ပိဋကတ်ဘာသာမန် (ပါဠိပါဲစိုတ် သကုတ်−၁)

နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ

⎈ သွက်ဂွံသမ္တီ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ⎈

သၚ်္ကေတ ပြကိုဟ်ဂမၠိုၚ်

• ၊ ပိုဒ်မွဲ ပ္ဍဲဂါထာ လအိတ်ပထမပါဒကဵု တတိယပါဒ။
• ။ ပိုဒ်ၜါ ပ္ဍဲဂါထာ လအိတ်ဒုတိယပါဒကဵု စတုတ္ထပါဒ။
• ၊ ပိုဒ်မွဲ ပ္ဍဲစုဏ္ဏိယ ဝါကျဍောတ်။
• ။ ပိုဒ်ၜါ ပ္ဍဲစုဏ္ဏိယ ဝါကျဇၞော်။
• ? ဂံက်သရေၚ် ဂလာန်သၟာန်။
• ! ဇိုၚ်ကရောဲ အာမေဍိတ် (အမ်သဝ်)။
• “” ဇိုၚ်ဂတာမ် ထ္ၜးအာကာရဝါကျ။ (ပိုဒ်သပသမ္တီ ပၟိက်ပူဂိုလ်မွဲမွဲ)။
• ‘ ’ ၚေက်ထဲ ထ္ၜးအဓိပ္ပါယ် မတုပ်သၟဟ် ကေုာံပိုဒ် မဗာန်ကြပ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲလက်ကရဴ။
• “ ‘’ ” သၚ်္ကေတဝွံ ထ္ၜးကဵု ပ္ဍဲအပ္ဍဲဂလာန် ပူဂိုလ်မွဲမွဲ ဂလာန်တၞဟ်သအာၚ် မွဲလေဝ် တၞီလုပ်ဒၟံၚ်။
• , ဍုတ်အယဴ ထ္ၜးသရုပ်၊ (ဝါ) ထ္ၜးပိုဒ်ပံၚ်ပကောံ။
• ( ) ခွေဝ်ဗိုၚ် ကၠုၚ်နူပါဠိ တိုက်ရိုက်ဟွံသေၚ်၊ အသုၚ်အစောဲမန်ဂွံဍိုက်ပေၚ်တုဲ ပိုဒ်ထပ်စုတ် လဝ်။
• [ ] ခၜံက်ဗိုၚ် ဒှ်ဂလာန်ဗကန် တုပ်ကဵုနယ် မတုဲကၠုၚ်တေအ်။
• ― လေံစၞောန် ဂလာန်ဝါကျ ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီ သွက်ဂွံဆက်ဂလာန်။
• -၁ -၂ ဂၞန်သၠုၚ် သွက်ဂွံတီကေတ် အဓိပ္ပါယ် ပိုဒ်ဂှ် ဗွဲမလောဲသွာမာန် အတိုၚ်လၟေၚ်ဂၞန်ဂှ် ထ္ၜးလဝ်ကဵု ပ္ဍဲဇိုၚ်မုခ်လိခ်။
• ။ ပ ။ ပေယျာလ ဗလိုက်လဝ် ဝါကျ၊ (ဝါ) ခ္ဍန်လဝ် ဂလာန်။

၅။ ခဏ်ဘိက္ခုပါဲစိုတ်

၅.၁။ မုသာဝါဒဝဂ်

၅.၁.၁။ မုသာဝါဒသိက္ခာပိုဒ်

ယွံတၠဇမၠိၚ်အာယုက်တအ် အာပတ်ပဲါစိုတ်ဂမၠိုၚ် ဒ္စိတ်စှော်ၜါဝွံ အာစိုပ်ဒဒှ် ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜး ဗွဲသရုပ်အိုတ်ရ။

1) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဟတ္ထက ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် လေပ်ဟီုသ္ဂးကေတ်မာန်ရ။ ခမဳဟတ္ထကဂှ် အခိၚ်ဟီုသ္ဂးဂလာန် ကေုာံတဳဂမၠိုၚ်မွဲစွံဂှ် ပဲါကၠေံတုဲမှ ဒုၚ်ဝန်ရ၊ ဒုၚ်ဝန်တုဲမှ ပဲါကၠေံရ၊ ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နဟိုတ်မွဲသအာၚ်ရ၊ ဟီုသ္ဂးဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴရ၊ ချိၚ်ဖာပ်လဝ်တုဲမှ ကဵုဆောတ်ယောၚ်လီုအာရ။

တဳဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဟတ္ထက ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် အခိၚ်ဟီုသ္ဂးဂလာန် ကေုာံပိုဲညးဂမၠိုၚ်မွဲစွံဂှ် ပဲါကၠေံတုဲမှ ဒုၚ်ဝန်ရော? ဒုၚ်ဝန်တုဲမှ ပဲါကၠေံရော? ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နဟိုတ်မွဲသအာၚ်ရော? ဟီုသ္ဂးဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴရော? ချိၚ်ဖာပ်လဝ်တုဲမှ ကဵုဆောတ်ယောၚ်လီုအာရော? ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။

ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်တဳဂမၠိုၚ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ခမဳဟတ္ထက ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်တုဲမ္ဂး “ယွံကောန်တၠဟတ္ထက တၠအဲ အခိၚ်ဟီုသ္ဂးဂလာန် ကေုာံတဳဂမၠိုၚ်မွဲစွံဂှ် ပဲါကၠေံတုဲမှ ဒုၚ်ဝန်ရ၊ ဒုၚ်ဝန်တုဲမှ ပဲါကၠေံရ၊ ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန် ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နဟိုတ်မွဲသအာၚ်ရ၊ ဟီုသ္ဂးဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴရ၊ ချိၚ်ဖာပ်လဝ်တုဲမှ ကဵုဆောတ်ယောၚ်လီုလာ်အာရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ သၟာန်သၟုက် ခမဳဟတ္ထက ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် နနဲလဵုဟွံဟီု ဂပ်ဝ်သ္ဒးဇၞးကေတ် တဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ဟွံထေက်ကဵု ကဵုဇၞး ကုတဳဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။

ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဟတ္ထက ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် အခိၚ်ဟီုသ္ဂးဂလာန် ကေုာံတဳဂမၠိုၚ်မွဲစွံဂှ် ပဲါကၠေံတုဲမှ ဒုၚ်ဝန်ရော? ဒုၚ်ဝန်တုဲမှ ပဲါကၠေံရော? ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နဟိုတ်မွဲသအာၚ်ရော? ဟီုသ္ဂးဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴရော? ချိၚ်ဖာပ်လဝ်တုဲမှ ကဵုဆောတ်ယောၚ်လီုအာရော? ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဟတ္ထက နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုခမဳသၚ်ကောံဓရီုတုဲမ္ဂး —

“ယွံဟတ္ထက တၠအဲ အခိၚ်ဟီုသ္ဂးဂလာန် ကေုာံတဳဂမၠိုၚ်မွဲစွံဂှ် ပဲါကၠေံတုဲမှ ဒုၚ်ဝန်ရ၊ ဒုၚ်ဝန်တုဲမှ ပဲါကၠေံရ၊ ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နဟိုတ်မွဲသအာၚ်ရ၊ ဟီုသ္ဂးဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴရ၊ ချိၚ်ဖာပ်လဝ်တုဲမှ ကဵုဆောတ်ယောၚ်လီုလာ်အာရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက် ခမဳဟတ္ထက ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ်တၠအဲ အခိၚ်ဟီုသ္ဂးဂလာန် ကေုာံတဳဂမၠိုၚ်မွဲစွံဂှ် ပဲါကၠေံတုဲမှ ဒုၚ်ဝန်ရော? ဒုၚ်ဝန်တုဲမှ ပဲါကၠေံရော? ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နဟိုတ်မွဲသအာၚ်ရော? ဟီုသ္ဂးဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴရော? ချိၚ်ဖာပ်လဝ်တုဲမှ ကဵုဆောတ်ယောၚ်လီုအာရော? (ပွတၠအဲသ္ပဒး)ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ 2) “ဟိုတ်နူပွမဟီုဂလာန် မဆောတ်ယောၚ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်မုသာဝါဒသိက္ခာပိုဒ်

3) ပွမဟီုသ္ဂးဂလာန် မဆောတ်ယောၚ် သီုကဵုမတီတဴ မ္ဂးဂှ် ရမျာၚ်ဂလာန် ဟိုတ်ဂလာန် ပွမမြော်တိတ်ပါၚ် ပွမကဵုတီကတဵုဒှ်ပ္ဍဲပါၚ် ခမဳမတူရူကဵုပွမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ်ရောၚ်။ ဟွံညာတ်ဂှ် အဲညာတ်ရ ရဴဝွံ၊ ဟွံမိၚ်ဂှ် အဲမိၚ်ရ ရဴဝွံ၊ ဟွံတၟတ်ဒွံဂှ် အဲတၟတ်ဒွံရ ရဴဝွံ၊ ဟွံတီဂှ် အဲတီရ ရဴဝွံ၊ ညာတ်ဂှ် အဲဟွံညာတ်ရ ရဴဝွံ၊ မိၚ်ဂှ် အဲဟွံမိၚ်ရ ရဴဝွံ၊ တၟတ်ဒွံဂှ် အဲဟွံတၟတ်ဒွံရ ရဴဝွံ၊ တီဂှ် အဲဟွံတီရ ရဴဝွံ ပွမဟီုသ္ဂး ပုထုဇန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ ဟွံညာတ် မ္ဂးတုန် ဟွံညာတ် နမတ်ရ။ ဟွံမိၚ် မ္ဂးတုန် ဟွံမိၚ် နကတောဝ်ရ။ ဟွံတၟတ်ဒွံ မ္ဂးတုန် ဟွံဆုၚ်နမုဟ် ဟွံကၠာန်နလတာ် ဟွံလုက်စုက်နဇကုကာယရ။ ဟွံတီ မ္ဂးတုန် ဟွံတီ နစိုတ်ရ။ ညာတ် မ္ဂးတုန် ညာတ် နမတ်ရ။ မိၚ် မ္ဂးတုန် မိၚ် နကတောဝ်ရ။ တၟတ်ဒွံ မ္ဂးတုန် ဆုၚ်နမုဟ် ကၠာန်နလတာ် လုက်စုက်နဇကုကာယရ။ တီ မ္ဂးတုန် တီ နစိုတ်ရ။ 4) ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာဟဂွံဟီုဏီဟေၚ် ခမဳဂှ် “ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ဏောဝ်” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဃောဟီုဂှ် “ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ရ” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဟီုတုဲဂှ် “အဲဟီုဒး ဟွံဍာံစၟတ်တုဲ” ရဴဝွံ တီရ၊ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် (ဝွံ) ဟွံညာတ်ဂှ် အဲညာတ်ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာဟဂွံဟီုဏီဟေၚ် ခမဳဂှ် “ ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ဏောဝ်” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဃောဟီုဂှ် “ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ရ” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဟီုတုဲဂှ် “အဲဟီုဒး ဟွံဍာံစၟတ်တုဲ” ရဴဝွံ တီရ၊ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ကွေတ်ဇကုတုဲ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပန်သာ် ဟွံညာတ်ဂှ် အဲညာတ်ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာဟဂွံဟီုဏီဟေၚ် ခမဳဂှ် “ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ဏောဝ်” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဃောဟီုဂှ် “ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ရ” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဟီုတုဲဂှ် “အဲဟီုဒး ဟွံဍာံစၟတ်တုဲ” ရဴဝွံ တီရ၊ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ကွေတ်ဇကုတုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ပွမဒးဂၞပ်တုပ်စိုတ်ဇကုတုဲ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ် ဟွံညာတ်ဂှ် အဲညာတ်ရ ရဴဝွံ ကုခမဳ မဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာဟဂွံဟီုဏီဟေၚ် ခမဳဂှ် “ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ဏောဝ်” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဃောဟီုဂှ် “ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ရ” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဟီုတုဲဂှ် “အဲဟီုဒး ဟွံဍာံစၟတ်တုဲ” ရဴဝွံ တီရ၊ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ကွေတ်ဇကုတုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ပွမဒးဂၞပ်တုပ်စိုတ်ဇကုတုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ကြိုက်စိုတ်ဇကုတုဲ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်တြဴသာ် ဟွံညာတ်ဂှ် အဲညာတ်ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာဟဂွံဟီုဏီဟေၚ် ခမဳဂှ် “ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ဏောဝ်” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဃောဟီုဂှ် “ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ရ” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဟီုတုဲဂှ် “အဲဟီုဒး ဟွံဍာံစၟတ်တုဲ” ရဴဝွံ တီရ၊ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ကွေတ်ဇကုတုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ပွမဒးဂၞပ်တုပ်စိုတ်ဇကုတုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ကြိုက်စိုတ်ဇကုတုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် တၚ်ရန်တၟံဇကုတုဲ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ထပှ်သာ် ဟွံညာတ်ဂှ် အဲညာတ်ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ 5) ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာဟဂွံဟီုဏီဟေၚ် ခမဳဂှ် “ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ဏောဝ်” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဃောဟီုဂှ် “ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ရ” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဟီုတုဲဂှ် “အဲဟီုဒး ဟွံဍာံစၟတ်တုဲ” ရဴဝွံ တီရ၊ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် (ဝွံ) ဟွံမိၚ်ဂှ် အဲမိၚ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ ဟွံတၟတ်ဒွံ နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်ဂှ် အဲတၟတ်ဒွံရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ ဟွံတီဂှ် အဲတီရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပန်သာ် ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ် ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်တြဴသာ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာဟဂွံဟီုဏီဟေၚ် ခမဳဂှ် “ ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ဏောဝ်” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဃောဟီုဂှ် “ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ရ” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဟီုတုဲဂှ် “အဲဟီုဒး ဟွံဍာံစၟတ်တုဲ” ရဴဝွံ တီရ၊ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ကွေတ်ဇကုတုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ပွမဒးဂၞပ်တုပ်စိုတ်ဇကုတုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ကြိုက်စိုတ်ဇကုတုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် တၚ်ရန်တၟံဇကုတုဲ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ထပှ်သာ် ဟွံမိၚ်ဂှ် အဲမိၚ်ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ 6) နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံညာတ်ဂှ် အဲညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံညာတ်ဂှ် အဲညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ တၟတ်ဒွံလေဝ်တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံညာတ်ဂှ် အဲညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ တီလေဝ်တီရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံညာတ်ဂှ် အဲညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ တၟတ်ဒွံလေဝ်တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံညာတ်ဂှ် အဲညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ တီလေဝ်တီရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံညာတ်ဂှ် အဲညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ တၟတ်ဒွံလေဝ်တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ရ၊ တီလေဝ်တီရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။

နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံမိၚ်ဂှ် အဲမိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ တၟတ်ဒွံလေဝ်တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံမိၚ်ဂှ် အဲမိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ တီလေဝ်တီရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံမိၚ်ဂှ် အဲမိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံမိၚ်ဂှ် အဲမိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ တၟတ်ဒွံလေဝ်တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ရ၊ တီလေဝ်တီရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံမိၚ်ဂှ် အဲမိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ တၟတ်ဒွံလေဝ်တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံမိၚ်ဂှ် အဲမိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ တၟတ်ဒွံလေဝ်တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ရ၊ တီလေဝ်တီရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ် အဲတၟတ်ဒွံလေဝ်တၟတ်ဒွံရ၊ တီလေဝ်တီရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ် အဲတၟတ်ဒွံလေဝ်တၟတ်ဒွံရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ် အဲတၟတ်ဒွံလေဝ်တၟတ်ဒွံရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ် အဲတၟတ်ဒွံလေဝ်တၟတ်ဒွံရ၊ တီလေဝ်တီရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ် အဲတၟတ်ဒွံလေဝ်တၟတ်ဒွံရ၊ တီလေဝ်တီရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ် အဲတၟတ်ဒွံလေဝ် တၟတ်ဒွံရ၊ တီလေဝ်တီရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။

နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံတီဂှ် အဲတီလေဝ်တီရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံတီဂှ် အဲတီလေဝ်တီရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံတီဂှ် အဲတီလေဝ်တီရ၊ တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) လေဝ် တၟတ်ဒွံရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံတီဂှ် အဲတီလေဝ်တီရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံတီဂှ် အဲတီလေဝ်တီရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) လေဝ် တၟတ်ဒွံရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ဟွံတီဂှ် အဲတီလေဝ်တီရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) လေဝ် တၟတ်ဒွံရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။

7) နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ညာတ်ဂှ် အဲဟွံညာတ်ရ ။ ပ ။ မိၚ်ဂှ် အဲဟွံမိၚ်ရ ။ ပ ။ တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ် အဲဟွံတၟတ်ဒွံရ ။ ပ ။ တီဂှ် အဲဟွံတီရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။

8) နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ညာတ်ဂှ် အဲမိၚ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ညာတ်ဂှ် အဲတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ညာတ်ဂှ် အဲတီရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ညာတ်ဂှ် အဲမိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) လေဝ် တၟတ်ဒွံရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ညာတ်ဂှ် အဲမိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ တီလေဝ်တီရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ညာတ်ဂှ် အဲမိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) လေဝ် တၟတ်ဒွံရ၊ တီလေဝ်တီရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။

နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် မိၚ်ဂှ် အဲတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် မိၚ်ဂှ် အဲတီရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် မိၚ်ဂှ် အဲညာတ်ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် မိၚ်ဂှ် အဲတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) လေဝ် တၟတ်ဒွံရ၊ တီလေဝ်တီရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် မိၚ်ဂှ် အဲတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) လေဝ် တၟတ်ဒွံရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် မိၚ်ဂှ် အဲတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) လေဝ် တၟတ်ဒွံရ၊ တီလေဝ်တီရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။

နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ် အဲတီရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ် အဲညာတ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ်ဝွံ တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ် အဲမိၚ်ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ် အဲတီလေဝ်တီရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ် အဲတီလေဝ်တီရ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ် အဲတီလေဝ်တီရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။

နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် တီဂှ် အဲညာတ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် တီဂှ် အဲမိၚ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် တီဂှ် အဲတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုသ္ဂးဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် တီဂှ် အဲညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် တီဂှ် အဲညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) လေဝ် တၟတ်ဒွံ ရဴဝွံ ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် တီဂှ် အဲညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) လေဝ် တၟတ်ဒွံရ ရဴဝွံ ကုခမဳ မဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ။ ပ ။

9) နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ် ပ္ဍဲမညာတ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာရ၊ ဟွံပတှေ် မညာတ်ဂှ်ရ၊ ဟွံဗှ်ဗၞုဟ် ဂွံသတိ မညာတ်ဂှ်ရ၊ ဝိုတ်ကၠေံအာ မညာတ်ဂှ်ရ ။ ပ ။ ပ္ဍဲမမိၚ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာရ၊ ဟွံပတှေ် မမိၚ်ဂှ်ရ၊ ဟွံဗှ်ဗၞုဟ်ဂွံသတိ မမိၚ်ဂှ်ရ၊ ဝိုတ်ကၠေံအာ မမိၚ်ဂှ်ရ ။ ပ ။ ပ္ဍဲမတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာရ၊ ဟွံပတှေ် မတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ်ရ၊ ဟွံဗှ်ဗၞုဟ်ဂွံသတိ မတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ်ရ၊ ဝိုတ်ကၠေံအာ မတၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) ဂှ်ရ ။ ပ ။ ပ္ဍဲမတီဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာရ၊ ဟွံပတှေ် မတီဂှ်ရ၊ ဟွံဗှ်ဗၞုဟ်ဂွံသတိ မတီဂှ်ရ၊ ဝိုတ်ကၠေံအာ မတီဂှ်ရ ။ ပ ။

(မတီဂှ်) အဲ တီလေဝ်တီရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ ဝိုတ်ကၠေံအာ မတီဂှ်ရ၊ (မတီဂှ်) အဲ တီလေဝ်တီရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ ။ ပ ။ ဝိုတ်ကၠေံအာ မတီဂှ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ (မတီဂှ်) အဲ တီလေဝ်တီရ၊ တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) လေဝ် တၟတ်ဒွံရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ ဝိုတ်ကၠေံအာ မတီဂှ်ရ၊ (မတီဂှ်) အဲ တီလေဝ်တီရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ ဝိုတ်ကၠေံအာ မတီဂှ်ရ၊ (မတီဂှ်) အဲ တီလေဝ်တီရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) လေဝ် တၟတ်ဒွံရ ရဴဝွံ ။ ပ ။ ဝိုတ်ကၠေံအာ မတီဂှ်ရ၊ (မတီဂှ်) အဲ တီလေဝ်တီရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) လေဝ် တၟတ်ဒွံရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

10) နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပန်သာ် ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ် ။ ပ ။ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်တြဴသာ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာဟဂွံဟီုဏီဟေၚ် ခမဳဂှ် “ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ဏောဝ်” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဃောဟီုဂှ် “ဟီု ဟွံဍာံစၟတ်ရ” ရဴဝွံ တီရ၊ ခမဳဟီုတုဲဂှ် “အဲ ဟီုဒးဟွံဍာံစၟတ်တုဲ” ရဴဝွံ တီရ၊ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ကွေတ်ဇကုတုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ပွမဒးဂၞပ်တုပ်စိုတ်ဇကုတုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ကြိုက်စိုတ် ဇကုတုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် တၚ်ရန်တၟံဇကုတုဲ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ထပှ်သာ် ဝိုတ်ကၠေံအာ မတီဂှ်ရ၊ (မတီဂှ်) အဲ တီလေဝ်တီရ၊ ညာတ်လေဝ်ညာတ်ရ၊ မိၚ်လေဝ်မိၚ်ရ၊ တၟတ်ဒွံ (နမုဟ်လတာ်ဇကုဂမၠိုၚ်) လေဝ် တၟတ်ဒွံရ ရဴဝွံ ကုခမဳမဟီုဂလာန် ဟွံဍာံစၟတ် သီုကဵုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

11) ဟီုသ္ဂးဒး ဗွဲဃရက်ဃဗက်မ္ဂး၊ ဟီုသ္ဂးဆောတ်ယောၚ်အာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဟီုသ္ဂးဒး ဗွဲဃရက်ဃဗက် မ္ဂးဂှ် ဟီုသ္ဂးဒး ဗွဲမပြဟ်မ္ဂး။ ဟီုသ္ဂးဆောတ်ယောၚ်အာ မ္ဂးဂှ် သီုရန်တၟံလဝ် ဟီုသ္ဂးဟိုတ်ပရူပရာမွဲဂှ် ဟီုသ္ဂးဒး ဟိုတ်ပရူပရာမွဲသအာၚ်မ္ဂး။ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ မုသာဝါဒသိက္ခာပိုဒ် ပဌမတုဲရ။

၅.၁.၂။ ဩမသဝါဒသိက္ခာပိုဒ်

12) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကယျာန်ဓဝါတ် မွဲဟာန်ကေုာံ ခမဳမသ္ဍိုက်ဆာန်သၞေံသၞဴသဳလဂမၠိုၚ်အိုတ်မ္ဂး ထပက်လှိုဟ်ဗၞုဟ်ပါၚ် ခမဳမသ္ဍိုက်ဆာန်သၞေံသၞဴ သဳလဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ဗွဲဂကူဇာတ်ကီု ဗွဲယၟုကီု ဗွဲတၞောဝ်ဒတောဝ်ကီု ဗွဲပွကမၠောန်ကေၚ်ကာကီု ဗွဲကွတ်ပညာကီု ဗွဲယဲဘဲကီု ဗွဲလွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်ကီု ဗွဲကိလေသပွမကၠိခ္ဍက်ကီု ဗွဲအာပတ်ကီု ဗွဲမတ္ၜေဟ်လက်မယုတ်သဝ်ကီု တ္ၜေဟ်လက်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ။

ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကယျာန်ဓဝါတ် မွဲဟာန်ကေုာံ ခမဳ မသ္ဍိုက်ဆာန်သၞေံသၞဴသဳလဂမၠိုၚ်အိုတ်မ္ဂး မုဟိုတ် ထပက်လှိုဟ်ဗၞုဟ်ပါၚ် ခမဳမသ္ဍိုက်ဆာန်သၞေံသၞဴ သဳလဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော? ဗွဲဂကူဇာတ်ကီု ဗွဲယၟုကီု ဗွဲတၞောဝ်ဒတောဝ်ကီု ဗွဲပွကမၠောန်ကေၚ်ကာကီု ဗွဲကွတ်ပညာကီု ဗွဲယဲဘဲကီု ဗွဲလွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်ကီု ဗွဲကိလေသ ပွမကၠိခ္ဍက်ကီု ဗွဲအာပတ်ကီု ဗွဲမတ္ၜေဟ်လက်မယုတ်သဝ်ကီု တ္ၜေဟ်လက်အိုတ်ရော? ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ဂှ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ကယျာန်ဓဝါတ် မွဲဟာန်ကေုာံခမဳမသ္ဍိုက်ဆာန် သၞေံသၞဴသဳလဂမၠိုၚ်အိုတ်မ္ဂး ထပက်လှိုဟ်ဗၞုဟ်ပါၚ် ခမဳမသ္ဍိုက်ဆာန်သၞေံသၞဴသဳလဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ဗွဲဂကူဇာတ်ကီု ။ ပ ။ ဗွဲမတ္ၜေဟ်လက်မယုတ်သဝ်ကီု တ္ၜေဟ်လက်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ကယျာန်ဓဝါတ် မွဲဟာန်ကေုာံ ခမဳမသ္ဍိုက်ဆာန်သၞေံသၞဴသဳလ ဂမၠိုၚ်အိုတ်မ္ဂး မုဟိုတ်ထပက်လှိုဟ်ဗၞုဟ်ပါၚ် ခမဳမသ္ဍိုက်ဆာန်သၞေံသၞဴသဳလဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော? ဗွဲဂကူဇာတ်ကီု ။ ပ ။ ဗွဲမတ္ၜေဟ်လက်မယုတ်သဝ်ကီု တ္ၜေဟ်လက်အိုတ်ရော? ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ဟီုဂရိုဟ်တုဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲမ္ဂး သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ 13) ယွံခမဳတအ် ကေၚ်ဒှ်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာတေံတုန် ပ္ဍဲဍုၚ်တက္ကသိုလ် ကုဗဗၞးမွဲဂှ် ဂၠဴကြိုအ်မၞုံယၟုနန္ဒိ၀ိလာသ နွံမွဲရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဂၠဴကြိုအ်နန္ဒိဝိလာသဂှ် “ယွံဗဗၞး တၠအဲ ဩဝ်အာညိ၊ ဂၠဴကြိုအ်အဲဂှ် ကြက်ကဵုဂေတ်တဴ (ဓဇက်ဏာ) ကွဳကၠံ မဖ္ဍိုက်လဝ်လျိုၚ်ပေၚ်ပေၚ် မဒက်လဝ် ဗွဲဗ္စပ်မာန်ရ” ရဴဝွံ ဩဝ်သ္ပတဴ ပွမဝေၚ်လံၚ်ကသာပ်လ္ၚီ ကေုာံသေဌဳညိ ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုဗဗၞးဂှ်ရ။

ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗဗၞးဂှ် ဂၠဴကြိုအ်အဲဂှ် ကြက်ကဵုဂေတ်တဴ (ဓဇက်ဏာ) ကွဳကၠံ မဖ္ဍိုက်လဝ်လျိုၚ်ပေၚ်ပေၚ် မဒက်လဝ်ဗွဲဗ္စပ်ဓဝ်မာန်ရ ရဴဝွံ သ္ပတဴ ပွမလံၚ်ဝေၚ်ကသာပ်လ္ၚီ ကေုာံသေဌဳရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် ဗဗၞးဂှ် ဒက်ကၠေံကွဳကၠံ ဗွဲမဗိုန်ဗတ်တုဲ ဗ္ဂန်စုတ်ဂၠဴကြိုအ်နန္ဒိဝိလာသတုဲမ္ဂး “ယွံဂၠဴမတ္ၚံက်စၞာဲ ဩဝ်အာညိ၊ ယွံဂၠဴမတ္ၚံက်စၞာဲ ဩဝ်ရုန်ဂစာန်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဂၠဴကြိုအ်နန္ဒိဝိလာသဂှ် ဒတူလိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞဲါဗ္ဂန်လဝ်ဂှ်ဟေၚ်ရ၊ ဗဗၞးဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျအာ ကသာပ်လ္ၚီဂှ်ရ ၚုၚ်ၚဇြဟောံဒၟံၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဂၠဴကြိုအ်နန္ဒိဝိလာသဂှ် “ယွံဗဗၞး မုဟိုတ် တၠအဲ ၚုၚ်ၚဇြဟောံဒၟံၚ်ရော?” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုဗဗၞးဂှ်ရ။ ယွံဂၠဴကြိုအ် တၠအဲ ဟိုတ်နူအဲကျအာ ကသာပ်လ္ၚီဂှ်ရ ၚုၚ်ၚဇြဟောံဒၟံၚ်ရ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံဗဗၞး အဲမဟွံတ္ၚံက်စၞာဲဂှ် မုဟိုတ် တၠအဲဟီုသ္ဂး တ္ၚံက်စၞာဲရော? ယွံဗဗၞး တၠအဲ ဩဝ်အာညိ၊ “ဂၠဴကြိုအ်အဲဂှ် ကြက်ကဵုဂေတ်တဴ (ဓဇက်ဏာ) ကွဳကၠံ မဖ္ဍိုက်လဝ်လျိုၚ်ပေၚ်ပေၚ် မဒက်လဝ်ဗွဲဗ္စပ်မာန်ရ” ရဴဝွံ ဩဝ်သ္ပတဴ ပွမဝေၚ်လံၚ်ကသာပ်ၜါလ္ၚီ ကေုာံသေဌဳညိ၊ “အဲမဟွံတ္ၚံက်စၞာဲဂှ်လေဝ် တ္ၚံက်စၞာဲရ” ရဴဝွံ လ္ပဟီုညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗဗၞးဂှ် “ဂၠဴကြိုအ်အဲဂှ် ကြက်ကဵုဂေတ်တဴ (ဓဇက်ဏာ) ကွဳကၠံ မဖ္ဍိုက်လဝ်လျိုၚ်ပေၚ်ပေၚ် မဒက်လဝ်မွဲဗ္စပ်ဓဝ်မာန်ရ” ရဴဝွံ သ္ပတဴ ပွမဝေၚ်လံၚ်ကသာပ်ၜါလ္ၚီ ကေုာံသေဌဳရ။ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗဗၞးဂှ် ဒက်ကၠေံကွဳကၠံ မဖ္ဍိုက်လဝ်လျိုၚ်ပေၚ်ပေၚ် ဗွဲမဗိုန်ဗတ်တုဲ ဗ္ဂန်စုတ်ဂၠဴကြိုအ်နန္ဒိဝိလာသတုဲမ္ဂး “ယွံဂၠဴမခိုဟ်ဆာဲ ဩဝ်အာညိ၊ ယွံဂၠဴမထၟိက် ဩဝ်ရုန်ဂစာန်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဂၠဴကြိုအ်နန္ဒိဝိလာသဂှ် ကဵုဂေတ်တဴ (ဓဇက်ဏာ) ကွဳကၠံ မဖ္ဍိုက်လဝ်လျိုၚ်ပေၚ်ပေၚ် မဒက်လဝ်မွဲဗ္စပ်ဓဝ်ရ။ ဂလာန်မထေက်ကဵုသ္ဍိုက်မၠိုက်ဟေၚ် သ္ဒးဟီုသ္ဂးရ၊ ဂလာန်ဟွံထေက်ကဵု သ္ဍိုက်မၠိုက်ဂှ် လဆောဝ်လဆောဝ်လေဝ် (ဆလအ်လေဝ်) ဟွံထေက်ကဵုဟီုသ္ဂးရ၊ (ဂၠဴကြိုအ်နန္ဒိဝိလာသဂှ်) လျိုၚ် (ကွဳကၠံ) မဇြိုၚ် ဗဗၞးမဟီုသ္ဂး ထေက်ကဵုသ္ဍိုက်မၠိုက်ဂှ်လေဝ် ရၚ်တၠုၚ်ဓဇက်ဏာမာန်ရ၊ ဂြပ်ရတ်လေဝ် ကဵုဗဗၞးဂှ် ကလိဂွံတုဲရ၊ ဟိုတ်သာ်ဂှ်လေဝ် မိပ်စိုတ်အိုဟ်တၟိုဟ်ရ။

ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်အဃောဒှ် တိရစ္ဆာန်ဂၠဴတေံဟေၚ် အဲကျာ် ဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက်ကၠုၚ် ပွမတ္ၜေဟ်လက် ပွမပျုတ်ဗ္ဒေက်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ်တုန် ပသာ်သ္ဂောံသ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမတ္ၜေဟ်လက် ပွမပျုတ်ဗ္ဒေက်ရော? ယွံခမဳတအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။

ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

14) “ဟိုတ်နူပွမဟီုတ္ၜေဟ်လက် ညံၚ်ဂွံဂိသကေဝ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဩမသဝါဒသိက္ခာပိုဒ်

15) ပွမဟီုတ္ၜေဟ်လက် ညံၚ်ဂွံဂိသကေဝ် မ္ဂးဂှ် ဟီုတ္ၜေဟ်လက် ညံၚ်ဂွံဂိသကေဝ် နအကာဲအရာဂမၠိုၚ်စှ်သာ် ဗွဲဂကူဇာတ်ကီု ဗွဲယၟုကီု ဗွဲတၞောဝ်ဒတောဝ်ကီု ဗွဲပွကမၠောန်ကေၚ်ကာကီု ဗွဲကွတ်ပညာကီု ဗွဲယဲဘဲကီု ဗွဲလွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်ကီု ဗွဲကိလေသပွမကၠိခ္ဍက်ကီု ဗွဲအာပတ်ကီု ဗွဲမတ္ၜေဟ်လက် မယုတ်သဝ်ကီုရ။

ဂကူဇာတ် မ္ဂးဂှ် ဂကူဇာတ်မယုတ် ဂကူဇာတ်မပြဲ ရဴဝွံ နွံၜါဂကူရ။

ဂကူဇာတ်မယုတ် မ္ဂးဂှ် ဂကူဇာတ်ဒေါၚ်စၞာ ဂကူဇာတ်သၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဂကူဇာတ်လၟတမ္ၚာ ဂကူဇာတ်သၟာစၞာံ ဂကူဇာတ်ထောံဇရပ္ကဴဂမၠိုၚ်ရ။ ဣဝွံတုန် ဂကူဇာတ်မယုတ် မ္ဂးရ။

ဂကူဇာတ်မပြဲ မ္ဂးဂှ် ဂကူဇာတ်သၟိၚ် ဂကူဇာတ်ဗဗၞးရ၊ ဣဝွံတုန် ဂကူဇာတ်မပြဲ မ္ဂးရ။

ယၟု မ္ဂးဂှ် ယၟုမယုတ် ယၟုမပြဲ ရဴဝွံ နွံၜါဂကူအိုတ်ရ။

ယၟုမယုတ် မ္ဂးဂှ် ယၟုၝကတောဝ်ဂၠိၚ် ယၟုၝကတောဝ်ကၟေက် ယၟုၝကတောဝ်ခ္ဍမ် ယၟုၝကတောဝ်ဇၞော်လှဲ ယၟုၝဇၞော် (ဂလိုၚ်) ဂကူ၊ သအာၚ်နူဂှ် ယၟုမဂပ်ဝ်တီဗွဲမယုတ် ယၟုမဂပ်ဝ်သ္ပထေၚ်သောဲ ယၟုမဂပ်ဝ်က္ဍုဟ်မၠေံ ယၟုမဂပ်ဝ်ဓလီုဍိုက် ယၟုမဟဂပ်ဝ်သ္ပအဲပရဲ ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ဂှ်ရောၚ်၊ ဣဝွံတုန် ယၟုမယုတ်ရောၚ်။

ယၟုမပြဲ မ္ဂးဂှ် ယၟုမစပ်ကဵုကျာ် ယၟုမစပ်ကဵုဓရ် ယၟုမစပ်ကဵုသၚ်၊ သအာၚ်နူဂှ် ယၟုမဟဂပ်ဝ်တီဗွဲမယုတ် ယၟုမဟဂပ်ဝ်သ္ပထေၚ်သောဲ ယၟုမဟဂပ်ဝ်က္ဍုဟ်မၠေံ ယၟုမဟဂပ်ဝ်ဓလီုဍိုက် ယၟုမဂပ်ဝ်သ္ပအဲပရဲ ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ဂမၠိၚ်ဂှ်ဂှ်ရောၚ်၊ ဣဝွံတုန် ယၟုမပြဲရောၚ်။ တၞောဝ်ဒတောဝ် မ္ဂးဂှ် တၞောဝ်ဒတောဝ်မယုတ် တၞောဝ်ဒတောဝ်မပြဲ ရဴဝွံ နွံၜါဂကူရ။

တၞောဝ်ဒတောဝ်မယုတ် မ္ဂးဂှ် တၞောဝ်ဒတောဝ်ကောသိယ တၞောဝ်ဒတောဝ်ဘာရဒွါဇ၊ သအာၚ်နူဂှ် တၞောဝ်ဒတောဝ်မဂပ်ဝ်တီ ဗွဲမယုတ် တၞောဝ်ဒတောဝ်မဂပ်ဝ်သ္ပထေၚ်သောဲ တၞောဝ်ဒတောဝ်မဂပ်ဝ်က္ဍုဟ်မၠေံ တၞောဝ်ဒတောဝ်မဂပ်ဝ်ဓလီုဍိုက် တၞောဝ်ဒတောဝ်မဟဂပ်ဝ်သ္ပအဲပရဲ ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ဂှ်ရောၚ်၊ ဣဝွံတုန် တၞောဝ်ဒတောဝ် မယုတ်ရေၚ်။

တၞောဝ်ဒတောဝ်မပြဲ မ္ဂးဂှ် တၞောဝ်ဒတောဝ်ဂေါတမ တၞောဝ်ဒတောဝ်မောဂ္ဂလ္လာန တၞောဝ်ဒတောဝ်ကစ္စာန တၞောဝ်ဒတောဝ်ဝါသိဋ္ဌ၊ သအာၚ်နူဂှ် တၞောဝ်ဒတောဝ်မဟဂပ်ဝ်တီ ဗွဲမယုတ် တၞောဝ်ဒတောဝ်မဟဂပ်ဝ်သ္ပထေၚ်သောဲ တၞောဝ်ဒတောဝ်မဟဂပ်ဝ်က္ဍုဟ်မၠေံ တၞောဝ်ဒတောဝ်မဟဂပ်ဝ်ဓလီုဍိုက် တၞောဝ်ဒတောဝ် မဂပ်ဝ်သ္ပအဲပရဲ ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ဂှ်ရောၚ်၊ ဣဝွံတုန် တၞောဝ်ဒတောဝ် မပြဲရောၚ်။

ပွကမၠောန်ကေၚ်ကာ မ္ဂးဂှ် ပွကမၠောန်ကေၚ်ကာမယုတ် ပွကမၠောန်ကေၚ်ကာမပြဲ ရဴဝွံ နွံၜါဂကူရ။

ပွကမၠောန်ကေၚ်ကာမယုတ် မ္ဂးဂှ် ကမၠောန်ကေၚ်ကာပၟၚ်ဟၚ်စာတ် ကမၠောန်ကေၚ်ကာထောံဇရပ္ကဴ၊ သအာၚ်နူဂှ် ကမၠောန်ကေၚ်ကာမဂပ်ဝ်တီ ဗွဲမယုတ် ကမၠောန်ကေၚ်ကာ ပဂပ်ဝ်သ္ပထေၚ်သောဲ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမဂပ်ဝ်က္ဍုဟ်မၠေံ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမဂပ်ဝ်ဓလီုဍိုက် ကမၠောန်ကေၚ်ကာမဟဂပ်ဝ်သ္ပအဲပရဲ ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ဂှ်ရောၚ်၊ ဣဝွံတုန် ကမၠောန်ကေၚ်ကာမယုတ်ရောၚ်။

ပွကမၠောန်ကေၚ်ကာမပြဲ မ္ဂးဂှ် ကမၠောန်ကေၚ်ကာပွမထဲတိဇိက်ဗ္ၚ ကမၠောန်ကေၚ်ကာပွမကူသာန်ဗၞိက် ကမၠောန်ကေၚ်ကာပွမလွဳပြေၚ်ဂၠဴ၊ သအာၚ်နူဂှ် ကမၠောန်ကေၚ်ကာမဟဂပ်ဝ်တီဗွဲမယုတ် ကမၠောန်ကေၚ်ကာမဟဂပ်ဝ်သ္ပ ထေၚ်သောဲ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမဟဂပ်ဝ်က္ဍုဟ်မၠေံ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမဟဂပ်ဝ်ဓလီုဍိုက် ကမၠောန်ကေၚ်ကာမဂပ်ဝ်သ္ပ အဲပရဲ ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ဂှ်ရောၚ်၊ ဣဝွံတုန် ကမၠောန်ကေၚ်ကာ မပြဲရောၚ်။

ကွတ်ပညာ မ္ဂးဂှ် ကွတ်ပညာမယုတ် ကွတ်ပညာမပြဲ ရဴဝွံ နွံၜါဂကူရ။

ကွတ်ပညာမယုတ် မ္ဂးဂှ် ကွတ်သၟာဗပေဝ် ကွတ်သၟာလၟာန်နုၚ် ကွတ်သၟာယန်သေဝ် (သၟာတုတ်တုတ်) ကွတ်သၟာစၞာံ ကွတ်သၟာဆတ္တာ (သၟာခေပ်သော်)၊ သအာၚ်နူဂှ် ကွတ်မဂပ်ဝ်တီဗွဲမယုတ် ကွတ်မဂပ်ဝ်သ္ပထေၚ်သောဲ ကွတ်မဂပ်ဝ်က္ဍုဟ်မၠေံ ကွတ်မဂပ်ဝ်ဓလီုဍိုက် ကွတ်မဟဂပ်ဝ်သ္ပအဲပရဲ ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ဂှ်ရောၚ်၊ ဣဝွံတုန် ကွတ်မယုတ်ရောၚ်။

ကွတ်ပညာမပြဲ မ္ဂးဂှ် ကွတ်ပွမရိုဟ်ခ္ဍပ်တဲ ကွတ်ပွမရိုဟ်နဂၞန် ကွတ်ချူလိခ်၊ သအာၚ်နူဂှ် ကွတ်မဂပ်ဝ်တီ ဗွဲမယုတ် ကွတ်မဟဂပ်ဝ်သ္ပထေၚ်သောဲ ကွတ်မဂပ်ဝ်က္ဍုဟ်မၠေံ ကွတ်မဟဂပ်ဝ်ဓလီုဍိုက် ကွတ်မဂပ်ဝ်သ္ပအဲပရဲ ပ္ဍဲဇနပိုဒ် ဂမၠိုၚ်ဂှ်ဂှ်ရောၚ်၊ ဣဝွံတုန် ကွတ်မပြဲရောၚ်။

ယဲ ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီုဂှ် ယုတ်အိုတ်ရ၊ ၜိုန်ဂှ် ယဲမလေပ်ကဵုသမျာ (တရဴသၟတ်) မတုပ်သၟဟ် ကေုာံဍာ်သာဲဇွောဝ်စှေ် (ယဲသမျာဍာတ်) ဂှ် ပြဲရ။

လွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန် မ္ဂးဂှ် လွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်မယုတ် လွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်မပြဲ ရဴဝွံ နွံၜါဂကူရ။

လွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်မယုတ် မ္ဂးဂှ် ပွမသၠုၚ်လောန် ပွမသဝ်လောန် ပွမလမ္စံက်လောန် ပွမဗုလောန်ရောၚ်၊ ဣဝွံတုန် လွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်မယုတ်ရောၚ်။

လွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်မပြဲ မ္ဂးဂှ် ပွမဟွံသၠုၚ်လောန် ပွမဟွံသဝ်လောန် ပွမဟွံလမ္စံက်လောန် ပွမဟွံဗုလောန်ရောၚ်၊ ဣဝွံတုန် လွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်မပြဲရောၚ်။

ကိလေသ ပွမကၠိခ္ဍက်ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီုဂှ် ယုတ်အိုတ်ရ။

အာပတ် ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီုဂှ် ယုတ်အိုတ်ရ၊ ၜိုန်ဂှ် သောတာပတ္တိသမာပတ်ဂှ် ပြဲရ။

ပွမတ္ၜေဟ်လက် မ္ဂးဂှ် ပွမတ္ၜေဟ်လက်မယုတ် ပွမတ္ၜေဟ်လက်မပြဲ ရဴဝွံ နွံၜါဂကူရ။

ပွမတ္ၜေဟ်လက်မယုတ် မ္ဂးဂှ် တၠအဲ ဒှ်အုဋ္ဌ်ရ၊ ဒှ်ဗ္ၜေအ်သဵုရ၊ ဒှ်ဂၠဴရ၊ ဒှ်ချးရ၊ ဒှ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ၊ ဒှ်သတ်နရက်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုတၠအဲရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် တၠအဲ ထေက်ကဵုနွံပၟိက်ရ ရဴဝွံကီု (ပွမတ္ၜေဟ်လက်) နကဵုယအက္ခရ် ဘအက္ခရ်ကီု နကဵုနိမိတ်တြုံ နိမိတ်ဗြဴကီုရ၊ ဣဝွံတုန် ပွမတ္ၜေဟ်လက်မယုတ်ရောၚ်။

ပွမတ္ၜေဟ်လက်မပြဲ မ္ဂးဂှ် တၠအဲ ဒှ်ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာရ၊ ဒှ်ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠးရ။ ဒှ်ညးမၞုံကဵုပညာကေက် သကာရ၊ ဒှ်ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ်ရ၊ ဒှ်ပူဂိုလ်တွံဓရ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုတၠအဲရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် တၠအဲ ထေက်ကဵုနွံပၟိက်ရ (ပွမတ္ၜေဟ်လက်) ရဴဝွံရ၊ ဣဝွံတုန် ပွမတ္ၜေဟ်လက်မပြဲရောၚ်။

ပွမထ္ၜေဟ်လက် နဂကူဇာတ်

16) ခမဳဂှ် မိက်ဂွံတ္ၜေဟ်လက် မိက်ဂွံပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵု ညးမၞုံကဵုဇာတ်မယုတ် နကဵုဇာတ်မယုတ်ရ၊ ဒေါၚ်စၞာ သၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) လၟတမ္ၚာ သၟာစၞာံ သၟာထောံဇရပ္ကဴဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ဂကူဒေါၚ်စၞာရ၊ ဒှ်ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ရ၊ ဒှ်ဂကူလၟတမ္ၚာရ၊ ဒှ်ဂကူသၟာစၞာံရ၊ ဒှ်ဂကူထောံဇရပ္ကဴရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုဇာတ်မပြဲ နကဵုဇာတ်မယုတ်မာရ၊ ဂကူသၟိၚ် ဂကူဗဗၞးဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ဂကူဒေါၚ်စၞာရ၊ ဒှ်ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ရ၊ ဒှ်ဂကူလၟ တမ္ၚာရ၊ ဒှ်ဂကူသၟာစၞာံရ၊ ဒှ်ဂကူထောံဇရပ္ကဴရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုဇာတ်မယုတ် နကဵုဇာတ်မပြဲရ၊ ဒေါၚ်စၞာ သၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) လၟတမ္ၚာ သၟာစၞာံ သၟာထောံဇရပ္ကဴဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ဂကူသၟိၚ်ရ၊ ဒှ်ဂကူဗဗၞးရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုဇာတ်မပြဲ နကဵုဇာတ်မပြဲရ၊ ဂကူသၟိၚ် ဂကူဗဗၞးဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ဂကူသၟိၚ်ရ၊ ဒှ်ဂကူဗဗၞးရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

နမထ္ၜေဟ်လက် နယၟု

17) ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုယၟုမယုတ် နကဵုယၟု မယုတ်ရ၊ ညးယၟုၝကတောဝ်ဂၠိၚ် ညးယၟုၝကတောဝ်ကၟေက် ညးယၟုၝကတောဝ်ခ္ဍမ် ညးယၟုၝကတောဝ်ဇၞော်လှဲ ညးယၟုၝဇၞော် (ဂလိုၚ်) ဂကူဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ၝကတောဝ်ဂၠိၚ်ရ၊ ဒှ်ၝကတောဝ်ကၟေက်ရ၊ ဒှ်ၝကတောဝ်ခ္ဍမ်ရ၊ ဒှ်ၝကတောဝ်ဇၞော်လှဲရ၊ ဒှ်ၝဇၞော် (ဂလိုၚ်) ဂကူရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုယၟုမပြဲ နကဵုယၟုမယုတ်ရ၊ ညးယၟုဗုဒ္ဓရက္ခိတ ညးယၟုဓမ္မရက္ခိတ ညးယၟုသံဃရက္ခိတဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ၝကတောဝ်ဂၠိၚ်ရ၊ ဒှ်ၝကတောဝ်ကၟေက်ရ၊ ဒှ်ၝကတောဝ်ခ္ဍမ်ရ၊ ဒှ်ၝကတောဝ်ဇၞော်လှဲရ၊ ဒှ်ၝဇၞော် (ဂလိုၚ်) ဂကူရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုယၟုမယုတ် နကဵုယၟုမပြဲရ၊ ညးမၞုံယၟုၝကတောဝ်ဂၠိၚ် ညးယၟုၝကတောဝ်ကၟေက် ညးယၟုၝကတောဝ်ခ္ဍမ် ညးယၟုၝကတောဝ်ဇၞော်လှဲ ညးယၟုၝဇၞော် (ဂလိုၚ်) ဂကူဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ဗုဒ္ဓရက္ခိတရ၊ ဒှ်ဓမ္မရက္ခိတရ၊ ဒှ်သံဃရက္ခိတရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုယၟုမပြဲ နကဵုယၟုမပြဲရ၊ ညးယၟုဗုဒ္ဓရက္ခိတ ညးယၟုဓမ္မရက္ခိတ ညးယၟုသံဃရက္ခိတဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ဗုဒ္ဓရက္ခိတရ၊ ဒှ်ဓမ္မရက္ခိတရ၊ ဒှ်သံဃရက္ခိတရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ပွမတ္ၜေဟ်လက် နတၞောဝ်ဒတောဝ်

18) ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵု ညးမၞုံကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်မယုတ် နကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်မယုတ်ရ၊ ညးမၞုံကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်ကောသိယ ညးမၞုံကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်ဘာရဒွါဇဂှ် “တၠအဲ ဒှ်တၞောဝ်ဒတောဝ်ကောသိယရ၊ ဒှ်တၞောဝ်ဒတောဝ်ဘာရဒွါဇရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵု ညးမၞုံကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ် မပြဲ နကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်မယုတ်ရ၊ ညးမၞုံကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်ဂေါတမ ညးမၞုံကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်မောဂ္ဂလ္လာန ညးမၞုံကဵု တၞောဝ်ဒတောဝ်ကစ္စာန ညးမၞုံကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်ဝါသိဋ္ဌ “တၠအဲ ဒှ်တၞောဝ်ဒတောဝ်ကောသိယရ၊ ဒှ်တၞောဝ်ဒတောဝ်ဘာရဒွါဇ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵု ညးမၞုံကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ် မယုတ် နကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်မပြဲရ၊ ညးမၞုံကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်ကောသိယ ညးမၞုံကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်ဘာရဒွါဇဂှ် “တၠအဲ ဒှ်တၞောဝ်ဒတောဝ်ဂေါတမရ၊ ဒှ်တၞောဝ်ဒတောဝ်မောဂ္ဂလ္လာနရ၊ ဒှ်တၞောဝ်ဒတောဝ်ကစ္စာနရ၊ ဒှ်တၞောဝ်ဒတောဝ်ဝါသိဋ္ဌရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵု ညးမၞုံကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ် မပြဲ နကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်မပြဲရ၊ ညးမၞုံကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်ဂေါတမ ညးမၞုံကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်မောဂ္ဂလ္လာန ညးမၞုံကဵု တၞောဝ်ဒတောဝ်ကစ္စာန ညးမၞုံကဵုတၞောဝ်ဒတောဝ်ဝါသိဋ္ဌ “တၠအဲ ဒှ်တၞောဝ်ဒတောဝ်ဂေါတမရ၊ ဒှ်တၞောဝ်ဒတောဝ်မောဂ္ဂလ္လာနရ၊ ဒှ်တၞောဝ်ဒတောဝ်ကစ္စာနရ၊ ဒှ်တၞောဝ်ဒတောဝ်ဝါသိဋ္ဌရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ပွမတ္ၜေဟ်လက် နကမၠောန်ကေၚ်ကာ

19) ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုကမၠောန်ကေၚ်ကာမယုတ် နကဵုကမၠောန်ကေၚ်ကာမယုတ်ရ၊ ပၟၚ်ဟၚ်စာတ် ညးထောံဇရပ္ကဴဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ပၟၚ်ဟၚ်စာတ်ရ၊ ဒှ်ညးထောံဇရပ္ကဴရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုကမၠောန်ကေၚ်ကာမပြဲ နကဵုကမၠောန်ကေၚ်ကာမယုတ်ရ၊ သၟာဗ္ၚ သၟာဗၞိက် ညးလွဳဂၠဴဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ပၟၚ်ဟၚ်စာတ်ရ၊ ဒှ်ညးထောံဇရပ္ကဴရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုကမၠောန်ကေၚ်ကာမယုတ် နကဵုကမၠောန်ကေၚ်ကာမပြဲရ၊ ပၟၚ်ဟၚ်စာတ် ညးထောံဇရပ္ကဴဂှ် “တၠအဲ ဒှ်သၟာဗ္ၚရ၊ ဒှ်သၟာဗၞိက်ရ၊ ဒှ်ညးလွဳဂၠဴရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုကမၠောန်ကေၚ်ကာမပြဲ နကဵုကမၠောန်ကေၚ်ကာမပြဲရ၊ သၟာဗ္ၚ သၟာဗၞိက် ညးလွဳဂၠဴဂှ် “တၠအဲ ဒှ်သၟာဗ္ၚရ၊ ဒှ်သၟာဗၞိက်ရ၊ ဒှ်ညးလွဳဂၠဴရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ပွမတ္ၜေဟ်လက် နကွတ်ပညာ

20) ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုကွတ်မယုတ် နကဵုကွတ်မယုတ်ရ၊ သၟာဗပေဝ် သၟာလၟာန်နုၚ် သၟာယန်သေဝ် (သၟာတုတ်တုတ်) သၟာစၞာံ သၟာဆတ္တာ (သၟာခေပ်သော်) ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်သၟာဗပေဝ်ရ၊ ဒှ်သၟာလၟာန်နုၚ်ရ၊ ဒှ်သၟာယန်သေဝ် (သၟာတုတ်တုတ်) ရ၊ ဒှ်သၟာစၞာံရ၊ ဒှ်သၟာဆတ္တာ (သၟာခေပ်သော်) ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုကွတ်မပြဲ နကဵုကွတ်မယုတ်ရ၊ ညးရိုဟ်ခ္ဍပ်တဲ ညးရိုဟ်နဂၞန် ညးလေပ်ချူလိခ်ဂှ် “တၠအဲ သၟာဗပေဝ်ရ၊ ဒှ်သၟာလၟာန်နုၚ်ရ၊ ဒှ်သၟာယန်သေဝ် (သၟာတုတ်တုတ်) ရ၊ ဒှ်သၟာစၞာံရ၊ ဒှ်သၟာဆတ္တာ (သၟာခေပ်သော်) ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုကွတ်မယုတ် နကဵုကွတ်မပြဲရ၊ သၟာဗပေဝ် သၟာလၟာန်နုၚ် သၟာယန်သေဝ် (သၟာတုတ်တုတ်) သၟာစၞာံ သၟာဆတ္တာ (သၟာခေပ်သော်) ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးရိုဟ်ခ္ဍပ်တဲရ၊ ဒှ်ညးရိုဟ်နဂၞန်ရ၊ ဒှ်ညးချူလိခ် (စရေ) ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵု ညးမၞုံကဵုကွတ်မပြဲ နကွတ်မပြဲရ၊ ညးရိုဟ်ခ္ဍပ်တဲ ညးရိုဟ်နဂၞန် ညးလေပ်ချူလိခ်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးရိုဟ်ခ္ဍပ်တဲရ၊ ဒှ်ညးရိုဟ်နဂၞန်ရ၊ ဒှ်ညးချူလိခ် (စရေ) ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ (ညးရိုဟ်ဂှ် ညးရိုဟ်တော်လေဝ်ဂး)

ပွမတ္ၜေဟ်လက် နယဲဘဲ

21) ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုယဲမယုတ် နကဵုယဲမယုတ်ရ၊ ညးမၞုံကဵုယဲခါဲဒုတ် ညးမၞုံကဵုယဲခ္ဍတ်ဗြိုအ်အာ ညးမၞုံကဵုယဲစၞာံ (မပ္တမ်ကသံက်သၠာသအး) ညးမၞုံကဵုယဲချာံခအှ် ညးမၞုံကဵုယဲခတုက်ကၠိက်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးမၞုံကဵုယဲခါဲဒုတ်ရ၊ ဒှ်ညးမၞုံကဵုယဲခ္ဍတ်ဗြိုအ်မာရ၊ ဒှ်ညးမၞုံကဵုယဲ (မပ္တမ်ကသံက်သအး) ရ၊ ဒှ်ညးမၞုံကဵုယဲချာံခအှ်ရ၊ ဒှ်ညးမၞုံကဵုယဲခတုက်ကၠိက်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုယဲမပြဲ နကဵုယဲမယုတ်ရ၊ ညးမၞုံကဵုယဲသမျာ (တရဴသၟတ်) မတုပ်သၟဟ်ကေုာံဍာ်သာဲဇွောဝ်စှ်ေ (ယဲသမျာဍာတ်) ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးမၞုံကဵုယဲခါဲဒုတ်ရ၊ ဒှ်ညးမၞုံကဵုယဲခ္ဍတ်ဗြိုအ်မာရ၊ ဒှ်ညးမၞုံကဵုယဲစၞာံ (မပ္တမ်ကသံက်သၠာသအး) ရ၊ ဒှ်ညးမၞုံကဵုယဲချာံခအှ်ရ၊ ဒှ်ညးမၞုံကဵုယဲခတုက်ကၠိက်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုယဲမယုတ် နကဵုယဲမပြဲရ၊ ညးမၞုံကဵုယဲခါဲဒုတ် ညးမၞုံကဵုယဲခ္ဍတ်ဗြိုအ်မာ ညးမၞုံကဵုယဲစၞာံ (မပ္တမ်ကသံက်သၠာသအး) ညးမၞုံကဵုယဲချာံခအှ် ညးမၞုံကဵုယဲခတုက်ကၠိက်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးမၞုံကဵုယဲသမျာ (တရဴသၟတ်) မတုပ်သၟဟ်ကေုာံဍာ်သာဲဇွောဝ်စှ်ေရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုယဲမပြဲ နကဵုယဲမပြဲရ၊ ညးမၞုံကဵုယဲသမျာ (တရဴသၟတ်) မတုပ်သၟဟ်ကေုာံဍာ်သာဲဇွောဝ်စှေ် (ယဲသမျာဍာတ်) ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးမၞုံကဵု ယဲသမျာ (တရဴသၟတ်) မတုပ်သၟဟ်ကေုာံဍာ်သာဲဇွောဝ်စှေ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ပွမတ္ၜေဟ်လက် နလွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်

22) ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုလွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန် မယုတ် နကဵုလွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်မယုတ်ရ၊ ညးသၠုၚ်လောန် ညးသဝ်လောန် ညးလမ္စံက်လောန် ညးဗုလောန်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးသၠုၚ်လောန်ရ၊ ဒှ်ညးသဝ်လောန်ရ၊ ဒှ်ညးလမ္စံက်လောန်ရ၊ ဒှ်ညးဗုလောန်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုလွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်မပြဲ နကဵုလွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်မယုတ်ရ၊ ညးဟွံသၠုၚ်လောန် ညးဟွံသဝ်လောန် ညးဟွံလမ္စံက်လောန် ညးဟွံဗုလောန်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးသၠုၚ်လောန်ရ၊ ဒှ်ညးသဝ်လောန်ရ၊ ဒှ်ညးလမ္စံက်လောန်ရ၊ ဒှ်ညးဗုလောန်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုလွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်မယုတ် နကဵုလွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်မပြဲရ၊ ညးသၠုၚ်လောန် ညးသဝ်လောန် ညးလမ္စံက်လောန် ညးဗုလောန်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးဟွံသၠုၚ်လောန်ရ၊ ဒှ်ညးဟွံသဝ်လောန်ရ၊ ဒှ်ညးဟွံလမ္စံက်လောန်ရ၊ ဒှ်ညးဟွံဗုလောန်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုလွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်မပြဲ နကဵုလွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်မပြဲရ၊ ညးဟွံသၠုၚ်လောန် ညးဟွံသဝ်လောန် ညးဟွံလမ္စံက်လောန် ညးဟွံဗုလောန်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးဟွံသၠုၚ်လောန်ရ၊ ဒှ်ညးဟွံသဝ်လောန်ရ၊ ဒှ်ညးဟွံလမ္စံက်လောန်ရ၊ ဒှ်ညးဟွံဗုလောန်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ပွမတ္ၜေဟ်လက် နကိလေသ

23) ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုမပ္တမ်ရာဂမယုတ် နကဵုမပ္တမ်ရာဂမယုတ်ရ၊ ညးရာဂ ရာန်သကိုတ်ကၠိုက်ကၟဵု ညးဒေါသ ရာန်သကိုတ်ကၠိုက်ကၟဵု ညးမောဟ ရာန်သကိုတ်ကၠိုက်ကၟဵုဂှ် “တၠအဲ ဒှ်းညးရာဂ ရာန်သကိုတ်ကၠိုက်ကၟဵုရ၊ ဒှ်ညးဒေါသ ရာန်သကိုတ်ကၠိုက်ကၟဵုရ၊ ဒှ်ညးမောဟ ရာန်သကိုတ်ကၠိုက်ကၟဵုရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမပြဲ ဟွံမွဲကဵုကိလေသ နကဵုမပ္တမ်ရာဂမယုတ်ရ၊ ညးရာဂ စာ်စ္ဍး ညးဒေါသ စာ်စ္ဍး ညးမောဟ စာ်စ္ဍးဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးရာဂ ရာန်သကိုတ်ကၠိုက်ကၟဵုရ၊ ဒှ်ညးဒေါသ ရာန်သကိုတ်ကၠိုက်ကၟဵုရ၊ ဒှ်ညးမောဟ ရာန်သကိုတ်ကၠိုက်ကၟဵုရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုမပ္တမ်ရာဂမယုတ် နဂလာန်မပြဲရ၊ ညးရာဂ ရာန်သကိုတ်ကၠိုက်ကၟဵု ညးဒေါသ ရာန်သကိုတ်ကၠိုက်ကၟဵု ညးမောဟ ရာန်သကိုတ်ကၠိုက်ကၟဵုဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးရာဂ စာ်စ္ဍးရ၊ ဒှ်ညးဒေါသ စာ်စ္ဍးရ၊ ဒှ်ညးမောဟ စာ်စ္ဍးရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမပြဲ ဟွံမွဲကဵုကိလေသ နဂလာန်မပြဲရ၊ ညးရာဂ စာ်စ္ဍး ညးဒေါသ စာ်စ္ဍး ညးမောဟ စာ်စ္ဍးဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးရာဂ စာ်စ္ဍးရ၊ ဒှ်ညးဒေါသ စာ်စ္ဍးရ၊ ဒှ်ညးမောဟ စာ်စ္ဍးရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ပွမတ္ၜေဟ်လက် နအာပတ်

24) ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုအာပတ်မယုတ် နကဵုအာပတ်မယုတ်ရ၊ ညးဒးအာပတ်ပါရာဇ် ညးဒးအာပတ်သံဃာဒိသေသ် ညးဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ် ညးဒးအာပတ်ပါဲစိုတ် ညးဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက် ညးဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ် ညးဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ဒှ်ညးဒးအာပတ်သံဃာဒိသေသ်ရ၊ ဒှ်ညးဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ၊ ဒှ်ညးဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ ဒှ်ညးဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ၊ ဒှ်ညးဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဒှ်ညးဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးပြဲဟွံမွဲကဵုအာပတ် နကဵုအာပတ်မယုတ်ရ၊ သောတာပန်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ ။ ပ ။ ဒှ်ညးဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုအာပတ် နဂလာန်မပြဲဟွံမွဲကဵုအာပတ်ရ၊ ညးဒးအာပတ်ပါရာဇ် ။ ပ ။ ညးဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်သောတာပန်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးပြဲ ဟွံမွဲကဵုအာပတ် နဂလာန်မပြဲဟွံမွဲကဵုအာပတ်ရ၊ သောတာပန်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်သောတာပန်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ပွမတ္ၜေဟ်လက် နဂကူတ္ၜေဟ်လက်ယုတ်ယုတ်ပြဲပြဲ

25) ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးယုတ် နပွမတ္ၜေဟ်လက်မယုတ်ရ၊ အုဋ္ဌ် ဗ္ၜေအ် ဂၠဴ ချး သတ်တိရစ္ဆာန် သတ်နရက်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်အုဋ္ဌ်ရ၊ ဒှ်ဗ္ၜေအ်ရ၊ ဒှ်ဂၠဴရ၊ ဒှ်ချးရ၊ ဒှ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ၊ ဒှ်သတ်နရက်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုတၠအဲရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် တၠအဲ ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးပြဲ နပွမတ္ၜေဟ်လက်မယုတ်ရ၊ ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ပူဂိုလ်တွံဓရ်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်အုဋ္ဌ်ရ၊ ဒှ်ဗ္ၜေအ်ရ၊ ဒှ်ဂၠဴရ၊ ဒှ်ချးရ၊ ဒှ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ၊ ဒှ်သတ်နရက်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုတၠအဲရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် တၠအဲ ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးယုတ် နပွမတ္ၜေဟ်လက်မပြဲရ၊ အုဋ္ဌ် ဗ္ၜေအ် ဂၠဴ ချး သတ်တိရစ္ဆာန် သတ်နရက်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာရ၊ ဒှ်ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠးရ၊ ဒှ်ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာရ၊ ဒှ်ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ်ရ၊ ဒှ်ပူဂိုလ်တွံဓရ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုတၠအဲရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် တၠအဲ ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵုညးပြဲ နပွမတ္ၜေဟ်လက်မပြဲရ၊ ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ပူဂိုလ်တွံဓရ်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာရ၊ ဒှ်ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠးရ၊ ဒှ်ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာရ၊ ဒှ်ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ်ရ၊ ဒှ်ပူဂိုလ်တွံဓရ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုတၠအဲရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် တၠအဲ ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

26) ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ “ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ဒေါၚ်စၞာ သၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) လၟတမ္ၚာ သၟာစၞာံ သၟာထောံဇရပ္ကဴဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ “ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ဂကူသၟိၚ် ဂကူဗဗၞးဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

27) ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ “ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ညးယၟုၝကတောဝ်ဂၠိၚ် ညးယၟုၝကတောဝ်ကၟေက် ညးယၟုၝကတောဝ်ခ္ဍမ် ညးယၟုၝကတောဝ်ဇၞော်လှဲ ညးယၟုၝဇၞော် (ဂလိုၚ်) ဂကူဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။ “ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ညးယၟုဗုဒ္ဓရက္ခိတ ညးယၟုဓမ္မရက္ခိတ ညးယၟုသံဃရက္ခိတဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ တၞောဝ်ဒတောဝ်ကောသိယ တၞောဝ်ဒတောဝ်ဘာရဒွါဇဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ တၞောဝ်ဒတောဝ်ဂေါတမ တၞောဝ်ဒတောဝ်မောဂ္ဂလ္လာန တၞောဝ်ဒတောဝ်ကစ္စာန တၞောဝ်ဒတောဝ်ဝါသိဋ္ဌ ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ပၟၚ်ဟၚ်စာတ် သၟာထောံဇရပ္ကဴဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ သၟာဗ္ၚ သၟာဗၞိက် ညးလွဳဂၠဴဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ သၟာဗပေဝ် သၟာလၟာန်နုၚ် သၟာယန်သေဝ် (သၟာတုတ်တုတ်) သၟာစၞာံ သၟာဆတ္တာ (သၟာခေပ်သော်) ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ညးလေပ်ရိုဟ်ခ္ဍပ်တဲ ညးလေပ်ရိုဟ်နဂၞန် ညးလေပ်ချူလိခ်ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ညးမၞုံကဵုယဲခါဲဒုတ် ညးမၞုံကဵုယဲခ္ဍတ်ဗြိုအ်မာ ညးမၞုံကဵုယဲစၞာံ (မပ္တမ်ကသံက်သၠာသအး) ညးမၞုံကဵုယဲချာံခအှ် ညးမၞုံကဵုယဲခတုက်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ညးမၞုံကဵုယဲသမျာ (တရဴသၟတ်) မတုပ်သၟဟ်ကေုာံဍာ်သာဲဇွောဝ်စှေ် (ယဲသမျာဍာတ်) ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ညးသၠုၚ်လောန် ညးသဝ်လောန် ညးလမ္စံက်လောန် ညးဗုလောန်ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ညးဟွံသၠုၚ်လောန် ညးဟွံသဝ်လောန် ညးဟွံလမ္စံက်လောန် ညးဟွံဗုလောန်ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ညးရာဂ ရာန်သကိုတ်ကၠိုက်ကၟဵု ညးဒေါသ ရာန်သကိုတ်ကၠိုက်ကၟဵု ညးမောဟ ရာန်သကိုတ်ကၠိုက်ကၟဵု ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ညးရာဂ စာ်စ္ဍး ညးဒေါသ စာ်စ္ဍး ညးမောဟ စာ်စ္ဍးဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ညးဒးအာပတ်ပါရာဇ် ။ ပ ။ ညးဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ သောတာပန်ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ အုဋ္ဌ် ဗ္ၜေအ် ဂၠဴ ချး သတ်တိရစ္ဆာန် သတ်နရက်ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုညးဂမၠိၚ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် ညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ထေက်ကဵုနွံပၟိက်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

28) ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ “ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ညးလေပ်တွံဓရ်ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုညးဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် ညးဂမၠိုၚ် ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

29) ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂး ရဴဝွံရ၊ “ယြဴညးဂမၠိုၚ် နွံအိုတ်ရ၊ ညးဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန် ဗွဲစၟတ်မ္ဂး ဂကူဒေါၚ်စၞာ ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဂကူလၟတမ္ၚာ ဂကူသၟာစၞာံ ဂကူသၟာထောံဇရပ္ကဴဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ။ ပ ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂး ရဴဝွံရ၊ “ယြဴညးဂမၠိုၚ် နွံအိုတ်ရ၊ ညးဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန် ဗွဲစၟတ်မ္ဂး ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ညးလေပ်တွံဓရ်ဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

30) ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂး ရဴဝွံရ၊ “ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်တုန် ဂကူဒေါၚ်စၞာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူလၟတမ္ၚာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူသၟာစၞာံ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူထောံဇရပ္ကဴ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ။ ပ ။

“ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်တုန် ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးလေပ်တွံဓရ် ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် ပိုဲဂမၠိုၚ်ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

31) ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂးကဵု ညးမၞုံကဵုယၟုမယုတ် နကဵုယၟုမယုတ်ရ ။ ပ ။ ဟီုသ္ဂးကဵု ညးမၞုံကဵုယၟုမပြဲ နကဵုယၟုမယုတ်ရ ။ ပ ။ ဟီုသ္ဂးကဵု ညးမၞုံကဵုယၟုမယုတ် နကဵုယၟုမပြဲရ ။ ပ ။ ဟီုသ္ဂးကဵု ညးမၞုံကဵုယၟုမပြဲ နကဵုယၟုမပြဲရ။ ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ပူဂိုလ်တွံဓရ်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာရ၊ ဒှ်ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠးရ၊ ဒှ်ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာရ၊ ဒှ်ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ်ရ၊ ဒှ်ညးလေပ်တွံဓရ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုတၠအဲရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် တၠအဲထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂး ရဴဝွံရ၊ “ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ဂကူဒေါၚ်စၞာ ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဂကူလၟတမ္ၚာ ဂကူသၟာစၞာံ ဂကူထောံဇရပ္ကဴဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ။ ပ ။

“ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ညးလေပ်တွံဓရ်ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုညးဂမၠိုၚ်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် ညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂး ရဴဝွံရ၊ “ယြဴညးဂမၠိုၚ် နွံအိုတ်ရ၊ ညးဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန် ဗွဲစၟတ်မ္ဂး ဂကူဒေါၚ်စၞာ ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဂကူလၟတမ္ၚာ ဂကူသၟာစၞာံ ဂကူထောံဇရပ္ကဴဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ယြဴညးဂမၠိုၚ် နွံအိုတ်ရ၊ ညးဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန် ဗွဲစၟတ်မ္ဂး ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ညးလေပ်တွံဓရ်ဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဂှ် မိက်တ္ၜေဟ်လက် မိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် မိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳတုဲ ဟီုသ္ဂး ရဴဝွံရ၊ “ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်တုန် ဂကူဒေါၚ်စၞာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူလၟတမ္ၚာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူသၟာစၞာံ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူထောံဇရပ္ကဴ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂမ္ဂး ။ ပ ။

“ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်တုန် ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးလေပ်တွံဓရ် ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

32) ခမဳဂှ် ဟွံမိက်တ္ၜေဟ်လက် ဟွံမိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟွံမိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ နမမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ် ဟီုသ္ဂးကဵု ညးမၞုံကဵုဇာတ်မယုတ် နကဵုဇာတ်မယုတ်ရ၊ ဒေါၚ်စၞာ သၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) လၟတမ္ၚာ သၟာစၞာံ သၟာထောံဇရပ္ကဴဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ဂကူဒေါၚ်စၞာရ၊ ဒှ်ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ရ၊ ဒှ်ဂကူလၟတမ္ၚာရ၊ ဒှ်ဂကူသၟာစၞာံရ၊ ဒှ်ဂကူထောံဇရပ္ကဴရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် ဟွံမိက်တ္ၜေဟ်လက် ဟွံမိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟွံမိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ နမမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ် ဟီုသ္ဂးကဵု ညးမၞုံကဵုဇာတ်မပြဲ နကဵုဇာတ်မယုတ်ရ၊ ဂကူသၟိၚ် ဂကူဗဗၞးဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ဂကူဒေါၚ်စၞာရ၊ ဒှ်ဂကူ သၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ရ၊ ဒှ်ဂကူလၟတမ္ၚာရ၊ ဒှ်ဂကူသၟာစၞာံရ၊ ဒှ်ဂကူထောံဇရပ္ကဴရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် ဟွံမိက်တ္ၜေဟ်လက် ဟွံမိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟွံမိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ နမမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ် ဟီုသ္ဂးကဵု ညးမၞုံကဵုဇာတ်မယုတ် နကဵုဇာတ်မပြဲရ၊ ဒေါၚ်စၞာ သၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) လၟတမ္ၚာ သၟာစၞာံ သၟာထောံဇရပ္ကဴဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ဂကူသၟိၚ်ရ၊ ဒှ်ဂကူဗဗၞးရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် ဟွံမိက်တ္ၜေဟ်လက် ဟွံမိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟွံမိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ နမမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ် ဟီုသ္ဂးကဵု ညးမၞုံကဵုဇာတ်မပြဲ နကဵုဇာတ်မပြဲရ၊ ဂကူသၟိၚ် ဂကူဗဗၞးဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ဂကူသၟိၚ်ရ၊ ဒှ်ဂကူဗဗၞးရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် ဟွံမိက်တ္ၜေဟ်လက် ဟွံမိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟွံမိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ နမမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ် ဟီုသ္ဂးကဵု ညးယုတ် နမယုတ်ရ ။ ပ ။ ဟီုသ္ဂးကဵု ညးပြဲ နမယုတ်ရ ။ ပ ။ ဟီုသ္ဂးကဵု ညးယုတ် နမပြဲရ ။ ပ ။ ဟီုသ္ဂးကဵု ညးပြဲ နမပြဲရ။ ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ပူဂိုလ်တွံဓရ်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာရ၊ ဒှ်ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠးရ၊ ဒှ်ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာရ၊ ဒှ်ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ်ရ၊ ဒှ်ညးလေပ်တွံဓရ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုတၠအဲရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် တၠအဲ ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ရ။

33) ခမဳဂှ် ဟွံမိက်တ္ၜေဟ်လက် ဟွံမိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟွံမိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ နမမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ် ဟီုသ္ဂး ရဴဝွံရ၊ “ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ဂကူဒေါၚ်စၞာ ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဂကူလၟတမ္ၚာ ဂကူသၟာစၞာံ ဂကူထောံဇရပ္ကဴဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။ ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ညးလေပ်တွံဓရ်ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲ ကုညးဂမၠိုၚ်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် ညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် ဟွံမိက်တ္ၜေဟ်လက် ဟွံမိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟွံမိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ နမမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ် ဟီုသ္ဂး ရဴဝွံရ၊ “ယြဴညးဂမၠိုၚ် နွံအိုတ်ရ၊ ညးဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန် ဗွဲစၟတ်မ္ဂး ဂကူဒေါၚ်စၞာ ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဂကူလၟတမ္ၚာ ဂကူသၟာစၞာံ ဂကူထောံဇရပ္ကဴဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ယြဴညးဂမၠိုၚ် နွံအိုတ်ရ၊ ညးဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန် ဗွဲစၟတ်မ္ဂး ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ညးလေပ်တွံဓရ်ဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ဟွံမိက်တ္ၜေဟ်လက် ဟွံမိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟွံမိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ်ခမဳတုဲ နမမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ် ဟီုသ္ဂး ရဴဝွံရ၊ “ပိုဲညးဂမၠိုၚ်တုန် ဂကူဒေါၚ်စၞာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူလၟတမ္ၚာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူသၟာစၞာံ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူထောံဇရပ္ကဴ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပိုဲညးဂမၠိုၚ်တုန် ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးလေပ်တွံဓရ် ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် ပိုဲဂမၠိုၚ်ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ရ။

34) ခမဳဂှ် ဟွံမိက်တ္ၜေဟ်လက် ဟွံမိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟွံမိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳတုဲ နမမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ် ဟီုသ္ဂး ရဴဝွံမ္ဂး ။ ပ ။

ဟီုသ္ဂးကဵု ညးပြဲ နမယုတ်မ္ဂး ။ ပ ။ ဟီုသ္ဂးကဵု ညးယုတ် နမပြဲမ္ဂး ။ ပ ။ ဟီုသ္ဂးကဵု ညးပြဲ နမပြဲမ္ဂး၊ ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ပူဂိုလ်တွံဓရ်ဂှ် “တၠအဲ ဒှ်ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာရ၊ ဒှ်ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠးရ၊ ဒှ်ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာရ၊ ဒှ်ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ်ရ၊ ဒှ်ညးလေပ်တွံဓရ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုတၠအဲရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် တၠအဲ ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် ဟွံမိက်တ္ၜေဟ်လက် ဟွံမိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟွံမိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳတုဲ နမမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ် ဟီုသ္ဂး ရဴဝွံရ၊ “ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ဂကူဒေါၚ်စၞာ ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဂကူလၟတမ္ၚာ ဂကူသၟာစၞာံ ဂကူထောံဇရပ္ကဴဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ညးလမိၚ်လညာဂၠိုၚ် ညးလေပ်တွံဓရ်ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုညးဂမၠိုၚ်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် ညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ရ။

ခမဳဂှ် ဟွံမိက်တ္ၜေဟ်လက် ဟွံမိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟွံမိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳတုဲ နမမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ် ဟီုသ္ဂး ရဴဝွံရ၊ “ယြဴညးဂမၠိုၚ် နွံအိုတ်ရ၊ ညးဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန် ဗွဲစၟတ်မ္ဂး ဂကူဒေါၚ်စၞာ ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဂကူလၟတမ္ၚာ ဂကူသၟာစၞာံ ဂကူထောံဇရပ္ကဴဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ယြဴညးဂမၠိုၚ် နွံအိုတ်ရ၊ ညးဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန် ဗွဲစၟတ်မ္ဂး ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ညးလေပ်တွံဓရ်ဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ဟွံမိက်တ္ၜေဟ်လက် ဟွံမိက်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟွံမိက်သ္ပဟွံမွဲကဵုအသိၚ်ကြဳဇှ် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳတုဲ နမမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ် ဟီုသ္ဂး ရဴဝွံရ၊ “ပိုဲညးဂမၠိုၚ်တုန် ဂကူဒေါၚ်စၞာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူလၟတမ္ၚာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူသၟာစၞာံ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူထောံဇရပ္ကဴ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ။ ပ ။

“ပိုဲညးဂမၠိုၚ်တုန် ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးလေပ်တွံဓရ် ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုပိဲညးဂမၠိုၚ်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် ပိုဲဂမၠိုၚ်ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ရ။

35) ကုခမဳမတူရူကဵုအရထ ခမဳမတူရူကဵုပါဠိ ခမဳမတူရူကဵုပွမဒၠောံဗတောန် ခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳစိုတ်ကလှ်လဖှ် ခမဳယဲဝေဒနာပ္ဍဵုပ္ဍိုက် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။

ဩမသဝါဒသိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယတုဲရ။

၅.၁.၃။ ပေသုညသိက္ခာပိုဒ်

36) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်သေၚ်ဇဵု ကယျာန်ဓဝါတ် မအာစိုပ်ဝါဒ ပါ်ခြအိုတ်ရ။ ကလၚ်ကေတ်ဂလာန် ခမဳဝွံတုဲ ညံၚ်ဂွံပါ်ဒကးအာ ကေုာံခမဳဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ကလၚ်ကေတ်ဂလာန် ခမဳဂှ်တုဲ ညံၚ်ဂွံပါ်ဒကးအာ ကေုာံခမဳဂှ် ဟီုသ္ဂးကဵုခမဳဝွံအိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ပွမဟီုသ္ဂးသာ်ဂှ် ပွမသေက်ဇဵုဂမၠိုၚ် မဟွံကတဵုဒှ်ဏီလေဝ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ၊ ပွမသေက်ဇဵုဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်တုဲလေဝ် လောန်ဗၞတ်ဗ္ၜတ် အာစိုပ်ပွမဇၞော်မောဝ်လှဲလးအိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်သေက်ဇဵု ကယျာန်ဓဝါတ် မအာစိုပ်ဝါဒပါ်ခြာအိုတ်? ကလၚ်ကေတ်ဂလာန် ခမဳဝွံတုဲ ညံၚ်ဂွံပါ်ဒကးအာ ကေုာံခမဳဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုခမဳဂှ်အိုတ်ရော? ကလၚ်ကေတ်ဂလာန် ခမဳဂှ်တုဲ ညံၚ်ဂွံပါ်ဒကးအာ ကေုာံခမဳဂှ် ဟီုသ္ဂးကဵုခမဳဝွံအိုတ်ရော? ဟိုတ်ပွမဟီုသ္ဂးသာ်ဂှ် ပွမသေက်ဇဵုဂမၠိုၚ် မဟွံကတဵုဒှ်ဏီလေဝ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ၊ ပွမသေက်ဇဵုဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်တုဲလေဝ် လောန်ဗၞတ်ဗ္ၜတ် အာစိုပ်ပွမဇၞော်မောဝ်လှဲလးအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ဂှ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်သေက်ဇဵု ကယျာန်ဓဝါတ် မအာစိုပ်ဝါဒပါ်ခြာအိုတ်ရ၊ ကလၚ်ကေတ်ဂလာန် ခမဳဝွံတုဲ ညံၚ်ဂွံပါ်ဒကးအာ ကေုာံခမဳဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ကလၚ်ကေတ်ဂလာန် ခမဳဂှ်တုဲ ညံၚ်ဂွံပါ်ဒကးအာ ကေုာံခမဳဂှ် ဟီုသ္ဂးကဵု ခမဳဝွံအိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ပွမဟီုသ္ဂးသာ်ဂှ် ပွမသေက်ဇဵုဂမၠိုၚ် မဟွံကတဵုဒှ်ဏီလေဝ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ၊ ပွမသေက်ဇဵုဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်တုဲလေဝ် လောန်ဗၞတ်ဗ္ၜတ် အာစိုပ်ပွမဇၞော်မောဝ်လှဲလးအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်သေက်ဇဵု ကယျာန်ဓဝါတ် မအာစိုပ်ဝါဒပါ်ခြာအိုတ်ရော? ကလၚ်ကေတ် ဂလာန်ခမဳဝွံတုဲ ညံၚ်ဂွံပါ်ဒကးအာ ကေုာံခမဳဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုခမဳဂှ်အိုတ်ရော? ကလၚ်ကေတ် ဂလာန်ခမဳဂှ်တုဲ ညံၚ်ဂွံပါ်ဒကးအာ ကေုာံခမဳဂှ် ဟီုသ္ဂးကဵုခမဳဝွံအိုတ်ရော? ဟိုတ်ပွမဟီုသ္ဂးသာ်ဂှ် ပွမသေက်ဇဵုဂမၠိုၚ် မဟွံကတဵုဒှ်ဏီလေဝ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ၊ ပွမသေက်ဇဵုဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်တုဲလေဝ် လောန်ဗၞတ်ဗ္ၜတ် အာစိုပ်ပွမဇၞော်မောဝ်လှဲလးအိုတ်ရ၊ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ကုညးလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲဂမၠိုၚ် တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂၠိုၚ်တိုန်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

37) “ဟိုတ်နူပွမဟီုသ္ဂးဂလာန် မဗျဵုအလက်အကြာ ကုခမဳဂမၠိုၚ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ပေသုညသိက္ခာပိုဒ်

38) ပွမဗျဵုအလက်အကြာ မ္ဂးဂှ် ဟိုတ်မမိက်ကဵုသ္ဍိုက်ဆာန် ကုဇကုကီု ဟိုတ်မမိက်ကဵုပါ်ဒကးကီု နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ၜါပြကာဝွံ ဗျဵုအလက်အကြာရ၊ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်စှ်သာ် ဗွဲဂကူဇာတ်ကီု ဗွဲယၟုကီု ဗွဲတၞောဝ်ဒတောဝ်ကီု ဗွဲပွကမၠောန်ကေၚ်ကာကီု ဗွဲကွတ်ပညာကီု ဗွဲယဲဘဲကီု ဗွဲလွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်ကီု ဗွဲကိလေသပွမကၠိခ္ဍက်ကီု ဗွဲအာပတ်ကီု ဗွဲမတ္ၜေဟ်လက် မယုတ်သဝ်ကီုရ။ ဂကူဇာတ် မ္ဂးဂှ် ဂကူဇာတ်မယုတ် ဂကူဇာတ်မပြဲ ရဴဝွံ နွံၜါဂကူရ၊ ဂကူဇာတ်မယုတ် မ္ဂးဂှ် ဂကူဇာတ်ဒေါၚ်စၞာ ဂကူဇာတ်သၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဂကူဇာတ်လၟတမ္ၚာ ဂကူဇာတ်သၟာစၞာံ ဂကူဇာတ်ထောံဇရပ္ကဴဂမၠိုၚ်ရ၊ ဣဝွံတုန် ဂကူဇာတ်မယုတ်မ္ဂးရ။ ဂကူဇာတ်မပြဲ မ္ဂးဂှ် ဂကူဇာတ်သၟိၚ် ဂကူဇာတ်ဗဗၞးရ၊ ဣဝွံတုန် ဂကူဇာတ်မပြဲမ္ဂးရ ။ ပ ။ ပွမတ္ၜေဟ်လက် မ္ဂးဂှ် ပွမတ္ၜေဟ်လက်မယုတ် ပွမတ္ၜေဟ်လက်မပြဲ ရဴဝွံ နွံၜါဂကူရ။ ပွမတ္ၜေဟ်လက်မယုတ် မ္ဂးဂှ် တၠအဲ ဒှ်အုဋ္ဌ်ရ၊ ဒှ်ဗ္ၜေအ်သဵုရ၊ ဒှ်ဂၠဴရ၊ ဒှ်ချးရ၊ ဒှ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ၊ ဒှ်သတ်နရက်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုတၠအဲရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် တၠအဲထေက်ကဵုနွံပၟိက်ရ ရဴဝွံကီု (ပွမတ္ၜေဟ်လက်) နကဵုယအက္ခရ် ဘအက္ခရ်ကီု နကဵုနိမိတ်တြုံ နိမိတ်ဗြဴကီုရ၊ ဣဝွံတုန် ပွမတ္ၜေဟ်လက်မယုတ်ရောၚ်။ ပွမတ္ၜေဟ်လက်မပြဲ မ္ဂးဂှ် တၠအဲ ဒှ်ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာရ၊ ဒှ်ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠးရ၊ ဒှ်ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာရ၊ ဒှ်ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ်ရ၊ ဒှ်ပူဂိုလ်တွံဓရ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုတၠအဲရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် တၠအဲ ထေက်ကဵုနွံပၟိက်ရ (ပွမတ္ၜေဟ်လက်) ရဴဝွံရ၊ ဣဝွံတုန် ပွမတ္ၜေဟ်လက်မပြဲရောၚ်။

39) ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး ဂကူဒေါၚ်စၞာရ၊ ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ရ၊ ဂကူလၟတမ္ၚာရ၊ ဂကူသၟာစၞာံရ၊ ဂကူထောံဇရပ္ကဴရ” ရဴဝွံ ရေၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး ဂကူသၟိၚ်၊ ဂကူဗဗၞးရ” ရဴဝွံ ရေၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး ၝကတောဝ်ဂၠိၚ်ရ၊ ၝကတောဝ်ကၟေက်ရ၊ ၝကတောဝ်ခ္ဍမ်ရ၊ ၝကတောဝ်ဇၞော်လှဲရ၊ ၝဇၞော် (ဂလိုၚ်) ဂကူရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး ဗုဒ္ဓရက္ခိတရ၊ ဓမ္မရက္ခိတရ၊ သံဃရက္ခိတရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး တၞောဝ်ဒတောဝ်ကောသိယရ၊ တၞောဝ်ဒတောဝ်ဘာရဒွါဇရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး တၞောဝ်ဒတောဝ်ဂေါတမရ၊ တၞောဝ်ဒတောဝ်မောဂ္ဂလ္လာနရ၊ တၞောဝ်ဒတောဝ်ကစ္စာနရ၊ တၞောဝ်ဒတောဝ်ဝါသိဋ္ဌရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး ပၟၚ်ဟၚ်စာတ်ရ၊ သၟာထောံဇရပ္ကဴရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး သၟာဗ္ၚရ၊ သၟာဗၞိက်ရ၊ ညးလွဳဂၠဴရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး သၟာဗပေဝ်ရ၊ သၟာလၟာန်နုၚ်ရ၊ သၟာယန်သေဝ် (သၟာတုတ်တုတ်) ရ၊ သၟာစၞာံရ၊ သၟာဆတ္တာ (သၟာခေပ်သော်) ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး ညးရိုဟ်ခ္ဍပ်တဲရ၊ ညးရိုဟ်နဂၞန်ရ၊ ညးချူလိခ် (စရေ) ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

40) ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး ညးမၞုံကဵုယဲခါဲဒုတ်ရ၊ ညးမၞုံကဵုယဲခ္ဍတ်ဗြိုအ်မာရ၊ ညးမၞုံကဵုယဲ (မပ္တမ်ကသံက်သၠာသအး) ရ၊ ညးမၞုံကဵုယဲချာံခအှ်ရ၊ ညးမၞုံကဵုယဲခတုက်ကၠိက်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး ညးမၞုံကဵုယဲသမျာ (တရဴသၟတ်) မတုဟ်သၟဟ်ကေုာံ ဍာ်သာဲဇွောဝ်စှေ် (ယဲသမျာဍာတ်) ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး သၠုၚ်လောန်ရ၊ သဝ်လောန်ရ၊ လမ္စံက်လောန်ရ၊ ဗုလောန်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး ဟွံသၠုၚ်လောန်ရ၊ ဟွံသဝ်လောန်ရ၊ ဟွံလမ္စံက်လောန်ရ၊ ဟွံဗုလောန်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး ညးရာဂရာန်သကိုတ် ကၠိုက်ကၟဵုရ၊ ညးဒေါသရာန်သကိုတ် ကၠိုက်ကၟဵုရ၊ ညးမောဟရာန်သကိုတ် ကၠိုက်ကၟဵုရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး ညးရာဂ စာ်စ္ဍးရ၊ ညးဒေါသ စာ်စ္ဍးရ၊ ညးမောဟ စာ်စ္ဍးရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး ညးဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ညးဒးအာပတ်သံဃာဒိသေသ်ရ၊ ညးဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ၊ ညးဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ ညးဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ၊ ညးဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ညးဒးအာပတ်ဒုဗ္ဘာသိုတ်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး သောတာပန်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး အုဋ္ဌ်ရ၊ ဗ္ၜေအ်ရ၊ ဂၠဴရ၊ ချးရ၊ သတ်တိရစ္ဆာန်ရ၊ သတ်နရက်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုခမဳဂှ်ရ၊ ခအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် ခမဳဂှ် ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာရ၊ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠးရ၊ ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာရ၊ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ်ရ၊ ညးလေပ်တွံဓရ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုခမဳဂှ်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် ခမဳဂှ် ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

41) ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ‘ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ဂကူဒေါၚ်စၞာ ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဂကူလၟတမ္ၚာ ဂကူသၟာစၞာံ ဂကူထောံဇရပ္ကဴဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ၊ ခမဳဂှ် ဟီုသ္ဂးကဵုညးသအာၚ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟီုသ္ဂးကဵုတၠအဲဟေၚ်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ‘ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ဂကူသၟိၚ် ဂကူဗဗၞးဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ၊ ခမဳဂှ် ဟီုသ္ဂးကဵုညးသအာၚ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟီုသ္ဂးကဵုတၠအဲဟေၚ်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ။ ပ ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ‘ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ညးလေပ်တွံဓရ်ဂမၠိုၚ်လ္ၚဵု နွံအိုတ်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုညးဂမၠိုၚ်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် ညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ၊ ခမဳဂှ် ဟီုသ္ဂးကဵုညးသအာၚ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟီုသ္ဂးကဵုတၠအဲဟေၚ်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ‘ယြဴညးဂမၠိုၚ် နွံအိုတ်ရ၊ ညးဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန် ဗွဲစၟတ်မ္ဂး ဂကူဒေါၚ်စၞာ ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဂကူလၟတမ္ၚာ ဂကူသၟာစၞာံ ဂကူထောံဇရပ္ကဴဂမၠိုၚ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ၊ ခမဳဂှ် ဟီုသ္ဂးကဵုညးသအာၚ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟီုသ္ဂးကဵု တၠအဲဟေၚ်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ‘ယြဴညးဂမၠိုၚ် နွံအိုတ်ရ၊ ညးဂမၠိုၚ်ဂှ်တုန် ဗွဲစၟတ်မ္ဂး ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ညးလေပ်တွံဓရ်ဂမၠိုၚ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ၊ ခမဳဂှ် ဟီုသ္ဂးကဵုညးသအာၚ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟီုသ္ဂးကဵုတၠအဲဟေၚ်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ‘ပိုဲညးဂမၠိုၚ်တုန် ဂကူဒေါၚ်စၞာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူသၟာဓဇဲ (သၟာချာ၊ သၟာနှာ) ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူလၟတမ္ၚာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူသၟာစၞာံ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူထောံဇရပ္ကဴ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ၊ ခမဳဂှ် ဟီုသ္ဂးကဵုညးသအာၚ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟီုသ္ဂးကဵုတၠအဲ ဟေၚ်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ‘ပိုဲညးဂမၠိုၚ်တုန် ညးမၞုံကဵုဉာဏ်ပညာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးဍိုဟ်ကေက်စဳကၠး ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးမၞုံကဵုပညာကေက်သကာ ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ညးလေပ်တွံဓရ် ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ လအာဂတိဟွံခိုဟ်ဆာဲ ဟွံမွဲကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ၊ လအာဂတိခိုဟ်ဆာဲဟေၚ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ထေက်ကဵုအာစိုပ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ၊ ခမဳဂှ် ဟီုသ္ဂးကဵုညးသအာၚ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟီုသ္ဂးကဵုတၠအဲဟေၚ်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

42) ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန်ခမဳတုဲ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳတုဲ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ခမဳသအာၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလၚ်ကေတ်ဂလာန် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳတုဲ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဏာ ဂလာန်ဗျဵုအလက်အကြာ ဇရေၚ်ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂလာန် ဇၟာပ်ဂလာန် (ရိုဟ်ပါၚ်ရိုဟ်ပါၚ်) ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

43) ကုခမဳမဟွံမိက်ကဵုသ္ဍိုက်ဆာန်ကုဇကု ခမဳမဟွံမိက်ကဵုပါ်ဒကးအာ ခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပေသုညသိက္ခာပိုဒ် တတိယတုဲရ။

၅.၁.၄။ ပဒသောဓမ္မသိက္ခာပိုဒ်

44) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဖျေံပတိုန်ပြိုၚ်ပိုဒ်ဓရ် ကုဥပးတြုံဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ဥပးတြုံဂမၠိုၚ် ဟွံ ရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ပ္ဍဲခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ဟွံဇအ်သဝ်အောပ်မာအိုတ်ရ၊ ဟွံမွဲကဵုပွမဂယိုၚ်လမျီုတုပ်သၟဟ်ဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ပဒတဴအိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ဖျေံပတိုန်ပြိုၚ်ပိုဒ်ဓရ် ကုဥပးတြုံဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော? ဥပးတြုံဂမၠိုၚ် ဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ပ္ဍဲခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ဟွံဇအ်သဝ်အောပ်မာအိုတ်ရ၊ ဟွံမွဲကဵုပွမဂယိုၚ်လမျီုတုပ်သၟဟ်ဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ပဒတဴအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ဂှ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ဖျေံပတိုန်ပြိုၚ်ပိုဒ်ဓရ် ကုဥပးတြုံဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ဥပးတြုံဂမၠိုၚ် ဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ပ္ဍဲခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ဟွံဇအ်သဝ်အောပ်မာအိုတ်ရ၊ ဟွံမွဲကဵုပွမဂယိုၚ်လမျီုတုပ်သၟဟ်ဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ပဒတဴအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ဖျေံပတိုန်ပိုဒ်ဓရ် ကုဥပးတြုံဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော? ဥပးတြုံဂမၠိုၚ် ဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ပ္ဍဲခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ဟွံဇအ်သဝ်အောပ်မာအိုတ်ရ၊ ဟွံမွဲကဵုပွမ ဂယိုၚ်လမျီု တုပ်သၟဟ်ဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ပဒတဴအိုတ်ရ၊ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ် ညးဂမၠိုၚ်သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ကုးညးလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲဂမၠိုၚ် တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂၠိုၚ်တိုန်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

45) “ယြဴခမဳမွဲ ဖျေံပတိုန်ပြိုၚ်ပိုဒ်ဓရ် ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ပဒသောဓမ္မသိက္ခာပိုဒ

46) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက် ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ ခမဳတြုံ ခမဳဗြဴ ညးသှေ်သၟေဟ်ဂှ် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂးရ။ ပြိုၚ်ပိုဒ် မ္ဂးဂှ် ပြိုၚ်ပိုဒ် ပြိုၚ်ပိုဒ်ကြဴ ပြိုၚ်အက္ခရ်မွဲမွဲမ ပြိုၚ်ဂကောံသဒ္ဒါရောၚ်။ ပြိုၚ်ပိုဒ် မ္ဂးဂှ် ဗှ်ဖ္ဍောတ်တုန် မွဲစွံတုဲ ကဵုစိုပ်ဒတုဲမွဲစွံ ‘ပြိုၚ်တိုန်စှေ်တုပ်’ ရ။ ပြိုၚ်ပိုဒ်ကြဴ မ္ဂးဂှ် ဗှ်ဖ္ဍောတ်တုန် တၞဟ်ခြာတုဲ ကဵုစိုပ်ဒတုဲမွဲစွံ ‘ပြိုၚ်တိုန်ဟွံတုပ် စှေ်တုပ်’ ရ။ ပြိုၚ်အက္ခရ်မွဲမွဲမ မ္ဂးဂှ် အခိၚ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်တိုန် ရဴဝွံမ္ဂး ရူပံ အနိစ္စံဂှ် ကဵုစှေ်အာ ပ္ဍဲအကြာ ရဴဝွံမ္ဂး ရူရ၊ ‘ဗှ်ဖ္ဍောတ်ပြိုၚ်တိုန်ရမျာၚ်ရူ အက္ခရ်မွဲမဟေၚ်’ ရ။ ပြိုၚ်ဂကောံသဒ္ဒါ မ္ဂးဂှ် (အ္စာဂှ်) အဃောဗှ်ဖ္ဍောတ်တိုန် ရဴဝွံမ္ဂး ရူပံ အနိစ္စံဂှ် (ခရှ်သာမဏဳဂှ်) ဖ္ဍောတ်မြော်တိတ်ရမျာၚ် ရဴဝွံမ္ဂး ဝေဒနာ အနိစ္စာရ၊ ‘ပြိုၚ်စှေ်ပိုဒ် အနိစ္စတုပ်’ ရ။ ယြဴပြိုၚ်ပိုဒ်ကီု ပြိုၚ်ပိုဒ်ကြဴကီု ပြိုၚ်အက္ခရ်မွဲမွဲမကီု ပြိုၚ်ဂကောံသဒ္ဒါကီု နွံရ၊ သီုဖအိုတ်ဝွံ ပြိုၚ်ပိုဒ်မ္ဂးရ။ ဓရ် မ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တွံ ဓရ်သာဝကတွံ ဓရ်ရသိတွံ ဓရ်ဒေဝတဴတွံ ဓရ်မစပ်ကေုာံအဋ္ဌကထာ ဓရ်မစပ်ကေုာံပါဠိရောၚ်။ ဖျေံပတိုန် မ္ဂးဂှ် ဖျေံပတိုန် နပိုဒ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ပိုဒ် ဇၟာပ်ပိုဒ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဖျေံပတိုန် နအက္ခရ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်အက္ခရ် ဇၟာပ်အက္ခရ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

47) ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဒှ်တုဲ ဖျေံပတိုန်ပြိုၚ်ပိုဒ်ဓရ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဖျေံပတိုန်ပြိုၚ်ပိုဒ်ဓရ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဒှ်တုဲ ဖျေံပတိုန်ပြိုၚ်ပိုဒ်ဓရ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဂှ် မၞုံသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

48) ကတ်ဗတောန်ပါဠိ (ကေုာံခရှ်သာမဏဳ) မွဲစွံမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဖ္ဍောတ်သှ်ၛာယ် (ကေုာံခရှ်သာမဏဳ) မွဲစွံမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ထံက်ကဵုခရှ်သာမဏဳ မဖ္ဍောတ်ပြကိုဟ်မလ္ၚတ်လဝ် ဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ထံက်ကဵုခရှ်သာမဏဳ ဃောမဖ္ဍောတ်ဒၟံၚ်ပါဠိ ဗွဲဖေက်ရောံမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပဒသောဓမ္မသိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထတုဲရ။

၅.၁.၅။ သဟသေယျသိက္ခာပိုဒ်

49) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲ ‘အဂ္ဂါဠဝစေတဳ’ ဇရေၚ်ဍုၚ်အာဠဝဳဂှ် ဥပးတြုံဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ပ္ၚောံကၠုၚ်အာရှာမ်ဘာအိုတ်ရ၊ အခိၚ်တွံဓရ်တုဲဂှ် ခမဳထေရ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴအာဘာဒၟံၚ်ဇကုတအ်အိုတ်ရ၊ ခမဳသၟတ်ဂမၠိုၚ်တုန် ပ္ဍဲဇြပ်တွံဓရ်ဂှ်ဟေၚ် သီုမၞုံကဵုသတိမတိတ်ဗၠး သီုဟွံမွဲကဵုပညာမဗ္စာရဏာ ယာတ်ဟွံကာတ်ဗာန်ပ္ဍဲဇကုတုဲ သီုမကၟုက်ကၟဝ် သီုမဂအဳဒၟံၚ်ညံၚ်ရမျာၚ်ခ္ဍာ်ဂှ် တိက်ဒၟံၚ်ကေုာံဥပးတြုံဂမၠိုၚ်မွဲစွံအိုတ်ရ။ ဥပးတြုံဂမၠိုၚ် တဳလပိုဉ်ခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုၚ် သီုမၞုံကဵုသတိမတိတ်ဗၠး သီုဟွံမွဲကဵုပညာမဗ္စာရဏာ ယာတ်ဟွံကာတ်ဗာန် ပ္ဍဲဇကုတုဲ သီုမကၟုက်ကၟဝ် သီုမဂအဳဒၟံၚ်ညံၚ်ရမျာၚ်ခ္ဍာ်ဂှ် မုဟိုတ်တိက်ဒၟံၚ်အိုတ်ရော? ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်ဥပးတြုံဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “ခမဳဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် သ္ဂောံတိက်မွဲစွံ ကေုာံညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ခမဳဂမၠိုၚ် တိက်မွဲစွံ ကေုာံညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် တြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် သ္ဂောံတိက်မွဲစွံ ကေုာံညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳအိုတ်ရော? ယွံခမဳတအ် (ပွမၞးတအ် ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ သ္ပတဴပွမတိက်မွဲစွံ ကေုာံညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

50) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်အာဠဝဳ ဗၞတ်မမိပ်လဟိၚ်တုဲမ္ဂး က္ညဂ္ၚေၚ်အာဒေသစာရိတ် ဍုၚ်ကောသမ္ဗဳရ၊ အတိုၚ်လၟေၚ်လၟေၚ် က္ညဂ္ၚေၚ်အာဒေသစာရိတ်မ္ဂး စိုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်ကောသမ္ဗဳရ၊ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဗဒရိကာရာမ် (ဘာကၠအ်ဗ္ဒရ်) ဇရေၚ်ဍုၚ်ကောသမ္ဗဳဂှ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် “ယွံကောန်တၠရာဟုလ ‘တိက်မွဲစွံ ကေုာံညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ ဟွံဂွံ’ ရဴဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်လဝ်သိက္ခာပိုဒ်ရ၊ ယွံကောန်တၠရာဟုလ ဩဝ်တီကေတ် ဒၞါဲသွက်ဂွံတိက်ညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုတဳလပိုဉ်ရာဟုလအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ရာဟုလ ဟွံကလိဂွံဒၞါဲသွက်ဂွံတိက်ဒှ်တုဲ တိက်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဝစ္စကုဋဳ ဒၞါဲသၠးတရဴဇၞော်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲအခိၚ်ဖလာၚ်ဂယးဗ္တမ်ဂှ် ဒၠိုက်ကတဵုတုဲ ပြာပ်အာဝစ္စကုဋဳတုဲမ္ဂး ခအေမ်ရ၊ တဳလပိုဉ်ရာဟုလလေဝ် ခအေမ်တိုန်ရ။ ပ္ဍဲဒၞါဲဝွံ ညးလဵုနွံရော? ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်ဂှ်)။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဲဍိက်ရာဟုလ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံကောန်တၠရာဟုလ တၠအဲ မုဟိုတ် သ္ဂောံပဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲဝွံရော? ရဴဝွံ (အခိၚ်သၟာန်တိုန်ဂှ်)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ရာဟုလ ဂရၚ်ပတီတိုန် ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟီုတွံဂလာန်ဓရ်တုဲ− ယွံခမဳတအ် ကဵုအခေါၚ်တၞဟ်နသ္ပ ပွမတိက်မွဲစွံ ကေုာံညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ လုကဴၜါဗ္တမ် ပိဗ္တမ်ရ ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

51) “ယြဴခမဳမွဲ လုကဴမလောန်အာၜါဗ္တမ် ပိဗ္တမ် သ္ပတဴ ပွမတိက်မွဲစွံ (ပ္ဍဲဘာမၞုံကဵုမွဲစၟဳမွဲဗ္ဒၚ်) ကေုာံညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)

ပွံက်သဟသေယျသိက္ခာပိုဒ်

52) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ ခမဳတြုံတုဲ ညးသှေ်သၟေဟ်ဂှ် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂးရ။ လုကဴမလောန်အာၜါဗ္တမ်ပိဗ္တမ် မ္ဂးဂှ် လောန်လတူၜါဗ္တမ်ပိဗ္တမ်တုဲ။ မွဲစွံ မ္ဂးဂှ် မွဲဂကောံဓဝ်။ ဒၞါဲသတိက်ဒၞါဲဒၟံၚ် မ္ဂးဂှ် ဘာဒၞါဲသတိက်ဒၞါဲဒၟံၚ် မၞုံကဵုစၟဳအလုံအိုတ်သီု မၞုံကဵုအစဵုအဗိုၚ် (ဗ္ဒၚ်) အလုံအိုတ်သီု မၞုံကဵုစၟဳဗွဲမဂၠိုၚ် မၞုံကဵုအစဵုအဗိုၚ် (ဗ္ဒၚ်) ဗွဲမဂၠိုၚ်ရောၚ်။ သ္ပတဴ ပွမတိက် မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲမရနုက်ကဵုပန် အခိၚ်တ္ၚဲပၠိုတ် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ တိက်တဴ ခမဳဂှ် တိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် တိက်တဴ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ တိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ သီုညးၜါတၠလေဝ် တိက်အိုတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ကတဵုတုဲ ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုအလန် တိက်အိုတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

53) ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဒှ်တုဲ တိက်မွဲစွံလောန်လတူၜါဗ္တမ် ပိဗ္တမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ တိက်မွဲစွံလောန်လတူၜါဗ္တမ် ပိဗ္တမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဒှ်တုဲ တိက်မွဲစွံလောန်လတူၜါဗ္တမ်ပိဗ္တမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ (တိက်မွဲစွံ) ပ္ဍဲဒၞါဲမၞုံကဵုစၟဳကွက် အစဵုအဗိုၚ်ကွက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဂှ် မၞုံသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

54) ပဒတဴ ၜါဗ္တမ် ပိဗ္တမ်မ္ဂး၊ ပဒတဴယုတ်ဒေက်သၟဝ်ၜါဗ္တမ် ပိဗ္တမ်မ္ဂး၊ ပဒတဴၜါဗ္တံတုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲမရနုက်ကဵုပိ ကိုပ်ကၠာအရှိုဏ်ဟွံတိုန်ဏီ ကတဵုတုဲ မွဲလှေ်ပၠန်ပဒတဴမ္ဂး၊ ၜိုန်နွံကဵုစၟဳ အလုံအိုတ်သီုလေဝ် ပ္ဍဲဒၞါဲမဟွံမွဲကဵုအစဵုအဗိုၚ် (ဗ္ဒၚ်) အလုံအိုတ်သီုဂှ် ပဒတဴမ္ဂး၊ ၜိုန်နွံကဵုအစဵုအဗိုၚ် (ဗ္ဒၚ်) အလုံအိုတ်သီလေဝ် ပ္ဍဲဒၞါဲမဟွံမွဲကဵုစၟဳ အလုံအိုတ်သီုဂှ် ပဒတဴမ္ဂး၊ ပ္ဍဲဒၞါဲဟွံမွဲကဵုစၟဳဗွဲမဂၠိုၚ် ဟွံမွဲကဵုအစဵု အဗိုၚ် (ဗ္ဒၚ်) ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ပဒတဴမ္ဂး၊ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ တိက်ဒၟံၚ်တုဲ ခမဳဂှ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်မ္ဂး၊ ခမဳဂှ် တိက်ဒၟံၚ်တုဲ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်မ္ဂး၊ သီုညးၜါတၠလေဝ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်အိုတ်မ္ဂး၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သဟသေယျသိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမတုဲရ။

၅.၁.၆။ ဒုတိယသဟသေယျသိက္ခာပိုဒ်

55) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ က္ညအာဍုၚ်သာရဝှ်မ္ဂး အခိၚ်သဝ်တ္ၚဲ စိုပ်အာကွာန်မွဲ ပ္ဍဲဇနပိုဒ်လုပ်လၟိဟ်ကောသလရးရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ပ္ဍဲကွာန်ဂှ် ညးဗြဴမွဲဂှ် ကၠောန်သ္ပစွံလဝ် သ္ၚိသွက်ကၟုဲဇူဒီုရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗြဴဂှ်တုဲမ္ဂး “ယွံဒေံဗြဴ ယဝ်ဟွံဇြိုၚ်စိုတ်မ္ဂး၊ သၟိက်ပဒတဴ ပ္ဍဲသ္ၚိသွက်ကၟုဲဇူဒီု ဗၞတ်မွဲဗ္တမ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုဗြဴဂှ်ရ။ ယွံတဳလပိုဉ် ဩဝ်ပဒတဴညိ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ညးကွာ်တရဴသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗြဴဂှ်တုဲမ္ဂး “ယွံနာဲဗြဴ ယဝ်ဟွံဇြိုၚ်စိုတ်မ္ဂး၊ ကဵုဂွံပဒတဴ ပ္ဍဲသ္ၚိသွက်ကၟုဲဇူဒီု ဗၞတ်မွဲဗ္တမ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုဗြဴဂှ်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်နာဲတအ် ခမဳဝွံ က္ညကၠုၚ်စိုပ် ဗွဲကိုပ်ကၠာရ။ ခမဳဂှ် ကဵုအခေါၚ်မ္ဂး ဩဝ်ပဒတဴအိုတ်ညိ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ညးကွာ်တရဴသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓတုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် ယဝ်ဟွံဇြိုၚ်စိုတ်ကုတဳလပိုဉ်မ္ဂး၊ ကဵုဂွံပဒတဴ ပ္ဍဲသ္ၚိသွက်ကၟုဲဇူဒီု ဗၞတ်မွဲဗ္တမ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုတဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓအိုတ်ရ။ ယွံဒကာတအ် ဩဝ်ပဒတဴအိုတ်ညိ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗြဴဂှ် မွဲဒမြိပ်ကေုာံပွမညာတ်ဒး တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ စိုတ်ထၞေန်စပ်ဒှ်ဒၟံၚ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗြဴဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓတုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် တဳလပိုဉ်ဂှ် ဟိုတ်မတ္ၜန်တ္ၜောဲနှဴရဴ ကေုာံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဝွံရ ကြက်သ္ဂောံပဒတဴ ဗွဲတသိုခ်ဟွံသေၚ်ရ၊ ယွံတဳလပိုဉ် အာတ်ပါန်အခေါၚ်ရ၊ အဲဍိက် လးပဠေဝ်လဝ်ကဵုဇံၚ်ခါတ် တဳလပိုဉ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲသ္ၚိရ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓရ။ တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ နမဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဂှ် ဒုၚ်ထောံတဲရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗြဴဂှ် လးပဠေဝ်ကဵုဇံၚ်ခါတ် တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ ပ္ဍဲအပ္ဍဲသ္ၚိတုဲ ဗိုက်လတက်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ယာတ်ဗွိုက်လတက်ဗွဲမဒးရးတုဲမ္ဂး သီုမကဵုပ္ဍးတၟာဲတဴ နကဵုသၟူမြမောဝ် မပ္ဍးတၟာဲဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓတုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် တဳလပိုဉ်ဂှ် ရုပ်သာ်ကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ၊ ထေက်ကဵုဗဵုသ္ၚေဝ်ခိုဟ်ရ၊ ထေက်ကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ခိုဟ်ရ၊ အဲဍိက်ဗြဴလေဝ် ရုပ်သာ်ကျေဝ်ဂေါဝ်ရ၊ ထေက်ကဵုဗဵုသ္ၚေဝ်ခိုဟ်ရ၊ ထေက်ကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုၚ်ခိုဟ်ရ၊ ယွံတဳလပိုဉ် အာတ်ပါန်အခေါၚ်ရ၊ အဲဍိက်ဗြဴ သၟိက်ဂွံဒှ်သမ္ဘာတဳလပိုဉ်ရ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓရ။ အခိၚ်ဂရၚ်ပတီတိုန်ရဴဝွံဂှ် တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ ဒၟံၚ်ထောံကၞပ်သ္ၚောံရ။ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် ။ ပ ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် ဗြဴဂှ် “ယွံတဳလပိုဉ် တဳလပိုဉ်ဂှ် ရုပ်သာ်ကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ၊ ထေက်ကဵုဗဵုသ္ၚေဝ်ခိုဟ်ရ၊ ထေက်ကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ခိုဟ်ရ၊ အဲဍိက်ဗြဴလေဝ် ရုပ်သာ်ကျေဝ်ဂေါဝ်ရ၊ ထေက်ကဵုဗဵုသ္ၚေဝ်ခိုဟ်ရ၊ ထေက်ကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ခိုဟ်ရ၊ ယွံတဳလပိုဉ် အာတ်ပါန်အခေါၚ်ရ၊ တဳလပိုဉ် ဩဝ်သီထၜေါဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် အဲဍိက်ဗြဴ ကေုာံဂြပ်ရတ်အိုတ်သီုညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓရ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ ဒၟံၚ်ထောံကၞပ်သ္ၚောံရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗြဴဂှ် သၠောတ်ထောံကၠေံယာတ်ဂၞိန်တုဲ နူဂတတဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ ကွာ်လေဝ်ကွာ်စၚ်္ကြမ်ရ၊ ဒတူလေဝ်ဒတူရ၊ ဂဇအ်လေဝ်ဂဇအ်ရ၊ တိက်လေဝ်တိက်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ ဖျေံကၠေံဣန္ဒြဳဂမၠိုၚ် (မပ္တမ်ကဵုမတ်) သၟဝ်တုဲ သ္ၚေဝ်လေဝ်ဟွံသ္ၚေဝ်ရံၚ် ဗြဴဂှ်ရ၊ အရေဝ်လေဝ်ဟွံဟီု (ပဒတဴဒၟံၚ်ရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗြဴဂှ် “ယွံသကအ်တအ် ထေက်ကဵုဒးအမ်သဝ်ကွေံသွံ၊ ယွံသကအ်တအ် ဟွံကေၚ်ဒှ်မွဲလှေ်ဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်ရသွံ၊ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မဂၠိုၚ် ဗလးပလံၚ်နၚ် နဂြပ်ရတ်ကဵုကၠံကဵုလ္ၚီတုဲ အာတ်တဴအဲအိုတ်ရ၊ (သၟာန်သၟုက်အိုတ်ရ)၊ ခမဳဝွံတုန် အလဵုဇကုအဲ သီုအာတ်ပါန်အခေါၚ်ဂှ် ဟွံမွဲပၟိက် သွက်ဂွံသီထၜေါဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် အဲကေုာံဂြပ်ရတ်အိုတ်သီုရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးတုဲ ဟဵုဗိုက်ဂၞိန်တုဲမ္ဂး အောပ်မာဖျေံ ပ္ဍဲဒၠးဇိုၚ်တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓဂမၠိုၚ် နကဵုက္ဍိုပ်တုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် အတိုၚ်မဒိုဟ်ဓီု အတိုၚ်မဝိဝိၚ် အတိုၚ်ဟွံဍိုဟ်ကေက် ဒုဟ်ဓလီုဍိုက် ဒးအဲဍိက်ဗြဴတုဲရ၊ အဲဍိက်ဗြဴ သ္ပဒးပွဟွံဗဗွဲရဴဝွံရ၊ ယွံတဳလပိုဉ် တဳလပိုဉ်ဂှ် တၞဟ်နသ္ၚဳလလမ်မၚ်မွဲ ပ္ဍဲကာလကြဴ ဒုဟ်အဲဍိက်ဂှ် ဗွဲအစောံဒုဟ် ဩဝ်အေၚ်ဒုၚ်ညိကျာ် ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓရ။ ယွံဒေံဗြဴ ခိုဟ်သန်ရ၊ အတိုၚ်မဒိုဟ်ဓီု အတိုၚ်မဝိဝိၚ် အတိုၚ်ဟွံဍိုဟ်ကေက် ဒုဟ်ဓလီုဍိုက်ဒး တၠအဲရ၊ တၠအဲ သ္ပဒးပွဟွံဗဗွဲရဴဝွံရ၊ ယွံဒေံဗြဴ တၠအဲဂှ် ယြဴဟိုတ်နူဟိုတ်မွဲ တီညာတ်ကေတ်ဒုဟ် ဗွဲအစောံဒုဟ်တုဲ ဇအုဲဇဗကၠေံ ဗွဲမဗဗွဲကဵုဓရ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒုဟ်တၠအဲဂှ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဒုၚ်တဲအိုတ်ရ။ ယွံဒေံဗြဴ ယြဴညးမွဲ တီညာတ်ကေတ်ဒုဟ် ဗွဲအစောံဒုဟ်တုဲ ဇအုဲဇဗကၠေံ ဗွဲမဗဗွဲကဵုဓရ်ရ၊ ပ္ဍဲကာလကြဴလေဝ် အာစိုပ်ပွမသ္ၚဳလလမ်မၚ်မွဲရ၊ ပွမအာစိုပ်သ္ၚဳလလမ်မၚ်မွဲဝွံ ဒှ်ဟိုတ်ပွမဇၞော်မောဝ်တဴတက် ပ္ဍဲသာသနာ ဒၠောံဗတောန်ကျာ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗြဴဂှ် နမလောန်ၜက်အာဗ္တမ်ဂှ် အလဵုဇကု ကၠောန်ၜိုတ်ဥပကာ တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ နကဵုစၞအာဟာရ ဘောဇိုန်မပြဲပြဲ စဵုကဵုတရိုပ်စိုတ် စဵုကဵုဒးဆေဝ်တာပဒေါံကၠေံတုဲ အခိၚ်ကဵုပိုဉ်တုဲ ပါဲကၠေံတဲနူဗဗေၚ်တုဲဂှ် လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲရ။ ဗြဴမဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲတုဲဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ ကဵုတီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗြဴဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ ကဵုတီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာတုဲဒှ်တုဲ— “ယွံတဳလပိုဉ် (ဓရ်ဂှ်) ထေက်ကဵုသ္ဍိုက်မၠိုက်လောန်ရ၊ ယွံတဳလပိုဉ် (ဓရ်ဂှ်) ထေက်ကဵုသ္ဍိုက်မၠိုက်လောန်ရ၊ ယွံတဳလပိုဉ် ဗွဲဥပမာမ္ဂးတုန် ဝတ္ထုဗကပ်စွံလဝ်ဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴဂတးလ္ၚာကဵုကီု ဝတ္ထုဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴပံက်ထ္ၜးကဵုကီု ကုညးမတ်ဂေတ်တၠိၚ်ဂၠံၚ်ဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴဟီုလဴကဵုဂၠံၚ်ဍာန် ဍာံစၟတ်ကီု “ညးမၞုံကဵုမတ်မညာတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကြက်ဂွံညာတ်ကေတ် ရုပ်သာ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ပ္ဍဲတိုက်ဒမၠုဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴစံၚ်ဗဂဵုကဵု ပၟတ်ကၠေၚ်သ္ဍဴကီု တုပ်သၟဟ်သာ်ဂှ်ဟေၚ်ရ တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓဂှ် နကဵုဟိုတ်တၞဟ်တၞဟ် တွံထ္ၜးကဵုဓရ်ရ၊ ယွံတဳလပိုဉ် ပိုဲဍိက်ဗြဴဂှ် ပြာပ်ခစသ္ပစ္ၜုဲစ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲရ၊ ဓရ်ဂှ်လေဝ် ပြာပ်ခစသ္ပစ္ၜုဲစ္ၜော်ရ၊ သၚ်ဂှ်လေဝ် ပြာပ်ခစသ္ပစ္ၜုဲစ္ၜော်ရ၊ တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓဂှ် သ္ပတမ်နူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုလအိတ်လမျီု အဲဍိက်ဗြဴဂှ် ဥပးဗြဴပြာပ်ခစသ္ပစ္ၜုဲစ္ၜော် ရဴဝွံ ဩဝ်ဂိုၚ်သမ္တီလဝ်ညိ ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ က္ညအာဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ ဟီုလဴထ္ၜး ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ၊ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ သ္ဂောံတိက်မွဲစွံ ကေုာံမာတုဂါမ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံအနုရုဒ္ဓ တၠအဲ တိက်မွဲစွံ ကေုာံမာတုဂါမ် ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံအနုရုဒ္ဓ တၠအဲ မုဟိုတ် သ္ဂောံတိက်မွဲစွံ ကေုာံမာတုဂါမ်ရော? ယွံအနုရုဒ္ဓ (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

56) “ယြဴခမဳမွဲ သ္ပတဴ ပွမတိက်မွဲစွံ ကေုာံမာတုဂါမ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ် ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဒုတိယသဟသေယျသိက္ခာပိုဒ်

57) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ မာတုဂါမ မ္ဂးဂှ် ဗြဴမၞိဟ်ရောၚ်၊ လကိုဟ် (ဒေဝတဴ) ဗြဴ ဟွံသေၚ်၊ ပြိုတ်ဗြဴ ဟွံသေၚ်၊ တိရစ္ဆာန်ဗြဴဟွံသေၚ်၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကောန်ၚာ်ဗြဴ မၜံၚ်သၠးတိတတ် တ္ၚဲဝွံရောၚ်။ ပ္ဍဲမၞိဟ်ဗြဴအဝယ်ဇၞော်ဂှ် သ္ဇက်ဟီုဟၟဲဟေၚ်ရ။ မွဲစွံ မ္ဂးဂှ် မွဲဂကောံဓဝ်။ ဒၞါဲသတိက်ဒၞါဲဒၟံၚ် မ္ဂးဂှ် ဘာဒၞါဲသတိက်ဒၞါဲဒၟံၚ် မၞုံကဵုစၟဳအလုံအိုတ်သီု မၞုံကဵုအစဵုအဗိုၚ် (ဗ္ဒၚ်) အလုံအိုတ်သီု မၞုံကဵုစၟဳဗွဲမဂၠိုၚ် မၞုံကဵုအစဵုအဗိုၚ် (ဗ္ဒၚ်) ဗွဲမဂၠိုၚ်ရောၚ်။ သ္ပတဴ ပွမတိက် မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲပၠိုတ် မာတုဂါမ်တိက်တဴ ခမဳဂှ် တိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် တိက်တဴ မာတုဂါမ်ဂှ် တိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ သီုညးၜါတၠလေဝ်တိက်အိုတ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ကတဵုတုဲ ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုအလန် တိက်အိုတ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

58) မာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မာတုဂါမ်ဒှ်တုဲ တိက်မွဲစွံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ မာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ တိက်မွဲစွံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ မာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မာတုဂါမ် ဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ တိက်မွဲစွံမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ (တိက်မွဲစွံ) ပ္ဍဲဘာမၞုံကဵုစၟဳကွက် အစဵုအဗိုၚ်ကွက်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ တိက်မွဲစွံကေုာံလကိုဟ် (ဒေဝတဴ) ဗြဴကီု ကေုာံပြိုတ်ဗြဴကီု ကေုာံခမၞုဲဗြဴကီု ကေုာံတိရစ္ဆာန်ဗြဴကီုမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမာတုဂါမ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မာတုဂါမ်ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။

59) ပ္ဍဲဒၞါဲမၞုံကဵုစၟဳအလုံအိုတ်သီုတုဲ ဟွံမွဲကဵုအစဵအဗိုၚ် (ဗ္ဒၚ်) အလုံအိုတ်သီု ဒၞါဲမၞုံကဵုအစဵုအဗိုၚ် (ဗ္ဒၚ်) အလုံအိုတ်သီုတုဲ ဟွံမွဲကဵုစၟဳ အလုံအိုတ်သီု ဒၞါဲဟွံမွဲကဵုစၟဳဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲ ဟွံမွဲကဵုအစဵုအဗိုၚ် (ဗ္ဒၚ်) ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဟွံဒးအာတ်ရ။ မာတုဂါမ် တိက်ဒၟံၚ်တုဲ ခမဳဂှ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်မ္ဂး၊ ခမဳဂှ် တိက်ဒၟံၚ်တုဲ မာတုဂါမ်ဂှ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်မ္ဂး သီုညးၜါတၠလေဝ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်အိုတ်မ္ဂး ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဒုတိယသဟသေယျသိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌတုဲရ။

၅.၁.၇။ ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပိုဒ်

60) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဲပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ ဒှ်ခမဳမလေပ်ပြာပ်စဴသ္ၚိ (ခမဳအ္စာ) ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ်ရ ပြာပ်စဴသ္ၚိဂမၠိုၚ် ဗွဲမရဂၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး သၠောံရုၚ်လတက်ပဠေဝ်သ္ၚာတုဲမ္ဂး ဂိုၚ်ထ္ၜကေတ် ဗဗေၚ်သ္ၚာတုဲ ပြာပ်စဴအာသ္ၚိမွဲ သ္ၚိရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တၠသ္ၚိဗြဴဂှ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်သ္ၚိရ၊ ကောန်ခအှ် တၠသ္ၚိဗြဴဂှ်တုန် ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဂၠမ်သတိက်ရ၊ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ ပြာပ်အာဇရေၚ်တၠသ္ၚိဗြဴတုဲမ္ဂး ပကာတ်လဝ်တအ်ကတောဝ်တၠသ္ၚိဗြဴတုဲ တွံဓရ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “ပသာ်ရော? ခမဳဂှ် ဒှ်တြုံသကဲ (တြုံဍောတ်) တၠသ္ၚိဗြဴအဲဟာ၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဟီုဂရိုၚ်စရဵုဟာ” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုကောန်ခအှ်ဗြဴရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ ပကာတ်လဝ်တမ်ကတောဝ် တၠသ္ၚိဗြဴတုဲ တွံဓရ်တုဲမ္ဂး ပြာပ်အာဇရေၚ်ကောန်ခအှ်ဗြဴတုဲ ပကာတ်လဝ်တမ်ကတောဝ် ကောန်ခအှ်ဗြဴတုဲ တွံဓရ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “ပသာ်ရော? ခမဳဂှ် ဒှ်တြုံသကဲ (တြုံဍောတ်) ကောန်ခအှ်ဗြဴအဲဟာ၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဟီုဂရိုၚ်စရဵုဟာ” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုတၠသ္ၚိဗြဴရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ ပကာတ်လဝ်တမ်ကတောဝ် ကောန်ခအှ်ဗြဴတုဲ တွံဓရ်တုဲမ္ဂး ကက္လေၚ်က္ညစဴအာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တၠသ္ၚိဗြဴဂှ် “ဟာဲကောန်ခအှ်ဗြဴ ခမဳဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ ဟီုသ္ဂးကဵုတၠအဲရော?” ရဴဝွံ သၟာန်ကောန်ခအှ်ဗြဴရ။ ယွံနာဲဗြဴ တွံကဵုဓရ် ကုအဲရ၊ တၠအဲနာဲဗြဴတုန် မုရဴဂလာန်မွဲဟီုသ္ဂးရော? ရဴဝွံ (က္လေၚ်သၟာန်ရ)။ ကုအဲလေဝ် တွံကဵုဓရ်ရ။ ဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ ပကာတ်လဝ်တမ်ကတောဝ်တုဲ သ္ဂောံတွံဓရ်ရော? ဗၠးဗၠးၜးၜး ကၠးဖ္ဍး တၟးဇးတၟးဇး ထေက်ကဵုသ္ဒးတွံဓရ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိက်ကေတ် ဂလာန်ဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ၊ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ တွံဓရ် ကုမာတုဂါမ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဥဒါယဳ တၠအဲ တွံဓရ် ကုမာတုဂါမ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ၊ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ တွံဓရ် ကုမာတုဂါမ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ တွံဓရ် ကုမာတုဂါမ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

61) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဥပးဗြဴဂမၠိုၚ် ဂဗညာတ်ဒးခမဳဂမၠိုၚ်မ္ဂး “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် အာတ်ပါန်အခေါၚ်ရ၊ ဩဝ်တွံဓရ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ။ ယွံဒေံဗြဴ တၞဟ်နတွံဓရ်ကုမာတုဂါမ်ဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် အာတ်ပါန်အခေါၚ်ရ၊ နဂလာန်မသုန်ပါၚ်တြဴပါၚ်ဂမၠိုၚ် ဩဝ်တွံဓရ် အိုတ်ညိ၊ နဗၞတ်ဝွံ တၞဟ်နတီကေတ်ဓရ် သၟဟ်ရထ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ “ယွံဒေံဗြဴတအ် တၞဟ်နတွံဓရ် ကုမာတုဂါမ်ဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးတုဲ) မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဟွံတွံဓရ်အိုတ်ရ။ ဥပးဗြဴဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ်တဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် သီုမဂပ်ဝ်အာတ်ပါန်အခေါၚ်ဖအောဝ်ဗတိုက်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံတွံဓရ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိက်ကေတ် ဂလာန်ဥပးဗြဴဂမၠိုၚ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် နဂလာန်ဂမၠိုၚ်မသုၚ်ပါၚ်, တြဴပါၚ် တၞဟ်နတွံဓရ် ကုမာတုဂါမ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်အိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ နဂလာန်ဂမၠိုၚ် မလောန်လတူမသုန်ပါၚ်, တြဴပါၚ် တွံဓရ် ကုမာတုဂါမ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

62) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “နဂလာန်ဂမၠိုၚ် မသုန်ပါၚ်, တြဴပါၚ် တၞဟ်နတွံဓရ်ကုမာတုဂါမ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သကဵုတြုံ မဟွံတီဟွံစဳကၠး ပဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဇရေၚ်တုဲ နဂလာန်ဂမၠိုၚ် မလောန်လတူမသုန်ပါၚ်, တြဴပါၚ် တွံဓရ် ကုမာတုဂါမ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သကဵုတြုံမဟွံတီဟွံစဳကၠး ပဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဇရေၚ်တုဲ နဂလာန်ဂမၠိုၚ် လောန်လတူမသုၚ်ပါၚ်, တြဴပါၚ် တွံဓရ် ကုမာတုဂါမ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ဂှ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သကဵုတြုံမဟွံတီဟွံစဳကၠး ပဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဇရေၚ်တုဲ နဂလာန်ဂမၠိုၚ် မလောန်လတူမသုန်ပါၚ်, တြဴပါၚ် တွံဓရ် ကုမာတုဂါမ်အိုတ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ?” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဲပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် သကဵုတြုံမဟွံတီစဳကၠး ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဇရေၚ်တုဲ နဂလာန်ဂမၠိုၚ် မလောန်လတူမသုန်ပါၚ်, တြဴပါၚ် တွံဓရ် ကုမာတုဂါမ်အိုတ်ရော?” ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

63) “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံမၞိဟ်တြုံမတီစဳကၠးတုဲ နဂလာန်ဂမၠိုၚ် မလောန်လတူမသုန်ပါၚ်, တြဴပါၚ် တွံဓရ် ကုမာတုဂါမ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပိုဒ်

64) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ မာတုဂါမ် မ္ဂးဂှ် ဗြဴမၞိဟ်ရောၚ်၊ လကိုဟ် (ဒေဝတဴ) ဗြဴဟွံသေၚ်၊ ပြိုတ်ဗြဴ ဟွံသေၚ်၊ တိရစ္ဆာန်ဗြဴ ဟွံသေၚ်၊ မၞိဟ်ဗြဴ မသၟဟ်စောံ တၞဟ်နတိကၠိုဟ်ခၠၚ် ဂလာန်ခိုဟ် ဂလာန်ဟွံခိုဟ် ဂလာန်ရုန်မဵု ဂလာန်ဟွံရုန်မဵုရောၚ်။ နဂလာန်ဂမၠိုၚ် မလောန်လတူမသုန်ပါၚ်, တြဴပါၚ် မ္ဂးဂှ် နဂလာန်ဂမၠိုၚ် မလောန်လတူမသုန်ပါၚ်, တြဴပါၚ်။ ဓရ် မ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တွံ ဓရ်သာဝကတွံ ဓရ်ရသိတွံ ဓရ်ဒေဝတဴတွံ ဓရ်မစပ်ကေုာံအဋ္ဌကထာ ဓရ်မစပ်ကေုာံပါဠိရောၚ်။ တွံ မ္ဂးဂှ် တွံ နပိုဒ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ပိုဒ် ဇၟာပ်ပိုဒ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ တွံ နအက္ခရ်မ္ဂး ဇၟာပ်အက္ခရ် ဇၟာပ်အက္ခရ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံ မၞိဟ်တြုံမတီစဳကၠးတုဲ မ္ဂးဂှ် ပါဲထောံကၠေံမၞိဟ်တြုံမတဳစဳကၠးတုဲ။ မၞိဟ်တြုံမတီစဳကၠး မ္ဂးဂှ် မၞိဟ်တြုံ မသၟဟ်စောံ တၞဟ်နတီကၠိုဟ်ခၠၚ် ဂလာန်ခိုဟ် ဂလာန်ဟွံခိုဟ် ဂလာန်ရုန်မဵု ဂလာန်ဟွံရုန်မဵုရောၚ်။

65) မာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မာတုဂါမ်ဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံမၞိဟ်တြုံမတီစဳကၠးတုဲ တွံဓရ်နဂလာန်ဂမၠိုၚ် မလောန်လတူမသုန်ပါၚ်, တြဴပါၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ မာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံမၞိဟ်တြုံမတီစဳကၠးတုဲ တွံဓရ် နဂလာန်ဂမၠိုၚ် မလောန်လတူမသုန်ပါၚ်, တြဴပါၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ မာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမာတုဂါမ် ဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံမၞိဟ်တြုံမတီစဳကၠးတုဲ တွံဓရ် နဂလာန်ဂမၠိုၚ် မလောန်လတူမသုန်ပါၚ်,တြဴပါၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံမၞိဟ်တြုံ မတီစဳကၠးတုဲ တွံဓရ် ကုလကိုဟ် (ဒေဝတဴ) ဗြဴကီု၊ ကုပြိုတ်ဗြဴကီု၊ ကုခမၞုဲဗြဴကီုကေုာံ တိရစ္ဆာန်ဗြဴ မပတောံလဝ်ရုပ်မၞိဟ်ကီု နဂလာန်ဂမၠိုၚ် မလောန်လတူမသုန်ပါၚ်, တြဴပါၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမာတုဂါမ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုမာတုဂါမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မာတုဂါမ်ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။

66) မၞိဟ်တြုံမတီစဳကၠး နွံဒၟံၚ်ဗ္ဒာဲဂှ်တုဲ တွံဓရ်မ္ဂး၊ တွံဓရ် နဂလာန်ဂမၠိုၚ် မသုန်ပါၚ်, တြဲပါၚ်မ္ဂး၊ တွံဓရ် နဂလာန်ဂမၠိုၚ် မယုတ်ဒေက်သၟဝ်မသုန်ပါၚ်, တြဲပါၚ်မ္ဂး၊ ဒၠိုက်ကတဵုတုဲ မွဲလှေ်ပၠန်ကလေၚ်ဂဇအ်တုဲ တွံဓရ်မ္ဂး၊ တွံဓရ် ကုမာတုဂါမ် မဒၠိုက်ကတဵုတုဲ ကလေၚ်ဂဇအ်မွဲလှေ်ပၠန်မ္ဂး၊ တွံဓရ် ကုမာတုဂါမ်မွဲသအာၚ်မ္ဂး၊ သၟာန်တဴ ဂလာန်သၟာန်ပုစ္ဆာမ္ဂး၊ သှ်ကဵု ဂလာန်သၟာန်ပုစ္ဆာမ္ဂး၊ ဟီုသ္ဂးဒၟံၚ် တၞဟ်နဖဵုညးသအာၚ်ဂှ် မာတုဂါမ် ကလၚ်တဴမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ်၊ ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပိုဒ် သတ္တမတုဲရ။

၅.၁.၈။ ဘူတာရောစနသိက္ခာပိုဒ်

67) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဲပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာပြာသာဒ် မၞုံကဵုဓုပ်ပြကာ အပ္ဍဲဂြိုပ်မဟာဝိုန် ဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ် မဒှ်မိတ်သဟာဲ အယာံမာတ်ကေၚ်ညာတ် မဒှ်မိတ်သဟာဲပဒတဴစသုၚ်မွဲစွံဂှ် သ္ပဒတဴလုပ်ဒဂိုန် ပ္ဍဲသြၚ်ကြုၚ်ဝဂ္ဂုမုဒါအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဝဇ္ဇဳရး စၞးစသုၚ်ဝါတ်ခါဲရ၊ (ကတဵုဒှ်ကၞောဝ်ရ)။ သွက်ဂွံဂယိုၚ်လမျီုဝါတ်ဂါတ်ရ၊ မၞုံကဵုဇုတ်ဗုတ္ၜတ်ရ၊ သ္ဒးဂယိုၚ်လမျီု နကဵုဇြေဟ်လိက်မာဲရ၊ မိန်ထ္ၜကေတ်ဗဗေၚ် ပ္ဍဲတဲတုဲနပွမဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ် သွက်ဂွံယိုပ်ယာပ် ဟွံလောဲသွာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကသပ်ကတဵုဒှ် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ— “ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် ဝဇ္ဇဳရး စၞစသုၚ်ဝါတ်ခါဲရ၊ သွက်ဂွံဂယိုၚ်လမျီု ဝါတ်ဂါတ်ရ၊ မၞုံကဵုဇုတ်ဗုတ္ၜတ်ရ၊ သ္ဒးဂယိုၚ်လမျီု နကဵုဇြေဟ်လိက်မာဲရ၊ မိန်ထ္ၜကေတ်ဗဗေၚ်ပ္ဍဲတဲတုဲ နပွမဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ် သွက်ဂွံယိုပ်ယာပ် ဟွံလောဲသွာရ။ ပိုဲညးဂမၠိုၚ် မုရဴနနဲမွဲ ညဳသာသၟဟ်သၟန်မိပ်စိုတ်အိုဟ်တၟိုဟ် သီုဟွံကယျာန်ဓဝါတ်သေက်ဇဵုဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ဂောံပြာပ်လုပ်ဒဂိုန် ဗွဲတသိုခ်အိုတ်ရော? နပိဏ္ဍပါတ်လေဝ် သီုဟွံဒှ်လၟောၚ်ဍောၚ်ၜိုတ် ဂွံနွံအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ (ကသပ်ကတဵုဒှ်ရ)။ ခမဳဂမၠိုၚ်လ္ၚဵုဂှ်— “ယွံကောန်တၠတအ် လၟုဟ်ဝွံ ပိုဲညးဂမၠိုၚ် စဳရေၚ်တဴကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ် ခရှ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်စိုအ်၊ စဳရေၚ်တဴရဴဝွံမ္ဂး မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကြက်ဗှ်ဗၞုဟ်ဂွံသတိ သွက်သ္ဂောံကဵုဒါန် ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ကဵုဒါန်ရဴဝွံအိုတ်မ္ဂး ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ညဳသာသၟဟ်သၟန် မိပ်စိုတ်အိုဟ်တၟိုဟ် သီုဟွံကယျာန်ဓဝါတ်သေက်ဇဵုဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ဂောံပြာပ်လုပ်ဒဂိုန် ဗွဲတသိုခ်အိုတ်ရ၊ သွက်ပိဏ္ဍပါတ်လေဝ် သီုဟွံဒှ်လၟောၚ်ဍောၚ်ၜိုတ် နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်လ္ၚဵုဂှ်— “ယွံကောန်တၠတအ် နပွမစဳရေၚ်တဴ ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ် ခရှ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မုဖဵုနွံအိုတ်ရော? ယွံကောန်တၠတအ် လၟုဟ်ဝွံ ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ရၚ်တၠုၚ်တဴ ကေၚ်ကာကလုတ် ခရှ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်စိုအ်၊ ရၚ်တၠုၚ်တဴရဴဝွံမ္ဂး မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကြက်ဗှ်ဗၞုဟ်ဂွံသတိ သွက်သ္ဂောံကဵုဒါန် ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ကဵုဒါန်ရဴဝွံအိုတ်မ္ဂး ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ညဳသာသၟာန်သၟန် မိပ်စိုတ်အိုဟ်တၟိုဟ် သီုဟွံကယျာန်ဓဝါတ်သေက်ဇဵုဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ဂောံပြာပ်လုပ်ဒဂိုန် ဗွဲတသိုခ်အိုတ်ရ၊ သွက်ပိဏ္ဍပါတ်လေဝ် သီုဟွံဒှ်လၟောၚ်ဍောၚ်ၜိုတ် နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်လ္ၚဵုဂှ်— “ယွံကောန်တၠတအ် ဟွံဗဗွဲရ၊ နပွမစဵရေၚ်တဴ ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ် ခရှ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်မုဖဵုနွံအိုတ်ရော? နပွမရၚ်တၠုၚ်တဴ ကေၚ်ကာကလုတ် ခရှ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မုဖဵုနွံအိုတ်ရော? ယွံကောန်တၠတအ် လၟုဟ်ဝွံ ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဟီုသ္ဂးတဴ ဂုဏ်ဓရ်ၛာန်မဂ်ဖိုလ် မပြဲလောန်လတူဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် မဒှ်ဂြပ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကေုာံၚ်သကအ် ကုခရှ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်စိုအ်၊ ‘ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ကလိဂွံပဌမၛာန်ရ၊ ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ကလိဂွံဒုတိယၛာန်ရ။ ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ကလိဂွံတတိယၛာန်ရ။ ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ကလိဂွံစတုတ္ထၛာန်ရ။ ခမဳမၞုံယၟုဝွံ သောတပန်ရ။ ခမဳမၞုံယၟုဝွံ သကဒါဂါမ်ရ။ ခမဳမၞုံယၟုဝွံ အနာဂါမ်ရ။ ခမဳမၞုံယၟုဝွံ တၠအရှန်ရ။ ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ကလိဂွံဝိဇ္ဇာပိပြကာရ၊ ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ကလိဂွံအဘိဉာဏ်တြဴပြကာရ’ ဟီုသ္ဂးအိုတ်စိုအ်၊ ဟီုသ္ဂးရဴဝွံအိုတ်မ္ဂး မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကြက်သမ္တီထေၚ်ကေတ် ထေက်ကဵုကဵုဒါန် ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ကဵုဒါန်ရဴဝွံအိုတ်မ္ဂး ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ညဳသာသၟဟ်သၟန် မိပ်စိုတ်အိုဟ်တၟိုဟ် သီုဟွံကယျာန်ဒဝါတ်သေက်ဇဵုဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ဂောံပြာပ်လုပ်ဒဂိုန် ဗွဲတသိုခ်အိုတ်ရ။ သွက်ပိဏ္ဍပါတ်လေဝ် သီုဟွံဒှ်လၟောၚ်ဍောတ်ၜိုတ် နွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် ပွမဟီုသ္ဂး ဂုဏ်ဓရ်ၛာန်မဂ်ဖိုလ် မပြဲလောန်လတူဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် မဒှ်ဂြပ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကေုာံရၚ်သကအ် ကုခရှ်ဂမၠိုၚ်ဟေၚ် ပြဲသန်ရ ရဴဝွံ တုပ်စိုတ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုသ္ဂးတဴ ဂုဏ်ဓရ်ၛာန်မဂ်ဖိုလ် မပြဲလောန်လတူဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ်မဒှ်ဂြပ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကေုာံရၚ်သကအ် ကုခရှ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ “ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ကလိဂွံပဌမၛာန်ရ ။ ပ ။ ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ကလိဂွံအဘိဉာဏ်တြဴပြကာရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ် ကလိဂွံခိုဟ်သန်အိုတ်ရသွံ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ကလိဂွံဗွဲမဒးရးအိုတ်ရသွံ၊ ယြဴပ္ဍဲဇရေၚ်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ခမဳဂမၠိုၚ် မၞုံသဘဴမြဴသာ်ဝွံ ပြာပ်လုပ်ဒဂိုန်အိုတ်ရသွံ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် မၞုဴကဵုဒ္ဂေတ်သဳလ မၞုဴကဵုသဘဴဓရ်ခိုဟ်ဆာဲ မၞုံသဘဴမဖှ်ညံၚ်ရဴခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ နူအခိၚ်ဝွံကိုပ်ကၠာတေံ ဟွံကေၚ်ပြာပ်လုပ်ဒဂိုန် ပ္ဍဲဇရေၚ်ပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ရသွံ” ရဴဝွံ ယြဴဘောဇိုန်စၞသ္ၚာဲစၞကၠာန်စၞသုၚ်ဂမၠိုၚ် အလဵုဇကုပိုဲတအ် ဟွံစအိုတ် ဟွံသ္ၚာဲအိုတ် ဟွံကၠာန်အိုတ် ဟွံသုၚ်အိုတ်ရ။ ဟွံကဵုကုမိမ ကောန်သမ္ဘာ ဍိက်သၟာကမၠောန် မိတ်သဟာဲပြဝါ ကဠောမသနာံရိုၚ်ကောန်မွဲမိဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ဘောဇိုန်စၞသ္ၚာဲစၞကၠာန်စၞသုၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် မၞုံကဵုပွမရုပ်သာ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ပွမဣန္ဒြဳပေၚ်အုဟ် ပွမသာ်မုက္ခဝါ ဇြုၚ်ကေဝ်သာ်စၞာံဇကု ဇြုၚ်ကေဝ်ဗွဲတၟေၚ်အိုတ်ရ။

68) ပွမပြာပ်အာ သွက်သ္ဂောံဗဵုလ္ၚောဝ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဒဒက်တဴခမဳဂမၠိုၚ် မဒၠိုက်ကတဵုနူဝသ်ဂှ် ဒှ်အခိုက်အလေံရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကလိလောန်အာပိဂိတုတုဲ ခမဳဂမၠိုၚ် မဒၠိုက်ကတဵုနူဝသ်ဂှ် လပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်တုဲမ္ဂး ဂိုၚ်ကေတ်ဗဗေၚ်သ္ၚာတုဲ ပ္ၚောံပြာပ်အာ ဍုၚ်ဝေသာလဳအိုတ်ရ။ ဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ပြာပ်အာစိုပ်ဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘာပြာသာဒ်မၞုံကဵုဓုပ်ပြကာ အပ္ဍဲဂြိုပ်မဟာဝိုန် ဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳအိုတ်တုဲမ္ဂး လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒၠိုက်ကတဵုနူဝသ် ပ္ဍဲဒိုဟ်ပန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဇြာဲသကှ်အိုတ်ရ၊ ဖျုန်ဆီဒေက်ခ္ဍေက်အိုတ်ရ၊ မၞုံကဵုရုပ်သာ်ဟွံကျေဝ်ဂေါဝ်အိုတ်ရ၊ မၞုံကဵုသာ်ဇကုဖျိုဟ်ဖျေတ် သၟဟ်ညံၚ်တၞးဆုဍုဟ်ဍုဟ်အိုတ်ရ၊ မၞုံကဵုဇကုဓရံၚ်ဇာလတေၚ်မံက်ထေၚ်ဒၟံၚ် (သၟဟ်ညံၚ်လးပၠးလဝ်ဇာနှိက်) အိုတ်ရ။ ခမဳ မသ္ပဒတဴပ္ဍဲသြၚ်ကြုၚ်ဝဂ္ဂုမုဒါဂမၠိုၚ်တုန် မၞုံကဵုရုပ်သာ်ကျေဝ်ဂေါဝ်အိုတ်ရ၊ မၞုံဣန္ဒြဳပေၚ်အုဟ်အိုတ်ရ၊ မၞုံကဵုသာ်မုက္ခဝါဇြုၚ်ကေဝ်အိုတ်ရ၊ မၞုံကဵုသာ်စၞာံဇကု ဇြုၚ်ကေဝ်ဗွဲတၟေၚ်အိုတ်ရ။ ပွမဟီုဂလာန်ဆက်မိတ် ဗွဲမမိပ်စိုတ်အိုဟ်တၟိုဟ် ကေုာံခမဳအာဂန္တုကဂမၠိုၚ်မွဲစွံဂှ် ဒှ်အခိုက်အလေံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် “ယွံခမဳတအ် မိပ်ဇြိပ်ထတ်ယုက်အိုတ်ဟာ၊ ယိုပ်ယာပ်အိုတ်ဟာ၊ ညဳသာသၟဟ်သၟန် မိပ်စိုတ်အိုဟ်တၟိုဟ် သီုဟွံကယျာန်ဓဝါတ်သေက်ဇဵုဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ဂောံပြာပ်လုပ်ဒဂိုန် ဗွဲတသိုခ်အိုတ်ရဟာ၊ သွက်ပိဏ္ဍပါတ်လေဝ် သီုဟွံဒှ်လၟောၚ်ဍောၚ်ၜိုတ်နွံအိုတ်ရဟာ” ရဴဝွံ သၟာန်တိုန် ခမဳဝဂ္ဂုမုဒါဂမၠိုၚ်ဂှ် မိပ်ဇြိပ်ထတ်ယုက်အိုတ်ရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ်၊ ယိုပ်ယာပ်အိုတ်ရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ်၊ ညဳသာသၟဟ်သၟန် မိပ်စိုတ်အိုတ်တၟိုဟ် သီုဟွံကယျာန်ဓဝါတ်သေက်ဇဵုဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ဂောံပြာပ်လုပ်ဒဂိုန် ဗွဲတသိုခ်အိုတ်ရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် သွက်ပိဏ္ဍပါတ်လေဝ် သီုဟွံဒှ်လၟောၚ်ဍောၚ်ၜိုတ် နွံအိုတ်ရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ်” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ။ ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် သီုတီတဴလေဝ် သၟာန်သၟုက်အိုတ်ရ၊ သီုမတီတဴလေဝ် ဟွံသၟာန်သၟုက်အိုတ်ရ။ တီအခိၚ်အခါတုဲ သၟာန်သၟုက်အိုတ်ရ၊ တီအခိၚ်အခါတုဲ ဟွံသၟာန်သၟုက်အိုတ်ရ။ ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် သၟာန်သၟုက်တဴ စပ်ကဵုတုဲဖိုလ်အိုတ်ရ၊ ဟွံစပ်ကဵုဒတုဲဖိုလ်ဂှ် ဟွံသၟာန်သၟုက်အိုတ်ရ။ ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ပါဲကၠေဴ မဟွံစပ်ကဵုဒတုဲဖဵုဂမၠိုၚ် နကဵုမဂ်အိုတ်ရ။ နကဵုဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ၜါပြကာမတွံဂး “ဓရ်ဂှ်လေဝ် ကြက်တွံအိုတ်ရ၊ သိက္ခာပိုဒ်ဂှ်လေဝ် ကြက်ပညပ်တဴ ကုကွးဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ” ဂှ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဲပြကာဂမၠိုၚ် သၟာန်သၟုက်တဴ ခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုရဴသာ်လဵု ညဳသာသၟဟ်သၟန် မိပ်စိုတ်အိုတ်ရော? သွက်ပိဏ္ဍပါတ်လေဝ် သီုဟွံဒှ်လၟောၚ်ဍောၚ်ၜိုတ် နွံအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ အခိၚ်မသၟာန်တိုန် ခမဳပဒတဴသြၚ်ကြုၚ်ဝဂ္ဂုမုဒါဂမၠိုၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ကလေၚ်ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ပသာ်ရော? (ဓရ်ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) နွံပြာကဋ် ကုမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ဟာ ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်ဂှ်) နွံပြာကဋ်ရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲမပတၠပိုဉ်တြဴပြက ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် မုဟိုတ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သွက်ဗုၚ်ဂၞဴဂှ် ဟီုသ္ဂးတဴ ဂုဏ်ဓရ်ၛာန်မဂ်ဖိုလ် မပြဲလောန်လတူဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် မဒှ်ဂြပ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ကေုာံရၚ်သကအ် ကုခရှ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော? ယွံခမဳတအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

69) “ယြဴခမဳမွဲ ဟီုလဴဗ္စ ဓရ်ၛာန်မဂ်ဖိုလ် မပြဲလောန်လတူဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် မဒှ်ဂြပ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး အတိုၚ်ဟီုဍာံစၟတ်မ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဘူတာရောစနသိက္ခပိုဒ်

70) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ ခမဳတြုံ ခမဳဗြဴတုဲ ညးသှေ်သၟေဟ်ဂှ် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂးရ။ ဓရ်ၛာန်မဂ်ဖိုလ် မပြဲလောန်လတူဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် မဒှ်ဂြပ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မ္ဂးဂှ် ၛာန်၊ ဝိမောက္ခ၊ သမာဓိ၊ သမာပတ်၊ လညာတ်ဉာဏ်၊ ပွမဇၞော်ပၟဝ်မဂ်၊ ပွမသ္ပဇၞောဝ်မတ်ဖဵု၊ ပွမပါဲကၠေံကိလေသ၊ ပွမစာ်စ္ဍးနူနဳဝရဏကၟာတ်လဒဵုစိုတ်၊ ပွမမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြရ။ ၛာန် မ္ဂးဂှ် ပဌာမၛာန်၊ ဒုတိယၛာန်၊ တတိယၛာန်၊ စတုတ္ထၛာန်ရောၚ်။ ဝိမောက္ခ မ္ဂးဂှ် ‘သုညတဝိမောက္ခ’ လ္ၚုသုန်နူကိလေသတုဲ ပွမတိတ်ဗၠး၊ ‘အနိမိတ္တဝိမောက္ခ’ ဟွံမကဵုနိမိတ်ဟိုတ်ကိလေသတုဲ ပွမတိတ်ဗၠး၊ ‘အပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခ’ ဟွံမွဲကဵုပွမရာဒနာကိလေသတုဲ ပွမတိတ်ဗၠးရောၚ်။ သမာဓိ မ္ဂးဂှ် ‘သုညတသမာဓိ’ လ္ၚုသုန်နူကိလေသတုဲ ပွမတန်ကြန်၊ ‘အနိမိတ္တသမာဓိ’ ဟွံမွဲကဵုနိမိတ်ဟိုတ်ကိလေသတုဲ ပွမတန်ကြန်၊ အပ္ပဏိဟိတသမာဓိ’ ဟွံမွဲကဵုပွမရာဒနာကိလေသတုဲ ပွမတန်ကြန်ရောၚ်။ သမာပတ် မ္ဂးဂှ် ‘သုညတသမာပတ်’ လ္ၚုသုန်နူကိလေသတုဲ ပွမလုပ်စ၊ ‘အနိမိတ္တသမာပတ်’ ဟွံမွဲကဵုနိမိတ်ဟိုတ်ကိလေသတုဲ ပွမလုပ်စ၊ ‘အပ္ပဏိဟိတသမာပတ်’ ဟွံမွဲကဵုပွမရာဒနာကိလေသတုဲ ပွမလုပ်စရောၚ်။ လညာတ်ဉာဏ် မ္ဂးဂှ် ဝိဇ္ဇာပိပြကာရောၚ်။ ပွမဇၞော်ပၟဝ်မဂ် မ္ဂးဂှ် သတိပဋ္ဌာန်ပန်ပြကာ၊ သမ္ပပ္ပဓါန်ပန်ပြကာ၊ ဣဒ္ဓိပါဒ်ပန်ပြကာ၊ ဣန္ဒြဳမသုန်ပြကာ၊ ဗိုလ်မသုန်ပြကာ၊ ဗောဇ္ၛၚ်ထပှ်ပြကာ၊ မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံပြကာ မပြဲရောၚ်။ ပွမသ္ပဇၞောဝ်မတ်ဖိုလ် မ္ဂးဂှ် ပွမသ္ပဇၞောတ် သောတာပတ္တိဖိုလ်၊ ပွမသ္ပဇၞောဝ်မတ်သကဒါဂါမိဖိုလ်၊ ပွမသ္ပဇၞောဝ်မတ် အနာဂါမိဖိုလ်၊ ပွမသ္ပဇၞောဝ်မတ် အရဟတ္တဖိုလ်ရောၚ်။ ပွမစာ်စ္ဍး နူနဳဝရဏ မ္ဂးဂှ် ပွမစာ်စ္ဍးနူ ‘နဳဝရဏ’ ကၟာတ်လဒဵုစိုတ် နူရာဂ၊ ပွမစာ်စ္ဍးနူ ‘နဳဝရဏ’ ကၟာတ်လဒဵုစိုတ် နူဒေါသ၊ ပွမစာ်စ္ဍး ‘နဳဝရဏ’ ကၟာတ်လဒဵုစိုတ် နူမောဟရောၚ်။ ပွမမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိန်ဇြ မ္ဂးဂှ် ပွမမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြ နပဌမၛာန်၊ ပွမမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြ နဒုတိယၛာန်၊ ပွမမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြ ပ္ဍဲတတိယၛာန်၊ ပွမမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြ နစတုတ္ထၛာန်ရောၚ်။ 71) ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး လုပ်စပဌမၛာန်တုဲ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး ဃောလုပ်စပဌမၛာန်ရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး လုပ်စဒၟံၚ်ပဌမၛာန်ရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး ကလိဂွံပဌမၛာန်ရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ပဌမၛာန်ရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ် ပဌမၛာန်တုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး ဒုတိယၛာန် ။ ပ ။ တတိယၛာန် ။ ပ ။ လုပ်စ စတုတ္ထၛာန်တုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံစတုတ္ထၛာန်ရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ် စတုတ္ထၛာန်တုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး ‘သုညတဝိမောက္ခ’ လ္ၚုသုန်နူကိလေသတုဲ ပွမတိတ်ဗၠး ။ ပ ။ ‘အနိမိတ္တဝိမောက္ခ’ ဟွံမွဲကဵုနိမိတ်ဟိုတ်ကိလေသတုဲ ပွမတိတ်ဗၠး။ ‘အပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခ’ ဟွံမွဲကဵုပွမရာဒနာကိလေသတုဲ ပွမတိတ်ဗၠး။ ‘သုညတသမာဓိ’ လ္ၚုသုန်နူကိလေသတုဲ ပွမတန်ကြန်။ ‘အနိမိတ္တသမာဓိ’ ဟွံမွဲကဵုနိမိတ်ဟိုတ်ကိလေသတုဲ ပွမတန်ကြန်။ လုပ်စ ‘အပ္ပဏိဟိတသမာဓိ’ ဟွံမွဲကဵုပွမရာဒနာကိလေသတုဲ ပွမတန်ကြန်တုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံအပ္ပဏိဟိတသမာဓိရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳဂှ်ဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ် အပ္ပဏိဟိတသမာဓိတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ‘သုညတသမာပတ်’ လ္ၚုသုန်နူကိလေသတုဲ ပွမလုပ်စ ။ ပ ။ ‘အနိမိတ္တသမာပတ်’ ဟွံမွဲကဵုနိမိတ်ဟိုတ်ကိလေသတုဲ ပွမလုပ်စ။ လုပ်စ ‘အပ္ပဏိဟိတသမာပတ်’ ဟွံမွဲကဵု ပွမရာဒနာကိလေသတုဲ ပွမလုပ်စတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံအပ္ပဏိဟိတသမာပတ်ရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ် အပ္ပဏိဟိတသမာပတ်တုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် လုပ်စဝိဇ္ဇာဂမၠိုၚ်ပိပြကာတုဲရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံဝိဇ္ဇာဂမၠိုၚ်ပိပြကာရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ် ဝိဇ္ဇာဂမၠိုၚ်ပိပြကာတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် လုပ်စသတိပဋ္ဌာန်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာ ။ ပ ။ သမ္မပ္ပဓါန်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာ။ ဣဒ္ဓိပါဒ်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံဣဒ္ဓိပါဒ်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳမဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ် ဣဒ္ဓိပါဒ်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာတုဲရ၊ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် လုပ်စဣန္ဒြဳဂမၠိုၚ်မသုန်ပြကာ ။ ပ ။ ဗိုလ်ဂမၠိုၚ်မသုန်ပြကာတုဲ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံဗိုလ်ဂမၠိုၚ်မသုန်ပြကာရ၊ လ္ၚတ်ဒၟဴၚ်ရ၊ ကုခမဳမဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ် ဗိုလ်ဂမၠိုၚ်မသုန်ပြကာတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် လုပ်စဗောဇ္ၛၚ်ဂမၠိုၚ်ထပှ်ပြကာတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံဗောဇ္ၛၚ်ထပှ်ပြကာရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်ဗောဇ္ၛၚ်ဂမၠိုၚ်ထပှ်ပြကာတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် လုပ်စမဂ္ဂၚ်ဒ္စာံပြကာမပြဲတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံမဂ္ဂၚ်ဒ္စာံပြကာမပြဲရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ် မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံပြကာမပြဲတုဲ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ်လုပ်စသောတာပတ္တိဖိုလ် ။ ပ ။ သကဒါဂါမိဖိုလ် ။ ပ ။ အနာဂါမိဖိုလ် ။ ပ ။ အရဟတ္တဖိုလ် တုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံအရဟတ္တဖိုလ်ရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳမဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ် အရဟတ္တိဖိုလ်တုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် အဲသၠထောံကၠေံ ရာဂတုဲရ ။ ပ ။ အဲသၠးထောံကၠေံ ဒေါသတုဲရ။ ကုခမဳမဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲသၠးထောံကၠေံ မောဟတုဲရ၊ ဇအအ်တကၠေံတုဲရ၊ ဗလးကၠေံတုဲရ၊ ပါဲကၠေံတုဲရ၊ ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံတုဲရ၊ ကဵုလကိုတ်ထောံ ဗွဲမဒးရးတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် စိုတ်အဲ စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵု နူရာဂရ ။ ပ ။ စိုတ်အဲ စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူဒေါသရ။ ကုခမဳမဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး စိုတ်အဲစာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵု နူမောဟရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြ လုပ်စပဌမၛာန် ။ ပ ။ ဒုတိယၛာန်။ တတိယၛာန်။ စတုတ္ထၛာန်တုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံစတုတ္ထၛာန် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳမဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်စတုတ္ထၛာန် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

72) ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် လုပ်စပဌမၛာန်ကီု၊ ဒုတိယၛာန်ကီုတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟဴၚ်ရ၊ ကလိဂွံပဌမၛာန်ကီု၊ ဒုတိယၛာန်ကီု၊ လ္ၚတ်ဒၟဴၚ်ရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်ပဌမၛာန်ကီု ဒုတိယၛာန်ကီုတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် လုပ်စပဌမၛာန်ကီု တတိယၛာန်ကီုတုဲရ ။ ပ ။ လုပ်စပဌမၛာန်ကီု၊ စတုတ္ထၛာန်ကီုတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံပဌမၛာန်ကီု စတုတ္ထၛာန်ကီုရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳမဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်ပဌမၛာန်ကီု စတုတ္ထၛာန်ကီုတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ပဌမၛာန်ကီု သုညတဝိမောက္ခကီု ။ ပ ။ အနိမိတ္တမောက္ခကီု အပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခကီု၊ သုညတသမာဓိကီု၊ အနိမိတ္တသမာဓိကီု၊ အပ္ပဏိဟိတသမာဓိကီု လုပ်စတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံပဌမၛာန်ကီု အပ္ပဏိဟိတသမာဓိကီုရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုညခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲ ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်ပဌမၛာန်ကီု အပ္ပဏိဟိတသမာဓိကီုတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ပဌမၛာန်ကီု ဝိဇ္ဇာဂမၠိုၚ်ပိပြကာကီု လုပ်စတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံပဌမၛာန်ကီု ဝိဇ္ဇာဂမၠိုၚ်ပိပြကာကီုရ၊ လ္ၚတ်ဒၟဴၚ်ရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်ပဌမၛာန်ကီု ဝိဇ္ဇာဂမၠိုၚ်ပိပြကာကီုတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ပဌမၛာန်ကီု သတိပဋ္ဌာန်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာကီု ။ ပ ။ သမ္မပ္ပဓါန်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာကီု။ ဣဒ္ဓိပါဒါဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာကီု လုပ်စတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံပဌမၛာန်ကီု ဣဒ္ဓိပါဒ်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာကီုရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲ ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်ပဌမၛာန်ကီု ဣဒ္ဓိပါဒ်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာကီုတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ပဌမၛာန်ကီု ဣန္ဒြဳဂမၠိုၚ်မသုန်ပြကာကီု ။ ပ ။ ဗိုလ်ဂမၠိုၚ်မသုန်ပြကာကီု၊ လုပ်စတုဲ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံပဌမၛာန်ကီု ဗိုလ်ဂမၠိုၚ်မသုန်ပြကာကီုရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲ ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်မဌမၛာန်ကီု ဗိုလ်ဂမၠိုၚ်မသုန်ပြကာကီုတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ပဌမၛာန်ကီု ဗောဇ္ၛၚ်ဂမၠိုၚ်ထပှ်ပြကာကီု လုပ်စတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံပဌမၛာန်ကီု ဗောဇ္ၛၚ်ဂမၠိုၚ်ထပှ်ပြကာကီုရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စရဴဝွံမ္ဂး အဲ ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်ပဌမၛာန်ကီု ဗောဇ္ၛၚ်ဂမၠိုၚ်ထပှ်ပြကာကီုတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ပဌမၛာန်ကီု မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံပြကာမပြဲကီု လုပ်စတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံပဌမၛာန်ကီု မဂ္ဂဒ္စာံပြကာမပြဲကီုရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲ ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်ပဌမၛာန်ကီု မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံပြကာမပြဲကီုတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ပဌမၛာန်ကီု သောတာပတ္တိဖိုလ်ကီု ။ ပ ။ သကဒါဂါမိဖိုလ်ကီု။ အနာဂါမိဖိုလ်ကီု။ အရဟတ္တဖိုလ်ကီု လုပ်စတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံပဌမၛာန်ကီု၊ အရဟတ္တဖိုလ်ကီုရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ် ပဌမၛာန်ကီု၊ အရဟတ္တဖိုလ်ကီုတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ပဌမၛာန်လေဝ် လုပ်စတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ ။ ပ ။ ရာဂလေဝ် အဲသၠးကၠေံတုဲရ။ ဒေါသလေဝ် အဲသၠးကၠေံတုဲရ။ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး မောဟလေဝ် အဲသၠးကၠေံတုဲရ၊ ဇအအ်တကၠေံတုဲရ၊ ဗလးကၠေံတုဲရ၊ ပါဲကၠေံတုဲရ၊ ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံတုဲရ၊ ကဵုလကိုတ်ထောံတုဲရ၊ ကဵုလကိုတ်ထောံ ဗွဲမဒးရးတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ပဌမၛာန်လေဝ် လုပ်စတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ ။ ပ ။ စိုတ်အဲစာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူရာဂတုဲရ ။ ပ ။ စိုတ်အဲ စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူဒေါသတုဲရ။ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စရဴဝွံမ္ဂး စိုတ်အဲ စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူမောဟတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

73) ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ဒုတိယၛာန်ကီု တတိယၛာန်ကီု ။ ပ ။ ဒုတိယၛာန်ကီု စတုတ္ထၛာန်ကီု လုပ်စတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံဒုတိယၛာန်ကီု စတုတ္ထၛာန်ကီုရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲ ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်ဒုတိယၛာန်ကီု စတုတ္ထၛာန်ကီုတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ဒုတိယၛာန်ကီု သုညတဝိမောက္ခကီု ။ ပ ။ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂးစိုတ်အဲ စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူမောဟတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ဒုတိယၛာန်ကီု ပဌမၛာန်ကီု လုပ်စတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ကလိဂွံဒုတိယၛာန်ကီု ပဌမၛာန်ကီုရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်ဒုတိယၛာန်ကီု ပဌမၛာန်ကီုတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ [ဂပ်ဝ်ခ္ဍန်ကၠေံမူတုဲရ] ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် စိုတ်အဲဂှ် နူမောဟလေဝ် စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုရ၊ ပဌမၛာန်လေဝ် လုပ်စတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ စိုတ်အဲဂှ် နူမောဟလေဝ် စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုရ၊ ပဌမၛာန်လေဝ်ကလိဂွံရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး စိုတ်အဲဂှ် နူမောဟလေဝ် စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုရ၊ ပဌမၛာန်လေဝ် အဲဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်တုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး စိုတ်အဲဂှ် နူမောဟလေဝ် စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုရ၊ စိုတ်အဲဂှ် နူဒေါသလေဝ် စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုရ၊ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ပဌမၛာန်ကီု ဒုတိယၛာန်ကီု တတိယၛာန်ကီု စတုတ္ထၛာန်ကီု သုညတဝိမောက္ခ အနိမိတ္တမောက္ခကီု အပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခကီု သုညတသမာဓိကီု အနိမိတ္တသမာဓိကီု အပ္ပဏိဟိတသမာဓိကီု သုညတသမာပတ်ကီု အနိမိတ္တသမာပတ်ကီု အပ္ပဏိဟိတသမာပတ်ကီု ဝိဇ္ဇာဂမၠိုၚ်ပိပြကာကီု သတိပဋ္ဌာန်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာကီု သမ္မပ္ပဓါန်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာကီု ဣဒ္ဓိပါဒ်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာကီု ဣန္ဒြဳဂမၠိုၚ်မသုန်ပြကာကီု ဗိုလ်ဂမၠိုၚ်မသုန်ပြကာကီု ဗောဇ္ၛၚ်ဂမၠိုၚ်ထပှ်ပြကာကီု မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံပြကာမပြဲကီု သောတာပတ္တိဖိုလ်ကီု သကဒါဂါမ်ဖိုလ်ကီု အနာဂါဖိုလ်ကီု အရဟတ္တဖိုလ်ကီု လုပ်စတုဲရ ။ ပ ။ ရာဂလေဝ် အဲသၠးကၠေံတုဲရ။ ဒေါသလေဝ်အဲသၠးကၠေံတုဲရ။ မောဟလေဝ် အဲသၠးကၠေံတုဲရ၊ ဇအအ်တကၠေံတုဲရ၊ ဗလးကၠေံတုဲရ၊ ပါဲကၠေံတုဲရ၊ ကၠဟ်သၠထောံကၠေံတုဲရ၊ ကဵုလကိုတ်ထောံတုဲရ၊ ကဵုလကိုတ်ထောံ ဗွဲမဒးရးတုဲရ၊ စိုတ်အဲဂှ် နူရာဂလေဝ် စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုတုဲရ၊ စိုတ်အဲဂှ် နူဒေါသလေဝ် စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုတုဲရ၊ ကုခမဳ မဟီုလဴဗ္စ ရဴဝွံမ္ဂး စိုတ်အဲဂှ် နူမောဟလေဝ် စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

74) ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် လုပ်စပဌမၛာန်တုဲရ ရဴဝွံ သီုမမိက်သ္ဂးတဴ တတိယၛာန် ။ ပ ။ စတုတ္ထၛာန် သုညတဝိမောက္ခ၊ အနိမိတ္တဝိမောက္ခ၊ အပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခ၊ သုညတသမာဓိ၊ အနိမိတ္တသမာဓိ၊ အပ္ပဏိဟိတသမာဓိ၊ သုညတသမာပတ်၊ အနိမိတ္တသမာပတ်၊ အပ္ပဏိဟိတ သမာပတ်၊ ဝိဇ္ဇာဂမၠိုၚ်ပိပြကာ၊ သတိပဋ္ဌာန်ဂၠိုၚ်ပန်ပြကာ၊ သမ္မပ္ပဓါန်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာ၊ ဣဒ္ဓိပါဒ်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာ၊ ဣန္ဒြဳဂမၠိုၚ်မသုန်ပြကာ၊ ဗိုလ်ဂမၠိုၚ်မသုန်ပြကာ၊ ဗောဇ္ၛၚ်ဂမၠိုၚ်ထပှ်ပြကာ၊ မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံပြကာမပြဲ၊ သောတပတ္တိဖိုလ်၊ သကဒါဂါမိဖိုလ်၊ အနာဂါမိဖိုလ် လုပ်စအရဟတ္တဖိုလ်တုဲရ ။ ပ ။ အဲသၠးကၠေံ ရာဂတုဲရ။ အဲသၠးကၠေံ ဒေါသတုဲရ။ အဲသၠးကၠေံ မောဟတုဲရ၊ ဇအအ်တကၠေံတုဲရ၊ ဗလးကၠေံတုဲရ၊ ပါဲကၠေံတုဲရ၊ ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံတုဲရ၊ ကဵုလကိုတ်ထောံတုဲရ၊ ကဵုလကိုတ်ထောံ ဗွဲမဒးရးတုဲရ၊ စိုတ်အဲစာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူရာဂတုဲရ၊ စိုတ်အဲစာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူဒေါသတုဲရ၊ ကုခမဳ မဟီုဒး ရဴဝွံမ္ဂး စိုတ်အဲ စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူမောဟတုဲရ၊ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် (ညးကလၚ်) တီကၠိုဟ်ခၠၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ (ညးကလၚ်) ဟွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် လုပ်စဒုတိယၛာန်တုဲရ ရဴဝွံ သီုမမိက်သ္ဂးတဴ ။ ပ ။ ကုခမဳ မဟီုဒးရဴဝွံမ္ဂး စိုတ်အဲ စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုမောဟတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် (ညးကလၚ်) တီကၠိုဟ်ခၠၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ (ညးကလၚ်) ဟွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် လုပ်စဒုတိယၛာန်တုဲရ ရဴဝွံ သီုမမိက်သ္ဂးတဴ ကုခမဳ မဟီုဒး ရဴဝွံမ္ဂး လုပ်စပဌမၛာန်တုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် (ညးကလၚ်) တီကၠိုဟ်ခၠၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ (ညးကလၚ်) ဟွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

[ဂပ်ဝ်ခ္ဍန်ကၠေံမူတုဲရ] ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် စိုတ်အဲ စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူမောဟတုဲရ ရဴဝွံ သီုမမိက်သ္ဂးတဴ ကုခမဳမဟီုဒး ရဴဝွံမ္ဂး လုပ်စပဌမၛာန်တုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် (ညးကလၚ်) တီကၠိုဟ်ခၠၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ (ညးကလၚ်) ဟွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် စိုတ်အဲ စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူမောဟတုဲရ ရဴဝွံ သီုမမိက်သ္ဂးတဴ ကုခမဳမဟီုဒး ရဴဝွံမ္ဂးစိုတ်အဲ စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူဒေါသတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် (ညးကလၚ်) တီကၠိုဟ်ခၠၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ (ညးကလၚ်) ဟွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ပဌမၛာန်ကီု ဒုတိယၛာန်ကီု တတိယၛာန်ကီု စတုတ္ထၛာန်ကီု ။ ပ ။ စိုတ်အဲ စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူဒေါသတုဲရ ရဴဝွံ သီုမမိက်သ္ဂးတဴ ကုခမဳ မဟီုဒး ရဴဝွံမ္ဂးစိုတ်အဲစာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူမောဟတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် (ညးကလၚ်) တီကၠိုဟ်ခၠၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ (ညးကလၚ်) ဟွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ဒုတိယၛာန်ကီု တတိယၛာန်ကီု စတုတ္ထၛာန်ကီု ။ ပ ။ စိုတ်အဲစာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူမောဟတုဲရ ရဴဝွံ သီုမမိက်သ္ဂးတဴ ကုခမဳ မဟီုဒး ရဴဝွံမ္ဂး လုပ်စပဌမၛာန်တုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် (ညးကလၚ်) တီကၠိုဟ်ခၠၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ (ညးကလၚ်) ဟွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ။ ပ ။

75) ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳ မဟီုဒး ရဴဝွံမ္ဂး ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဒတဴ ပ္ဍဲဘာ တၠအဲရ၊ ခမဳဂှ် လုပ်စပဌမၛာန်တုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလိဂွံပဌမၛာန်ရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ခမဳဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်ပဌမၛာန်တုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳ မဟီုဒး ရဴဝွံမ္ဂး ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဒတဴ ပ္ဍဲဘာ တၠအဲရ၊ ခမဳဂှ် လုပ်စဒုတိယၛာန် ။ ပ ။ တတိယၛာန်၊ စတုတ္ထၛာန်တုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလိဂွံစတုတ္ထၛာန်ရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ခမဳဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်စတုတ္ထၛာန်တုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳ မဟီုဒး ရဴဝွံမ္ဂး ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဒတဴ ပ္ဍဲဘာ တၠအဲရ၊ ခမဳဂှ် လုပ်စ သုညတဝိမောက္ခ ။ ပ ။ အနိမိတ္တဝိမောက္ခ၊ အပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခ၊ သုညတသမာဓိ၊ အနိမိတ္တသမာဓိ၊ အပ္ပဏိဟိတသမာဓိတုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ လုပ်စဒၟံၚ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလိဂွံအပ္ပဏိဟိတသမာဓိရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ခမဳဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ် အပ္ပဏိဟိတသမာဓိတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳ မဟီုဒးရဴဝွံမ္ဂး ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဒတဴ ပ္ဍဲဘာတၠအဲရ၊ ခမဳဂှ် လုပ်စသုညတသမာပတ် ။ ပ ။ အနိမိတ္တသမာပတ်၊ အပ္ပဏိဟိတသမာပတ်တုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ။ ခမဳဂှ် ကလိဂွံအပ္ပဏိဟိတသမာပတ်ရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ခမဳဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်အပ္ပဏိဟိတသမာပတ်တုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳ မဟီုဒး ရဴဝွံမ္ဂး ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဒတဴ ပ္ဍဲဘာ တၠအဲရ၊ ခမဳဂှ် ဝိဇ္ဇာဂမၠိုၚ်ပိပြကာ ။ ပ ။ သတိပဋ္ဌာန်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာ။ သမ္မပ္ပဓါန်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာ။ ဣဒ္ဓိပါဒ်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာ။ ဣန္ဒြဳဂမၠိုၚ်မသုန်ပြကာ။ ဗိုလ်ဂမၠိုၚ်မသုန်ပြကာ။ ဗောဇ္ၛၚ်ဂမၠိုၚ်ထပှ်ပြကာ။ မဂ္ဂဒ္စာံပြကာမပြဲ။ သောတပတ္တိဖိုလ်။ သကဒါဂါမိဖိုလ်။ အနာဂါမိဖိုလ်။ လုပ်စအရဟတ္တဖိုလ်တုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ခမဳဂှ် သၠးကၠေံရာဂတုဲရ။ သၠးကၠေံ ဒေါသတုဲရ။ သၠးကၠေံမောဟတုဲရ၊ ဇအအ်တကၠေံတုဲရ၊ ဗလးကၠေံတုဲရ၊ ပါဲကၠေံတုဲရ၊ ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံတုဲရ၊ ကဵုလကိုတ်ထောံတုဲရ၊ ကဵုလကိုတ်ထောံ ဗွဲမဒးရးတုဲရ၊ စိုတ်ခမဳဂှ် စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူရာဂတုဲရ၊ စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူဒေါသတုဲရ၊ စာ်စ္ဍးကၟာတ်လဒဵုနူမောဟတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳ မဟီုဒး ရဴဝွံမ္ဂး ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဒတဴ ပ္ဍဲဘာ တၠအဲရ၊ ခမဳဂှ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြ လုပ်စပဌမၛာန် ။ ပ ။ ဒုတိယၛာန်။ တတိယၛာန်။ စတုတ္ထၛာန်တုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ခမဳဂှ် ကလိဂွံစတုတ္ထၛာန် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ခမဳဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်စတုတ္ထၛာန် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳ မဟီုဒး ရဴဝွံမ္ဂး ယြဴခမဳမွဲ ပြဘိုဂ်ရပ်စပ်သ္ၚာ တၠအဲရ၊ သ္ပပြဘိုဂ်စသုၚ်ပိဏ္ဍပါတ် တၠအဲရ၊ သ္ပပြဘိုဂ် ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် တၠအဲရ၊ သ္ပပြဘိုဂ်ဂဥုဲ မဒှ်ကြိယာဗာပၟၚ်ပၟဲလမျီု မစှေ်စးကဵုယဲ တၠအဲရ၊ ခမဳဂှ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြ လုပ်စ စတုတ္ထၛာန်တုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ခမဳဂှ် ကလိဂွံစတုတ္ထၛာန် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ခမဳဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်စတုတ္ထၛာန် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

76) ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳ မဟီုဒး ရဴဝွံမ္ဂး ယြဴခမဳမွဲ ပြဘိုဂ်ဘာတၠအဲတုဲရ ။ ပ ။ ပြဘိုဂ်ရပ်စပ်သ္ၚာ တၠအဲတုဲရ၊ သ္ပပြဘိုဂ်စသုၚ်ပိဏ္ဍပါတ် တၠအဲတုဲရ၊ ပြဘိုဂ်ဘာသၞာသတိက် သၞာဒၟံၚ်တၠအဲတုဲရ၊ သ္ပပြဘိုဂ်ဂဥုဲ မဒှ်ကြိယာဗာပၟၚ်ပၟဲလမျီု မစှေ်စးကဵုယဲ တၠအဲတုဲရ၊ ခမဳဂှ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြ လုပ်စစတုတ္ထၛာန်တုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ၊ ခမဳဂှ် ကလိဂွံစတုတ္ထၛာန် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ခမဳဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်စတုတ္ထၛာန် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြတုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳ မဟီုဒး ရဴဝွံမ္ဂး တၠအဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုယြဴခမဳမွဲတုဲ ကဵုဒါန်ဘာရ ။ ပ ။ ကဵုဒါန်သ္ၚာရ၊ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်ရ၊ ကဵုဒါန်ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ရ၊ ကဵုဒါန်ဂဥုဲ မဒှ်ကြိယာဗာပၟၚ်ပၟဲလမျီု မစှေ်စးကဵုယဲရ၊ ခမဳဂှ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြ လုပ်စစတုတ္ထၛာန်တုဲရ၊ ဃောလုပ်စရ၊ လုပ်စဒၟံၚ်ရ။ ခမဳဂှ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြ ကလိဂွံစတုတ္ထၛာန်ရ၊ လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ခမဳဂှ် ပ္ဍဲဘာမလ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြ ဂပ်ဝ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်စတုတ္ထၛာန်တုဲရ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

77) ဟီုလဴဗ္စ ဍာံစၟတ် ကုခမဳမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဘူတာရောစနသိက္ခာပိုဒ်အဋ္ဌမတုဲရ။

၅.၁.၉။ ဒုဋ္ဌုလ္လာရောစနသိက္ခာပိုဒ်

78) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ကတဵုဒှ်သေက်ဇဵု ကေုာံခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ရ။ တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒဂှ် အာစိုပ်အာပတ်ပွမတိတ်ဍာ်သုက် မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံစေတနာတုဲအာတ်သၚ် အာပတ်ဂှ်ရ၊ သၚ်ကဵုပြဝးအာပတ်ဂှ် ကုတဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် အပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ် ပ္ဍဲဂကောံမဟွံပြာကဋ်မွဲဂှ် သံဃဘတ်နွံရ၊ တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဃောဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပြဝးတုဲ ပ္ဍဲဇြပ်ကဵုပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသၞာလအိတ်မုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “ယွံဥပးတအ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်ထိုၚ်သး မလေပ်ပြာပ်စဴသ္ၚိဂှ် ယြဴနတဲမွဲဟေၚ် သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်မၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါလျုၚ်တုဲ မဂပ်ဝ်ကဵုဒါန်ရ၊ နတဲဂှ်ဟေၚ် သ္ပလွဳပရာတုဲ ဗလးပတိတ်ဍာ်သုက်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒဂှ် အာစိုပ်အာပတ် ပွမပတိတ်ဍာ်သုက် မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံစေတနာတုဲ အာတ်သၚ် ပြဝးအာပတ်ဂှ်ရ၊ သၚ်ကဵုပြဝးအာပတ်ဂှ် ကုတဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒရ၊ တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒဂှ် ဟိုတ်မဒးဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပြဝးဂှ်ရ သ္ဒးဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာလအိတ်မုဟ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုဥပးဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံဟီုလဴဗ္စ အာပတ်မရုန်မဵုခမဳ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ဟီုလဴဗ္စ အာပတ်မရုန်မဵု ခမဳ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵု ခမဳအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် သ္ဂောံဟီုလဴဗ္စ အာပတ်မရုန်မဵု ခမဳ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵု ခမဳအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြၚ်သ္ဍိုက်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ 79) ယြဴခမဳမွဲ သီုဟွံကလိဂွံသၟိတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဟီုလဴဗ္စ အာပတ်မရုန်မဵု ခမဳ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဒုဋ္ဌုလ္လာရောစနသိက္ခာပိုဒ်

80) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ခမဳမွဲသအာၚ်။ အာပတ်မရုန်မဵု မ္ဂးဂှ် ပါရာဇ်န် သံဃာဒိသေသ်စှ်ပိဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ ခမဳတြုံ ခမဳဗြဴတုဲ ညးသှေ်သၟေဟ်ဂှ် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂးရ။ ဟီုလဴဗ္စ မ္ဂးဂှ် ဟီုလဴဗ္စ ကုညးဗြဴကီု ကုညးတြုံကီု ကုခရှ်ကီု ကုခမဳကီုမ္ဂး။ သီုဟွံကလိဂွံသၟိတ်ခမဳဂမၠိုၚ် မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ သၟိတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ။ သမ္မုတိခမဳဂမၠိုၚ် မၞုံကဵုအပိုၚ်အခြာအာပတ်တုဲ ဟွံမွဲကဵုအပိုၚ်အခြာဂကူ ‘ဒကာ’ နွံရ။ သမ္မုတိခမဳဂမၠိုၚ် မၞုံကဵုအပိုၚ်အခြာဂကူ ‘ဒကာ’ တုဲ ဟွံမွဲကဵုအပိုၚ်အခြာအာပတ် နွံရ။ သမ္မုတိခမဳဂမၠိုၚ် အပိုၚ်အခြာအာပတ်လေဝ်နွံ အပိုၚ်အခြာဂကူလေဝ်နွံဂှ် နွံရ။ သမ္မုတိခမဳဂမၠိုၚ် အပိုၚ်အခြာအာပတ်လေဝ်ဟွံမွဲ အပိုၚ်အခြာဂကူလေဝ်ဟွံမွဲဂှ် နွံရ။ အပိုၚ်အခြာအာပတ် မ္ဂးဂှ် ‘နအာပတ်ဂမၠိုၚ်ဗၞတ်ဝွံ ဂပ်ဝ်ဟီုလဴဗ္စရ” ရဴဝွံ ပွမပိုၚ်ခြာသမ္တီစွံလဝ် အာပတ်ဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ အပိုၚ်အခြာဂကူ မ္ဂးဂှ် “ပ္ဍဲဂကူဂမၠိုၚ်ဗၞတ်ဝွံ ဂပ်ဝ်ဟီုလဴဗ္စရ” ရဴဝွံ ပွမပိုၚ်ခြာသမ္တီစွံလဝ် ဂကူဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ အပိုၚ်အခြာအာပတ်လေဝ်နွံ အပိုၚ်အခြာဂကူလေဝ်နွံ မ္ဂးဂှ် “နအာပတ်ဂမၠိုၚ်ဗၞတ်ဝွံ ပ္ဍဲဂကူဂမၠိုၚ်ဗၞတ်ဝွံ ဂပ်ဝ်ဟီုလဴဗ္စရ” ရဴဝွံ အာပတ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ပွမပိုၚ်ခြာသမ္တီစွံလဝ် ဂကူဂမၠိုၚ်လေဝ် ပွမပိုၚ်ခြာသမ္တီစွံလဝ်ရောၚ်။ အပိုၚ်အခြာအာပတ်လေဝ်ဟွံမွဲ အပိုၚ်အခြာဂကူလေဝ်ဟွံမွဲ မ္ဂးဂှ် “နအာပတ်ဂမၠိုၚ်ဗၞတ်ဝွံ ပ္ဍဲဂကူဂမၠိုၚ်ဗၞတ်ဝွံ ဂပ်ဝ်ဟီုလဴဗ္စရ” ရဴဝွံ အာပတ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ပွမဟွံပိုၚ်ခြာလဝ် ဂကူဂမၠိုၚ်လေဝ် ပွမဟွံပိုၚ်ခြာလဝ်ရောၚ်။

81) ပ္ဍဲအရာမၞုံကဵုအပိုၚ်အခြာအာပတ်ဂှ် ပါဲကၠေံအာပတ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်ပိုၚ်ခြာစွံလဝ်တုဲ ဟီုလဴဗ္စ နအာပတ်ဂမၠိုၚ်မွဲသအာၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာမၞုံကဵုအပိုၚ်အခြာဂကူဂှ် ပါဲကၠေံဂကူဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်ပိုၚ်ခြာစွံလဝ်တုဲ ဟီုလဴဗ္စပ္ဍဲဂကူဂမၠိုၚ်မွဲသအာၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာအပိုၚ်အခြာအာပတ်လေဝ်နွံ အပိုၚ်အခြာဂကူလေဝ်နွံဂှ် ပါဲကၠေံအာပတ်ဂမၠိုၚ်မဂပ်ဝ်ပိုၚ်ခြာစွံလဝ် ဂကူဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်ပိုၚ်ခြာစွံလဝ်တုဲ ဟီုလဴဗ္စ နအာပတ်ဂမၠိုၚ်မွဲသအာၚ် ပ္ဍဲဂကူဂမၠိုၚ် မွဲသအာၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာအပိုၚ်အခြာအာပတ်လေဝ်ဟွံမွဲ အပိုၚ်အခြာဂကူလေဝ်ဟွံမွဲဂှ်ဟွံဒးအာပတ်ရ။

82) ပ္ဍဲအာပတ်မရုန်မဵုဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ အာပတ်မရုန်မဵုဒှ်တုဲ ဟီုလဴဗ္စ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး ဝေၚ်ကၠေံသမ္မုတိခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအာပတ်မရုန်မဵုဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟီုလဴဗ္စ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး ဝေၚ်ကၠေံသမ္မုတိခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအာပတ်မရုန်မဵုဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ အာပတ်ဟွံရုန်မဵုဒှ်တုဲ ဟီုလဴဗ္စ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး ဝေၚ်ကၠေံ သမ္မုတိခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ အာပတ်ဟွံရုန်မဵုမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဟီုလဴဗ္စ ပွမကလိလောန်မဟွံရုန်မဵု ပွမကလိလောန်ဟွံရုန်မဵု သာမဏဳမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ အာပတ်မဟွံရုန်မဵုဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ အာပတ်မရုန်မဵုမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအာပတ်မဟွံရုန်မဵုဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအာပတ်မဟွံရုန်မဵုဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ အာပတ်မဟွံရုန်မဵုမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

83) ဟီုလဴဗ္စ ဝတ္ထု (ပွမဗလးသုက်) တုဲ ဟွံဟီုလဴဗ္စအာပတ်ကီု ဟီုလဴဗ္စအာပတ် (သံဃာဒိသေသ်) တုဲ ဟွံဟီုလဴဗ္စဝတ္ထုကီု ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳမကလိဂွံသၟိတ် ခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဒုဋ္ဌုလ္လာရောစနသိက္ခာပိုဒ် နဝမတုဲရ။

၅.၁.၁၀။ ပထဝဳခဏသိက္ခာပိုဒ်

84) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဲပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအဂ္ဂါဠဝစေတဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်အာဠဝဳဂှ် ခမဳကောန်ဍုၚ်အာဠဝဳဂမၠိုၚ် ကၠောန်သ္ပကေၚ်ကာတၟိအိုတ်မ္ဂး အလဵုဇကုလေဝ် ခါဲကတဵုတိအိုတ်ရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုခါဲကတဵုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ်မဒှ်တၞောဝ်ကျာ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် အလဵုဇကုလေဝ်ခါဲကတဵုတိဇၞောန်အိုတ်ရော? ညးအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုခါဲကတဵုအိုတ်ရော? ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ရာန်သကိုတ်တဴ လမျီုမၞုံကဵုဣန္ဒြဳမွဲအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေတ်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳကောန်ဍုၚ်အာဠဝဳဂမၠိုၚ် အလဵုဇကုလေဝ်ခါဲကတဵုတိဇၞောန်အိုတ်ရော? ညးအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုခါဲကတဵုအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် အလဵုဇကုလေဝ်ခါဲကတဵုတိဇၞောန်အိုတ်ရ၊ ညးအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုခါဲကတဵုအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် အလဵုဇကုလေဝ် ခါဲကတဵုတိဇၞော်အိုတ်ရော? ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုခါဲကတဵုအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲတိဇၞော်ဂှ် သမ္တီထေၚ်ကေတ် မၞုံကဵုလမျီုအိုတ်ရ၊ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ 85) ယြဴခမဳမွဲ ခါဲလေဝ်ခါဲတိမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုခါဲမ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ပထဝဳခဏသိက္ခာပိုဒ်

86) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ တိ မ္ဂးဂှ် တိစၟတ် တိပတောံ ရဴဝွံ မၞုံၜါဂကူအိုတ်ရ။ တိစၟတ် မ္ဂးဂှ် ခၞိက်တိသက်သက် တိကမၠေတ်သက်သက် တိမၞုံကဵုတၟံညိနာၚ် တိမၞုံကဵုကြေဟ်ညိနာၚ် တိမၞုံကဵုကဝေက်ညိနာၚ် တိမၞုံကဵုဝါန်ညိနာၚ် တိမၞုံကဵုဗ္တဳညိနာၚ် တိမၞုံကဵုခၞိက်တိဂမၠိုၚ် တိမၞုံကဵုတိကမၠေတ်မဂၠိုၚ်ရောၚ်၊ တိဟွံတူပၟတ်လေဝ် ဂပ်ဝ်ကော်ခဴဂးတိစၟတ်ရ။ ဗွဝ်ခၞိက်တိ ဗွဝ်တိမၠေတ် မဍေက်ဍာဲဗြဲမွဲဝါတုဲ မလောန်လတူပန်ဂိတုလေဝ် ဂပ်ဝ်ကော်ခဴဂးတိစၟတ်ရ။ တိပတောံ မ္ဂးဂှ် တၟံသက်သက် ကြေဟ်သက်သက် ကဝေက်သက်သက် ဝါန်သက်သက် ဗ္တဳသက်သက် တိမၞုံကဵုခၞိက်တိညိနာၚ် တိမၞုံကဵုတိကမၠေတ်ညိနာၚ် တိမၞုံကဵုတၟအ်မဂၠိုၚ် တိမၞုံကဵုကြေဟ်မဂၠိုၚ် တိမၞုံကဵုကဝေက်မဂၠိုၚ် တိမၞုံကဵုဝါန်မဂၠိုၚ် တိမၞုံကဵုဗ္တဳမဂၠိုၚ် တိမတူပၟတ်လေဝ်ဂပ်ဝ်ကော်ခဴဂးတိပတောံရ။ ဗွဝ်ခၞိက်တိ ဗွဝ်တိကမၠေတ် မဍေက်ဍာဲဗြဲမွဲဝါတုဲ မယုတ်ဒေက်သၟဝ်ပန်ဂိတုလေဝ် ဂပ်ဝ်ကော်ခဴဂးတိပတောံရ။ ခါဲ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကု ခါဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဖအောဝ်ကဵုခါဲ မ္ဂးဂှ် ဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ် ခါဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ သီုမဂပ်ဝ်ဖအောဝ်စကာဗၞတ်မွဲဝါဂှ် ခါဲတဴ ဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုဝါမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ 87) ပ္ဍဲတိဇၞော် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီတိဇၞော်ဒှ်တုဲ ခါဲကီု ဖအောဝ်ကဵုခါဲကီု ပလီုပလာ်ပါ်ဗကးကီု ဖအောဝ်ကဵုပလီုပလာ်ပါ်ဗကးကီု စံၚ်ဗဂဵုပၟတ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုစံၚ်ဗဂဵုပၟတ်ကီု ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲတိဇၞော် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ခါဲကီု ဖအောဝ်ကဵုခါဲကီု ပလီုပလာ်ပါ်ဗကးကီု ဖအောဝ်ကဵုပလီုပလာ်ပါ်ဗကးကီု စံၚ်ဗဂဵုပၟတ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုစံၚ်ဗဂဵုပၟတ်ကီု ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲတိဇၞော် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီတိဇၞော်ဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ခါဲကီု ဖအောဝ်ကဵုခါဲကီု ပလီုပလာ်ပါ်ဗကးကီု ဖအောဝ်ကဵုပလီုပလာ်ပါ်ဗကးကီု စံၚ်ဗဂဵုပၟတ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုစံၚ်ဗဂဵုပၟတ်ကီု ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပ္ဍဲတိဇၞော်ဟွံသေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီတိဇၞော်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲတိဇၞော်ဟွံသေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲတိဇၞော်ဟွံသေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီတိဇၞော်ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 88) “ဩဝ်တီဝတ် တိဝွံညိ၊ ဩဝ်ကဵုတိဝွံညိ၊ ဩဝ်ရၚ်တၠုၚ်နၚ် တိဝွံညိ၊ နွံပၟိက်နကဵုတိဝွံရ၊ ဩဝ်သ္ပ တိဝွံ ညံၚ်သ္ဂောံဂပ်ဝ်ညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သီုဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခါဲဒးမ္ဂး၊ ဝိုတ်အာသတိတုဲ ခါဲဒးမ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ကုခမဳဟွံတီ ခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပထဝဳခဏသိက္ခာပိုဒ် ဒသမတုဲရ။ မုသာဝါဒဝဂ် ပဌမတုဲရ။

မုသာဝါဒဝဂ်ဗွဲခမ္ဍန်

မုသာဝါဒသိက္ခာပိုဒ် မဟီုသ္ဂးဟွံဍာံစၟတ်၊ ဩမသဝါဒသိက္ခာပိုဒ် မဟီုဂလာန်လှိုဟ်ထ္ပက်ဗၞုဟ်ပါၚ်၊ ဘိက္ခုပေသုညသိက္ခာပိုဒ် မဟီုဗျဵုအလက်အကြာခမဳဂမၠိုၚ်၊ ပဒသောဓမ္မသိက္ခာပိုဒ် မဖျေံပတိုန်ပြိုၚ်ပိုဒ်ဓရ်၊ သဟသေယျသိက္ခာပိုဒ်ၜါ မတိက်မွဲစွံ၊ ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပိုဒ် မတွံဓရ် ကုမာတုဂါမ်၊ ဘူတာရောစနသိက္ခာပိုဒ် မဟီုလဴဗ္စဍာံစၟတ်၊ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တိရောစနသိက္ခာပိုဒ် မဟီုလဴဗ္စ အာပတ်မရုန်မဵု၊ ပထဝဳခဏသိက္ခာပိုဒ် မခါဲတိဂမၠိုၚ်၊ ဣဝွံတုန်ဗွဲခမ္ဍန်ရောန်။ 

၅.၂။ ဘူတဂါမဝဂ်

၅.၂.၁။ ဘူတဂါမသိက္ခာပိုဒ်

89) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအဂ္ဂါဠဝစေတဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်အာဠဝဳဂှ် ခမဳကောန်ဍုၚ်အာဠဝဳဂမၠိုၚ် ကၠောန်သ္ပကေၚ်ကာတၟိအိုတ်မ္ဂး အလဵုဇကုလေဝ် ကုတ်တၞံဆုအိုတ်ရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုကုတ်အိုတ်ရ။ ခမဳကောန်ဍုၚ်အာဠဝဳမွဲဇကုလေဝ် ကုတ်တဴတၞံဆုမ္ဂး ဒေဝတဴဗြဴ မအုပ်ဓုပ်ပိုၚ်ပြဳတၞံဆုဂှ်တုဲ ပဒတဴဒၟံၚ်ဂှ် “ယွံတဳလပိုဉ် သၟိက်သိုၚ်ခၞံလွဳမာန်ဇကုတုဲ လ္ပကုတ်ထောံလွဳမာန်အဲဍိက်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂှ်ရ ခမဳဂှ် ဟွံကလၚ်ကေတ် (ဂလာန်ဒေဝတဴဗြဴဂှ်) တုဲ ကုတ်ဒၟံၚ်အတိုၚ်ကုတ်လၟိုန်မ္ဂး ကုတ်ဒးအာ သ္ပါတဲကောန်ၚာ် ဒေဝတဴဗြဴဂှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “အဲသ္ဂောံပြိုက်ဂစိုတ်ထောံခမဳဝွံ ပ္ဍဲဒၞဲါဝွံဟေၚ်မ္ဂး ခိုဟ်သန်ရ”ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုဒေဝတဴဗြဴဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် “အဲ ပွပပြိုက်ဂစိုတ်ထောံခမဳဝွံ ပ္ဍဲဒၞဲါဝွံဟေၚ်ဂှ် ဟွံထေက်ရ၊ ဗွဲစၟတ်တုန် သ္ဂောံဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲမ္ဂး ခိုဟ်သန်ရ” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုဒေဝတဴဗြဴဂှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဒေဝတဴဗြဴဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ယွံဒေဝတဴဗြဴ ခိုဟ်သန်၊ ခိုဟ်သန်ရ၊ ယွံဒေဝတဴဗြဴ တၠအဲပွမဟွံပြိုက်ဂစိုတ်ထောံခမဳဂှ် ခိုဟ်သန်ကွေံရ၊ ယွံဒေဝတဴဗြဴ တၠအဲ ယဝ်ပြိုက်ဂစိုတ်ဒးခမဳဂှ်မ္ဂးပွသရာံပါပ် ဇၞော်မောဝ်အာ ကုတၠအဲရ၊ ယွံဒေဝတဴဗြဴ တၠအဲ ဩဝ်အာညိ၊ တၞံဆု မၞုံပ္ဍဲဌာန်မၞုံယၟုဝွံ လ္ၚုသုန် (နူဒေဝတဴညးအုပ်ဓုပ်ပိုၚ်ပြဳ) ရ၊ သွနဿယဲဗ္ဒာဲကဵုတၞံဆုဂှ်တုဲ ဩဝ်ပဒတဴညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် အလဵုဇကုလေဝ်ကုတ်တဴတၞံဆုအိုတ်ရော? ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုကုတ်အိုတ်ရော? ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် မုဟိုတ် ရာန်သတိုက်တဴ လမျီုမၞုံကဵုဣန္ဒြဳမွဲအိုတ်ရော? ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳကောန်ဍုၚ်အာဠဝဳဂမၠိုၚ် အလဵုဇကုလေဝ် ကုတ်တဴတၞံဆုအိုတ်ရော? ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုကုတ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် အလဵုဇကုလေဝ်ကုတ်တဴတၞံဆုအိုတ်ရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုကုတ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠတြဴပြာကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် အလဵုဇကုလေဝ် ကုတ်တဴတၞံဆုအိုတ်ရော? ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုကုတ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲတၞံဆုဂှ် သမ္တီထေၚ်ကေတ် မၞုံကဵုလမျီုအိုတ်ရ၊ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမ ကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်အိုတ်ညိ။

90) ဟိုတ်နူပွမပလီုပလာ်ကုတ်ဗာ်ကၠေံ ဂကောံမဗဳဇတၞံချောဲကၟတ် ဃောမဇၞော်မောဝ်တဴ ဇၞော်မောဝ်တုဲ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဘူတဂါမသိက္ခာပိုဒ်

91) ဂကောံမဗဳဇ တၞးဆုချောဲကၟတ် ဃောမဇၞော်မောဝ်တဴ ဇၞော်မောဝ်တုဲ မ္ဂးဂှ် မဗဳဇရိုဟ် မဗဳဇတၞံ မဗဳဇတၚ် မဗဳဇကၞုၚ်ကၟဝ် မဗဳဇမ မရနုက်ကဵုမသုန် ရဴဝွံ မဗဳဇ နွံမသုန်ဂကူရ။ မဗဳဇရိုဟ် မ္ဂးဂှ် မိတ် လ္ဂဝ် ထၞ ဍိုပ်သဴ ဓိဝိုဟ် ခတိုအ်ဏဳ ကၟတ်ဥသဳ ဓမိတ်ဇၞော်ရောၚ်၊ သအာၚ်နူဂှ် တၞံဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲရိုဟ် စတ်တဵုရိုဟ် မကၠုတ်ကၟဝ်တိုန် ဗွဲမဒးရး နွံအိုတ်ရ၊ သီုဖအိုတ်ဂှ် မဗဳဇရိုဟ်မ္ဂးရ။ မဗဳဇလၟဳတၞမ် မ္ဂးဂှ် တၞံဇြဲမှာဘုတ် တၞံဇြဲသုမ် တၞံဇြဲတောန် တၞံဝိဍာ် တၞံဆုမ္ၚဵုဒဵု (တၞံဆုပ္ၚာ-ထေၚ်ကေတ်ရ)၊ တၞံဇြဲက္ၜိုၚ်ရောၚ်၊ သအာၚ်နူဂှ် တၞံဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲလၟဳတၞံတၞာၚ်ဗာၚ် စတ်တဵုတၞာၚ်ဗာၚ်တုဲ မကၠုတ်ကၟဝ်တိုန်ဗွဲမဒးရး နွံအိုတ်ရ၊ သီုဖအိုတ်ဂှ် မဗဳဇလၟဳတၞံမ္ဂးရ။ မဗဳဇတၚ် မ္ဂးဂှ် တၞံက္ၜဴ တၞံဒုန် တၞံကပိုဟ်ရောၚ်၊ သအာၚ်နူဂှ် တၞံဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၚ် စတ်တဵုတၚ်တုဲ မကၠုတ်ကၟဝ်တိုန်ဗွဲမဒးရး နွံအိုတ်ရ၊ သီုဖအိုတ်ဂှ် မဗဳဇတၚ်မ္ဂးရ။ မဗဳဇကၞုၚ်ကၟဝ် မ္ဂးဂှ် တၞံဝါၚ်ဗတာၚ် တၞံဝါၚ်ဒြာဲ (ဝါၚ်ဂြိုပ်) တၞံဍိုပ်ဍုၚ် (ဝါၚ်ဂလာ) ရောၚ်၊ သအာၚ်နူဂှ် တၞံဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကၞုၚ်ကၟဝ် စတ်တဵုကၞုၚ်ကၟဝ်တုဲ မကၠုတ်ကၟဝ်တိုန်ဗွဲမဒးရးနွံအိုတ်ရ၊ သီုဖအိုတ်ဂှ် မဗဳဇကၞုၚ်ကၟဝ်မ္ဂးရ။ မဗဳဇမ မ္ဂးဂှ် ဩောံၜဲရောၚ်၊ သအာၚ်နူဂှ် တၞံဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲမ ဂြာတ်တဵုမတုဲ မကၠုတ်ကၟဝ်တိုန်ဗွဲမဒးရး နွံအိုတ်ရ၊ သီုဖအိုတ်ဂှ် မဗဳဇမမ္ဂးရ။

92) ပ္ဍဲမဗဳဇ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမဗဳဇဒှ်တုဲ ကုတ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုကုတ်ကီု ပလီုပလာ်ပါ်ဗကးကီု ဖအောဝ်ကဵုပလီုပလာ်ပါ်ဗကးကီု ဖျိန်ကီု ဖအောဝ်ကဵုဖျိန်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမဗဳဇ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ကုတ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုကုတ်ကီု ပလီုပလာ်ပါ်ဗကးကီု ဖအောဝ်ကဵုပလီုပလာ်ပါ်ဗကးကီု ဖျိန်ကီု ဖအောဝ်ကဵုဖျိန်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဗဳဇ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမဗဳဇဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ကုတ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုကုတ်ကီု ပလီုပလာ်ပါ်ဗကးကီု ဖအောဝ်ကဵုပလီုပလာ်ဗကးကီု ဖျိန် ဖအောဝ်ကဵုဖျိန်ကီုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပ္ဍဲမဗဳဇဟွံသေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမဗဳဇမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဗဳဇဟွံသေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်။ ပ္ဍဲမဗဳဇဟွံသေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမဗဳဇဟွံသေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

93) “ဩဝ်တီဝတ် မဗဳဇဝွံညိ၊ ဩဝ်ကဵုမဗဳဇဝွံညိ၊ ဩဝ်ရေၚ်တၠုၚ်နၚ် မဗဳဇဝွံညိ၊ နွံပၟိက် နကဵုမဗဳဇ၊ ဩဝ်သ္ပ မဗဳဇဝွံ ညံၚ်သ္ဂောံဂပ်ဝ်ညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳ ဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳဝိုတ်အာသတိတုဲသ္ပဒးအာ ခမဳဟွံတီ ခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဘူတဂါမသိက္ခာပိုဒ် ပဌမတုဲရ။

၅.၂.၂။ အညဝါဒကသိက္ခာပိုဒ်

94) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဃောသိတာရာမ် ဇရေၚ်ကောသမ္ဗဳဂှ် တဳလပိုဉ်ဆန္န ဒ္ဂေတ်သ္ပတဴအရာဟွံထေက်ကဵုဒ္ဂေတ်သ္ပတုဲ အခိၚ်သၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် နကဵုအာပတ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ်ဂှ် “ မုရဴညးမွဲ ဒးအာပတ်ရော? ပသာ်ဒးအာပတ်ရော? မုရဴဟိုတ်နူဟိုတ်မွဲ ဒးအာပတ်ရော? မုရဴနအကာဲအရာမွဲ ဒးအာပတ်ရော? ဟီုသ္ဂးကဵုညးလဵုအိုတ်ရော? ဟီုသ္ဂးတဴ မုမွဲအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “တဳလပိုဉ်ဆန္နဂှ် အခိၚ်သၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် နကဵုအာပတ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ်ဂှ် မုရဴညးမွဲ ဒးအာပတ်ရော? ပသာ် ဒးအာပတ်ရော? မုရဴဟိုတ်နူဟိုတ်မွဲ ဒးအာပတ်ရော? မုရဴနအကာဲအရာမွဲ ဒးအာပတ်ရော? ဟီုသ္ဂးကဵုညးလဵုအိုတ်ရော? ဟီုသ္ဂးတဴ မုမွဲအိုတ်ရော ရဴဝွံ မုဟိုတ် ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဆန္န တၠအဲ အခိၚ်သၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် နကဵုအာပတ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ်ဂှ် “မုရဴညးမွဲ ဒးအာပတ်ရော? ပသာ် ဒးအာပတ်ရော? မုရဴဟိုတ်နူဟိုတ်မွဲ ဒးအာပတ်ရော? မုရဴနအကာဲအရာမွဲ ဒးအာပတ်ရော? ဟီုသ္ဂးကဵုညးလဵုအိုတ်ရော? ဟီုသ္ဂးတဴ မုမွဲအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာတြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တၠအဲ အခိၚ်သၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် နကဵုအာပတ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ်ဂှ် “မုရဴညးမွဲ ဒးအာပတ်ရော? ပသာ် ဒးအာပတ်ရော? မုရဴဟိုတ်နူဟိုတ်မွဲ ဒးအာပတ်ရော? မုရဴနအကာဲအရာ ဒးအာပတ်ရော? ဟီုသ္ဂးကဵုညးလဵုအိုတ်ရော? ဟီုသ္ဂးတဴ မုမွဲအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ မုဟိုတ် ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ဟီုဂရိုဟ်တုဲ ။ ပ ။ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲမ္ဂး သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး သၚ် ဩဝ်ပတိုန် အညဝါဒကကမ် ကုခမဳဆန္နညိ ‘ဩဝ်ကဵုတန်တဴ ပ္ဍဲဒဒှ်ညးမလေပ်ဟီုဂလာန် မသအာၚ်နူဂလာန်မသၟာန်ညိ’။ ယွံခမဳတအ် အတိုၚ်ကြက်သ္ဂးဂတဝွံ ဂပ်ပ်ပတိုန်ရ၊ ခမဳ စဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်တုဲ မၞုံကဵုအစောံသတ္တိဂှ် သ္ဒးကဵုသၚ်တီရ။

95) “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩတ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ခမဳဆန္နဝွံ အခိၚ်သၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် နကဵုအာပတ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ်ဂှ် ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ်ရ၊ ကမ်မၞုံကဵုအခိၚ်မဗဗွဲကုသၚ် ယဝ်ဒှ်မ္ဂး သၚ် ပတိုန် အညဝါဒကကမ် ကုခမဳဆန္နရ၊ ဣဝွံတုန် ပွမကဵုတီရောၚ်။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ပလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ခမဳဆန္နဝွံ အခိၚ်သၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် နကဵုအာပတ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ်ဂှ် ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ်ရ၊ သၚ် ပတိုန်အညဝါဒကကမ် ကုခမဳဆန္နရ၊ ‘ကဵုတန်တဴ ပ္ဍဲဒဒှ်မလေပ်ဟီုဂလာန်မသအာၚ် နူဂလာန်မသၟာန်ရ၊ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ သ္ဍိုက်မၠိုက်ပွမပတိုန်အညဝါဒကကမ် ကုခမဳဆန္နရ’၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ရ၊ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ ဟွံမွဲကဵု ပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဟီုတိုန်ရ။ သၚ် ဂပ်ဝ်ပတိုန်အညဝါဒကကမ် ကုခမဳဆန္နတုဲရ၊ ကုသၚ်ဂှ် မၞုံကဵညပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒၟံၚ်ကၞပ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြရ၊ နမဒၟံၚ်ကၞပ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြရဴဝွံ ဂွံတီကေတ် ဒဒှ်မသ္ဍိုက်မၠိုက်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ (သ္ဒးကဵုတီရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် တဳလပိုဉ်ဆန္န နဟိုတ်မဂၠိုၚ်တုဲမ္ဂး ပွမဇြိုၚ်ကဵုသွက်ဂွံလွဳမြိမြန်ဇကုဇကု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ဟိုတ်နူပွမဟီုဂလာန် မသအာၚ်နူဂလာန်မသၟာန် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဒးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

96) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ခမဳဆန္န အခိၚ်သၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် နကဵုအာပတ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ်ဂှ် “ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ရ”ရဴဝွံ သ္ပပၠုပ်စိုတ်တုဲ သီုမဒၟံၚ်တဴသ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဂှ် ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်သၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “တဳလပိုဉ်ဆန္နဂှ် အခိၚ်သၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် နကဵုအာပတ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ် ဒၟံၚ်တဴသ္ၚိတ်သ္ၚိတ်တုဲ မုဟိုတ် သ္ဂောံပြိုက်ဖ္ဍောၚ်သၚ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဆန္န တၠအဲ အခိၚ်သၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် နကဵုအာပတ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ်ဂှ် ဒၟံၚ်တဴသ္ၚိတ်သ္ၚိတ်တုဲ ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်သၚ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ”ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တၠအဲ အခိၚ်သၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် နကဵုအာပတ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ် ဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်တုဲ မုဟိုတ်သ္ဂောံပြိုက်ဖ္ဍောၚ်သၚ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲ သ္ပဒး)ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ဟီုဂရိုဟ်တုဲ ။ ပ ။ တွံကဵုဂလာန်ဓရ် တုဲမ္ဂး သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး သၚ် ဩဝ်ပတိုန် ဝိဟေသကကမ် ကုခမဳဆန္နညိ ‘ဩဝ်ကဵုတန်တဴ ပ္ဍဲဒဒှ်ညးမလေပ်ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်ညိ’။ ယွံခမဳတအ် အတိုၚ်ကြက်သ္ဂးဂတဝွံ ဂပ်ဝ်ပတိုန်ရ၊ ခမဳ စဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်တုဲ မၞုံကဵုအစောံသတ္တိဂှ် သ္ဒးကဵုသၚ်တီရ။

97) “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ခမဳဆန္နဝွံ အခိၚ်သၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် နကဵုအာပတ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ် နပွမဒၟံၚ်ထောံသ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဂှ် ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်သၚ်ရ၊ ကမ်မၞုံကဵုအခိၚ်မဗဗွဲကုသၚ် ယဝ်ဒှ်မ္ဂး၊ သၚ် ပတိုန်ဝိဟေသကကမ် ကုခမဳဆန္န၊ ဣဝွံတုန် ပွမကဵုတီရောၚ်။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ခမဳဆန္နဝွံ အခိၚ်သၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် နကဵုအာပတ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ် နပွမဒၟံၚ်ထောံသ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဂှ် ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်သၚ်ရ၊ သၚ် ပတိုန်ဝိဟေသကကမ် ကုခမဳဆန္နရ၊ ကဵုတန်တဴ ပ္ဍဲဒဒှ်ညးမလေပ်ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်ရ၊ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ သ္ဍိုက်မၠိုက်ပွမပတိုန်ဝိဟေသကကမ် ကုခမဳဆန္နရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ရ။ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ ဟွံမွဲကဵုပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဟီုတိုန်ရ။ သၚ် ဂပ်ဝ်ပတိုန်ဝိဟေသကကမ် ကုခမဳဆန္နတုဲရ၊ ကုသၚ် မၞုံကဵုပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒၟံၚ်ကၞပ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြရ၊ နမဒၟံၚ်ကၞပ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြ ရဴဝွံ ဂွံတီကေတ် ဒဒှ်မသ္ဍိုက်မၠိုက်ဂှ်ရ ” ရဴဝွံ (သ္ဒးကဵုတီရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် တဳလပိုည်ဆန္န နဟိုတ်မဂၠိုၚ်တုဲမ္ဂး ပွမဇြိုၚ်ကဵုသွက်ဂွံလွဳမြိမြန်ဇကုဇကု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

98) “ဟိုတ်နူပွမဟီုဂလာန် မသအာၚ်နူဂလာန်မသၟာန် ဟိုတ်နူပွမပြိုက်ဖ္ဍောၚ်သၚ် နပွမဒၟံၚ်ထောံသ္ၚိတ်သ္ၚိတ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်အညဝါဒကသိက္ခာပိုဒ်

99) ဟီုဂလာန်မသအာၚ်နူဂလာန်မသၟာန် မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ် အခိၚ်မသၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် ပ္ဍဲဝတ္ထု (ဟိုတ်) ကီု ပ္ဍဲအာပတ် (ဒုဟ်) ကီုဂှ် ဟွံမိက်ဟီုသှ် ဟိုတ်ဝတ္ထုအာပတ်ဂှ် ဟွံမိက်ကဵုပြာကဋ် ဟိုတ်ဝတ္ထုအာပတ်ဂှ်တုဲ ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ်ရ၊ “မုရဴညးမွဲ ဒးအာပတ်ရော? ပသာ် ဒးအာပတ်ရော? မုရဴဟိုတ်နူဟိုတ်မွဲ ဒးအာပတ်ရော? မုရဴနအကာဲအရာမွဲ ဒးအာပတ်ရော? ဟီုသ္ဂးကဵုညးလဵုအိုတ်ရော? ဟီုသ္ဂးတဴ မုမွဲအိုတ်ရော? ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ၊ ပွမဟီုသ္ဂး ရဴဝွံ ဟီုဂလာန်မသအာၚ်နူဂလာန်မသၟာန်သၟုက်မ္ဂးရ။ ပွမပြိုက်ဖ္ဍောၚ်သၚ် မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ် အခိၚ်မသၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် ပ္ဍဲဝတ္ထုကီု ပ္ဍဲအာပတ်ကီုဂှ် ဟွံမိက်ဟီုသှ် ဟိုတ်ဝတ္ထုအာပတ်ဂှ် ဟွံမိက်ပြာကဋ် ဟိုတ်ဝတ္ထုအာပတ်ဂှ်တုဲ သီုမဒၟံၚ်တဴသ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဂှ် ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်သၚ်ရ၊ ပွမဒၟံၚ်တဴသ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဝွံ ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်သၚ်မ္ဂးရ။

100) ကိုပ်ကၠာဟဂပ်ဝ်ပတိုန်အညဝါဒကကမ်ဏီ ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ် အခိၚ်မသၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် ဝတ္ထုကီု အာပတ်ကီုဂှ် ဟွံဟီုမိက်ဟီုသှ် ဟိုတ်ဝတ္ထုအာပတ်ဂှ် ဟွံမိက်ကဵုပြာကဋ် ဟိုတ်ဝတ္ထုအာပတ်ဂှ်တုဲ “မုရဴညးမွဲ ဒးအာပတ်ရော? ပသာ် ဒးအာပတ်ရော? မုရဴဟိုတ်နူဟိုတ်မွဲ ဒးအာပတ်ရော? မုရဴနအကာဲအရာမွဲ ဒးအာပတ်ရော? ဟီုသ္ဂးကဵုညးလဵုအိုတ်ရော? ဟီုသ္ဂးတဴ မုမွဲအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကိုပ်ကၠာဟဂပ်ဝ်ပတိုန်ဝိဟေသကကမ်ဏီ ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ် အခိၚ်မသၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် ဝတ္ထုကီု အာပတ်ကီုဂှ် ဟွံမိက်ဟီုသှ် ဟိုတ်ဝတ္ထုအာပတ်ဂှ် ဟွံမိက်ကဵုပြာကဋ် ဟိုတ်ဝတ္ထုအာပတ်ဂှ်တုဲ သီုမဒၟံၚ်တဴသ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဂှ် ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်သၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပတိုန်အညဝါဒကကမ်တုဲမှ ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ် အခိၚ်မသၟာန်ကၟုက်စၟဳစၟတ် ဝတ္ထုကီု အာပတ်ကီုဂှ် ဟွံမိက်ဟီုသှ် ဟိုတ်ဝတ္ထုအာပတ်ဂှ် ဟွံမိက်ကဵုပြာကဋ် ဟိုတ်ဝတ္ထုအာပတ်ဂှ်တုဲ “မုရဴညးမွဲ ဒးအာပတ်ရော? ပသာ် ဒးအာပတ်ရော? မုရဴဟိုတ်နူဟိုတ်မွဲ ဒးအာပတ်ရော? မုရဴနအကာဲအရာ ဒးအာပတ်ရော? ဟီုသ္ဂးကဵုညးလဵုအိုတ်ရော? ဟီုသ္ဂးတဴ မုမွဲအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဟိုတ်မွဲသအာၚ် နကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပတိုန်ဝိဟေသကကမ်တုဲမှ ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ် အခိၚ်မသၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ် ဝတ္ထုကီု အာပတ်ကီုဂှ် ဟွံမိက်ဟီုသှ် ဟိုတ်ဝတ္ထုအာပတ်ဂှ် ဟွံမိက်ကဵုပြာကဋ် ဟိုတ်ဝတ္ထုအာပတ်ဂှ်တုဲ နမဒၟံၚ်တဴသ္ၚိတ်သ္ၚိတ် ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်သၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

101) ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ဟိုတ်နူပွမဟီုဂလာန်မသအာၚ်နူလောန်မသၟာန် ပွမပြိုက်ဖ္ဍောၚ်သၚ် နမဒၟံၚ်တဴသ္ၚိတ်သ္ၚိတ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟိုတ်နူပွမဟီုဂလာန်မသအာၚ်နူဂလာန်မသၟာန် ပွမပြိုက်ဖ္ဍောၚ်သၚ် နမဒၟံၚ်တဴ သ္ၚိတ်သ္ၚိတ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ အဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ဟိုတ်နူပွမဟီုဂလာန်မသအာၚ်နူဂလာန်မသၟာန် ပွမပြိုက်ဖ္ဍောၚ်သၚ် နမဒၟံၚ်တဴသ္ၚိတ်သ္ၚိတ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

102) ဟွံတီတုဲ သၟာန်မ္ဂး၊ (သၟန်ပါၚ်) ဂိတုဲ ဟွံဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ “ပွမကတဵုဒှ်သေက်ဇဵု ပွမကယျာန်ဒဝါတ် ပွမဂိုၚ်ကေတ်ကွေတ်မစှေ်စး ပွမဟီုဂလာန်စှေ်စး ဒဒက်တဴသၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ” ရဴဝွံ ဟွံဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ “သၚ်ပါ်ဒကးကီု စရိတ်သၚ် (သၚ်ကရောန်) ကီု ကြက်ကတဵုဒှ်ရ” ရဴသာ်ဝွံ ဟွံဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ နမဟွံဗဗွဲဓရ်ကီု နဂကောံၜါဇကုပ်ဇကုကီု သီုဟွံထေက်ကဵုသ္ပကမ် ကြက်သ္ပကမ်ရ” ရဴဝွံ ဟွံဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ အညဝါဒကသိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယတုဲရ။

၅.၂.၃။ ဥဇ္ၛာပနကသိက္ခာပိုဒ်

103) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် မဒှ်ဒၞဲါကဵုစၞ ကုယန်လမ္စံက်ဂမၠိုၚ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဒဗ္ဗ မဒှ်ကောန်သၟိၚ်မလ္လ ဘာသၞာသတိက် သၞာဒၟံၚ်သၚ်လေဝ် လးပညပ်ရ၊ ပိဏ္ဍပါတ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် စၞောန်ထ္ၜးရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳမေတ္တိယဘူမဇကဂမၠိုၚ် ညးသၟတ်လေဝ်ဒှ်အိုတ်ရ၊ ပိုဉ်ကမ်လေဝ်အောန်အိုတ်ရ၊ ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် မယုတ်ပရေအ်ဂမၠိုၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်မယုတ်ပရေအ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဂြပ်သၚ်ဂှ် အာစိုပ်ကုခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ။ ခမဳမေတ္တိယဘူမဇကဂမၠိုၚ်ဂှ် “ဒဗ္ဗမဒှ်ကောန်သၟိၚ်မလ္လ နမသ္ဍိုက်ဆာန် (ဗက်စဆန္ဒာဂတိတုဲ) လးပညပ်တဴ ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ရ၊ နမသ္ဍိုက်ဆာန် (ဗက်စဆန္ဒာဂတိတုဲ) စၞောန်ထ္ၜးတဴပိဏ္ဍပါတ်ဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုဂရိုဟ် တဳလပိုဉ်ဒဗ္ဗ မဒှ်ကောန်သၟိၚ်မလ္လအိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳမေတ္တိယဘူမဇကဂမၠိုၚ် သကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုဂရိုဟ် တဳလပိုဉ်ဒဗ္ဗ မဒှ်ကောန်သၟိၚ်မလ္လအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုဂရိုဟ် ဒဗ္ဗမဒှ် ကောန်သၟိၚ်မလ္လအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ”ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြဟာ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် သကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုဂရိုဟ် ဒဗ္ဗမဒှ်ကောန်သၟိၚ်မလ္လအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ဟိုတ်နူပွမကဵုဟီုဂရိုဟ် (ခမဳ) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

104) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳမေတ္တိယဘူမဇကဂမၠိုၚ် “တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပဲါကၠေံ ပွမကဵုဟီုဂရိုဟ်ခမဳရ” “နဗၞတ်ဝွံ ခမဳဂမၠိုၚ် ကြက်မိၚ်ကေတ်မာန်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ “တဳလပိုဉ်ဒဗ္ဗ မဒှ် ကောန်သၟိၚ်မလ္လ နမသ္ဍိုက်ဆာန် (ဗက်စဆန္ဒာဂတိတုဲ) လးပညပ်တဴ ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ရ၊ နမသ္ဍိုက်ဆာန် (ဗက်စဆန္ဒာဂတိတုဲ) စၞောန်ထ္ၜးတဴ ပိဏ္ဍပါတ်ဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက် တဳလပိုဉ်ဒဗ္ဗ မဒှ်ကောန်သၟိၚ်မလ္လ ပ္ဍဲဇရေၚ်ခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ (အတိုၚ်ပါဠိနွံ သောဿန္တိ-ကၠာဲလဝ်ရ၊) ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳမေတ္တိယဘူမဇကဂမၠိုၚ် ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက် တဳလပိုဉ်ဒဗ္ဗ မဒှ်ကောန်သၟိၚ်မလ္လအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ ၊ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက် ဒဗ္ဗမဒှ်ကောန်သၟိၚ်မလ္လအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ”ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ်ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက် ဒဗ္ဗမဒှ်ကောန်သၟိၚ်မလ္လအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

105) “ဟိုတ်နူပွမကဵုဟီုဂရိုဟ် (ခမဳ) ဟိုတ်နူပွမပျုတ်ဗ္ဒေက် (ခမဳ) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဥဇ္ၛာပနကသိက္ခာပိုဒ်

106) ပွမကဵုဟီုဂရိုဟ် မ္ဂးဂှ် မိက်ဂွံသ္ပမသက္ကုဂုဏ် မိက်ဂွံသ္ပမသက္ကုဒယှ်တှ် မိက်ဂွံသ္ပမုက်မတ်ဟွံကျေဝ် (ခဍိုက်မုက်ဂဝ) ခမဳ သၚ်သၟိတ်လဝ် တၞဟ်နလးပညပ် ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ကီု တၞဟ်နစၞောန်ထ္ၜး ပိဏ္ဍပါတ်ကီု တၞဟ်နပါ်ပရအ်ယာဂုကီု တၞဟ်နပါ်ပရအ်သတ်ဆုကီု တၞဟ်နပါ်ပရအ်စၞသ္ၚာဲ (ကွာၚ်ၜဲ) ကီု တၞဟ်နသၠးကဵုဗၞတ်ညိနာၚ်ကီုတုဲ ကဵုညးမဒှ်ခမဳ ဟီုဂရိုဟ်မ္ဂး၊ ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ဟိုတ်နူပွမကဵုဟီုဂရိုဟ်၊ ပွမဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက် ဒးအာပတ် ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟိုတ်နူပွမကဵုဟီုဂရိုဟ် ပွမဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ဟိုတ်နူပွမကဵုဟီုဂရိုဟ် ပွမပျုတ်ဗ္ဒေက် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ကဵုညးမဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ ဟီုဂရိုဟ်မ္ဂး၊ ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ မိက်ဂွံသ္ပမသက္ကုဂုဏ် မိက်ဂွံသ္ပမသက္ကုဒယှ်တှ် မိက်ဂွံသ္ပမုက်မတ်ဟွံကျေဝ် (ခဍိုက်မုက်ဂဝ) ခမဳသၚ်မဟွံသၟိတ်လဝ် တၞဟ်နလးပညပ် ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ကီု တၞဟ်နစၞောန်ထ္ၜးပိဏ္ဍပါတ်ကီု တၞဟ်နပါ်ပရအ်ယာဂုကီု တၞဟ်နပါ်ပရအ်သတ်ဆုကီု တၞဟ်နပါ်ပရအ် စၞသ္ၚာဲ (ကွာၚ်ၜဲ) ကီု တၞဟ်နသၠးကဵုဗၞတ်ညိနာၚ်ကီုတုဲ ကဵုခမဳကီု ညးမဟွံသေၚ်ကဵုခမဳကီု ဟီုဂရိုဟ်မ္ဂး၊ ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ မိက်ဂွံမသက္ကုဂုဏ် မိက်ဂွံသ္ပမသက္ကုဒယှ်တှေ် မိက်ဂွံသ္ပမုက်မတ်ဟွံကျေဝ် (ခဍိုက်မုက်ဂဝ) ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မဒှ်သၚ်မသၟိတ်လဝ် မဟွံသၟိတ်လဝ် တၞဟ်ရလးပညပ် ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ကီု တၞဟ်နစၞောန်ထ္ၜးပိဏ္ဍပါတ်ကီု တၞဟ်နပါ်ပရအ်ယာဂုကီု တၞဟ်နပါ်ပရအ်သတ်ဆုကီု တၞဟ်နပါ်ပရအ်စၞသ္ၚာဲ (ကွာၚ်ၜဲ) ကီု တၞဟ်နသၠးကဵုဗၞတ်ညိနာၚ်ကီုတုဲ ကဵုခမဳကီု ညးမဟွံသေၚ်ကဵုခမဳကီု ဟီုဂရိုဟ်မ္ဂး၊ ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

107) ဗွဲသဘဴပကတိ ခမဳမသ္ပဒၟံၚ် ဟိုတ်နူသ္ဍိုက်ဆာန် (ဆန္ဒာဂတိ)၊ ဟိုတ်နူပွမထေဲပၞတ် (ဒေါသာဂတိ၊) ဟိုတ်နူပွမဝိဝိၚ်ဒိုဟ်ဓီု (မောဟာဂတိ) ဟိုတ်နူပွမဖေက် (ဘယာဂတိ) ဂှ် ကဵုဟီုဂရိုဟ်မ္ဂး၊ ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဥဇ္ၛာပနကသိက္ခာပိုဒ် တတိယတုဲရ။

၅.၂.၄။ ပဌမသေနာသနသိက္ခာပိုဒ်

108) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အခိၚ်ဥတုမုဟ်ကျာ လးလဝ်သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် ပ္ဍဲအမှဲအကးတုဲ သီုကဵုဇကုဂမ္တဴတဴအိုတ်ဂှ် ‘သီုမဖအၚ်ဒၟံၚ်တ္ၚဲအိုတ်ဂှ်’ အခိၚ်ဂရၚ်ပတီတိုန် အခိၚ်အခါဂှ် ပဲါစ္ဍးအာအိုတ်မ္ဂး ဟွံလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ် သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂှ်အိုတ်ရ၊ ဟွံဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်အိုတ်ရ၊ ဟွံဂရၚ်ပတီလေဝ် ပဲါစ္ဍးအိုတ်ရ၊ သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂှ် ဍေက် (ဗြဲလတိုပ်) ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် လးလဝ်သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် ပ္ဍဲအမှဲအကးတုဲ ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး ဟွံလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ် သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂှ်အိုတ်ရော? ဟွံဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်အိုတ်ရော? ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာအိုတ်ရော? သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂှ် ဍေက် (ဗြဲလတိုပ်) ရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚိ ပ္ဍဲအမှဲအကး ။ ပ ။ ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

109) “ယြဴခမဳမွဲ ဇံၚ်ခါတ်ကီု ခတဵုဒလာဲခုၚ်ဇမၠိၚ်ကီု ဖုန်ကီု ကောပ်ကာဲဒေဲါ (ဂတဵုထၟိက်) ကီု (သကဝ်၊နှာ-လေဝ်ဂး) မဒှ်ဂြပ်သၚ်ဂှ် ပ္ဍဲအမှဲအကး လးတုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလးတုဲကီု ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး မပ္တံကဵုဇံၚ်ခတဵုသၚ်ဂှ် ဟွံလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

110) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ပဒတဴ ပ္ဍဲအမှဲအကးတုဲ ပြဟ်ပြဟ်ဟေၚ် ကလေၚ်ရၚ်တၠုၚ် သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်အိုတ်ရ ‘သီဂိုၚ်ဒေပ်အိုတ်ရ’။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ သ္ဂောံညာတ်ကေတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ကလေၚ်ရၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် ပြဟ်ပြဟ်ဟေၚ်မ္ဂး ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲကၞာထးကီု ပ္ဍဲသၟဝ်တမ်ဆုကီု မဂပ်ဝ် သမ္တီဂး ဟွံဍေက် (ဗြဲလတိုပ်) ပ္ဍဲဌာန် ခ္ဍာ် လၞၚ်အသိမ်ဂမၠိုၚ် ဟွံကၞေအ်စုတ်တရဴဇၞော်ကီု လုကဴဒ္စာံဂိတုဂမၠိုၚ် တၞဟ်နစွံလဝ် သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ”ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

ပွံက်ပဌမသေနာသနသိက္ခာပိုဒ်

111) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဂြပ်သၚ် မ္ဂးဂှ် ဂြပ်မဂပ်ဝ်ကဵုလဝ်ဒါန် ဂြပ်မဂပ်ဝ်သၠးပွးလဝ် ကုသၚ်ရောၚ်။ ဇံက်ခါတ် မ္ဂးဂှ် ဇံၚ်မၞုံကဵုၝောံမပြိုက်စုတ်လဝ်ပ္ဍဲဇိုၚ် ဇံၚ်မၞုံကဵုၝောံကေုာံဇိုၚ်မွဲဗ္စပ်ဓဝ် ဇံၚ်မၞုံကဵုဇိုၚ်မတ္ၚံက်ညံၚ်ရဴၚာၚ်ဂတာမ် ဇံၚ်မၞုံကဵုဇိုၚ်မပြိုက်စုတ်လဝ်ပ္ဍဲၝောံ ရဴဝွံ ဇံၚ်မၞုံပန်ဂကူဂမၠိုၚ်ရ။ ခတဵုဒလာဲ မ္ဂးဂှ် ခတဵုဒလာဲမၞုံကဵုၝောံမပြိုက်စုတ်လဝ်ပ္ဍဲဇိုၚ် ခတဵုဒလာဲမၞုံကဵုၝောံကေုာံဇိုၚ်မွဲဗ္စပ်ဓဝ် ခတဵုဒလာဲမၞုံကဵုဇိုၚ်မတ္ၚံက်ညံၚ်ရဴၚာၚ်ဂတာမ် ခတဵုဒလာဲမၞုံကဵုဇိုၚ်မပြိုက်စုတ်လဝ်ပ္ဍဲၝောံ ရဴဝွံ ခတဵုဒလာမၞုံပန်ဂကူဂမၠိုၚ်။ ဖုန် မ္ဂးဂှ် ဖုန်မၞုံကဵုစၞ (ပြိုက်ဗပေၚ်) လဝ်တသော်သတ် ဖုန်မၞုံကဵုစၞ (ပြိုက်ဗပေၚ်) လဝ်ယာတ် ဖုန်မၞုံကဵုစၞ (ပြိုက်ဗပေၚ်) လဝ်ကာန် ဖုန်မၞုံကဵုစၞ (ပြိုက်ဗပေၚ်) လဝ်ချောဲကၟတ် ဖုန်မၞုံကဵုစၞ (ပြိုက်ဗပေၚ်လဝ်) လဝ်သၠဆု ရဴဝွံ ဖုန်မၞုံမသုန်ဂကူဂမၠိုၚ်ရ။ ကောပ်ကာဲဒေဲါ (သကဝ်) မ္ဂးဂှ် ကောပ်ကာဲဒေဲါကၠောန်သ္ပလဝ်နကဵုကာန် ကောပ်ကာဲဒေဲါကၠောန်သ္ပလဝ် နကဵုကၟတ်ဥသဳ ကောပ်ကာဲဒေဲါကၠောန်သ္ပလဝ်နကဵုကၟတ်ဇပူ ကောပ်ကာဲဒေဲါကၠောန်သ္ပလဝ်နကဵုကၟတ်စာဗဲ (ကောပ်ကာဲဒေဲါ (သကဝ်) သီုဖအိုတ်ဂှ်) ခ္ဍပ်ပၠုပ်ပ္ဍဲအပ္ဍဲတုဲ ဇိၚ်ဒက်လဝ်ရ။ လးတုဲ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကု လးတုဲ။ ဖအောဝ်ကဵုလးတုဲ မ္ဂးဂှ် ဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ်လးတုဲ။ ဖအောဝ်ကဵုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ လးမ္ဂး၊ ဒှ်လျိုၚ် ခမဳဖအောဝ်စကာရ။ ဖအောဝ်ကဵုခမဳ လးမ္ဂး၊ ဒှ်လျိုၚ် ခမဳလးရ။ ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး မပ္တံကဵုဇံၚ်ခတဵုသၚ်ဂှ် ဟွံလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကု ဟွံလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် ဟွံဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ် လပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး။ ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး မ္ဂးဂှ် သီုဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စ ခမဳကီု သာမဏဳကီု ပၟၚ်အာရှာမ်ကီုတုဲ ကုခမဳ မကဵုကလိလောန်အာ မွဲကၠဟ်တၟတ် တြုံမၞုံဇြဟတ်တဲလဒေါဝ်ဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

112) ပ္ဍဲဂြပ်သၚ်ပိုၚ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂြပ်သၚ်ပိုၚ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲအမှဲအကး လးတုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလးတုဲကီု ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး ဂြပ်ဂှ် ဟွံလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဂြပ်သၚ်ပိုၚ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ။ ပ ။ ပ္ဍဲဂြပ်သၚ်ပိုၚ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂြပ်ပူဂိုလ်ပိုၚ် ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲအမှဲအကး လးတုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလးတုဲကီု ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး ဂြပ်ဂှ် ဟွံလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး ဟွံဖအောဝ်ကဵု လပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သၞာလးယာတ်ကီု သၞာလးလတူကီု သၞးလးတိကီု သၞာလးကောပ်ကာဲဒေဲါ (သကဝ်) ကီု သၞာလးစၞာံဒကုတ်ကီု ကဝးဇုက်ဇိုတ်ဇိုၚ်ကီု ခတဵုဒလာဲဂတဵုသတှေ်ကီု ပ္ဍဲအမှဲအကး လးတုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလးတုဲကီု ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး မပ္တံကဵုသၞာဂှ် ဟွံလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဂြပ်ပူဂိုလ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂြပ်သၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဂြပ်ပူဂိုလ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဂြပ်ပူဂိုလ် ပ္ဍဲအရာမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂြပ်ပူဂိုလ်ဂှ် ဒှ်ဂြပ်ပူဂိုလ်သအာၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဒှ်ဂြပ်ဇကုပိုၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 113) လပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်တုဲ အာမ္ဂး၊ ဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်တုဲ အာမ္ဂး၊ ပရိုက်ဘဲကတဵုဒှ်ကၠုၚ်တုဲ သီုဟွံလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ် အာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

၅.၂.၅။ ဒုတိယသေနာသနသိက္ခာပိုဒ်

114) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဒှ်မိတ်သဟာဲ သကအ်ပွံၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် အခိၚ်ပဒတဴလေဝ် ပဒတဴမွဲစွံဟေၚ်အိုတ်ရ၊ အခိၚ်စ္ဍးအာလေဝ် စ္ဍးအာမွဲစွံအိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် လးလဝ်သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာသၚ်မွဲဘာမဟွံပြာကဋ်တုဲ စ္ဍးအာအိုတ်မ္ဂး ဟွံလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ် သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂှ်အိုတ်ရ၊ ဟွံဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်အိုတ်ရ၊ ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာအိုတ်ရ၊ ဂြုန်ဂမၠိုၚ် ကိတ်သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ်“ မုဟိုတ် ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် လးလဝ်သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာသၚ်တုဲ ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး ဟွံလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ် သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂှ်အိုတ်ရော? ဟွံဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်အိုတ်ရော? ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာအိုတ်ရော? ဂြုန်ဂမၠိုၚ် ကိတ်သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် လးလဝ်သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာသၚ်တုဲ စ္ဍးအာအိုတ်မ္ဂး ဟွံလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ် သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂှ်အိုတ်ရ၊ ဟွံဖအောဝ်လပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်အိုတ်ရ၊ ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲ ပဲါစ္ဍးအာအိုတ်ရ၊ ဂြုန်ဂမၠိုၚ် ကိတ်သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်အိုတ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် တြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် မုဟိုတ် လးသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာသၚ်တုဲ ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး ဟွံလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ် သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂှ်အိုတ်ရော? ဟွံဖအောၚ်ကဵုလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်အိုတ်ရော? ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာအိုတ်ရော? ဂြုန်ဂမၠိုန် ကိတ်သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်အိုတ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

115) “ယြဴခမဳမွဲ လးလဝ် သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာသၚ်တုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလးတုဲကီု ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂှ် ဟွံလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဒုတိယသေနာသနသိက္ခာပိုဒ်

116) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္ထိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဂြပ်သင် မ္ဂးဂှ် ဘာမဂပ်ဝ်ကဵုလဝ်ဒါန် မဂပ်ဝ်သၠးပွးလဝ် ကုသၚ်ရောၚ်။ သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် မ္ဂးဂှ် ဖုန် သၞာလးယာတ် သၞာလးလတူ သၞာလးတိ သၞာလးကောပ်ကာဲဒေဲါ(သကဝ်) သၞာလးစၞာံဒကုတ် သၞာနသဳဒိုန် သၞာလးတိက် သၞာလးချောဲ သၞာလးသၠဆုရောၚ်။ လးတုဲ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကု လးတုဲ။ ဖအောဝ်ကဵုလးတုဲ မ္ဂးဂှ် ဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ်လးတုဲ။ ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂှ် ဟွံလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ် မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကု ဟွံလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး။ ဟွံဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် ဟွံဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ် လပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂ။ ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး မ္ဂးဂှ် သီုဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စ ခမဳကီု သာမဏီကီု ပၟၚ်အာရှာမ်ကီုတုဲ ပ္ဍဲအရှာမ်ဘာမၞုံကဵုဒပ် ကုခမဳ မကလိလောန်အာဒပ်ဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာမဟွံမွဲကဵုဒပ် ကုခမဳ မကလိလောန်အာဥပစာဘာဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဂြပ်သၚ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂြပ်သၚ်ဒှ်တုဲ လးလဝ်သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်တုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလးတုဲကီု ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂှ် ဟွံလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဂြၚ်သၚ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ လးလဝ် သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်တုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလးတုဲကီု ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂှ် ဟွံလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဂြပ်သၚ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဂြပ်ပူဂိုလ်ဒှ်တုဲ လးလဝ်သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်တုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလးတုဲကီု ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂှ် ဟွံလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

117) ပ္ဍဲဥပစာဘာကီု ပ္ဍဲဇြပ်ကောံဓရီုကီု ပ္ဍဲကၞာထးကီု ပ္ဍဲသၟဝ်တမ်ဆုကီု လးလဝ်သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်တုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလးတုဲကီု ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂှ် ဟွံလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဘာကီု ပ္ဍဲဥပစာဘာကီု ပ္ဍဲဇြပ်ကောံဓရီုကီု ပ္ဍဲကၞာထးကီု ပ္ဍဲသၟဝ်တမ်ဆုကီု လးလဝ်ဇံၚ်ခတဵုတုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလးတုဲကီု ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး ဇံၚ်ခတဵုဂှ် ဟွံလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်မ္ဂး၊ ဟွံဂရၚ်ပတီတုဲလေဝ် ပဲါစ္ဍးအာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဂြပ်ပူဂိုလ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂြပ်သၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဂြပ်ပူဂိုလ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဂြပ်ပူဂိုလ် ပ္ဍဲအရာမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂြပ်ပူဂိုလ်ဂှ် ဒှ်ဂြပ်ပူဂိုလ်သအာၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဒှ်ဂြပ်ဇကုအပိုၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

118) လပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်တုဲ အာမ္ဂး၊ ဖအောဝ်ကဵုလပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်တုဲ အာမ္ဂး၊ ဂရၚ်ပတီတုဲ အာမ္ဂး၊ ဂဗုဓ်ပလာဲပထုဲ မမိက်ကဵုမွဲမွဲနွံမ္ဂး၊(ကလေၚ်စဴကၠုၚ်တ္ၚဲဏအ်တုဲ လပှ်သီုဂိုၚ်ဒေပ်ဏောဝ် ရဴဝွံ) အာသီုမၞုံကဵုသ္ၚေဝ်မဲတုဲ တန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မအာစိုပ်ဂှ် (သီုမမိက်ဆက်တရဴ) တုဲ (ဗလးနၚ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲတုဲ) ဂရၚ်ပတီမ္ဂး၊ ဘဲမမိက်ကဵုမွဲမွဲနွံမ္ဂး ‘ကလေၚ်စဴကၠုၚ်ဟွံမာန်မ္ဂး’၊ ပရိုက်ဘဲ ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်တုဲ သီုဟွံလပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ် အာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဒုတိယသေနာသနသိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမတုဲရ။

၅.၂.၆။ အနုပခဇ္ဇသိက္ခာပိုဒ်

119) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သ္ပဂဗုဓ် (ပၠံၚ်ကေတ်) သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်မပြဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ကဵုခမဳထေရ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ် ဒၠိုက်ကတဵုအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “မုရဴနဟိုတ်ဥပါယ်မွဲ လုကဴမွဲဝသ်ပိဂိတု ပိုဲညးဂမၠိုၚ် သ္ဂောံပဒတဴ ပ္ဍဲဘာဝွံဟေၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုခမဳ ဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “ခမဳ မက္ဍန်ဂြက် (ကြေပ်ဂြက်) ဂှ် ကြက်ပဲါစ္ဍးအာရ” ရဴဝွံ ဃရိတ်ခတ် (ၜေတ်ဓရေတ်) ခမဳထေရ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ် တိက်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဃရိတ်ခတ် (ၜေတ်ဓရေတ်) ခမဳထေရ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တုဲ တိက်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ဃရိတ်ခတ် (ၜေတ်ဓရေတ်) ခမဳထေရ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တုဲ တိက်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ဃရိတ်ခတ် (ၜေတ်ဓရေတ်) ခမဳထေရ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တုဲ တိက်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုက်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

120) “ယြဴခမဳမွဲ သီုကဵုမတီတဴ ခမဳမပြာပ်ကၠုၚ်စိုပ် ဗွဲကိုပ်ကၠာ ပ္ဍဲဘာသၚ်ဃရိတ်ခတ်တုဲ ‘ယြဴကုခမဳမွဲ ကြက်က္ဍန်ဂြက်ကြေပ်ဂြက်ရ၊ ခမဳဂှ် ကြက်စ္ဍးအာရ’ ရဴဝွံ သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ် သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမမိက်ကဵုစာ်စ္ဍးအာဟေၚ်တုဲ သ္ပတဴပွမတိက်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်အနုပခဇ္ဇသိက္ခာပိုဒ်

121) ယြဴမ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဘာသၚ် မ္ဂးဂှ် ဘာမဂပ်ဝ်ကဵုလဝ်ဒါန် မဂပ်ဝ်သၠးပွးလဝ် ကုသၚ်ရောၚ်။ တီရ မ္ဂးဂှ် တီတဴ ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳဇၞော် 'ညးဝှ်သိက္ခာဇၞော်'ရ၊ တီတဴ ရဴဝွံမ္ဂး ညးဂိယဲရ၊ တီတဴ ရဴဝွံမ္ဂး ညးသၚ်မဂပ်ဝ်ကဵုလဝ်ရ။ ဃရိတ်ခတ်တုဲ မ္ဂးဂှ် ၜေတ်လုပ်ဇရေၚ်တုဲ။ သ္ပတဴ ပွမတိက် မ္ဂးဂှ် လးတဴသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် ပ္ဍဲဇရေၚ်ဥပစာ ဇံၚ်ကီု ခတဵုကီု ခမဳလုပ်ကီု ခမဳတိတ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုလးကီု ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဂဇအ်လေဝ်ဂဇအ်မ္ဂး၊ တိက်လေဝ် တိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ် သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမမိက်ကဵုစာ်စ္ဍးအာဟေၚ်တုဲ မ္ဂးဂှ် ဃရိတ်ခတ်တုဲ တၞဟ်နတိက် ဟိုတ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဟွံမွဲရ။

122) ပ္ဍဲဘာသၚ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဘာသၚ် ဃရိတ်ခတ်တုဲ တိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဘာသၚ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဃရိတ်ခတ်တုဲ တိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဘာသၚ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဘာပူဂိုလ် ဃရိတ်ခတ်တုဲ တိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပဲါကၠေံ ဇရေၚ်ဥပစာ ‘ပွဳပွူၜါဟတ်မွဲက္ဍ’ ဇံၚ်ကီု ခတဵုကီု ခမဳလုပ်ကီု ခမဳတိတ်ကီုတုဲ လးသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုလးကီု ဒးပးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဂဇအ်ကီု တိက်ကီု ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဥပစာဘာကီု ပ္ဍဲဇြပ်ကောံဓရီုကီု ပ္ဍဲကၞာထးကီု ပ္ဍဲသၟဝ်တမ်ဆုကီု ပ္ဍဲအမှဲအကးကီု လးသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုလးကီု ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဂဇအ်ကီု တိက်ကီု ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဘာပူဂိုလ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဘာသၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဘာပူဂိုလ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဘာပူဂိုလ် ပ္ဍဲအရာမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဘာပူဂိုလ်ဂှ် ဒှ်ဘာပူဂိုလ်သအာၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဒှ်ဘာဇကုပိုၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

123) ဂိယဲ လုပ်ပဒတဴမ္ဂး၊ ပရိုက်လၟုဟ်ပရိုက်မ္တဴ ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်တုဲ လုပ်ပဒတဴမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ခမဳလုပ်ပဒတဴ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ အနုပခဇ္ဇသိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌတုဲရ။

၅.၂.၇။ နိက္ကဍ္ဎနသိက္ခာပိုဒ်

124) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ကြက်ပြာပ်လုပ်ဒဂိုန် ပ္ဍဲဘာဇၞော်ဝွံအိုတ်ရ ” ရဴဝွံ ပဠေဝ်ပဠေတ်တဴ ဘာဇၞော်မွဲဘာ မဒှ်တၞုၚ်တၞးအိုတ်ရ။ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ညာတ်ကေတ် ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပဠေဝ်ပဠေတ်တဴဘာတုဲ “ယွံကောန်တၠတအ် ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပဠေဝ်ပဠေတ်တဴဘာအိုတ်ရ။ ကြက်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်အာလၟုဟ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်လ္ၚဵုဂှ် “ယွံကောန်တၠတအ် စဵုကဵုပဠေဝ်ပဠေတ်တုဲဒှ် ဩဝ်လၟတ်မၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ညိကၠာ၊ ပဠေဝ်ပဠေတ်တုဲမှ ကြက်ကဵုတိတ်အာအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠတအ် ဩဝ်တိတ်အာအိုတ်ညိ၊ ဘာဂှ်ဒှ်သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် ပြဟ်ပြဟ်ဟေၚ် ထေက်ကဵုဒးဟီုလဴဗ္စရ ဟွံသေၚ်ဟာ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ပဠေဝ်ပဠေတ်ဘာမွဲသအာၚ်မာန်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်မ္ဂး)၊ ယွံကောန်တၠတအ် ဘာသၚ် ဟွံသေၚ်ဟာ ရဴဝွံ (သၟာန်အိုတ်ရ)။ ယွံကောန်တၠတအ် ဘာသၚ် ဍာံပြရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်မ္ဂး)— “ယွံကောန်တၠတအ် ဩဝ်တိတ်အာအိုတ်ညိ၊ ဘာဂှ် ဒှ်သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။ ယွံကောန်တၠတအ် ဘာဂှ် ဇၞော်လှဲရ၊ မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ဩဝ်ပဒတဴအိုတ်ညိ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ပဒတဴအိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးတိုန်အိုတ်ပၠန်မ္ဂး)— “ယွံကောန်တၠတအ် ဩဝ်တိတ်အာအိုတ်ညိ၊ ဘာဂှ် ဒှ်သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးတုဲ ထေဲပၞတ်သတိုတ် ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ဂန်ရပ်ကေတ် တမ်ကအ်တုဲမ္ဂး ဗက်ဗ္ဒဴထောံအိုတ်ရ၊ ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်မဒးဒုၚ်ဗက်ဗ္ဒဴထောံဂှ်ရ လရိုအ်ယာံဒၟံၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ်လရိုအ်ယာံဒၟံၚ်အိုတ်ဂှ်ရော?” ရဴဝွံ သၟာန်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ထေဲပၞတ်သတိုတ် ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ဗက်ဗ္ဒဴထောံပိုဲညးဂမၠိုၚ် နူဘာသၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (ကလေၚ်ဟီုလဴထ္ၜးအိုတ်ရ)။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ထေဲပၞတ်သတိုတ် ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ဗက်ဗ္ဒဴထောံ ခမဳဂမၠိုၚ် နူဘာသၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ထေဲပၞတ်သတိုတ် ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ဗက်ဗ္ဒဴထောံခမဳဂမၠိုၚ် နူဘာသၚ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ်ထေဲပၞတ်သတိုတ် ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ဗက်ဗ္ဒဴထောံခမဳဂမၠိုၚ် နူဘာသၚ်အိုတ်ဂှ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

125) “ယြဴခမဳမွဲ ထေဲပၞတ်သတိုတ် ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ဗက်ဗ္ဒဴထောံ ခမဳသအာၚ် နူဘာသၚ်မ္ဂး၊ ဖအောဝ်ကဵုဗက်ဗ္ဒဴထောံမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ)။

ပွံက်နိက္ကဍ္ဎနသိက္ခာပိုဒ်

126) ယြဴမ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ခမဳ မ္ဂး ခမဳသအာၚ် (မသအာၚ်နူဇကု)။ ထေဲပၞတ်သတိုတ် ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ မ္ဂးဂှ် မၞုံစိုတ်ဟွံမိပ်လဟိၚ်ဒှ်တုဲ မၞုံစိုတ်မဒွံလုက်စုတ်(ထ္ဍိမြိ)ဒးဒှ်တုဲ မၞုံစိုတ်မကတဵုဒှ် ညံၚ်ကၞက်စရံၚ်ဒှ်တုဲ။ ဘာသၚ် မ္ဂးဂှ် ဘာမဂပ်ဝ်ကဵုလဝ်ဒါန် မဂပ်ဝ်သၠးပွးလဝ် ကုသၚ်ရောၚ်။ ဗက်ဗ္ဒဴထောံ မ္ဂးဂှ် ဂန်ရပ်ကေတ်မပ္တံတဲ ပ္ဍဲဂၠမ်တုဲ ဗက်ဗ္ဒဴထောံ က္ဍိုပ်ဘာမ္ဂး၊ (ကေတ်ကၟေၚ်ကျာညိ)၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဂန်ရပ်ကေတ်မပ္တံတဲ ပ္ဍဲက္ဍိုပ်ဘာတုဲ ဗက်ဗ္ဒဴထောံ မ္ၚးမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ နပယောဂလွဳပရာမွဲဝါ တြၚ်ဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်လေဝ် ကဵုကလိလောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဖအောဝ်ကဵုဗက်ဗ္ဒဴထောံ မ္ဂးဂှ် ဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နပွမဖအောဝ် စကာမွဲ တြၚ်ဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်လေဝ် ကဵုကလိလောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

127) ပ္ဍဲဘာသၚ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဘာသၚ် ထေဲပၞတ်သတိုတ် ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ အလဵုဇကု ဗက်ဗ္ဒဴထောံကီု ဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ်ဗက်ဗ္ဒဴထောံကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဘာသၚ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ထေဲပၞတ်သတိုတ် ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ အလဵုဇကု ဗက်ဗ္ဒဴထောံကီု ဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ်ဗက်ဗ္ဒဴထောံကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဘာသၚ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဘာပူဂိုလ် ထေဲပၞတ်သတိုတ် ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ အလဵုဇကု ဗက်ဗ္ဒဴထောံကီု ဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ် ဗက်ဗ္ဒဴထောံကီုမ္ဂး ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပရိက္ခရာခမဳဂှ် အလဵုဇကု တံၚ်ဓဇက်ပတိတ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ် တံၚ်ဓဇက်ပတိတ်ကီု ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဗက်ဗ္ဒဴထောံ နူဥပစာဘာကီု နူဇြပ်ကောံဓရီုကီု နူကၞာထးကီု နူသၟဝ်တမ်ဆုကီု နူအမှဲအကးကီု ဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ် ဗက်ဗ္ဒဴထောံကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပရိက္ခရာခမဳဂှ် တံၚ်ဓဇက်ပတိတ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုတံၚ်ဓဇက်ပတိတ်ကီု ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဗက်ဗ္ဒဴထောံ ခရှ်သာမဏဳမဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ နူဘာကီု နူဥပစာဘာကီု နူဇြပ်ကောံဓရီုကီု နူကၞာထးကီု နူသၟဝ်တမ်ဆုကီု နူအမှဲအကးကီု ဖအောဝ်ကဵုဗက်ဗ္ဒဴထောံကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပရိက္ခရာ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် တံၚ်ဓဇက်ပတိတ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုတံၚ်ဓဇက်ပတိတ်ကီု ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဘာပူဂိုလ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဘာသၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်။ ပ္ဍဲဘာပူဂိုလ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်။ ဘာပူဂိုလ် ပ္ဍဲအရာမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဘာပူဂိုလ်ဂှ် ဒှ်ဘာပူဂိုလ် ခမဳသအာၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဒှ်ဘာဇကုပိုၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

