင်ရာမည၊ ဗော်သွးကောန်ဍုင်အရင်မန်၊ သင်သၟတ်ဟိတဂဝေသဳတအ်ဂှ် ညးပါလုပ်လဝ် ပ္ဍဲဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် နဒဒှ် ညးပၠတရဴ က္ဍိုက်ပ်မွဲရ။ ပ္ဍဲ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၆၀ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၆ ပ္ဍဲ ဗိုလ်နေဝေန် မကၠောန်ဗဒှ် ပေဲါရုဲမာဲဂှ် ညံင်အမာတ်မန် သ္ဂောအ်ကလိဂွံဇမၞးမာန် ရေင်တၠုင်ဂစာန်ကၠုင်လဝ်ရ။ နအလဵုဇကုလေဝ် လုပ်ရုဲမာဲ ပ္ဍဲသ္ကုတ်ကျာ်မြဟ်ကီုရ။ ပ္ဍဲအခိင်ဝွံ ညးမဇၞးမာဲ ကလိဂွံ နဒဒှ်အမာတ်ဂှ် ဒှ် နာဲဖဝ်ချိုဝ် (အမာတ်မန် ပွိုင်ဍုင်ရေဝ်)၊ နာဲအံင်ထောန် (အမာတ်မန် ပွိုင်ဍုင်ဇြပ်ဗု)၊ နာဲဖဝ်စိင် (အမာတ်မန် ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင်)၊ စၞးကောန်ဍုင်အရင် နာဲအံင်လှၚိုဲတအ်ရ။
ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၆၁ ပ္ဍဲဂကောံဗမံက်ပတိုန်ဍုင်မန်ဂှ် နာဲနလ္လာ ပါလုပ် နဒဒှ် ညးက္ဍိုပ် နူဗော်ပၠတရဴဍုင်မန်မွဲတုဲ ချဳဓရာင်ရေင်တၠုင် ကေတ်လဝ် တာလျိုင်ရ။ ရန်လဝ် ပ္ဍဲ ၁၉၆၂ ဂိတုအဝ်ဂေတ်မ္ဂး ကၠောန်ဗဒှ်ပါလဳမာန် ပြံင်သၠာဲပရေင်ဍုင်ကွာန်တုဲ ဍုင်မန်သ္ဒးမံက်ဍာံဍာံရောင် ပတှ်ေကေတ်လဝ်တုဲ သၠုင်ပတိုန် ပရေင်စန်ဒက်ချဳဓရာင် ဗွဲမထတ်သ္ကာတ်ကီုရ။ ဆဂး ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၆၂ ဂိတုမာတ်ချ် ၂ ကာလ နာဲနလ္လာ မကလိဂွံအယုက် (၄၅) သၞာံဂှ် သ္ကိုပ်ပၞာန်နေဝေန် သီထောအ်အဝဵုကၟိန်ဍုင်တုဲ ပရေင်ၜိုဟ်လလံဍုင်ဟၟဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန်ဂမၠိုင် ပံင်တောဲချဳဓရာင်ကၠုင် ကုဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် အလုံမွဲဍုင်တုဲ ဆက်ချဳဓရာင်ကၠုင် ပရေင်ၜိုဟ်လလံရ။
ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် (၁၃၂၅)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၆၃ ဂိတုနဝ်ဝေန်ဗာ ၁၃ ကာလ နာဲနလ္လာ မကလိဂွံအယုက် (၄၆) သၞာံဂှ် ဂကောံသ္ကိုပ်ပၞာန် နေဝေန်တအ် နကဵုစိုတ်မဟာဝါဒဳဗၟာ ရပ်ပၠုပ်ထံင် ကုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်ဂမၠိုင်လေဝ် ဒးဒုင်ရပ် (၈) တၠကီုရ။ ညး (၈) တၠတအ်တုန် နာဲၚိုဲတိင်၊ နာဲထောန်သိင်၊ နာဲကျောင်၊ နာဲတေန်အံင်၊ နာဲသိင်မိုင်၊ နာဲဆာန်မန်၊ နာဲကောန်ဗၠာဲ ကေုာံ နာဲနလ္လာတအ် မဒှ်ကီုရ။ ဥက္ကဌဇၞော် နာဲနလ္လာ ဒးဒုင်ရပ်စုတ်ထံင် ကရောမ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မန် တၞဟ်ဟ်ဂမၠိုင် ပွိုင် (၁၀) သၞာံကီုရ။
ပေါဲဗတိုက် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် နကဵုလွဟ်
