ပညာသာမိ၊ ကျာ်ဇၞော်ဘာၜဳ ဍုင်လၟိုင်
ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တပညာသာမိ ဝွံ ဒှ်ကျာ်ဇၞော် နွံပိုန် ဘာမူလဘာၜဳ ၝောံဍုင် (၃) ဍုင်လၟိုင် ။ ကေင်ဖျေဟ်လဝ် လိက်ပရိယတ္တိ ပ္ဍဲဘာဒေါဝ် ကွာန်တံင်ပရင်၊ ဘာသ္ကိုပ်ဍုင် ဍုင်ဇြပ်ဗု တုဲ ကမၠောန်ဒတုဲဖဵု ဒတုဲဖဵုသာသာနဂှ် ကၠောန်ကၠုင်ဗွဲမဂၠိုင်ရ။ ဗီုရေင်တၠုင် ကမၠောန်သဇိုင်ဝန်သာသနာ ဗွဲမဂၠိုင်နွံကီု ဟိုတ်နူမခၞုံချူပကောံ ပြကိုဟ်သ္ကအ်တဲ သွက်ကောန်ပရိယတ်တအ် ဂွံနိဿဲ သီုဖျေဟ်စဳပြးထ္ၜးကဵု ကောန်ကွး ဒါယကာ မှာဇန်တအ်နွံဖဵုပြာကတ်တုဲ တဆိပ်ကြာ အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတလေဝ် ကလိဂွံသ္ဂောံဒုင်ပူဇဴရ။
အလံင်ဘဝခမဳ
ပလေဝ်ဒါန်ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ပညာသာမိဝွံ က္တဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဇရေင်မိမၜါ နာဲသာယျေန် (သာရင်) မိ မထူ၊ ပ္ဍဲ ကွာန်တံင်ပရင် ပွိုင်ဍုင်ရေဝ်၊ တွဵုရး ဍုင်မန်ရ။ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၃၀၂ ဂိတု ခ္ဍဲသဳ (၁၃) မံက် (15 August, 1940) တ္ၚဲဗြဴဗတိ ရ။
ဘဝသာမဏဳ
ပလေဝ်ဒါန်ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၁၈ သၞာံ၊ ပသာ် ၁၅ မံက်ဂှ် ဇရင်တမ်ဇိုင်အ္စာ ဥပ္ပဇျယ် ဘဒ္ဒန္တပညာရမ္မ ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘာဒေါဝ် ကွာန်တံင်ပရင် မိကဵုမၜါ သ္ပပစ္စယာနုဂ္ဂဟတုဲ အာစိုပ်ဒဒှ် ဘဝထပိုယ်သာမဏီ မပြဲကီုရ။
ဘဝခမဳ
ပလေဝ်ဒါန်နဒဒှ်အ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ကညနိမန်ကေတ် ဘဒ္ဒန္တပညိန္ဒမဟာထရ်ေ မဒှ် ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဂိုဏ် ဘာသီ ကွာန်တံင်မောံ ပွိုင်ဍုင်ရေဝ်တုဲ ပ္ဍဲအခိင် နူဂယး ၉ နာဍဳ ၃၀ မိနေတ် တ္ၚဲစဲ (၁၃) စွေက် သၞာံ ၁၃၂၂ ဂှ် အာစိုပ်ဒဒှ်ဘဝခမဳ ပ္ဍဲကဏ္ဍသီ ဘာဒေါဝ် ကွာန်တံင်ပရင်ရ။ ဒါယကာ ခမဳ ပစ္စယာနုဂ္ဂဟဂှ် မအံက် နာဲသာယျေန် (သာရင်) ကေုာံ မိအံက် မိမထူတအ်ရ။ ယၟုခမဳဂှ် ပညာသာမိ မဒှ်ရ။
စရင်ပြကိုဟ် မခၞံချူ
ပလေဝ်ဒါန်လၟေင် | ယၟု | သၞာံ |
---|---|---|
၁ | သ္ကအ်တဲ အဘိဓရ် | ၁၃၄၉ |
၂ | သ္ကအ်တဲ ဒါန | ၁၃၅၁ |
၃ | သ္ကအ်တဲ သဒ္ဒါ | ၁၃၅၃ |