128) ဗက်ဗ္ဒဴထောံ ပူဂိုလ်အလဇ္ဇဳ ‘မဟွံဂွပါပ် နူပွသရာံပါပ်’ ကီု ဖအောဝ်ကဵုဗက်ဗ္ဒဴထောံကီု၊ ပရိက္ခရာပူဂိုလ်ဂှ် တံၚ်ဓဇက်ပတိတ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုတံၚ်ဓဇက်ပတိတ်ကီု ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဗက်ဗ္ဒဴထောံ ညးကြအ်ကြအ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုဗက်ဗ္ဒဴထောံကီု၊ ပရိက္ခရာညးကြအ်ကြအ်ဂှ် တံၚ်ဓဇက်ပတိတ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုတံၚ်ဓဇက်ပတိတ်ကီု ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဗက်ဗ္ဒဴထောံ ခမဳ မလေပ်ကတဵုဒှ်သေက်ဇဵု လေပ်ကယျာန်ဓဝါတ် လေပ်ဟီုဂလာန်စှေ်စး လေပ်အရေဝ်ဂၠိုၚ် လေပ်ကတဵုဗဒှ်ကဵုအဓိကိုရ် ပ္ဍဲသၚ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုဗက်ဗ္ဒဴထောံကီု၊ ပရိက္ခရာခမဳဂှ် တံၚ်ဓဇက်ပတိတ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုတံၚ်ဓဇက်ပတိတ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဗက်ဗ္ဒဴထောံ အန္တေဝါသိက'ကွးပဒတဴဇရေၚ် သဒ္ဓိဝိဟာရိက ကွးပဒတဴမွဲစွံ မဟွံဒ္ဂေတ်သ္ပဝတ်အ္စာ ဥပဇ္ၛာယ် ဗွဲမဒးရးကီု ဖအောဝ်ကဵုတံၚ်ဓဇက်ပတိတ်ကီု ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ နိက္ကဍ္ဎနသိက္ခာပိုဒ် သတ္တမတုဲရ။

ဝေဟာသကုဋိသိက္ခာပိုဒ်

129) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ၜါဇကု ပ္ဍဲဘာသၚ် အပ္ဍဲကုဋဳ (ဘာကုဋ်) မၞုံကဵုဂၠးဟွံလးလဝ်ခတဵုထပ်လတူဏီ ခမဳမွဲဇကု ပဒတဴပ္ဍဲထပ်သၟဝ်တုဲ ခမဳမွဲဇကု သ္ပဒတဴပ္ဍဲထပ်လတူရ။ ခမဳ မသ္ပဒတဴ ပ္ဍဲထပ်လတူဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟေၚ် ဍိုက်ဂဇအ်ဒး ဇံၚ်မၞုံကဵုဇိုၚ်မပြိုက်လဝ် ပ္ဍဲၝောံရ၊ ဇိုၚ်ဇံက်ဂှ် သၠောတ်စှေ်ကၠုၚ်တုဲ ဍိုက်ဒးက္ဍိုပ်ခမဳ မသ္ပဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၟဝ်ရ၊ ခမဳဂှ် က္ညာၚ်ကရေဲတိုန် ဗွဲမထတ်ရ သ္ပတဴဗရုရမျာၚ်မပၠန်ဂတးရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် ဂြိပ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ယွံကောန်တၠ တၠအဲ မုဟိုတ် က္ညာၚ်ကရေဲတိုန် ဗွဲမထတ်ရော?” ရဴဝွံ သၟာန်သၟုက်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် ဂရၚ်ပတီဟီုလဴဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မုဟိုတ် ခမဳဂှ် ပ္ဍဲဘာသၚ် အပ္ဍဲကုဋဳ (ဘာကုဋ်) မၞုံကဵုဂၠး ဟွံလးလဝ်ခတဵုလပ်လတူဏီ ဗွဲမပြဟ်ဟေၚ် ဍိုက်ဂဇအ် ဇံၚ်မၞုံကဵုဇိုၚ် မပြိုက်လဝ်လဝ်ပ္ဍဲၝောံရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဂှ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳ တၠအဲ ပ္ဍဲဘာသၚ် အပ္ဍဲကုဋဳ (ဘာကုဋ်) မၞုံကဵုဂၠးဟွံလးလဝ်ခတဵုထပ်လတူဏီ ဗွဲမပြဟ်ဟေၚ် ဍိုက်ဂဇအ် ဇံၚ်မၞုံကဵုဇိုၚ်မပြိုက်လဝ် ပ္ဍဲၝောံရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ ပ္ဍဲဘာသၚ် အပ္ဍဲကုဋဳ (ဘာကုဋ်) မၞုံကဵုဂၠးဟွံလးလဝ် ခတဵုထပ်လတူဏီ ဗွဲမပြဟ်ဟေၚ် ဍိုက်ဂဇအ် ဇံၚ်မၞုံကဵုဇိုၚ်မပြိုက်လဝ်ပ္ဍဲၝောံ? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

130) “ယြဴခမဳမွဲ ပ္ဍဲဘာသၚ် အပ္ဍဲကုဋဳ (ဘာကုဋ်) မၞုံကဵုဂၠးဟွံလးလဝ်ခတဵုထပ်လတူဏီ ဓလီုဍိုက်ဇံၚ်ကီု ခတဵုကီု မၞုံကဵုဇိုၚ်မပြိုက်လဝ်ပ္ဍဲၝောံတုဲ ဂဇအ်လေဝ်ဂဇအ်မ္ဂး၊ ဓလီုဍိုက်တုဲ တိက်လေဝ်တိက်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ)။

ပွံက်ဝေဟာသကုဋိသိက္ခာပိုဒ်

131) ယြဴမ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဘာသၚ် မ္ဂးဂှ် ဘာမဂပ်ဝ်ကဵုလဝ်ဒါန် မဂပ်ဝ်သၠးပွးလဝ် ကုသၚ်ရောၚ်။ ကုဋဳမၞုံကဵုဂၠး မ္ဂးဂှ် ကုဋဳ ဟွံလုက်စုတ်ဒး က္ဍိုပ်'မဇ္ၛိမပုရိသ'တြုံတဲလဒေါဝ်ရောၚ်။ ဇံၚ်မၞုံကဵုဇိုၚ်မပြိုက်လဝ်ပ္ဍဲၝောံ မ္ဂးဂှ် ထ္ပူပထောၚ်ကလိုဟ်လဝ် ပ္ဍဲၝောံတုဲ တန်တဴရ။ ခတဵုမၞုံကဵုဇိုၚ်မပြိုက်လဝ်ပ္ဍဲၝောံ မ္ဂးဂှ် ထ္ပူပထောၚ်ကလိုဟ်လဝ် ပ္ဍဲၝောံတုဲ တန်တဴရ။ ဓလီုဍိုက်တုဲ ဂဇအ် ဍိုက်ဇံၚ်ဂှ်တုဲ ဂဇအ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဓလီုဍိုက်တုဲ တိက် မ္ဂးဂှ် ဍိုက်ဇံၚ်ဂှ် တိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

132) ပ္ဍဲဘာသၚ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဘာသၚ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကုဋဳ (ဘာကုဋ်) မၞုံကဵုဂၠးဟွံလးလဝ်ခတဵုထပ်လတူဏီ ဓလီုဍိုက် ဇံၚ်ကီု ခတဵုကီု မၞုံကဵုဇိုၚ်မပြိုက်လဝ်ပ္ဍဲၝောံတုဲ ဂဇအ်လေဝ်ဂဇအ်မ္ဂး၊ ဓလီုဍိုက်တုဲ တိက်လေဝ်တိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဘာသၚ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး ။ ပ ။ ပ္ဍဲဘာသၚ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဘာပူဂိုလ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကုဋဳ (ဘာကုဋ်) မၞုံကဵုဂၠးဟွံလးလဝ်ခတဵုထပ်လတူဏီ ဓလီုဍိုက် ဇံၚ်ကီု ခတဵုကီု မၞုံကဵုဇိုၚ်မပြိုက်လဝ်ပ္ဍဲၝောံတုဲ ဂဇအ်လေဝ်ဂဇအ်မ္ဂး၊ ဓလီုဍိုက်တုဲ တိက်လေဝ်တိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဘာပူဂိုလ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဘာသၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဘာပူဂိုလ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဘာပူဂိုလ် ပ္ဍဲအရာမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဘာပူဂိုလ်ဂှ် ဒှ်ဘာပူဂိုလ် ခမဳသအာၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဒှ်ဘာဇကုပိုၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

133) ပ္ဍဲကုဋဳ (ဘာကုဋ်) မၞုံကဵုဂၠးလးလဝ်ခတဵုထပ်လတူတုဲကီု၊ ပ္ဍဲကုဋဳ မလုက်စုက်ဒးဟွံဗၠးက္ဍိုပ် ‘မဇ္ၛိမပုရိသ’ တြုံတဲလဒေါဝ်ကီု ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပ္ဍဲထပ်သၟဝ် ဟွံပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ လးစဳလဝ် ခတဵုမ္ဂး၊ တက်ဂစိုတ်လဝ်နှာဲမ္ဂး၊ (တက်လဝ်ပသဲမ္ဂး) ဒတူပ္ဍဲလတူဇံၚ်ခတဵုဂှ်တုဲ ဂိုၚ်ကေတ် (မမိက်ကဵုမွဲမွဲ)ကီု ကွက်စုတ်ကီု ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဝေဟာသကုဋိသိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမတုဲရ။

၅.၂.၉။ မဟလ္လကဝိဟာရသိက္ခာပိုဒ်

134) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဃောသိတာရာမ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ကောသမ္ဗဳဂှ် အမာတ်ဇၞော် မဒှ်ညးကၠောန်ၜိုတ်ဥပကာ တဳလပိုဉ်ဆန္နဂှ် ကဵုသိုၚ်ခၞံဘာ တဳလပိုဉ်ဆန္နရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဆန္န ကဵုစၟဳတဴ ဘာမသိုၚ်ခၞံလဝ်တုဲထပ်ကဵု ထပ်တုဲ ကဵုလံက်လေတ် ထပ်ကဵုထပ်တုဲ ဘာဂှ် ဟိုတ်မဇြိုၚ်လောန်ဂှ်ရ သရိုဟ်စှေ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ် တဳလပိုဉ်ဆန္န ပကောံပကေဝ်ချောဲကီု ဆုကီုမ္ဂး ခံက်ဩောံယဴဗဗၞးမွဲ လီုလာ်အာရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗဗၞးဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်မပြဲဂမၠိုၚ် ပလီုပလာ်ထောံ ခံက်ဩောံယဴအဲအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်ဗဗၞးဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဆန္န သကဵုစၟဳတဴ ဘာမသိုၚ်ခၞံလဝ်တုဲ ထပ်ကဵုထပ်ရော? သကဵုလံက်လေတ် ထပ်ကဵုထပ်ရော? ဘာဂှ် ဟိုတ်မဇြိုၚ်လောန်ဂှ်ရ သရိုဟ်စှေ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် တဳလပိုဉ်ဆန္န နုဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟီုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုည်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဆန္န တၠအဲ သကဵုစၟဳတဴ ဘာမသိုၚ်ခၞံလဝ်တုဲ ထပ်ကဵုထပ်ရ၊ သကဵုလံက်လေတ်ထပ်ကဵုထပ်ရ၊ ဘာဂှ် ဟီုတ်မဇြိုၚ်လောန်ဂှ်ရ သရိုဟ်စှေ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ သကဵုစၟဳတဴ ဘာမသိုၚ်ခၞံလဝ်တုဲထပ်ကဵုထပ်ရော? သကဵုလံက်လေတ် ထပ်ကဵုထပ်ရော? ဘာဂှ် ဟိုတ်မဇြိုၚ်လောန်ဂှ်ရ သရိုဟ်စှေ်ရ၊ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲ သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

135) “ခမဳ မမိက်ကဵုသိုၚ်ခၞံ ဘာမဇၞော်ဂှ် စဵုကဵုစိုပ်တိုၚ်တြၚ် တၞဟ်နစွံပတန်သၠတြၚ်, တိုၚ်တြၚ် ဗွဲမဗိုန်ဗတ် မသက္ကုကသဳကီု တၞဟ်နသ္ပပရိကမ်လံက်လေတ် သၠတြၚ် ဗတၚ်ကျာ ဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက်ဗိုန်ဗတ်ကီု ဂပ်ဝ်လံက်လေတ်ထပ်ကဵုထပ်ရ၊ ဂပ်ဝ်ကဵုလံက်လေတ် ထပ်ကဵုထပ်ရ၊ ပွမစၟဳၜါကွိုန် ပိကွိုန်ဂှ် ဒတူဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်ဟၟဲကဵုဩောံၜဲ မလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴတုဲ ဂပ်ဝ် စဳရေၚ်ရ၊ လတူပွမစၟဳၜါကွိုန် ပိကွိုန်ဂှ် ဒတူဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်ဟၟဲကဵုဩောံၜဲ မလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴတုဲလေဝ် စဳရေၚ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်မဟလ္လကဝိဟာရသိက္ခာပိုဒ်

136) ဘာမဇၞော် မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴဘာမၞုံကဵုတၠ (ဒကာညးမသိုၚ်) ရ။ ဘာ မ္ဂးဂှ် ဘာမဂပ်ဝ်လံက်လေတ်လဝ်ပ္ဍဲအပ္ဍဲကီု ဘာမဂပ်ဝ်လံက်လေတ်လဝ် ပ္ဍဲမ္ၚးကီု ဘာမဂပ်ဝ်လံက်လေတ်လဝ်ပ္ဍဲအပ္ဍဲမ္ၚးကီုရောၚ်။ ဍေံမမိက်ကဵုသိုၚ်ခၞံ မ္ဂးဂှ် သိုၚ်ခၞံကီု ဖအောဝ်ကဵုကဵုသိုၚ်ခၞံကီု။ စဵုကဵုစိုပ်တိုၚ်တြၚ် မ္ဂးဂှ် နူပွဳပွူတိုၚ်တြၚ် စဵုကဵုစိုပ်ဟတ္ထပါသ်ၜါဟတ်မွဲဍ။ တၞဟ်နစွံပတန်သၠတြၚ် မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နစွံပတန်သၠတြၚ် ဗွဲမဗိုန်ဗတ်မသက္ကုကသဳ။ တၞဟ်နသ္ပပရိကမ်လံက်လေတ် သၠတြၚ်ဗတၚ်ကျာ မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နလံက်လေတ် သၠတြၚ် ဗတၚ်ကျာ သာ်ဗု သာ်လမ္စံက် ပွမကဠိတ်ကဠောတ် နဆီတၟံ (တိကမၠေတ်ဗကေတ်) ကသဴပ္ကဴ ကသဴဇုက် ၚေက်ကမၚ်ကရ် ပွမသ္ပညံၚ်ပၞေတ်တဲမသုန်တၞုၚ်ဂွံပြာကဋ်ဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ ပွမစၟဳၜါကွိုန် ပိကွိုန် ဒတူဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်ဟၟဲကဵုဩောံၜဲ မလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴတုဲ ဂပ်ဝပ် စဳရေၚ်ရ မ္ဂးဂှ် ဩောံၜဲမလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴမ္ဂးဂှ် ဂကူဩောံ ဂကူၜဲရောၚ်၊ ဒတူဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မၞုံကဵုဩောံၜဲ မလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴတုဲ ဂပ်ဝ်စဳရေၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမစၟဳ နဂၠံၚ် (ကွိုန်) တပ်တပ် စဳရေၚ်ၜါဂၠံၚ် (ၜါကွိုန်) ဂမၠိုၚ်တုဲ ဂၠံၚ်မရနုက်ကဵုပိကွိုန်ဂှ် (ဩဝ်သ္ပရဴဝွံညိ ရဴဝွံ) ဖအောဝ်စကာတုဲ ဂပ်ဝ်ဒးပဲါစ္ဍးအာရ၊ ကုခမဳ နလၟေၚ်အထပ်မခ္ဍမ်ဂှ် စဳရေၚ် လၟေၚ်အထပ် မခ္ဍမ်ၜါဂမၠိုၚ်တုဲ လၟေၚ်အထပ်မခ္ဍမ်မရနုက်ကဵုပိဂှ် (ဩဝ်သ္ပရဴဝွံညိ ရဴဝွံ) ဖအောဝ်စကာတုဲ ဂပ်ဝ်ဒးပဲါစ္ဍးအာရ။

137) လတူပွမစၟဳၜါကွိုန် ပိကွိုန်ဂှ် ဒတူဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဟၟဲကဵုဩောံၜဲ မလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴတုဲလေဝ် စဳရေၚ်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် ကုခမဳမစၟဳ နကဵုဍိုတ်ဂှ် ဇၟာပ်ဂတှေ်ဍိုတ် ဇၟာပ်ဂတှေ်ဍိုတ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ကုခမဳမစၟဳ နကဵုတၟံဂှ် ဇၞာပ်ဂတှေ်တၟံ ဇၟာပ်ဂတှေ်တၟံ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ကုခမဳမစၟဳ နကဵုအၚ်္ဂဒဵုဂှ် ဇၟာပ်ကဠောံအၚ်္ဂဒဵု ဇၟာပ်ကဠောံအၚ်္ဂဒဵု ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ကုခမဳမစၟဳ နကဵုချောဲဂှ် ဇၟာပ်ကေမ်ချောဲ ဇၟာပ်ကေမ်ချောဲ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ကုခမဳမစၟဳ နကဵုသၠဆုဂှ် ဇၟာပ်သၠဆု ဇၟာပ်သၠဆု ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာလောန်ၜါကွိုန်ပိကွိုန် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီလောန်ဒှ်တုဲ စဳရေၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာလောန်ၜါကွိုန် ပိကွိုန် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ စဳရေၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာလောန်ၜါကွိုန် ပိကွိုန် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီယုတ်ဒေက်ဒှ်တုဲ စဳရေၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာယုတ်သၟဝ်ၜါကွိုန် ပိကွိုန် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီလောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာ ယုတ်သၟဝ်ၜါကွိုန် ပိကွိုန် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာယုတ်သၟဝ်ၜါကွိုန် ပိကွိုန် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီယုတ်ဒေက်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 138) ပ္ဍဲပွမမစၟဳၜါကွိုန်ပိကွိုန် ပ္ဍဲပွမစၟဳယုတ်ဒေက်သၟဝ်ၜါကွိုန်ပိကွိုန် ပ္ဍဲလိုဏ် ပ္ဍဲဂိုဟ်ထီု ပ္ဍဲဘာကုဋ်စၟဳသၠ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ခမဳမသ္ပတၞဟ်နသွက်ညးသအာၚ် ကုခမဳမသ္ပနဂြပ်ဇကု ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပဲါကၠေံ ဘာသွက်ဂွံပဒတဴတုဲ ပ္ဍဲမပ္တံကဵုရုၚ်ဥပေါသ်အိုဿီု ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳ ကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ မဟလ္လကဝိဟာရသိက္ခာပိုဒ် နဝမတုဲရ။

၅.၂.၁၀။ သပ္ပါဏကသိက္ခာပိုဒ်=

139) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအဂ္ဂါဠဝစေတဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်အာဠဝဳဂှ် ခမဳကောန်ဍုၚ်အာဠဝဳဂမၠိုၚ် ကၠောန်သ္ပကေၚ်ကာတၟိအိုတ်မ္ဂး သီုကဵုမတီတဴ ဍာ်မၞုံကဵုစၟဂှ် ကိုဟ်ချာဲလေဝ်ကိုဟ်ချာဲစုတ် ပ္ဍဲချောဲကီု ပ္ဍဲတိကီုအိုတ်ရ၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုကိုဟ်ချာဲစုတ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳကောန်ဍုၚ်အာဠဝဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴ ဍာ်မၞုံကဵုစၟဂှ် ကိုဟ်ချာဲလေဝ်ကိုဟ်ချာဲစုတ် ပ္ဍဲချောဲကီု ပ္ဍဲတိကီုအိုတ်ရော? ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵု ကိုဟ်ချာဲစုတ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳကောန်ဍုၚ်အာဠဝဳဂမၠိုၚ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ်မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴ ဍာ်မၞုံကဵုစၟဂှ် ကိုဟ်ချာဲစုတ် ပ္ဍဲချောဲကီု ပ္ဍဲတိကီုအိုတ်ရ၊ ဖအောဝ်ကဵု ကိုဟ်ချာဲစုတ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် သီုကဵုမတီတဴ ဍာ်မၞုံကဵုစၟဂှ် ကိုဟ်ချာဲလေဝ်ကိုဟ်ချာဲစုတ် ပ္ဍဲချောဲကီု ပ္ဍဲတိကီုအိုတ်ရော? ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုကိုဟ်ချာဲစုတ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

140) “ယြဴခမဳမွဲ သီုကဵုမတီတဴ ဍာ်မၞုံကဵုစၟဂှ် ကိုဟ်ချာဲလေဝ် ကိုဟ်ချာဲစုတ် ပ္ဍဲချောဲကီု ပ္ဍဲတိကီုမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုကိုဟ်ချာဲစုတ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်သပ္ပါဏကသိက္ခာပိုဒ်

141) ယြဴမ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ တီရ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် တီရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟီုလဴကဵုကုခမဳဂှ်အိုတ်ရ။ ကိုဟ်ချာဲစုတ် မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကု ကိုဟ်ချာဲစုတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဖအောဝ်ကိုဟ်ချာဲစုတ် မ္ဂးဂှ် ဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဖအောဝ်စကာမွဲဝါတုဲ ဗွဲမဂၠိုၚ်လေဝ် ကိုဟ်ချာဲစုတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

142) ဍာ်မၞုံကဵုစၟဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဍာ်မၞုံကဵုစၟဒှ်တုဲ ကိုဟ်ချာဲလေဝ်ကိုဟ်ချာဲစုတ် ပ္ဍဲချောဲကီု ပ္ဍဲတိကီုမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုကိုဟ်ချာဲစုတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဍာ်မၞုံကဵုစၟဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ကိုဟ်ချာဲလေဝ်ကိုဟ်ချာဲစုတ် ပ္ဍဲချောဲကိီု ပ္ဍဲတိကီုမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုကိုဟ်ချာဲစုတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဍာ်မၞုံကဵုစၟဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဍာ်ဟၟဲကဵုစၟဒှ်တုဲ ကိုဟ်ချာဲလေဝ်ကိုဟ်ချာဲစုတ် ပ္ဍဲချောဲကီု ပ္ဍဲတိကီုမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုကိုဟ်ချာဲစုတ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဍာ်မဟၟဲကဵုစၟဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဍာ်မၞုံကဵုစၟမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဍာ်မဟၟဲကဵုစၟဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဍာ်မဟၟဲကဵုစၟဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟၟဲကဵုစၟမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

143) ကုခမဳမကိုဟ်ချာဲစုတ် သီုဟွံမွဲကဵုစေတနာမမိက်ကဵုချိုတ် ခမဳဝိုတ်အာသတိတုဲကိုဟ်ချာဲဒး ခမဳဟွံတီ ခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သပ္ပါဏကသိက္ခာပိုဒ် ဒသမတုဲရ။

၅.၃။ ဩဝါဒဝဂ်

၅.၃.၁။ ဩဝါဒသိက္ခာပိုဒ်

144) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော်ဂှ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်မ္ဂး ကလိဂွံသ္ၚာပိဏ္ဍပါတ် ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂဥုဲမဒှ်ကြိယာဗာပၟၚ်ပၟဲလမျီု မစှေ်စးကဵုယဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “ယွံကောန်တၠတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော်ဂှ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်မ္ဂး ကလိဂွံသ္ၚာပိဏ္ဍပါတ် ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် ဂဥဲမဒှ်ကြိယာဗာပၟၚ်ပၟဲလမျီု မစှေ်စးကဵုယဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ယွံကောန်တၠတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ “ယွံဒေံဗြဴတအ် ဇရေၚ်ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ဩဝ်ပြာပ်ခစအိုတ်ညိ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ကြက်ဒၠောံဗတောန်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်အိုတ်တုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်တုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဟီုတွံဂလာန်ဓရ်ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဗၞတ်ညိနာၚ်ဟေၚ်တုဲ လုကဴမွဲတ္ၚဲ (ကၠိုဟ်တ္ၚဲ) သကဵုကလိလောန်အာ (အခိၚ်) နကဵုဂလာန်ဂမၠိုၚ် မဒစဵုဒစးကဵုမဂ်ဖိုလ်တုဲ “ယွံဒေံဗြဴတအ် ဩဝ်အာအိုတ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးတုဲ ဗလးဏာအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်တုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲအိုတ်ရ၊ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် “ယွံခမဳဗြဴတအ် ဩဝါဒဒၠောံဗတောန် ဍိုက်ပေၚ်တုဲရ ဟွံသေၚ်ဟာ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် မတန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲဂှ်ရ။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပသာ်ဩဝါဒဒၠောံဗတောန် သ္ဂောံဍိုက်ပေၚ်မာန်ညိရော? တဳလပိုဉ်ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဟီုတွံဂလာန်ဓရ် မဒှ်ဗၞတ်ညိနာၚ်ဟေၚ်တုဲ လုကဴမွဲတ္ၚဲ (ကၠိုဟ်တ္ၚဲ) သကဵုကလိလောန်အာ (အခိၚ်) နကဵုဂလာန်ဂမၠိုၚ် မဒစဵုဒစးကဵုမဂ်ဖိုလ်တုဲ ဗလးဏာအိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် ကဵုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် တဳညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် တဳလမၞုံကုပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုတီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာတုဲဒှ်တုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴကၠာ ပဲါစ္ဍးအာအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သကဵုဂကောံခမဳကောံဓရီုတုဲ— “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ဟီုတွံဂလာန်ဓရ် ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဗၞတ်ညိနာၚ်ဟေၚ်တုဲ လုကဴမွဲတ္ၚဲ (ကၠိုဟ်တ္ၚဲ) သကဵုကလိလောန်အာ(အခိၚ်) နကဵုဂလာန်ဂမၠိုၚ် မဒစဵုဒစးကဵုမဂ်ဖိုလ်တုဲ ဗလးဏာအိုတ်ရ ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ဟီုတွံဂလာန်ဓရ် ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဗၞတ်ညိနာၚ်ဟေၚ်တုဲ လုကဴမွဲတ္ၚဲ (ကၠိုဟ်တ္ၚဲ) သကဵုကလိလောန်အာ (အခိၚ်) နကဵုဂလာန်ဂမၠိုၚ် မဒစဵုဒစးကဵုမဂ်ဖိုလ်တုဲ ဗလးဏာအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ဟီုဂရိုဟ်တုဲ ။ ပ ။ ဟီုတွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲမ္ဂး — “ယွံခမဳတအ် တၞဟ်နသၟိတ်ပတိုန် ခမဳမလေပ်ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဂပ်ဝ်သၟိတ်ရ၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ သ္ဒးအာတ်ပါန်အခေါၚ်ခမဳဂှ်ရ၊ အာတ်ပါန်အခေါၚ်တုဲ ဗွဲကြဴ ခမဳစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်တုဲ မၞုံကဵုအစောံသတ္တိဂှ် သ္ဒးကဵုသၚ်တီရ။

145) “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ကမ်မၞုံကဵုအခိၚ်မဗဗွဲ ကုသၚ် ယဝ်ဒှ်မ္ဂး၊ သၚ် သၟိတ်ပတိုန်ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳမလေပ်ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရ၊ ဣဝွံတုန် ပွမကဵုတီရောၚ်။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ သၚ် သၟိတ်ပတိုန်ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳမလေပ်ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရ၊ ယြဴတဳလမၞုံပိုဉ်မွဲ သ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမသၟိတ်ပတိုန်ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳမလေပ်ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ရ၊ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ ဟွံမွဲကဵုပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဟီုတိုန်ရ။ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် ဟီုသ္ဂးဟိုတ်ဝွံရ ။ ပ ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် ဟီုသ္ဂးဟိုတ်ဝွံရ၊ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ သၚ် သၟိတ်ပတိုန်ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳမလေပ်ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရ၊ ယြဴတဳလပိုဉ်မွဲ သ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမသၟိတ်ပတိုန်ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳမလေပ်ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ရ၊ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ ဟွံမွဲကဵုပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဟီုတိုန်ရ။ သၚ် သၟိတ်ပတိုန်ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳမလေပ်ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲရ၊ ကုသၚ်ဂှ် မၞုံကဵုပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒၟံၚ်ကၞပ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြရ၊ နမဒၟံၚ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြရဴဝွံ ဂွံတီကေတ် ဒဒှ်မသ္ဍိုက်မၠိုက်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ (သ္ဒးကဵုတီရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်တုဲမ္ဂး ပွမဇြိုၚ်ကဵုသွက်ဂွံလွဳမြိမြန်ဇကုဇကု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

146) “ယြဴခမဳမွဲ သီုဟွံကလိဂွံသၟိတ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳ) ဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

147) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော် မကလိဂွံသၟိတ်ဂှ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်မ္ဂး အတိုၚ်ကိုပ်ကၠာဂှ်ဟေၚ် ကလိဂွံသ္ၚာပိဏ္ဍပါတ် ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် ဂဥုဲမဒှ်ကြိယာဗာပၟၚ်ပၟဲလမျီု မစှေ်စးကဵုယဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “ယွံကောန်တၠတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော် မကလိဂွံသၟိတ်ဂှ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်မ္ဂး အတိုၚ်ကိုပ်ကၠာဂှ်ဟေၚ် ကလိဂွံသ္ၚာပိဏ္ဍပါတ်ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် ဂဥုဲမဒှ်ကြိယာဗာပၟၚ်ပၟဲလမျီု မစှေ်စးကဵုယဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ယွံကောန်တၠတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် အာမ္ၚးသိမ်တုဲ ကေုာံရၚ်သကအ် သၟိတ်ပတိုန်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳမလေပ်ဒၠောံဗတောန် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ်ကုခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် အာမ္ၚးသိမ်တုဲ ကေုာံရၚ်သကအ် သၟိတ်ပတိုန် ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳမလေပ်ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲအိုတ်မ္ဂး ပြာပ်အာဇရေၚ်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ “ယွံဒေံဗြဴတအ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ကလိဂွံသၟိတ်တုဲအိုတ်ရ၊ ဇရေၚ်ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ဩဝ်ပြာပ်အခစအိုတ်ညိ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ကြက်ဒၠောံဗတောန်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်အိုတ်တုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်တုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဟီုတွံဂလာန်ဓရ် ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဗၞတ်ညိနာၚ်ဟေၚ်တုဲ လုကဴမွဲတ္ၚဲ (ကၠိုဟ်တ္ၚဲ) သကဵုကလိလောန်အာ (အခိၚ်) နကဵုဂလာန်ဂမၠိုၚ် မဒစဵုဒစးကဵုမဂ်ဖိုလ်တုဲ “ယွံဒေံဗြဴတအ် ဩဝ်အာအိုတ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးတုဲ ဗလးဏာအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်တုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲအိုတ်ရ၊ တဳလပိုဉ်မၞုံကျာ်တြဲ “ယွံခမဳဗြဴတအ် ဩဝါဒဒၠောံဗတောန် ဍိုက်ပေၚ်တုဲရ ဟွံသေၚ်ဟာ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် မတန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲဂှ်ရ။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပသာ်ဩဝါဒဒၠောံဗတောန်ဂှ် သ္ဂောံဍိုက်ပေၚ်မာန်ညိရော? တဳလပိုဉ်ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဟီုတွံဂလာန်ဓရ် မဒှ်ဗၞတ်ညိနာၚ်ဟေၚ်တုဲ လုကဴမွဲတ္ၚဲ (ကၠိုဟ်တ္ၚဲ) သကဵုကလိလောန်အာ (အခိၚ်) နကဵုဂလာန်ဂမၠိုၚ် မဒစဵုဒစးကဵုမဂ်ဖိုလ်တုဲ ဗလးဏာအိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ်ကဵုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် တီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုတီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာတုဲဒှ်တုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး သ္ပရှေ်သှေ်ကၠာ ပဲါစ္ဍးအာအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျ်တြဲ သကဵုဂကောံခမဳကောံဓရီုတုဲ— “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ဟီုတွံဂလာန်ဓရ် ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဗၞတ်ညိနာၚ်ဟေၚ်တုဲ လုကဴမွဲတ္ၚဲ (ကၠိုဟ်တ္ၚဲ) သကဵုကလိလောန်အာ (အခိၚ်) နကဵုဂလာန်ဂမၠိုၚ် မဒစဵုဒစးကဵုမဂ်ဖိုလ်တုဲ ဗလးဏာအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ဟီုတွံဂလာန်ဓရ် ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဗၞတ်ညိနာၚ်ဟေၚ်တုဲ လုကဴမွဲတ္ၚဲ (ကၠိုဟ်တ္ၚဲ) သကဵုကလိလောန်အာ (အခိၚ်) နကဵုဂလာန်ဂမၠိုၚ် မဒစဵုဒစးကဵုမဂ်ဖိုလ်တုဲ ဗလးဏာအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျိုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ဟီုဂရိုဟ်တုဲ ။ ပ ။ ဟီုတွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲမ္ဂး —

အၚ်္ဂဘိက္ခုနောဝါဒကဒ္စာံသာ် ယွံခမဳတအ် တၞဟ်နသၟိတ်တိုန် ခမဳမဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံအၚ်္ဂဂမၠိုၚ်ဒ္စာံသာ် ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳမလေပ်ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ (၁) မၞုံကဵုသဳလရ၊ သီုမသ္ၚဳလလမ်မၚ်မွဲ ‘ပါတိမောက္ခသံဝရသဳလ’ ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်မမၚ်မွဲသိက္ခာပိုဒ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်ပဒတဴရ၊ ဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် အရာဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ရ၊ ပ္ဍဲဒုဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်ညိနာၚ်လေဝ် မၞုံအလေံမၠာ်သ္ၚေဝ် ရဴဝွံမ္ဂး ဘဲရ၊ ဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ရ။ (၂) မၞုံကဵု ‘ဗဟုသုတ’ လမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ်ရ၊ ပကၚ်ရၚ်လဝ်လၟိၚ်လညာတ်ရ၊ လ္ၚတ်ဆန်ၜန် (ပကောံပကေဝ်) လဝ် လမိၚ်လညာတ်ရ။ ယြဴဓရ်ဂမၠိုၚ် မၞုံကဵုပွမဆာဲတမ် ပွမဆာဲလဒေါဝ် ပွမဆာဲကၞောတ်အိုတ်ရ၊ တွံတဴဒ္ဂေတ်မပြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံအရထ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသဒ္ဒါ မဍိုက်ပေၚ်ပွဳပွူအိုတ်သီု မသအးဇ္ၚးပွဳပွူအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲဓရ်ဂမၠိုၚ်မၞုံသဘဴဂကူဂှ် ခမဳဂှ် လမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ်ရ၊ ပကၚ်ရၚ် ပတိုန်လဝ်ပါၚ်ရ၊ ဖ္ဍောတ်သှ်ၛာယ်လဝ် နပါၚ်ရ၊ ချပ်လ္ၚတ်လဝ် နစိုတ်ရ၊ မၠာ်သ္ၚေဝ်ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါရ၊ ထပက်ခၠၚ်တီကေတ် နကဵုပညာဗွဲမဒးရးရ။ (၃) ကုခမဳဂှ် ပါတိမုက်ဂမၠိုၚ်ၜါ ကၠုၚ်တဴပ္ဍဲပါၚ် (ဂွံလဝ်ပါၚ်တိုက်) ဗွဲတြးအိုတ်ရ၊ ဂပ်ဝ်ပါ်ပရအ်လဝ် ဗွဲမဒးရးအိုတ်ရ၊ မၞုံကဵုပွမကတဵုဒှ်ဗွဲမဒးရးအိုတ်ရ၊ ကဵုကတဵုဒှ် ဗွဲပါဠိအဋ္ဌကထာဗွဲမဒးရး မာန်အိုတ်ရ။ (၄) မၞုံကဵုဂလာန်ခိုဟ်ရ၊ မၞုံကဵုရမျာၚ်ခိုဟ်ရ။ (၅) ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠၚ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်သ္ဍိုက်ဆာန် ဂပ်ဝ်သ္ဍိုက်မၠိုက်ဒးဂၞပ်ရ။ (၆) သၟဟ်ရထ တၞဟ်နဒၠောံဗတောန် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရ။ (၇) ပ္ဍဲဗြဴဗိုက်လတက်ယာတ်ဖျောန်ဍာ်လွံက် မရန်တၟံကျာ်တြဲဂှ်တုဲ မသ္ပခမဳဂှ် ဟွံကေၚ်ကလိလောန် အာပတ်မဇၞော်ဇြိုၚ်ရ။ (၈) ကလိၜါစှော်ဝသ်ကီု လောန်လတူၜါစှော်ဝသ်ကီုရ။ ယွံခမဳတအ် တၞဟ်နသၟိတ်ပတိုန် ခမဳမဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံအၚ်္ဂဂမၠိုၚ်ဒ္စာံသာ် ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳမလေပ်ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴ ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

ပွံက်ဩဝါဒသိက္ခာပိုဒ်

148) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ သီုဟွံကလိဂွံသၟိတ် မ္ဂးဂှ် သီုဟဂပ်ဝ်သၟိတ်ပတိုန် နကဵုကမ်မရနုက်ကဵုပန်အလန်မ္ဂးဉတ်။ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် မ္ဂးဂှ် ဗြဴမဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲဘိက္ခုသၚ် ‘သၚ်တြုံ’ ဘိက္ခုနဳသၚ် ‘သၚ်ဗြဴ’ ဂမၠိုၚ် ၜါလပါ်ဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် ဒၠောံဗတောန် နဂရုဓရ် ‘ဓရ်မဂပ်ဝ်သ္ပအဲပရဲ’ ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံသာ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဒၠောံဗတောန် နဓရ်မွဲသအာၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴ မဒှ်ပယျၚ်ပ္ဍဲသၚ် မွဲလပါ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

149) ခမဳမကလိဂွံသၟိတ်ဂှ် တွံၚးလဝ်ပြဝိုဏ်ဘာတုဲ စွံပတန်လဝ်ဍာ်သုၚ်ရပ်စပ်တုဲမ္ဂး သီုမလးပညပ်လဝ်သၞာဂှ် ကော်ကေတ်သကအ်မွဲတုဲ ဂပ်ဝ်ဂဇအ်ဒၟံၚ်ရ။ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် က္ညအာပြဝိုဏ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်ခမဳမကလိဂွံသၟိတ်ဂှ်တုဲမ္ဂး ဂပ်ဝ်ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မဗဗွဲမွဲရ။ ခမဳမကလိဂွံသၟိတ်ဂှ် “ယွံဒေံဗြဴတအ် ညဳသာသၟဟ်သၟန်အိုတ်ရဟာ” ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်ဒးသၟာန်ရ၊ “ယွံတဳလပိုဉ် ညဳသာသၟဟ်သၟန်အိုတ် ရ” ရဴဝွံ ယဝ်သ္ဂးအိုတ်မ္ဂး၊ “ယွံဒေံဗြဴတအ် ဂရုဓရ်ဒ္စာံသာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်တဴပ္ဍဲပါၚ် (ဂွံလဝ်ပါၚ်တိုက်) အိုတ်ရဟာ” ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်ဒးသၟာန်ရ၊ “ယွံတဳလပိုဉ် ကၠုၚ်တဴပ္ဍဲပါၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ယဝ်သ္ဂးအိုတ်မ္ဂး၊ “ယွံဒေံဗြဴတအ် ဂရုဓရ်ဝွံ ဒှ်ဒၠောံဗတောန်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးတုဲ ဂပ်ဝ်သ္ဒးဇိုန်ဏှၚ်အပ်ပြာပ်ရ။ “ယွံတဳလပိုဉ် ဟွံကၠုၚ်တဴပ္ဍဲပါၚ် (ဟွံဂွံလဝ်ပါၚ်တိုက်) အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ယဝ်သ္ဂးအိုတ်မ္ဂး၊ ဂပ်ဝ်ဖ္ဍောတ်ကဵုပါဠိဂရုဓဝ်ရ ‘ဓရ်မဂပ်ဝ်သ္ပအဲပရဲ’ ရ။

ဂရုဓရ်ဒ္စာံသာ် (၁) ခမဳဗြဴ သ္ပပယျၚ်တုဲ မကလိဂွံကၠံဝသ်တုဲဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ဒးသ္ပ ပွမလ္ၚောဝ် ပွမလ္ၚောဝ် ပွမသ္ဒးဒစးဒုၚ်တၠုၚ်တရဴ ပွမပၚ်ခၠအ်သၟိပ်တဲ ပွမသ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ကုခမဳမဒှ်ပယျၚ်ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ်ရ၊ ဓရ်ဝွံလေဝ် သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴတုဲ သ္ပအဲပရဲတုဲ သၞေံသၞဴတုဲ ပူဇဴတုဲ စဵုကဵုလအိတ်လမျီု ဟပ်ဝ်ကလိလောန်ရ။ (၂) ခမဳဗြဴဂှ် ဟဂပ်ဝ်ပြာပ်လုပ်ဒဂိုန် ပ္ဍဲဘာမဟွံမွဲကဵုခမဳတြုံရ၊ ဓရ်ဝွံလေဝ် သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴတုဲ သ္ပအဲပရဲတုဲ သၞေံသၞဴတုဲ ပူဇဴတုဲ စဵုကဵုလအိတ်လမျီု ဟဂပ်ဝ်ကလိလောန်ရ။ (၃) လပါ်ဂိတုမွဲအလန် ပွမသၟာန်ဥပေါသ်ကီု ပွမပြာပ်အာတၞဟ်နဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဒၠောံဗတေောန်ကီု နူဘိက္ခုသၚ်ခမဳဗြဴဂှ် ဂပ်ဝ်ဒးရာဒနာ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ၜါဝွံအိုတ်ရ၊ ဓရ်ဝွံဟေၚ် ။ ပ ။ (၄) ခမဳဗြဴ မဒၠိုက်ကတဵုနူဝှ်တုဲဂှ် နမညာတ်ကီု နမမိၚ်ကီု နမသၠေဟ်ပၟာကီု နဟိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိသာ်ဝွံ ဂပ်ဝ်ဘိက်ကဵုအခေါၚ် ပ္ဍဲဘိက္ခုဘိက္ခုနဳသၚ်ၜါလပါ်ရ၊ ဓရ်ဝွံလေဝ် ။ ပ ။ (၅) ခမဳဗြဴ မဒးအာပတ်သံဃာဒိသေသ်ဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ဒဒ္ဂေတ် ပက္ခမာနတ် ပ္ဍဲဘိက္ခုသၚ် ‘သၚ်တြုံ’ ဘိက္ခုနဳသၚ် ‘သၚ်ဗြဴ’ ၜါလပါ်ရ၊ ဓရ်ဝွံလေဝ် ။ ပ ။ (၆) သိက္ခာမာန် မၞုံကဵုသိက္ခာမဒ္ဂေတ်လဝ် ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်ဂမၠိုၚ်တြဴ လုကဴၜါသၞာံဂမၠိုၚ်တုဲဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ဒးဂၠာဲသ္ၚေဝ် ဒဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲဘိက္ခုသၚ် ‘သၚ်တြုံ’ ဘိက္ခုနဳ ‘သၚ်ဗြဴ’ ၜါလပါ်ရ၊ ဓရ်ဝွံလေဝ် ။ ပ ။ (၇) ခမဳဗြဴဂှ် နဟိုတ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် ဟဂပ်ဝ်တ္ၜေဟ်ရ၊ (ဟဂပ်ဝ်ဗြုကဵု) ခမဳတြုံရ၊ ဟဂပ်ဝ်လဗပ်ပကီုရ၊ ဓရ်ဝွံလေဝ် ။ ပ ။ (၈) သ္ပတ်နူတ္ၚဲဝွံတုဲ ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်ကၟာတ်လဒဵုဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံ ဟိုတ်ပွမဟီုသ္ဂး ပ္ဍဲခမဳတြုံဂမၠိုၚ်ရ၊ ကုခမဳတြုံဂမၠိုၚ် ဟဂပ်ဝ်ကၟာတ်လဒဵုဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံ ဟိုတ်ပွမဟီုသ္ဂး ပ္ဍဲခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရ၊ ဓရ်ဝွံလေဝ် သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴတုဲ သ္ပအဲပရဲတုဲ သၞေံသၞဴတုဲ ပူဇဴတုဲ စဵုကဵုလအိတ်လမျီု ဟဂပ်ဝ်ကလိလောန်ရ” ရဴဝွံ (ဂပ်ဝ်ဖ္ဍောတ်ရ)။ ကုခမဳဗြဴ မဟီုသ္ဂး ရဴဝွံမ္ဂး ယွံတဳလပိုဉ် ညဳသာသၟဟ်သၟန်အိုတ်ရဂှ် ယဝ်တွံကဵုဓရ်မသအာၚ် (နူဂရုဓရ်) မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳဗြဴ မဟီုသ္ဂး ရဴဝွံမ္ဂး ယွံတဳလပိုဉ် ဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်အိုတ်ရဂှ် ယဝ်တွံကဵုဂရုဓရ် ဒ္စာံသာ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ (ကုခမဳဗြဴ မဟီုသ္ဂး ရဴဝွံမ္ဂး ယွံတဳလပိုဉ် ဂရုဓရ် ကၠုၚ်ပ္ဍဲပါၚ်ရဂှ်) ဟွံဇိုန်ဏှၚ်အပ်ပြာပ် ဒၠောံဗတောန်တုဲ ယဝ်တွံကဵုဓရ်မွဲသအာၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

150) ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်အဓမ္မကမ် သၚ်ခမဳဗြဴမဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ် သၚ်ခမဳဗြဴမဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ် သၚ်ခမဳဗြဴမဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာ သၚ်ခမဳဗြဴမဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာသၚ်ခမဳဗြဴမဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာ သၚ်ခမဳဗြဴမဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ် သၚ်ခမဳဗြဴမဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ် သၚ်ခမဳဗြဴမဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ် သၚ်ခမဳဗြဴမဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ် သၚ်ခမဳဗြဴမညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ် သၚ်ခမဳဗြဴမညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ် သၚ်ခမဳဗြဴမညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာ သၚ်ခမဳဗြဴမညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး ။ ပ။ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး ။ ပ ။ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ် သၚ်ခမဳဗြဴမညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး ။ ပ ။ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး ။ ပ ။ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

151) ပ္ဍဲဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ် သၚ်ခမဳဗြဴမဟွံညဳသာသၟာန်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ် သၚ်ခမဳဗြဴမဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး ။ ပ ။ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာ သၚ်ခမဳဗြဴမဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး ။ ပ ။ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး ။ ပ ။ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ် သၚ်ခမဳဗြဴမညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး ။ ပ ။ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး ။ ပ ။ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာ သၚ်ခမဳဗြဴမညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး ။ ပ ။ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး ။ ပ ။ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဲဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ် သၚ်ခမဳဗြဴမညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာ သၚ်ခမဳဗြဴမညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ် သၚ်ခမဳဗြဴမညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညဳသာသၟဟ်သၟန်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

152) ဗတောန်ကဵုပါဠိ (ဂရုဓရ်) မ္ဂး၊ ဗတောန်ကဵု ‘အဋ္ဌကထာ’ အရထ ပါဠိ (ဂရုဓရ်) မ္ဂး၊ ဟိုတ်မဟီုသ္ဂး ရဴဝွံမ္ဂး ယွံတဳလပိုဉ် ဩဝ်ဖ္ဍောတ်ညိတုဲ ဖ္ဍောတ်မ္ဂး၊ သၟာန်ပြဒ္ဒညာမ္ဂး၊ ဟိုတ်မသၟာန်ပြဒ္ဒညာတုဲ သှ်ကဵုမ္ဂး၊ ဓရ်မတွံဒၟံၚ် တၞဟ်နဖဵုညးသအာၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်အိုတ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဒၠောံဗတောန် သိက္ခာမာန်သာမဏဳဗြဴမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဩဝါဒသိက္ခာပိုဒ် ပဌမတုဲရ။

၅.၃.၂။ အတ္ထၚ်္ဂတသိက္ခာပိုဒ်

153) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော်ဂှ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဗွဲလၟေၚ်အလန်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တၞဟ်နဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဒှ်အလန်တဳလပိုဉ်စူဠပန္ထကရ။ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် “ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ်ဝွံ ဒၠောံဗတောန်တ္ၚဲဏံဂှ် ကြက်ဟွံဍိုက်ပေၚ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ်ဝွံ ဥဒါန်ဂှ်ဟေၚ် တဳလပိုဉ်စူဠပန္ထက ကြက်ဖ္ဍောတ်ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလပိုဉ်စူဠပန္ထကအိုတ်တုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် တဳလပိုဉ်စူဠပန္ထကတုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲအိုတ်ရ၊ “ယွံဒေံဗြဴတအ် ညဳသာသၟဟ်သၟန်အိုတ်ရဟာ” ရဴဝွံ သၟာန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် မဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲဂှ်ရ။ “ညဳသာသၟဟ်သၟန်အိုတ်ရ ယွံတဳလပိုဉ်” ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ “ယွံဒေံဗြဴတအ် ဂရုဓရ်ဒ္စာံသာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်တဴပ္ဍဲပါၚ် (ဂွံလဝ်ပါၚ်တိုက်) အိုတ်ရဟာ” ရဴဝွံ သၟာန်ပၠန်ရ၊ “ဂရုဓရ်ဒ္စာံသာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်တဴပ္ဍဲပါၚ်အိုတ်ရ ယွံတဳလပိုဉ်” ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ “ယွံဒေံဗြဴတအ် ဣဝွံတုန် ဒှ်ဒၠောံဗတောန်ရ” ရဴဝွံ ဇိုန်ဏှၚ်အပ်ပြာပ်ကဵုတုဲ ဖ္ဍောတ်တိုန်ဥဒါန်ဝွံဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါရ− “ကုပူဂိုလ်တၠအရှန် မၞုံကဵု ‘အရဟတ္တဖိုလ်’ စိုတ်မလောန်ကာဲ မဟွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲ မဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပ္ဍဲဓရ် (ဗောဓိပက္ခိယ) ဂမၠိုၚ် မဒှ်ဟိုတ် (အရဟတ္တမဂ် အရဟတ္တဖိုလ်) ဉာဏ် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတာဒိဂုဏ် ‘ဂုဏ်မဟွံချဳဇတဝ် မပ္တံပွမအေၚ်ဒုၚ်’ မၜိုဟ်လလမ် (နူမပ္တံရာဂ) တုဲ မၞုံကဵုသတိအခါကာလအိုတ်သီုဂှ် ပွမဂွိၚ်စံၚ်တူဂမၠိုၚ် ဟွံဒှ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဖ္ဍောတ်တိုန် ဥဒါန်ဝွံ ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါရ)။ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် “ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ်ဝွံ ဒၠောံဗတောန်တ္ၚဲဏအ်ဂှ် ကြက်ဟွံဍိုက်ပေၚ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ်ဝွံ ဥဒါန်ဂှ်ဟေၚ် တဳလပိုဉ်စူဠပန္ထက ကြက်ဖ္ဍောတ်ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါရ ရဴဝွံ ဟီုကၠုၚ်လဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ တဳလပိုဉ်စူဠပန္ထက သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ပွမဟီုသ္ဂးဂလာန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ်ဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်စူဠပန္ထက ကဠာၚ်တိုန်အကးတုဲ ပ္ဍဲအကးမဂပ်ဝ်ဟီုဂးမ္ၚးဂၠးဂှ်ကွာ်လေဝ် ကွာ်စၚ်္ကြမ်ရ၊ ဒတူလေဝ် ဒတူရ၊ ဂဇအ်လေဝ် ဂဇအ်ရ၊ တိက်လေဝ် တိက်ရ၊ ယေက်လေဝ် ဗလးပတိတ်ရ၊ သၞပၟတ်လေဝ် ဗလးပတိတ်ရ၊ ပ္ဍဲအကြာအကြာဂှ်လေဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ၊ ဥဒါန်ဂှ်လေဝ် ဖ္ဍောတ်ရ၊ ဂလာန်ကျာ်ဗွဲမဂၠိုၚ် မွဲသအာၚ်လေဝ် ဖ္ဍောတ်ရ။ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် “ဩ ထေက်ကဵုအမ်သဝ်ကွေံ ယွံသကအ်တအ်၊ ဟွံကေၚ်ဒှ်မွဲလှေ်ဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်ရ ယွံသကအ်တအ်၊ ဒၠောံဗတောန်တဳလပိုဉ်စူဠပန္ထက သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍိုက်ပေၚ်ကီု တုပ်သၟဟ်သာ်ဂှ် ပ္ဍဲကာလကိုပ်ကၠာ နူအခိၚ်ဝွံ ဒၠောံဗတောန်ဟွံဍိုက်ပေၚ်ကၠုၚ် ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်မွဲလှေ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်စူဠပန္ထကဂှ် စဵုကဵုတ္ၚဲဂၠု ကဵုဒၠောံဗတောန်ကဵုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲ “ယွံဒေံဗြဴတအ် ဩဝ်အာအိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဗလးဏာအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ကၟာတ်အာဂှ်ရ ပဒတဴပ္ဍဲမ္ၚးဍုၚ်တုဲ နူဂယးပြဟ်ဟေၚ် လုပ်အာဍုၚ်အိုတ်ရ၊ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်တဴ ဒ္ဂေတ်မယုတ်မာဝွံ ပဒတဴမွဲစွံ ကေုာံခမဳတြုံဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာတုဲ အခိၚ်လၟုဟ်ဝွံ လုပ်ဍုၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်စူဠပန္ထက စဵုကဵုတ္ၚဲပၠိုတ် သ္ဂောံဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံစူဠပန္ထက တၠအဲ စဵုကဵုတ္ၚဲပၠိုတ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံစူဠပန္ထက မုဟိုတ် တၠအဲ စဵုကဵုတ္ၚဲပၠိုတ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရော? (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

154) “ၜိုန်ရခမဳမကလိဂွံသၟိတ်လေဝ် စဵုကဵုတ္ၚဲပၠိုတ် ယဝ်ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်အတ္ထၚ်္ဂသိက္ခာပိုဒ်

155) ခမဳမကလိဂွံသၟိတ် မ္ဂးဂှ် သီုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ပတိုန် နကဵုကမ်မရနုက်ကဵုပန်အလန်မ္ဂးဉတ်။ စဵုကဵုတ္ၚဲပၠိုတ် မ္ဂးဂှ် စဵုကဵုတ္ၚဲကၠေံဗ္ဒန်အာ။ ခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ဗြဴမဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲဘိက္ခုသၚ် ‘သၚ်တြုံ’ ဘိက္ခုနဳသၚ် ‘သၚ်ဗြဴ’ ဂမၠိုၚ်ၜါလပါ်ရောၚ်။ ဒၠောံဗတောန် မ္ဂးဂှ် ဒၠောံဗတောန် နဂရုဓရ်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံသာ်ကီု နဓရ်မွဲသအာၚ်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ 156) ပ္ဍဲတ္ၚဲပၠိုတ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီတ္ၚဲပၠိုတ်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲပၠိုတ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲပၠိုတ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီတ္ၚဲပၠိုတ်ဒှ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴ မဒှ်ပယျၚ်ပ္ဍဲသၚ်မွဲလပါ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ သီုတ္ၚဲဟွံပၠိုတ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီတ္ၚဲပၠိုတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာတ္ၚဲဟွံပၠိုတ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာတ္ၚဲဟွံပၠိုတ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီတ္ၚဲဟွံပၠိုတ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 157) ဗတောန်ကဵုပါဠိ (ဂရုဓရ်) မ္ဂး၊ ဗတောန်ကဵု ‘အဋ္ဌကထာ’ အရထ ပါဠိ (ဂရုဓရ်) မ္ဂး၊ ဟိုတ်မဟီုသ္ဂးရဴဝွံမ္ဂး ယွံတဳလပိုဉ် ဩဝ်ဖ္ဍောတ်ညိတုဲဖ္ဍောတ်မ္ဂး၊ သၟာန်ပြဒ္ဒညာမ္ဂး၊ ဟိုတ်မသၟာန်ပြဒ္ဒညာတုဲသှ်ကဵုမ္ဂး၊ ဓရ်မတွံဒၟံၚ် တၞဟ်နဖဵုညးသအာၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်အိုတ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဒၠောံဗတောန်သိက္ခမာန်သာမဏဳဗြဴမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳမကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ အတ္တၚ်္ဂတသိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယတုဲရ။

၅.၃.၃။ ဘိက္ခုနုပဿသိက္ခာပိုဒ်

158) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓာရာမ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ကပိလဝှ် လုပ်လၟိဟ်သက္ကရးဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴတုဲ ဒၠောံဗတောန် ခမဳဗြဴဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် “ယွံနာဲဗြဴတအ် ဩဝ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ၊ ကြက်အာတဴ တၞဟ်နဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ဒၠောံဗတောန်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဗြဴဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံနာဲဗြဴတအ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဟိုတ်နူဟိုတ်ပွမဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဒၠောံဗတောန်ဂှ် ဒးအာတဴ ယြဴဌာန်မွဲအိုတ်ရ၊ (ကိစ္စသွက်ဂွံဒးအာဟွံမွဲရ)။ တဳလပိုဉ်ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်တုန် ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဟေၚ် ဒၠောံဗတောန်ပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ သ္ဂောံဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳတြုံဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ သ္ဂောံဒၠောံဗတောန် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မုဟိုတ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ သ္ဂောံဒၠောံဗတောန် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴတုဲ ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳ) ဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

159) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် မဟာပဇာပတိဂေါတမဳ ဂိယဲအာရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော် ပြာပ်အာ ဇရေၚ် မဟာပဇာပတိဂေါတမဳတုဲမ္ဂး “ယွံဂေါတမဳ ဒုၚ်စရၚ်ဒၟံၚ်ဟာ၊ ယိုပ်ယာဒၟံၚ်ဟာ” ရဴဝွံ သၟာန်သၟုက် မဟာပဇာပတိဂေါတမဳအိုတ်ရ။ ယွံတဳလပိုည်တအ် အဲဍိက် ဟွံဒုၚ်စရၚ်ရ၊ ဟွံယိုပ်ယာပ်ရ၊ အာတ်ပါန်အခေါၚ်ဗတိုက်ဖအောဝ်ရ၊ တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ဩဝ်က္ညတွံကဵုဓရ်အိုတ်ညိ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ “ယွံဒေံဗြဴ ပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ တၞဟ်နတွံကဵုဓရ် ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးတုဲ) မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဟွံတွံအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး သၠောံရုၚ်လတက်ပဠေဝ်သ္ၚာတုဲမ္ဂး ဂိုၚ်ထ္ၜကေတ် ဗဗေၚ်သ္ၚာတုဲ ပြာပ်အာ ဇရေၚ် မဟာပဇာပတိဂေါတမဳတုဲ ဂဇအ်ဖျေံ ပ္ဍဲသၞာမလးပညပ်လဝ်တုဲမ္ဂး “ယွံဂေါတမဳ ဒုၚ်စရၚ်ဒၟံၚ်ဟာ၊ ယိုပ်ယာဒၟံၚ်ဟာ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုမဟာပဇာပတိဂေါတမဳရ။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတေံ ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော် က္ညကၠုၚ်တုဲ တွံကဵုဓရ် ကုအဲဍိက်အိုတ်ရ၊ နပွမတွံကဵုဓရ်သာ်ဂှ် အဲဍိက် ဒှ်တသိုခ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ်တုန် “တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပဲါကၠေံ (ပွမတွံဓရ်သာ်) ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဟွံတွံ (ဓရ်) အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံဒှ်တသိုခ် ကုအဲဍိက်ရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် ကဵုမဟာပဇာပတိဂေါတမဳ တီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာတုဲမ္ဂး ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞဲါ က္ညပဲါစ္ဍးအာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် ပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ တၞဟ်နဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴမဂိယဲဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

160) “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴတုဲ ဒၠောံဗတောန်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ ခမဳဗြဴ ဂိယဲရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴတုဲ ဒၠောံဗတောန်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဘိက္ခုနုပဿယသိက္ခာပိုဒ်

161) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဘာခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴပ္ဍဲဘာမွဲ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဗၞတ်မွဲဗ္တံလေဝ် ပဒတဴအိုတ်ရ၊ (ဘာဂှ် ဘာခမဳဗြဴမ္ဂးရ)။ ပြာပ်အာတုဲ မ္ဂးဂှ် အာဌာန်ဂှ်တုဲ။ ခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ဗြဴမဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲဘိက္ခုသၚ် ‘သၚ်တြုံ’ ဘိက္ခုနဳသၚ် ‘သၚ်ဗြဴ’ ဂမၠိုၚ် ၜါလပါ်ရောၚ်။ ဒၠောံဗတောန် မ္ဂးဂှ် ဒၠောံဗတောန် နဂရုဓရ်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံသာ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံ အခိၚ်အခါတုဲ မ္ဂးဂှ် ပဲါကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ။ ခမဳဗြဴဂိယဲ မ္ဂးဂှ် (ခမဳဗြဴ) ဟွံသၟဟ်ရထ တၞဟ်နအာ သွက်ဂွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဒၠောံဗတောန်ကီု သွက်ရၚ်တၠုၚ်ကမ်ဇၞော်ကမ်သၟတ်ကီုရောၚ်။

162) ပ္ဍဲခမဳဗြဴ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဗြဴဒှ်တုဲ ပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴတုဲ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴတုဲ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳဗြဴဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴတုဲ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဒၠောံဗတောန်နဓရ်မသအာၚ်နူဂရုဓရ်ဒ္စာံသာ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴ မဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲသၚ်မွဲလပါ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဗြဴ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဗြဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဗြဴ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဗြဴ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဗြဴဟွံသေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

163) (ဒၠောံဗတောန်) ပ္ဍဲအခိၚ်အခါမ္ဂး၊ ဗတောန်ကဵုပါဠိ (ဂရုဓရ်) မ္ဂး၊ ဗတောန်ကဵု ‘အဋ္ဌကထာ’ အရထ ပါဠိ (ဂရုဓရ်) မ္ဂး၊ ဟိုတ်မဟီုသ္ဂးရဴဝွံမ္ဂး ယွံတဳလပိုဉ် ဩဝ်ဖ္ဍောတ်ညိတုဲ ဖ္ဍောတ်မ္ဂး၊ သၟာန်ပြဒ္ဒညာမ္ဂး၊ ဟိုတ်မသၟာန်ပြဒ္ဒညာတုဲသှ်ကဵုမ္ဂး၊ ဓရ်မတွံဒၟံၚ် တၞဟ်နဖဵုညးသအာၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်အိုတ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဒၠောံဗတောန်သိက္ခမာန် သာမဏဳဗြဴမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဘိက္ခုနုပဿယသိက္ခာပိုဒ် တတိယတုဲရ။

၅.၃.၄။ အာမိသသိက္ခာပိုဒ်

164) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော်ဂှ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်မ္ဂး ကလိဂွံသ္ၚာပိဏ္ဍပါတ် ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂဥုဲမဒှ်ကြိယာဗာ ပၟၚ်ပၟဲလမျီု မစှေ်စးကဵုယဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော်ဂှ် တၞဟ်နဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဟွံသ္ပပွမသၞေံသၞဴဗွဲမဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးအာမိသ (မပ္တံကဵုသ္ၚာ) ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော်ဂှ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော်ဂှ် တၞဟ်နဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဟွံသ္ပပွမသၞေံသၞဴဗွဲမဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးအာမိသ (မပ္တံကဵုသ္ၚာ) ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော်ဂှ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ‘ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော်ဂှ် တၞဟ်နဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဟွံသ္ပပွမသၞေံသၞဴ ဗွဲမဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးအာမိသ (မပ္တံကဵုသ္ၚာ) ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော်ဂှ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် “ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော်ဂှ် တၞဟ်နဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဟွံသ္ပပွမသၞေံသၞဴဗွဲမဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးအာမိသ (မပ္တံကဵုသ္ၚာ) ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော်ဂှ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

165) “ယြဴခမဳမွဲ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးအာမိသ (မပ္တံကဵုသ္ၚာ) ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော်ဂှ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်အာမိသသိက္ခာပိုဒ်

166) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးအာမိသ မ္ဂးဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးသ္ၚာ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပိဏ္ဍပါတ် ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးဘာ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွဂးဂဥုဲ မဒှ်ကြိယာဗာပၟၚ်ပၟဲလမျီု မစှေ်စးကဵုယဲ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမသ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမသ္ပအဲပရဲ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမသၞေံသၞဴ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမလ္ၚောဝ် ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမပူဇဴ။ ဟီုသ္ဂး မ္ဂးဂှ် မိက်ဂွံသ္ပမသက္ကုဂုဏ် မိက်ဂွံသ္ပမသက္ကုဒယှ်တှ် မိက်ဂွံသ္ပမုက်မတ်ဟွံကျေဝ် (ခဍိုက်မုက်ဂဝ) ခမဳ မလေပ်ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် သၚ်မသၟိတ်လဝ်တုဲ − “ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးသ္ၚာ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပိဏ္ဍပါတ် ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးဘာ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးဂဥုဲ မဒှ်ကြိယာဗာပၟၚ်ပၟဲလမျီု မစှေ်စးကဵုယဲ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမသ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမသ္ပအဲပရဲ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမသၞေံသၞဴ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမလ္ၚောဝ် ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမပူဇဴ ဒၠောံဗတောန်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

167) ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ သ္ဂးရဴဝွံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ သ္ဂးရဴဝွံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ အဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ သ္ဂးရဴဝွံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ မိက်ဂွံသ္ပမသက္ကုဂုဏ် မိက်ဂွံသ္ပမသက္ကုဒယှ် မိက်ဂွံသ္ပမုက်မတ်ဟွံကျေဝ် (ခဍိုက်မုက်ဂဝ) ခမဳ မလေပ်ဒၠောံဗတောန် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် သၚ်မဟဂပ်ဝ်သၟိတ်လဝ်တုဲ “ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးသ္ၚာ ။ ပ ။ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမပူဇဴ ဒၠောံဗတောန်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ မိက်ဂွံသ္ပမသက္ကုဂုဏ် မိက်ဂွံသ္ပမသက္ကုဒယှ်တှ် မိက်ဂွံသ္ပမုက်မတ်ဟွံကျေဝ် (ခဍိုက်မုက်ဂဝ) ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မလေပ်ဒၠောံဗတောန် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် သၚ်မဂပ်ဝ်သၟိတ်လဝ် မဟဂပ်ဝ်သၟိတ်လဝ်တုဲ “ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးသ္ၚာ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပိဏ္ဍပါတ် ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးဘာ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးဂဥုဲ မဒှ်ကြိယာဗာပၟၚ်ပၟဲလမျီု မစှေ်စးကဵုယဲ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမသ္ပဟိုတ်ရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမသ္ပအဲပရဲ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမသၞေံသၞဴ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမလ္ၚောဝ် ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမပူဇဴ ဒၠောံဗတောန်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

168) ဗွဲသဘဴပကတိ ခမဳမဒၠောံဗတောန်ဒၟံၚ် ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးသ္ၚာ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပိဏ္ဍပါတ် ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးဘာ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးဂဥုဲ မဒှ်ကြိယာဗာပၟၚ်ပၟဲလမျီု မစှေ်စးကဵုယဲ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမသ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမသ္ပအဲပရဲ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမသၞေံသၞဴ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမလ္ၚောဝ် ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမပူဇဴဂှ် ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ အာမိသသိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထတုဲရ။

၅.၃.၅။ စဳဝရဒါနသိက္ခာပိုဒ်

169) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳမွဲဇကု ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်တၞဟ်နပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲသဗာန်ဍာန်ဇၞော်မွဲ အပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ်ရ၊ ခမဳဗြဴမွဲဇကုလေဝ် ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်တၞဟ်နပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲသဗာန်ဍာ်ဇၞော်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “ယွံဒေံဗြဴ ဩဝ်က္ညအာညိ၊ ပ္ဍဲဌာန်အရာပ်မၞုံယၟုဝွံ လံၚ်ဒၟံၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဗြဴဂှ်ရ။ ခမဳဗြဴမွဲဇကုဂှ်လေဝ် “ယွံတဳလပိုဉ် ဩဝ်က္ညအာညိ၊ ပ္ဍဲဌာန်အရာပ်မၞုံယၟုဝွံ လံၚ်ဒၟံၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂှ်ရ။ ခမဳတြုံ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နမဂွံညာတ်ဒၟံၚ်ဟွံပိုတ်ဂှ် ဒှ်အာမိတ်ပြဝါ မကေၚ်ဆဵုညာတ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၚ် ပါ်ပရအ်သ္ၚာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂှ် က္ညအာဌာန်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဒၠောံဗတောန်တုဲ ပြာပ်အာဇရေၚ်ခမဳဂှ်တုဲမ္ဂး လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်ခမဳဂှ်တုဲ ဒတူဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲရ၊ ခမဳဗြဴမဒတူဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲတုဲဂှ် “ယွံဒေံဗြဴ ကြက်သာယျေန်တဴ သ္ၚာမပါ်ပရအ်သွက်အရၚ်အဲဟာ” ရဴဝွံ ခမဳဂှ် သ္ဂးရ။ ယွံတဳလပိုဉ် သာယျေန်ရ၊ အဲဍိက်ဗြဴ မၞုံကဵုသ္ၚာၚေတ်တြေံရ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် ကဵုထောံသ္ၚာကုခမဳဗြဴဂှ်ရ၊ အဲဍိက်ဗြဴ မၞုံကဵုသ္ၚာၚေတ်တြေံရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠ ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် ဩဝ်ဇိၚ်သ္ပသ္ၚာတၠအဲညိ” ဟီုသ္ဂးကဵုခမဳဂှ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် ဟီုလဴဗ္စဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂှ် သ္ဂောံကဵုထောံသ္ၚာ ကုခမဳဗြဴရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳ တၠအဲ ကဵုထောံသ္ၚာကုခမဳဗြဴရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံခမဳ ဒှ်ကဠောမသ ကေုာံတၠအဲဟာ၊ ဟွံဒှ်ကဠောမသဟာ ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်ဂှ်) ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ဟွံဒှ်ကဠောမသရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ခမဳဟွံသေၚ် ကဵုကဠောမသဂှ် နမကဵုသ္ၚာကုခမဳဗြဴ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသဂှ် ဗဗွဲသပ္ပါယ်ကီု ဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်ကီု နွံပြာကဋ်ကီု ဟွံမွဲပြာကဋ်ကီု တီကေတ်ဟွံမာန်ရ၊ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ ကဵုထောံသ္ၚာကုခမဳဗြဴ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ကဵုထောံသ္ၚာ ကုခမဳဗြဴဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

170) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဟွံဂံၚ်ကဵုသ္ၚာ မလှာဲဂတး ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ‘ဟွံဂံၚ်လှာဲသ္ၚာရၚ်သကအ်အိုတ်ရ’။ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်မဆာဲဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ကဵုသ္ၚာ မလှာဲဂတး ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် တၞဟ်နကဵုသ္ၚာ မလှာဲဂတး သဟဓရ်ဂမၠိုၚ် မသုန်မတွံဂးကုခမဳတြုံကီု ကုခမဳဗြဴကီု ကုသိက္ခာမာန်ကီု ကုသာမဏဳတြုံကီု ကုသာမဏဳဗြဴကီုဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ 171) “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံ ပွမလှာဲဂတးတုဲ ကဵုထောံသ္ၚာ ကုခမဳဗြဴဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်စဳဝရဒါနသိက္ခာပိုဒ်

172) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဍေံဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသ မ္ဂးဂှ် နူလပါ်မိအံက်ကီု နူလပါ်မအံက်ကီု စဵုကဵုစိုပ်လ္ၚဝ်အပါဇၞော်အပါနက်ထပှ်ဒတောဝ်ဂှ် ဟွံဆက်စပ်ရ။ ခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ဗြဴမဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲဥဘတောသၚ်ရောၚ်။ သ္ၚာ မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်သ္ၚာဂမၠိုၚ်တြဴဂတှေ် ဗွဲတွဵုမယုတ် သ္ၚာမွဲမွဲဂတှေ် မရုပ်ဂပ်ကဵုဝိကပ္ပနရောၚ်။ ဝေၚ်ကၠေံပွမလှာဲဂတးတုဲ မ္ဂးဂှ် ပဲါကၠေံ ပွမလှာဲဂတးတုဲ ကဵုသ္ၚာ ‘မသအာၚ်နူလှာဲဂတး’ မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

173) ပ္ဍဲခမဳဗြဴ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွသေၚ်ကဵုကဠောမသဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံ ပွမလှာဲဂတးတုဲ ကဵုတဴသ္ၚာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံ ပွမလှာဲဂတးတုဲ ကဵုတဴသ္ၚာမ္ဂး ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီကဠောမသဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံ ပွမလှာဲဂတးတုဲ ကဵုတဴသ္ၚာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံ ပွမလှာဲဂတးတုဲ ကဵုတဴသ္ၚာ ကုခမဳဗြဴ မဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲသၚ်မွဲလပါ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴကဠောမသဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴကဠောမသဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴကဠောမသဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီကဠောမသမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

174) (ကဵု) ကုခမဳဗြဴကဠောမသမ္ဂး၊ နကဵုဝတ္ထုမထေက်တန်ၚုဟ်မး မအောန်ဂှ် ဝတ္ထုမထေက်တန်ၚုဟ်မးမဂၠိုၚ်ကီု၊ နကဵုဝတ္ထုမထေက်တန်ၚုဟ်မးမဂၠိုၚ်ဂှ် ဝတ္ထုမထေက်တန်ၚုဟ်မးအောန်ညိနာၚ်ကီု၊ လှာဲဂတးမ္ဂး၊ ခမဳဗြဴဂှ် ဍုက်ကေဝ်ဒဒှ်ေဒယှ်တုဲ ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဂိုၚ်ကေတ်ဗွဲဂြပ်ဂလေံမ္ဂး၊ ဂိုၚ်ကေတ်ပရိက္ခရာ မသအာၚ်နူသ္ၚာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ (ကဵု) ကုသိက္ခာမာန် ကုသာမဏဳဗြဴမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ စဳဝရဒါနသိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမတုဲရ။

၅.၃.၆။ စဳဝရသိဗ္ဗနသိက္ခာပိုဒ်

175) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတေဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ လေပ်စဳကၠးချိုတ်ပၠိုတ် တၞဟ်နသ္ပကမၠောန်ပွမဇိၚ်သ္ၚာရ။ ခမဳဗြဴမွဲဇကု ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳတုဲမ္ဂး “ယွံတဳလပိုဉ် အာတ်ပါန်အခေါၚ်ရ၊ တဳလပိုဉ် ဩဝ်ဇိၚ်ကဵုသ္ၚာအဲဍိက်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ ဇိၚ်သ္ၚာခမဳဗြဴဂှ်တုဲ ဖျောန်ကၠေံဗွဲမဒးရး သ္ပကဠိတ်ကဠောတ်ဗွဲမဒးရးတုဲမ္ဂး ပ္ဍဲလဒေါဝ်ဂှ် သကဵုရုပ် (တြုံဗြဴ) မစိစောန် မကၠောန်သ္ပ နကသပ်ဉာဏ်ဇကု ပြာကဋ်ဗွဲမဒးရးတုဲ ထပ်စွံလဝ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂှ် ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳတုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် သ္ၚာဂှ် ညးဍေံရော?” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီသၟာန် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳရ။ “ယွံဒေံဗြဴ ဩဝ်ဂိုၚ်ကေတ်ညိ၊ သ္ၚာဝွံ ရၚ်တၠုၚ်သီဒေပ်စွံလဝ် အတိုၚ်ထပ်လဝ်ဂှ်တုဲ အခိၚ် သၚ်ခမဳဗြဴ ကၠုၚ်ဌာန်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ဒၠောံဗတောန်ဂှ် သၠောံရုၚ်လတက်သ္ၚာဝွံတုဲ ဩဝ်ဗက်ကၠုၚ် နူလက်ကရဴ နူလက်ကရဴ သၚ်ခမဳဗြဴညိ” ရဴဝွံ (သ္ဂး) ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂှ် ရၚ်တၠုၚ်သီဒေပ်စွံလဝ် သ္ၚာဂှ် အတိုၚ်ထပ်လဝ်ဂှ်တုဲ အခိၚ် သၚ်ခမဳဗြဴ ကၠုၚ်သွက်ဂွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဒၠောံဗတောန်ဂှ် သၠောံရုၚ်လတက်ကေတ်သ္ၚာဂှ်တုဲ ဗက်ကၠုၚ် နူလက်ကရဴ နူလက်ကရဴ သၚ်ခမဳဗြဴရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဝွံ လတေၚ်ဖေက်ပါပ်ဂွပါပ် ပိုတ်ဒၟံၚ်ဗွဲလောန်အိုတ်ရ၊ လုလောန်ကဵုမိပ်ဇြိပ် လဟိၚ်လဟာဲအိုတ်ရ၊ ဟွံမွဲကဵုဂဝဂလေံအိုတ်ရ၊ သီုဒှ်တဴခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် သကဵုပြာကဋ်တဴ ရုပ်တြုံရုပ်ဗြဴမစိစောန် ပ္ဍဲသ္ၚာအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် “ကမၠောန်ဝွံ ဒှ်ကမၠောန်မုရဴညးမွဲရော?” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ၊ ဒှ်ကမၠောန် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳရ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးတိုန်မ္ဂး ကုညးလတေၚ်ဖေက်ပါပ်ဂွပါပ်ပိုတ် လုလောန်ကဵုမိပ်ဇြိပ် လဟိၚ်လဟာဲ ဟွံမွဲကဵုဂဝဂလေံဂမၠိုၚ်လေဝ် ကမၠောန်ရဴဝွံ ဟွံဆာဲရ၊ ကုတဳလပိုဉ်ဥဒါယဳတုန် ပသာ်သ္ဂောံဆာဲမာန်ရော? ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳတြုံဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ သ္ဂောံဇိၚ်သ္ပ သ္ၚာခမဳဗြဴရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ “ယွံဥဒါယဳ တၠအဲ ဇိၚ်ကဵုသ္ၚာခမဳဗြဴရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံဥဒါယဳ ဒှ်ကဠောမသ ကေုာံတၠအဲဟာ၊ ဟွံဒှ်ကဠောမသဟာ ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်ဂှ်) ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ဟွံဒှ်ကဠောမသရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တြုံဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသဂှ် နမဇိၚ်ကဵုသ္ၚာခမဳဗြဴ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသဂှ် ဗဗွဲသပ္ပါယ်ကီု ဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်ကီု မၞုံကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ဟွံမွဲကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု တီကေတ်ဟွံမာန်ရ၊ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ ဇိၚ်ကဵုသ္ၚာ ခမဳဗြဴဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

176) “ယြဴခမဳမွဲ သ္ၚာခမဳဗြဴဟွံသေၚ်ကဵုကဠောဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် ဇိၚ်မ္ဂး ညးမွဲသအာၚ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုဇိၚ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်စဳဝရသိဗ္ဗနသိက္ခာပိုဒ်

177) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဍေံဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသ မ္ဂးဂှ် နူလပါ်မိအံက်ကီု နူလပါ်မအံက်ကီု စဵုကဵုစိုပ်လ္ၚဝ်အပါဇၞော် အပါနက်ထပှ်ဒတောဝ်ဂှ် ဟွံဆက်စပ်ရ။ ခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ဗြဴမဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲဥဘတောသၚ်ရောၚ်။ သ္ၚာ မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်သ္ၚာဂမၠိုၚ်တြဴဂကူ ဗွဲတွဵုမယုတ် သ္ၚာမွဲမွဲဂကူ မရုမ်ဂပ်ကဵုဝိကပ္ပနရောၚ်။ ဇိၚ် မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကု ဇိၚ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ၜေါတ်တၞိၚ် ဇၟာပ်ၜေါတ်တၞိၚ်၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဖအောဝ်ကဵုဇိၚ် မ္ဂးဂှ် ဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ် ဇိၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဖအောဝ်စကာမွဲအလန်တုဲ ဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုဝါလေဝ် ဇိၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

178) ပ္ဍဲခမဳဗြဴ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဇိၚ်လေဝ်ဇိၚ်ကဵုသ္ၚာမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုဇိၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဇိၚ်လေဝ်ဇိၚ်ကဵုသ္ၚာမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုဇိၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီကဠောမသဒှ်တုဲ ဇိၚ်လေဝ်ဇိၚ်ကဵုသ္ၚာမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုဇိၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သ္ၚာခမဳဗြဴ မဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲသၚ်မွဲလပါ်မ္ဂး၊ ဇိၚ်လေဝ်ဇိၚ်ကဵုသ္ၚာမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုဇိၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴကဠောမသဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴကဠောမသမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

179) (ဇိၚ်ကဵုသ္ၚာ) ခမဳဗြဴကဠောမသမ္ဂး၊ ပဲါကၠေံသ္ၚာတုဲ ပရိက္ခရာမွဲသအာၚ်ဂှ် ဇိၚ်လေဝ်ဇိၚ်ကဵုမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုဇိၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ (ဇိၚ်ကဵုသ္ၚာ) သိက္ခမာန် သာမဏဳဗြဴမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ စဳဝရသိဗ္ဗနသိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌတုဲရ။

၅.၃.၇။ သံဝိဓါနသိက္ခာပိုဒ်

180) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတေဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကသေံကၟဝ်ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ ‘ချိၚ်ဖာပ်တုဲ’ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်အိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ညံၚ်ရဴဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အာကၠုၚ် မွဲဟာန်ကေုာံသမ္ဘာအိုတ်ကီု တုပ်သၟဟ်သာ်ဝွံဟေၚ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဝွံ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အာကၠုၚ် ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကသေံကၟဝ် ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ ‘ချိၚ်ဖာပ်တုဲ’ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓာန် မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ကသေံကၟဝ်ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူဂမ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ကသေံကၟဝ် ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓာန် မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ကသေံကၟဝ် ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ မွဲဂၠံၚ်ဓဝ်မ္ဂး၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် အာတဴမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

181) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳတြုံ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် နူဍုၚ်သာကေတ သွိုန်ဗပိုန်တဴတရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ ဍုၚ်သာရဝှ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် “ပိုဲဍိက်တအ်ညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ကြက်အာတဴကေုာံတဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ်မွဲစွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳတြုံဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံဒေံဗြဴတအ် ကသေံကၟဝ်ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ တၞဟ်နသွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်ဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ၊ မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ဩဝ်အာဗွဲကိုပ်ကၠာအိုတ်ညိ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ကြက်အာအိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်တြုံမပြဲဂမၠိုၚ်ရ တဳလပိုဉ်တအ် ညးဂမၠိုၚ်ဟေၚ် ဩဝ်က္ညအာဗွဲကိုပ်ကၠာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် မက္ညအာနူလက်ကရဴဂှ် ပ္ဍဲအကြာဂၠံၚ်တရဴ ကမၠတ်ဒမၠဂမၠိုၚ် ပၠံၚ်ဗတိုက်လေဝ် ပၠံၚ်ဗတိုက်အိုတ်ရ၊ ပလီုပလာ်လေဝ် ပလီုပလာ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဟီုလဴဗ္စဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳတြုံဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳတြုံဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲဂၠံၚ်တရဴမဂပ်ဝ်အာတဴ မွဲဟာန်ကေုာံသာတိုက်သာကွဳ (သကအ်ရဲညးဗၞိက်) မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရဴဝွံမ္ဂး မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာ မဒှ်တဴမွဲဟာန်ကေုာံပရိုက်ဘဲ (အန္တရာယ်ဂၠိုၚ်) ဂှ် ကသေံကၟဝ်ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ တၞဟ်နသွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓာန် မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ 182) “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ကသေံကၟဝ်ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓာန် မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်မ္ဂး၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် အာတဴမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာမကသေံကၟဝ်တုဲအာဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ ဂၠံၚ်တရဴဂှ် ဂပ်ဝ်အာတဴ မွဲဟာန်ကေုာံသာတိုက်သာကွဳ (သကအ်ရဲညးဗၞိက်) ရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာမကသေံကၟဝ် တုဲအာဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်သံဝိဓါနသိက္ခာပိုဒ်

183) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ဗြဴမဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲဥဘတောသၚ်ရောၚ်။ မွဲစွံ မ္ဂးဂှ် မွဲဂကောံဓဝ်ရောၚ်။ ကသေံကၟဝ်တုဲ မ္ဂးဂှ် “ယွံဒေံဗြဴ အာအိုတ်ရ ယွံတဳလပိုဉ် အာအိုတ်ရ၊ ယွံတဳလပိုဉ်အာအိုတ်ရ ယွံဒေံဗြဴ အာအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဏအ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲယးကီု ပ္ဍဲကလဳတေံကီု အာအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ကသေံကၟဝ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဗွဲတွဵုယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကွာန်မသ္ၚောဲခရာမွဲစာၚ်ပဝ် ဇၟာပ်ကွာန်မွဲ ဇၟာပ်ကွာန်မွဲ ‘ရိုဟ်ကွာန်မွဲ ရိုဟ်ကွာန်မွဲ’ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဂြိုပ် မဟွံသေၚ်ကဵုကွာန်ဂှ် ဇၟာပ်ကဝက်ယောဇနာ ဇၟာပ်ကဝက်ယောဇနာ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံ အခိၚ်အခါတုဲ မ္ဂးဂှ် ပဲါကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ။ ဂၠံၚ်တရဴ ဂပ်ဝ်အာတဴ မွဲဟာန်ကေုာံသာတိုက်သာကွဳ မ္ဂးဂှ် ဂၠံၚ်တရဴဂှ် စာ်မ္ဂးကေုာံသာတိုက်သာကွဳ (သကအ်ရဲညးဗၞိက်) တုဲ ဟွံသၟဟ်ရထတၞဟ်နအာရ။ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာ မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲဂၠံၚ်တရဴဂှ် ဌာန်လုပ်ကမၠဒမၠဂမၠိုၚ် ပြာကဋ်ရ၊ ဌာန်စ ပြာကဋ်ရ၊ ဌာန်တန်တဴ ပြာကဋ်ရ၊ ဌာန်ဂဇအ် ပြာကဋ်ရ၊ ဌာန်တိက် ပြာကဋ်ရ။ ဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံပရိုက်ဘဲ မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲဂၠံၚ်တရဴဂှ် သ္ဂောံညာတ်ကေတ် ကမၠတ်ဒမၠဂမၠိုၚ် ပြိုက်ဂစိုတ် လဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ သ္ဂောံညာတ်ကေတ် ပၠံၚ်ဗတိုက်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ သ္ဂောံညာတ်ကေတ် ၜုၚ်တက်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ အာတဴဂၠံၚ်တရဴ မၞုံကဵုပရိုက်ဘဲမွဲစွံတုဲ ပ္ညုၚ်ထ္ၜးကဵုဂၠံၚ်တရဴ ဟွံမွဲကဵုပရိုက်ဘဲ တုဲ “ယွံဒေံဗြဴတအ် ဩဝ်အာအိုတ်ညိ” ရဴဝွံ (သ္ဂးတုဲ) ဂပ်ဝ်ဗလးကၠေံအိုတ်ရ။

184) ပ္ဍဲအရာကသေံကၟဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီကသေံကၟဝ်ဒှ်တုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်မ္ဂး၊ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် အာတဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာကသေံကၟဝ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအာဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ မွဲဂၠံၚ်ဓဝ်မ္ဂး၊ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် အာတဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာကသေံကၟဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံကသေံကၟဝ်ဒှ်တုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓာန် မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်မ္ဂး၊ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် အာတဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