ပလေဝ်ဒါန်ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် (၁၃၃၅)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၇၃ ကာလမကလိဂွံအယုက် (၅၆) သၞာံဂှ် ဗၠးတိတ် နူထံင်ရ။ တိတ်ဗၠးနူထံင် မံင်ဂွံပ္ဍဲသ္ၚိ ပွိုင်မွဲဂိတုပြင်တုဲ ကလေင်တိတ်ပၠန်ဂတး လုပ်ကၠောန် ပ္ဍဲဗော်ဍုင်မန်တၟိရ။ စိုပ်ကၠုင်ဗော်ဍုင်မန်တၟိ ခြာဟွံလအ် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ် ညးအုပ်ကာ ဂကောံက္ဍိုက်ပ်ပၞာန်ရ။ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် (၁၃၃၇)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၇၅ ကာလမကလိဂွံအာယုက် (၅၈) ဂှ် ဂွံဒုင်ရုဲစှ်ပ္တိုန် နဒဒှ် ညးအုပ်ကာနာနာဗဟဵု ဗော်ဍုင်မန်တၟိရ။ နူဂှ် ဆက်ယိုက်ဂၠေင်ကေတ်တာလျိုင် ဒု-ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် ဗော်ဍုင်မန်တၟိ၊ ကေုာံ ဒု-ဥက္ကဋ္ဌ ဂကောံက္ဍိုက်ပ်ပၞာန်ရ။ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၈၁ ကာလမကလိဂွံအာယုက် (၆၄) သၞာံဂှ် ပ္ဍဲဗော်ဍုင်မန်တၟိ ဒှ်အာၜါလွးဂှ် နဒဒှ် ဥက္ကဋ္ဌ ဗော်ဍုင်မန်တၟိ (လပါ်ဗဒိုပ်ဗညာနဲကျာ်ပိ) ယိုက်ဂၠေင်ကေတ်လဝ် တာလျိုင်ရ။ ဗော်ပၠန်ဂတးလွပ်လွဟ် သ္ဂောအ်ကေတ်ဇၞး နကဵုဒပ်ပံင်ကောံမာန် ရန်တၟအ်တုဲ လုပ်ကၠုင်ဂကောံ ဒဳမဝ်ကရေဇြဳကောန်ဂကူ (NDF) ရ။ ပ္ဍဲဒပ်ပံင်ကောံဂှ် ကေတ်တာလျိုင် ဂကောံသဘာပတိ (ဗဟဵု)ရ။ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၈၇ ကာလဥက္ကဋ္ဌ နာဲနလ္လာ မကလိဂွံအာယုက် (၇၀) သၞာံဂှ် ဗော်ဍုင်မန်တၟိၜါလွးဂှ် ကလေင်ပံင်ကောံညဳသာ ကလေင်ဒှ်ကၠုင်မွဲဗော်ဓဝ်ပၠန်တုဲ ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲနလ္လာဝွံ ကေတ်ကၠုင်တာလျိုင် နဒဒှ် ဒု-ဥက္ကဌ ဗဟဵု ဗော်ဍုင်မန်တၟိပၠန်ရ။
ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၁၉၈၈ ကာလ ဒု-ဥက္ကဌဇၞော် နာဲနလ္လာ မကလိဂွံအယုက် (၇၁) သၞာံဂှ် ဗော်ဍုင်မန်တၟိ ကဵု ဗော်ကရေင် KNU တအ် ဒှ်ပဋိပက္ခဇၞော် နကဵုလွဟ် ပွိုင် (၂၇) တ္ၚဲရ။ ပ္ဍဲပေဲါဗတိုက်ဂှ် နာဲနလ္လာဝွံ က္ဍိုက်ပ်ပၠတရဴ ဂစာန်ကၠုင် ညံင်ဂွံဂွံပေါဲအံင်ဇၞးရ။ နကဵုဒပ်ပံင်ကောံ NDF ကၠုင်ပညဳပညပ် ဒဒှ်ရ ပ္ဍဲအခိင်ဝွံ ဒှ်အခိင်ဗတိုက်သရိုဟ်သၞဗွဝ် မဟာဝါဒဳဂကူဗၟာရောင် မဒှ်တုဲ ဗော်ဍုင်မန်တၟိ ကဵု ဗော်ကရေင် KNU တအ် ဒေါအ်ကၠုင်ပွန်ပှော်ရေင်သ္ကအ်ပၠန်ရ။ ပ္ဍဲသၞာံဂှ်ဟေင် ပေဲါထ္ၜးဆန္ဒ ကလိုက်ကမဵုညးဍုင်ကွာန် က္တဵုဒှ်တုဲ အလဵုအသဳပၞာန် (နဝတ စောမောင်၊ ခင်ညွန်)တအ် သီထောအ်အဝဵု မွဲဝါပၠန်ရ။ ကြဴနူ မထ္ၜးဆန္ဒတုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိပ်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင်၊ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကွးဘာဂမၠိုင်၊ ခမဳသင်ဂမၠိုင်၊ ညးဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင် တိတ်ကၠုင်စိုပ် ပၠန်ဂတးဂှ် ဒုင်တၠုင်ဖျေဟ်ကဵုဒၞာဲရ။ ပ္ဍဲအခိင်ကွးဘာဂမၠိုင် ဒက်ဂကောံ (ဒပ်ကွးဘာ ABSDF)ဂှ်ကီု၊ ဂကောံညးမချဳဓရာင် ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင် ပံင်ကောံတုဲ ပံက်ပတိုန် ဂကောံဂအုပ်မဟာမိတ် ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ်ဍုင်ဗၟာ မဒမခ (DAB)ဂှ်ကီု ဗိုင်ရီုဗင်ရေင်တၠုင်ကၠုင်ကီုရ။