၄ | သ္ကအ်တဲ ဝိနယ | ၁၃၅၆ |
ပြကိုဟ်မထၟံက်လဝ်လ္တူဂမၠိုင်တအ်ဂှ် ချူခၞံပကောံလဝ် နကဵုဘာသာမန်ဖအိုတ်ရ။
စရင်ကတ်ပညာ ကေုာံ အ္စာနိဿဲ
ပလေဝ်ဒါန်ဇရင်တမ်ဇိုင်အ္စာ
- ဘဒ္ဒန္တပညာရမ္မ ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘာဒေါဝ် ကွာန်တံင်ပရင်ဂှ် ပွမကတ်လ္ၚတ်ကေတ် ပြကိုဟ်သဇိုင်သဒ္ဒါ
- ဘဒ္ဒန္တအရိယဝံသ (သာသနာဓဇဓမ္မာစရိယ) ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘာဂြိုပ် ကွာန်ကအ်လှာ ၊ ပွိုင်ဍုင်မတ်မလီု
- ဘဒ္ဒန္တဂုဏ (အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ) ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘာတိုက် ကွာန်သၞေဟ်ဗ္ဒဝ် တအ်ဂှ် သဒ္ဒါ၊ သင်္ဂဟ၊ ဝိနဲ တအ်ကီု
- ဘဒ္ဒန္တဝဇိရဗုဒ္ဓိ သ္ပပဓာန်တုဲ အ္စာတၞဟ်တအ်ဂမၠိုင် နိဿဲဗက်လိက်နူ ဘာသ္ပဒတဴ ဘာ (ဒေါနခြံအုဌ်) တိုက် ဘုရားကြီး ဒက္ခိဏရာမ တအ်တုဲ
သၞာံ ၁၃၃၁ ဂှ် ကလိဂွံအံင်ဇၞးကေတ် သာသနာဓဇဓမ္မာစရိယ ရ။
ပညာမအံင်ဇၞး ကေုာံ သၞာံ
ပလေဝ်ဒါန်တန်ပထမဍောတ် သၞာံ ၁၃၂၁
တန်ပထမဒေါဝ် သၞာံ ၁၃၂၄
တန်ပထမဇၞော် သၞာံ ၁၃၂၅
တန်သာသနာဓဇဓမ္မာစရိယ သၞာံ ၁၃၃၁
ပွမဗ္တောန်ဖျေဟ်လိက် ပရိယတ်
ပလေဝ်ဒါန်ပွိုင် ၂၂ သၞာံ (၁၃၃၂-၁၃၅၄) ဂှ် ပ္ဍဲတိုက်လိက်ပရိယတ် ဘာဒေါဝ် ကွာန်တင်ပရင် ပွိုင်ဍုင်ရေဝ်
ပွိုင် ၇ သၞာံ (၁၃၅၄-၁၃၆၁) ဂှ် ပ္ဍဲတိုက်လိက်ပရိယတ် ဘာသ္ကိုပ်ဍုင် ဍုင်ဇြပ်ဗု
တဆိပ်ကြာမဒုင်ဗ္ဂိုန်ပူဇဴဂမၠိိုင်
ပလေဝ်ဒါန်အဂ္ဂမဟာဂန္ထဝါစကပဏ္ဍိတ - သၞာံ ၁၃၇၅ အဃောမသ္ပဒတဴ တိုက်ပရိယတ္တိ ဘာသ္ကိုပ်ဍုင် ဍုင်ဇြပ်ဗု
အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ - သၞာံ ၁၃၇၀
ရေင်တၠုင်သဇိုင်ဝန်သာသနာဂမၠိုင်
ပလေဝ်ဒါန်- ပ္ဍဲကောံဓရီု ဂကောံဂိုဏ်ပံင်ကောံ အလန်ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ မကၠောန်ဗဒှ်ပ္ဍဲဍုင်ရေဝ် ဗွဲကဆံင်င်တအ်ဂှ် နဒဒှ်အ္စာဝိနဲဓိုရ်ဂှ်လေဝ်ကီု၊
- ပ္ဍဲကောံဓရီု ဂကောံဂိုဏ်အလုံသီုဖအိုတ် အလန်စတုတ္ထဂှ် နဒဒှ် သံဃသမ္မုတ္တိ (ညးစၞး သံဃ) ပွိုင်ဍုင်ဇြပ်ဗု၊ တွဵုရးဍုင်မန်ကီု ရေင်တၠုင်ကၠုင်လဝ်ရ။
- နာယက ဂကောံညးကောပ်ကာဲ သဘင်သၟာန်သွဟ်လိက် ကလေင်ပထမ (အစိုးရ ပါဠိပထမပြန်) ဍုင်ရေဝ်ဂှ်လေဝ်ကီု
- သြဝါဒအ္စာရိယ ပွိုင်ဍုင်ဇြပ်ဗု၊ တွဵုရးဍုင်မန်ဂှ်လေဝ်ကီု