185) (အာ) မွဲအခိၚ်အခါမ္ဂး၊ ဟွံကသေံကၟဝ်တုဲ အာမ္ဂး၊ ခမဳဗြဴ ကသေံကၟဝ်ရ၊ ခမဳတြုံ ဟွံကသေံကၟဝ်မ္ဂး၊ ပွမချိၚ်ဖာပ် ဆောတ်ယောၚ်တုဲ အာအိုတ်မ္ဂး၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ်အာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သံဝိဓာနသိက္ခာပိုဒ် သတ္တမတုဲရ။

၅.၃.၈။ နာဝါဘိရုဟနသိက္ခာပိုဒ်

186) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကသေံကၟဝ်ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ ဍိုက်မွဲဂၠုၚ်ဓဝ်အိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ညံၚ်ရဴဝေၚ်တဴနကဵုဂၠုၚ် မွဲဟာန်ကေုာံသမ္ဘာအိုတ်ကီု တုပ်သၟဟ်သာ်ဝွံဟေၚ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဝွံ ကသေံကၟဝ်ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ ဝေၚ်တဴနဂၠုၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကသေံကၟဝ်ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ ဍိုက်မွဲဂၠုၚ်ဓဝ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ၊ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ကသေံကၟဝ်ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ ဍိုက်မွဲဂၠုၚ်ဓဝ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူဂမ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ကသေံကၟဝ်ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ ဍိုက်မွဲဂၠုၚ်ဓဝ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ကသေံကၟဝ်ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ ဍိုက်မွဲဂၠုၚ်ဓဝ် ဍေံလေဝ်မဒှ်ဒစးတိုန်ဗွဲလတူ ဍေံလေဝ်မဒှ်တသောဝ်ဗက်စှေ်ဗလဲဍာ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

187) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳတြုံ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် နူဍုၚ်သာကေတ သွိုန်ဗပိုန်တဴတရဴအဓာန် မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ ဍုၚ်သာရဝှ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအကြာဂၠံၚ်တရဴ သ္ဒးတတ်ၜဳရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် “ပိုဲဍိက်တအ်ညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ကြက်တတ်ကၠောံ ကေုာံတဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ် မွဲစွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳတြုံဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံဒေံဗြဴတအ် ကသေံကၟဝ်ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ တၞဟ်နဍိုက်မွဲဂၠုၚ်ဓဝ်ဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ၊ မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ဩဝ်တတ်ကၠောံအာဗွဲကိုပ်ကၠာအိုတ်ညိ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ကြက်တတ်ကၠောံအာအိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်တြုံမပြဲဂမၠိုၚ်ရ တဳလပိုဉ်တအ် ညးဂမၠိုၚ်ဟေၚ် ဩဝ်တတ်ကၠောံအာဗွဲကိုပ်အိုတ်ညိ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ) ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် မတတ်ကၠောံအာ နူလက်ကရဴဂှ် ပ္ဍဲအကြာဂၠံၚ်တရဴ ကမၠတ်ဒမၠဂမၠိုၚ် ပၠံၚ်ဗတိုက်လေဝ် ပၠံၚ်ဗတိုက်အိုတ်ရ၊ ပလီုပလာ်လေဝ် ပလီုပလာ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိၚ် အာစိုပ်ဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳတြုံဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳတြုံဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် တတ်ကၠောံအာၜဳ ဗွဲလၞၚ်မ္ဂး ကသေံကၟဝ်ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ တၞဟ်နဍိုက်မွဲဂၠုၚ်ဓဝ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွ သ္ဂးကဵု ခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ 188) “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံပွမတတ်ကၠောံဗွဲလၞၚ်တုဲ ကသေံကၟဝ် ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မွဲစွံတုဲ ဍိုက်မွဲဂၠုၚ်ဓဝ် ဍေံလေဝ်မဒှ်ဒစးတိုန်ဗွဲလတူ ဍေံလေဝ်မဒှ်တသောဝ်ဗက်စှေ်ဗလဲဍာ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ) ။

ပွံက်နာဝါဘိရုဟနသိက္ခာပိုဒ်

189) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ဗြဴမဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲဥဘတောသၚ်ရောၚ်။ မွဲစွံ မ္ဂးဂှ် မွဲဂကောံဓဝ်ရောၚ်။ ကသေံကၟဝ်တုဲ မ္ဂးဂှ် “ယွံဒေံဗြဴ ဍိုက်အိုတ်ရ ယွံတဳလပိုဉ် ဍိုက်အိုတ်ရ၊ ယွံတဳလပိုဉ် ဍိုက်အိုတ်ရ ယွံဒေံဗြဴ ဍိုက်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဏအ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲယးကီု ပ္ဍဲကလဳတေံကီု ဍိုက်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ကသေံကၟဝ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာခမဳဗြဴဍိုက်ဂှ် ခမဳတြုံဍိုက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာခမဳတြုံဍိုက်ဂှ် ခမဳဗြဴဍိုက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ၊ သီုညးၜါတၠလေဝ် ဍိုက်အိုတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဍေံမဒးစးတိုန်လတူ မ္ဂးဂှ် နဂၠုၚ် မဒးတိုန်လပါ်လတူ။ ဍေံမတသောဝ်ဗက်စှေ်ဗလဲသၟဝ် မ္ဂးဂှ် နဂၠုၚ် မတသောဝ်စှေ်ဗလဲဍာ်သၟဝ်။ ဝေၚ်ကၠေံ ပွမတက်ကၠောံ ဗွဲလၞၚ်တုဲ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ ပွမတတ်ကၠောံၜဳ ဗွဲလၞၚ်တုဲ။ ပ္ဍဲကွာန်မသ္ၚောဲခရာမွဲစာၚ်ပဝ် ဇၟာပ်ကွာန်မွဲ ဇၟာပ်ကွာန်မွဲ ‘ရိုဟ်ကွာန်မွဲ ရိုဟ်ကွာန်မွဲ’ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဂြိုပ် မဟွံသေၚ်ကဵုကွာန်ဂှ် ဇၟာပ်ကဝက်ယောဇနာ ဇၟာပ်ကဝက်ယောဇနာ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

190) ပ္ဍဲအရာကသေံကၟဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီကသေံကၟဝ်ဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံပွမတတ်ကၠောံဗွဲလၞၚ်တုဲ ဍိုက်မွဲဂၠုၚ်ဓဝ် ဍေံလေဝ်မဒှ်ဒစးတိုန်ဗွဲလတူ ဍေံလေဝ်မဒှ်တသောဝ်ဗက်စှေ်ဗလဲဍာ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာကသေံကၟဝ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံပွမတတ်ကၠောံဗွဲလၞၚ်တုဲ ဍိုက်မွဲဂၠုၚ်ဓဝ် ဍေံလေဝ်မဒှ်ဒစးတိုန်ဗွဲလတူ ဍေံလေဝ်မဒှ်တသောဝ်ဗက်စှေ်ဗလဲဍာ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာကသေံကၟဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံကသေံကၟဝ်ဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံပွမတတ်ကၠောံ ဗွဲလၞုၚ်တုဲ ဍိုက်မွဲဂၠုၚ်ဓဝ် ဍေံလေဝ်မဒှ်ဒစးတိုန်ဗွဲလတူ ဍေံလေဝ်မဒှ်တသောဝ်ဗက်စှေ်ဗလဲဍာ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ခမဳတြုံ ကသေံကၟဝ်ရ၊ ခမဳဗြဴ ဟွံကသေံကၟဝ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံကသေံကၟဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီကသေံကၟဝ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံကသေံကၟဝ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံကသေံကၟဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံကသေံကၟဝ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 191) ပွမတတ်ကၠောံအာ နပွမတတ်ကၠောံ ဗွဲလၞၚ်ၜဳမ္ဂး၊ ဟွံကသေံကၟဝ်တုဲ ဍိုက်အိုတ်မ္ဂး၊ ခမဳဗြဴ ကသေံကၟဝ်ရ၊ ခမဳတြုံ ဟွံကသေံကၟဝ်မ္ဂး၊ ပွမချိၚ်ဖာပ်ဆောတ်ယောၚ်တုဲ ဍိုက်အိုတ်မ္ဂး၊ ပရိုက်ဘဲနွံတုဲ ဍိုက်မ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ နာဝါဘိရုဟနသိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမတုဲရ။

၃.၅.၉။ ပရိပါစိတသိက္ခာပိုဒ်

192) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် မဒှ်ဒၞဲါကဵုစၞ ကုယန်လမ္စံက်ဂမၠိုၚ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ဂှ် ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာ ဒှ်အ္စာမပြာပ်စဴသ္ၚိ ဂကူမွဲတၠဒှ်တုဲ မၞုံအလေံဒုၚ်ပိဏ္ဍပါတ် (ကဵုပိုဉ်) လၟိုန်ရ၊ သမ္ၚေဟ်ဂှ်လေဝ် ဘိက်နိမိန်လဝ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာ ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး သၠောံရုၚ်လတက်ပဠေဝ်သ္ၚာတုဲမ္ဂး ဂိုၚ်ထ္ၜကေတ် ဗဗေၚ်သ္ၚာတုဲ ပြာပ်စဴအာသ္ၚိဂကူဂှ်တုဲမ္ဂး— “ယွံသမ္ၚေဟ် မုရဴတၞဟ်နဖဵုမွဲ စဳရေၚ်လဝ်စၞအာဟာဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်ဂလိုၚ်ဝွံရော?” ရဴဝွံ သၟာန်သမ္ၚေဟ်ဂှ်ရ။ ယွံနာဲဗြဴ အဲဍိက်ဘိက်နိမန်လဝ် မှာထေရ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်ရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံသမ္ၚေဟ် မှာထေရ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မ္ဂးဂှ် ပူဂိုလ်လဵုဂမၠိုၚ်ရော? ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်ဂှ်)— တဳလပိုဉ်သာရိပိုတ် တဳလပိုဉ်မဟာမောဂ္ဂလာန် တဳလပိုဉ်မဟာကစ္စာယ် တဳလပိုဉ်မဟာကောဋ္ဌိက တဳလပိုဉ်မဟာကပ္ပိန တဳလပိုဉ်မဟာစုန္ဒ တဳလပိုဉ်အနုရုဒ္ဓ တဳလပိုဉ်ရေဝတ တဳလပိုဉ်ဥပါလိ တဳလိပိုဉ်အာနန္ဒ တဳလပိုဉ်ရာဟုလဂမၠိုၚ်ရောၚ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံသမ္ၚေဟ် ပူဂိုလ်တၠအရှန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုနွံပြာကဋ်အိုတ်ဂှ် မုဟိုတ် တၠအဲဘိက်နိမန်တဴ ခမဳသၟတ်ဂမၠိုၚ်ရော? ရဴဝွံ (သ္ဂးတိုန်ပၠန်မ္ဂး)— ယွံနာဲဗြဴ ပူဂိုလ်တၠအရှန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ် တၠအဲ မ္ဂးဂှ် ညးဍေံအိုတ်ရော? ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီသၟာန်ရ)။ တဳလပိုဉ်ဒေဝဒတ် တဳလပိုဉ်ကောကာလိက တဳလပိုဉ်ကဋမောဒကတိဿ တဳလပိုဉ်ခဏ္ဍဒေဝိပုတ္တ တဳလပိုဉ်သမုဒ္ဒဒတ္တဂမၠိုၚ်ရောၚ် ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ဂလာန်ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာဝွံ ကိုပ်ကၠာဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီ ခမဳထေရ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ် လုပ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ၊ ယွံသမ္ၚေဟ် ပူဂိုလ်တၠအဲဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တၠအရှန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ် ဍာံပြအိုတ်ရ (သ္ဂးတိုန်ပၠန်ဂှ်)— “တၠအဲဂှ် လၟုဟ်ဝွံဟေၚ် သ္ပတဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ် ခမဳသၟတ်တုဲ လၟုဟ်မွဲဝါပၠန် တၠအရှန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်ရ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးပၠန်ရ” (သီုဟီုဂးဂှ်) ဗက်ဗ္ဒဴထောံခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာ နူသ္ၚိရ၊ ဝတ်ပိဏ္ဍပါတ်နိစ္စဘတ်လေဝ် ထပိုတ်ထောံရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ဒေဝဒတ် သီုကဵုမတီတဴ ပိဏ္ဍပါတ် ခမဳဗြဴမဂပ်ဝ်ဗတိုက်ဖအောဝ်စဳရေၚ်လဝ်ဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဒေဝဒတ် တၠအဲ သီုကဵုမတီတဴ ပိဏ္ဍပါတ် ခမဳဗြဴမဂပ်ဝ်ဗတိုက်ဖအောဝ်စဳရေၚ်လဝ်ဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ သီုကဵုမတီတဴ ပိဏ္ဍပါတ်ခမဳဗြဴ မဂပ်ဝ်ဗတိုက်ဖအောဝ်စဳရေၚ်လဝ်ဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲ သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ သီုကဵုမတီတဴ ပိဏ္ဍပါတ်ခမဳဗြဴ မဂပ်ဝ်ဗတိုက်ဖအောဝ်စဳရေၚ်လဝ်ဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

193) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳမွဲဇကု သ္ပခမဳနူဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်တုဲ က္ညအာဇရေၚ်ကဠောဂမၠိုၚ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “တဳလပိုဉ်မဆာဲဂှ် လအ်လမှသ္ဂောံက္ညကၠုၚ်ရ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) စဳရေၚ်တဴပိဏ္ဍပါတ် ဗွဲမရှေ်သှေ်အိုတ်ရ။ ခမဳဗြဴ မပြာပ်စဴသ္ၚိဂကူဂှ် “ယွံဒကာတအ် ဩဝ်ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ် ကုတဳလပိုဉ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် ပွမသ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်ခမဳဗြဴ မဂပ်ဝ်ဗတိုက်ဖအောဝ်စဳရေၚ်လဝ် သီုကဵုမတီတဴဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲပဲါကၠေံရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ၊ တၞဟ်နအာဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်လေဝ် ဟွံသၟဟ်ရထရ၊ ပိုဉ်သကုတ်အာရ ‘ဟဂွံကဵုပိုဉ်ရ’။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် အာစိုပ်အာရှာမ်ဘာတုဲ ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်စဳရေၚ်လဝ် ပ္ဍဲကိုဟ်ကၠာတုဲမ္ဂး တၞဟ်နသ္ပပြဘိုဂ် ပိဏ္ဍပါတ် ခမဳဗြဴမဂပ်စဳရေၚ်လဝ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ 194) “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံပိဏ္ဍပါတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်စဳရေၚ်လဝ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာ (ခမဳဗြဴမစဳရေၚ်) တုဲ သီုကဵုတီတဴ ပိဏ္ဍပါတ်ခမဳဗြဴ မဂပ်ဝ်ဗတိုက်ဖအောဝ်စဳရေၚ်လဝ်ဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳ) ဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ပရိပါစိတသိက္ခာပိုဒ်

195) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ တီရ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် တီရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟီုလဴကဵုကုခမဳဂှ်အိုတ်ရ ခမဳဗြဴဂှ်လေဝ် ဟီုလဴကဵုရ။ ခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ဗြဴမဒှ်ယျၚ် ပ္ဍဲဥဘတောသၚ်ရောၚ်။ စဳရေၚ်ရ မ္ဂးဂှ် ကုညးဟွံမိက်ကဵုဒါန် ဟွံမိက်သ္ပပ္ဍဲကိုပ်ကၠာဂမၠိုၚ် တဳလပိုဉ်ဂှ် ပကၚ်ရၚ်လဝ် နိကာယ်မသုန်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် မၞုံကဵုဗဟုသုတရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် ပကၚ်ရၚ်လဝ်သုတ်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် ပကၚ်ရၚ်လဝ် ဝိနယ်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် ပူဂိုလ်တွံဓရ်ရ၊ ဩဝ်ကဵုဒါန် ကုတဳလပိုဉ်ဂှ်အိုတ်ညိ၊ ဩဝ်သ္ပလွဳလွတ် တဳလပိုဉ်ဂှ်အိုတ်ညိ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးရ)၊ ဣဝွံတုန် စဳရေၚ်မ္ဂးရ။ ပိဏ္ဍပါတ် မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်ကဵုဘောဇိုန်မသုန်သာ်ဂမၠိုၚ် ဘောဇိုန်မွဲမွဲသာ်ရောၚ်။ ဝေၚ်ကၠေံ ပိဏ္ဍပါတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်စဳရေၚ်လဝ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတုဲ မ္ဂးဂှ် ပဲါကၠေံပိဏ္ဍပါတ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်စဳရေၚ်လဝ်တုဲ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်စဳရေၚ် မ္ဂးဂှ် ကဠောဂမၠိုၚ်ကီု ညးဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးစဳရေၚ်ပကတိဂမၠိုၚ်ကီု ဒှ်အိုတ်ရ။

196) ဝေၚ်ကၠေံပိဏ္ဍပါတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်စဳရေၚ်လဝ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ ယဝ်ဒုၚ်ဗဂိန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇၟာပ်ၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်ၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴမစဳရေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီစဳရေၚ်ဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံပိဏ္ဍပါတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မစဳရေၚ်လဝ်ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴမစဳရေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံပိဏ္ဍပါတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မစဳရေၚ်လဝ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴမစဳရေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံစဳရေၚ်ဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံပိဏ္ဍပါတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မစဳရေၚ်လဝ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံပိဏ္ဍပါတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မစဳရေၚ်လဝ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ခမဳဗြဴ မဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲသၚ်မွဲလပါ်စဳရေၚ်လဝ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံစဳရေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီစဳရေၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံစဳရေၚ်မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံစဳရေၚ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံစဳရေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 197) ပ္ဍဲပိဏ္ဍပါတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မစဳရေၚ်လဝ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ သိက္ခာမာန်စဳရေၚ်မ္ဂး၊ သာမဏဳဗြဴ စဳရေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပဲါကၠေံဘောဇိုန်မသုန်သာ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ပ္ဍဲစၞစဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပရိပါစိတသိက္ခာပိုဒ် နဝမတုဲရ။

၅.၃.၁၀။ ရဟောနိသဇ္ဇသိက္ခာပိုဒ်

198) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် သမ္ဘာတြေံ တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ သ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရ၊ ခမဳဗြဴဂှ် ကၠုၚ်ဇရေၚ်တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ ဟွံပိုတ်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳလေဝ် အာဇရေၚ်ခမဳဗြဴဂှ် ဟွံပိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ကေုာံခမဳဗြဴဂှ်မွဲစွံ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပ္ဍဲဌာန်မလ္ၚုရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ကေုာံခမဳဗြဴဂှ်မွဲစွံ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပ္ဍဲဌာန်မလ္ၚုရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဥဒါယဳ တၠအဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ကေုာံခမဳဗြဴဂှ်မွဲစွံ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပ္ဍဲဌာန်မလ္ၚုရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ကေုာံခမဳဗြဴဂှ်မွဲစွံ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပ္ဍဲဌာန်မလ္ၚုရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

199) “ယြဴခမဳမွဲ သ္ပတဴပွမဂဇအ် ကေုာံခမဳဗြဴဂှ်မွဲစွံ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပ္ဍဲဌာန်မလ္ၚုမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ရဟောနိသဇ္ဇသိက္ခာပိုဒ်

200) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ဗြဴမဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲဥဘတောသၚ်ရောၚ်။ မွဲစွံ မ္ဂးဂှ် မွဲဂကောံဓဝ်ရောၚ်။ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ မ္ဂးဂှ် ခမဳတြုံကီု ခမဳဗြဴကီု ဒှ်ရ။ ဌာန်လ္ၚု မ္ဂးဂှ် ဌာန်လ္ၚဂြောပ်ဗ္ဒန်မတ် ဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်ကတောဝ်ရောၚ်။ ဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်မတ် မ္ဂးဂှ် ဌာန်ဟွံသၟဟ်စောံ တၞဟ်နညာတ် ပွမထ္ၜေက်ထ္ၜးမတ်ကီု ပွမပချဳထ္ၜးတၞေၚ်မတ်ကီု ပွမဓညိက်ထ္ၜးက္ဍိုပ်ကီုရောၚ်။ ဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်ကတောဝ် မ္ဂးဂှ် ဌာန်ဟွံသၟဟ်စောံ တၞဟ်နမိၚ်ဂလာန်ဟီုပကတိရောၚ်။ ဂဇအ်ဒၟံၚ်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် ခမဳဗြဴဂှ် ဂဇအ်မ္ဂး ခမဳဂှ် ပြာပ်အာတုဲလေဝ်ဂဇအ်ကီု ပြာပ်အာတုဲလေဝ်တိက်ကီု ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ဂဇအ်မ္ဂး ခမဳဗြဴဂှ် ပြာပ်အာတုဲလေဝ်ဂဇအ်ကီု ပြာပ်အာတုဲလေဝ်တိက်ကီု ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သီုညးၜါလေဝ်ဂဇအ်အိုတ်ကီု သီုညးၜါလေဝ်တိက်အိုတ်ကီု ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

201) ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီလ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒှ်တုဲ ဂဇအ်ညးမွဲကေုာံညးမွဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဂဇအ်ညးမွဲကေုာံညးမွဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံလ္ၚဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒှ်တုဲ ဂဇအ်ညးမွဲကေုာံညးမွဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဌာန်ဟွံလ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီလ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဌာန်ဟွံလ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဌာန်ဟွံလ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံလ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

202) သကအ်ပွံၚ် ညးမတီကၠိုဟ်ခၠၚ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲနွံမ္ဂး၊ ၜိုန်တန်တဴလေဝ် ဟွံဂဇအ်မ္ဂး၊ ဟွံသ္ၚေဝ်မဲ ကဵုပွမလ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်မ္ဂး၊ သ္ပအာရီုမွဲသအာၚ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ရဟောနိသဇ္ဇသိက္ခာပိုဒ် ဒသမတုဲရ။ ဩဝါဒဝဂ် တတိယတုဲရ။

ဝဂ်ဂှ် ဗွဲခမ္ဍန်

သိက္ခာပိုဒ်မဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် သီုဟွံကလိဂွံသၟိတ်၊ သိက္ခာပိုဒ်မဒၠောံဗတောန်တ္ၚဲပၠိုတ်၊ သိက္ခာပိုဒ်ပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴတုဲဒၠောံဗတောန်၊ သိက္ခာပိုဒ်ဟီုသ္ဂးရဴဝွံမ္ဂး ဒၠောံဗတောန်ဟိုတ်နူအာမိသ၊ သိက္ခာပိုဒ်ကဵုသ္ၚာကုခမဳဗြဴ၊ သိက္ခာပိုဒ်ဇိၚ်သ္ၚာခမဳဗြဴ၊ သိက္ခာပိုဒ်ကသေံကၟဝ်ခမဳဗြဴတုဲကွာ်တရဴရ၊ သိက္ခာပိုဒ်ကသေံကၟဝ်ခမဳဗြဴတုဲဍိုက်ဂၠုၚ်၊ သိက္ခာပိုဒ်သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်ခမဳဗြဴမစဳရေၚ်လဝ်၊ သိက္ခာပိုဒ်ဂဇအ်ညးမွဲကေုာံညးမွဲ၊ သိက္ခာပိုဒ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မၞုံစှ်အိုတ်ရ။ ဣဝွံတုန် ဗွဲခမ္ဍန်ရောၚ်။ 

၅.၄.။ ဘောဇနဝဂ်

၅.၄.၁။ အာဝသထပိဏ္ဍသိက္ခာပိုဒ်

203) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတေဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ဂကောံဗော်သွးမွဲ သိုၚ်ခၞံလဝ်ဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီု ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ ဒုၚ်တၠုၚ်ဗ္စဖျုၚ်ဒၟံၚ် ကုကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် နမပ္တံကဵုပုၚ်သွဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး သၠောံရုၚ်လတက်ပဠေဝ်သ္ၚာတုဲမ္ဂး ဂိုၚ်ထ္ၜကေတ် ဗဗေၚ်သ္ၚာတုဲ လုပ်ဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ် ဍုၚ်သာရဝှ်မ္ဂး ဟိုတ်မဟွံကလိဂွံပိဏ္ဍပါတ်ဂှ်ရ က္ညအာဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဇူဒီုအိုတ်ရ၊ “တဳလပိုဉ်မဆာဲဂမၠိုၚ် လအ်လမှလေဝ် သ္ဂောံက္ညကၠုၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကၠောန်ၜိုတ်ဥပကာဗွဲမရှေ်သှေ်ရဴဂဴအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဒုတိယလေဝ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲတတိယလေဝ် ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး သၠောံရုၚ်လတက်ပဠေဝ်သ္ၚာတုဲမ္ဂး ဂိုၚ်ထ္ၜကေတ် ဗဗေၚ်သ္ၚာတုဲ လုပ်ဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ် ဍုၚ်သာရဝှ်မ္ဂး ဟိုတ်မဟွံကလိဂွံပိဏ္ဍပါတ်ဂှ်ရ က္ညအာဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “ပိုဲညးဂမၠိုၚ် နပွမကလေၚ်အာ အာရှာမ်ဘာဂှ် မုဖဵုနွံရော? တ္ၚဲယးလေဝ် ထေက်ကဵုဒးကၠုၚ် ဇြပ်ဝွံရောၚ်ရ” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုခမဳတအ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ပ္ဍဲဇြပ်ဂှ်ဟေၚ် ပဒတဴဇၟာပ်တ္ၚဲဇၟာပ်တ္ၚဲတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုအိုတ်ရ။ တဳဂမၠိုၚ် ဆုတ်ကလေၚ်ပဲါစ္ဍးတိတ်အိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ပဒတဴဇၟာပ်တ္ၚဲဇၟာပ်တ္ၚဲတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုအိုတ်ရော? တၞဟ်နသွက်ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် စွံပတန်လဝ်ဝတ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ်သ္ဂောံဇူဒီု ဟွံသေၚ်ရ၊ တၞဟ်နသွက်ညးဂမၠိုၚ်အလုံအိုတ်သီုဟေၚ် စွံပတန်လဝ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံဇူဒီုရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပဒတဴဇၟာပ်တ္ၚဲဇၟာပ်တ္ၚဲတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဇြပ် သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ပဒတဴဇၟာပ်တ္ၚဲဇၟာပ်တ္ၚဲတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဇြပ် သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြရဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ပဒတဴဇၟာပ်တ္ၚဲဇၟာပ်တ္ၚဲတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ဗၞတ်မွဲဝါဟေၚ် ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုရ၊ လောန်လတူဗၞတ်မွဲဝါဂှ် ယဝ်သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳ) ဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

204) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်သာရိပိုတ် က္ညအာဍုၚ်သာရဝှ်မ္ဂး ပြာပ်စိုပ်အာဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုမွဲ ပ္ဍဲဇနပိုဒ် လုပ်လၟိဟ်ကောသလရးရ၊ “မှာထေရ် လအ်လမှ သ္ဂောံက္ညကၠုၚ်ရ” ရဴဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကၠောန်ၜိုတ်ဥပကာ ဗွဲမရှေ်သှေ်ရဴဂဴအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကုတဳလပိုဉ်သာရိပိုတ် မကဵုပိုဉ်တုဲဂှ် ယဲကျာမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်ရ၊ တၞဟ်နပဲါစ္ဍးတိတ်အာ နူဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဒုတိယလေဝ် “ယွံတဳလပိုဉ် ဩဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ကဵုပိုဉ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီတဳလပိုဉ်သာရိပိုတ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်သာရိပိုတ်ဂှ် “ပဒတဴဇၟာပ်တ္ၚဲဇၟာပ်တ္ၚဲတုဲ ပွမသ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုဂှ် ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပဲါကၠေံဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ၊ ပိုဉ်သကုတ်အာရ ‘ဟဂွံကဵုပိုဉ်ရ’။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်သာရိပိုတ် အာစိုပ်ဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ် အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ− “ယွံခမဳတအ် ခမဳမဂိယဲဂှ် ပဒတဴဇၟာပ်တ္ၚဲဇၟာပ်တ္ၚဲတုဲ တၞဟ်နပွမသ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုဂှ် ကဵုအခေါၚ်” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ 205) “ခမဳမဟွံဂိယဲဂှ် ဗၞတ်မွဲဝါဟေၚ် ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုရ၊ လောန်လတူဗၞတ်မွဲဝါဂှ် ယဝ်သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်အာဝသထပိဏ္ဍသိက္ခာပိုဒ်

206) ခမဳမဟွံဂိယဲ မ္ဂးဂှ် ခမဳမသၟဟ်ရထ တၞဟ်နပဲါစ္ဍးတိတ်အာ နူဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုဂှ်ရောၚ်။ ခမဳမဂိယဲ မ္ဂးဂှ် ခမဳ မဟွံသၟဟ်ရထ တၞဟ်နပဲါစ္ဍးတိတ်အာ နူဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုဂှ်ရောၚ်။ ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီု မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်ဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ် ဘောဇိုန်မွဲမွဲသာ် ပ္ဍဲကၞာထးကီု ပ္ဍဲသၟဝ်တမ်ဆုကီု ပ္ဍဲအမှဲအကးကီု ဟွံရန်တၟံတုဲ ပိဏ္ဍပါတ်မဂပ်ဝ်စွံလဝ်ဝတ် အတိုၚ်မနွံပၟိက်ရောၚ်။ ခမဳမဟွံဂိယဲဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ဗၞတ်မွဲဝါရ၊ လောန်လတူဗၞတ်မွဲဝါဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

207) သီုကဵုဟွံဂိယဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံဂိယဲဒှ်တုဲ လောန်လတူဗၞတ်မွဲဝါဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သီုကဵုဟွံဂိယဲ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ လောန်လတူဗၞတ်မွဲဝါဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သီုကဵုဟွံဂိယဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂိယဲဒှ်တုဲ လောန်လတူဗၞတ်မွဲဝါဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဇြပ်သွက်ကၟုဲထဳဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်မကၠုၚ်စိုပ်ဂွံဇူဒီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သီုကဵုမဂိယဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံဂိယဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ သီုကဵုမဂိယဲ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ သီုကဵုမဂိယဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂိယဲမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

208) ကုခမဳမဂိယဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ သီုဟွံဂိယဲ ဗၞတ်မွဲဝါဟေၚ် သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ အာတဴကီု ကၠုၚ်တဴကီု သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုၚ် ဘိက်နိမန်တုဲ တရာပ်ဗ္စအိုတ်မ္ဂး၊ ရန်တၟံကဵု (ခမဳဟေၚ်) တုဲ စွံတန်လဝ်ဝတ်မ္ဂး၊ စွံပတန်လဝ်ဝတ်အတိုၚ်နွံပၟိက် ဟွံသေၚ်မ္ဂး၊ ပဲါကၠေံဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ်တုဲ ပ္ဍဲစၞစဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ အာဝသထပိဏ္ဍသိက္ခာပိုဒ် ပဌမတုဲရ။

၅.၄.၂။ ဂဏဘောဇနသိက္ခာပိုဒ်

209) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် မဒှ်ဒၞဲါကဵုစၞ ကုယန်လမ္စံက်ဂမၠိုၚ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ဂှ် ဒေဝဒတ် ဟုတ်ယုတ်နူလာဘ်ပူဇဴသက္ကာဒှ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံပရိသာတ် အာတ်တုဲ အာတ်တဴပ္ဍဲဇရေၚ်ဒကာဂမၠိုၚ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကောန်ကျာ်သၟိၚ်သာကျဝၚ် အာတ်တုဲ အာတ်တဴပ္ဍဲဇရေၚ်ဒကာဂမၠိုၚ်တုဲ မုဟိုတ် သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရော? မုရဴညးမွဲ ဟွံဒးစိုတ် ရှ်သာဍာတ်ကြိုအ်နွံရော? မုရဴညးမွဲ ဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက်ဒ:ဂၞပ် ရှ်သာခိုဟ်ခိုဟ်နွံရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ဒေဝဒတ် မွဲဟာန်ကေုာံပရိသာတ် အာတ်တုဲ အာတ်တဴပ္ဍဲဇရေၚ်ဒကာဂမၠိုၚ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဒေဝဒတ် တၠအဲ မွဲဟာန်ကေုာံပရိသာတ် အာတ်တုဲ အာတ်တဴပ္ဍဲဇရေၚ်ဒကာဂမၠိုၚ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ မွဲဟာန်ကေုာံပရိသာတ် အာတ်တုဲ အာတ်တဴပ္ဍဲဇရေၚ်ဒကာဂမၠိုၚ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲ သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်သဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ဟိုတ်နူပွမသ္ပပြဘိုဂ် ဂဏဘောဇိုန် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

210) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဘိက်နိမန်တဴ ခမဳဂိယဲဂမၠိုၚ် နကဵုပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပဲါကၠေံဂဏဘောဇိုန်ဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် ကုခမဳမဂိယဲဂှ် ကဵုအခေါၚ် တၞဟ်နပွမသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဟိုတ်နူပွမသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ အခိၚ်မဂိယဲရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ် ဂဏဘောဇိုန်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ 211) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ စဳရေၚ်လဝ်ပိဏ္ဍပါတ် မွဲဟာန်ကေုာံသ္ၚာတုဲ “ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲမ္ဂး ကြက်ကဵုဒါန်သ္ၚာအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဘိက်နိမန်ခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပဲါကၠေံဂဏဘောဇိုန်ဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာန်ဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။ ကလိဂွံသ္ၚာအောန်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ ကဵုအခေါၚ် တၞဟ်နပွမသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဟိုတ်နူပွမသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ အခိၚ်မဂိယဲ၊ အခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

212) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဘိက်နိမန်တဴ ခမဳမဇိၚ်သ္ၚာဂမၠိုၚ် နကဵုပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပဲါကၠေံဂဏဘောဇိုန်ဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဇိၚ်သ္ၚာ ကဵုအခေါၚ် တၞဟ်နပွမသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဟိုတ်နူပွမသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ အခိၚ်မဂိယဲ၊ အခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ၊ အခိၚ်ဇိၚ်သ္ၚာရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ 213) ပ္ဍဲအခိၚ် ခမဳဂမၠိုၚ် က္ညအာတဴ တရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ မွဲဟာန်ကေုာံမၞိဟ် ‘ဒကာ’ ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် “ယွံဒကာတအ် ဩဝ်လၟတ်မၚ်လ္ဇဒၟံၚ် ဗၞတ်မွဲခဏဍောတ်အိုတ်ညိ၊ ကြက်ဂေတ်ဂ္ၚေၚ် တၞဟ်နပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဟေၚ် ဩဝ်သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပဲါကၠေံဂဏဘောဇိုန်ဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်အာတရဴမဂၠိၚ်သ္ၚောဲ ကဵုအခေါၚ် တၞဟ်နပွမသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာဝွံအိုတ်ညိ။ “ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဟိုတ်နူပွမသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ အခိၚ်မဂိယဲ၊ အခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ၊ အခိၚ်ဇိၚ်သ္ၚာ၊ အခိၚ်အာတရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

214) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် က္ညအာတဴ နကဵုဂၠုၚ် မွဲဟာန်ကေုာံမၞိဟ် ‘ဒကာ’ ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် “ယွံဒကာတအ် ဩဝ်ကာတ်သြၚ် ဗၞတ်မွဲခဏဍောတ်အိုတ်ညိ၊ ကြက်ဂေတ်ဂ္ၚေၚ် တၞဟ်နပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် ပ္ဍဲ (ဂၠုၚ်) ဝွံဟေၚ် ဩဝ်သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပဲါကၠေံဂဏဘောဇိုန်ဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာန်ဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဍိုက်ဂၠုၚ် ကဵုအခေါၚ် တၞဟ်နပွမသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဟိုတ်နူပွမသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာ သ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ အခိၚ်မဂိယဲ၊ အခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ၊ အခိၚ်ဇိၚ်သ္ၚာ၊ အခိၚ်အာတရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ၊ အခိၚ်ဍိုက်ဂၠုၚ်ရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

215) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒၠိုက်ကတဵုဒှ်ဝသ် ‘သှ်ပဝါ၊ ဝှ်ကလိုဟ်’ ပ္ဍဲဒိုဟ်ဂမၠိုၚ် တၞဟ်နပွမသ္ဂောံဗဵုလ္ၚောဝ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ က္ညကၠုၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်အိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဆဵုညာတ်ကေတ်ခမဳဂမၠိုၚ် မပဒတဴပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်တၞဟ်တၞဟ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဘိက်နိမန်တဴ နကဵုပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပဲါကၠေံဂဏဘောဇိုန်ဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ”ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲဇၞော် ကဵုအခေါၚ် တၞဟ်နပွမသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဟိုတ်နူပွမသ္ပပြဘိုဂ် ဂဏဘလောဇိုန် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂဏဘောဇိုန်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ အခိၚ်မဂိယဲ၊ အခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ၊ အခိၚ်ဇိၚ်သ္ၚာ၊ အခိၚ်အာတရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ၊ အခိၚ်ဍိုက်ဂၠုၚ်၊ အခိၚ်တ္ၚဲဇၞော်ရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

216) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ညးမဒှ်ကဠောသၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရးမွဲဂှ် သ္ပခမဳ ပ္ဍဲတဳအာဇဳဝကဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳအာဇဳဝကဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရးတုဲ “ယွံမရာဇ် အဲ မိက်ဖာပ်ဗ္စပုၚ် ကုညးမၞုံကဵုကွေတ်ပါသဏ္ဍဂမၠိုၚ်အိုတ်သီုရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုသၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရးရ။ ယွံတဳလပိုဉ် တဳလပိုဉ်တရာပ်ဖာပ်ဗ္စ ခမဳသၚ်မၞုံပဓာန်ဍေံတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာမ္ဂး အတိုၚ်တဳလပိုဉ်ဟီုဂှ် ကၠောန်သ္ပရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳအာဇဳဝကဂှ် “ခမဳဂမၠိုၚ် သွက်တ္ၚဲယး ဩဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ပိဏ္ဍပါတ်အဲဍိက်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဖအောဝ်ဗလးဏာကလုတ် ဇရေၚ်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပဲါကၠေံဂဏဘောဇိုန်ဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳအာဇဳဝကဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ ဟီုဂလာန်မိပ်စိုတ်အိုဟ်တၟိုဟ် (ဆက်မိတ်) ကေုာံတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲမွဲစွံရ၊ ဟီုပတုဲကၠေံ ဂလာန်မိပ်စိုတ်အိုဟ်တၟိုဟ် ထေက်ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲရ၊ တဳအာဇဳဝက မဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲတုဲဒှ်− “တဳလမၞုံပိုဉ်ဂေါတမလေဝ် ဒှ်ခမဳရ၊ အဲဍိက်လေဝ် ဒှ်ခမဳရ၊ ခမဳဂှ် ထေက်ကဵုတၞဟ်နဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ပိဏ္ဍပါတ်ခမဳရ၊ တဳလမၞုံပိုဉ်ဂေါတမ မွဲဟာန်ကေုာံခမဳသၚ် သွက်တ္ၚဲယး ဩဝ်ဒုၚ်တဲပိဏ္ဍပါတ်အဲဍိက်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ နပွမဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဂှ် ဒုၚ်ထောံတဲရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳအာဇဳဝကဂှ် တီကေတ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဒုၚ်တဲတုဲ ပဲါစ္ဍးအာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်ပရူပရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ခမဳကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ် ကဵုအခေါၚ် တၞဟ်နပွမသ္ပပြဘိုဂ် ဂဏဘောဇိုန်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

217) “ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဟိုတ်နူပွမသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအာသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ အခိၚ်မဂိယဲ၊ အခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ၊ အခိၚ်ဇိၚ်သ္ၚာ၊ အခိၚ်အာတရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ၊ အခိၚ်ဍိုက်ဂၠုၚ်၊ အခိၚ်တ္ၚဲဇၞော်၊ အခိၚ်ခမဳကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်ရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ဂဏဘောဇိုန်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဂဏဘောဇနသိက္ခာပိုဒ်

218) ဂဏဘောဇိုန် မ္ဂးဂှ် ယြဴပ္ဍဲဌာန်မွဲ ဟိုတ်မဘိက်နိမန် ခမဳဂမၠိုၚ်ပန်ဇကု ပၞောဝ်ဘောဇိုန်မသုန်သာ် နကဵုဘောဇိုန်မွဲမွဲသာ်ဂှ်ရသ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ ဣဝွံဟေၚ် ဂဏဘောဇိုန်မ္ဂးရ။ ဝေၚ်ကၠေံ အခိၚ်အခါတုဲ မ္ဂးဂှ် ပဲါကၠေံ အခိၚ်အခါတုဲ။ အခိၚ်မဂိယဲ မ္ဂးဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဇိုၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဒကးအိုတ်ရ၊ အခိၚ်မဂိယဲ ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ အခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ မ္ဂးဂှ် ဟွံလလးကထိုန်မ္ဂး လုကဴဂိတုလအိတ်အိုတ်ဥတုဗြဲကီု လလးကထိုန်မ္ဂး လုကဴမသုန်ဂိတုဂမၠိုၚ်ကီု အခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ အခိၚ်ဇိၚ်သ္ၚာ မ္ဂးဂှ် ဇိၚ်တဴသ္ၚာမ္ဂး အခိၚ်ဇိၚ်သ္ၚာရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ အခိၚ်အာတရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ မ္ဂးဂှ် ကြက်အာတရဴကဝက်ယောဇနာရ ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ ခမဳ ဃောအာ ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ ခမဳအာတုဲ ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ အခိၚ်ဍိုက်ဂၠုၚ် မ္ဂးဂှ် ကြက်ဍိုက်ဂၠုၚ်ရ ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ ခမဳ ဃောဍိုက် ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ ခမဳ မစှေ်နူဂၠုၚ် ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ အခိၚ်တ္ၚဲဇၞော် မ္ဂးဂှ် ယြဴပ္ဍဲဌာန်မွဲ ခမဳဂမၠိုၚ် ၜါဇကုပိဇကု ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ယိုပ်ယာပ်အိုတ်ရ၊ ခမဳမရနုက်ကဵုပန်ဇကု ကၠုၚ်မ္ဂး ဟွံယိုပ်ယာပ်အိုတ်ရ၊ (ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်) (အခိၚ်ဂကူဂှ်၊ အခိၚ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်) အခိၚ်တ္ၚဲဇၞော်ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ အခိၚ်ခမဳကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ် မ္ဂးဂှ် ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဒဒှ်ပြဘာဇ်တုဲ ကၠောန်သ္ပစဳရေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ၊ (အခိၚ်ဂကူဂှ်) အခိၚ်ခမဳကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံ အခိၚ်အခါတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

219) ဂဏဘောဇိုန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂဏဘောဇိုန်ဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်ခါတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဂဏဘောဇိုန်ဂှ် သီုမၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဂဏဘောဇိုန်ဂှ် သီုမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂဏဘောဇိုန်ဟွံသေၚ် ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံသေၚ်ကဵုဂဏဘောဇိုန် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂဏဘောဇိုန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံသေၚ်ကဵုဂဏဘောဇိုန် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံသေၚ်ကဵုဂဏဘောဇိုန် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂဏဘောဇိုန်ဟွံသေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

220) ပ္ဍဲအခိၚ်အခါ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ၜါဇကုပိဇကု သ္ပပြဘိုဂ်မွဲဂကောံဓဝ်အိုတ်မ္ဂး၊ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်တၞဟ်န ပိဏ္ဍပါတ်တုဲမ္ဂး ကောံဓရီုမွဲဂကောံဓဝ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်မ္ဂး၊ ပိဏ္ဍပါတ်မကဵုဒါန်လၟိုန်ကီု၊ ဖျေံမာဲတုဲပိဏ္ဍပါတ်မဂပ်ဝ်ကဵုဒါန်ကီု၊ ပိဏ္ဍပါတ်မဂပ်ဝ်ကဵုဒါန် ပ္ဍဲပက်မံက်ပက်စွေက်ကီု၊ ပိဏ္ဍပါတ်မဂပ်ဝ်ကဵုဒါန် ပ္ဍဲတ္ၚဲဥပေါသ်ကီု၊ ပိဏ္ဍပါတ်မဂပ်ဝ်ကဵုဒါန်ပ္ဍဲပါဋိပါဒိက်ကီု၊ (တ္ၚဲတိတ်၊ မပ္တံတိတ်နူသဳ မွဲမံက်မွဲစွေက်ကေတ်ညိ၊) သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပဲါကၠေံဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ်တုဲ ပ္ဍဲစၞစဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု ဟွံဒးအာပတ်ရ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဂဏဘောဇနသိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယတုဲရ။

၅.၄.၃။ ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပိုဒ်

221) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာပြသာဒ်မၞုံကဵုဓုပ်ပြကာ အပ္ဍဲဂြိုပ်မဟာဝိုန် ဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဝေသာလဳ စွံပတန်လဝ် အလန်ပိဏ္ဍပါတ် မပြဲပြဲရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကသပ်ကတဵုဒှ် ကုသၟာကမၠောန်ဒိုက်ဂတ်မွဲရ− “ယြဴနစၟတ်သမ္တီမွဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ သ္ပပဠေဝ်ပဠေတ်တဴ ပိဏ္ဍပါတ်ဗွဲမရှေ်သှေ်ရဴဂဴအိုတ်ရ၊ နစၟတ်သမ္တီဂှ် ပွမသ္ပပဠေဝ်ပဠေတ်တဴ ပိဏ္ဍပါတ်ဗွဲမရှေ်သှေ်ဂှ် ကြက်ဒှ်ဟွံယုတ်သဝ်ရ၊ အဲလေဝ် သ္ဂောံပဠေဝ်ပဠေတ်တဴ ပိဏ္ဍပါတ်ဗွဲမရှေ်သှေ်ရဴဂဴမ္ဂး ခိုဟ်သန်ရ” ရဴဝွံ (ကသပ်ဒှ်ရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟာန်ကမၠောန်ဒိုက်ဂတ်ဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ် ညးမၞုံယၟုကိရပတိကတုဲမ္ဂး “ယွံကောန်နာဲ အဲဍိက် မိက်တရာပ်ဖာပ်ဗ္စပိဏ္ဍပါတ် ကုခမဳသၚ် မၞုံပဓာန်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ၊ ဩဝ်ကဵုၚုဟ်ဇွောံမ ကုအဲညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုညးမၞုံယၟုကိရပတိကဂှ်ရ။ ညးမၞုံယၟုကိရပတိကဂှ်လေဝ် မၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါရ၊ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရ၊ ညးမၞုံယၟုကိရပတိကဂှ်လေဝ် ကဵုတဴၚုဟ်ဇွောံမပဵုသာလောန် ကုသၟာန်ကမၠောန်ဒိုက်ဂတ်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟာကမၠောန်ဒိုက်ဂတ်ဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲရ၊ သၟာကမၠောန်ဒိုက်ဂတ် မဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲတုဲဂှ် “ယွံတဳလပိုဉ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံခမဳသၚ် သွက်တ္ၚဲယး ဩဝ်ဒုၚ်တဲပိဏ္ဍပါတ် အဲဍိက်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ “ယွံဒကာ ခမဳသၚ် နွံဂၠိုၚ်လောန်ရ၊ ဩဝ်ချပ်ထောံကၠာညိ” ရဴဝွံ (သ္ဂးရ) ။ “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ခမဳသၚ် နွံဂၠိုၚ်လောန် ကဵုဒှ်ကၠာရ၊ အဲဍိက် စဳရေၚ်လဝ် ယိုဟ်ေဗ္ဒရ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ သွက်ဂွံသုၚ်ဂမၠိုၚ် မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံစၞစ မနှဴရဴကေုာံယိုဟ်ဗ္ဒရ် ကြက်ဍိုက်ပေၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ) ။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြြ နပွမဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဂှ် ဒုၚ်ထောံတဲရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟာကမၠောန်ဒိုက်ဂတ်ဂှ် တီကေတ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဒုၚ်တဲတုဲ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲမ္ဂး သီုမလ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴကၠာ ပါဲစ္ဍးအာရ။ “သၟာကမၠောန်ဒိုက်ဂတ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်တ္ၚဲယး ဘိက်နိမန်လဝ် ခမဳသၚ် မၞုံပဓာန်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ရဂး၊ သွက်ဂွံသုၚ်ဂမၠိုၚ် မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံစၞစ မနှဴရဴကေုာံယိုဟ်ဗ္ဒရ် ကြက်ဍိုက်ပေၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် နူဂယးပြဟ်ဟေၚ်ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ။ “သၟာန်ကမၠောန်ဒိုက်ဂတ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်တ္ၚဲယး ဘိက်နိမန်လဝ်ခမဳသၚ် မၞုံပဓာန်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ” ရဴဝွံ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် (ဘိုၚ်ရီုဗၚ်) ပလံၚ်ဏာ စၞစဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ဇရေၚ်သၟာန်ကမၠောန်ဒိုက်ဂတ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟာကမၠောန်ဒိုက်ဂတ်ဂှ် ဗ္တံဂှ်လောန်ၜက်တုဲပ္ဍဲကြဴ သကဵုစဳရေၚ်တဴစၞအာဟာရဘောဇိုန်မပြဲပြဲတုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် ဒးအခိၚ်ရ၊ ပဠေဝ်လဝ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲရ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ (အခိၚ်) ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး သၠောံရုၚ်လတက်ပဠေဝ်သ္ၚာတုဲမ္ဂး ဂိုၚ်ထ္ၜကေတ်ဗဗေၚ်သ္ၚာတုဲ က္ညပြာပ်စဴအာသ္ၚိ သၟာန်ကမၠောန်ဒိုက်ဂတ်တုဲမ္ဂး မွဲဟာန်ကေုာံခမဳသၚ်ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာ မလးပညပ်လဝ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟာန်ကမၠောန်ဒိုက်ဂတ်ဂှ် ကၠောန်ၜိုတ်ဥပကာခမဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဌာန်ကဵုပိုဉ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ယွံဒကာ ဩဝ်ကဵုဒါန် ဗၞတ်ညိနာၚ်ဟေၚ်ညိ၊ ဩဝ်ကဵုဒါန် ဗၞတ်ညိနာၚ်ဟေၚ် ညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ညးဝွံတုန် သၟာန်ကမၠောန်ဒိုက်ဂတ်ရောၚ် ရဴဝွံ (ချပ်ဗှ်ဗၞုဟ်တုဲ) လ္ပဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ဗၞတ်ညိည ဗၞတ်ညိညအိုတ်ညိ၊ အဲဍိက်စဳရေၚ်စွံလဝ် စၞအာဟာရဘောဇိုန် ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ၊ တၠဳပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ဩဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် အတိုၚ်နွံပၟိက်အိုတ်ညိ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ) ။ ယွံဒကာ ဟိုတ်နူဟိုတ်ဝွံတုဲ ပိုညးဂမၠိုၚ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ဗၞတ်ညိည ဗၞတ်ညိညဟေၚ် ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ဗွဲစၟတ်တုန် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် နူဂယးပြဟ်ဟေၚ် ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲအိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ဗၞတ်ညိည ဗၞတ်ညိညဟေၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟာကမၠောန်ဒိုက်ဂတ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်မဆာဲဂမၠိုၚ် သီုအဲဘိက်နိမန်လဝ်ဂှ် သ္ဂောံသ္ပပြဘိုဂ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲသအာၚ်အိုတ်ရော? အဲ သၟဟ်ရထဒၟံၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန် အတိုၚ်နွံပၟိက်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်သၟာန်ကမၠောန်ဒိုက်ဂတ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် သီုဘိက်နိမန်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲသအာၚ်ဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်ပ္ဍဲဌာန်သအာၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သီုဘိက်နိမန်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲသအာၚ်ဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်ပ္ဍဲဌာန်မွဲသအာၚ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ) ။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် တြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် မုဟိုတ် သီုဘိက်နိမန်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲသအာၚ်ဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်ပ္ဍဲဌာန်မွဲသအာၚ်အိုတ်ရော? ယွံခမဳတအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠုိၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဉ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ဟိုတ်နူပွမသ္ပပြဘိုဂ် ပရမ္မရဘောဇိုန် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

222) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳမွဲဇကု ဂိယဲဒၟံၚ်ရ၊ ခမဳမွဲဇကုဂှ် ရၚ်တၠုၚ်နၚ် ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပြာပ်အာဇရေၚ် ခမဳဂှ်တုဲမ္ဂး “ယွံကောန်တၠ ဩဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂှ်ရ။ ယွံကောန်တၠဒေါံရ၊ အလယ်သွက်ကလိဂွံပိဏ္ဍပါတ် နွံကုအြရ ရဴဝွံ သ္ဂးရ၊ ပိဏ္ဍပတ်ခမဳဂှ် တ္ၚဲသၠုၚ်မှ ဂွံရၚ်တၠုၚ်နၚ်ရ၊ ခမဳဂှ် အတိုၚ်သဘဴစိုတ်နွံဂှ် စဟွံမာန်ရ၊ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ− “ယွံခမဳတအ် ကုခမဳမဂိယဲဂှ် ကဵုအခေါၚ် တၞဟ်နပွမသ္ပပြဘိုဂ် ပရမ္ပရဘောဇိုန်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဟိုတ်နူပွမသ္ပပြဘိုဂ် ပရမ္ပရဘောဇိုန် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ပရမ္ပရဘောဇိုန်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ အခိၚ်မဂိယဲရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ပရမ္ပရဘောဇိုန်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳတအ်ဂမၠိုၚ်ရ။

223) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ စဳရေၚ်လဝ်ပိဏ္ဍပါတ် မွဲဟာန်ကေုာံသ္ၚာတုဲ “ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲမ္ဂး ကြက်ကဵုဒါန်သ္ၚာအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဘိက်နိမန်ခမဳဂမၠို်ၚအိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပါဲကၠေံပရမ္ပရဘောဇိုန်ဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။ ကလိဂွံသ္ၚာအောန်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ် ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ ကဵုအခေါၚ် တၞဟ်နပွမသ္ပပြဘိုဂ်ပရမ္ပရဘောဇိုန်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဟိုတ်နူပွမသ္ပပြဘိုဂ် ပရမ္ပရဘောဇိုန် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ပရမ္ပရဘောဇိုန်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ အခိၚ်မဂိယဲ၊ အခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ပရမ္ပရဘောဇိုန်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

224) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဘိက်နိမန်တဴ ခမဳမဇိၚ်သ္ၚာဂမၠိုၚ် နကဵုပိဏ္ဍပါတ်အုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပါဲကၠေံပရမ္ပရဘောဇိုန်ဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဇိၚ်သ္ၚာ ကဵုအခေါၚ် တၞဟ်နပွမသ္ပပြဘိုဂ်ပရမ္ပရဘောဇိုန်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ 225) “ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဟိုတ်နူပွမသ္ပပြဘိုဂ်ပရမ္ပရဘောဇိုန် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ပရမ္ပရဘောဇိုန်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ အခိၚ်မဂိယဲ၊ အခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ၊ အခိၚ်ဇိၚ်သ္ၚာရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာသ္ပပြဘိုဂ်ပရမ္ပရဘောဇိုန်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

226) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး သၠောံရုၚ်လတက်ပဠေဝ်သ္ၚာတုဲမ္ဂး သီုမဂိုၚ်ထ္ၜကေတ် ဗဗေၚ်သ္ၚာ က္ညပြာပ်စဴအာသ္ၚိဒကာမွဲ မွဲဟာန်ကေုာံတဳလပိုဉ်အာနန္ဒ မဒှ်ခမဳဗွက်ကြဴတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာ မလးပညပ်လဝ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကဵုဒါန်ဘောဇိုန် ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲကီု ကတဳလပိုဉ်အာနန္ဒကီုအိုတ်ရ။ တဳလပိုဉ်အာနန္ဒ မၞုံ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ရဴဝွံမ္ဂးဟွံဂပ်ဝ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ယွံအာနန္ဒ ဩဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ်ဒေါံရ၊ အလယ်သွက်ကလိဂွံပိဏ္ဍပါတ် နွံကုအဲရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံအာနန္ဒ ယဝ်ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး သ္ပဝိကပ္ပနတုဲ ဩဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ − “ယွံခမဳတအ် သ္ပဝိကပ္ပနတုဲ တၞဟ်နပွမသ္ပပြဘိုဂ်ပရမ္ပရဘောဇိုန် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုအခဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဂပ်ဝ်သ္ပဝိကပ္ပန ရ။ “အလယ်ပိဏ္ဍပါတ်အဲကလိဂွံဂှ် ကဵုတဴဒါန် ကုခမဳမၞုံယၟုဝွံရ” ရဴဝွံ (ဂပ်ဝ်သ္ပဝိကပ္ပနရ) ။

ပွံက်ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပိုဒ်

227) ပရမ္ပရဘောဇိုန် မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်ကဵုဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ် ဘိက်နိမန် နဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် မွဲမွဲသာ်မ္ဂး ပါဲကၠေံဘောဇိုန်ဂှ်တုဲ ပၞောဝ်ကဵုဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ်မွဲသအာၚ် သ္ပပြဘိုဂ်တဴဘောဇိုန်မွဲမွဲသာ်မ္ဂး၊ ဘောဇိုန်ဝွံ ပရမ္ပရဘောဇိုန်မ္ဂးရ။ ဝေၚ်ကၠေံ အခိၚ်အခါတုဲ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ။ အခိၚ်မဂိယဲ မ္ဂးဂှ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲဓဝ်တုဲ ဟွံသၟဟ်ရထ တၞဟ်နစသုၚ် အတိုၚ်ပၟိက်မ္ဂး အခိၚ်မဂိယဲရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ အခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ မ္ဂးဂှ် ဟွံလလးကထိုန်မ္ဂး လုကဴဂိတုလအိတ်အိုတ်ဥတုဗြဲကီု လလးကထိုန်မ္ဂး လုကဴမသုန်ဂိတုဂမၠိုၚ်ကီု အခိၚ်ကဵုဒန်သ္ၚာရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ အခိၚ်ဇိၚ်သ္ၚာ မ္ဂးဂှ် ဇိၚ်တဴသ္ၚာမ္ဂး အခိၚ်ဇိၚ်သ္ၚာရဴဝွံဝွံ ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

228) ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ပ္ဍဲပရမ္ပရဘောဇိုန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီပရမ္ပရဘောဇိုန်ဒှ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ပ္ဍဲပရမ္ပရဘောဇိုန်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ပ္ဍဲပရမ္ပရဘောဇိုန်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီပရမ္ပရဘောဇိုန်ဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံသေၚ်ကဵုပရမ္ပရဘောဇိုန် မၞုံကဵုစၟတ်သန္တီပရမ္ပရဘောဇိုန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံသေၚ်ကဵုပရမ္ပရဘောဇိုန် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံသေၚ်ကဵုပရမ္ပရဘောဇိုန် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီပရမ္ပရဘောဇိုန်ဟွံသေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 229) သ္ပပြဘိုဂ်ဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်အခါမ္ဂး၊ သ္ပဝိကပ္ပနနတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ပ္ဍဲအရာဘိက်နိမန်ၜါဇကုပိဇကု သ္ပပြဘိုဂ်မွဲဂကောံဓဝ်မ္ဂး၊ သ္ပပြဘိုဂ် အတိုၚ်လၟေၚ်မဂပ်ဝ်ဘိက်နိမန်မ္ဂး၊ ကွာန်အိုတ်သီု ‘အလုံညးမွဲကွာန်’ ဘိက်နိမန်မ္ဂး အပ္ဍဲကွာန်ဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး ပ္ဍဲသ္ၚိမမိက်ကဵုမွဲမွဲမ္ဂး၊ ဂကောံအိုတ်သီု ‘ကောန်ဂကောံအိုတ်သီု’ ဘိက်နိမန်မ္ဂး အပ္ဍဲဂကောံဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး ပ္ဍဲသ္ၚိမမိက်ကဵုမွဲမွဲမ္ဂး၊ ဘိက်နိမန် (နပိဏ္ဍပတ်) မ္ဂး ကြက်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ ရဴဝွံ သ္ဂးမ္ဂး၊ ဟွံဒ:အာပတ်ရ၊ ပိဏ္ဍပါတ်မကဵုဒါန်လၟိုန်ကီု၊ ဖျေံမာဲတုဲပိဏ္ဍပါတ်မဂပ်ဝ်ကဵုဒါန်ကီု၊ ပိဏ္ဍပါတ်မဂပ်ဝ်ကဵုဒါန် ပ္ဍဲပက်မံက်ပက်စွေက်ကီု၊ ပိဏ္ဍပါတ်မဂပ်ဝ်ကဵုဒါန် ပ္ဍဲတ္ၚဲဥပေါသ်ကီု၊ ပိဏ္ဍပါတ်မဂပ်ဝ်ကဵုဒါန် ပ္ဍဲပါဋိပါဒိဒိက်ကီု၊ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပါဲကၠေံဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ်တုဲ ပ္ဍဲစၞစဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပိုဒ် တတိယတုဲရ။

၅.၄.၄။ ကာဏမာတုသိက္ခာပိုဒ်

230) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှ်ာမ်အနာထပိဏ္ဍကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ဥပးဗြဴမိကာဏာဂှ် မၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါရ၊ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရ၊ သၟတ်ဗြဴမၞုံယၟုကာဏာဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲၜဲမတ်ကဵုစ ကုတြုံမွဲ ပ္ဍဲကွာန်သၟတ်မွဲရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကာဏာ နကဵုကိစ္စကေၚ်ကာထေက်ကဵုဒးသ္ပ မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာသ္ၚိမိရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တြုံတၠသ္ၚိ ကာဏာဂှ် “ကာဏာ ဩဝ်ကလေၚ်စဴကၠုၚ်ညိရ၊ နွံပၟိက်ကဵုကာဏာ ကလေၚ်စဴကၠုၚ်” ရဴဝွံ ဖအောဝ်ဗလးဏာကလုတ် ဇရေၚ်ကာဏာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဥပးဗြဴ မိကာဏာဂှ် “ပွမအာတဲသၟးသၟးဂှ် ဒှ်ညံၚ်ရဴဟၟဲကျာ်သြဳဂျ ဒးဂွဂၠေံရ” ရဴဝွံ ခၞါတဴကွာၚ်ရ၊ ကွာၚ်စိန်မ္ဂး ခမဳမဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်မွဲဇကု လုပ်ကၠုၚ်သ္ၚိဥပးဗြဴမိကာဏာရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဥပးဗြဴမိကာဏာဂှ် ဖအောဝ်ကဵုကဵုထောံဒါန်ကွာၚ် ကုခမဳဂှ်ရ၊ ခမဳဂှ် တိတ်အာတုဲမ္ဂး ဟီုလဴကဵုခမဳသအာၚ်မွဲဇကုရ၊ ကုခမဳဂှ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုကဵုထောံဒါန်ကွာၚ်ရ၊ ခမဳ (မက္ညကၠုၚ်မရနုက်ကဵုၜါ) ဂှ် တိတ်အာတုဲမ္ဂး ဟီုလဴကဵုခမဳသအာၚ်မွဲဇကုရ၊ ကုခမဳ (မက္ညကၠုၚ်မရနုက်ကဵုပိ) ဂှ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵု ကဵုထောံဒါန်ကွာၚ်ရ၊ ကွာၚ်အတိုၚ်မစဳရေၚ်လဝ်ဂှ် အိုတ်အးအာရ။ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် ။ ပ ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် တြုံတၠသ္ၚိ ကာဏာဂှ် “ကာဏာ ဩဝ်ကလေၚ်စဴကၠုၚ်ညိရ၊ နွံပၟိက်ကဵုကာဏာ ကလေၚ်စဴကၠုၚ်ရ၊ ယဝ်ကာဏာ ဟွံကလေၚ်စဴကၠုၚ်မ္ဂး ကြက်ဂိုၚ်ကေတ် သမ္ဘာၚ်သအာၚ်ရ” ရဴဝွံ ဖအောဝ်ဗလးဏာကလုတ် ဇရေၚ်ကာဏာရ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် ။ ပ ။ ကွာၚ်အတိုၚ်မစဳရေၚ်လဝ်ဂှ် အိုတ်အးအာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တြုံတၠသ္ၚိကာဏာဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်သမ္ဘာသအာၚ်ရ။ “တြုံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်ထောံသမ္ဘာသအာၚ်ရဂး” ရဴဝွံ ကာဏာဂွံမိၚ်ကေတ်ရ၊ သၟတ်ဗြဴဂှ် သ္ဒးလရိုအ်ယာံကရေဝ်ကရောတ်ဒၟံၚ်ရ။ (သမ္တီ − ပ္ဍဲပါဠိဟွံခ္ဍန်တုဲ ပ္ဍဲဗၟာခ္ဍန်လဝ်ရ။ နွံပၟိက်မ္ဂးထၟံက်ပ္တိတ် ။ ပ ။ — ဂှ်ညိ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး သၠောံရုၚ်လတက်ပဠေဝ်သ္ၚာတုဲမ္ဂး ဂိုၚ်ထ္ၜကေတ် ဗဗေၚ်သ္ၚာတုဲ က္ညပြာပ်စဴအာသ္ၚိဥပးဗြဴမိကာဏာတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာ မလးပညပ်လဝ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဥပးဗြဴမိကာဏာဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲရ၊ ဥပးဗြဴမိကာဏာ မဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲတုဲဂှ် “မုဟိုတ် ကာဏာဝွံ လရိုဟ်ယာံဒၟံၚ်ရော?” ရဴဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ သၟာန်တိုန်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဥပးဗြဴမိကာဏာဂှ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် ကဵုဥပးဗြဴမိကာဏာ တီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာကဵုမြဟ်မြာတုဲမ္ဂး ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲ က္ညပါဲစ္ဍးအာရ။

231) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ညးဗၞိက်မွဲတၠ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိက်အာဌာန်ဒိုဟ်ပလိုတ်ရ၊ ခမဳဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်မွဲဇကု လုပ်အာတၞဟ်နပိဏ္ဍပါတ် ဇရေၚ်ညးဗၞိက်ဂှ်ရ၊ ဉပးမွဲဂှ် ဖအောဝ်ကဵုကဵုဒါန်ကွာၚ်ဝိုဟ် ကုခမဳဂှ်ရ၊ ခမဳဂှ် တိတ်အာတုဲမ္ဂး ဟီုလဴကဵုခမဳသအာၚ်မွဲဇကုရ၊ ကုခမဳဂှ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵု ကဵုဒါန်ကွာၚ်ဝိုဟ်ရ၊ ခမဳ (မက္ညကၠုၚ်မရနုက်ကဵုၜါ) ဂှ် တိတ်အာတုဲမ္ဂး ဟီုလဴကဵုခမဳသအာၚ်မွဲဇကုရ၊ ကုခမဳ (မက္ညကၠုၚ်မရနုက်ကဵုပိ) ဂှ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုကဵုဒါန်ကွာၚ်ဝိုဟ်ရ၊ ဇွောံမအတိုၚ်မစဳရေၚ်လဝ်ဂှ် အိုတ်အးအာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဥပးဂှ် “ယွံနာဲတအ် တ္ၚဲဏအ်ဗၞတ်မွဲတ္ၚဲ ဩဝ်လၟတ်မၚ်လ္ဇအိုတ်ညိကၠာ၊ ဇွောံမအတိုၚ်မစဳရေၚ်လဝ်ဂှ် ကဵုထောံဒါန် ကုတဳလပိုဉ်မဆာဲဂမၠိုၚ်ရ၊ ကြက်စဳရေၚ်ဇွောံမဏီရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ။ “ယွံကောန်နာဲ တၞဟ်နလၟတ်မၚ်လ္ဇဒၟံၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ၊ ဂကောံသက်ရဲဗၞိက်ဂမၠိုၚ် တိတ်အာတုဲရ” ရဴဝွံ သ္ဂးတုဲ အာထောံအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဥပးဂှ် စဳရေၚ်ဇွောံတုဲ ဗက်တိတ်အာ နူလက်ကရဴမ္ဂး ကမၠတ်ဒမၠဂမၠိုၚ် ပၠံၚ်ဗတိုက်အိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ဟွံဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်တုဲ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်ရော? ဥပးညးဗၞိက်ဝွံ ကဵုဒါန်ကုခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံတုဲ ဟိုတ်မဗက်တိတ်အာနူလက်ကရဴဂှ်ရ ကမၠတ်ဒမၠဂမၠိုၚ် ပၠံၚ်ဗတိုက်ရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ— “ယွံခမဳတအ် ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး သ္ပဟိုတ်ကဵု ဖဵုတၟေၚ်ဂမၠိုၚ်စှ်ပြကာမတွံဂး (၁) သွက်သ္ဂောံ ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဒုၚ်ဝန်မ္ဂး ဒးရးသန်ရ ဒဒက်တဴကဵုသၚ် (၂) သွက်ဂွံကဵုဒှ်သၚ်ဂမၠိုၚ်ဒှ်တသိုခ် ။ ပ ။ ၉၁၀) သွက်ဂွံယိုက်ဒိုက် ‘ဝိနယ်’ စေဝ်ပၞောန်တုဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

232) “ခမဳမပြာပ်စဴသ္ၚိဒကာဟေၚ် ရၚ်တၠုၚ်နၚ်တူရူ နကွာၚ်ခၞာဂမၠိုၚ်ကီု နကွာၚ်ဗဗိုဟ်ကၞိဂမၠိုၚ်ကီုတုဲ ဘိက်နိမန်မ္ဂး၊ ခမဳမၞုံပၟိက်ဂှ် ဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ကွာၚ်ဂမၠိုၚ် စဵုကဵုပေၚ်ၜါဗဗေၚ်ပိဗဗေၚ်အိုတ်ရ၊ လောန်လတူၜါဗဗေၚ်ပိဗဗေၚ်ဂှ် ယဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ကွာၚ်ဂမၠိုၚ် စဵုကဵုပေၚ်ၜါဗဗေၚ်ပိဗဗေၚ်တုဲ ရၚ်တၠုၚ်နၚ် နူဌာန်မဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဂပ်ဝ်ပါ်ပရအ်စ ကေုာံခမဳဂမၠိုၚ်ရ၊ ပွမပါ်ပရအ်စဝွံ ပ္ဍဲအရာဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ကွာၚ်ဂမၠိုၚ် စဵုကဵုပေၚ်ၜါဗဗေၚ်ပိဗေေၚ်ဂှ် ဒှ်ဒ္ဂေတ်ဝတ်ရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ကာဏမာတုသိက္ခာပိုဒ်

233) ခမဳမပြာပ်စဴသ္ၚိဒကာဟေၚ် မ္ဂးဂှ် ဂကူ (ဒကာ) မ္ဂးဂှ် ဂကူသၟိၚ် ဂကူဗဗၞး ဂကူညးဗၞိက် ဂကူညးဒိုက်ဂတ် ရဴဝွံ နွံပန်ဂကူအိုတ်ရ။ ဍေံမပြာပ်စဴ မ္ဂးဂှ် ဍေံမပြာပအ်အာသ္ၚိဒကာဂှ်။ ကွာၚ်ခၞါ မ္ဂးဂှ် ကွာၚ်အိုတ်သီု မဂပ်ဝ်စဳရေၚ်လဝ် တၞဟ်နဖဵုပရၚ်ရောၚ်။ ကွာၚ်ဗဗိုဟ်ကၞိ မ္ဂးဂှ် ကွာၚ်အိုတ်သီု မဂပ်ဝ်စဳရေၚ်လဝ် တၞဟ်နဖဵုဇွောံမရောၚ်။ ရၚ်တၠုၚ်နၚ်တူရူတုဲ ဘိက်နိမန်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် ဩဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် အတိုၚ်နွံပၟိက်ညိ ရဴဝွံ ဘိက်နိမန်မ္ဂး။ ခမဳမၞုံပၟိက် မ္ဂးဂှ် ခမဳမရာဒနာစၟဳဒၟံၚ်။ ဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ကွာၚ်ဂမၠိုၚ် စဵုကဵုပေၚ်ၜါဗဗေၚ်ပိဗဗေၚ်အိုတ်ရ မ္ဂးဂှ် ဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ကွာၚ်ဂမၠိုၚ် စဵုကဵုပေၚ်ဗဗေၚ်ၜါမ ဗဗေၚ်ပိမအိုတ်ရ။ လောန်လတူဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် လောန်လတူၜါဗဗေၚ် ပိဗဗေၚ်ဂှ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဒုၚ်ဂိုကေတ် ကွာၚ်ဂမၠိုၚ် စဵုကဵုပေၚ်ၜါဗဗေၚ်ပိဗဗေၚ်တုဲ မ္ဂးဂှ် ခမဳမတိတ်ကၠုၚ်နူသ္ၚိဂှ် ညာတ်ဒးခမဳမ္ဂး “ပ္ဍဲသ္ၚိဝွံ အဲ ဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ကွာၚ်ဂမၠိုၚ် စဵုကဵုပေၚ်ၜါဗဗေၚ်ပိဗဗေၚ်တုဲအိုတ်ရ၊ နူသ္ၚိဂှ် လ္ပဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ” ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်ဒးဟီုလဴဗ္စရ၊ ညာတ်ဖိုဟ် ယဝ်ဟွံဟီုလဴဗ္စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ သီုမဟီုလဴဗ္စဖိုဟ် ယဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ရၚ်တၠုၚ်နၚ် နူဌာန်မဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဂပ်ဝ်ပါဲပရအ်စကေုာံခမဳဂမၠိုၚ်ရ မ္ဂးဂှ် ရၚ်တၠုၚ်ပတိတ် ဇြပ်ကဵုပိုဉ်တုဲ ဂပ်ဝ်ပါ်ပရအ်စရ။ ပွမပါ်ပရအ်စဝွံ ပ္ဍဲအရာဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ကွာၚ်ဂမၠိုၚ် စဵုကဵုပေၚ်ၜါဗဗေၚ်ဂှ် ဒှ်ဒ္ဂေတ်ဝတ်ရောၚ် မ္ဂးဂှ် ပွမပါ်ပရအ်စဝွံ ပ္ဍဲအရာဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ကွာၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ဒ္ဂေတ်ဝတ်မဗဗွဲကဵုဓရ်ရောၚ်။

234) ပ္ဍဲကွာၚ်မပဵုလောန် လတူမပေၚ်ၜါဗဗေၚ်ပိဗဗေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီပဵုလောန်ဒှ်တုဲ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကွာၚ်မပဵုလောန် လတူမပေၚ်ၜါဗဗေၚ်ပိဗဗေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဒုၚ်ဂိုက်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကွာၚ်မပဵုလောန် လတူမပေၚ်ၜါဗဗေၚ်ပိဗဗေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီယုတ်ဒေက်ဒှ်တုဲ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကွာၚ်မယုတ်ဒေက် ဟွံပေၚ်ၜါဗဗေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီပဵုလောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲကွာၚ်မယုက်ဒေက် ဟွံပေၚ်ၜါဗဗေၚ်ပိဗဗေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲကွာၚ်မယုတ်ဒေက် ဟွံပေၚ်ၜါဗဗေၚ်ပိဗဗေၚ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီယုတ်ဒေက်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

235) ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ကွာၚ်ဂမၠိုၚ် မပေၚ်ၜါဗဗေၚ်ပိဗဗေၚ်မ္ဂး၊ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ကွာၚ်ဂမၠိုၚ် မယုက်ဒေက်ဟွံပေၚ်ၜါဗဗေၚ်ပိဗဗေၚ်မ္ဂး၊ ကဵုဒါန်ကွာၚ်မဟွံစဳရေၚ်လဝ် တၞဟ်နဖဵုပရၚ် မဟွံစဳရေၚ်လဝ် တၞဟ်နဖဵုဇွောံအိုတ်မ္ဂး၊ ကဵုဒါန်ကွာၚ်မသှေ်သၟေဟ် နူကွာၚ်ဂမၠိုၚ်မစဳရေၚ်လဝ်တၞန ဖဵုပရၚ်မစဳရေၚ်လဝ် တၞဟ်နဖဵုဇွောံအိုတ်မ္ဂး၊ ပွမကွာ်တရဴလလမ်တုဲ ကဵုဒါန်အိုတ်မ္ဂး၊ ဒုၚ်ဂိုၚ် ကေတ် ကွာၚ်ကဠောမသဂမၠိုၚ်ကီု ညးဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ်ကီုမ္ဂး၊ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်တၞဟ်နဖဵု ညးသအာၚ်မ္ဂး၊ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် (မပ္တံကဵုကွာၚ်ဂမၠိုၚ်မကၠောန်သ္ပ) နဂြပ်ဇကုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ကာဏမာတုသိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထတုဲရ။

၅.၄.၅။ ပဌမပဝါရဏာသိက္ခာပိုဒ်

236) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဋ္ဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ဗဗၞးမွဲတၠ ဘိက်နိမန်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ တရာပ်ဖာပ်ဗ္စပိဏ္ဍပါတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် ဃောကဵုပိုဉ် (ဒေါံရကေတ်ရ ရဴဝွံ) ဆေဝ်ဒဝ်ဒးတုဲ အာစိုပ်သ္ၚိကဠောတုဲ ညးလ္ၚဵုဂှ်စတုဲ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ အာအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗဗၞးဂှ် “ယွံနာဲတအ် အဲ ဂပ်ဝ်ကဵုတရိုပ်စိုတ် တဳလပိုဉ်ခမဳဂမၠိုၚ် (နကဵုပိဏ္ဍပါတ်) တုဲအိုတ်ရ၊ ဩဝ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ၊ မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ကြက်ကဵုတရိုဟ်စိုတ် (ဗ္စဖျုၚ်) ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုညးဇရေၚ်သ္ၚိဂမၠိုၚ်ရ။ ညးဂမၠိုၚ်ဂှ်— “တြနာဲဗဗၞးဂှ် မုရဴသာ်လဵု သကဵုတရိုပ်စိုတ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရော? ခမဳတၠအဲဂပ်ဝ်ဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် က္ညကၠုၚ်သ္ၚိပိုဲညးဂမၠိုၚ်တုဲ ခမဳလ္ၚဵုဂမၠိုၚ် သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ ခမဳလ္ၚဵုဂမၠိုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ အာအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗဗၞးဂှ် “တဳလပိုဉ်မဆာဲဂမၠိုၚ် ကဵုပိုဉ်ပ္ဍဲသ္ၚိပိုဲညးဂမၠိုၚ်တုဲ မုဟိုတ် စပ္ဍဲဌာန်မွဲသအာၚ်အိုတ်ရော? အဲသၟဟ်ရထ တၞဟ်နကဵုဒါန် အတိုၚ်နွံပၟိက်မာန်ဒၟံၚ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်ဗဗၞးဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဃောကဵုပိုဉ် (ဒေါံရကေတ်ရ ရဴဝွံ) ဆေဝ်ဒဝ်ဒးတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်စသုၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲသအာၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ဃောကဵုပိုဉ် (ဒေါံရကေတ်ရရဴဝွံ) ဆေဝ်ဒဝ်ဒးတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်စသုၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲသအာၚ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ) ။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် တြုံမလ္ၚုသၟး ဂနူမဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် မုဟိုတ် ဃောကဵုပိုဉ် (ဒေါံရကေတ်ရ ရဴဝွံ) ဆေဝ်ဒဝ်ဒးတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်စသုၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲသဘာၚ်အိုတ်ရော? ယွံခမဳတအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ဃောကဵုပိုဉ် (ဒေါံရကေတ်ရ ရဴဝွံ) ဆေဝ်ဒဝ်ဒးတုဲ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ သ္ပပြဘိုဂ်လေဝ်သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

237) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ရၚ်တၠုၚ်ကေတ်နၚ် ပိဏ္ဍပါတ်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ် (သွက်) ခမဳမဂိယဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳမဂိယဲဂမၠိုၚ် အတိုၚ်သဘဴစိုတ်နွံ စဟွံမာန်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဒးကၠဟ်ထောံပိဏ္ဍပါတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဗရုရမျာၚ်လရိုအ်ထအဴကၠံံၚ် ဂကောံခ္ဍာ်ဂမၠိုၚ် မၞုံကဵုရမျာၚ်မသကာတ်မြဟ်လှဲလးတုဲ “ယွံအာနန္ဒ ဗရုရမျာၚ်လရိုအ်ထအဴကၠံၚ် ဂကောံခ္ဍာ်ဂမၠိုၚ် မၞုံကဵုရမျာၚ်မသကာတ်မြဟ်လှဲလးဂှ် မုရဴဟိုတ်နူဟိုတမွဲရော?” ရဴဝွံ သၟာန်တဳလပိဒဉ်အာနန္ဒရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်အာနန္ဒ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ယွံအာနန္ဒ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ပပြဘိုဂ်တဴ ပိဏ္ဍပါတ်သှေ်သၟေဟ်နူညးဂိယဲအိုတ်ဟာ ရဴဝွံ (သၟာန်ရ) ။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ဟွံသ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် တၞဟ်နပွမသ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်မသှေ်သၟေဟ် ခမဳမဂိယဲကီု ခမဳဟွံဂိယဲကီုဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် “အလုံအိုတ်သီုဝွံ အဲဒေါံရ” ‘မၞုံပ္ဍဲခရော်အိုတ်သီုဝွံ အဲဒေါံရ’ ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ် ‘ပွမသှေ်သၟေဟ်’ ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ 238) “ယြဴခမဳမွဲ ဃောကဵုပိုဉ် (ဒေါံရကေတ်ရ ရဴဝွံ) ဆေဝ်ဒဝ်ဒးတုဲ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု မဟဂွံသ္ပလဝ် အတိရိတ်ဝိနယ်ကမ် ‘ပွမသှေ်သၟေဟ်’ ဏီ သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ သ္ပပြဘိုဂ်လေဝ်သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ပဌမပဝါရဏာသိက္ခာပိုဒ်

239) ယြဴ မ္ဂ:ဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဃောကဵုပိုဉ် မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်ကဵုဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ် ဘောဇိုန်မွဲမွဲသာ်ဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် နဗၞတ်တၞုၚ်ကၟတ်သၠခိုဟ်လေဝ် စတုဲဒှ်ရ။ ဆေဝ်ဒဝ် မ္ဂးဂှ် အဃောစ ပြာကဋ်ရ၊ ဘောဇိုန် ပြာကဋ်ရ၊ တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲအပ္ဍဲဟတ္ထပါသ် (ခမဳၜါဟတ်မွဲဍ) တုဲ ရၚ်တၠုၚ်တူရူရ၊ ပွမဆေဝ်ဒဝ်ပါဲကၠေံ ပြာကဋ်ရ။ မဟဂွံသ္ပလဝ် အတိရိတ်တိနယ်ကမ် ‘ပွမသှေ်သၟေဟ်’ ဏီ မ္ဂးဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပ သီုဟွံကပ္ပဳ ‘မဟွံဂပ်ဝ်’ ရ၊ ဂပ်ဝ်သ္ပ သီုဟွံဒုၚ်ဗဂိန်ရ၊ ဂပ်ဝ်သ္ပ သီုဟွံပၚ်ပတိုန်ရ၊ ဂပ်ဝ်သ္ပ ဟီုဟွံတန်တဴ ပ္ဍဲဟတ္ထပါသ်ၜါဟတ်မွဲဍရ၊ ဂပ်ဝ်သ္ပ သီုဟွံစရ၊ ဃောကဵုပိုဉ် ဆေဝ်ဒဝ်ဒးတုဲ ခမဳမဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပရ၊ “အလုံအိုတ်သီုဝွံ အဲဒေါံရ” ရဴဝွံ ဟွံဟီုသ္ဂးရ၊ စၞသှေ်သၟေဟ် ခမဳဂိယဲဟွံသေၚ်ရ၊ အလုံအိုတ်သီုဝွံ ဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်မ္ဂးရ။ သ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ် မ္ဂးဂှ် ကပ္ပဳတုဲ ‘ဂပ်ဝ်တုဲ’ ဂပ်ဝ်သ္ပရ၊ ဒုၚ်ဗဂိန်တုဲ ဂပ်ဝ်သ္ပရ၊ ပၚ်ပတိုန်တုဲ ဂပ်ဝ်သ္ပရ၊ ဂပ်ဝ်သ္ပ ပ္ဍဲအပ္ဍဲဟတ္ထပါသ်ရ၊ ဂပ်ဝ်သ္ပ ဃောကဵုပိုဉ်ရ၊ ဃောကဵုပိုဉ် ခမဳဆေဝ်ဒဝ်ဒးဂှ် ကိုပ်ကၠာဟွံဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲဏီ ဂပ်ဝ်သ္ပရ၊ “အလုံအိုတ်သီုဝွံ အဲဒေါံရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ၊ ဒှ်စၞသှေ်သၟေဟ်ခမဳဂိယဲရ၊ အလုံအိုတ်သီုဝွံ သ္ပအတိရိတ်နယ်ကမ်မ္ဂ:ရ။ စၞး မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ ဘောဇိုန်မသုန်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာမကာလိကကီု သတ္တာဟကာလိကကီု ယာဝဇဳဝိကကီုတုဲ သှေ်ဂှ် စၞးမ္ဂးရ။ ဘောဇိုန် မ္ဂးဂှ် ပုၚ် ကွာၚ်ဒလောမ် ကွာၚ်ဝိုဟ် က ဖျုန် ရဴဝွံ ဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်နွံမသုန်သာ်အိုတ်ရ။ “ကြက်သ္ၚာဲရ ကြက်ပြဘိုဂ်ရ” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂ:၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

240) ပ္ဍဲစၞစဘောဇိုန် မဟဂွံအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ စၞစဘောဇိုန် မဟဂွံသ္ပ အတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်ဒှ်တုဲ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ သ္ပပြဘိုဂ်လေဝ်သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲစၞစဘောဇိုန် မဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚောဲမ္ဂး၊ သ္ပပြဘိုဂ်လေဝ် သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲစၞစဘောဇိုန် မဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ စၞစဘောဇိုန် မသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်ဒှ်တုဲ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ သ္ပပြဘိုဂ်လေဝ် သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ တၞဟ်နသွက်အာဟာရ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ယာမကာလိကကီု သတ္တာဟကာလိကကီု ယာဝဇဳဝိကကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇၟာပ်မၚိတ် ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲစၞစဘောဇိုန် မသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ စၞစဘောဇိုန် မဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ပ္ဍဲစၞစဘောဇိုန် မသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲစၞစဘောဇိုန် မသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ စၞစဘောဇိုန် မသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 241) ကဵုသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ကဵုသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်တုဲ “ကြက်သ္ၚာဲရ ကြက်ပြဘိုဂ်ရ” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ တၞဟ်နဖဵုညးသအာၚ် ရၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲအာမ္ဂး၊ သ္ပပြဘိုဂ် စၞသှေ်သၟေဟ်ခမဳဂိယဲမ္ဂး၊ ဟိုတ် (မတွံဂးပွမဗျဵုတဟၚ်ဂိယဲ) နွံမ္ဂး သ္ပပြဘိုဂ် ယာမကာလိက ‘မပ္တံဍာ်ပၠာဲ’ ကီု သတ္တာဟကာလိက ‘မပ္တံစတုမဓု’ ကီု ယာဝဇဳဝိက ‘မပ္တံၜဵု’ ကီုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကခမဳကြက်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပဌမပဝါရဏာသိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမတုဲရ။