အခိင်မယိုက်ဂၠေင်ဒၟံင်တာလျိုင်ပ္ဍဲဗော် သၞာံအခါ ဗွဲမလအ်လဂှ် ဟိုတ် မယဵုလဂူတပ်တး၊ စေတနာဇၞော်၊ ဂိုတ်ဂ္စာန် ကမၠောန်ဗော် ဗွဲမလောန်တုဲ ဒှ်ညးမၞုံ ကုသမာဓိ၊ သၠးဂုဏ်ဖဵုဇကုမာန်၊ နွံကဵုစရာဲက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ကောန်ဗော်ကောန်ဒပ် ကေုာံ ညးဍုင်ကွာန်တအ် သ္ဍိုက်ဆာန်သၞေအ်သၞဴ လတူညး ဗွဲမလောန်အိုတ်ရ။ အပ္ဍဲဗွိုင်မဟာမိတ် ဆက်ဆောမ် ကုဂကူဂမၠိုင် ဗော်ဂမၠိုင်လေဝ် ညးဂမၠိုင် ထိုင်သး လတူညး ဗွဲမလောန်ကီုရ။
လအိတ်ဘဝ
ပလေဝ်ဒါန်ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် (၁၃၅၁)၊ ဂိတုခ္ဍဲသဳ (၇) မမံက်၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၈၉ တ္ၚဲအၚာ ကာလဒု-ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲနလ္လာ ကလိဂွံအာယုက် (၇၂) သၞာံဂှ် ဂကောံသင်သၟတ် ကေုာံ ဂကောံကွးဘာတအ် သ္ပတိုင်ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်စၟတ်သမ္တီ တ္ၚဲထ္ၜးဆန္ဒ (၈) ပန်မ ပေင်မွဲသၞာံ ပ္ဍဲကွာန်ကျာ်ပိတုဲ ဘိက်ကၠုင် ဒု-ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲနလ္လာ သွက်ဂွံကေတ်တာလျိုင် နဒဒှ်သဘာပတိ ပ္ဍဲအသေအဟာန်ဂှ်ရ။ နကဵုပရေင်ထတ်ယုက်ဟွံခိုဟ် ကတဵုဒှ်ဒၟံင် ယဲကောန်ကၟအ်ကီုလေဝ် နကဵုစိုတ်ကတိုင်ကတိုင်ကၟဟ်ကၟဟ်ဟေင် အဃောမကေတ်ဒၟံင်တာလျိုင် သဘာပတိ မကတဵုဟီုဒၟံင်ဂလာန် ပံက်အသေအဟာန်ဂှ် ဟီုဂွံဂလာန်ပ္ညုင်ပၠတရဴ ၜိုတ်ၜါပိမိဏေတ်တုဲ ဒေါမ်စှ်ေ လတူစင်ဂှ်တုဲ လမျီုအိုတ်အာ လတူစင်ဂှ်ရ။ အခိင်ဂှ် ဒှ် အခိင်နူဂယး ၈ နာဍဳ ကု ၂၀ မိနေတ် မဒှ်တုဲ မဒးစုတိကလိလောန်စဴအာ ဗွဲမအမ်သဝ်ကီုရ။ ၜိုန်ဟွံထတ်ယုက် မဒးဒှ်ဒၟံင်ဂဝိင် ကုပရေင်ထတ်ယုက်ဇကုကီုလေဝ် ဟွံရန်ကဵုဂုဏ်ဖဵုဇကု စေတနာဇၞော်ထတ် လတူကမၠောန်တုဲ အဃောမဟီုဒၟံင်ဂလာန် ပရေင်ဍုင်ကွာန် လတူစင် မဒးစုတိအာဂှ် ရဲဗော်ကီု ခမဳသင်တအ်ကီု ညးဍုင်ကွာန်တအ်ကီု အလုံဂကူမန်တအ်ကီု ဂကောံကွးဘာတအ်ကီု သီုကဵုဂကောံ မဟာမိတ်တအ် အောန်စိုတ် ဟောံဇြ ဒှ်လၞီ ဗွဲမလောန်အိုတ်ရ။ လတူဂၠံင်တရဴအာဇာနဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တအ်ဂှ် ကောန်ဗွဲကြဴ စဴဗွဲဂတ ဂွံဗှ်ဗၞုဟ် ဂွံရော်ဂုဏ် လတူက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မန်တအ် ရန်တၟအ်တုဲ ကောန်ကွးဂမၠိုင်၊ ညးဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင်၊ ကောန်ဇာတ်ဂမၠိုင် ဒက်ပ္တန်လဝ်ရုပ်မွဲ ပ္ဍဲ ကျာ်လဒေါဝ်ကွာန် မကော်ဂး ကျာ်ကြုက် ပ္ဍဲကွာန်သၞေဟ်ဗ္ဒဝ် ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင်ရ။