၅.၄.၆။ ဒုတိယပဝါရဏာသိက္ခာပိုဒ်

242) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှ်ာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ၜါဇကု သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ကောသသရးအိုတ်ရ။ ခမဳမွဲဇကုဂှ် ဒ္ဂေတ်သ္ပ ဒ္ဂေတ်ဟွံထေက်ကဵုဒ္ဂေတ်သ္ပရ၊ ခမဳမဒှ်သကအ်ပွံၚ်ဂှ် “ယွကောန်တၠ လ္ပပကမၠောန်မၞုံသဘဴရဴဝွံညိ၊ ကမၠောန်ဝွံ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂှ်ရ၊ ခမဳဂှ် ဒက်လဝ်ဝဲ ပ္ဍဲခမဳမဟီုဒၠောံဗတောန်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာဍုၚ်သာရဝှ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ် ဂကောံမွဲဂှ် ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ် ကုသၚ်ရ၊ ခမဳမဒှ်ကသအ်ပွံၚ်ဂှ် ဃောကဵုပိုဉ် ဒေါံရ ရဴဝွံ ဆေဝ်ဒဝ်ဒးရ၊ ခမဳမဒက်လဝ်ဝဲဂှ် က္ညအာသ္ၚိကဠောမသ ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပြာပ်အာဇရေၚ်ခမဳဂှ်တုဲမ္ဂး “ယွံကောန်တၠ ဩဝ်စညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂှ်ရ။ ယွံကောန်တၠ ဒေါံရ ဍိုက်ပေၚ်တုဲရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ) ။ ယွံကောန်တၠ ပိဏ္ဍပါတ်ဂှ် ခိုဟ်ကွေံရ ဩဝ်စညိ ရဴဝွံ (ကလေၚ်သ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် ဟိုတ်နူခမဳမဒက်လဝ်ဝဲဂှ် ကရေပ်ကရောတ် စကာတေၚ်ဂှ်ရ သ္ဒးစထောံ ပိဏ္ဍပါတ်ဂှ်ရ။ ခမဳမဒက်လဝ်ဝဲဂှ်— “ယွံကောန်တၠ ညးမဖှ်ညံၚ်ရဴတၠအဲဂှ် ဂပ်ဝ်ဒၠောံဗတောန်အဲရ ရဴဝွံဲ သမ္တီထေၚ်ကေတ်ရသွံ၊ တၠအဲ ဃောကဵုပိုဉ် ဒေါဴရ ရဴဝွံ သီုမဆေဝ်ဒဝ်ဒးတုဲဂှ် စတဴဘောဇိုန် မဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ် ရသွံ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂှ်ရ။ ယွံကောန်တၠ ထေက်ကဵုဟီုလဴဗ္စရ ဟွံသေၚ်ဟာ ရဴဝွံ (ခမဳပဌမဂှ် သ္ဂးရ)။ ယွံကောန်တၠ ထေက်ကဵုဒးသၟာန်ဏီရ ဟွံသေၚ်ဟာ ရဴဝွံ (ခမဳဒုတိယဂှ် သ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂှ် ခမဳဃောကဵုပိုဉ် မဆေဝ်ဒဝ်ဒးဒေါံရတုဲဂှ် ရၚ်တၠုၚ်နၚ်တူရူ နကဵုဘောဇိုန် မဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်ဏီတုဲ ဘိက်နိမန်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ “ယွံခမဳ တၠအဲ ခမဳဃောကဵုပိုဉ် မဆေဝ်ဒဝ်ဒးဒေါံရတုဲဂှ် ရၚ်တၠုၚ်တူရူ နကဵုဘောဇိုန် မဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်ဏီတုဲ ဘိက်နိမန်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ်တၠအဲ ခမဳဃောကဵုပိုဉ် မဆေဝ်ဒဝ်ဒးဒေါံရတုဲဂှ် ရၚ်တၠုၚ်နၚ်တူရူ နကဵုဘောဇိုန် မဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်ဏီတုဲ ဘိက်နိမန်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

243) “ယြဴခမဳမွဲ ခမဳဃောကဵုပိုဉ် မဆေဝ်ဒဝ်ဒးဒေါံရတုဲဂှ် ရၚ်တၠုၚ်နၚ်တူရူ နကဵုစၞစကီု နကဵုဘောဇိုန်ကီု မဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်ဏီတုဲ ‘ယွံခမဳ ဟေအ် ဩဝ်သ္ပပြဘိုဂ်လေဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ညိ’ ရဴဝွံ သီုကဵုမတီတဴ (ခမဳဒးပဝါရိတ်တုဲ) ဂှ် မၞုံပၟိက်ကဵုမသက္ကု အသိၚ်ကြဳဇှ် ပရိုၚ်ဂုဏ်လီုလာ်ဒှ်တုဲ ဘိက်နိမန်မ္ဂး၊ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး (ကုခမဳမဘိက်ဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဒုတိယပဝါရဏာသိက္ခာပိုဒ်

244) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ဟိုန်ခမဳမွဲသအာၚ်။ ဃောကဵုပိုဉ် မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်ကဵုဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ် ဘောဇိုန်မွဲမွဲသာ်ဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် နဗၞတ်တၞုၚ်ကၟတ်သၠခိုဟ်လေဝ် စတုဲဒှ်ရ။ ဆေဝ်ဒဝ် မ္ဂးဂှ် အဃောစ ပြာကဋ်ရ၊ ဘောဇိုန် ပြာကဋ်ရ၊ တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲအပ္ဍဲဟတ္ထထပါသ် (ခမဳၜါဟတ်မွဲဍ) တုဲ ရၚ်တၠု်ၚတူရူရ၊ ပွမဆေဝ်ဒဝ်ပါဲကၠေံ ပြာကဋ်ရ။ မဟဂွံသ္ပလဝ် အတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်ဏီ မ္ဂးဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပ သီုဟွံကပ္ပဳ ‘မဟွံဂပ်ဝ်’ ရ၊ ဂပ်ဝ်သ္ပ သီုဟွံဒုၚ်ဗဂိန်ရ၊ ဂပ်ဝ်သ္ပ သီုဟွံပၚ်ပတိုန်ရ၊ ဂပ်ဝ်သ္ပ သီုဟွံတန်တဴ ပ္ဍဲဟတ္ထပါသ် ၜါဟတ်မွဲဍရ၊ ဂပ်ဝ်သ္ပ သီုဟွံစရ၊ ဃောကဵုပိုဉ် ဆေဝ်ဒဝ်ဒးတုဲ ခမဳမဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပရ၊ “အလုံအိုတ်သီုဝွံ အဲဒေါံရ” ရဴဝွံ ဟွံဟီုသ္ဂးရ၊ စၞသှေ်သၟေဟ် ခမဳဂိယဲဟွံသေၚ်ရ၊ အလုံအိုတ်သီုဝွံ ဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်မ္ဂးရ။ စၞစ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံဘောဇိုန်မသုန်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာမကာလိကကီု သတ္တာဟကာလိကကီု ယာဝဇဳဝိကကီုတုဲ သှေ်ဂှ် စၞစမ္ဂးရ။ ဘောဇိုန် မ္ဂးဂှ် ပုၚ် ကွာၚ်ဒလောမ် ကွာၚ်ဝိုဟ် က ဖျုန် ရဴဝွံ ဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်နွံမသုန်သာ်အိုတ်ရ။ ရၚ်တၠုၚ်နၚ်တူရူတုဲ ဘိက်နိမန်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် ၜိုန်နွံပၟိက် ဩဝ်ဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး။ တီရ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် တီရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟီုလဴကဵုကုခမဳဂှ်အိုတ်ရ ညးဂှ်လေဝ် ဟီုလဴကီုရ။ မၞုံပၟိက်ကဵုမသက္ကုအသိက်ကြဳဇှ် ပရိုၚ်ဂုဏ်လီုလာ်ဒှ်တုဲ မ္ဂးဂှ် “နဝတ္ထုဝွံ ကြက် စောဒနာခမဳဝွံရ၊ ကြက်ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်ရ၊ ကြက်စောဒနာမွဲလှေ်ပၠန်ရ၊ ကြက်ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်မွဲလှေ်ပၠန်ရ၊ ကြက်ကဵုမုက်မတ်ဟွံကျေဝ်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်နၚ်တူရူမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နကဵုဂလာန်ခမဳဂှ် “ကြက်သ္ၚာဲရ ကြက်ပြဘိုဂ်ရ” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ပ္ဍဲလအိတ်မသ္ပပြဘိုဂ်တုဲဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

245) ပ္ဍဲခမဳမဆေဝ်ဒဝ်ဒး ရဴဝွံမ္ဂး ဒေါံရတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳမဆေဝ်ဒဝ်ဒး ရဴဝွံမ္ဂး ဒေါံရတုဲ ဒှ်တုဲ ရၚ်တၠုၚ်နၚ်တူရူ နကဵုစၞစကီု နကဵုဘလောဇိုန် မဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်တုဲ ဘိက်နိမန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳမဆေဝ်ဒဝ်ဒး ရဴတွံမ္ဂး ဒေါံရတုဲဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ရၚ်တၠုၚ်နၚ်တူရူ နကဵုစၞစကီု နကဵုဘောဇိုန် မဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်တုဲ ဘိက်နိမန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳမဆေဝ်ဒဝ်ဒး ရဴဝွံမ္ဂး ဒေါံရတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳမဆေဝ်ဒဝ်ဒး ရဴဝွံမ္ဂး ဒေါံရဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ရၚ်တၠုၚ်နၚ်တူရူ နကဵုစၞစကီု နကဵုဘောဇိုန် မဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်တုဲ ဘိက်နိမန်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ တၞဟ်နသွက်အာဟာရ ရၚ်တၠုၚ်နၚ်ယာမကာလိကကီု သတ္တာဟကာလိကကီု ယာဝဇဳဝိကကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နကဵုဂလာန်ခမဳဂှ် “ကြက်သ္ၚာဲရ ကြက်ပြဘိုဂ်ရ” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ပါဲဒစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳမဟွံဆေဝ်ဒဝ်ဒးရဴဝွံမ္ဂးဒေါံရတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳမဆေဝ်ဒဝ်ဒးရဴဝွံဒေါံရတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဟွံမဆေဝ်ဒဝ်ဒးရဴဝွံဒေါံရတုဲဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳမဟွံဆေဝ်ဒဝ်ဒးရဴဝွံမ္ဂးဒေါံရတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳဟွံမဆေဝ်ဒဝ်ဒးရဴဝွံမ္ဂးဒေါံရတုဲမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 246) ကဵုသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်တုဲ ကဵုမ္ဂး၊ သ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်တုဲ “ဩဝ်ပြဘိုဂ်ညိ” ရဴဝွံ ကဵုမ္ဂး၊ တၞဟ်နဖဵုညးသအာၚ် ရၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဩဝ်အာညိ ရဴဝွံ ကဵုမ္ဂး၊ ကဵုတဴစၞသှေ်သၟေဟ် ခမဳဂိယဲမ္ဂး၊ ဟိုတ် (မတွံဂးပွမဗျဵုတဟၚ်ဂိယဲ) နွံမ္ဂး ဩဝ်သ္ပပြဘိုဂ် ယာမကာလိကကီု သတ္တာဟကာလိကကီု ယာဝဇဳဝိကကီုညိ ရဴဝွံ ကဵုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြက်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဒုတိယပဝါရဏာသိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌတုဲရ။

၅.၄.၇။ ဝိကာလဘောဇနာသိက္ခာပိုဒ်

247) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် မဒှ်ဒၞါဲကဵုစၞ ကုယန်ခမ္စံက်ဂမၠိုၚ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ဂှ် ပေါဲသဘၚ်လတူက္ဍဟ်ဒဵု ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ဒှ်ဒၟံၚ်ရ။ ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳ ‘ဂကောံစှ်ထပှ်ဇကု’ ဂမၠိုၚ် အာတဴ တၞဟ်နဗဵုပေါဲသဘၚ်လတူက္ဍဟ်ဒဵုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် သ္ဂောံညာတ်ကေတ် ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်တုဲ ဖုံကဵုဍာ် ကဵုလံက်လေတ်တဴ (စၠန်ဂမၠိုၚ်) တုဲ တရာပ်ဖာပ်ဗ္စပုၚ်တုဲမ္ဂး ကဵုဏာဒါန်စၞစဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ် စၞစတုဲ က္ညအာ အာရှာမ်ဘာတုဲ “ယွံကောန်တၠတအ် ဩဝ်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်ညိ၊ ဩဝ်သ္ၚာဲတဴ စၞစအိုတ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် မၞးတအ် ညးဂမၠိုၚ် ကလိဂွံနၚ်စၞစဝွံ မုရဴနူဌာန်လဵုမွဲရော? ရဴဝွံ (သၟာန်အိုတ်မ္ဂး) ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဟီုလဴကဵုဟိုတ်ဂှ် ကုခမဳ ဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် ပသာ်ရော? မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် စတဴဘောဇိုန် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ်အိုတ်ဟာ ရဴဝွံ (သၟာန်အိုတ်ရ)။ ယွံကောန်တၠတအ် စအိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးအိုတ်ရ)။ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် စတဴဘောဇိုန် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဟီုလဴဗ္စဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် စတဴဘောဇိုန် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံဲ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် စတဴဘောဇိုန် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ်အိုတ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မုဟိုတ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် စတဴဘောဇိုန် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူဂမ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

248) “ယြဴခမဳမွဲ ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲမစေၚ် စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဝိကာလဘောဇနသိက္ခာပိုဒ်

249) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဥတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲမစေၚ် မ္ဂးဂှ် (အခိၚ်) သ္ပတမ်နူတ္ၚဲဓဝ်လောန်တုဲ စဵုကဵုအရှိုဏ်တိုန်ရောၚ်။ စၞစ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံဘောဇိုန်မသုန်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာမကာလိကကီု သတ္တာဟကာလိကကီု ယာဝဇဳဝိကကီုတုဲ သှေ်ဂှ် စၞစမ္ဂးရ။ ဘောဇိုန် မ္ဂးဂှ် ပုၚ် ကွာၚ်ဒလောမ် ကွာၚ်ၜိုဟ် က ဖျုန် ရဴဝွံ ဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်နွံမသုန်သာ်အိုတ်ရ။ “ကြက်သ္ၚာဲရ ကြက်ပြဘိုဂ်ရ” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

250) ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲမစေၚ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ အခိၚ်တ္ၚဲမစေၚ်ဒှ်တုဲ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲမစေၚ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲမစေၚ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ တ္ၚဲဟွံစေၚ်ဒှ်တုဲ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ တၞဟ်နသွက်အာဟာရ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ယာမကာလိကကီု သတ္တာဟကာလိကကီု ယာဝဇဳဝိကကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲဟွံစေၚ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီတ္ၚဲစေၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲဟွံစေၚ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲဟွံစေၚ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ တ္ၚဲဟွံစေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 251) ဟိုတ် (မတွံဂးပွမဗျဵုတဟၚ်ဂိယဲ) နွံတုဲ သ္ပပြဘိုဂ် ယာမကာလိကကီု သတ္တာဟကာလိကကီု ယာဝဇဳဝိကကီုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဝိကာလဘောဇနသိက္ခာပိုဒ် သတ္တမတုဲရ။

၅.၄.၈။ သန္နိဓိကာရကသိက္ခာပိုဒ်

252) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဗေလဋ္ဌသဳသ မဒှ်အ္စာဥပဇ္ၛာယ် တဳလပိုဉ်အာနန္ဒ သ္ပဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဗေလဋ္ဌသဳသ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်တၞဟ်နပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ရၚ်တၠုၚ်နၚ် ပုၚ်သက်သက် (ဟွံဖက်နှဴကဵုသွ) ဇရေၚ်အာရှာမ်တုဲ သကဵုကှ်ခ္ဍဟ်အာတုဲ (ဒေပ်) စွံလဝ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်နွံပၟိက်ကဵု အာဟာရဂှ် ဖ္ဍုက်နဍာ်တုဲ ဖ္ဍုက်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠ မုဟိုတ် တၠအဲ လအ်လကာဖာမှ လုပ်ကွာန်တၞဟ်နဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရော?” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုတၠဳပိုဉ်ဗေလဋ္ဌသဳလအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဗေလဋ္ဌသဳသ ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဂှ် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံကောန်တၠ ပသာ်ရော တၠအဲ သ္ပပွမတိုပ်ဒေပ်လဝ်တုဲ စတဴဘောဇိုန်ဟာ ရဴဝွံ (သၟာန်အိုတ်ရ)။ ဍာံပြရ ယွံကောန်တၠတအ် ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဗေလဋ္ဌသဳသ သ္ပပွမတိုပ်ဒေပ်လဝ်တုဲ စတဴဘောဇိုန်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဗေလဋ္ဌသဳသ တၠအဲ သ္ပပွမတိုပ်ဒေပ်လဝ်တုဲ စတဴ ဘောဇိုန်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံဗေလဋ္ဌသဳသ (ပွတၠအဲ သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

253) “ယြဴခမဳမွဲ သ္ပပွမတိုပ်ဒေပ်တုဲ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်သန္နိဓိကာရကသိက္ခာပိုဒ်

254) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဥတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ သ္ပပွမတိုပ်ဒေပ် မ္ဂးဂှ် စၞစဘောဇိုန် မဒုၚ်ဗဂိန်လဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဏအ်ဂှ် သ္ၚာစပ္ဍဲတ္ၚဲယးရ။ စၞစ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ ဘောဇိုန်မသုန်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာမကာလိကကီု သတ္တာဟကာလိကကီု ယာဝဇဳဝိကကီုတုဲ သှေ်ဂှ် စၞစမ္ဂးရ။ ဘောဇိုန် မ္ဂးဂှ် ပုၚ် ကွာၚ်ဒလောမ် ကွာၚ်ဝိုဟ် က ဖျုန် ရဴဝွံ ဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်နွံမသုန်သာ်အိုတ်ရ။ “ကြက်သ္ၚာဲရ ကြက်ပြဘိုဂ်ရ” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေဴ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

255) ပ္ဍဲစၞစဘောဇိုန် မတိုပ်ဒေပ်စွံလဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သတ္တီ စၞစဘောဇိုန် မတိုပ်ဒေပ်လဝ်ဒှ်တုဲ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲစၞစဘောဇိုန် မတိုပ်ဒေပ်စွံလဝ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲစၞစဘောဇိုန် မတိုပ်ဒေပ်စွံလဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ စၞစဘောဇိုန် မတိုပ်ဒေပ်လဝ်ဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ တၞဟ်နသွက်အာဟာရ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ယာမကာလိကကီု သတ္တာဟကာလိကကီု ယာဝဇဳဝိကကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေဴ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဟွံသေၚ်ကဵုစၞစဘောဇိုန် မတိုပ်ဒေပ်စွံလဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ စၞစဘောဇိုန် မတိုပ်ဒေပ်စွံလဝ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဟွံသေၚ်ကဵုစၞစဘောဇိုန် မတိုပ်စွံလဝ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဟွံသေၚ်ကဵုစၞစဘောဇိုန် မတိုပ်ဒေပ်စွံလဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ စၞစဘောဇိုန် မတိုပ်ဒေပ်စွံလဝ်ဟွံသေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

256) ယာဝကာလိကဂှ် တိုပ်ဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကိုပ်ကၠာတ္ၚဲဟွံစေၚ်တုဲ စမ္ဂး၊ ယာမကာလိကဂှ် တိုပ်ဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲယာမ်တုဲ စမ္ဂး၊ သတ္တာဟကာလိကဂှ် တိုပ်ဒေပ်စွံလဝ် လုကဴထပှ်တ္ၚဲတုဲ စမ္ဂး၊ ယာဝဇဳဝိကဂှ် ဟိုတ် (မတွံဂးဂိယဲ) နွံတုဲ စမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သန္နိဓိကာရကသိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမတုဲရ။

၅.၄.၉။ ပဏဳတဘောဇနသိက္ခာပိုဒ်

257) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှ်ာမ်အနာထပိဏ္ဍကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တၞဟ်နဖဵုသွက်ကု အာတ်တဴ ဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ်တုဲ စအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တၞဟ်နဖဵုသွက်ဇကု အာတ်တဴ ဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ်တုဲ စအိုတ်ရော? မုရဴညးမွဲ ဟွံဒးစိုတ် ရှ်သာဍာတ်ကြိုအ်နွံရော၊ မုရဴညးမွဲ ဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက်ဒးဂၞပ် ရှ်သာ်ခိုဟ်ခိုဟ် နွံရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ် ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တၞဟ်နဖဵုသွက်ဇကု အာတ်တဴဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ်တုဲ စအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် တၞဟ်နဖဵုသွက်ဇကု အာတ်တဴဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ်တုဲ စအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မုဟိုတ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် တၞဟ်နဖဵုသွက်ဇကု အာတ်တဴဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ်တုဲ စအိုတ်ရော၊ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴဘောဇိုန်မပြဲဂမၠိုၚ် နွံအိုတ်ရ၊ ဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးဍေံအိုတ်ရော? ကၠေၚ်သွဟ်ကၠေၚ်တၟိ ကၠေၚ် ဍာ်သာဲ တၚ်လာဲ က ဖျုန် ဍာ်တျ် ဍာ်တှ်ထၟတ်ဂမၠိုၚ်ရောၚ်၊ ယြဴခမဳမွဲ တၞဟ်နဖဵုသွက်ဇကု အာတ်တဴဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ် မၞုံသဘဴရဴဝွံတုဲ စမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

258) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဂိယဲအိုတ်ရ၊ ခမဳမသၟာန်ယဲဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠတအ် ဒုၚ်စရၚ်ဟာ ယိုပ်ယာပ်ဟာ” ရဴဝွံ သၟာန်ခမဳမဂိယဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကၠာတေံ တၞဟ်နဖဵုသွက်ဇကု အာတ်တဴဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ်တုဲ စအိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံဒှ်ပွမထတ်ယုက် ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် ခမဳမဂိယဲဂှ် တၞဟ်နဖဵုသွက်ဇကု အာတ်တဴဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ်တုဲ တၞဟ်နစကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵု ခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ 259) “ယြဴဘောဇိုန်မပြဲဂမၠိုၚ် နွံအိုတ်ရ၊ ဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးဍေံအိုတ်ရော? ကၠေၚ်သွဟ် ကၠေၚ်တၟိ ကၠေၚ် ဍာ်သာဲ တၚ်လာဲ က ဖျုန် ဍာ်တှ် ဍာ်တှ်ထၟတ်ဂမၠိုၚ်ရောၚ်၊ ယြဴခမဳမွဲ သီုဟွံဂိယဲ တၞဟ်နဖဵုသွက်ဇကု အာတ်တဴဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ် မၞုံသဘဴရဴဝွံတုဲ စမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ပဏဳတဘောဇနသိက္ခာပိုဒ်

260) ပ္ဍဲအရာယြဴဘောဇိုန်မပြဲဂမၠိုၚ် ဂှ် ကၠေၚ်သွဟ် မ္ဂးဂှ် ကၠေၚ်သွဟ်ဂၠဴကီု ကၠေၚ်သွဟ် ဗ္ၜေအ်ကီု ကၠေၚ်သွဟ်ပြေၚ်ကီု ယြဴဖျုန်သတ်ဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ္ရ၊ ကၠေၚ်သွဟ် သတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရောၚ်။ ကၠေၚ်တၟိ မ္ဂးဂှ် ကၠေၚ်တၟိ မကတဵုနူသတ်ဖျုန်မဂပ်ဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရောၚ်။ ကၠေၚ် မ္ဂးဂှ် ကၠေၚ်လ္ၚဴ ကၠေၚ်ရာဲ ကၠေၚ်သတ်ဗၠတ် ကၠေၚ်တောၚ် ကၠေၚ်အယိၚ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ဍာ်သာဲ မ္ဂးဂှ် တၚ်လာဲမကတဵုဒှ်နူက္ၜဴရောၚ်။ က မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴ သတ်မဂေတ်ၚေၚ်ပ္ဍဲဍာ်ရ။ ဖျုန် မ္ဂးဂှ် ဖျုန်သတ်ဖျုတ်မဂပ်ဝ်ဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ ဍာ်တှ် မ္ဂးဂှ် ဍာ်တှ်ဂၠဴ ဍာ်တှ်ဗ္ၜေအ် ဍာ်တှ်ပြေၚ် ဍာ်တှ်မကတဵုဒှ်နူသတ်ဖျုန်မဂပ်ဝ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ဍာ်တှ်ထၟတ် မ္ဂးဂှ် ဍာ်တှ်ထၟတ် မကတဵုနူသတ်ဖျုန်မဂပ်ဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရောၚ်။ ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာလဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ် မၞုံသဘဴရဴဝွံ မ္ဂးဂှ် ဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ် မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ်ရောၚ်။ ခမဳမဂိယဲ မ္ဂးဂှ် ခမဳစာ်စ္ဍးကေုာံဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ်တုဲ မထတ်ယုက်ရောၚ်။ ခမဳမဂိယဲ မ္ဂးဂှ် ခမဳစာ်စ္ဍးကေုာံဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ်တုဲ မဟွံထတ်ယုက်ရောၚ်။ သီုဟွံဂိယဲ တၞဟ်နဖဵုသွက်ဇကု အာတ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ပတိတ်ဇြဟတ် ဇၟာပ်ပတိတ်ဇြဟတ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ “ကလိဂွံမ္ဂး ကြက်ပြဘိုဂ်ရ” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဇၟာပ်မၚိဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေဴ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

261) သီုဟွံဂိယဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံဂိယဲဒှ်တုဲ တၞဟ်နဖဵုသွက်ဇကု အာတ်တဴဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ်တုဲ စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ သီုဟွံဂိယဲ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ တၞဟ်နဖဵုသွက်ဇကု အာတ်တဴ ဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ်တုဲ စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ သီုဟွံဂိယြ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂိယဲဒှ်တုဲ တၞဟ်နဖဵုသွက်ဇကု အာတ်တဴဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ်တုဲ စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ သီုမဂိယဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံဂိယဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ သီုမဂိယဲ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ သီုမဂိယဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမဂိယဲမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

262) ကုခမဳမဂိယဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဂိယဲတုဲ အာတ်တုဲမ္ဂး သီုဟွံဂိယဲ စမ္ဂး၊ စတဴသှေ်သၟေဟ်ခမဳဂိယဲမ္ဂး၊ (အာတ်စနူဇရေၚ်) ညးဒှ်ကဠောမသ ညးဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ (အာတ်စ) တၞဟ်နသွက်ညးသအာၚ်မ္ဂး၊ (ရာန်စ) နကဵုဂြပ်ဇကုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြက်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပဏဳတဘလောဇနသိက္ခာပိုဒ် နဝမတုဲရ။

၅.၄.၁၀။ ဒန္တပေါနသိက္ခာပိုဒ်

263) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာပြာသာဒ် မၞုံကဵုဓပ်ပြကာ အပ္ဍဲဂြိုပ်မဟာဝိုန် ဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳဂှ် ခမဳမွဲဇကု ပကၚ်ရၚ်ဓုတၚ်ပံသုကူ (ကပေါတ်) အိုတ်သီုတုဲ ပဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲသုသာန်ရ။ ခမဳဂှ် ဟွံမွဲပၟိက် တၞဟ်နဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် မၞိဟ်မဂမၠိုၚ် မကဵုဒါန်ရ၊ အလဵုဇက လပှ်ကေတ်စၞစဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် မသၠးထောံလဝ် တၞဟ်နဖဵုမပ္တံမိမယာဲနော်အပါနော် မစုတိကလိလောန်စဴတုဲဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲသုသာန်ကီု ပ္ဍဲသၟတ်တမ်ဆုကီု ပ္ဍဲဒၟုၚ်တြၚ်ကီုတုဲ စတဴရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဝွံ အလဵုဇကု လပှ်ကေတ်စၞစဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် မသၠးထောံလဝ် တၞဟ်နဖဵုမပ္တံမိမယာဲနော်အပါနော်ပိုဲတအ် မစုတိကလိလောန်စဴတုဲဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲသုသာန်ကီု ပ္ဍဲသၟဝ်တမ်ဆုကီု ပ္ဍဲဒၟုၚ်တြၚ်ကီုတုဲ စတဴရော? ခမဳဝွံ ကြိုအ်အုဟ်ဒၟံၚ်ရ၊ စတဴဖျုန်မၞိဟ်ရောၚ် ထေၚ်ရော” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂှ် ရၚ်တၠုၚ်အာဟာရ မဟဂပ်ဝ်ကဵု ‘မဟဂွံဒုၚ်ဗဂိန်ဏီ’ အပ္ဍဲတြၚ်ပါၚ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳ တၠအဲ ရၚ်တၠုၚ်အာဟာရ မဟဂပ်ဝ်ကဵု ‘မဟဂွံဒုၚ်ဗဂိန်ဏီ’ အပ္ဍဲတြၚ်ပါၚ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ်တၠအဲ ရၚ်တၠုၚ်အာဟာရ မဟဂပ်ဝ်ကဵု ‘မဟဂွံဒုၚ်ဗဂိန်ဏီ’ အပ္ဍဲတြၚ်ပါၚ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲ သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြံခမဳမွဲ ရၚ်တၠုၚ်အာဟာရ မဟဂပ်ဝ်ကဵု ‘မဟဂွံဒုၚ်ဗဂိန်ဏီ’ အပ္ဍဲတြၚ်ပါၚ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

264) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မၞုံကဵု’သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ရဴဝွံမ္ဂးဍာ်ဆုဒကဂမၠိုၚ် ဟွံဂပ်ဝ်အိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ “ယွံခမဳတအ် ဍာ်ဍုဒကဂှ် ဂိုၚ်ကေတ် အလဵုဇကုတုဲ တၞဟ်နသ္ပပြဘိုဂ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

265) “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံ ဍာ်ဆုဒကတုဲ ရၚ်တၠုၚ်အာဟာရ မဟဂပ်ဝ်ကဵု ‘မဟဂွံဒုၚ်ဗဂိန်ဏီ’ အပ္ဍဲတြၚ်ပါၚ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဒန္တပေါနသိက္ခာပိုဒ်

266) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ မဟဂပ်ဝ်ကဵု မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴ စၞစဘောဇိုန် မဟဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဗဂိန်ရ။ ဟဂပ်ဝ်ကဵု မ္ဂးဂှ် နကဵုဇကုကီု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုကီု နမသောၚ်ဗလးနၚ်ကီု ကဵုတဴမ္ဂး တန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲဟတ္ထပါသ်ၜါဟတ်မွဲဍတုဲ နကဵုဇကုကီု နကဵုဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုကီု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဣဝွံတုန် မဂပ်ဝ်ကဵုမ္ဂးရ။ အာဟာရ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ ဍာ်ဆုဒကတုဲ ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်စၚိတ်အလုံအိုတ်သီုဂှ် အာဟာရမ္ဂးရ။ ဝေၚ်ကၠေံဍာ်ဆုဒကတုဲ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ ဍာ်ဆုဒကတုဲ။ “ကြက်သ္ၚာဲရ ကြက်ပြဘိုဂ်ရ” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

267) ပ္ဍဲစၞစဘောဇိုန် မဟဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဗဂိန် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ စၞစဘောဇိုန် မဟဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဗဂိန်ဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံဍာ်ဆုဒကတုဲ ရၚ်တၠုၚ်အာဟာရမဟဂပ်ဝ်ကဵု အပ္ဍဲတြၚ်ပါၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲစၞစဘောဇိုန် မဟဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဗဂိန် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံဍာ်ဆုဒကတုဲ ရၚ်တၠုၚ်အာဟာရ မဟဂပ်ဝ်ကဵု အပ္ဍဲတြၚ်ပါၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲစၞစဘောဇိုန် မဟဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဗဂိန် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ စၞစဘောဇိုန် မဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဗဂိန်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံဍာ်ဆုဒကတုဲ ရၚ်တၠုၚ်အာဟာရ မဟဂပ်ဝ်တုဲ အပ္ဍဲတြၚ်ပါၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲစၞစဘောဇိုန် မဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဗဂိန် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ စၞစဘောဇိုန်မဟဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဗဂိန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲစၞစဘောဇိုန် မဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဗဂိန်ဏီ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲစၞစဘောဇိုန် မဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဗဂိန် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ စၞစဘောဇိုန် မဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဗဂိန်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

268) ဍာ်ဆုဒကဂမၠိုၚ်ကီု ဂဥုဲဇၞော်ဂမၠိုၚ်ပန်ပြကာ (မတွံဂးတရဴဇၞော်တရဴသၟတ် ပတေၚ်တိကမၠေတ်) ကီု ဟိုတ် (မတွံဂးဇြုံဒွံဒး) နွံမ္ဂး ကပ္ပိယကာရက ‘ညးမသ္ပညံၚ်ဂပ်ဝ်’ ဟွံမွဲမ္ဂး ဂိုၚ်ကေတ်အလဵုဇကုတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဒန္တပေါနသိက္ခာပိုဒ် ဒသမတုဲဒရ။ ဘောဇနဝဂ် စတုတ္ထတုဲရ။

ဝဂ်ဂှ်ဗွဲခမ္ဍန်

အာဝသထပိဏ္ဍသိက္ခာပိုဒ်၊ ဂဏဘောဇနသိက္ခာပိုဒ်၊ ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပိုဒ်၊ ကာဏမာတုသိက္ခာပိုဒ်၊ ပဝါရဏာသိက္ခာပိုဒ် ဃောစဆေဝ်ဒဝ်ဒးၜါ၊ ဝိကာလဘလောဇနသိက္ခာပိုဒ်၊ သန္နိဓိကာရကသိက္ခာပိုဒ်၊ ပဏဳတဘောဇနသိက္ခာပိုဒ်မနှဴရဴဍာ်တှ်၊ မွဲဟာန်ကေုာံ ဒန္တပေါနသိက္ခာပိုဒ် သိက္ခာပိုဒ်ဂမၠိုၚ် စှ်သိက္ခာပိုဒ်ရောၚ်။ ဣဝွံတုန် ဗွဲခမ္ဍန်။ 

၅.၅။ အစေလကဝဂ်

၅.၅.၁။ အစေလကသိက္ခာပိုဒ်

269) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာပြသာဒ် မၞုံကဵုဓုပ်ပြကာ အပ္ဍဲဂြိုပ်မဟာဝိုန် ဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳဂှ် စၞစဂၠိုၚ်ဂၠၚ် ကုသၚ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်အာနန္ဒ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ယွံအာနန္ဒ ယဝ်ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး ဩဝ်ကဵုထောံကွာၚ် ကုညးစစၞဇ္ၚးဂမၠိုၚ်ညိ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ တဳလပိုဉ်အာနန္ဒဂှ် “ခိုဟ်သန်ရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ်” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဝန်ကုတဳလပိုည်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး ကဵုညးစစၞဇ္ၚးဂမၠိုၚ် ဂဇအ်အတိုၚ်လၟေၚ်လၟေၚ်တုဲ ကဵုတဴကွာၚ်မွဲမွဲဇဳမ္ဂး ကုပြဘာဇ်ဗြဴမွဲဂှ် ထေၚ်ခယျဂးကွာၚ်မွဲတုဲ ကဵုဒးအာကွာၚ်ၜါရ။ ပြဘာဇ်ဗြဴဂမၠိုၚ် နူရပ်ဗ္ဒာဲဂှ် “ခမဳဝွံ တြုံသကဲတၠအဲဟာ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု ပြဘာဇ်ဗြဴဂှ်အိုတ်ရ။ ခမဳဝွံ တြုံသကဲအဲဟွံသေၚ်ရ၊ သမ္တီထေၚ်ခယျဂးမွဲတုဲ ကဵုဒးကွာၚ်ၜါရ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် ။ ပ ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် တဳလပိုဉ်အာနန္ဒ ကဵုတဴကွာၚ်မွဲမွဲဇဳမ္ဂး ကုပြဘာဇ်ဗြဴမွဲဂှ်ဟေၚ် ထေၚ်ခယျဂးကွာၚ်မွဲတုဲ ကဵုဒးအာကွာၚ်ၜါရ၊ ပြဘာဇ်ဗြဴဂမၠိုၚ် နူကရပ်ဗ္ဒာဲဂှ် “ခမဳဂှ် တြုံသကဲတၠအဲဟာ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု ပြဘာဇ်ဗြဴဂှ်အိုတ်ရ။ ခမဳဝွံ တြုံသကဲအဲဟွံသေၚ်ရ၊ သမ္တီထေၚ်ခယျဂးမွဲတုဲ ကဵုဒးကွာၚ်ၜါရ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ “တြုံသကဲရ၊ တြုံသကဲဟွံသေၚ်ရ” ရဴဝွံ ကယျာန်ဓဝါတ်အိုတ်ရ။ တဳအာဇဳဝကမွဲလေဝ် အာအာရှာမ်ဘာြရ၊ ခမဳမွဲဇကု ဆိုန် (ဖုဲ) ပုၚ် နကဵုကၠေဟ်သွဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲ ကဵုထောံကဠောံပုၚ်ဇၞော် ကုတဳအာဇဳဝကဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳအာဇဳဝကဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်ကဠောံပုၚ်ဇၞော်ဂှ်တုဲ အာတဴရ။ တဳအာဇဳဝကမွဲ “ယွံကောန်တၠ မုရဴနူဌာန်လဵုမွဲ တၠအဲ ကလိဂွံနၚ် ကဠောံပုၚ်ဇၞော်ရော?” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵု တဳအာဇဳဝက မဂိုၚ်ကေတ်နၚ် ကဠောံပုၚ်ဇၞော်ဂှ်ရ။ ယွံကောန်တၠ ကလိဂွံနၚ် နူပြဝိုဏ်ဘာခမဳဂေါတမ မဒှ်ညးသမ္ၚေဟ်က္ဍိုပ်တ္ၚာတ်ဂှ်ရ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ဥပးဂမၠိုၚ် မိၚ်ကေတ်ဂလာန်မဟီုသ္ဂး တဳအာဇဳဝကဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဥပးဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲအိုတ်ရ။ ဥပးဂမၠိုၚ် မဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲတုဲဂှ် “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် တဳဂမၠိုၚ်ဝွံ နွံပၟိက်ကဵုမသက္ကုဂုဏ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ၊ နွံပၟိက်ကဵုမသက္ကုဂုဏ်ဓရ်အိုတ်ရ၊ နွံပၟိက်ကဵုမသက္ကုဂုဏ်သၚ်အိုတ်ရ၊ (မိက်ဟီုဂရိုဟ်ကျာ်ဓရ်သၚ်အိုတ်ရ၊) ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အာတ်ပါန်အခေါၚ်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ် လ္ပကဵုကုတဳဂမၠိုၚ် နတဲဇကု (အလဵုဇကု) အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် ကဵုဥပးဂမၠိုၚ်ဂှ် တီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာတုဲမ္ဂးရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဥပးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုတီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာတုဲမ္ဂး ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴကၠာ ပါဲစ္ဍးအာအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ− “ယွံခမဳတအ် ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး သ္ပဟိုတ်ကဵု ဖဵုတၟေၚ်ဂမၠိုၚ်စှ်ပြကာမတွံဂး (၁) သွက်သ္ဂောံ ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဒုၚ်ဝန်မ္ဂး ဒးရးသန်ရ ဒဒက်တဴကဵုသၚ် (၂) သွက်ဂွံကဵုဒှ်သၚ်ဒှ်တသိုခ် ။ ပ ။ (၉) သွက်ဓရ်ညးသပ္ပုရိုဟ် ‘သာသနာပိပြကာ’ ဂွံတန်တဴအာ (၁၀) သွက်ဂွံယိုက်ဒိုက် ‘ဝိနယ်’ စေဝ်ပၞောန်တုဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

270) “ယြဴခမဳမွဲ နကဵုတဲဇက (အလဵုဇကု) ကဵုတဴ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု ကုတဳဟၟဲကဵုဗွိုက်လတက်ကီု ကုပြဘာဇ်တြုံကီု ကုပြဘာဇ်ဗြဴကီုမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်အစေလကသိက္ခာပိုဒ်

271) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ တဳဟၟဲကဵုဗွိုက်လတက် မ္ဂးဂှ် တြုံမဂၞံၚ်ဂၞါတ် (ဟၟဲကဵုယာတ်) မအာစိုပ်ဒဒှ်ပြဘာဇ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲရောၚ်။ ပြဘာဇ်တြုံ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ ခမဳသာမဏဳတြုံတုဲ တြုံအာစိုပ်ဒဒှ်ပြဘာဇ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲရောၚ်။ ပြဘာဇ်ဗြဴ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ ခမဳဗြဴ သိက္ခာမာန် သာမဏဳဗြဴတုဲ ဗြဴအာစိုပ်ဒဒှ်ပြဘာဇ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲရောၚ်။ စၞစ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ ဘောဇိုန်မသုန်သာ်ဂမၠိုၚ် ကေုာံဍာ်ဆုဒကတုဲ သှေ်ဂှ် စၞစမ္ဂးရ။ ဘောဇိုန် မ္ဂးဂှ် ပုၚ် ကွာၚ်ဒလောမ် ကွာၚ်ဝိုဟ် က ဖျုန် ရဴဝွံ ဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်နွံမသုန်သာ်အိုတ်ရ။ ကဵုမ္ဂး မ္ဂးဂှ် နကဵုဇကုကီု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုကီု နမသောဝ်ဗလးနၚ်ကီု ကဵုတဴမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

272) ပ္ဍဲတဳဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဒှ်တုဲ နကဵုတဲဇကု ကဵုတဴ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲတဳဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ နကဵုတဲဇကု ကဵုတဴ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲတဳဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံသေၚ်ကဵုတဳဒှ်တုဲ နကဵုတဲဇကု ကဵုတဴ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ကဵုတဴဍာ်ဆုဒကမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုတဳဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီတဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုတဳဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုတဳဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံသေၚ်ကဵုတဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ 273) ဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ်ကဵုရ၊ ဟွံကဵု (အလဵုဇကု) မ္ဂး၊ ဖျေံစွံပ္ဍဲဇရေၚ်တုဲ ကဵုမ္ဂး၊ ကဵုတဴအရာ လံက်လေတ်ပ္ဍဲဇကု မ္ၚး (ဗုၚ်ဂၞဴ) မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ အစေကသိက္ခာပိုဒ် ပဌမတုဲရ။

၅.၅.၂။ ဥယျောဇနသိက္ခာပိုဒ်

274) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဂှ် “ယွံကောန်တၠ ဩဝ်ကၠုၚ်ညိ၊ ကြက်လုပ်ကွာန် တၞဟ်နပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုခမဳကွးပဒတဴမွဲစွံ ကောဇကုတုဲ သီုဟွံကဵုအာမိသ ကုခမဳဂှ် “ယွံကောန်တၠ ဩဝ်အာညိရ၊ ပွမဟီုဂလာန်ကီု ပွမပဒတဴမံၚ်စံၚ်ကီု ကေုာံတၠအဲဂှ် ဟွံဒှ်တသိုခ်ကုအဲရ၊ ပွမဟီုဂလာန်ကီု ပွမဒတဴမံၚ်စံၚ်ကီု ကုအဲမဒှ်ညးမွဲဓဝ်ဂှ် ဒှ်တသိုခ်ရ” ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂး) ဗလးဏာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် တ္ၚဲကြပ်စေၚ်တုဲ တၞဟ်နဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်လေဝ် ဟွံသၟဟ်ရထရ၊ ပ္ဍဲဇြပ်ကဵုပိုဉ်လေဝ် ကဵုပိုဉ်ဟွံဂတာပ်ရ၊ ပိုဉ်သကုတ်အာရ ‘ဟဂွံကဵုပိုဉ်ရ’ ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် က္ညအာအာရှာံဘာတုဲ ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဂှ် ‘ယွံကောန်တၠ ဩဝ်ကၠုၚ်ညိ၊ ကြက်လုပ်ကွာန် တၞဟ်နပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးတုဲ သီုဟွံကဵုအာမိသ ကုခမဳဂှ် ဗလးဏာရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဥပနန္ဒ တၠအဲ ‘ယွံကောန်တၠ ဩဝ်ကၠုၚ်ညိ၊ ကြက်လုပ်ကွာန် တၞဟ်နပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးတုဲ သီုဟွံကဵုအာမိသ ကုခမဳဂှ် ဗလးဏာရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ “ယွံကောန်တၠ ဩဝ်ကၠုၚ်ညိ၊ ကြက်လုပ်ကွာန် တၞဟ်နပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးတုဲ သီုဟွံကဵုအာမိသ ကုခမဳဂှ် ဗလးဏာရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

275) “ယြဴခမဳမွဲ ‘ယွံကောန်တၠ ဩဝ်ကၠုၚ်ညိ၊ တၞဟ်နပိဏ္ဍပါတ် ကြက်လုပ်ကွာန်ကီု နိဂီုကီုအိုတ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုခမဳတုဲ ဖအောဝ်ကဵုကဵုအာမိသ ကုခမဳဂှ်တုဲကီု ဟွံဖအောဝ်ကဵုကဵုတုဲကီု ‘ယွဴကောန်တၠ ဩဝ်အာညိရ၊ ပွမဟီုဂလာန်ကီု ပွမပဒတဴမံၚ်စံၚ်ကီု ကေုာံတၠအဲဂှ် ဟွံဒှ်တသိုခ် ကုအဲရ၊ ပွမဟီုဂလာန်ကီု ပွမပဒတဴမံၚ်စံၚ်ကီု ကုအဲမဒှ်ညးမွဲဓဝ်ဂှ် ဒှ်တသိုခ်ရ’ ရဴဝွံ သ္ပဟိုတ်ကဵုဟိုတ်ဂှ်ဟေၚ်တုဲ သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ် ဗလးဏာမ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဥယျောဇနသိက္ခာပိုဒ်

276) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ဟိုတ်ခမဳမသအာၚ်နူဇကု။ ယွံကောန်တၠ ဩဝ်ကၠုၚ်ညိ၊ ကွာန်ကီု နိဂီုကီု မ္ဂးဂှ် ကွာန်ကီု နိဂီုကီု ဍုၚ်ကီု ကွာန်လေဝ်မ္ဂးရ၊ နိဂီုလေဝ်မ္ဂးရ။ ဖအောဝ်ကဵုကဵုအာမိသ ကုခမဳဂှ်တုဲ မ္ဂးဂှ် ဖအောဝ်ကဵုဵု ယာဂုကီု ပုၚ်ကီု စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီုတုဲ။ ဟွံဖအောဝ်ကဵုကီုတုဲ မ္ဂးဂှ် ဟွံဖအောဝ်ကဵုကဵုမမိက်ကဵုမွဲမွဲတုဲ။ ဗလးဏာမ္ဂး မ္ဂးဂှ် မိက်ဂွံအီဂြိုၚ် မိက်ဂွံဝေၚ်ကတိုၚ်ကမှ် မိက်ဂွံဂဇအ်ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚု မိက်ဂွံဒ္ဂေတ်သ္ပ ဒ္ဂေတ်မဟဂပ်ဝ်ဒ္ဂေတ် ကေုာံမာတုဂါမ်မွဲစွံတုဲ “ယွံကောန်တၠ ဩဝ်အာညိရ၊ ပွမဟီုဂလာန်ကီု ပွမပဒတဴမံၚ်စံၚ်ကီု ကေုာံတၠအဲဂှ် ဟွံဒှ်တသိုခ် ကုအဲရ၊ ပွမဟီုဂလာန်ကီု ပွမပဒတဴမံၚ်စံၚ်ကီု ကုအဲမဒှ်ညးမွဲဓဝ်ဂှ် ဒှ်တသိုခ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးတုဲ ဗလးဏာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဃောသၠးကၠေံ ဥပစာမထေက်ကဵုညာတ်ကီု ဥပစာမထေက်ကဵုမိၚ်ကီုဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ သၠးကၠေံတုဲမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ သ္ပဟိုတ်ကဵု ဟိုတ်ဂှ်ဟေၚ်တုဲ သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ် မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နဗလးဏာ ဟိုတ်တၞဟ်သအာၚ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲဟွံမွဲရ။

277) ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဒှ်တုဲ ဗလးဏာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဗလးဏာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ဗလးဏာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပၞတ် (စိုတ်) တိတ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဗလးဏာ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပၞတ် (စိုတ်) တိတ်တုဲ ဒၠောံဗတောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဟွံသေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

278) “ခမဳဂမၠိုၚ်ၜါဇကု ဒှ်မွဲဂကောဓဝ်မ္ဂး ကြက်ဟွံယိုပ်ယာပ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဗလးဏာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ “ညာတ်ဒးဂြပ်ရတ် မထေက်ကဵုၚုဟ်မးတုဲ ဓရ်လောဘ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ” ရဴဝွံ ဗလးဏာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ “ညာတ်ဒးမာတုဂါမ်တုဲ ကြက်ဒှ်ဟွံမိပ်လဟိၚ် (ပ္ဍဲသာသနာ) ရ” ရဴဝွံ ဗလးဏာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ “ဩဝ်ပလံၚ်ဏာ ယာဂု ပုၚ် စၞစ ဘောဇိုန် ကုခမဳ မဂိယဲ ကုခမဳမသှေ်ၜက်ဒၟံၚ် ကုခမဳမၚ်ဘာညိ” ရဴဝွံ ဗလးဏာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သီုမဟွံမိက် ဒ္ဂေတ်သ္ပတဴ ဒ္ဂေတ်မဟဂပ်ဝ်ဒ္ဂေတ်ဂှ် ဟိုတ်နွံတုဲ ဗလးဏာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်တရ။ ဥယျောဇနသိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယတုဲရ။

၅.၅.၃။ သဘောဇနသိက္ခာပိုဒ်

279) ပ္ဍဲအခိၚ်တၠဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဂှ် က္ညအာသ္ၚိမိတ်သဟာဲတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂၠမ်သတိက် ကေုာံသမ္ဘာမိတ်သဟာဲဂှ်မွဲစွံရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တြုံဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ ်တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်တုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်တုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲရ၊ တြုံမဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲဂှ် “ဩဝ်ဗဂိန်ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ် ကုကောန်နာဲညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုသမ္ဘာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သမ္ဘာဂှ် ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ် ကုတဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တြုံဂှ် “ယွံတအလပိုဉ် ဩဝ်က္ညအာညိရ၊ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ် ကုတဳလပိုဉ်တုဲရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုတဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗြဴဂှ် ‘တြုံဝွံတုန် ရာဂကတဵုဒၟံၚ်’ ရဴဝွံ ပသမ္တီဂွံတုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် လ္ပက္ညအာညိဏီ၊ ဩဝ်ဂဇအ်ဒၟံၚ်ကၠာညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုတဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ရ။ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် တြုံဂှ် ။ ပ ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် တြုံဂှ် “ယွံတဳလပိုဉ် ဩဝ်က္ညအာညိရ၊ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ် ကုတဳလပိုဉ်တုဲရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုတဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ရ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် ဗြဴဂှ် “ယွံတဳလပိုဉ် လ္ပက္ညအာညိဏီ၊ ဩဝ်ဂဇအ်ဒၟံၚ်ကၠာညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုတဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တြုံဂှ် တိတ်အာတုဲ “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒဝွံ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂၠမ်သတိက် ကေုာံသမ္ဘာအဲဍိက်မွဲစွံရ၊ ခမဳဂှ် ၜိုန်အဲဍိက်ဂပ်ဝ်ဗက်ဗ္ဒဴထောံလေဝ် ဟွံမွဲပၟိက်တၞဟ်နအာရ၊ ပိုဲဍိက်တအ်ညးဂမၠိုၚ် မၞုံကဵုကမၠောန်ကေၚ်ကာဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ မၞုံကဵုသွက်ဒးသ္ပဂၠိုၚ်အိုတ်ရ” ကဵုဟီု ဗျိဒေါန်ရ ‘ကဵုဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက်’ ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် လုပ်အာပ္ဍဲသ္ၚိ မၞုံကဵုတြုံဗြဴသမ္ဘာတၠသ္ၚိညးၜါတုဲ သ္ဂောံဂဇအ်ဒၟံၚ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဥပနန္ဒ တၠအဲ လုပ်အာပ္ဍဲသ္ၚိ မၞုံကဵုတြုံဗြဴသမ္ဘာတၠသ္ၚိညးၜါတုဲ ဂဇအ်ဒမံၚ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠတပိုဉ်တြံပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုဴမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ လုပ်အာပ္ဍဲသ္ၚိ မၞုံကဵုတြုံဗြဴသမ္ဘာတၠသ္ၚိညးၜါတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏိ တၞဟ်နပွကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

280) “ယြဴခမဳမွဲ လုပ်အာပ္ဍဲသ္ၚိ မၞုံကဵုတြုံဗြဴသမ္ဘာတၠသ္ၚိညးၜါတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်မ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်သဘောဇနသိက္ခာပိုဒ်

281) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ သ္ၚိ မၞုံကဵုတြုံဗြဴသမ္ဘာတၠသ္ၚိညးၜါ မ္ဂးဂှ် ဗြဴကီု တြုံကီု နွံရ၊ ဗြဴကီု တြုံကီု သီုညးၜါတၠ ဟွံတိတ် (မ္ၚး) အိုတ်ရ၊ ညးၜါတၠဂမၠိုၚ်ဂှ် ပွမထၞေန်စပ်ဟွံစာ်စ္ဍးအိုတ်ရ။ လုပ်တုဲ မ္ဂးဂှ် လုပ်အာအပ္ဍဲတုဲ။ ဂဇအ်ဒၟံၚ် မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲသ္ၚိမဇၞော် သၠးကၠေံဟတ္ထပါသ်ၜါဟတ်မွဲဍ ဇဵုတြၚ်တုဲ ဂဇအ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲသ္ၚိမဍောတ် ကလိလောန် စၞိန်စးဒုန်ဂတဵု (ဒုန်ကလီု) တုဲ ဂဇအ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ 282) ပ္ဍဲဂၠမ်သတိက် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂၠမ်သတိက်ဒှ်တုဲ လုပ်အာပ္ဍဲသ္ၚိ မၞုံကဵုတြုံဗြဴသမ္ဘာတၠသ္ၚိညးၜါတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဂၠမ်သတိက် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ လုပ်အာပ္ဍဲသ္ၚိ မၞုံကဵုတြုံဗြဴသမ္ဘာတၠသ္ၚိညးၜါတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဂၠမ်သတိက် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂၠမ်သတိက်ဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ လုပ်အာပ္ဍဲသ္ၚိ မၞုံကဵုတြုံဗြဴသမ္ဘာတၠသ္ၚိညးၜါတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဟွံသေၚ်ကဵုဂၠမ်သတိက် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂၠမ်သတိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဟွံသေၚ်ကဵုဂၠမ်သတိက် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဟွံသေၚ်ကဵုဂၠမ်သတိက် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂၠမ်သတိက်ဟွံသေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 283) ပ္ဍဲသ္ၚိမဇၞော် ဟွံသၠးကၠေံဟတ္ထပါသ်ၜါဟတ်မွဲဍ ဇဵုတြၚ်တုဲ ဂဇအ်မ္ဂး၊ ပ္ဍဲသ္ၚိမဍောတ် ဟွံကလိလောန် စၞိန်စးဒုန်ဂတဵု (ဒုန်ကလီု) တုဲ ဂဇအ်မ္ဂး၊ ခမဳသကအ်ပွံၚ်နွံမ္ဂး၊ ဗြဴကီု တြုံကီု သီုညးၜါတၠတိတ်ဒၟံၚ်မ္ၚးအိုတ်မ္ဂး၊ သီုညးၜါတၠဂမၠိုၚ် ပွမထၞေန်စပ်စ္ဍးအိုတ်မ္ဂး၊ ဂၠမ်သတိက်ဟွံသေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သဘောဇနသိက္ခာပိုဒ် တတိယတုဲရ။

၅.၅.၄။ ရဟောပဋိစ္ဆန္နသိက္ခာပိုဒ်

284) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဂှ် က္ညအာသ္ၚိမိတ်သဟာဲတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန် ကေုာံသမ္ဘာမိတ်သဟာဲဂှ်မွဲစွံရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တြုံဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ သ္ဂောံဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန် ကေုာံသမ္ဘာအဲဍိက်မွဲစွံရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်ရ၊ ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်ဂလာန်တြုံဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် သ္ဂောံဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန် ကေုာံမာတုဂါမ်မွဲစွံရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဥပနန္ဒ တၠအဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန် ကေုာံမာတုဂါမ်မွဲစွံရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ်တၠအဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန် ကေုာံမာတုဂါမ်မွဲစွံရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

285) “ယြဴခမဳမွဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန် ကေုာံမာတုဂါမ်မွဲစွံမ္ဂ၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ရဟောပဋိစ္ဆန္နသိက္ခာပိုဒ်

286) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ မာတုဂါမ် မ္ဂးဂှ် ဗြဴမၞိဟ်ရောၚ်၊ လကိုဟ် (ဒေဝတဴ) ဗြဴ ဟွံသေၚ်၊ ပြိုတ်ဗြဴ ဟွံသေၚ်၊ တိရစ္ဆာန်ဗြဴ ဟွံသေၚ်၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကောန်ၚာ်ဗြဴ မၜံၚ်သၠးတိတ် တ္ၚဲဂှ်လေဝ် (မာတုဂါမ်) ရ၊ ပ္ဍဲမၞိဟ်ဗြဴ အဝယ်ဇၞော်ဂှ် သ္ဇက်ဟီုဟၟဲဟေၚ်ရ။ မွဲစွံ မ္ဂးဂှ် မွဲဂကောံဓဝ်။ ဌာန်လ္ၚု မ္ဂးဂှ် ဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်မတ် ဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်ကတောဝ်ရောၚ်။ ဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်မတ် မ္ဂးဂှ် ဌာန်ဟွံသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နညာတ် ပွမထ္ၜေက်ထ္ၜးမတ်ကီု ပွမချဳထ္ၜးတၞေၚ်မတ်ကီု ပွမဓညိက်ထ္ၜးက္ဍိုပ်ကီုရောၚ်။ ဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်ကတောဝ် မ္ဂးဂှ် ဌာန်ဟွံသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နမိၚ်ဂလာန်ဟီုပကတိရောၚ်။ ဌာန်ဂြောပ်ဗ္ဒန် မ္ဂးဂှ် ဌာန်မဂပ်ဝ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်စဵုလဝ် နကဵုဗ္ဒၚ်ကီု နကဵုသၠတြၚ်ကီု နကဵုသကဝ်ကီု နကဵုယာတ်သၞိက်ကီု နကဵုတၞံဆုကီု နကဵုဒယိုၚ်ကီု နကဵုကောပ်ကာဲဒေဲါကီု နကဵုဝတ္ထုမမိက်မွဲမွဲရောၚ်။ ဂဇအ်ဒၟံၚ် မ္ဂးဂှ် မာတုဂါမ်ဃောဂဇအ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဂဇအ်ပ္ဍဲဇရေၚ်ကီု တိတ်ပ္ဍဲဇရေၚ်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ခမဳဃောဂဇအ်ဒၟံၚ် မာတုဂါမ်ဂှ် ဂဇအ်ပ္ဍဲဇရေၚ်ကီု တိက်ပ္ဍဲဇရေၚ်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သီုညးၜါတၠ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ကီု သီုညးၜါတၠ တိက်ဒၟံၚ်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

287) ပ္ဍဲမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မာတုဂါမ်ဒှ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်မလ္ၚုဂြေပ်ဗ္ဒန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်မလ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ မာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမာတုဂါမ် ဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်မလ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်မလ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန် ကေုာံလကိုဟ် (ဒေဝတဴ) ဗြဴကီု ကေုာံပြိုတ်ဗြဴကီု ကေုာံခမၞုဲဗြဴကီု ကေုာံတိရစ္ဆာန်ဗြဴကီု ကေုာံတိရစ္ဆာန်ဗြဴ မပတောံလဝ်မၞိဟ်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မာတုဂါမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုမာတုဂါမဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မာတုဂါမ်ဟွံသေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

288) သကအ်မၞိဟ်တြုံမတီစဳကၠး မမိက်ကဵုမွဲမွဲနွံမ္ဂး၊ ဒတူဟေၚ်တုဲ ဟွံဂဇအ်မ္ဂး၊ ဟွံသ္ၚေဝ်မဲကဵုဌာန်လ္ၚုမ္ဂး၊ ပၠုပ်ဒၟံၚ်စိုတ်အာရီုမွဲသအာၚ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ရဟောပဋိစ္ဆန္နသိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထတုဲရ။

၅.၅.၅။ ရဟောနိသဇ္ဇသိက္ခာပိုဒ်

289) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဂှ် က္ညအာသ္ၚိမိတ်သဟာဲတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚု ကေုာံသမ္ဘာမိတ်သဟာဲဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တြုံဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ သ္ဂောံဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚု ကေုာံသမ္ဘာအဲဍိက် ညးမွဲကေုာံညးမွဲရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်တြုံဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် သ္ဂောံဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚု ကေုာံမာတုဂါမ်ညးမွဲကေုာံညးမွဲရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဥပနန္ဒ တၠအဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚု ကေုာံမာတုဂါမ်ညးမွဲကေုာံညးမွဲရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚု ကေုာံမာတုဂါမ်ညးမွဲကေုာံညးမွဲရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဏီ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

290) “ယြဴခမဳမွဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚု ကေုာံမာတုဂါမ်ညးမွဲကေုာံညးမွဲမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ရဟောနိသဇ္ဇသိက္ခာပိုဒ်

291) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ မာတုဂါမ် မ္ဂးဂှ် ဗြဴမၞိဟ်ရောၚ်၊ လကိုဟ် (ဒေဝတဴ) ဗြဴ ဟွံသေၚ်၊ ပြိုတ်ဗြဴ ဟွံသေၚ်၊ တိရစ္ဆာန်ဗြဴ ဟွံသေၚ်၊ မၞိဟ်ဗြဴ မသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နတီကၠိုဟ်ခၠၚ် ဂလာန်ခိုဟ် ဂလာန်ဟွံခိုဟ် ဂလာန်ရုန်မဵု ဂလာန်ဟွံရိုန်မဵုရောၚ်။ မွဲစွံ မ္ဂးဂှ် မွဲဂကောံဓဝ်။ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ မ္ဂးဂှ် ခမဳမွဲဇကု ကေုာံမာတုဂါမ်မွဲတၠရောၚ်။ ဌာန်လ္ၚု မ္ဂးဂှ် ဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်မတ် ဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်ကတောဝ်ရောၚ်။ ဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်မတ် မ္ဂးဂှ် ဌာန်ဟွံသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နညာတ် ပွမထ္ၜေက်ထ္ၜးမတ်ကီု ပွမပချဳထ္ၜးတၞေၚ်မတ်ကီု ပွမဓညိက်ထ္ၜးက္ဍိုပ်ကီုရောၚ်။ ဌာန်လ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန်ကတောဝ် မ္ဂးဂှ် ဌာန်ဟွံသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နမိၚ်ဂလာန်ဟီုပကတိရောၚ်။ ဂဇအ်ဒၟံၚ် မ္ဂးဂှ် မာတုဂါမ်ဃောဂဇအ်ဒၟံၚ် ခမဳဂှ် ဂဇအ်ပ္ဍဲဇရေၚ်ကီု တိက်ပ္ဍဲဇရေၚ်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ခမဳဃောဂဇအ်ဒၟံၚ် မာတုဂါမ်ဂှ် ဂဇအ်ပ္ဍဲဇရေၚ်ကီု တိက်ပ္ဍဲဇရေၚ်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သီုညးၜါတၠ တိက်ဒၟံၚ်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

292) ပ္ဍဲမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မာတုဂါမ်ဒှ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်မလ္ၚု ညးမွဲကေုာံညးမွဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဂဇအ်ပ္ဍဲဌာန်မလ္ၚု ညးမွဲကေုာံညးမွဲ၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ မာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမာတုဂါမ်ဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်မလ္ၚု ညးမွဲကေုာံညးမွဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်မလ္ၚုဂြောပ်ဗ္ဒန် ကေုာံလကိုဟ် (ဒေဝတဴ) ဗြဴကီု ကေုာံပြိုတ်ဗြဴကီု ကေုာံခမၞုဲဗြဴကီု ကေုာံတိရစ္ဆာန်ဗြဴကီု ကေုာံတိရစ္ဆာန်ဗြဴ မပတောံလဝ်မၞိဟ်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမာတုဂါမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမာတုဂါမ်ဟွံသေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ပတ်ရ။

293) သကအ်မၞိဟ်တြုံမတီစဳကၠး မမိက်ကဵုမွဲမွဲနွံမ္ဂး၊ ဒတူဟေၚ်တုဲ ဟွံဂဇအ်မ္ဂး၊ ဟွံသ္ၚေဝ်မဲကဵု ဌာန်လ္ၚုမ္ဂး၊ ပၠုပ်ဒၟံၚ်စိုတ်အာရီုမွဲသအာၚ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ရဟောနိသဇ္ဇသိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမတုဲရ။

၅.၅.၆။ စာရိတ္တသိက္ခာပိုဒ်

294) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် မဒှ်ဒၞဲါကဵုစၞ ကုယန်လမ္စံက်ဂမၠိုၚ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ဂှ် ဒကာကၠောန်ၜိုတ်ဥပကာ တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ဘိက်နိမန်ကဵုပိုဉ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ရ၊ ခမဳသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဘိက်နိမန်လဝ်ကဵုပိုဉ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာ ဟဂွံကဵုပိုဉ်ဏီ ပြာပ်အာသ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် “ယွံဒကာတအ် ဩဝ်ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ညိအဴ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် စဵုကဵုတဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ က္ညကၠုၚ်ဂှ် ဩဝ်လၟတ်မၚ်လ္ဇဒၟံၚ်ကၠာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ မရနုက်ကဵုၜါလေဝ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ။ ပ ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် “ယွံဒကာတအ် ဩဝ်ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ညိ၊ အခိၚ်ကဵုပိုဉ်ဂယး ကလိလောန်အာတုဲရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် ဟိုတ်နူဟိုတ်တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒဂှ် ပိုဲဍိက်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ပြုပြေၚ်စဳရေၚ်တဴပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ၊ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် စဵုကဵုတဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ က္ညကၠုၚ်ဂှ် ဩဝ်လၟတ်မၚ်လ္ဇဒၟံၚ်ကၠာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် အခိၚ်နူဂယး ကိုပ်ကၠာဟဂွံကဵုပိုဉ်ဏီ ပြာပ်အာသ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်တုဲ တ္ၚဲသၠုၚ်မှက္ညကၠုၚ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် အတိုၚ်သဘဴစိုတ်နွံဂှ် ဟဂွံသ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် သီုမဒုၚ်နိမန်လဝ် ကဵုပိုဉ်တုဲဒှ်ဂှ် ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာ ဟဂွံကဵုပိုဉ်ဏီ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်သ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဥပနန္ဒ တၠအဲ သီုမဒုၚ်နိမန်လဝ် ကဵုပိုဉ်တုဲဒှ်ဂှ် ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာ ဟဂွံကဵုပိုဉ်ဏီ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်သ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ သီုမဒုၚ်နိမန်လဝ် ကဵုပိုဉ်တုဲဒှ်ဂှ် ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာ ဟဂွံကဵုပိုဉ်ဏီ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်သ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ဘိက်နိမန်လဝ်ကဵုပိုဉ်တုဲ သီုမၞုံကဵုပိဏ္ဍပါတ်ပြာကဋ်ဂှ် ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာ ဟဂွံကဵုပိုဉ်ဏီ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အာကၠုၚ် သ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

295) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဒကာကၠောန်ၜိုတ်ဥပကာ တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် “ထ္ၜးကဵုတဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒာတုဲ ဩဝ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်ညိ” ဖအောဝ်ပလံၚ်နၚ်စၞစ တၞဟ်နသွက်သၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ဒှ်အခိၚ်လုပ်ဂ္ၚေၚ်ဒၟံၚ်ပိဏ္ဍပါတ်အပ္ဍဲကွာန်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အာအာရှာမ်တုဲ “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒဂှ် ဣလဵုရော?” ရဴဝွံ သၟာန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံဒကာတအ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဂှ် လုပ်ဂ္ၚေၚ်ဒၟံၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးအိုတ်ရ)။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် စၞစဝွံ ထ္ၜးကဵုတဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒတုဲ ကဵုထောံဒါန် ကုသၚ်ညိ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ— “ယွံခမဳတအ် ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး ဒုၚ်ဗဂိန်လဝ်တုဲ ဩဝ်စွံပတန်လဝ် စဵုကဵုဥပနန္ဒကၠုၚ်စိုပ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် “ပွမဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အာကၠုၚ် ပ္ဍဲသ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာဟွံဂွံကဵုပိုဉ်ဏီဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပဲါကၠေံရ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) ကဵုပိုဉ်တုဲလက်ကရဴမှ ပြာပ်အာသ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်တုဲ တ္ၚဲသၠုၚ်မှ က္ညကၠုၚ်ရ၊ စၞစဂှ် သ္ဒးဒးကလေၚ် ရၚ်တၠုၚ်ဖျဴဏာ သ္ၚိမွဲလှေ်ပၠန်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ကဵုပိုဉ်တုဲ လက်ကရဴမှ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အာကၠုၚ်သ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဥပနန္ဒ တၠအဲ ကဵုပိုဉ်တုဲ လက်ကရဴမှ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အာကၠုၚ်သ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ ကဵုပိုဉ်တုဲလက်ကရဴမှ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အာကၠုၚ်သ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ဘိက်နိမန်လဝ်ကဵုပိုဉ်တုဲ သီုမၞုံကဵုပိဏ္ဍပါတ်ပြာကဋ်ဂှ် ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာဟဂွံကဵုပိုဉ်ဏီကီု ပ္ဍဲကြဴနူကဵုပိုဉ်တုဲကီု ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အာကၠုၚ် သ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

296) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဟွံဂပ်ဝ်ဒှ်တုဲ ဟွံပြာပ်အာသ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ကလိဂွံသ္ၚာအောန်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ ကဵုအခေါၚ်တၞဟ်နပွမပြာပ်အာသ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ဘိက်နိမန်လဝ်ကဵုပိုဉ်တုဲ သီုမၞုံကဵုပိဏ္ဍပါတ်ပြာကဋ်ဂှ် ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာဟဂွံကဵုပိုဉ်ဏီကီု ပ္ဍဲကြဴနူကဵုပိုဉ်တုဲကီု ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အာကၠုၚ် သ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာပြာပ်အာသ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂှ် ကြက်သ္ဒးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ အခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာပြာပ်အာသ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

297) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဟိုတ်မဇိၚ်ဒၟံၚ်သ္ၚာဂှ်ရ နွံပၟိက်ကဵုတၞိၚ် တောဝ်ပလုဲ ၜုန်သၟတ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဟွံဂပ်ဝ်ဒှ်တုဲ ဟွံပြာပ်အာသ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကဵုဇိၚ်သ္ၚာ ကဵုအခေါၚ် တၞဟ်နပွမပြာပ်အာသ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ဘိက်နိမန်လဝ်ကဵုပိုဉ်တုဲ သီုမၞုံကဵုပိဏ္ဍပါတ်ပြာကဋ်ဂှ် ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာဟဂွံကဵုပိုဉ်ဏီကီု ပ္ဍဲကြဴနူကဵုပိုဉ်တုဲကီု ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဂေတ်ၚေၚ်အာကၠုၚ် သ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာပြာပ်အာသ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါၚ်ရောၚ်၊ အခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ၊ အခိၚ်ဇိၚ်သ္ၚာရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာပြာပ်အာသ္ၚိုကာသအာၚ်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

298) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဟိုတ်မဂိယဲဒၟံၚ်ဂှ်ရ နွံပၟိက်ကဵုဂဥုဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဟွံဂပ်ဝ်ဒှ်တုဲ ဟွံပြာပ်အာသ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ရ ။ “ယွံခမဳတအ် ဂရၚ်ပတီ ခမဳမၞုံတဴပြာကဋ်တုဲ တၞဟ်နပွမပြာပ်အာသ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ်ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

299) “ယြဴခမဳမွဲ ဘိက်နိမန်လဝ်ကဵုပိုဉ်တုဲ သီုမၞုံကဵုပိဏ္ဍပါတ်ပြာကဋ်ဂှ် ဟွံဂရၚ်ပတီခမဳမၞုံတဴပြာကဋ်တုဲ ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာ ဟဂွံကဵုပိုဉ်ဏီကီု ပ္ဍဲကြဴနူကဵုပိုဉ်တုဲကီု ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဂေတ်ဂ္ၚေတ်အာကပုၚ် သ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာပြာပ်အာသ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ အခိၚ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ၊ အခိၚ်ဇိၚ်သ္ၚာရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာပြာပ်အာသ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်စာရိတ္တသိက္ခာပိုဒ်

300) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဘိက်နိမန်လဝ်ကဵုပိုဉ်တုဲ မ္ဂးဂှ် ဘိက်နိမန်လဝ်ကဵုပိုဉ် ပၞောန်ကဵုဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ် နကဵုဘောဇိုန်မွဲမွဲသာ်တုဲဒှတ်ရ။ မၞုံကဵုပိဏ္ဍပါတ် မ္ဂးဂှ် မဂပ်ဝ်ဘိက်နိမန်လဝ်ဂှ် မၞုံကဵုပိဏ္ဍပါတ်ရ။ မၞုံပြာကဋ် မ္ဂးဂှ် ပါန်အခေါၚ်ခမဳတုဲ တၞဟ်နလုပ်သၟဟ်ရထရ။ ဟွံမွဲပြာကဋ် မ္ဂးဂှ် ပါန်အခေါၚ်ခမဳတုဲ တၞဟ်နလုပ် ဟွံသၟဟ်ရထရ။ သွက်ကိုပ်ကၠာ ဟဂွံကဵုပိုဉ်ဏီ မ္ဂးဂှ် သွက်ကိုပ်ကၠာ ဟဂွံစပိဏ္ဍပါတ်မနိမန်လဝ်ဏီ။ ကြဴနူကဵုပိုဉ်တုဲ မ္ဂးဂှ် ပၞောန်ကဵုဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ် ဘောဇိုန်မွဲမွဲသာ်ဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် နဗၞတ်တၞုၚ်ကၟတ်သၠခိုဟ်လေဝ် စတုဲဒှ်ရ။ သ္ၚိဒကာ မ္ဂးဂှ် သ္ၚိဂကူသၟိၚ် သ္ၚိဂကူဗၞး သ္ၚိဂကူညးဗၞိက် သ္ၚိဂကူညးဒိုက်ဂတ် ရဴဝွံ သ္ၚိဒကာ နွံပန်ဂကူအိုတ်ရ။ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အာကၠုၚ်သ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် ကုခမဳတၞီလုပ်ဥပစာသ္ၚိညးသအာၚ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ လဂါမ်ဇိုၚ်ပဌမဂှ် ကလိလောန်ဒၟုၚ်တြၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ လဂါမ်ဇိုၚ်ဒုတိယဂှ် ကလိလောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါသ္ၚာ မ္ဂးဂှ် ဟွံလလးကထိုန်မ္ဂး လုကဴဂိတုလအိတ်အိုတ်ဥတုဗြဲကီု လလးကထိုန်မ္ဂး လုကဴမသုန်ဂိတုဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ အခိၚ်ဇိၚ်သ္ၚာ မ္ဂးဂှ် ဇိၚ်တဴသ္ၚာမ္ဂး။

301) ပ္ဍဲမဘိက်နိမန်လဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဘိက်နိမန်လဝ်ဒှ်တုဲ သီုဟွံဂရၚ်ပတီ ခမဳနွံတဴပြာကဋ် ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာ ဟဂွံကဵုပိုဉ်ကီုကီု ပ္ဍဲကြဴနူကဵုပိုဉ်တုဲကီု ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အာကၠုၚ်သ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမဘိက်နိမန်လဝ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ သီုဟွံဂရၚ်ပတီ ခမဳနွံတဴပြာကဋ် ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာ ဟဂွံကဵုပိုဉ်ဏီကီု ပ္ဍဲကြဴနူကဵုပိုဉ်တုဲကီု ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အာကၠုၚ်သ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမဘိက်နိမန်လဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟဂွံဘိက်နိမန်လဝ်ဒှ်တုဲ သီုဟွံဂရၚ်ပတီ ခမဳနွံတဴပြာကဋ် ပ္ဍဲသွက်ကိုပ်ကၠာ ဟဂွံကဵုပိုဉ်ဏီုကီု ပ္ဍဲကြဴနူကဵုပိုဉ်တုဲကီု ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အာကၠုၚ်သ္ၚိဒကာသအာၚ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမဟဂွံဘိက်နိမန်လဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဘိက်နိမန်လဝ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဟဂွံဘိက်နိမန်လဝ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဟဂွံဘိက်နိမန်လဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မဟဂွံဘိက်နိမန်လဝ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

302) ပ္ဍဲအခိၚ်အခါ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဂရၚ်ပတီ ခမဳနွံတဴပြာကဋ်တုဲ လုပ်မ္ဂး၊ သီုဟွံဂရၚ်ပတီ ခမဳဟွံမွဲတဴပြာကဋ်တုဲ လုပ်မ္ဂး၊ ဒှ်ဂၠံၚ်တတ်အာကၠုၚ် သ္ၚိညးသအာၚ်မ္ဂး၊ ဒှ်ဂၠံၚ်သ္ဒးတတ်အာကၠုၚ် နဥပစာသ္ၚိမ္ဂး၊ အာဘာအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ အာဘာခမဳဗြဴမ္ဂး၊ အာဘာ (ဒၞဲါဒၟံၚ်) တဳဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ အာဇြပ်ကဵု ပိုဉ်မ္ဂး၊ အာသ္ၚိဖဴဌာန်ဖျိန်ပုၚ်မ္ဂး၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲအာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ စာရိတ္တသိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌတုဲရ။

၅.၅.၇။ မဟာနာမသိက္ခာပိုဒ်

303) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓာရာမ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ကပိလဝှ် လုပ်လၟိဟ်သက္ကရးဂှ် ဂဥုဲဂၠိုၚ်ဂၠၚ် ကုသၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲတုဲ “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် နွံပၟိက်ဘိက်နိမန်သၚ် နကဵုဂဥုဲ လုကဴပန်ဂိတုဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ယွံမဟာနာမ် ခိုဟ်သန်ရ ခိုဟ်သန်ရ၊ ယွံမဟာနာမ် ယဝ်ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး တၠအဲ ဩဝ်ဘိက်နိမန်သၚ် နကဵုဂဥုဲ လုကဴပန်ဂိတုဂမၠိုၚ်ညိ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ခမဳဂမၠိုၚ် မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဟွံဂပ်ဝ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်တဲအိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် တၞဟ်ပွမသာယျေန် (ဒုၚ်တဲ) ပွမဘိက်နိမန် နဂဥုဲ လုကဴပန်ဂိတုဂမၠိုၚ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

304) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်တဴ သၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံံယၟုမဟာနာမ် ဂဥုဲဗၞတ်ညိနာၚ်ဟေၚ်အိုတ်ရ။ ကုသၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ် ဂဥုဲအတိုၚ်ဂၠိုၚ်လၟိုန်ဂှ်ဂၠိုၚ်ဂၠၚ်ရ။ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် သၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲတုဲ “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဲဍိက် နွံပၟိက် ထပ်ဘိက်နိမန်သၚ် နကဵုဂဥုဲ လုကဴပန်ဂိတုဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ယွံမဟာနာမ် ခိုဟ်သန်ရ ခိုဟ်သန်ရ၊ ယွံမဟာနာမ် ယဝ်ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး တၠအဲ ဩဝ်ထပ်ဘိက်နိမန်သၚ် နကဵုဂဥုဲ လုကဴပန်ဂိတုဂမၠိၚ်ညိ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ခမဳဂမၠိုၚ် မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဟွံဂပ်ဝ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်တဲအိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ပွမထပ်ဘိက်နိမန်ဂှ်လေဝ် တၞဟ်နပွမသာယျေန် (ဒုၚ်တဲ) ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

305) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်တဴသၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ် ဂဥုဲဗၞတ်ညိနာၚ်ဟေၚ်အိုတ်ရ။ ကုသၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ် အတိုၚ်ကိုပ်ကၠာဂှ်ဟေၚ် ဂဥုဲအတိုၚ်ဂၠိုၚ်လၟိုန်ဂှ် ဂၠိုၚ်ဂၠၚ်ဒၟံၚ်ပၠန်ရ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် သၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲတုဲ “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် စဵုကဵုလအိတ်လမျီု အဲဍိက် နွံပၟိက်ဘိက်နိမန်သၚ် နကဵုဂဥုဲရ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ယွံမဟာနာမ် ခိုဟ်သန်ရ ခိုဟ်သန်ရ၊ ယွံမဟာနာမ် ယဝ်ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး တၠအဲ စဵုကဵုလအိတ်လမျီု ဩဝ်ဘိက်နိမန်သၚ် နကဵုဂဥုဲညိ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ခမဳဂမၠိုၚ် မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဟွံဂပ်ဝ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်တဲအိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် တၞဟ်နပွမသာယျေန် (ဒုၚ်တဲ) ပွမဘိက်နိမန်လၟိုန်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဗိုက်လတက်လဝ် ဗွဲဟွံဒးရးအိုတ်ရ၊ ရုၚ်လတက်လဝ် ဗွဲဟွံဒးရးအိုတ်ရ၊ ဟွံဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံအယောၚ်အလာခမဳအိုတ်ရ၊ သၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ်ဂှ် “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ဗိုက်လတက်လဝ် ဗွဲဟွံဒးရးအိုတ်ရော? ရုၚ်လတက်လဝ် ဗွဲဟွံဒးရးအိုတ်ရော? ဟွံဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံအယောၚ်အလာခမဳအိုတ်ရော? ညးမဒှ်ခမဳဂှ် ထေက်ကဵုဒးဗိုက်လတက်ဗွဲမဒးရး ထေက်ကဵုရုၚ်လတက်ဗွဲမဒးရး ထေက်ကဵုဒးဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံအယောၚ်အလာခမဳရ ဟွံသေၚ်ဟာ” ရဴဝွံ မၞုံအလေံဟီုသ္ဂးရ။ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဒက်လဝ်ဝဲ ပ္ဍဲသၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “ပိုဲညးဂမၠိုၚ် နဟိုတ်ဥပါယ်သာ်လဵု ဂွံသ္ပညံၚ်သၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ် မုက်မတ်ဟွံကျေဝ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “ယွံကောန်တၠတအ် သၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ် ဘိက်နိမန်လဝ်သၚ် နကဵုဂဥုဲရ၊ ယွံကောန်တၠတအ် ပ္ဍဲလၟုဟ်ဟေၚ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် အာအာတ်သၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ် ကၠေၚ်သွဟ်အိုတ်စိုအ်” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်သၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ်တုဲ “ယွံဒကာ နွံပၟိက်ကဵုကၠေၚ်သွဟ် မွဲဒြိုဏ်မွဲဇိပ် (ပန်တဠတ်) ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုသၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ်အိုတ်ရ။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် ဗၞတ်တ္ၚဲဏအ်မွဲတ္ၚဲ ဩဝ်လၟတ်မၚ်လ္ဇအိုတ်ညိကၠာ၊ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် သွက်သ္ဂောံရၚ်တၠုၚ်နၚ် ကၠေၚ်သွဟ် အာတဴခရိုၚ်ဂၠဴအိုတ်ရ၊ အခိၚ်ဒးမ္ဂး ကြက်ရၚ်တၠုၚ်နၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂး) ရ။ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် ။ ပ ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “ယွံဒကာ နွံပၟိက်ကဵုကၠေၚ်သွဟ် မွဲဒြိုဏ်မွဲဇိပ် (ပန်တဠတ်) ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု သၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ်အိုတ်ရ။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် ဗၞတ်တ္ၚဲဏအ်မွဲတ္ၚဲ ဩဝ်လၟတ်မၚ်လ္ဇအိုတ်ညိကၠာ၊ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် သွက်သ္ဂောံရၚ်တၠုၚ်နၚ်ကၠေၚ်သွဟ် အာတဴခရိုၚ်ဂၠဴအိုတ်ရ၊ အခိၚ်ဒးမ္ဂး ကြက်ရၚ်တၠုၚ်နၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ယွံဒကာ တၠအဲ နပွမဘိက်နိမန် သီုဟွံမိက်ကဵုဒါန်ဂှ် မုဖဵုနွံရော? တၠအဲ ဘိက်နိမန်လဝ် (ညံၚ်ကွေံကွေံကြာန်ကြာန်) တုဲ သီုဟွံကဵုဒါန်ဂှ် မံၚ်ဒှ်ရောၚ်သွံ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်မဆာဲဂမၠိုၚ် ဗၞတ်တ္ၚဲဏအ်မွဲတ္ၚဲ ဩဝ်လၟတ်မၚ်လ္ဇအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သီုကဵုဟီုသ္ဂးတဴဂှ် ဟွံလၟတ်မၚ်လ္ဇအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်ဂလာန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ် ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ်ဂှ် ယွံတဳလပိုဉ်တအ် ဗၞတ်တ္ၚဲဏအ်မွဲတ္ၚဲ ဩဝ်လၟတ်မၚ်လ္ဇအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သီုကဵုဟီုသ္ဂးတဴဂှ် ဟွံလၟတ်မၚ်လ္ဇအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ဩဝ်လၟတ်မၚ်လ္ဇအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သီုကဵုဟီုသ္ဂးတဴဂှ် ဟွံလၟတ်မၚ်လ္ဇအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် သၟိၚ်သာကျဝၚ် မၞုံယၟုမဟာနာမ်ဂှ် ယွံတဳလပိုဉ်တအ် ဗၞတ်တ္ၚဲဏအ်မွဲတ္ၚဲ ဩဝ်လၟတ်မၚ်လ္ဇအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သီုကဵုဟီုသ္ဂးတဴဂှ် ဟွံလၟတ်မၚ်လ္ဇအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

306) “ခမဳဟွံဂိယဲဂှ် ဝေၚ်ကၠေံပွမထပ်ဘိက်နိမန် ကေုာံပွမဘိက်နိမန်လၟိုန်တုဲ လုကဴပန်ဂိတုဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်သာယျေန် (ဒုၚ်တဲ) ပွမဘိက်နိမန် နဂဥုဲရ၊ သာယျေန် လောန်လတူပန်ဂိတုဂှ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်မဟာနာမသိက္ခာပိုဒ်

307) ခမဳမဟွံဂိယဲဂှ် လုကဴပန်ဂိတုဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်သာယျေန် ပွမဘိက်နိမန် နဂဥုဲရ မ္ဂးဂှ် ဂပ်ဝ်သာယျေန် ပွမဘိက်နိမန် နဂဥုဲမဒှ်အထံက်အပၚ်ညးဂိယဲရ။ ဂပ်ဝ်သာယျေန် ပွမထပ်ဘိက်နိမန်ရ မ္ဂးဂှ် ယြဴပ္ဍဲအခိၚ်မွဲ ဂိယဲရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် အာတ်ရ ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သာယျေန်ရ။ ဂပ်ဝ်သာယျေန် ပွမဘိက်နိမန်လၟိုန်ရ မ္ဂးဂှ် ယြဴပ္ဍဲအခိၚ်မွဲ ဂိယဲရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် အာတ်ရ ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သာယျေန်ရ။ သာယျေန် လောန်လတူပန်ဂိတုမ္ဂး မ္ဂးဂှ် ပွမဘိက်နိမန် အပိုၚ်အခြာဂဥုဲဟေၚ်နွံတုဲ အပိုၚ်အခြာဗ္တံဟွံမွဲဂှ် နွံရ။ ပွမဘိက်နိမန် အပိုၚ်အခြာဗ္တံဟေၚ်နွံတုဲ အပိုၚ်အခြာဂဥုဲဟွံမွဲဂှ် နွံရ။ ပွမဘိက်နိမန် အပိုၚ်အခြာဂဥုဲလေဝ်နွံ အပိုၚ်အခြာဗ္တံလေဝ်နွံဂှ် နွံရ။ ပွမဘိက်နိမန် အပိုၚ်အခြာဂဥုဲလေဝ်ဟွံမွဲ အပိုၚ်အခြာဗ္တံလေဝ်ဟွံမွဲဂှ် နွံရ။ မၞုံကဵုအပိုၚ်အခြာဂဥုဲ မ္ဂးဂှ် “ဘိက်နိမန် နဂဥုဲဂမၠိုၚ်မၞုံဗၞတ်ဝွံရ” ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သီုဂိုၚ် (စၟတ်သမ္တီ) ဂဥုဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ မၞုံကဵုအပိုၚ်အခြာဗ္တံ မ္ဂးဂှ် “ဘိက်နိမန် ပ္ဍဲဗ္တံဂမၠိုၚ်မၞုံဗၞတ်ဝွံရ” ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သီုဂိုၚ် (စၟတ်သမ္တီ) ဗ္တံဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ အပိုၚ်အခြာဂဥုဲလေဝ်နွံ အပိုၚ်အခြာဗ္တံလေဝ်နွံ မ္ဂးဂှ် “နဂဥုဲဂမၠိုၚ်မၞုံဗၞတ်ဝွံ ဘိက်နိမန်ပ္ဍဲဗ္တံဂမၠိုၚ်မၞုံဗၞတ်ဝွံရ” ရဴဝွံ ဂဥုဲဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂပ်ဝ်သီုဂိုၚ် (စၟတ်သမ္တီ) အိုတ်ရ၊ ဗ္တံဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂပ်ဝ်သီုဂိုၚ် (စၟတ်သမ္တီ) အိုတ်ရ။ အပိုၚ်အခြာဂဥုဲလေဝ်ဟွံမွဲ အပိုၚ်အခြာဗ္တံလေဝ်ဟွံမွဲ မ္ဂးဂှ် ဂဥုဲဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟဂပ်ဝ်သီုဂိုၚ် (စၟတ်သမ္တီ) အိုတ်ရ၊ ဗ္တံဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟဂပ်ဝ်သီုဂိုၚ် (စၟတ်သမ္တီ) အိုတ်ရ။

308) ပ္ဍဲအရာမၞုံကဵုအပိုၚ်အခြာဂဥုဲ ပဲါကၠေံ ဂဥုဲမဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာတ်ဂဥုဲသအာၚ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာမၞုံကဵုအပိုၚ်အခြာဗ္တံ ပဲါကၠေံဗ္တံမဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာတ်ဗ္တံသအာၚ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာအပိုၚ်အခြာဂဥုဲလေဝ်နွံတုဲ အပိုၚ်အခြာဗ္တံလေဝ်နွံဂှ် ပဲါကၠေံဂဥုဲမဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ် ဗ္တံမဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာတ်ဂဥုဲသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဗ္တံသအာၚ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ အပိုၚ်အခြာဂဥုဲလေဝ်ဟွံမွဲ အပိုၚ်အခြာဗ္တံလေဝ်ဟွံမွဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။

309) သီုဟွံမွဲကဵုကိစ္စဒးသ္ပ နဂဥုဲဂှ် အာတ်ဂဥုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သီုမၞုံကဵုကိစ္စဒးသ္ပ နဂဥုဲသအာၚ်ဂှ် အာတ်ဂဥုဲသအာၚ်နူဂှ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမလောန်လတူဂဥုဲဂှ် ဗ္တံဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ လောန်လတူဂဥုဲဂှ် ဗ္တံဂှ်ဒှ်တုဲ အာတ်ဂဥုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမလောန်လတူဂဥုဲဂှ် ဗ္တံဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံလောန်လတူဂဥုဲဂှ် ဗ္တံဂှ်ဒှ်တုဲ အာတ်ဂဥုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံလောန်လတူဂဥုဲဂှ် ဗ္တံဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သ္တီ လောန်လတူဂဥုဲဂှ် ဗ္တံဂှ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံလောန်လတူဂဥုဲဂှ် ဗ္တံဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒ။အပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံလောန်လတူဂဥုဲဂှ် ဗ္တံဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံလောန်လတူဂဥုဲဂှ် ဗ္တံဂှ်မ္ဂး၊ ဟွဒးအာပတ်ရ။

310) အာတ်ဂဥုဲမဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ အာတ်ပ္ဍဲဗ္တံမဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ “တၠအဲ ဘိက်နိမန်လဝ် နဂဥုဲဂမၠိုၚ်ဝွံရ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်တုန် နွံပၟိက်ကဵုဂဥုဲမၞုံယၟုဝွံ မၞုံယၟုဝွံရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးတုဲ အာတ်မ္ဂး၊ ဗ္တံတၠအဲဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ် ကလိလောန်အာတုဲအိုတ်ရ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံပၟိက်ကဵုဂဥုဲရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးတုဲ အာတ်မ္ဂး၊ အာတ်ကဠောမသဂမၠိုၚ်ကီု ညးဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ်ကီုမ္ဂး၊ အာတ်တၞဟ်နဖဵုညးသအာၚ်မ္ဂး၊ အာတ်နကဵုဂြပ်ဇကုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ မဟာနာမသိက္ခာပိုဒ် သတ္တမတုဲရ။

၅.၅.၈။ ဥယျုတ္တသေနာသိက္ခာပိုဒ်

311) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလ ဇက်တိတ်နဒပ်ပၞာန်ရ။ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် အာတဴတၞဟ်နသွက်ဂွံဗဵုလ္ၚေဝ် ဒပ်ပၞာန်မဇက်တိတ်အိုတ်ရ။ သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလ သ္ဂောံညာတ်ကေတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် မက္ညကၠုၚ်နူဇမ္ၚောဲတုဲ ကဵုဘိက်နိမန်နၚ်တုဲမ္ဂး၊ “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် က္ညကၠုၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီသၟာန်ရ။ ယွံသၟိၚ်ဇၞော် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် မိက်ဆဵုညာတ်သၟိၚ်ဇၞော်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးအိုတ်ရ)။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် နပွမဗဵုညာတ် အဲဍိက်မသ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်ဂှ် မုဖဵုနွံရော? ထေက်ကဵုဗဵုလ္ၚောဝ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ ဟွံသေၚ်ဟာ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ကၠုၚ်တဴ တၞဟ်နပွမဗဵုဒပ်ပၞာန်မဇက်တိတ်အိုတ်ရော? ယြဴပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂး ပွမဂယိုၚ်လမျီု ဟိုတ်နူ ဟိုတ်မတွံဂးပွမလွဳမြိမြန်ကောန်သမ္ဘာ သ္ဒးကၠုၚ်တဴ တၞဟ်နတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်အိုတ်ရ၊ ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ကလိဂွံဒဒှ်မၞိဟ်ခိုဟ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဂပ်ဝ်ကလိဂွံဒဒှ်မၞိဟ်ဗွဲဟွံဒးရးရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် အာတဴ တၞဟ်နပွမဗဵုဒပ်ပၞာန်မဇက်တိတ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် အာတဴ တၞဟ်နပွမဗဵုဒပ်ပၞာန် မဇက်တိတ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် အာတဴ တၞဟ်နပွမဗဵုဒပ်ပၞာန် မဇက်တိတ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ အာတဴ တၞဟ်နပွမဗဵုဒပ်ပၞာန် မဇက်တိတ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

312) ပ္ဍဲအခိၚ် အမူခမဳမွဲဇကု ဂိယဲဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ရ၊ ညးတေံဂှ် “အဲဍိက် ဂိယဲဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်တုဲ ဩဝ်က္ညကၠုၚ်ညိ၊ နွံပၟိက်ကဵုတဳလပိုဉ် က္ညကၠုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဗလးဏာကလုတ် ဇရေၚ်ခမဳဂှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကညပ်လဝ်သိက္ခာပိုဒ် ရဴဝွံမ္ဂး၊ ‘ဟဂပ်ဝ်အာတဴ တၞဟ်နပွမဗဵုသ္ၚေတ်ဒပ်ပၞာန် မဇက်တိတ်ရ၊ အမူအဲလေဝ် ဂိယဲဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ရ၊ အဲ ပသာ်သ္ဂောံဒ္ဂေတ်သ္ပညိရော?” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုခမဳဂှ်တုဲ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် ဟိုတ်မထေက်ကဵုအာ မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ်နွံမ္ဂး ကဵုအခေါၚ် တၞဟ်နပွမအာဒပ်ပၞာန်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ 313) “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံဟိုတ်မထေက်ကဵုအာ မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ အာတဴ တၞဟ်နပွမဗဵုဒပ်ပၞာန်မဇက်တိတ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဥယျုတ္တသေနာသိက္ခာပိုဒ်

314) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဇက်တိတ် မ္ဂးဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဂှ် တိတ်နူကွာန်တုဲ လုပ်လေဝ်လုပ်ရ၊ အာလေဝ်အာရ။ ဒပ်ပၞာန် မ္ဂးဂှ် စိိၚ် ချေံ ကွဳစောတ်ရထာ သရာဲပၞာန်တိုက်ဂမၠိုၚ်ရ။ စိၚ်မၞုံကဵုတြုံစှ်ၜါတၠဂှ် စိၚ်မ္ဂးရ၊ ချေံမၞုံကဵုတြုံပိတၠဂှ် ချေံမ္ဂးရ၊ ကွဳစောတ်ရထာမၞုံကဵုတြုံပန်တၠဂှ် ကွဳစောတ်ရထာမ္ဂးရ၊ တြုံဂမၠိုၚ်ပန်တၠ မရပ်လဴပ္ဍဲတဲဂှ် သရာဲပၞာန်တိုက်မ္ဂးရ။ တၞဟ်နဗဵုသ္ၚေဝ် အာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ယြဴပ္ဍဲဌာန်မထေက်ကဵုညာတ်မွဲ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဗဵုသ္ၚေဝ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သၠးကၠေံဥပစာမထေက်ကဵုညာတ်တုဲ ဗဵုသ္ၚေဝ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံဟိုတ်မထေက်ကဵုအာ မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ မ္ဂးဂှ် ပဲါကၠေံဟိုတ်မထေက်ကဵုအာ မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ။

315) ပ္ဍဲအရာဇက်တိတ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဇက်တိတ်ဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံဟိုတ်မထေက်ကဵုအာ မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ အာတဴ တၞဟ်နပွမဗဵုသ္ၚေဝ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာဇက်တိတ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံဟိုတ်မထေက်ကဵုအာ မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ အာတဴတၞဟ်နပွမဗဵုသ္ၚေဝ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဇက်တိတ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီသ္ၚေဝ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ အာတဴ တၞဟ်နပွမဗဵုသ္ၚေဝ် အၚ်္ဂပၞာန်မွဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ယြဴပ္ဍဲဌာန်မထေက်ကဵုညာတ်မွဲ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဗဵုသ္ၚေဝ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ သၠးကၠေံ ဥပစာမထေက်ကဵုညာတ်တုဲ ဗဵုသ္ၚေဝ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံဇက်တိတ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဇက်တိတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံဇက်တိတ်ဒှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံဇက်တိတ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံဇက်တိတ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

316) ဒတူဒၟံၚ်ပ္ဍဲအာရှာမ်တုဲ ဗဵုသ္ၚေဝ်မ္ဂး၊ ကၠုၚ်တဴ ဌာန်ခမဳဒတူကီု ဌာန်ဂဇအ်ကီု ဌာန်တိက်ကီုမ္ဂး၊ ဃောအာတဴဒစးတရဴ ညာတ်ဒးမ္ဂး၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မထေက်ကဵုအာ မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ် အာမ္ဂး၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် အာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဥယျုတ္တသေနာသိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမတုဲရ။

၅.၅.၉။ သေနာဝါသသိက္ခာပိုဒ်

317) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကမၠောန်ကေၚ်ကာထေက်ဒးသ္ပနွံတုဲ အာတဴဒပ်ပၞာန်တုဲမ္ဂး ပဒတဴထောံ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန် လောန်လတူပိဗ္တံအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ပဒတဴ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်အိုတ်ရော? ယြဴပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမဂယိုၚ်လမျီု ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမလွဳမြိမြန်ကောန်သမ္ဘာ သ္ဒးပဒတဴ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်အိုတ်ရ၊ ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ကလိဂွံဒဒှ်မၞိဟ်ခိုဟ်ဟွံသေၚ်ရ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဂပ်ဝ်ကလိဂွံဒဒှ်မၞိဟ် ဗွဲဟွံဒးရးရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပဒတဴ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန် လောန်လတူပိဗ္တံအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ပဒတဴ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန် လောန်လတူပိဗ္တံအိုတ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ပဒတဴ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန် လောန်လတူပိဗ္တံအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚသၟး (မူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

318) “တၞဟ်နပွမအာဒပ်ပၞာန် ဟိုတ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲနွံ ကုခမဳဂှ်မ္ဂး၊ ခမဳဂှ် လုကဴၜါဗ္တံပိဗ္တံဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်ပဒတဴပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ရ၊ လောန်လတူၜါဗ္တံပိဗ္တံဂှ် ပဒတဴမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်သေနာဝါသသိက္ခာပိုဒ်

319) တၞဟ်နပွမအာဒပ်ပၞာန် ဟိုတ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲနွံ ကုခမဳဂှ်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် ယြဴဟိုတ်မွဲနွံမ္ဂး၊ ကမၠောန်ကေၚ်ကာထေက်ကဵုဒးသ္ပနွံမ္ဂး။ ခမဳဂှ် လုကဴၜါဗ္တံပိဗ္တံဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်ပဒတဴ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ရ မ္ဂးဂှ် လုကဴၜါဗ္တံပိဗ္တံဂမၠိုၚ် ပဒတဴမာန်ရ။ လောန်လတူၜါဗ္တံပိဗ္တံဂှ် ပဒတဴ မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲမရနုက်ကဵုပန်ဂှ် စဵုကဵုတ္ၚဲပၠိုတ် ပဒတဴပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

320) ပ္ဍဲအရာလောန်ပိဗ္တံ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီလောန်ပိဗ္တံဒှ်တုဲ ပဒတဴ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ် ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာလောန်ပိဗ္တံ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ပဒတဴ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာလောန်ပိဗ္တံ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီယုက်ဒေတ်ဒှ်တုဲ ပဒတဴ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာယုက်ဒေက်သၟဝ်ပိဗ္တံ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီလောန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာယုက်ဒေတ်သၟဝ်ပိဗ္တံ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာယုက်ဒေတ်သၟဝ်ပိဗ္တံ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီယုတ်ဒေက်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

321) ပဒတဴ ၜါဗ္တံပိဗ္တံဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ ပဒတဴယုတ်ဒေက်သၟဝ်ၜါဗ္တံပိဗ္တံမ္ဂး၊ ပဒတဴ ၜါဗ္တံတုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲမရနုက်ကဵုပိ ကိုပ်ကၠာအရှိုဏ်ဟွံတိုန်ဏီ တိတ်အာတုဲ မွဲလှေ်ပၠန် ပဒတဴမ္ဂး၊ ဂိယဲတုဲ ပဒတဴမ္ဂး၊ ဟိုတ်နူကေၚ်ကာဒးသ္ပကဵုညးဂိယဲတုဲ ပဒတဴမ္ဂး၊ ဒပ်ပၞာန်ဇကုပဒတဴဒၟံၚ်ဂှ်လေဝ် ဒပ်ပၞာန်သအာၚ် ဗိုၚ်လဝ်မ္ဂး၊ ပရိုက်ဘဲမမိက်ကဵုမွဲမွဲ သ္ပဂဗုဓ်ပထုဲမ္ဂး၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲနွံတုဲ ပဒတဴမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သေနာဝါသသိက္ခာပိုဒ် နဝမတုဲရ။

၅.၅.၁၀။ ဥယျောဓိကသိက္ခာပိုဒ်

322) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုပဒတဴထောံ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်လုကဴၜါဗ္တံပိဗ္တံအိုတ်ဂှ် အာတဴ ဌာန်တဝ်စၞေဟ်ကီု ဌာန်မသူဗိုလ်လဗး (ဌာန်စၟဳစၟတ်ရိုဟ်လၟိဟ်ဗိုလ်လဗး) ကီု ဌာန်ပြေၚ်ပၞာန်ကီု ပွမဗဵုပၞာန်ပန်ကၞိပ်ကီုအိုတ်ရ၊ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳမွဲဇကုလေဝ် ဟိုတ်မအာဌာန်တဝ်စၞေဟ်ပၞာန်ဂှ်ရ ဒးအာလဴရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “ယွံတဳလပိုဉ် ပသာ်ရော? သ္ဂောံတဝ်စၞေဟ်ပၞာန် ဗွဲမဒးရးကီုဟာ၊ တဳလပိုဉ်ကလိဂွံၚုဟ်လိၚ်ဂမၠိုၚ်မုစိရော?” ရဴဝွံ သ္ပဂရိုၚ်စရဵု (ဟီုဗျံက်) ခမဳဂှ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် ဟိုတ်နူမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်သ္ပဂရိုၚ်စရဵုဟီုဗျံက်ဂှ်ရ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်အာရ၊ (မုက်မတ်ဟွံကျေဝ် ဒှ်အာရ)။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ကၠုၚ်တဴ တၞဟ်နပွမဗဵုပေဲါတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်အိုတ်ရော? ယြဴပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမဂယိုၚ်လမျီု ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးပွမလွဳမြိမြန်ကောန်သမ္ဘာ သ္ဒးကၠုၚ်တဴ ပေဲါတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်အိုတ်ရ၊ ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ကလိဂွံဒဒှ်မၞိဟ်ခိုဟ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဂပ်ဝ်ကလိဂွံဒဒှ်မၞိဟ် ဗွဲဟွံဒးရးရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂဳဂမၠိုၚ် အာတဴ တၞဟ်နပွမဗဵု ပေဲါတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် အာတဴ တၞဟ်နပွမဗဵု ပေဲါတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် အာတဴ တၞဟ်နပွမဗဵု ပေဲါတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

323) “ခမဳ မပဒတဴပ္ဍဲဒပ်ပၞာန် လုကဴၜါဗ္တံပိဗ္တံဂှ် အာတဴ ဌာန်တဝ်စၞေဟ်ကီု ဌာန်မသူဗိုလ်လဗး (ဌာန်စၟဳစၟတ်ရိုဟ်လၟိဟ်ဗိုလ်လဗး) ကီု ဌာန်ပြေၚ်ပၞာန်ကီု ပွမဗဵုပၞာန်ပန်ကၞိပ်ကီုမ္ဂး၊ (ကုခမဳ) ဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဥယျောဓိကသိက္ခာပိုဒ်

324) ခမဳ မပဒတဴပ္ဍဲဒပ်ပၞာန် လုကဴၜါဗ္တံပိဗ္တံဂှ် မ္ဂးဂှ် ခမဳမပဒတဴ လုကဴၜါဗ္တံပိဗ္တံဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ ဌာန်တဝ်စၞေဟ် မ္ဂးဂှ် ဌာန်ပန်ပေါဟ်ဗာ်ထပက်ရောၚ်။ ဌာန်မသူဗိုလ်လဗး မ္ဂးဂှ် စိၚ်ဂမၠိုၚ် မၞုံဗၞတ်ဝွံအိုတ်ရ၊ ချေံဂမၠိုၚ် မၞုံဗၞတ်ဝွံအိုတ်ရ၊ ကွဳစောတ်ရထာဂမၠိုၚ် မၞုံဗၞတ်ဝွံအိုတ်ရ၊ သရာဲပၞာန်တိုက်ဂမၠိုၚ် မၞုံဗၞတ်ဝွံအိုတ်ရ ရဴဝွံ ပွမရိုဟ်လၟိဟ်ရောၚ်။ ဌာန်ပြေၚ်ပၞာန် မ္ဂးဂှ် နူဌာန်ဝွံ ဩဝ်ကဵုစိၚ်ဂမၠိုၚ်မံၚ်အိုတ်ညိ၊ နူဌာန်ဝွံ ဩဝ်ကဵုချေံဂမၠိုၚ်မံၚ်အိုတ်ညိ၊ နူဌာန်ဝွံ ဩဝ်ကဵုကွဳစောတ်ရထာဂမၠိုၚ်မံၚ်အိုတ်ညိ၊ နူဌာန်ဝွံ ဩဝ်ကဵုသရာဲပၞာန်တိုက်ဂမၠိုၚ်မံၚ်အိုတ်ညိ ရဴဝွံ ပွမစဳရေၚ်ပြေၚ်စွံရောၚ်။ ပၞာန်ပန်ကၞိပ် မ္ဂးဂှ် ဂကောံစိၚ် ဂကောံချေံ ဂကောံကွဳစောတ်ရထာ ဂကောံသရာဲပၞာန်တိုက်ရောၚ်။ စိၚ်ဂမၠိုၚ်ပိပ္ဍိုက်ဂှ် ဒပ်စိၚ်အောန်အိုတ်မ္ဂးရ၊ ချေံဂမၠိုၚ်ပိပ္ဍိုက်ဂှ် ဒပ်ချေံအောန်အိုတ်မ္ဂးရ၊ ကွဳစောတ်ရထာဂမၠိုၚ်ပိပ္ဍိုက်ဂှ် ဒပ်ကွဳစောတ်ရထာအောန်အိုတ်မ္ဂးရ၊ တြုံဂမၠိုၚ်ပန်တၠ မၞုံကဵုလဴပ္ဍဲတဲဂှ် ဒပ်သရာဲပၞာန်တိုက်အောန်အိုတ်မ္ဂးရ။ တၞဟ်နဗဵုသ္ၚေဝ် အာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ယြဴပ္ဍဲဌာန်မထေက်ကဵုညာတ်မွဲ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဗဵုသ္ၚေဝ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သၠးကၠေံဥပစာမထေက်ကဵုညာတ်တုဲ ဗဵုသ္ၚေဝ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ အာတဴ တၞဟ်နပွမဗဵုသ္ၚေဝ် အၚ်္ဂပၞာန်မွဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ယြဴပ္ဍဲဌာန်မထေက်ကဵုညာတ်မွဲ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဗဵုသ္ၚေဝ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ သၠးကၠေံ ဥပစာမထေက်ကဵုညာတ်တုဲ ဗဵုသ္ၚေဝ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

325) ဒတူဒၟံၚ်ပ္ဍဲအာရှာမ်တုဲ ဗဵုသ္ၚေဝ်မ္ဂး၊ ကၠုၚ်တဴ ဌာန်ခမဳဒတူကီု ဌာန်ဂဇအ်ကီု ဌာနတိက်ကီုတုဲ ဗဵုသ္ၚေဝ်တဴ ပွမတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်မ္ဂး၊ ဃောအာတဴဒစးတရဴ ညာတ်ဒးမ္ဂး၊ ကမၠောန်ထေက် ကဵုဒးသ္ပနွံတုဲအာဂှ် ညာတ်ဒးမ္ဂး၊ ပ္ဍဲအခိၚ်မၞုံကဵုပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ညာတ်ဒးမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဥယျောဓိကသိက္ခာပိုဒ် ဒသမတုဲရ။ အစေလကဝဂ် ပဉ္စမတုဲရ။

ဝဂ်ဂှ်ဗွဲခမ္ဍန်

သိက္ခာပိုဒ်ကဵုကွာၚ် သိက္ခာပိုဒ်မဆၚ်စပ်ကဵုဂလာန်ဥပနန္ဒ သိက္ခာပိုဒ်မစပ်ကေုာံဒကာကၠောန်ၜိုတ်ပိသိက္ခာပိုဒ် မဟာနာမသိက္ခာပိုဒ် ပသေနဒဳသိက္ခာပိုဒ် သိက္ခာပိုဒ်ပဒတဴပ္ဍဲဒပ်ပၞာန် သိက္ခာပိုဒ်ဒးလဴ ဣဝွံ စှ်သိက္ခာပိုဒ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ဣဝွံတုန် ဗွဲခမ္ဍန်ရောၚ်။  

၅.၆။ သုရာပနဝဂ်

၅.၆.၁။ သုရာပနသိက္ခာပိုဒ်

326) တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ က္ညဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ဒေသစာရိတ် ပ္ဍဲစေတဳယရးမ္ဂး စိုပ်ကၠုၚ်ကွာန်ဘဒ္ဒဝတိကာရ။ ဂၟာဂၠဴ (ပၟၚ်ဂၠဴ) ပၟၚ်ဗ္ၜေအ် သ္ၚာဗ္ၚ ညးကွာ်တရဴဂမၠိုၚ် သ္ဂောံညာတ်ကေတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မက္ညကၠုၚ်နူဇမ္ၚောဲတုဲ “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် လ္ပက္ညအာသၞေဟ်တၞံကြုက်တေံညိ၊ ပ္ဍဲဘာအဿမပိုဒ်ရသိ သၞေဟ်တၞံကြုက်ဂှ် နာဂ်မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုကြဳဇှ် ဂျိမပြဟ်မသကာတ်မြဟ် ပဒတဴဒၟံၚ်ရကျာ်၊ နာဂ်ဂှ် လ္ပကဵုရာန်သကိုတ်ပြိုက်ပျဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီတိုန်ရဴဝွံမ္ဂး တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဒၟံၚ်ထောံသ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ရ။ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် ။ ပ ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် ဂၟာဂၠဴ (ပၟၚ်ဂၠဴ) ပၟၚ်ဗ္ၜေအ် သၟာဗ္ၚ ညးကွာ်တရဴဂမၠိုၚ် “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် လ္ပက္ညအာသၞေဟ်တၞံကြုက်တေံညိ၊ ပ္ဍဲဘာအဿမပိုဒ်ရသိ သၞေဟ်တၞံကြုက်ဂှ် နာဂ်မဍိုက်တဴကဵုကြဳဇှ် ဂျိမပြဟ်မသကာတ်မြဟ် ပဒတဴဒၟံၚ်ရကျာ်၊ နာဂ်ဂှ် လ္ပကဵုရာန်သကိုတ်ပြိုက်ပျဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် တဳလမၞုံကျာ်တြဲ ဒၟံၚ်ထောံသ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ အတိုၚ်လၟေၚ်လၟေၚ် က္ညဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ဒေသစာရိတ်မ္ဂး စိုပ်ကၠုၚ်ကွာန်ဘဒ္ဒဝတိကာတုဲ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကွာန်ဘဒ္ဒဝတိကာဂှ်ဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်သာဂတ ပြာပ်အာဇရေၚ်ဘာအဿမပိုဒ်ရသိ သၞေဟ်တၞံကြုက်တုဲမ္ဂး လုပ်အာသ္ၚိဇရုၚ်ပၟတ်တုဲ လးကၠေံသၞာလးချောဲတုဲမ္ဂး တက်ထွာဲ သီုမစွံပတန်လဝ်ဇကုဗွဲတပ်တပ် ကဵုကတဵုဗဒှ်သတိ တူရူကဵုကမ္မဋ္ဌာန်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် နာဂ်ဂှ် ညာတ်ဒးတဳလပိုဉ်သာဂတလုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ဗလးယေက်ရ၊ တဳလပိုဉ်သာဂတလေဝ် ဗလးယေက်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် နာဂ်ဂှ် အေၚ်ဒုၚ်ပၞတ်ဒေါသဟွံမာန်တုဲ ဗလးသၞပၟတ်ရ၊ တဳလပိုဉ်သာဂတလေဝ် လုပ်စ တေဇောကသိုဏ်တုဲ ဗလးသၞပၟတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်သာဂတ ကဵုဖအိုတ်ကၠေံကြဳဇှ်နာဂ် နကဵုကြဳဇှ်ဇကုတုဲ ပြာပ်အာကွာန်ဘဒ္ဒဝတိကာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကွာန်ဘဒ္ဒဝတိကာ ဗွဲမမိပ်လဟိၚ်တုဲမ္ဂး က္ညဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အာဒေသစာရိတ် ဍုက်ကောသမ္ဗဳရ။ ဥပးကောန်ဍုၚ်ကောသမ္ဗဳဂမၠိုၚ် “တဳလပိုဉ်သာဂတ တဝ်စၞေဟ်ပၞာန် ကေုာံနာဂ်မပဒတဴ ပ္ဍဲသၞေဟ်တၞံကြုက်ရဂး” ရဴဝွံ သ္ဂောံမိၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ အတိုၚ်လၟေၚ်လၟေၚ် က္ညဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ဒေသစာရိတ်မ္ဂး စိုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်ကောသမ္ဗဳရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဥပးကောန်ဍုၚ်ကောမ္ဗဳဂမၠိုၚ် ဒစးဒုၚ်တၠုၚ်တရဴ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလပိုဉ်သာဂတတုဲ ပ္ဍဲကြဴ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တၠဳပိုဉ်သာဂတတုဲမ္ဂး သီုမဒတူဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲအိုတ်ဂှ် “ယွံတဳလပိုဉ် ကုတဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ် မုရဴဝတ္ထုပစ္စယ်မွဲ ဇြိုၚ်ကဵုကလိဂွံရော? သ္ဍိုက်မၠိုက်လေဝ် ဒှ်ရော? သ္ဂောံစဳရေၚ်တဴ မုရဴဝတ္ထုပစ္စယ်မွဲအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီတုန် ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “ယွံဒကာတအ် သိအရက်မဇြုၚ်ကေဝ် မၞုံယၟုကာပေါတိက ‘မၞုံသာ်ဗကေတ် တုပ်သၟဟ်သာ်ဇိုၚ်ဖရာပ်’ ဂှ် ကုခမဳဂမၠိုၚ် ကလိဂွံလေဝ် ဇြိုၚ်ကဵုကလိဂွံရ၊ သ္ဍိုက်မၠိုက်လေဝ် ဒှ်ရ၊ ဩဝ်စဳရေၚ်တဴ သိအရက်ဂှ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုဥပးကောန်ဍုၚ်ကောသမ္ဗဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဥပးကောန်ဍုၚ်ကောသမ္ဗဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဇၟာပ်သ္ၚိ စဳရေၚ်လဝ် သိအရက်မဇြုၚ်ကေဝ် မၞုံယၟုကာပေါတိကတုဲမ္ဂး သ္ဂောံညာတ်ကေတ် တဳလပိုဉ်သာဂတ မလုပ်ကၠုၚ်ဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် တဳလပိုဉ်သာဂတ ဩဝ်သုၚ်တဴ သိအရက်မဇြၚ်ကေဝ်မၞုံယၟု ကာပေါတိကညိ၊ ယွံတဳလပိုဉ် တဳလပိုဉ်သာဂတ ဩဝ်သုၚ်တဴ သိအရက်မဇြုၚ်ကေဝ်မၞုံယၟုကာပေါတိကညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလပိုဉ်သာဂတအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်သာဂတ ပ္ဍဲဇၟာပ်သ္ၚိ သုၚ်တဴ သိအရက်မဇြၚ်ကေဝ်မၞုံယၟုကာပေါတိကတုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဍုၚ်မ္ဂး လောတ်လောစှေ် ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံခမဳဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် တိတ်ကၠုၚ်နူဍုၚ်မ္ဂး ညာတ်ဒး တဳလပိုဉ်သာဂတ မလောတ်လောဒၟံၚ် ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် ဩဝ်ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်သာဂတအိုတ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် “ခိုဟ်သန်ရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ်” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဝန် ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး ရၚ်တၠုၚ်ကေတ်နၚ် တဳလပိုဉ်သာဂတ ဇရေၚ်အာရှာမ်ဘာတုဲ သ္ပစွံက္ဍိုပ် ဌာန်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတေံတုဲ သတိက်ကဵုအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်သာဂတ ဂေတ်ကလေၚ်တုဲ သ္ပကသဵုဏာဇိုၚ် ဌာန်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတေံတုဲ တိက်တဴရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတေံ သာဂတဂှ် မၞုံကဵုပွမရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ပွမဇအ်သဝ်အောပ်မာ ပ္ဍဲအဲကျာ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ” ရဴဝွံ သၟာန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် မၞုံကဵုပွမရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ပွမဇအ်သဝ်အောပ်မာဂှ် ဍာံပြရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ ယွံခမဳတအ် သာဂတဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် ပွမရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ပွမဇအ်သဝ်အောပ်မာ ပ္ဍဲအဲကျာ် နွံဏီဟာ ရဴဝွံ (သၟာန်ရ)။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပွမရှေ်သှေ် ပွမဇအ်သဝ်အောပ်မာ ဟွံမွဲရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ ယွံခမဳတအ် သာဂတဂှ် တဝ်စၞေဟ်ကၠုၚ်ပၞာန် ကေုာံနာဂ်မပဒတဴ ပ္ဍဲသၞေဟ်တၞံကြုက်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ ရဴဝွံ (သၟာန်ရ)။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပွမတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်ဂှ် ဍာံပြရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ ယွံခမဳတအ် သာဂတဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် တၞဟ်နပွမတဝ်စၞေဟ်ပၞာန် ကေုာံနာဂ်မပဒတဴပ္ဍဲသၞေဟ်တၞံကြုက် သၟဟ်ရထဏီဟာ ရဴဝွံ (သၟာန်ရ)။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ ယွံခမဳတအ် ယြဴသိအရက်မွဲ သုၚ်တုဲ (ဟိုတ်နူဗ္ၜူဂှ်ရ) သညာသမ္တီစ္ဍးအာရ၊ ‘ဝိဝိၚ်ဘိၚ်တၠိၚ်လှၚ်အာရ’၊ သိအရက်ဂှ် ထေက်ကဵုသုၚ်ဟာ ရဴဝွံ (သၟာန်ရ)။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ဟွံထေက်ကဵုသုၚ်ရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ ယွံခမဳတအ် ဟွံထေက် ကုသာဂတရ၊ ဟွံဗဗွဲရ၊ ဟွံသပ္ပါယ်ရ၊ အာကာရအရာခမဳတအ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟွံဂပ်ဝ်ရ၊ ဟွံထေက်ကဵုသ္ပရ။ ယွံခမဳတအ် မုဟိုတ် သာဂတဂှ် သုၚ်သိအရက်ရော? ယွံခမဳတအ် (ပွသာဂတ သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

327) “ဟိုတ်နူပွမသုၚ်စသိအရက် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်သုရာပနာသိက္ခာပိုဒ်

328) သိ မ္ဂးဂှ် သိမခၞံလဝ်နဝိုဟ် သိမခၞံလဝ်နကွာၚ် သိမခၞံလဝ်နပုၚ် သိစုတ်မအရက်မလံက်ချာတုဲမခၞံလဝ် ကဵုစိုန်သကီုကေုာံအရာဝတ္ထုတၞဟ်တၞဟ်တုဲ သိမခၞံလဝ်ရောၚ်။ အရက် မ္ဂးဂှ် အရက်မခၞံလဝ်နူပ္ကဴ အရက်မခၞံလဝ်နသတ် အရက်မခၞံလဝ်နသတ်ဗၠတ် အရက်မခၞံလဝ်နမပ္တံသတ်မုတ်ဒြာတ် အရက်မခၞံလဝ်နကဝ်တၚ်လာဲ ကဵုစိုန်သကီုကေုာံအရာဝတ္ထုတၞဟ်တၞဟ်တုဲ အရက်မခၞံလဝ်ရောၚ်။ သုၚ်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် နကၞုၚ်ကၟတ်သၠခိုဟ်လေဝ် သုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲသိအရက် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ သိအရက်ဒှ်တုဲ သုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲသိအရက်မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ သုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲသိအရက် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ သိအရက်ဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ သုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဟွံသေၚ်ကဵုသိအရက် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ သိအရက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဟွံသေၚ်ကဵုသိအရက် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဟွံသေၚ်ကဵုသိအရက် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ သိအရက်ဟွံသေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 329) သီုဟွံသေၚ်ကဵုသိအရက် ဍာ်ပၠာဲ မၞုံကဵုသာ်သိအရက် သၟူအမြာဲသိအရက်ရှ်သာ် သိအရက်ဂှ် သုၚ်မ္ဂး၊ ပ္ဍဲအရာဖျိန်သွၜဲကီု ပ္ဍဲအရာဖျိန်သွဖျုန်ကီု ပ္ဍဲအရာဖျိန်ကၠေၚ်ကီု ပ္ဍဲတလုဲ (ဂမောဝ်) တၚ်လာဲကီု (တၞဟ်နသၟူအမြာဲဂွံခိုဟ် ဖျိန်စုတ်အရက်ဗၞတ်ညိနာၚ်တုဲ စမ္ဂး)၊ သုၚ်တဴ ဍာ်ပၠာဲ (ဍာ်ဂဥုဲလမ္စံက်) မၞုံကဵုယၟုအရိဋ္ဌ မဟွံသေၚ်ကဵုသိအရက်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သုရာပနသိက္ခာပိုဒ် ပဌမတုဲရ။

၅.၆.၂။ အၚ်္ဂုလိပတောဒကသိက္ခာပိုဒ်

330) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဋ္ဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် နမဆောက်ကယျေက်ကဵုလပုဟ်တဲ သကဵုခမဳကောန်ဂိုဏ်သတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် အီဂြိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဍောၚ်ၜိုတ်ဒှ်တုဲ ဟိုတ်နူကျာယီုတိတ် ယီုလုပ်ပိုတ်အာဂှ်ရ စုတိကလိလောန်စဴရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် နမဆောက်ကယျေက်ကဵုလပုဟ်တဲ သကဵုခမဳ အီဂြိုၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မနဆောက်ကယျေက်ကဵုလပုဟ်တဲ သကဵုခမဳ အီဂြိုၚ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြက ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် နမဆောက်ကယျေက်ကဵုလပုဟ်တဲ သကဵုခမဳ အီဂြိုၚ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

331) “ဟိုတ်နူပွမဆက်ကယျေက်ဝေၚ်ကဵုလပုဟ်တဲ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံၚ်အၚ်္ဂလိပတောဒကသိက္ခာပိုဒ်

332) ဆောက်ကယျေက်ကဵုလပုဟ်တဲ မ္ဂးဂှ် ခမဳဂှ် မိက်ကဵုခမဳအီဂြိုၚ်ဒှ်တုဲ နကဵုဇကုဇကု ဇွိတ်သပေါတ်ဇကုညးသအာၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဒှ်တုဲ နမဆောက်ကယျေက်ကဵုလပုဟ်တဲ ကဵုအီဂြိုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ နမဆောက်ကယျေက်ကဵုလပုဟ်တဲ ကဵုအီဂြိုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵစၟတ်သမ္တီ ခမဳဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ နမဆောက်ကယျေက်ကဵုလပုဟ်တဲ ကဵုအီဂြိုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ နကဵုဇကုဇကု ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကဵုဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နကဵုဝတ္ထုမစပ်ကဵုဇကု ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နကဵုဝတ္ထုမစပ်ကဵုဇကု ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကဵုဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နကဵုဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးဏာ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နကဵုဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးဏာ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမဂပ်ဝ် သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

333) နကဵုဇကု ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု ညးဟွံသေက်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နကဵုဇကုဇကု ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကဵုဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နကဵုဝတ္ထုမစပ်ကဵုဇကု ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နကဵုဝတ္ထုမစပ်ကဵုဇကု ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကဵုဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နကဵုဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးဏာ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နကဵုဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးဏာ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကဵုဇကုမမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နကဵုဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးဏာ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောၚ်ဗလး နၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

334) သီုဟွံမွဲသဘဴ မမိက်ကဵုအီဂြိုၚ်ဂှ် ဇွိတ်သပေါတ်မ္ဂး၊ ဟိုတ်နွံတုဲ ဇွိတ်သပေါတ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ အၚ်္ဂုလိပတောဒကသိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယတုဲရ။

၅.၆.၃။ ဟသဓမ္မသိက္ခာပိုဒ်

335) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ် ပ္ဍဲဍာ်ကြုၚ်အစိရဝတဳအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်သၟိၚ်ဇၞော် ပသေနဒဳကောသလ ကေုာံဂၞကျာ်မလ္လိကာ ပဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲလတူပြာသာဒ်မပြဲရ။ သၟိၚ်ဇၞော် ပသေနဒဳကောသလ ညာတ်ဒး ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ်ပ္ဍဲဍာ်ကြုၚ်အစိရဝတဳတုဲ “ယွံမလ္လိကာ တၠအရှန်တၠအဲဂမၠိုၚ်ဝွံ ဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ် ပ္ဍဲဍာ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုဂၞကျာ်မလ္လိကာရ။ ယွံသၟိၚ်ဇၞော် ဗွဲစၟတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟဂွံပညပ်သိက္ခာပိုဒ်ဏီတုဲလေဝ် ဒှ်ဂွံရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံတီ (သိက္ခာပိုဒ်) ဏီတုဲလေဝ် ဒှ်ဂွံအိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “အဲဂှ်လေဝ် သီုဟွံဒးဂရၚ်ပတီ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတိုက်ရိုက် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲလေဝ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ် ပ္ဍဲဍာ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ မုရဴနဲလဵုမွဲ သ္ဂောံတီကေတ်ညိရော?” ကသပ်ဒှ်ကုသၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလ ကဵုနိမန်ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဏာဒါန်ကဠောံတၚ်လာဲမဇၞော်တုဲ “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် ကဠောံတၚ်လာဲဝွံ ဩဝ်ဗဂိန်ကဵုဒါန် ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ညိ” ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်ကဠောံတၚ်လာဲတုဲ ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလ ကဵုနၚ်ဒါန်ကဠောံတၚ်လာဲဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ” ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ ယွံခမဳတအ် သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလ ညာတ်ကေတ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုရဴပ္ဍဲဌာန်မွဲရော? ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်ဂှ်)— ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ဃောဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ် ပ္ဍဲဍာ်ကြုၚ်အစိရဝတဳဂှ် ညာတ်ဒးရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ် ပ္ဍဲဍာ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

336) “ဟိုတ်နူပွမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ် ပ္ဍဲဍာ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဟသဓမ္မသိက္ခာပိုဒ်

337) ပွမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ် ပ္ဍဲဍာ် မ္ဂးဂှ် ခမဳဂှ် ပ္ဍဲဍာ်မဇြိုဟ်လတူမတ်စိၚ်ဇိုၚ် မိက်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ်ဒှ်တုဲ ဗၠိုပ်လေဝ်ဗၠိုပ်မ္ဂး၊ မံက်လေဝ်မံက်တိုန်မ္ဂး၊ ၜိၚ်လေဝ်ၜိၚ်အာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

338) ပ္ဍဲပွမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ် ပ္ဍဲဍာ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲပွမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ် ပ္ဍဲဍာ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲပွမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ် ပ္ဍဲဍာ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဍာ်မဍာသၟဝ်မတ်စိၚ်ဇိုၚ် မိက်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဝေၚ်ပ္ဍဲဍာ်နကဵုဂၠုၚ်မ္ဂး၊ ဒအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပေါဟ်တက်ဍာ် နကဵုတဲကီု နကဵုဇိုၚ်ကီု နကဵုအှော် (ကောန်လေံ) ကီု နကဵုကဝေက်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ် ဍာ်ကီု ဍာ်သမ်ကီု ဍာ်တှ်ကီု ဍာ်တက်ကီု ဍာ်လွံက်ကီု ဍာ်ပဿဴကီု ဍာ်လၟက်ကီု မၞုံပ္ဍဲနုၚ်ထၟာဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲပွမဟွံဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ် ပ္ဍဲဍာ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂြိုၚ်ဝေၚ်ကတိုၚ်ကမှ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲပွမဟွံဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ် ပ္ဍဲဍာ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲပွမဟွံဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ် ပ္ဍဲဍာ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

339) နသဘဴဟွံမိက်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ်ကီု ဟိုတ်ကိစ္စနွံမ္ဂးကီု တၞီစှေ်ဍာ်တုဲ ဗၠိုပ်လေဝ်ဗၠိုပ်မ္ဂး၊ မံက်လေဝ်မံက်တိုန်မ္ဂး၊ ၜိၚ်လေဝ်ၜိၚ်အာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဟိုတ်မမိက်တတ်ကၠောံအာသြၚ်မွဲလပါ် ဗၠိုပ်လေဝ်ဗၠိုပ်မ္ဂး၊ မံက်လေဝ်မံက်တိုန်မ္ဂး၊ ၜိၚ်လေဝ်ၜိၚ်အာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲမ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဟသဓမ္မသိက္ခာပိုဒ် တတိယတုဲရ။

၅.၆.၄။ အနာဒရိယသိက္ခာပိုဒ်

340) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဃောသိတာရာမ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ကောသမ္ဗဳဂှ် တဳလပိုဉ်ဆန္န ဒ္ဂေတ်သ္ပတဴ ဒ္ဂေတ်မဟဂပ်ဝ်ဒ္ဂေတ်သ္ပရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠဆန္န လ္ပပကမၠောန်မၞုံသဘဴရဴဝွံညိ၊ ကမၠောန်ဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ တဳလပိုဉ်ဆန္န သ္ပဟိုတ်ကဵုမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴတုဲ သ္ပတဴအတိုၚ်ဒ္ဂေတ်သ္ပလၟိုန်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဆန္န သ္ပတဴပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဆန္န တၠအဲ သ္ပတဴပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တၠအဲ မုဟိုတ် သ္ပတဴပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲ သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုၚ်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

341) “ဟိုတ်နူပွမဟွံရှေ်သှေ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်အနာဒရိယသိက္ခာပိုဒ်

342) ပွမဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ မ္ဂးဂှ် ခမဳဂှ် ပွမဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ ပ္ဍဲပူဂိုလ် ပွမဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴပ္ဍဲဓရ် ရဴဝွံ ပွမဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ နွံၜါဂကူရ။ ပွမဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ ပ္ဍဲပူဂိုလ် မ္ဂးဂှ် ခမဳမွဲဇကုဂှ် ဟီုသ္ဂးကၠုၚ် နကဵုပညပ်သိက္ခာပိုဒ်မ္ဂး (ခမဳဒးဒုၚ်ဟီုဂှ်) “ညး (မဟီုသ္ဂးကၠုၚ်) ဝွံ ညးခမဳမဂပ်ဝ်ဗက်ဗ္ဒဴရောၚ်၊ ညးဂပ်ဝ်ပျုတ်ဗ္ဒေက်ရောၚ်၊ ညးမဂပ်ဝ်ဂရိုဟ်ရောၚ်၊ ဂလာန်ခမဳ (ညးမဟီုသ္ဂးကၠုၚ်) ဝွံ ကြက်ဒ္ဂေတ်ဗက်ဟွံသေၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ပပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

ပွမဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ ပ္ဍဲဓရ် မ္ဂးဂှ် ခမဳမွဲဇကုဂှ် ဟီုသ္ဂးကၠုၚ် နကဵုပညပ်သိက္ခာပိုဒ်မ္ဂး၊ ဓရ်ဝွံ မုရဴသာ်လဵု ကၠေံလေဝ်သ္ဂောံကၠေံအာရော? လီုလာ်လေဝ်သ္ဂောံလီုလာ်အာရော? ဗ္ဒန်လေဝ်သ္ဂောံကၠေံဗ္ဒန်အာရော? ရဴဝွံကီု ဟွံမိက်ဒ္ဂေတ်ပညပ်သိက္ခာပိုဒ်ဂှ်တုဲကီု သ္ပပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

343) ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဒှ်တုဲ သ္ပပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ သ္ပပွမဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ သ္ပပွမဟွံရှ်ေသှ်ေမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဟီုသ္ဂးကၠုၚ် နကဵုဂလာန်ပညပ်သိက္ခာပိုဒ် ဟွံသေၚ်မ္ဂး “ဂလာန်ဝွံ ဟွံဒှ်တဴတၞဟ်နအေၚ်သတှ်ေရ၊ ဟွံဒှ်တဴ တၞဟ်နခါလယှ်ကၠေံကိလေသရ၊ ဟွံဒှ်တဴ တၞဟ်နပွမရၚ်တၠုၚ်ကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရ၊ ဟွံဒှ်တဴ တၞဟ်နပွမလီုပလာ်ကိလေသရ၊ ဟွံဒှ်တဴ တၞဟ်နပွမပတိတ်ဇြဟတ်လွဳပရာရ” ရဴဝွံ သ္ပပွမဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဟီုသ္ဂးကၠုၚ်နကဵုပညပ်သိက္ခာပိုဒ်ကီု နဂလာန်ပညပ်သိက္ခာပိုဒ် ဟွံသေၚ်ကီုမ္ဂး “ဂလာန်ဝွံ ဟွံဒှ်တဴ တၞဟ်နအေၚ်သတှေ်ရ၊ ဟွံဒှ်တဴ တၞဟ်နခါလယှ်ကၠေံကိလေသရ၊ ဟွံဒှ်တဴ တၞဟ်နပွမရၚ်တၠုၚ်ကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရ၊ ဟွံဒှ်တဴ တၞဟ်နပွမလီုပလာ်ကိလေသရ၊ ဟွံဒှ်တဴ တၞဟ်နပွမပတိတ်ဇြဟတ်လွဳပရာရ” ရဴဝွံ သ္ပပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

344) “ပွမကတ်ဗတောန်ပါဠိ အ္စာပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဒှ်ရဴဝွံရ၊ ပွမကတ်ဗတောန်အဋ္ဌကထာ ဒှ်ရဴဝွံရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ အနာဒရိယသိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထတုဲရ။

၅.၆.၅။ ဘိံသာပနသိက္ခာပိုဒ်

345) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဘပဠခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် မဒးဒုၚ်ဘပဠဂှ် လရိုအ်ယာံအိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠတအ် မုဟိုတ် လရိုအ်ယာံအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ သၟာန်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဘပဠပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ သ္ဂးအိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဘပဠခမဳအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ဘပဠခမဳအိုတ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ဘပဠခမဳအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

346) “ယြဴခမဳမွဲ ဘပဠခမဳမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဘိံသာပနသိက္ခာပိုဒ်

347) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ဟိုန်ခမဳသအာၚ်။ ဘပဠ မ္ဂးဂှ် မိက်ဘပဠခမဳမွဲသအာၚ်ဒှ်တုဲ ရၚ်တၠုၚ်နၚ် ရုပ်သာ်ကီု ရမျာၚ်ကီု သၟူအမြာဲကီု ရှ်သာကီု တၟတ်ဒွံကီု ဇရေၚ်ဂှ်မ္ဂး၊ ခမဳဂှ် ဖေက်လကိုတ်လေဝ်ကဵုဒှ်၊ ဟွံဖေက်လကိုတ်လေဝ်ကဵုဒှ်၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဟီုသ္ဂးတဴ တရဴကန္တာမၞုံကဵုကမၠတ်ဒမၠကီု တရဴကန္တာမၞုံကဵုသတ်ဒမြိုဟ်ကီု တရဴကန္တာ မၞုံကဵုအပိၚ်သာတ် (လကိုဟ်ဘုတ်တိ) ကီုမ္ဂး၊ ခမဳဂှ် ဖေက်လကိုတ်လေဝ်ကဵုဒှ်၊ ဟွံဖေက်လကိုတ်လေဝ်ကဵုဒှ်၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

348) ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဒှ်တုဲ ဘပဠမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဘပဠမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ဘပဠမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ မိက်ဘပဠ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမွဲဒှ်တုဲ ရၚ်တၠုၚ်နၚ် ရုပ်သာ်ကီု ရမျာၚ်ကီု သၟူအမြာဲကီု ရှ်သာကီု တၟတ်ဒွံကီု ဇရေၚ်ဂှ်မ္ဂး၊ ညးဂှ် ဖေက်လကိုတ်လေဝ်ကဵုဒှ်၊ ဟွံဖေက်လကိုတ်လေဝ်ကဵုဒှ်။ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဟီုသ္ဂးတဴ တရဴကန္တာမၞုံကဵုကမၠတ်ဒမၠကီု တရဴကန္တာမၞုံကဵုသတ်ဒမြိုဟ်ကီု တရဴကန္တာမၞုံကဵုမပိၚ်သာတ် (လကိုဟ်ဘုတ်တိ) ကီုမ္ဂး၊ ညးဂှ် ဖေက်လကိုတ်လေဝ်ကဵုဒှ်၊ ဟွံဖေက်လကိုတ်လေဝ်ကဵုဒှ်၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵု ခမဳမၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

349) သီုဟွံမွဲသဘဴမမိက်ဘပဠ ရၚ်တၠုၚ်နၚ် ရုပ်သာ်ကီု ရမျာၚ်ကီု သၟူအမြာဲကီု ရှ်သာကီု တၟတ်ဒွံကီု ဇရေၚ်ဂှ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟီုလဴကဵု တရဴကန္တာမၞုံကဵုကမၠတ်ဒမၠကီု တရဴကန္တာမၞုံကဵုသတ်ဒမြိုဟ်ကီု တရဴကန္တာမၞုံကဵုအပိၚ်သာတ် (လကိုဟ်ဘုတ်တိ) ကီုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဘိံသာပနသိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမတုဲရ။

၅.၆.၆။ ဇောတိသိက္ခာပိုဒ်

350) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ၜဲလပေါၚ် ဒှ်ဒၞဲါကဵုမသက္ကုဘဲကဵုသတ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံဒြာဲ ဇရေၚ်ဍုၚ်သုသုမာရဂိရိ လုပ်လၟိၚ်ဘဂ္ဂရးဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဥတုသကတ် (မုဟ်ကျာ) စံၚ်ဗဂဵုပၟတ် ဆုဒကုတ်မၞုံကဵုခၟော်မဇၞော်တုဲ ၜံၚ်အိုတ်ရ။ ဇြုံဇာတ်မွဲပ္ဍဲခၟော်ဆုဂှ် ဟိုတ်မဂမ္တဴပၟတ်ဂှ်ရ တိတ်ကၠုၚ်မ္ၚးတုဲ ဗက်ထ္ဍေၚ်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ဒးဂြိပ်အာဌာန်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ဂှ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် စံၚ်ဗဂဵုပၟတ်တုဲ ၜံၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် စံၚ်ဗဂဵုပၟတ်တုဲ ၜံၚ်အိုတ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် တြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် မုဟိုတ်စံၚ်ဗဂဵုပၟတ်တုဲ ၜံၚ်အိုတ်ရော? ယွံခမဳတအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ မမိက်ၜံၚ်ဒှ်တုဲ စံၚ်ဗဂဵုလေဝ်စံၚ်ဗဂဵုပၟတ်မ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုစံၚ်ဗဂဵုမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

351) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဂိယဲဒၟံၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳ မသၟာန်ယဲဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠတအ် ဒုၚ်စရၚ်ဒၟံၚ်ဟာ ယိုပ်ယာပ်ဒၟံၚ်ဟာ” ရဴဝွံ သၟာန် ခမဳဂိယဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတေံ စံၚ်ဗဂဵုပၟတ်တုဲၜံၚ်အိုတ်ရ၊ နပွမၜံၚ်ပၟတ်ဂှ် ဒှ်တသိုခ်ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ၊ ပ္ဍဲလၟုဟ်တုန် “ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပဲါကၠေံဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟဂွံၜံၚ်ပၟတ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံဒှ်တသိုခ်ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ခမဳဂိယဲဂှ် စံၚ်ဗဂဵုပၟတ်တုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုစံၚ်ဗဂဵုပၟတ်တုဲကီု တၞဟ်နၜံၚ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ သီုဟွံဂိယဲ မမိက်ၜံၚ်ဒှ်တုဲ စံၚ်ဗဂဵုလေဝ်စံၚ်ဗဂဵုပၟတ်မ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုစံၚ်ဗဂဵုမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

352) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအရာစံၚ်ဗဂဵုပၟတ်ကၠေၚ်လ္ၚဴကီု ပ္ဍဲအရာစံၚ်ဗဂဵုပၟတ် (တၞဟ်နမပ္တံသွက်ဂွံစံၚ်ဗဗေၚ်) ကီု ပ္ဍဲသ္ၚိဇရုၚ်ပၟတ်ကီု မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဟွံဂပ်ဝ်အိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ဟိုတ်နူဟိုတ်မပ္တံပွမဍေန်ပၟတ် မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ် တၞဟ်နစံၚ်ဗဂဵုပၟတ်ကီု တၞဟ်နပွမဖအောဝ်ကဵုစံၚ်ဗဂဵုပၟတ်ကီုဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

353) “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံဟိုတ်မပ္တံပွမဍေန်ပၟတ် မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ သီုဟွံဂိယဲမမိက်ၜံၚ်ဒှ်တုဲ စံၚ်ဗဂဵုလေဝ်စံၚ်ဗဂဵုပၟတ်မ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုစံၚ်ဗဂဵုမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဇောတိသိက္ခာပိုဒ်

354) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ညးဟွံဂိယဲ မ္ဂးဂှ် စာ်စ္ဍးကေုာံပၟတ်တုဲ ပူဂိုလ်မဒှ်တသိုခ်ရောၚ်။ မိက်ၜံၚ်ဒှ်တုဲ မ္ဂးဂှ် မိက်ကဵုဂမ္တဴတုဲ။ ပၟတ် မ္ဂးဂှ် ဂပ်ဝ်ကဵုသ္ဂးပၟတ်ဟေၚ်ရ။ စံၚ်ဗဂဵုမ္ဂး မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကု စံၚ်ဗဂဵုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဖအောဝ်ကဵုစံၚ်ဗဂဵုမ္ဂး မ္ဂးဂှ် ဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သီုကဵုဖအောဝ်စကာ မွဲအလန်ဟေၚ်ဂှ် စံၚ်ဗဂဵုဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုအလန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံ ဟိုတ်မပ္တံပွမဍေန်ပၟတ် မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ မ္ဂးဂှ် ပဲါကၠေံ ဟိုတ်မပ္တံပွမဍေန်ပၟတ် မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ။

355) သီုကဵုဟွံဂိယဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံဂိယဲဒှ်တုဲ ဟိုတ်မမိက်ၜံၚ်ဂှ်ရ ဝေၚ်ကၠေံဟိုတ်မပ္တံပွမဍေန်ပၟတ် မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ စံၚ်ဗဂဵုလေဝ်စံၚ်ဗဂဵုမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုစံၚ်ဗဂဵုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သီုကဵုဟွံဂိယဲ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟိုတ်မမိက်ၜံၚ်ဂှ်ရ ဝေၚ်ကၠေံ ဟိုတ်မပ္တံပွမဍေန်ပၟတ် မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ စံၚ်ဗဂဵုလေဝ်စံၚ်ဗဂဵုမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုစံၚ်ဗဂဵုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သီုကဵုဟွံဂိယဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂိယဲဒှ်တုဲ ဟိုတ်မမိက်ၜံၚ်ဂှ်ရ ဝေၚ်ကၠေံ ဟိုတ်မပ္တံပွမဍေန်ပၟတ် မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ စံၚ်ဗဂဵုလေဝ်စံၚ်ဗဂဵုမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုစံၚ်ဗဂဵုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ယာပတိုန် ထၞိက်ပၟတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဂိယဲဒၟံၚ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံဂိယဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဂိယဲဒၟံၚ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဂိယဲဒၟံၚ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂိယဲမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

356) ကုမဂိယဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ၜံၚ်ပၟတ် ညးသအာၚ်သ္ပလဝ်ကဵုမ္ဂး၊ ၜံၚ်လ္ၚပၟတ် မစာ်စ္ဍးနူသၞပၟတ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာစံၚ်ဗဂဵုပၟတ်ကၠေၚ်သ္ဍဴကီု ပ္ဍဲအရာစံၚ်ဗဂဵုပၟတ် (တၞဟ်နမပ္တံသွက်ဂွံစံၚ်ဗဗေၚ်) ကီု ပ္ဍဲသ္ၚိဇရုၚ်ပၟတ်ကီု ဟိုတ်နူဟိုတ်မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ်ကီု ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ်ကီု စံၚ်ဗဂဵုလေဝ်စံၚ်ဗဂဵုမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုစံၚ်ဗဂဵုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဇောတိကသိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌမတုဲရ။

၅.၆.၇။ နဟာနသိက္ခာပိုဒ်

357) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် မဒှ်ဒၞဲါကဵုစၞ ကုယန်လမ္စံက်ဂမၠိုၚ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဟုမ်ဒၟံၚ်ဍာ် ပ္ဍဲကြုၚ်တပေါဒအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး “ကြက်ဟုမ်မွဲဟာန်ကေုာံက္ဍိုပ်ရ “ကြက်သ္ပမ္ၚဵုကြာတ်က္ဍိုပ်ရ” ရဴဝွံ အာကြုၚ်တပေါဒတုဲ “တဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ် ဟုမ်ဒၟံၚ်ဍာ်ဟွံတုဲအိုတ်ဏီရ” ရဴဝွံ မၚ်မံၚ်တုဲ မဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် စဵုကဵုတ္ၚဲပၠိုတ် ဟုမ်ဒၟံၚ်ဍာ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး ပ္ဍဲဟွံသေၚ်ကဵုအခိၚ် ‘တ္ၚဲဂၠုမှ’ ဟုမ်ဍာ်မွဲဟာန်ကေုာံက္ဍိုပ် ‘သ္ပမ္ၚဵုကြာတ်က္ဍိုပ်’ တုဲမ္ဂး ဟိုတ်နူကၟာတ်ဒဝ်ထောံတြၚ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပဒတဴပ္ဍဲမ္ၚးဍုၚ်တုဲ သီုကြကောတ်လံက်ဗဗိုဟ် ဟွံလီုလာ်ဏီ ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယးပြဟ်ဟေၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တုဲမ္ဂး ဃောမဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမွဲဂှ်— “ယွံသၟိၚ်ဇၞော် တၠအဲ မုဟိုတ် သီုကြကောတ်လံက်ဗဗိုဟ် ဟွံလီုလာ်ဏီ ပ္ဍဲအခိၚ် နူဂယးပြဟ်ဟေၚ် ကၠုၚ်တဴရော?” ရဴဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ သ္ဂးရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုသၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး တီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာတုဲမ္ဂး သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞဲါတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴကၠာ ပဲါစ္ဍးအာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုခမဳသၚ် ကောံဓရီုတုဲ— “ယွံခမဳတအ် သီုကဵုညာတ်တဴသၟိၚ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်ဗ္ၜတ်တုဲ ခမဳဂမၠိုၚ် ဟုမ်ဍာ်အိုတ်ရဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် တြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် မုဟိုတ် သီုကဵုညာတ်တဴသၟိၚ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်ဗ္ၜတ်တုဲ ဟုမ်ဍာ်အိုတ်ရော? ယွံခမဳတအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ပ္ဍဲအပ္ဍဲလပါ်ဂိတု ‘စှ်သုန်တ္ၚဲ’ ဟုမ်ဍာ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

358) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂမ္တဴ အခိၚ်ဒတူတၠာဲ (အခိၚ်ဥ) မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဟွံဂပ်ဝ်ဒှ်တုဲ ဟွံဟုမ်ဍာ်အိုတ်ရ။ ဟိုတ်မတိက် နကဵုဇကုပဠက်ဇွောဝ်ဂှ်ရ သ္ၚာကေုာံသၞာသတိက်ဒၟံၚ်ဂမၠိုၚ် လီုလာ်အိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂမ္တဴ အခိၚ်ဒတူတၠာဲ (အခိၚ်ဥ) တၞဟ်နဟုမ်ဍာ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲလပါ်ဂိတု ‘စှ်သုန်တ္ၚဲ’ ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ပ္ဍဲအပ္ဍဲလပါ်ဂိတု ‘စှ်သုန်တ္ၚဲ’ ဟုမ်ဍာ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟုမ်ဍာ်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ ဂိတုက္ညၚ်ဂမၠိုၚ် မသှေ်သၟေဟ်မွဲဂိတုလပါ် ဥတုဗြဲမဒှ်ကိုပ်ကၠာမွဲဂိတု ၜါဂိတုလပါ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ အခိၚ်ဂမ္တဴအခိၚ်ဒတူတၠာဲရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာဟုမ်ဍာ်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

359) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဂိယဲဒၟံၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳမသၟာန်ယဲဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠတအ် ဒုၚ်စရၚ်ဒၟံၚ်ဟာ ယိုပ်ယာဒၟံၚ်ဟာ” ရဴဝွံ သၟာန်ခမဳဂိယဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတေံ ပ္ဍဲအပ္ဍဲလပါ်ဂိတု ဂွံဟုမ်ဍာ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒှ်တသိုခ်ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ်တုန် “ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပဲါကၠေံပွမဟုမ်ဍာ်ဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟွံဟုမ်ဍာ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံဒှ်တသိုခ်ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ကုခမဳဂိယဲ တၞဟ်နပွမဟုမ်ဍာ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲလပါ်ဂိတု ‘စှ်သုန်တ္ၚဲ’ ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ပ္ဍဲအပ္ဍဲလပါ်ဂိတု ‘စှ်သုန်တ္ၚဲ’ ဟုမ်ဍာ်မ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟုမ်ဍာ်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ ဂိတုက္ညၚ်ဂမၠိုၚ် မသှေ်သၟေဟ်မွဲဂိတုလပါ် ဥတုဗြဲမဒှ်ကိုပ်ကၠာမွဲဂိတု ၜါဂိတုလပါ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ အခိၚ်ဂမ္တဴအခိၚ်ဒတူတၠာဲ၊ အခိၚ်ဂိယဲရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာဟုမ်ဍာ်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

360) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ကၠောန်သ္ပကမၠောန်ကေၚ်ကာတၟိတုဲပ္ဍဲကြဴ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဟွံဂပ်ဝ်ဒှ်တုဲ ဟွံဟုမ်ဍာ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်မတိက် နကဵုဇကုပဠက်ဇၞော်ဂှ်ရ သ္ၚာကေုာံသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂမၠိုၚ် လီုလာ်အိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကၠောန်ကမၠောန်ကေၚ်ကာ တၞဟ်နဟုမ်ဍာ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲလပါ်ဂိတု ‘စှ်သုန်တ္ၚဲ’ ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ပ္ဍဲအပ္ဍဲလပါ်ဂိတု ‘စှ်သုန်တ္ၚဲ’ ဟုမ်ဍာ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟုမ်ဍာ်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ ဂိတုက္ညၚ်ဂမၠိုၚ် မသှေ်သၟေဟ်မွဲဂိတုလပါ် ဥတုဗြဲမဒှ်ကိုပ်ကၠာမွဲဂိတု ၜါဂိတုလပါ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ အခိၚ်ဂမ္တဴအခိၚ်ဒတူကၠာဲ၊ အခိၚ်ဂိယဲ၊ အခိၚ်ကၠောန်ကမၠောန်ကေၚ်ကာရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာဟုမ်ဍာ်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

361) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ကွာ်တရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲတုဲပ္ဍဲကြဴ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဟွံဂပ်ဝ်ဒှ်တုဲ ဟွံဟုမ်ဍာ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်မတိက် နကဵုဇကုပဠက်ဇွောဝ်ဂှ်ရ သ္ၚာကေုာံသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂမၠိုၚ် လီုလာ်အိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်အာတရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ တၞဟ်နဟုံဍာ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲလပါ်ဂိတု ‘စှ်သုန်တ္ၚဲ’ ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ပ္ဍဲအပ္ဍဲလပါ်ဂိတု ‘စှ်သုန်တ္ၚဲ’ ဟုမ်ဍာ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟုမ်ဍာ်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ ဂိတုက္ညၚ်ဂမၠိုၚ် မသှေ်သၟေဟ်မွဲဂိတုလပါ် ဥတုဗြဲဂမဒှ်ကိုပ်ကၠာမွဲဂိတု ၜါဂိတုလပါ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ အခိၚ်ဂမ္တဴ အခိၚ်ဒတူတၠာဲ၊ အခိၚ်ဂိယဲ၊ အခိၚ်ကၠောန်ကမၠောန်ကေၚ်ကာ၊ အခိၚ်ကွာ်တရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာဟုမ်ဍာ်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

362) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳမဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ဇိၚ်တဴသ္ၚာ ပ္ဍဲအမှဲအကးအိုတ်မ္ဂး တ္ၜန်တ္ၜောဲနှဴရဴတဴ နကဵုကျာ်မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံလက်ကၠိုက်အိုတ်ရ၊ ဗြဲလေဝ် ဗၞတ်ညိနာၚ်ဗၞတ်ညိနာၚ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဟွံဂပ်ဝ်ဒှ်တုဲ ဟွံဟုမ်ဍာ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်မတိက်နကဵုဇကုမဍုက်ဍေက်ဂှ်ရ သ္ၚာကေုာံသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ဂမၠိုၚ် လီုလာ်အိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဗြဲဂူကျာပိုက် မွဲဟာန်ကေုာံလက်ကၠိုက် တၞဟ်နဟုမ်ဍာ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲလပါ်ဂိတု ‘စှ်သုန်တ္ၚဲ’ ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

363) “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ပ္ဍဲအပ္ဍဲလပါ်ဂိတု ‘စှ်သုန်တ္ၚဲ’ ဟုမ်ဍာ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟုမ်ဍာ်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် အခိၚ်အခါရောၚ်၊ ဂိတုက္ညၚ်ဂမၠိုၚ် မသှေ်သၟေဟ်မွဲဂိတုလပါ် ဥတုဗြဲ မဒှ်ကိုပ်ကၠာမွဲဂိတု ၜါဂိတုလပါ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ အခိၚ်ဂမ္တဴအခိၚ်ဒတူတၠာဲ၊ အခိၚ်ဂိယဲ၊ အခိၚ်ကၠောန်ကမၠောန်ကေၚ်ကာ၊ အခိၚ်ကွာ်တရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ၊ အခိၚ်ဗြဲဂူ ကျာပိုက် မွဲဟာန်ကေုာံလက်ကၠိုက်ရ၊ ဣဝွံတုန် ပ္ဍဲအရာဟုမ်ဍာ်ဂှ် အခိၚ်အခါရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်နဟာနသိက္ခာပိုဒ်

364) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ပ္ဍဲအပ္ဍဲလပါ်ဂိတု မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲမယုတ်ဒေက်သၟဝ်လပါ်ဂိတု။ ဟုမ်ဍာ်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် နကဵုခၞိက်ကြကောတ်ကီု နကဵုတိကမၠေတ်ကီု ဟုမ်ဍာ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်သ္ပလွဳပရာ ဇၟာပ်သ္ပလွဳပရာ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲလအိတ်မဟုမ်ဍာ်တုဲဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ မ္ဂးဂှ် ပဲါကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ။ အခိၚ်ဂမ္တဴ မ္ဂးဂှ် ဂိတုက္ညၚ်ဂမၠိုၚ် မသှေ်သၟေဟ်မွဲဂိတုလပါ်ရောၚ်။ အခိၚ်ဒတူတၠာဲ မ္ဂးဂှ် ဥတုဗြဲကိုပ်ကၠာမွဲဂိတုရောၚ်။ ၜါဂိတုလပါ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ “အခိၚ်ဂမ္တဴ အခိၚ်ဒတူတၠာဲ မ္ဂးရ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) ဂပ်ဝ်ဟုမ်ဍာ်ရ။ အခိၚ်ဂိယဲ မ္ဂးဂှ် ယြဴကုခမဳမွဲ စာ်စ္ဍးကေုာံပွမဟုမ်ဍာ်တုဲ ကြက်ဟွံဒှ်တသိုခ်ရ၊ “အခိၚ်ဂိယဲရ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) ဂပ်ဝ်ဟုမ်ဍာ်ရ။ အခိၚ်ကၠောန်ကမၠောန်ကေၚ်ကာ မ္ဂးဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ပြဝိုဏ်လေဝ် ကွဟ်ကၟဟ်မ္ဂး၊ “အခိၚ်ကၠောန်ကမၠောန်ကေၚ်ကာရ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) ဂပ်ဝ်ဟုမ်ဍာ်ရ။ အခိၚ်ကွာ်တရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ မ္ဂးဂှ် ကြက်ကွာ်တရဴ ကဝက်ယောဇနာရ ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) ဂပ်ဝ်ဟုမ်ဍာ်ရ ခမဳဃောကွာ်တရဴ ခမဳကွာ်တရဴတုဲ ဂပ်ဝ်ဟုမ်ဍာ်ရ။ အခိၚ်ဗြဲဂူကျာပိုက် မွဲဟာန်ကေုာံလက်ကၠိုက် မ္ဂးဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် တ္ၜန်တ္ၜောဲနှဴရဴတဴနကဵုကျာမဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံလက်ကၠိုက်အိုတ်မ္ဂး၊ ထၞဟ်ဗြဲဂမၠိုၚ်ၜါထၞဟ်ပိထၞဟ်လေဝ် ဒတုံစှေ်ပ္ဍဲဇကုအိုတ်မ္ဂး၊ “အခိၚ်ဗြဲဂူကျာပိုက် မွဲဟာန်ကေုာံလက်ကၠိုက်ရ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) ဂပ်ဝ်ဟုမ်ဍာ်ရ။

365) ပ္ဍဲမယုတ်ဒေက်သၟဝ်လပါ်ဂိတု မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီယုတ်ဒေက်သၟတ်လပါ်ဂိတုဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဟုမ်ဍာ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမယုတ်ဒေက်သၟဝ်လပါ်ဂိတု မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဟုမ်ဍာ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမယုတ်ဒေက်သၟဝ်လပါ်ဂိတု မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီလောန်ဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံအခိၚ်အခါတုဲ ဟုမ်ဍာ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမလောန်လတူလပါ်ဂိတု မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီယုတ်ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမလောန်လတူလပါ်ဂိတု မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမလောန်လတူလပါ်ဂိတု မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီလောန်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

366) ဟုံဍာ် ပ္ဍဲအခိၚ်အခါမ္ဂး၊ ဟုမ်ဍာ်ပ္ဍဲလပါ်ဂိတုမ္ဂး၊ ဟုမ်ဍာ်လောန်နူလပါ်ဂိတုမ္ဂး၊ ဟုမ်ဍာ် ဟိုတ်မကၠောံအာသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ်မ္ဂး၊ ဟုမ်ဍာ်ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ပစ္စန္တရးဂမၠိုၚ်အိုတ်သီုမ္ဂး၊ ဟုမ်ဍာ် ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ နဟာနသိက္ခာပိုဒ် သတ္တမတုဲရ။

၅.၆.၈။ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏသိက္ခာပိုဒ်

367) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ်ကီု ပြဘာဇ်ဂမၠိုၚ်ကီု နူဍုၚ်သာကေတ သွိုန်ဗပိုန်တရဴအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ ဍုၚ်သာရဝှ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအကြာဂၠံၚ်တရဴ ဒမၠမတာဂမၠိုၚ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ပၠံက်ဗတိုက် ခမဳကေုာံပြဘာဇ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ။ တြုံသကအ်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ် တိတ်ကၠုၚ်နူဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂွံဒမၠမတာဂမၠိုၚ်ဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံဂြပ်တုဲမ္ဂး၊ “တဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ် ဩဝ်က္ညကၠုၚ်အိုတ်ညိ၊ သမ္တီကေတ် သ္ၚာဇကုဇကုဂမၠိုၚ်တုဲ (ရုဲကေတ်ညံၚ်ဟွံဗၠေတ်တုဲ) ဩဝ်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဖအောဝ်ဗလးဏာကလုတ် ဇရေၚ်ခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်တုန် (သွက်ဂွံရုဲစှ်) သမ္တီဟွံဒး ဗွဲမဒးရးအိုတ်ရ။ ညးဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ် ဟွံတီတဴ သ္ၚာဇကုဇကုတအ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုခမဳသၚ်ကောံဓရီုတုဲ ဟီုတွံတဴဂလာန်ဓရ် မဗဗွဲကဵုပွဂှ် မညဳသၟဟ်ကဵုပွဂှ် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲ— “ယွံခမဳတအ် ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး သ္ပဟိုတ်ကဵု ဖဵုတၟေၚ်ဂမၠိုၚ်စှ်ပြကာမတွံဂး (၁) သွက်သ္ဂောံ ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဒုၚ်ဝန်မ္ဂး ဒးရးသန်ရ ဒဒက်တဴကဵုသၚ် (၂) သွက်ဂွံကဵုဒှ်သၚ်ဂမၠိုၚ်ဒှ်တသိုခ် ။ ပ ။ (၉) သွက်ဓရ်ညးသပ္ပုရိုဟ် ‘သာသနာပိပြကာ’ ဂွံတန်တဴအာ (၁၀) သွက်ဂွံယိုက်ဒိုက် ‘ဝိနယ်’ စေဝ်ပၞောန်တုဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

368) “ခမဳမကလိဂွံသ္ၚာတၟိဂှ် ပၞောဝ်ကဵုပွမသ္ပညံၚ်သာ်ဂွံလီုလာ် ပိသာ်ဂမၠိုၚ်မတွံဂး သာ်လမ္စံက်ကီု သာ်လှိုက်သရီုကီု သာ်ဒမျိုၚ်ကီုဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ဒးဂိုၚ်ကေတ် ပွမသ္ပညံၚ်သာ်ဂွံလီုလာ် (ပလီုကၠေံသာ်) မွဲမွဲသာ်ရ၊ ခမဳဂှ် ပၞောဝ်ကဵုပွမသ္ပညံၚ်သာ်ဂွံလီုလာ်ပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံဂိုၚ်ကေတ် ပွမသ္ပညံၚ်သာ်ဂွံလီုလာ် (ပလီုကၠေံသာ်) မွဲမွဲသာ်တုဲ ယဝ်ရသ္ပပြဘိုဂ်ရုၚ်လတက်သ္ၚာတၟိမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏသိက္ခာပိုဒ်

369) တၟိ မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴသ္ၚာမဟဂွံထပက်ကပ္ပဗိန္ဒုဏီရ။ သ္ၚာ မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်ကဵုသ္ၚာဂမၠိုၚ်တြဴဂတှေ် သ္ၚာမွဲမွဲဂတှေ်ရောၚ်။ ပၞောဝ်ကဵုပွမသ္ပညံၚ်သာ်ဂွံလီုလာ်ပိသာ်ဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်သ္ဒးဂိုၚ်ကေတ် ပွမသ္ပညံၚ်သာ်ဂွံလီုလာ် မွဲမွဲသာ်ရ မ္ဂးဂှ် ဗွဲတွဵုယုတ် နကၞုၚ်ကၟတ်သၠခိုဟ်လေဝ် ဂပ်ဝ်သ္ဒးဂိုၚ်ကေတ် (ပွမသ္ပညံၚ်သာ်ဂွံလီုလာ်) ရ။ သာ်လမ္စံက် မ္ဂးဂှ် သာ်ဗရိုတ်လမ္စံက် သာ်တၞးဆုလမ္စံက် ရဴဝွံ သာ်လမ္စံက်နွံၜါဂကူရ။ သာ်လှိုက်သရီု မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴသရီုမဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံဍာ်ရ။ သာ်ဒမျိုၚ် မ္ဂးဂှ် သာ်မနှဴရဴသာ်လမ္စံက်သာ်ထဝ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲဟွံမွဲကဵုစၟတ်ရောၚ်။ ခမဳဂှ် ပၞောဝ်ကဵုပွမသ္ပညံၚ်သာ်ဂွံလီုလာ်ပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံဂိုၚ်ကေတ် ပွမသ္ပ ညံၚ်သာ်ဂွံလီုလာ် မွဲမွဲသာ်တုဲ မ္ဂးဂှ် မွဲမွဲသာ်တုဲ မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်က၆ုပွမသ္ပညံၚ်သာ်ဂွံလီုလာ်ပိသာ်ဂမၠိုၚ် ပွမသ္ပ ညံၚ်သာ်ဂွံလီုလာ်မွဲမွဲသာ်ဂှ် ဗွဲတွဵုယုတ် နကၞုၚ်ကၟတ်သၠခိုဟ်လေဝ် ဟွံဂိုၚ်ကေတ် (ပွမသ္ပညံၚ်သာ်ဂွံလီုလာ်) တုဲ ယဝ်ရသ္ပပြဘိုဂ်ရုၚ်လတက်သ္ၚာတၟိမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

370) ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်ဂိုၚ်ကေတ်ဏီဂှ် (ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်ထ္ပက်ကပ္ပဗိန္ဒုဏီ) မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မဟဂပ်ဝ်ဂိုၚ်ကေတ် (မဟာဂပ်ဝ်ထပက်ကပ္ပဗိန္ဒု) ဒှ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်ဂိုၚ်ကေတ်ဏီဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်ဂိုၚ်ကေတ်ဏီဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမဂပ်ဝ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲဒှ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမဂပ်ဝ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲဂှ် (ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်ထပက်ကပ္ပဗိန္ဒုတုဲ) မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမဟဂပ်ဝ်ဂိုၚ်ကေတ် (မဟဂပ်ဝ်ထပက်ကပ္ပဗိန္ဒု) ဏီမ္ဂး၊ ဒအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဂပ်ဝ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဂပ်ဝ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမဂပ်ဝ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

371) ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ထပက်ကပ္ပဗိန္ဒုတုဲ) သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ကပ္ပဗိန္ဒုလီုအာမ္ဂး၊ ဌာန်ထပက်ကပ္ပဗိန္ဒု အိုဟ်တြေံအာမ္ဂး၊ ဖျပ်ကၠေံ သ္ၚာမထပက်ကပ္ပဗိန္ဒုတုဲ ကေုာံသ္ၚာမဟဂွံထပက်ကပ္ပဗိန္ဒုဏီ ဇိၚ်မ္ဂး၊ ပ္ဍဲဂၠးလတူကီု ပ္ဍဲဇမၠိၚ်အနာပတ်ကီု ပ္ဍဲအနာံနာပတ်ကီု (ယာတ်ဍာပ်နာပ်စုတ်) ထပက်ကပ္ပဗိန္ဒုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏသိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမတုဲရ။

၅.၆.၉။ ဝိကပ္ပနသိက္ခာပိုဒ်

372) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် အလဵုဇကု သ္ပဝိကပ္ပန ‘သ္ပညံၚ်ဂွံစာ်စ္ဍးအာနူဒဒှ်ဂြပ်ဇကု’ သ္ၚာ ကုခမဳမဒှ်ကွးပဒတဴမွဲစွံ ကောဇကုတုဲ သီုဟွံသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ် ‘ပွမအပ်ပြာပ်မွဲလှေ်ပၠန်’ သ္ပပြဘိုဂ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် “ယွံကောန်တၠတအ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာ်ကျဝၚ်ဝွံ အလဵုဇကု သ္ပဝိကပ္ပနသ္ၚာ ကုအဲတုဲ သီုဟွံသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ် သ္ပပြဘိုဂ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုလဴဗ္စ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် အလဵုဇကု သ္ပဝိကပ္ပနသ္ၚာ ကုခမဳတုဲ သီုဟွံသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ်ဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်ရော?” ရဴဝွံ ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဥပနန္ဒ တၠအဲ အလဵုဇကု သ္ပဝိကပ္ပနသ္ၚာကုခမဳတုဲ သီုဟွံသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ်ဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

373) “ယြဴခမဳမွဲ ကုခမဳတြုံကီု ကုခမဳဗြဴကီု ကုသိက္ခမာန်ကီု ကုသာမဏီတြုံကီု ကုသာမဏီဗြဴကီု အလဵုဇကု သ္ပဝိကပ္ပနသ္ၚာတုဲ သီုဟွံသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ်ဂှ် သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဝိကပ္ပနသိက္ခာပိုဒ်

374) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ကုခမဳ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳသအာၚ်။ ခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ဗြဴမဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲဥဘတောသၚ် (သၚ်ခမဳတြုံသၚ်ခမဳဗြဴ) ၜါလပါ်ရောၚ်။ သိက္ခာမာန် မ္ဂးဂှ် ဗြဴမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်လဝ် သိက္ခာပိုဒ်ဂမၠိုၚ်တြဴ လုကဴၜါသၞာံဂမၠိုၚ်တုဲရောၚ်။ သာမဏဳတြုံ မ္ဂးဂှ် ညးမၞုံကဵုသိက္ခာပိုဒ်စှ် ရောၚ်။ သာမဏဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ညးဗြဴမၞုံကဵုသိက္ခာပိုဒ်စှ်ရောၚ်။ အလဵုဇကု မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကု သ္ပဝိကပ္ပနတုဲ။ သ္ၚာ မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်သ္ၚာဂမၠိုၚ်တြဴဂတှေ် ဗွဲတွဵုမယုတ် သ္ၚာမွဲမွဲဂတှေ် မရုပ်ဂပ်ကဵုဝိကပ္ပနရ။ ဝိကပ္ပန မ္ဂးဂှ် ပွမသ္ပဝိကပ္ပနဂတမတ် ပွမသ္ပဝိကပ္ပနကြဴမတ် ရဴဝွံ ဝိကပ္ပနနွံၜါဂကူရောၚ်။ ပွမသ္ပဝိကပ္ပနဂတမတ် မ္ဂးဂှ် သ္ၚာဝွံ သ္ပဝိကပ္ပန ကုတၠအဲရ၊ ဟွံသေၚ်မ္ဂး သ္ပဝိကပ္ပန ကုခမဳမၞုံကဵုယၟုဝွံရ ရဴဝွံ ပွမသ္ပရောၚ်။ ပွမသ္ပဝိကပ္ပနကြဴမတ် မ္ဂးဂှ် သ္ၚာဝွံ တၞဟ်နပွမသ္ပဝိကပ္ပန ကဵုကုတၠအဲရ ရဴဝွံ ပွမသ္ပရ။ ခမဳ (ညးဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်သ္ၚာ) ဂှ် “မိတ်သဟာဲမဍုက်ကေဝ်ဒဒှ်ေဒယှ်တၠအဲ ဟွံသေၚ်မ္ဂး မိတ်သဟာဲမကေၚ်ညာတ်ဂှ် ညးဍေံရော?” ရဴဝွံ ဒးသၟာန်ရ။ ခမဳမၞုံယၟုဝွံ မၞုံယၟုဝွံ ဒှ်မိတ်သဟာဲမဍုက်ကေဝ် ဒဒှ်ေဒယှ်အဲ ဟွံသေၚ်မ္ဂး မိတ်သဟာဲမကေၚ်ညာတ်ရ ရဴဝွံ ဒးဟီုရ။ ခမဳ (ညးဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်သ္ၚာ) ဂှ် “အဲဍိက် ကဵုကုခမဳဂမၠိုၚ် (တၠအဲမဟီု) ဂှ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးတုဲ မွဲလှေ်ပၠန်) ဂြပ်ညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဩဝ်ပြဘိုဂ် လေဝ်ပြဘိုဂ်ညိ၊ ဩဝ်သၠးလေဝ်သၠးညိ၊ ဗွဲမဗဗွဲကဵုဟိုတ် ဩဝ်သ္ပလေဝ်သ္ပညိ” ဒးဟီုရ။ ပွမဟစွံသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ် မ္ဂးဂှ် ကုခမဳဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုရ၊ ကေုာံခမဳဂှ်လေဝ် သီုဟွံဍုက်ကေဝ်ဒဒှ်ေဒယှ် သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

375) ပ္ဍဲအရာဟွံသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ်ဒှ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဟွံသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ သ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ်ဒှ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သ္ပအဓိဋ္ဌာန်မ္ဂးကီု သၠးမ္ဂးကီု ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာမသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ်တုဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာမသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ်တုဲ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအရာမသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ်တုဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ်တုဲမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

376) ခမဳ (ဝိနယ်ဓိုရ်မဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်သ္ၚာ) ဂှ်လေဝ် ကဵုမ္ဂး၊ ကေုာံခမဳဂှ်လေဝ် ဍုက်ကေဝ်ဒဒှ်ေဒယှ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဝိကပ္ပနသိက္ခာပိုဒ် နဝမတုဲရ။

၅.၆.၁၀။ စဳဝရအပနိဓာနသိက္ခာပိုဒ်

377) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဟွံသီဂိုၚ်ဒေပ် ‘ပရိက္ခရာ’ အရပ်စပ်မပ္တံသ္ၚာဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပၞုက်ထောံဗဗေၚ်သ္ၚာ ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် အိုတ်ရ။ ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠတအ် ဩဝ်ကဵုဗဗေၚ်သ္ၚာပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳအိုတ်ရ၊ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဂြိုၚ်ဂအှ်ေအိုတ်ရ၊ ခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် လရိုအ်ယာံအိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် လရိုအ်ယာံအိုတ်ရော?၊ ရဴဝွံ သၟာန်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ပၞုက်ထောံဗဗေၚ်သၞာ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပၞုက်ထောံဗဗေၚ်သ္ၚာ ခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ပၞုက်ထောံဗဗေၚ်သ္ၚာ ခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟဳတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ်ပၞုက်ထောံဗေေၚ်သ္ၚာ ခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

378) “ယြဴခမဳမွဲ ဗဗေၚ်ကီု သ္ၚာကီု သၞာနိသဳဒိုန်ကီု ဒကိုအ် (ဍေၚ်) တၞိၚ်ကီု ဇုက်ကာယဗန်ကီု ဂြပ်ခမဳဂှ် ပၞုက်လေဝ်ပၞုက်ကၠေံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုပၞုက်ကၠေံမ္ဂး၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် မမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ်ဒှ်တုဲလေဝ် ပၞုက်ကၠေံမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်စဳဝရအပနိဓာနသိက္ခာပိုဒ်

379) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ဒဒက်တဴခမဳမွဲသအာၚ်။ ဗဗေၚ် မ္ဂးဂှ် ဗဗေၚ်ပသဲ ဗဗေၚ်တိ ရဴဝွံ ဗဗေၚ်နွံၜါဂကူရ။ သ္ၚာ မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်သ္ၚာဂမၠိုၚ်တြဴဂတှေ် ဗွဲတွဵုမယုတ် သ္ၚာမွဲမွဲဂတှေ် မရုမ်ဂပ်ကဵုဝိကပ္ပနရ။ သၞာနိသဳဒိုန် မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴသၞာမၞုံကဵုတသာဲရောၚ်။ ဒကိုအ်တၞိၚ် မ္ဂးဂှ် ဒကိုအ် (ဍေၚ်) မၞုံကဵုတၞိၚ် ဒကိုအ်ဟွံမွဲကဵုတၞိၚ်ရောၚ်။ ပၞုက်ကၠေံ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကု ပၞုက်ကၠေံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဖအောဝ်ကဵုပၞုက်ကၠေံ မ္ဂးဂှ် ဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သီုကဵုဖအောဝ် စကာမွဲအလန်ဂှ် ပၞုက်ကၠေံ ဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုအလန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဗွဲတွဵုမယုတ် မမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ်ဒှ်တုဲလေဝ် မ္ဂးဂှ် မိက်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ်ဒှ်တုဲ။

380) ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဒှ်တုဲ ဗဗေၚ် သ္ၚာ သၞာနိသဳဒိုန် ဒကိုအ် (ဍေၚ်) တၞိၚ် ဇုက်ကာယဗန် (မမိက်ကဵုမွဲမွဲ) ဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် မမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ်ဒှ်တုဲလေဝ် ပၞုက်လေဝ်ပၞုက်ကၠေံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုပၞုက်ကၠေံမ္ဂး ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ။ ပ ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ဗဗေၚ် သ္ၚာ သၞာနိသိဒိုန် ဒကိုအ် (ဍေၚ်) တၞိၚ် ဇုက်ကာယဗန် (မမိက်ကဵုမွဲမွဲ) ဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် မမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ်ဒှ်တုဲလေဝ် ပၞုက်လေဝ်ပၞုက်ကၠေံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုပၞုက်ကၠေံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပရိက္ခရာအရပ်စပ်မွဲသအာၚ်ဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် မမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ်ဒှ်တုဲလေဝ် ပၞုက်လေဝ်ပၞုက်ကၠေံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုပၞုက်ကၠေံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဗဗေၚ်ကဵုဒှ် သ္ၚာကဵုဒှ် ပရိက္ခရာသအာၚ်ကဵုဒှ် (ဂြပ်) ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် မမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ်ဒှ်တုဲလေဝ် ပၞုက်လေဝ်ပၞုက်ကၠေံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုပၞုက်ကၠေံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵု ခမဳမၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

381) သီုဟွံမွဲသဘဴမမိက်ဂြိုၚ်ဝေၚ်ဂှ် သီဂိုၚ်ဒေပ်လဝ်မ္ဂး၊ စွံလဝ်ဗွဲဟွံဒးရးဂှ် သီုဂိုၚ်ဒေပ်လဝ်မ္ဂး၊ “တွံကဵုဓရ်တုဲမှ ကြက်ကဵုရ” ရဴဝွံ စွံစိုတ်တုဲ သီဂိုၚ်ဒေပ်လဝ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ စဳဝရအပနိဓာနသိက္ခာပိုဒ် ဒသမတုဲရ။ သုရာပနဝဂ် ဆဋ္ဌတုဲရ။

ဝဂ်ဂှ်ဗွဲခမ္ဍန်

သုရာပနသိက္ခာပိုဒ်၊ အၚ်္ဂုလိပတောဒကသိက္ခာပိုဒ်၊ ဥဒကဟသဓမ္မသိက္ခာပိုဒ်၊ အနာဒရိယသိက္ခာပိုဒ်၊ ဘိံသာပနသိက္ခာပိုဒ်၊ ဇောတိသမာဒဟနသိက္ခာပိုဒ်၊ နဟာနသိက္ခာပိုဒ်၊ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏသိက္ခာပိုဒ်၊ သိက္ခာပိုဒ် သ္ပဝိကပ္ပန အလဵုဇကုတုဲ ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲသီုသ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ် မွဲဟာန်ကေုာံအပနိဓာနသိက္ခာပိုဒ်။ ဣဝွံတုန် ဗွဲခမ္ဍန်ရောၚ်။ 

၅.၇။ သပ္ပါဏကဝဂ်

၅.၇.၁။ သဉ္ဇိစ္စသိက္ခာပိုဒ်

382) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန်မဒှ်အရှာမ် အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ မကေၚ်ဒှ်ကၠုၚ်သၟာတ္ၚဂှ် ဟိုတ်မဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက်ခ္ဍာ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ ပန်ပေါဟ်တုဲ ကုတ်ကၠေံက္ဍိုပ်တုဲမ္ဂး၊ ကၞောတ်ဇန်လဝ် ပ္ဍဲကၞောတ် အတိုၚ်လၟေၚ်လၟေၚ်တုဲ စွံပတန်လဝ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠတအ် မုရဴညးမွဲ ပြိုက်ဂစိုတ်ခ္ဍာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံရော? ရဴဝွံ သၟာန်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် အဲဍိက် ပြိုက်ဂစိုတ်လဝ်ရ၊ အဲဍိက် ဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက်ခ္ဍာ်ဂမၠိုၚ်ရ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ မၞုံကဵုစေတနာမမိက်ကဵုချိုတ်ဒှ်တုဲ ပြိုက်ဂစိုတ်သတ်ရော? ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဥဒါယဳ တၠအဲ မၞုံကဵုစိုတ်စေတနာမမိက်ကဵုချိုတ်ဒှ်တုဲ ပြိုက်ဂစိုတ်သတ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

383) “ယြဴခမဳမွဲ မၞုံကဵုစေတနာမမိက်ကဵုချိုတ်ဒှ်တုဲ ပြိုက်ဂစိုတ်သတ်မ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်သဉ္စိစ္စသိက္ခာပိုဒ်

384) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ မၞုံကဵုစေတနာမမိက်ကဵုချိုတ်ဒှ်တုဲ မ္ဂးဂှ် သီုကဵုမတီတဴ သီုကဵုမတီတဴဗွဲမဒးရး သ္ပလွဳတုဲ ဓလီုဍိုက်တုဲ ပွမကလိလောန်ရောၚ်။ သတ် မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴသတ်မဒှ်တိရစ္ဆာန်ရောၚ်။ ပြိုက်ဂစိုတ်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် ကကုတ်ကၠေံ ‘ဇဳဝိတိန္ဒြဳ’ လမျီုမ္ဂး၊ ကဵုစာ်စ္ဍးအာမ္ဂး၊ ကဵုတၞောဝ်လီုလာ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

385) ပ္ဍဲသတ်မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီသတ်ဒှ်တုဲ ပြိုက်ဂစိုတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲသတ်မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ပြိုက်ဂစိုတ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲသတ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီသတ်ဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ပြိုက်ဂစိုတ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုသတ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီသတ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵု သတ်မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုသတ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဟွံသေၚ်ကဵုသတ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

386) ကုခမဳဟွံမွဲကဵုစေတနာ မမိက်ကဵုချိုတ် ခမဳဟွံစွံဒးသတိ ခမဳဟွံတီ ခမဳဟွံမွဲကဵုသဘဴမမိက်ကဵုချိုတ် ခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သဉ္စိစ္စသိက္ခာပိုဒ် ပဌမတုဲရ။

၅.၇.၂။ သပ္ပါဏကသိက္ခာပိုဒ်

387) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴ သ္ပပြဘိုဂ်ဍာ်မၞုံကဵုစၟအိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴ သ္ပပြဘိုဂ်ဍာ်မၞုံကဵုစၟအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴ သ္ပပြဘိုဂ်ဍာ်မၞုံကဵုစၟအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် သီုကဵုမတီတဴ သ္ပပြဘိုဂ်ဍာ်မၞုံကဵုစၟအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

388) “ယြဴခမဳမွဲ သီုကဵုမတီတဴ သ္ပပြဘိုဂ်ဍာ်မၞုံကဵုစၟမ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်သပ္ပါဏကသိက္ခာပိုဒ်

389) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ တီရ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် တီရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟီုလဴကဵုကုခမဳဂှ်အိုတ်ရ။ စၟနွံရ ရဴဝွံ သီုကဵုမတီတဴ ဟိုတ်နူပွမသ္ပပြဘိုဂ် ကြက်ချိုတ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ သီုကဵုမတီတဴ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

390) ဍာ်မၞုံကဵုစၟဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဍာ်မၞုံကဵုစၟဒှ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဍာ်မၞုံကဵုစၟဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဍာ်မၞုံကဵုစၟဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဍာ်ဟၟဲကဵုစၟဒှ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပ္ဍဲဍာ်မဟၟဲကဵုစၟဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဍာ်မၞုံကဵုစၟမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဍာ်မဟၟဲကဵုစၟဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဍာ်မဟၟဲကဵုစၟဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဍာ်ဟၟဲကဵုစၟမ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။

391) မၞုံကဵုစၟရ ရဴဝွံ ဟွံတီတုဲကီု ဟွံမွဲကဵုစၟရ ရဴဝွံ တီတုဲကီု ဟိုတ်နူပွမသ္ပပြဘိုဂ်ကြက်ချိုတ်ဟွံသေၚ်ရ ရဴဝွံ တီတုဲကီု သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သပ္ပါဏကသိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယတုဲရ။

၅.၇.၃။ ဥက္ကောဋနသိက္ခာပိုဒ်

392) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴ အဓိကိုရ်မလလမ်လဝ် ဗွဲမဗဗွဲဓရ်တုဲ တၞဟ်နပွမကဵုသ္ပကမ်မွဲဝါပၠန် “ဟဂွံသ္ပကမ်ဏီရ၊ ကမ် မဂပ်ဝ်သ္ပလဝ်ဗွဲဟွံဒးရးရ၊ ထေက်ကဵုကလေၚ်သ္ပကမ်မွဲဝါပၠန်ရ၊ ဟွံဂွံကဵုလလမ်ဏီရ၊ ကမ် မဂပ်ဝ်လလမ်လဝ် ဗွဲဟွံဒးရးရ၊ ထေက်ကဵုကလေၚ်လလမ်မွဲဝါပၠန်ရ” ရဴဝွံ ခ္ဍဟ်ကတဵုအိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴအဓိကိုရ် မလလမ်လဝ် ဗွဲမဗဗွဲဓရ်တုဲ တၞဟ်နပွမကဵုသ္ပကမ်မွဲဝါပၠန် ခ္ဍဟ်ကတဵုအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴအဓိကိုရ် မလလမ်လဝ် ဗွဲမဗဗွဲကဵုဓရ်တုဲ တၞဟ်နပွမကဵုသ္ပကမ်မွဲဝါပၠန် ခ္ဍဟ်ကတဵုအိုတ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် သီုကဵုမတီတဴ သ္ပပြဘိုဂ်ဍာ်မၞုံကဵုစၟအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

393) “ယြဴခမဳမွဲ သီုကဵုမတီတဴ အဓိကိုရ် မလလမ်လဝ် ဗွဲမဗဗွဲဓရ်တုဲ တၞဟ်နပွမကဵုသ္ပကမ်မွဲဝါပၠန် ခ္ဍဟ်ကတဵုမ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဥက္ကောနသိက္ခာပိုဒ်

394) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ တီရ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် တီရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟီုလဴကဵုကုခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂှ်လေဝ် ဟီုလဴစရ။ ဗွဲမဗဗွဲဓရ် မ္ဂးဂှ် သ္ပလဝ် နသဘဴဓရ်မဍာံစၟတ် နဝိနယ် နဒၠောံဗတောန်ကျာ် (နဉတ်ကမ္မဝါစ်) ရ၊ ပွမသ္ပရဴဝွံ ဗွဲမဗဗွဲကဵုဓရ်မ္ဂးရ။ အဓိကိုရ် မ္ဂးဂှ် ‘ပွမကယျာန်ဓဝါတ်’ ဝိဝါဒါဓိကိုရ်၊ ‘ပွမစောတ်စောဲ’ အနုဝါဒါဓိကိုရ်၊ ‘အာပတ်ထပှ်ဘုံ’ အာပတ္တာဓိကိုရ်၊ ‘ပွမသ္ပကအ်’ ကိစ္စာဓိကိုရ် ရဴဝွံ အဓိကိုရ်နွံပန်ဂကူရ။ တၞဟ်နပွမကဵုသ္ပကမ်မွဲဝါပၠန် ခ္ဍဟ်ကတဵုမ္ဂး မ္ဂးဂှ် “ဟဂွံသ္ပ ကမ်ဏီရ၊ ကမ် မဂပ်ဝ်သ္ပလဝ် ဗွဲဟွံဒးရးရ၊ ထေက်ကဵုကလေၚ်သ္ပကမ်မွဲဝါပၠန်ရ၊ ဟဂွံကဵုလလမ်ဏီရ၊ ကမ် မဂပ်ဝ်လလမ်လဝ် ဗွဲဟွံဒးရးရ၊ ထေက်ကဵုကလေၚ်လလမ်မွဲဝါပၠန်ရ” ရဴဝွံ ခ္ဍဟ်ကတဵုမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

395) ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဓမ္မကအ်ဒှ်တုဲ ခ္ဍဟ်ကတဵုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ခ္ဍဟ်ကတဵုမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ခ္ဍဟ်ကတဵုမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

396) “နသဘဴမဟွံဍာံစၟတ်ကီု နမဒှ်ဝဂ် ‘ပ္ဍဲမွဲသီဓဝ် တန်ဒၟံၚ်တၞဟ်တၞဟ်’ ကီု သ္ပကမ်ကုခမဳဟွံထေက်ကဵုကမ်ရကီု” ရဴဝွံတီတုဲ ခ္ဍဟ်ကတဵုမ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဥက္ကောဋနသိက္ခာပိုဒ် တတိယတုဲရ။

၅.၇.၄။ ဒုဋ္ဌုလ္လသိက္ခာပိုဒ်

397) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန်မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ဟိုတ်မဒးအာပတ်သံဃာဒိသေသ် ပွမတိတ်သုက် မၞုံကဵုစေတနာပြကဋ်ဂှ်ရ “ယွံကောန်တၠအဲဒးအာပတ်သံဃာဒိသေသ် ပွမတိတ်သုက် မၞုံကဵုစေတနာပြာကဋ်ရ၊ လ္ပဟီုလဴ ကုခမဳမမိက်ကဵုသၞမွဲမွဲညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု ကုခမဳမဒှ်ကွးပဒတဴမွဲစွံ ကောဇကုရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳမွဲဇကု ဟိုတ်မဒးအာပတ်သံဃာဒိသေသ် ပွမတိတ်သုက် မၞုံကဵုစေတနာပြကဋ်ဂှ်ရ အာတ်တဴသၚ် ပြဝးမဆေၚ်စပ်ကဵုအာပတ်ဂှ်ရ၊ သၚ်ကဵုပြဝးမဆေၚ်စပ်ကဵုအာပတ်ဂှ် ကုခမဳဂှ်၊ ခမဳဂှ် ပဒတဴဒၟံၚ်ပြဝးမ္ဂး ညာတ်ဒးခမဳဂှ်တုဲ “ယွံကောန်တၠ အဲဍိက်ဟိုတ်မဒးအာပတ်သံဃာဒိသေသ် ပွမပတိတ်သုက် မၞုံကဵုစေတနာပြာကဋ်ဂှ်ရ အာတ်တဴသၚ်ပြဝးမဆေၚ်စပ်ကဵုအာပတ်ဂှ်ရ၊ သၚ်ကဵုပြဝးမဆေၚ်စပ်ကဵုအာပတ်ဂှ် ကုအဲဍိက်ဂှ်ရ၊ အဲဍိက်ဂှ်လေဝ် ပဒတဴဒၟံၚ်ပြဝးရ၊ ယွံကောန်တၠ အဲဍိက် ဟီုလၟိၚ်ပြဝးရ၊ အဲဍိက်ဂှ် ညးဟီုလၟိၚ်ပြဝးရရဴဝွံ တဳလပိုဉ် ဩဝ်ဂိုၚ်သမ္တီညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံကောန်တၠ ပသာ်ရော? ယြဴပူဂိုလ်သအာၚ်မွဲလေဝ် ဒးအာပတ်သံဃာဒိသေသ်ဝွံရ၊ ပူဂိုလ်ဂှ်လေဝ် ဒးသ္ပရဴဝွံဟေၚ်ရဟာ ရဴဝွံသၟာန်ရ။ ယွံကောန်တၠ ဒးသ္ပရဴဝွံဟေၚ်ရ ရဴဝွံသ္ဂးရ၊ ယွံကောန်တၠ တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဝွံ ဟိုတ်မဒးအာပတ်သံဃာဒိသေသ် ပွမတိတ်သုက် မၞုံကဵုစေတနာပြာကဋ်ဂှ်ရ တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒဂှ် “လ္ပဟီုလဴ ကုခမဳမမိက်ကဵုမွဲမွဲညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုကုအဲဍိက်ရဂှ် သ္ဂးရ။ ယွံကောန်တၠ ပသာ်ရော? တၠအဲဂြောပ်ဗ္ဒန်စွံလဝ်ဟာ ရဴဝွံ သၟာန်ရ၊ ယွံကောန်တၠ ဂြောပ်ဗ္ဒန်စွံလဝ်ဂှ် ဍာံပြရ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂှ် သီုကဵုမတီတဴ ဂြောပ်ဗ္ဒန်အာပတ်မရုန်မဵုခမဳရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတၠအဲ သီုကဵုမတီတဴ ဂြောပ်ဗ္ဒန်အာပတ်မရုန်မဵုခမဳရ ဟီုဂှ်ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ သီုကဵုမတီတဴ ဂြောပ်ဗ္ဒန်အာပတ်မရုန်မဵုခမဳရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

398) “ယြဴခမဳမွဲ သီုကဵုမတီတဴ ဂြောပ်ဗ္ဒန်အာပတ်သံဃာဒိသေသ်မရုန်မဵုခမဳမ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဒုဋ္ဌုလ္လသိက္ခာပိုဒ်

399) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ဒဒက်တဴခမဳမွဲသအာၚ်။ တီရ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် တီရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟီုလဴကဵုကုခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂှ်လေဝ် ဟီုလဴစရ။ အာပတ်မရုန်မဵု မ္ဂးဂှ် အာပတ်ပါရာဇ်ပန် သံဃာဒိသေသ်စှ်ပိဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ ဂြောပ်ဗ္ဒန်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် “ခမဳဝွံ (ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်) တီဒးမ္ဂး ကြက်စောဒနာအိုတ်ရ၊ ကြက်ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်အိုတ်ရ၊ ကြက်တ္ၜေဟ်လက်အိုတ်ရ၊ ကြက်ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ကြက်ဟွံကဵုမုက်မတ် ကျေဝ်အိုတ်ရ၊ (အဲ) ဟွံဟီုလဴဗ္စရ” ရဴဝွံ အယာံမာတ်ဖျေံကၠေံသဇိုၚ်ဝန်ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

400) ပ္ဍဲအာတ်ပတ်မရုန်မဵုဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအာပတ်မရုန်မဵုဒှ်တုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအာပတ်မရုန်မဵုဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအာပတ်မရုန်မဵုဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအာပတ်ဟွံရုန်မဵုဒှ်တုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဂြောပ်ဗ္ဒန်အာပတ်ဟွံရုန်မဵုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဂြောပ်ဗ္ဒန် ပွမကလိလောန်မဟွံရုန်မဵု ပွမကလိလောန်ဟွံရုန်မဵုသာမဏဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအာပတ်မဟွံရုန်မဵုဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ အာပတ်မရုန်မဵုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအာပတ်မဟွံရုန်မဵုဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအာပတ်မဟွံရုန်မဵုဂှ် မၞုဴကဵုစၟတ်သမ္တီ အာပတ်မဟွံရုန်မဵုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

401) “ပွမကတဵုဒှ်သေက်ဇဵု ပွကယျာန်ဓဝါတ် ပွမဂိုၚ်ကေတ်ကွေတ်မစှ်ေစး ပွမဟီုဂလာန်စှေ်စးဒဒက်တဴသၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ” ရဴဝွံ ဗှ်ဗၞုဟ်ရဴဝွံ ဟွံဟီုလဴဗ္စမ္ဂး၊ “သၚ်ပါ်ဒကးကီုစရိတ်သၚ် (သၚ်ကရောန်) ကီု ကြက်ကတဵုဒှ်ရ” ရဴဝွံ စွံစိုတ်တုဲ ဟွံဟီုလဴဗ္စမ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။ “ခမဳဝွံ သအဵုသကာတ်ရ၊ ကြမ်ကြသကာတ်မြဟ်ရ၊ ကြက်သ္ပတဴအန္တရာယ်လမျီုကီု အန္တရာယ်သာသနာကီုရ” ရဴဝွံ ပၠုပ်စိုတ်တုဲ ဟွံဟီုလဴဗ္စမ္ဂး၊ ဟိုတ်မဟွံညာတ် ခမဳသအာၚ်ဂမၠိုၚ်မဗဗွဲတုဲ ဟွံဟီုလဴဗ္စမ္ဂး၊ သီုဟွံမွဲပၟိက်ဂြောပ်ဗ္ဒန် ဟွံဟီုလဴဗ္စမ္ဂး၊ “နပွကမၠောန်ဇကု ကြက်ပြာကဋ်ရ” ရဴဝွံ ဗှ်ဗၞုဟ်ရဴဝွံ ဟွံဟီုလဴဗ္စမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဒုဋ္ဌုလ္လသိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထတုဲရ။

၅.၇.၅။ ဥုနဝဳသတိဝဿသိက္ခာပိုဒ်

402) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်မဒှ်ဒၞာဲကဵုစၞ ကုယန်လမ္စံက်ဂမၠိုၚ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ဂှ် ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ် မၞုံယၟုသတ္တရသဝဂ္ဂဳ (ဟိုတ်မၞုံကဵုဂကောံစှ်ထပှ်တၠ) ဒှ်သကအ်မိတ်ပြဝါအိုတ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သၟတ်ကောန်ၚာ်မၞုံယၟုဥပါလိဂှ် ဒှ်ညးဇၞော်သကိုပ်သကရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “ဥပါလိဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် စုတိကလိလောန်စဴအာ မုရဴနဟိုတ်မွဲ ဂျိုၚ်လမျီုဗွဲတသိုခ်တုဲ သီုဟွံဍောၚ်ၜိုတ်လေဝ် ဂွံနွံညိရော?” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုမိမသၟတ်ကောန်ၚာ်ဥပါလိဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် “ဥပါလိဂှ် သ္ဂောံကတ်ဗတောန် ကွတ်ချူလိခ်မ္ဂး ပ္ဍဲအခိၚ်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် စုတိကလိလောန်စဴအာ သ္ဂောံဂျိုၚ်လမျီုဗွဲတသိုခ်ရ၊ ဍောၚ်လေဝ်ဟွံဍောၚ်ၜိုတ်ရ” ရဴဝွံကသပ်ဒှ် ကုမိမသၟတ်ကောန်ၚာ်ဥပါလိဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် “ဥပါလိဂှ် ကတ်ဗတောန် ကွတ်ချူလိခ်မ္ဂး လပုဟ်တဲဂမၠိုၚ် ကြက်ဂိသကေဝ်အိုတ်ရ၊ ဥပါလိသ္ဂောံကတ်ဗတောန် ကွတ်တော်ဂၞန်ဟေၚ်မှ ပ္ဍဲအခိၚ်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် စုတိကလိလောန်စဴအာ သ္ဂောံဂျိုၚ်လမျီုဗွဲတသိုခ်ရ၊ ဍောၚ်လေဝ်ဟွံဍောၚ်ၜိုတ်ရ” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုမိမသၟတ်ကောန်ၚာ်ဥပါလိဂမၠိုၚ်ပၠန်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် “ဥပါလိဂှ်ကတ်ဗတောန်ကွတ်တော်ဂၞန်မ္ဂး ကြက်သြိုဟ်ဂိထအံၚ်ဒှ် (ဒဒိုခ်) ရ၊ ဥပါလိ သ္ဂောံကတ်ဗတောန်ကွတ်ရပ်စရၚ်သြန်ဟေၚ်မှ ပ္ဍဲအခိၚ်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် စုတိကလိလောန်စဴအာ သ္ဂောံဂျိုၚ်လမျီုဗွဲတသိုခ်ရ၊ ဍောၚ်လဝ်ဟွံဍောၚ်ၜိုတ်ရ” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုမိမသၟတ်ကောန်ၚာ်ဥပါလိဂမၠိုၚ်ပၠန်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် “ဥပါလိဂှ် ကတ်ဗတောန်ကွတ်ရပ်စရၚ်သြန်မ္ဂး မတ်ကွိုၚ်သကေဝ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဝွံ မၞုံအလေံဒှ်တသိုခ်အိုတ်ရ၊ မၞုံကဵုဒ္ဂေတ်ဒှ်တသိုခ်အိုတ်ရ၊ သ္ဂောံစ စၞစသုၚ်ခိုဟ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ပ္ဍဲသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ် ဗၠးဗြဲကျာဂမၠိုၚ် သ္ဂောံတိက်အိုတ်ရ၊ ဥပါလိသ္ဂောံသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဟေၚ်မှ ပ္ဍဲအခိၚ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် စုတိကလိလောန်စဴအာ သ္ဂောံဂျိုၚ်လမျီုဗွဲတသိုခ်ရ၊ ဍောၚ်လေဝ်ဟွံဍောၚ်ၜိုတ်ရ” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုမိမသၟတ်ကောန်ၚာ်ဥပါလိဂမၠိုၚ်ပၠန်ရ။ သၟတ်ကောန်ၚာ်ဥပါလိ သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ပွမချပ်ဟီုသ္ဂး မိမဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟတ်ကောန်ၚာ်ဥပါလိ ပြာပ်အာဇရေၚ်သၟတ်ကောန်ၚာ်သကအ်မိတ်ပြဝါဂမၠိုၚ်တုဲ “ယွံသကအ်တအ် ဩဝ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ကြက်သ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုသၟတ်ကောန်ၚာ်သကအ်မိတ်ပြဝါဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံအမာံ တၠအဲသ္ပခမဳမ္ဂး ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ကြက်သ္ပခမဳအိုတ်ရ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟတ်ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်မိမညးကဵုညးဂမၠိုၚ်တုဲ “နူအဝေါၚ်ခရှ် တၞဟ်နလုပ်စိုပ် အဝေါၚ်ခမဳ ဩဝ်သ္ပကဵုအခေါၚ် ကဵုပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် မိမဂမၠိုၚ်သၟတ်ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “သၟတ်ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီုဝွံ မၞုံကဵုဆန္ဒတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ၊ မၞုံပၟိက်ခိုဟ်ဆာဲအိုတ်ရ” ရဴဝွံ သ္ပကဵုအခေါၚ်အိုတ်ရ။ သၟတ်ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ အာတ်တဴ ဒဒှ်ထပိုဲအိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ပကဵုကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ် ထပိုဲအိုတ်ရ၊ သ္ပကဵုပယျၚ်အိုတ်ရ။ သၟတ်ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဖလာၚ်ဂယးဗ္တံ ဒၠိုက်ကတဵုပြဟ်ပြဟ်တုဲ “ဩဝ်ကဵုတဴယာဂုအိုတ်ညိ၊ ဩဝ်ကဵုတဴ ပုၚ်အိုတ်ညိ၊ ဩဝ်ကဵုတဴ စၞစအိုတ်ည” ရဴဝွံ လရိုဟ်ကေတ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠတအ် စဵုကဵုတ္ၚဲတၟးဗၠေၚ်ဗၠေၚ် ဩဝ်လၟတ်မၚ်လ္ဇအိုတ်ညိကၠာ၊ ယဝ်ယာဂုနွံမ္ဂး ကြက်သ္ဂောံသုၚ်ယာဂုအိုတ်ရ။ ယဝ်ပိဏ္ဍပါတ်နွံမ္ဂး ကြက်သ္ဂောံပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ ယဝ်စၞစနွံမ္ဂး ကြက်သ္ဂောံသ္ၚာဲအိုတ်ရ၊ ယဝ်ယာဂု ပုၚ် စၞစဟွံမွဲမ္ဂး ဂေတ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ကြက်သ္ဂောံပြဘိုဂ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ခမဳကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဟီုလှေံရဴဝွံလေဝ် “ဩဝ်ကဵုတဴယာဂုအိုတ်ညိ၊ ဩဝ်ကဵုတဴပုၚ်အိုတ်ညိ၊ ဩဝ်ကဵုတဴစၞစအိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးတုဲ လရိုအ်ဒၟံၚ်အတိုၚ်လရိုအ်လၟိုန် အိုတ်ဟေၚ်ရ။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဖလာၚ်ဂယးဗ္တံ ဒၠိုက်ကတဵုပြဟ်ပြဟ်မ္ဂး သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဗရုရမျာၚ်လရိုအ်ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ်တုဲ “ယွံအာနန္ဒ ဗရုရမျာၚ်လရိုအ်ကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴဟိုတ်နူဟိုတ်မွဲရော?” ရဴဝွံ သၟာန်တဳလပိုဉ်အာနန္ဒရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်အာနန္ဒ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုဂကောံခမဳ ကောံဓရီုတုဲမ္ဂး— “ယွံခမဳတအ် ခမဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴ သ္ပကဵုပယျၚ် ပူဂိုလ်မဟွံပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဏီအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဲပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် တြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် မုဟိုတ် သီုကဵုမတီတဴ သ္ပကဵုပယျၚ် ပူဂိုလ်မဟွံပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဏီအိုတ်ရော? ယွံခမဳတအ် ပူဂိုလ်မဟွံပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဏီဂှ် အေၚ်ဒုၚ်ပရိုက်ၜိုဟ်ပရိုက်ဂမ္တဴ ပွမဗျဵုတဟၚ် ပွမထၚ် တၟတ်ဒွံဂမိတ်ရုဲပၠာ၊ ဇၚ်ရာဲ၊ ကျာ၊ ဂမ္တဴတ္ၚဲ၊ ဇြုံဂဂဳအယဴဂမၠိုၚ်ဟွံမာန်ရ၊ ဒှ်ညးမၞုံသဘဴ ပွမအေၚ်ဒုၚ်ဂလာန်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်သ္ဂးဗွဲဟွံဒးရး မကၠုၚ်စိုပ်ဗွဲဟွံဒးရးကီု ဒဒိုခ်ဝေဒနာဂမၠိုၚ် မဒှ်ဃောမကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဇကု မသကာတ်မြဟ်ကြမ်ကြ မရိၚ်ကတၚ်ဂိသကဝ် မဟွံသာယျေန် မဟွံထေက်ကဵုသ္ဍိုက်မၠိုက် မရၚ်တၠုၚ်ဏာလမျီုကီု ဟွံမာန်ရ။ ယွံခမဳတအ် ပူဂိုလ်ပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဟေၚ် အေၚ်ဒုၚ်ပရိုက်ၜိုဟ် ပရိုက်ဂမ္တဴ ။ ပ ။ ဒှ်ညးမၞုံသဘဴ ပွမအေၚ်ဒုၚ်မာန်ရ။ ယွံခမဳတအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

403) “ယြဴခမဳမွဲ သီုကဵုမတီတဴ သ္ပကဵုပယျၚ် ပူဂိုလ်မဟွံပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဏီမ္ဂး၊ ပူဂိုလ်မဟွံပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဏီဂှ်လေဝ် ဟွံဒှ်ခမဳရ၊ ခမဳမသ္ပကဵုပယျၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂပ်ဝ်ဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ (ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်အိုတ်ရ) ကုပူဂိုလ်သ္ပဥပဇ္ၛာယ်တုဲ သ္ပကဵုပယျၚ်ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ဝွံရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဥုနဝဳသတိဝဿသိက္ခာပိုဒ်

404) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ တဳရ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် တီရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟီုလဴကဵုကုခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂှ်လေဝ် ဟီုလဴစရ။ ဟွံပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဏီ မ္ဂးဂှ် ပူဂိုလ်မဟွံအာစိုပ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဏီ။ ကြက်သ္ပကဵုပယျၚ်ရ ရဴဝွံ ဂၠာဲသ္ၚေဝ် ဂိုဏ်ကီု အ္စာကမ္မဝါစ်ကီု ဗဗေၚ်ကီု သ္ၚာကီုမ္ဂး၊ သိမ်လေဝ် သၟိတ် (ထ္ၜုတ်) မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နကဵုဉတ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ နကဵုကမ္မဝါစ်ဂမၠိုၚ်ၜါဝါ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲလအိတ်ကမ္မဝါစ် ကုအ္စာဥပဇ္ၛာယ်ဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ ကုဂိုဏ်ကီု ကုအ္စာကမ္မဝါစ်ကီု ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

405) ပ္ဍဲမဟွံပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဏီ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟွံပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဏီဒှ်တုဲ သ္ပကဵုပယျၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမဟွံပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဏီ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ သ္ပကဵုပယျၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဟွံပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဏီ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဒှ်တုဲ သ္ပကဵုပယျၚ်မ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပ္ဍဲမပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဏီမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံမ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။

406) ပ္ဍဲမဟွံပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဏီ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဒှ်တုဲ သ္ပကဵုပယျၚ်မ္ဂး ပ္ဍဲမပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဒှ်သ္ပကဵုပယျၚ်မ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဥုနဝဳသတိဝဿသိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမတုဲရ။

၅.၇.၆။ ထေယျသတ္တသိက္ခာပိုဒ်

407) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဲပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထိပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် သၟာဗၞိက်ကွဳတၠ နူဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်မိက်ဂွံအာဒိုဟ်ပလိုတ်ရ။ ခမဳမွဲဇကုဂှ် “အဲလေဝ် မိက်ဂွံအာ ကေုာံ (ကရောံ) ဒကာတအ်ညးဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ။ ယွံတဳလပိုဉ် ပိုဲဍိက်တအ်ညးဂမၠိုၚ်တုန် ကြက်ပါဲဗလေတ်ကၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ အခိၚ်မဟီုတိုန်ဂှ် ယွံဒကာတအ် ဩဝ်တီအိုတ်ညိ၊ (ဩဝ်ကၠိုဟ်ခၠၚ်အိုတ်ညိ) ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ပၟၚ်ကၚ်ဂမၠိုၚ် “သၟာဗၞိက် ကြက်ပါဲဗလေတ်အခေါန်ကၚ်ၚာ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။ ပၟၚ်ကၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် စွံပတန်လဝ်ပၟၚ်ပၟဲ ပ္ဍဲအကြာဂၠံၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ပၟၚ်ကၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ရပ်ပၠံၚ်ကေတ် သၟာဗၞိက်တုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် တဳလပိုဉ် သီုကဵုမတီတဴ မုဟိုတ်ကွာ်တရဴမွဲဟာန်ကေုာံသၟာဗၞိက်ကမၠတ်ရော?” ရဴဝွံ သ္ပပလာဲပထုဲ ခမဳဂှ်တုဲ ဗလးကၠေံအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် အာဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂှ် သီုကဵုမတီတဴ ကသေံကၟဝ်ကေုာံညးဗၞိက်ကမၠတ်မွဲစွံတုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓါန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ မွဲဂၠံၚ်ဓဝ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳ တၠအဲ သီုကဵုမတီတဴ ကသေံကၟဝ်ကေုာံညးဗၞိက်ကမၠတ်မွဲစွံတုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓါန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ မွဲဂၠံၚ်ဓဝ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠအပိုဉ်တြဲပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ သီုကဵုမတီတဴကသေံကၟဝ်ကေုာံညးဗၞိက်ကမၠတ်မွဲစွံတုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓါန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ မွဲဂၠံၚ်ဓဝ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ 408) “ယြဴခမဳမွဲ သီုကဵုမတီတဴ ကသေံကၟဝ်ကေုာံညးဗၞိက်ကမၠတ်မွဲစွံတုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓါန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ မွဲဂၠံၚ်ဓဝ်မ္ဂး၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် အာမ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ထေယျသတ္ထသိက္ခာပိုဒ်

409) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ တဳရ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် တီရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟီုလဴကဵုကုခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂှ်လေဝ် ဟီုလဴစရ။ ညးဗၞိက်ကမၠတ် မ္ဂးဂှ် ကမၠတ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပကမၠောန်ကမၠတ်တုဲ မဟဂွံသ္ပကမၠောန်ကမၠတ်ဏီ ကၠတ်ကေတ် သၟိၚ် (ဂြပ်သၟိၚ်) တုဲလေဝ် အာအိုတ်ရ၊ အခေါၚ်ကၚ်ၚာ်လေဝ် ဗလေတ်ပါဲအိုတ်ရ။ မွဲစွံ မ္ဂးဂှ် မွဲဂကောံဓဝ်ရောၚ်။ ကသေံကၟဝ်တုဲ မ္ဂးဂှ် “ယွံဒကာ အာအိုတ်ရ ယွံတဳလပိုဉ် အာအိုတ်ရ၊ ယွံတဳလပိုဉ်အာအိုတ်ရ ယွံဒကာ အာအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဏအ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲယးကီု ပ္ဍဲကလဳတေံကီု အာအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ကသေံကၟဝ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကွာန်မသ္ၚောဲခရာမွဲစာၚ်ပဝ် ဇၟာပ်ကွာန်မွဲဇၟာပ်ကွာန်မွဲ ‘ရိုဟ်ကွာန်မွဲ ရိုဟ်ကွာန်မွဲ’ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲတရဴဂြိုပ် မဟွံသေၚ်ကဵုကွာန်တုန်ဇၟာပ်ကဝက်ယောဇနာ ဇၟာပ်ကဝက်ယောဇနာ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

410) ညးဗၞိက်ကမၠတ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဗၞိက်ကမၠတ်ဒှ်တုဲ ကသေံကၟဝ်တုဲသွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓါန်မဂၠိုၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်မ္ဂး ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် အာတဴမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲညးဗၞိက်ကမၠတ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ကသေံကၟဝ်တုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓါန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ မွဲဂၠံၚ်ဓဝ်မ္ဂး၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် အာတဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ညးဗၞိက်ကမၠတ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဗၞိက်ကမၠတ်ဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ကသေံကၟဝ်တုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓါန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်မ္ဂး၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် အာတဴမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳ ကသေံကၟဝ်ရ၊ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဟွံကသေံကၟဝ်အိုတ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုညးဗၞိက်ကမၠတ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီညးဗၞိက်ကမၠတ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ် ကဵုညးဗၞိက်ကမၠတ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵု ညးဗၞိက်ကမၠတ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဗၞိက်ကမၠတ်ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။

411) ဟွံကသေံကၟဝ်တုဲ အာအိုတ်မ္ဂး မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကသေံကၟဝ်တုဲ ခမဳ ဟွံကသေံကၟဝ်မ္ဂး၊ ပွမချိၚ်ဖါပ်ဆောတ်ယောၚ်တုဲ အာအိုတ်မ္ဂး၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ထေယျသတ္ထသိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌတုဲရ။

၅.၇.၇။ သံဝိဓါနသိက္ခာပိုဒ်

412) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳမွဲဇကု အာဍုၚ်သာရဝှ် ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ကောသလရးဂမၠိုၚ်မ္ဂး လောန်ၜက်အာ တြၚ်ကွာန်မွဲမဟွံပြာကဋ်ရ။ ဗြဴမွဲဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ကယျာန်ဓဝါတ်သေက်ဇဵု ကဵုတြုံတၠသ္ၚိတုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူကွာန်မ္ဂးညာတ်ဒးခမဳဂှ်တုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် တဳလပိုဉ်က္ညအာ မုရဴဌာန်မွဲရော?” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီရ။ ယွံဒေံဗြဴ အဲကြက်အာဍုၚ်သာရဝှ်ရ ရဴဝွံ သ္ဂးတဴမ္ဂး အဲဍိက်ဗြဴ မိက်ဗက်အာမွဲဟာန်ကေုာံ တဳလပိုဉ်ရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံဒေံဗြဴ (ဩဝ်ဗက်ကၠုၚ်ညိ) ကြက်အာရ (ရဴဝွံသ္ဂးတုဲ အာတဴရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တြုံတၠသ္ၚိဗြဴဂှ် တိတ်ကၠုၚ်နူကွာန်တုဲ “ယွံနာဲတအ် ညာတ်တဴ ဗြဴမၞုံသဘဴရဴဝွံ အိုတ်ဟာ” ရဴဝွံ သၟာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံကောန်နာဲ ဗြဴဂှ် ဗက်အာကေုာံခမဳမွဲစွံရ ရဴဝွံ (သ္ဂးအိုတ်ရ)။ တြုံဂှ်ဗက်အာလၟေၚ်တုဲ ရပ်ကေတ်ခမဳဂှ်တုဲမ္ဂး ဂဒုထၞက်တုဲ ဗလးကၠေံရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် သီုမၚုၚ်ၚဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၟဝ်တမ်ဆုမွဲဂှ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗြဴဂှ် “ယွံကော ခမဳဂှ် ဟွံကောဏာအဲရ၊ ဗွဲစၟတ်တုန် အဲဟေၚ် အာကေုာံခမဳဂှ်မွဲစွံရ၊ ခမဳဂှ် ဒုဟ်ဟွံမွဲရ၊ ဩဝ်အာညိ ဩဝ်ကလအ်ဝန်စဝ် ‘ကဵုအေၚ်ဒုၚ်’ ခမဳဂှ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုတြုံဂှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် အာဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂှ် သီုကဵုမတီတဴ ကသေံကၟဝ်ကေုာံမာတုဂါမ်မွဲစွံတုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓါန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳ တၠအဲ သီုကဵုမတီတဴ ကသေံကၟဝ်ကေုာံမာတုဂါမ်မွဲစွံတုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓါန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်ရ ဟီုဂှ် ဍာ်ပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဲပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ် တၠအဲ သီုကဵုမတီတဴ ကသေံကၟဝ်ကေုာံမာတုဂါမ်မွဲစွံတုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓါန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

413) “ယြဴခမဳမွဲ သီုကဵုမတီတဴ ကသေံကၟဝ်ကေုာံမာတုဂါမ်မွဲစွံတုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓါန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ မွဲဂၠံၚ်ဓဝ်မ္ဂး၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် အာမ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်သံဝိဓါနသိက္ခာပိုဒ်

414) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ မာတုဂါမ် မ္ဂးဂှ် ဗြဴမၞိဟ်ရောၚ်၊ လကိုဟ် (ဒေဝတဴ) ဗြဴ ဟွံသေၚ်၊ ပြိုတ်ဗြဴ ဟွံသေၚ်၊ တိရိစ္ဆာန်ဗြဴ ဟွံသေၚ်၊ မၞိဟ်ဗြဴ မသၟဟ်စောံ တၞဟ်နတီကၠိုဟ်ခၠၚ် ဂလာန်ခိုဟ် ဂလာန်ဟွံခိုဟ်ဂလာန်ရုန်မဵု ဂလာန်ဟွံရုန်မဵုရောၚ်။ မွဲစွံ မ္ဂးဂှ် မွဲဂကောံဓဝ်ရောၚ်။ ကသေံကၟဝ်တုဲ မ္ဂးဂှ် “ယွံဒေံဗြဴ အာအိုတ်ရ ယွံတဳလပိုဉ် အာအိုတ်ရ၊ ယွံတဳလပိုဉ်အာအိုတ်ရ ယွံဒေံဗြဴ အာအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဏအ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲယးကီု ပ္ဍဲကလဳတေံကီု အာအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ကသေံကၟဝ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကွာန်မသ္ၚောဲခရာမွဲစာၚ်ပဝ် ဇၟာပ်ကွာန်မွဲ ဇၟာပ်ကွာန်မွဲ ‘ရိုဟ်ကွာန်မွဲ ရိုဟ်ကွာန်မွဲ’ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲတရဴဂြိုပ် မဟွံသေၚ်ကဵုကွာန်တုန် ဇၟာပ်ကဝက်ယောဇနာ ဇၟာပ်ကဝက်ယောဇနာ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

415) ပ္ဍဲမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မာတုဂါမ်ဒှ်တုဲ ကသေံကၟဝ်တုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴတရဴအဓါန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်မ္ဂး ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် အာတဴမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ကသေံကၟဝ်တုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓါန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ မွဲဂၠံၚ်ဓဝ်မ္ဂး ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် အာတဴမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးမာတုဂါမ်ဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ကသေံကၟဝ်တုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓါန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်မ္ဂး ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ် အာတဴမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳ ကသေံကၟဝ်ရ၊ မာတုဂါမ် ဟွံကသေံကၟဝ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကသေံကၟဝ်ကေုာံလကိုဟ် (ဒေဝတဴ) ဗြဴကီု ကေုာံပြိုတ်ဗြဴကီု ကေုာံခမၞုဲဗြဴကီု ကေုာံခမၞုဲဗြဴကီု ကေုာံတိရစ္ဆာန်ဗြဴမပတောံလဝ် မၞိဟ်ကီုမွဲစွံတုဲ သွိုန်ဗပိုန်တဴ တရဴအဓါန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမွဲဂၠံၚ်ဓဝ်မ္ဂး၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကွာန်မွဲသအာၚ်လေဝ်အာတဴမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမာတုဂါမ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုမာတုဂါမ် မၞုံသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုမာတုဂါမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမာတုဂါမ်ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။

416) ဟွံကသေံကၟဝ်တုဲ အာမ္ဂး၊ မာတုဂါမ် ကသေံကၟဝ်တုဲ ခမဳဟွံကသေံကၟဝ်မ္ဂး ပွမချိၚ်ဖါပ်ဆောတ်ယောၚ်တုဲ အာမ္ဂး ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် အာမ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သံဝိဓါနသိက္ခာပိုဒ် သတ္တမတုဲရ။

၅.၇.၈။ အရိဋ္ဌသိက္ခာပိုဒ်

417) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ကုခမဳမၞုံယၟုအရိဋ္ဌ မကေၚ်ဒှ် ပ္ဍဲဂကူဂစိုတ်ကၟာတ်ဂှ် “ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသၟတ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ရ” ရဴဝွံ ကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်သဝ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ်ဂှ် “ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသၟတ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ရ” ရဴဝွံ ကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်သဝ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ် ကုခမဳမၞုံယၟုအရိဋ္ဌ မကေၚ်ဒှ်ပ္ဍဲဂကူဂစိုတ်ကၟာတ်ရဂှ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ခမဳမၞုံယၟုအရိဋ္ဌ မကေၚ်ဒှ်ဂကူဂစိုတ်ကၟာတ်တုဲမ္ဂး “ယွံကောန်တၠအရိဋ္ဌ ကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်သဝ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ် ကုတၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး ‘ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ရ’ ဂှ် ဍာံပြဒၟံၚ်ဟာ” ရဴဝွံ သၟာန်တဴ ခမဳမၞုံယၟုအရိဋ္ဌ မကေၚ်ဒှ်ဂကူဂစိုတ်ကၟာတ်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် အတိုၚ်မိၚ်လဝ်ဂှ် ဍာံပြရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ရာယ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံရ” ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးရ)။ ယွံကောန်တၠအရိဋ္ဌ လ္ပဟီုရဴဝွံညိ၊ လ္ပစောတ်စောဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲညိ၊ ပွမစောတ်စောဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ဟွံဆာဲသန်ရ၊ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟွံတွံရဴဝွံရ၊ ယွံကောန်တၠအရိဋ္ဌ နကဵုဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ဓရ်မလေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သၟဟ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ဟေၚ်ရ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ် အရာသာယျေန်အောန်အိုတ်ရ၊ ဒဒိုခ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ပွမဂွိၚ်စံၚ်တူဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဒုဟ်ဂၠိုၚ်ဂၠၚ်ရ ရဴဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံလဝ်ရ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ် တုပ်သၟဟ်ကဵုဇုတ်ဟၟဲကဵုဖျုန်အိုတ်ရ ရဴဝွံကီု တုပ်သၟဟ်ကဵုဖျုန်ကဠောံအိုတ်ရ ရဴဝွံကီု တုပ်သၟဟ်ကဵုပၟတ်မိန်သြောချောဲအိုတ်ရ ရဴဝွံကီု တုပ်သၟဟ်ကဵုကတိုၚ်လ္ၚပၟတ်အိုတ်ရ ရဴဝွံကီု တုပ်သၟဟ်ကဵုလပအ်ညာတ်အိုတ်ရ ရဴဝွံကီု တုပ်သၟဟ်ကဵုဂြပ်ကလေံအိုတ်ရ ရဴဝွံကီု တုပ်သၟဟ်ကဵုတၞဆုမၞုံကဵုသတ်အိုတ်ရ ရဴဝွံကီု တုပ်သၟဟ်ကဵုဒနန်အိုတ်ရ ရဴဝွံကီု တုပ်သၟဟ်ကဵုဗၞုဟ်စရံၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံကီု တုပ်သၟဟ်ကဵုက္ဍိုပ်ဇြုံအိုတ်ရ ရဴဝွံကီု တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံလဝ်ရ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ် အရာသာယျေန်အောန်ရ၊ ဒဒိုခ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ပွမဂွိၚ်စံၚ်တူဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဒုဟ်ဂၠိုၚ်ဂၠၚ်ရ ရဴဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံလဝ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။ ခမဳအရိဋ္ဌ မကေၚ်ဒှ်ဂကူစိုတ်ကၟာတ်ဂှ် ၜိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုသ္ဂးရဴဝွံလေဝ် “ယွံကောန်တၠတအ် အတိုၚ်မိၚ်လဝ်ဂှ် ဍာံပြရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံရ” ရဴဝွံ တုပ်သၟဟ်ကိုပ်ကၠာတေံဟေၚ် ၜိုတ်အစောံနွံ ဇွိတ်သပေါတ်ကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်သဝ် ဗွဲမမှာရာတုဲ ဟီုသ္ဂးဗိုန်ဗိုန်ဗတ်ဗတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲအခိၚ်မဟွံသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နကဵုခမဳအရိဋ္ဌ မကေၚ်ဒှ်ပ္ဍဲဂကူစိုတ်ကၟာတ် ဗၠးတိတ်နူကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်သဝ်ဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ ဂရၚ်ပတီတိုန် ဟိုတ်ပရူပရာဝွံအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုဂကောံခမဳ ကောံဓရီုတုဲ— “ယွံအရိဋ္ဌ ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ရ” ရဴဝွံ ကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်သဝ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ် ကုတၠအဲရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက် ခမဳမၞုံယၟုအရိဋ္ဌ မကေၚ်ဒှ်ပ္ဍဲဂကူဂစိုတ်ကၟာတ်ရ။ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် အတိုၚ်မိၚ်လဝ်ဂှ် ဍာံပြရ။ ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံရ” ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) အဲကျာ် ကေၚ်တွံလဝ်ဓရ်ရဴဝွံ ကုညးလဵုဂှ် တၠအဲတီရော? ယွံတြုံမဒှ်လ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) နကဵုဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ် ဓရ်မလေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ရ ရဴဝွံ အဲတွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ၊ ဓရ်ဂမၠိၚ်ဂှ် သၟဟ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် ကုခမဳမသိပ်ဂၠိပ်ဟေၚ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် အရာသာယျေန်အောန်အိုတ်ရ၊ ဒဒိုခ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ပွမဂွိၚ်စံၚ်တူဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲကာမဂုဏ်မဂမၠိုၚ်ဝွံ ဒုဟ်ဂၠိုၚ်ဂၠၚ်ရ ရဴဝွံ အဲကျာ်တွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ် တုပ်သၟဟ်ကဵုဇုတ်ဟၟဲကဵုဖျုန်အိုတ်ရ ရဴဝွံ အဲကျာ်တွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ ။ ပ ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုဖျုန်ကဠောံအိုတ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုပၟတ်မိန်သြောချောဲအိုတ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုကတိုၚ် လ္ၚပၟတ်အိုတ်ရ ရဴဝွံတွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုလပအ်ညာတ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရဟွံသေၚ်ဟာ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုဂြပ်ဂလေဴအိုတ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတၞံဆု မၞုံကဵုသတ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရဟွံသေၚ်ဟာ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုဒနန်အိုတ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရဟွံသေၚ်ဟာ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုဗၞုဟ်စရံၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရဟွံသေၚ်သာ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုက္ဍိုပ်ဇြုံအိုတ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် အရာသာယျေန်အောန်အိုတ်ရ၊ ဒဒိုခ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ပွမဂွိၚ်စံၚ်တူဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဒုဟ်ဂၠိုၚ်ဂၠၚ်ရ ရဴဝွံ အဲကျာ်တွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ။ ယွံတြုံမဒှ်လ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) သီုကဵုအဲတွံလဝ်သာ်ဂှ် နမဇကုစောဲလာံဂိုၚ်ကေတ် ဟွံဒးရးဂှ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် တၠအဲစောတ်စောဲရသွံ၊ အလဵုဇကုဇကုလေဝ် ခါဲပၠာ်ပလီုပလာ်ရသွံ၊ ဓရ်အကုသိုလ်လေဝ် ကဵုဇၞော်မောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရသွံ။ ယွံတြုံမဒှ်လ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်သဝ်ဂှ် ကြက်ဒှ်တဴ တၞဟ်နမသက္ကုဒတုဲမြမောဝ် တၞဟ်နဒှ်ဒဒိုခ် ကုတၠအဲဗွဲမလအ်လကာဖရ။ ယွံတြုဴမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

418) “ယြဴခမဳမွဲ ဓရ်ဂမၠိုၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံတၞဟ်နကဵုသ္ပအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ခမဳဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ‘ယွံကောန်တၠ လ္ပဟီုရဴဝွံညိ၊ လ္ပစောတ်စောဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲညိ၊ ပွမစောတ်စောဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ဟွံဆာဲသန်ရ၊ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟွံတွံရဴဝွံဟေၚ်ရ။ ယွံကောန်တၠ နကဵုဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ် ဓရ်မလေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ရ ရဴဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံလဝ်ရ။ ကုခမဳမသိပ်ဂၠိပ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သၟဟ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ဟေၚ်ရ’ ရဴဝွံ သ္ဒးဒၠောံဗတောန်ရ ရဴဝွံဟေၚ် ခမဳဂမၠိုၚ် သီုဂပ်ဝ်ဟီုသ္ဂးဒၠောံဗတောန်တဴ ခမဳဂှ် တုပ်နဲကိုပ်ကၠာဟေၚ် ယိုက်ဒိုက်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ တၞဟ်နကဵုသၠးကၠေံကွေတ်ဂှ် စဵုကဵုပေၚ်ပိဝါ ခမဳဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်ဒၠောံဗတောန် ခမဳဂှ် ဗွဲမဒးရးရ၊ စဵုကဵုပေၚ်ပိဝါ ဂပ်ဝ်ဒၠောံဗတောန် ဗွဲမဒးရးနေဝ် ယဝ်သၠးကၠေံကွေတ်မိစ္ဆာဂှ်မ္ဂး ပွမသၠးကၠေံရဴဝွံ ခိုဟ်သန်ရ၊ ယဝ်ဟွံသၠးကၠေံမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်အရိဋ္ဌသိက္ခာပိုဒ်

419) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ မ္ဂးဂှ် ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ်အတိုၚ်တွဴလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံရ” ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးမ္ဂး)။ ခမဳဂှ် မ္ဂးဂှ် ခမဳမၞုဴအလေံဟီုသ္ဂးရဴဝွံ။ ခမဳဂမၠိုၚ် မ္ဂးဂှ် ခမဳသအာၚ်ဂမၠိုၚ်။ ယြဴခမဳဂမၠိုၚ် ညာတ်အိုတ်ရ၊ ယြဴခမဳဂမၠိုၚ် မိၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် “တဳလပိုဉ် လ္ပဟီုရဴဝွံညိ၊ လ္ပစောတ်စောဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲညိ၊ ပွမစောတ်စောဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ဟွံဆာဲသန်ရ၊ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟွံတွံရဴဝွံရ။ ယွံတဳလပိုဉ် နကဵုဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ဓရ်မလေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရ။ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သၟဟ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ဟေၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုသ္ဂးရ။ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် သ္ဒးဟီုဒၠောံဗတောန်ရ၊ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် သ္ဒးဟီုဒၠောံဗတောန်ရ။ ယဝ်သၠးကၠေံကွေတ်ဂှ်မ္ဂး ပွမသၠးကၠေံဂှ် ခိုဟ်သန်ရ။ ယဝ်ဟွံသၠးကၠေံမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ မိၚ်တုဲ ဟွံဟီုသ္ဂးအိုတ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဂှ် ဇရေၚ်လဒေါဝ်သၚ်လဝ် တံၚ်ဓဇက်ဏာတုဲ “တဳလပိုဉ် လ္ပဟီုရဴဝွံညိ၊ လ္ပစောတ်စောဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲညိ၊ ပွမစောတ်စောဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ဟွံဆာဲသန်ရ၊ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟွံတွံရဴဝွံရ။ ယွံတဳလပိုဉ် နကဵုဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ဓရ်မလေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရ။ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သၟဟ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ဟေၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုသ္ဂးရ။ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် သ္ဒးဟီုဒၠောံဗတောန်ရ၊ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် သ္ဒးဟီုဒၠောံဗတောန်ရ။ ယဝ်သၠးကၠေံကွေတ်ဂှ်မ္ဂး ပွမသၠးကၠေံဂှ် ခိုဟ်သန်ရ။ ယဝ်ဟွံသၠးကၠေံမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဂပ်ဝ်ဒးဒၠောံဗတောန် ခမဳဂှ် ဗွဲဒးရး (နဉတ်ကမ္မဝါစ်) ရ၊ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် သ္ဒးဒၠောံဗတောန် ဗွဲမဒးရးရ၊ ခမဳ စဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်တုဲ မၞုံကဵုအစောံသတ္တိဂှ် သ္ဒးကဵုသၚ်တီရ။

420) ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ကုခမဳမၞုံယၟုဝွံ မၞုံကဵုကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်မာ ရဴဝွံမ္ဂး “ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံတၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်” ရ၊ ခမဳဂှ် ဟွံသၠးကၠေံကွေတ်ဂှ်ရ၊ ကမ်မၞုံကဵုအခိၚ်မဗဗွဲ ကုသၚ် ယဝ်ဒှ်မ္ဂး၊ တၞဟ်နကဵုသၠးကၠေံကွေတ်ဂှ် သၚ် သ္ဒးဒၠောံဗတောန် (နဉတ်ကမ္မဝါစ်) ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဗွဲမဒးရးရ၊ ဣဝွံတုန် ပွမကဵုတီရောၚ်။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ကုခမဳမၞုံယၟုဝွံ မၞုဴကဵုကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်မာ ရဴဝွံမ္ဂး “ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်” ရ၊ ခမဳဂှ် ဟွံသၠးကၠေံကွေတ်ဂှ်ရ၊ တၞဟ်နကဵုသၠးကၠေံကွေတ်ဂှ် သၚ် ဒၠောံဗတောန် ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဗွဲမဒးရးရ။ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ တၞဟ်နကဵုသၠးကၠေံကွေတ်ဂှ် သ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမဒၠောံဗတောန်ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဗွဲမဒးရးရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ရ၊ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ ဟွံမွဲကဵုပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဟီုတိုန်ရ။ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် ဟီုသ္ဂးဟိုတ်ဂှ်ရ ။ ပ ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် ဟီုသ္ဂးဟိုတ်ဂှ်ရ။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ကုခမဳမၞုံယၟုဝွံ မၞုဴကဵုကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်မာ ရဴဝွံမ္ဂး “ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်” ရ၊ ခမဳဂှ် ဟွံသၠးကၠေံကွေတ်ဂှ်ရ၊ တၞဟ်နကဵုသၠးကၠေံကွေတ်ဂှ် သၚ် ဒၠောံဗတောန် ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဗွဲမဒးရးရ။ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ တၞဟ်နကဵုသၠးကၠေံကွေတ်ဂှ် သ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမဒၠောံဗတောန်ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဗွဲမဒးရးရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ရ၊ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ ဟွံမွဲကဵုပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဟီုတိုန်ရ။ တၞဟ်နကဵုသၠးကၠေံကွတ်ဂှ် သၚ် ဂပ်ဝ်ဒၠောံဗတောန် ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဗွဲမဒးရးတုဲရ၊ ကုသၚ်ဂှ် မၞုံကဵုပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒၟံၚ်ကၞပ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြရ၊ နမဒၟံၚ်ကၞပ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြရဴဝွံ ဂွံတီကေတ် ဒဒှ်မသ္ဍိုက်မၠိုက်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ (သ္ဒးကဵုတီရ)။ နကဵုဉတ်ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်၊ နကဵုကမ္မဝါစ်ဂမၠိုၚ်ၜါဝါ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ၜါလစုတ်ရ၊ ပ္ဍဲလအိတ်ကမ္မဝါစ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

421) ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ဟွံသၠးကၠေံ (ကွေတ်မိစ္ဆာ) မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟွံသၠးကၠေံမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်မ္တီ အဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ဟွံသၠးကၠေံမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ အဓမ္မကမ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

422) ကုခမဳ မဟဂပ်ဝ်ဒၠောံဗတောန်ဗွဲမဒးရး (နဉတ်ကမ္မဝါစ်) ခမဳသၠးကၠေံကွေတ် ခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ အရိဋ္ဌသိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမတုဲရ။

၅.၇.၉။ ဥက္ခိတ္တသမ္ဘောဂသိက္ခာပိုဒ်

423) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန်မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴ ကေုာံခမဳအရိဋ္ဌ ပွမမၞုံကဵုကွေတ်မိစ္ဆာသာ်ဂှ် ပွမဟဂွံသ္ပဗွဲမဗဗွဲကဵုဝိနယဏီ မဟွံမွဲကဵုပွမသၠးကၠေံကွေတ်မိစ္ဆာဂှ် မွဲစွံလေဝ်ပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ မွဲစွံလေဝ်ပဒတဴအိုတ်ရ၊ မွဲစွံလေဝ်တိက်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴကေုာံခမဳအရိဋ္ဌပွမမၞုံကဵုကွေတ်မိစ္ဆာသာ်ဂှ် ပွမဟဂွံသ္ပဗွဲမဗဗွဲကဵုဝိနယ်ဏီ မဟွံမွဲကဵုပွမသၠးကၠေံကွေတ်မိစ္ဆာဂှ် မွဲစွံလေဝ်ပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ မွဲစွံလေဝ်ပဒတဴအိုတ်ရ၊ မွဲစွံလေဝ်တိက်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်သီုကဵုမတီတဴ ကေုာံခမဳအရိဋ္ဌ ပွမမၞုံကဵုကွေတ်မိစ္ဆာသာ်ဂှ် ပွမဟဂွံသ္ပဗွဲမဗဗွဲကဵုဝိနယဏီ မဟွံမွဲကဵုပွမသၠးကၠေံကွေတ်မိစ္ဆာဂှ် မွဲစွံလေဝ်ပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ မွဲစွံလေဝ်ပဒတဴအိုတ်ရ၊ မွဲစွံလေဝ်တိက်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်မုဟိုတ် သီုကဵုမတီတဴကေုာံခမဳအရိဋ္ဌ သီုကဵုမတီတဴ ကေုာံခမဳအရိဋ္ဌ ပွမမၞုံကဵုကွေတ်မိစ္ဆာသာ်ဂှ် ပွမဟဂွံသ္ပဗွဲမဗဗွဲကဵုဝိနယဏီ မဟွံမွဲကဵုပွမသၠးကၠေံကွေတ်မိစ္ဆာဂှ် မွဲစွံလေဝ်ပြဘိုဂ်အိုတ်ရော? မွဲစွံလေဝ်ပဒတဴအိုတ်ရော? မွဲစွံလေဝ်တိက်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

424) “ယြဴခမဳမွဲ သီုကဵုမတီတဴကေုာံခမဳ သီုကဵုမတီတဴ ပွမမၞုံကဵုကွေတ်မိစ္ဆာသာ်ဂှ် ပွမဟဂွံသ္ပဗွဲမဗဗွဲကဵုဝိနယဏီ မဟွံမွဲကဵုပွမသၠးကၠေံကွေတ်မိစ္ဆာဂှ် မွဲစွံလေဝ်ပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ်ပဒတဴမ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ်တိက်မ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

၇.၉.၁။ ပွံက်ဥက္ခိတ္တသမ္ဘောဂသိက္ခာပိုဒ် 425) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ တဳရ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် တီရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟီုလဴကဵုကုခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂှ်လေဝ် ဟီုလဴစရ။ ပွမမၞုံကဵုကွေတ်မိစ္ဆာသာ်ဂှ် မ္ဂးဂှ် ပွမမၞုံကဵုကွေတ်မိစ္ဆာ ရဴဝွံမ္ဂး “ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဏီ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံတၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်” ရ။ ပွမဟဂွံသ္ပဗွဲမဗဗွဲကဵုဝိနယ်ဏီ မ္ဂးဂှ် ပွမဗက်ဗ္ဒဴပတိတ်လဝ် ပွမဟဂွံကော်ပၠုပ်ဏီရ။ ကေုာံခမဳ မဟွံမွဲကဵုပွမသၠးကၠေံကွေတ်မိစ္ဆာဂှ် မ္ဂးဂှ် ကေုာံခမဳ မဟဂွံသၠးကၠေံကွေတ်မှာရာဝွံ။ ပ္ဍဲအရာပြဘိုဂ်မွဲစွံ မ္ဂးဂှ် ပြဘိုဂ်မ္ဂးဂှ် ‘အာမိသသမ္ဘောဂ’ ပွမပြဘိုဂ်ဂြပ်ပစ္စယ်၊ ‘ဓမ္မသမ္ဘောဂ’ ပွမပြဘိုဂ်ဓရ် ရဴဝွံ ပွမပြဘိုဂ်နွံၜါဂကူရ။ ‘အာမိသသမ္ဘောဂ’ ပွမပြဘိုဂ်ပစ္စယ်မ္ဂးဂှ် ကဵုအာမိသမပ္တံပိဏ္ဍပါတ်မ္ဂး၊ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ‘ဓမ္မသမ္ဘောဂ’ ပွမပြဘိုဂ်ဓရ်မ္ဂးဂှ် ဗတောန်လေဝ်ဗတောန်ကဵုမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုဗတောန်မ္ဂး၊ ဗတောန်လေဝ်ဗတောန်ကဵုနပိုဒ်မ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုဗတောန်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ပိုဒ်ဇၟာပ်ပိုဒ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဗတောန်လေဝ်ဗတောန်ကဵု နအက္ခရ်မ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုဗတောန်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်အက္ခရ် ဇၟာပ်အက္ခရ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ မွဲစွံလေဝ်ပဒတဴမ္ဂး (ပံၚ်ဖက်) မ္ဂးဂှ် သ္ပဥပေါသ်ကီု ပဝါရဏာကီု သံဃကမ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံခမဳမဗက်ဗ္ဒဴလဝ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ မွဲစွံလေဝ်တိက်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲဘာမၞုံကဵုစၟဳမွဲဓဝ် ခမဳမဗက်ဗ္ဒဴလဝ်တိက်ဒၟံၚ်နေဝ် ခမဳသအာၚ်တိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳသအာၚ်တိက်ဒၟံၚ်နေဝ် ခမဳမဗက်ဗ္ဒက်လဝ် တိက်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ သီုညးၜါဇကုတိက်အိုတ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဒၠိုက်ကတဵုတုဲ ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါ တိက်အိုတ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

426) ပ္ဍဲခမဳမဗက်ဗ္ဒဴလဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳမဗက်ဗ္ဒဴလဝ်ဒှ်တုဲ မွဲစွံလေဝ်ပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ် ပဒတဴမ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ်တိက်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳမဗက်ဗ္ဒဴလဝ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ မွဲစွံလေဝ်ပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ်ပဒတဴမ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ်တိက်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳမဗက်ဗ္ဒဴလဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳမဗက်ဗ္ဒဴလဝ်ဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ မွဲစွံလေဝ်ပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ်ပဒတဴမ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ်တိက်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳမဟွံဗက်ဗ္ဒဴလဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳမဗက်ဗ္ဒဴလဝ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳမဟွံဗက်ဗ္ဒဴလဝ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳမဟွံဗက်ဗ္ဒဴလဝ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳမဟွံဗက်ဗ္ဒဴလဝ်မ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။

427) ခမဳမဗက်ဗ္ဒဴလဝ်ဟွံသေၚ် ရဴဝွံ တီမ္ဂး၊ ကော်ပၠုပ်လဒေါဝ်သၚ် ခမဳမဗက်ဗ္ဒဴလဝ်တုဲရ ရဴဝွံ တီမ္ဂး၊ သၠးကၠေံကွေတ်ဂှ်တုဲရ ရဴဝွံ တီမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဥက္ခိတ္တသမ္ဘောဂသိက္ခာပိုဒ် နဝမတုဲရ။

၅.၇.၁၀။ ကဏ္ဋသိက္ခာပိုဒ်

428) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန်မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ကုသာမဏဳမၞုံယၟုကဏ္ဋကဂှ် “ဓရ်ဂမၠိုၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ရ” ရဴဝွံ ကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်သဝ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ်ဂှ် “ကုသာမဏဳမၞုံယၟုကဏ္ဋကဂှ် ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲမတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ။ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ရ ရဴဝွံ ကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်သဝ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်ရ” ဂှ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်သာမဏဳမၞုံယၟုကဏ္ဋကတုဲမ္ဂး “ယွံကောန်တၠကဏ္ဋက ကွေတ်မိစ္ဆာ မယုတ်သဝ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ် ကုတၠအဲ ရဴဝွံမ္ဂး ‘ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ရ’ ဂှ် ဍာံပြဒၟံၚ်ဟာ” ရဴဝွံ သၟာန်တဴ သာမဏဳမၞုံယၟုကဏ္ဋကအိုတ်ရ။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် အတိုၚ်မိၚ်လဝ်ဂှ် ဍာံပြရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲဍိက်တီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံရ” ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးရ)။ ယွံကောန်တၠကဏ္ဋက လ္ပဟီုရဴဝွံညိ၊ လ္ပစောတ်စောဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲညိ၊ ပွမစောတ်စောဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ဟွံဆာဲသန်ရ၊ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟွံတွံရဴဝွံရ၊ ယွံကောန်တၠကဏ္ဋက နကဵုဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ဓရ်မလေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရ။ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သၟဟ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရ။ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သၟဟ်အစောံတၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ဟေၚ်ရ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ် အရာသာယျေန်အောန်အိုတ်ရ၊ ဒဒိုခ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ပွမဂွိၚ်စံၚ်တူဂၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဒုဟ်ဂၠိုၚ်ဂၠၚ်ရ ရဴဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံလဝ်ရ ။ ပ ။ သာမဏဳကဏ္ဋကဂှ် ၜိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုသ္ဂးရဴဝွံလေဝ် “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် အတိုၚ်မိၚ်လဝ်ဂှ် ဍာံပြရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်ဝွံလဝ်ဂှ် အဲဍိက်တီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်စောံရ” ရဴဝွံ တုပ်သၟဟ်ကိုပ်ကၠာတေံဟေၚ် ၜိုတ်အစောံနွံ ဇွိတ်သပေါတ်ကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်သဝ် ဗွဲမမှာရာတုဲ ဟီုသ္ဂးဗိုန်ဗိုန်ဗတ်ဗတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲအခိၚ်မတွံသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နကဵုသာမဏဳကဏ္ဋက ဗၠးတိတ်နူကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်သဝ်ဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ ဂရၚ်ပတီတိုန် ဟိုတ်ပရူပရာဝွံအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုဂကောံခမဳ ကောံဓရီုတုဲ- “ယွံကဏ္ဋက ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲဍိက်တီကေတ်ရ။ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ရ” ရဴဝွံ ကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်သဝ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်ကုတၠအဲရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက် သာမဏဳကဏ္ဋကရ။ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ်အတိုၚ်မိၚ်လဝ်ဂှ် ဍာံပြရ။ ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲဍိက်ဂွံတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံရ” ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံတြုံမဒှ်လ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) အဲကျာ် ကေၚ်တွံလဝ်ဓရ်ရဴဝွံ ကုညးလဵုဂှ် တၠအဲတီရော? ယွံတြုံမဒှ်လ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) နကဵုဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ် ဓရ်မလေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ရ ရဴဝွံ အဲတွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သၟဟ်အစောံတၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် ကုညးမသိပ်ဂၠိပ်ဟေၚ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် အရာသာယျေန်အောန်အိုတ်ရ၊ ဒဒိုခ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ပွမဂွိၚ်စံၚ်တူ ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဒုဟ်ဂၠိုၚ်ဂၠၚ်ရ ရဴဝွံ အဲကျာ်တွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ရ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ် တုပ်သၟဟ်ကဵုဇုတ်ဟၟဲကဵုဖျုန်အိုတ်ရ ရဴဝွံ အဲကျာ်တွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ ။ ပ ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုက္ဍိုပ်ဇြုံအိုတ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ။ ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် အရာသာယျေန်အောန်အိုတ်ရ၊ ဒဒိုခ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ပွမဂွိၚ်စံၚ်တူဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဒုဟ်ဂၠိုၚ်ဂၠၚ်ရ ရဴဝွံ အဲကျာ်တွံလဝ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ။ ယွံတြုံမဒှ်လ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) သီုကဵုအဲတွံလဝ်သာ်ဂှ် နမဇကုစောဲလာံဂိုၚ်ကေတ်ဟွံဒးရးဂှ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် တၠအဲ စောတ်စောဲရသွံ၊ အလဵုဇကုဇကုလေဝ် ခါဲပၠာ်ပလီုပလာ်ရသွံ၊ ဓရ်အကုသိုလ်လေဝ် ကဵုဇၞော်မောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရသွံ။ ယွံတြုံမဒှ်လ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ကွေတ်မိစ္ဆာမယုတ်သဝ်ဂှ် ကြက်ဒှ်တဴ တၞဟ်နမသက္ကုဒတုဲမြမောဝ် တၞဟ်နဒှ်ဒဒိုခ် ကုတၠအဲ ဗွဲမလအ်လကာဖာရ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ကုညးလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲဂမၠိုၚ်လ္ၚဵုလေဝ် တၞဟ်နကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်လီုကီု ဒှ်ရ ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်တုဲ ။ ပ ။ ဟီုတွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲမ္ဂး— “ယွံခမဳတအ် ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး သၚ် ဩဝ်ပလီုပလာ် (ပြာမ်ထောံ) သာမဏဳမၞုံယၟုကဏ္ဋကညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံ သ္ဒးပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံရ။ “ယွံကောန်တၠကဏ္ဋက သ္ပတမ်နူတ္ၚဲဝွံတုဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် အ္စာရ ရဴဝွံလေဝ် တၠအဲ လ္ပစၞောန်ထ္ၜးရ၊ သာမဏဳဂမၠိုၚ် မသအာၚ်နူတၠအဲဂှ် လုကဴၜါဗ္တံပိဗ္တံ ပွမတိတ်မွဲစွံ ကေုာံခမဳဂမၠိုၚ်လေဝ် ကလိဂွံအိုတ်ရ၊ တုပ်သၟဟ်သာ်ဂှ် ပွမတိက်မွဲစွံလေဝ် ဟွံမွဲကုတၠအဲရ၊ ဟာဲသာမဏဳ မဟဂပ်ဝ်သ္ဍိက်မၠိုက် ဩဝ်ဗှေ်စ္ဍးအာထောံညိ၊ ဩဝ်ဗှေ်အာလေၚ်ထောံညိ” ရဴဝွံ (သ္ဂးတုဲ သ္ဒးပြာမ်ထောံရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၚ် ပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံ သာမဏဳကဏ္ဋကရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴ သာမဏဳကဏ္ဋက မပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံသာ်ဂှ် လှေံလှန်လေဝ်လှေံလှန်အိုတ်ရ၊ ကၠောန်ၜိုတ်လေဝ် ကဵုကၠောန်ၜိုတ်အိုတ်ရ၊ မွဲစွံလေဝ် ပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ မွဲစွံလေဝ်တိက်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴ သာမဏဳကဏ္ဋက မပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲသာ်ဂှ် လှေံလှန်လေဝ် လှေံလှန်အိုတ်ရော? ကၠောန်ၜိုတ်လေဝ်ကဵုကၠောန်ၜိုတ်အိုတ်ရော? မွဲစွံလေဝ်ပြဘိုဂ်အိုတ်ရော? မွဲစွံလေဝ်တိက်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်သီုကဵုမတီတဴ သာမဏဳကဏ္ဋက မပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲသာ်ဂှ် လှေံလှန်လေဝ် လှေံလှန်အိုတ်ရ၊ ကၠောန်ၜိုတ်လေဝ် ကဵုကၠောန်ၜိုတ်အိုတ်ရ၊ မွဲစွံလေဝ် ပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ မွဲစွံလေဝ်တိက်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ်သီုကဵုမတီတဴ သာမဏဳကဏ္ဋက မပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲသာ်ဂှ် လှေံလှန်လေဝ်လှေံလှန်အိုတ်ရော? ကၠောန်ၜိုတ်ၜိုတ်လေဝ် ကဵုကၠောန်ၜိုတ်အိုတ်ရော? မွဲစွံလေဝ် ပြဘိုဂ်အိုတ်ရော? မွဲစွံလေဝ်တိက်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

429) “သာမဏဳလေဝ် ‘ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲဍိက်တီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်တၞဟ်န သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံရ’ ရဴဝွံ ယဝ်ဟီုသ္ဂးမ္ဂး။ ခမဳ ဂမၠိုၚ် ‘ယွံကောန်တၠသာမဏဳ လ္ပဟီုရဴဝွံညိ၊ လ္ပစောတ်စောဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲညိ၊ ပွမစောတ်စောဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ဟွံဆာဲသန်ရ၊ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဟွံတွံရဴဝွံရ၊ ယွံကောန်တၠသာမဏဳ နကဵုဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ် ဓရ်မလေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ရ ရဴဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတွံလဝ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သၟဟ်အစောံတၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ဟေၚ်ရ’ ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုဒၠောံဗတောန်သာမဏဳဂှ်ရ၊ ရဴဝွံဟေၚ် ခမဳဂမၠိုၚ် သီုဂပ်ဝ် ဟီုသ္ဂးဒၠောံဗတောန်တဴသာမဏဳဂှ် တုပ်နဲကိုပ်ကၠာဟေၚ် ယိုက်ဒိုက်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ခမဳဂမၠိုၚ် ‘ယွံကောန်တၠသာမဏဳ သ္ပတမ်နူတ္ၚဲဝွံတုဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် အ္စာရ ရဴဝွံလေဝ် တၠအဲလ္ပစၞောန်ထ္ၜးရ။ သာမဏဳဂမၠိုၚ် မသအာၚ်နူတၠအဲဂှ် လုကဴၜါဗ္တံပိဗ္တံ ပွမတိတ်မွဲစွံ ကေုာံခမဳဂမၠိုၚ်လေဝ် ကလိဂွံအိုတ်ရ၊ တုပ်သၟဟ်သာ်ဂှ် ပွမတိက်မွဲစွံလေဝ် ဟွံမွဲကုတၠအဲရ၊ ဟာဲသာမဏဳ မဟဂပ်ဝ်သ္ဍိုက်မၠိုက် ဩဝ်ဗှေ်စ္ဍးအာထောံညိ၊ ဩဝ်ဗှေ်အာလေၚ်ထောံညိ’ ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုဒၠောံဗတောန်သာမဏဳဂှ်ရ။ ယြဴခမဳ သီုကဵုမတီတဴ သာမဏဳ မပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲသာ်ဂှ် လှေံလှန်လေဝ်လှေံလှန်မ္ဂး၊ ကၠောန်ၜိုတ်လေဝ် ကဵုကၠောန်ၜိုတ်မ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ် ပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ်တိက်မ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ကဏ္ဋကသိက္ခာပိုဒ်

430) သာမဏဳ မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴထပိုဲဟေၚ်ရ။ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ မ္ဂးဂှ် ဓရ်ဂမၠိုၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မတွံလဝ်ရဴဝွံမ္ဂး လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တွံလဝ်ဂှ် အဲတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်အစောံရ” ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးမ္ဂး)။ သာမဏီဂှ် မ္ဂးဂှ် သာမဏဳမၞုံအလေံဟီုသ္ဂးရဴဝွံ။ ခမဳဂမၠိုၚ် မ္ဂးဂှ် ခမဳသအာၚ်ဂမၠိုၚ်။ ယြဴခမဳဂမၠိုၚ် ညာတ်အိုတ်ရ၊ ယြဴခမဳဂမၠိုၚ် မိၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် “ယွံကောန်တၠသာမဏဳ လ္ပဟီုရဴဝွံညိ၊ လ္ပစောတ်စောဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲညိ၊ ပွမစောတ်စောဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ဟွံဆာဲသန်ရ၊ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟွံတွံရဴဝွံရ၊ ယွံကောန်တၠသာမဏဳ နကဵုဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ဓရ်မလေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် လေပ်သ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) အိုတ်ရ ရဴဝွံ တွံလဝ်ရ၊ ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်သၟဟ်အစောံ တၞဟ်နသ္ပကဵုအန္တရာယ် (ၛာန်မဂ်ဖိုလ်) ကုညးသိပ်ဂၠိပ်ဟေၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုဒၠောံဗတောန်ရ။ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် သ္ဒးဟီုဒၠောံဗတောန်ရ၊ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် သ္ဒးဟီုဒၠောံဗတောန်ရ။ ယဝ်သၠးကၠေံကွေတ်ဂှ်မ္ဂး ပွမသၠကၠေံဂှ် ခိုဟ်သန်ရ၊ ယဝ်ဟွံသၠးကၠေံမ္ဂး၊ ခမဳဂမၠိုၚ် ‘ယွံကောန်တၠသာမဏဳ သ္ပတမ်နူတ္ၚဲဝွံတုဲ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် အ္စာရ ရဴဝွံလေဝ် တၠအဲလ္ပစၞောန်ထ္ၜးရ၊ သာမဏဳဂမၠိုၚ် မသအာၚ်နူတၠအဲဂှ် လုကဴၜါဗ္တံပိဗ္တံ ပွမတိတ်မွဲစွံ ကေုာံခမဳဂမၠိုၚ်လေဝ် ကလိဂွံအိုတ်ရ၊ တုပ်သၟဟ်သာ်ဂှ် ပွမတိက်မွဲစွံလေဝ် ဟွံမွဲကုတၠအဲရ၊ ဟာဲသာမဏဳ မဟဂပ်ဝ်သ္ဍိုက်မၠိုက် ဩဝ်ဗှေ်စ္ဍးအာထောံညိ၊ ဩဝ်ဗှေ်အာလေၚ်ထောံညိ’ ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုကဵုသာမဏဳရ။ ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံမၞုဴသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳဂ။ တီရ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် တီရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟီုလဴကဵုကုခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ သာမဏဳဂှ်လေဝ် ဟီုလဴစရ။ သာမဏဳမပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲ မ္ဂးတုဲ သာမဏဳမပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲ ရဴဝွံ။ သာမဏဳ မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴထပိုဲဟေၚ်ရ။ လှေံလှန်လေဝ် လှေံလှန် မ္ဂးဂှ် ကြက်ကဵုဗဗေၚ်ကီု သ္ၚာကီု ပွမဗတောန်ပါဠိကီု ပွမဗတောန်အဋ္ဌကထာကီု ကုသာမဏဳဂှ်ဏောဝ် ရဴဝွံ လှေံလှန်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ကၠောန်ၜိုတ်လေဝ် ကဵုကၠောန်ၜိုတ် မ္ဂးဂှ် သာယျေန်တဴ ခၞိက်ကြကောတ်ကီု တိကမၠောန် ဆုဒကကီု ဍာ်လာၚ်မုက် သာမဏဳဂှ်ကီုမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအရာပြဘိုဂ်မွဲစွံ မ္ဂးဂှ် ပြဘိုဂ်မ္ဂးဂှ် ‘အာမိသသမ္ဘောဂ’ ပွမပြဘိုဂ်ဂြပ်ပစ္စယ် ‘ဓမ္မသမ္ဘောဂ’ ပွမပြဘိုဂ်ဓရ် ရဴဝွံ ပွမပြဘိုဂ်နွံဂကူရ။ ‘အာမိသသမ္ဘောဂ’ ပွမပြဘိုဂ်ဂြပ်ပစ္စယ်မ္ဂးဂှ် ကဵုအာမိသမပ္တံပိဏ္ဏ္ဍပါတ်မ္ဂး၊ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ‘ဓမ္မသမ္ဘောဂ’ ပွမပြဘိုဂ်ဓရ်မ္ဂးဂှ် ဗတောန်လေဝ်ဗတောန်ကဵုမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုဗတောန်မ္ဂး၊ ဗတောန်လေဝ်ဗတောန်ကဵု နပိုဒ်မ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုဗတောန်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ပိုဒ် ဇၟာပ်ပိုဒ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဗတောန်လေဝ်ဗတောန်ကဵု နအက္ခရ်မ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုဗတောန်မ္ဂး ဇၟာပ်အက္ခရ် ဇၟာပ်အက္ခရ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ မွဲစွံလေဝ်တိက်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲဘာမၞုံကဵုစၟဳမွဲဓဝ် သာမဏီမပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲဂှ် တိက်ဒၟံက်နေဝ် ခမဳတိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳတိက်ဒၟံၚ်နေဝ် သာမဏဳမပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲဂှ် တိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ သီုညးၜါဇကု တိက်အိုတ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဒၠိုက်ကတဵုတုဲ ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါ တိက်အိုတ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

431) ပ္ဍဲသာမဏဳမပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီသာမဏဳမပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲဒှ်တုဲ လှေံလှန်လေဝ် လှေံလှန်မ္ဂး၊ ကၠောန်ၜိုတ်လေဝ် ကဵုကၠောန်ၜိုတ်မ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ်ပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ် တိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲသာမဏဳမပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲ မၞုဴကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ လှေံလှန်လေဝ် လှေံလှန်မ္ဂး၊ ကၠောန်ၜိုတ်လေဝ် ကဵုကၠောန်ၜိုတ်မ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ် ပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ် တိက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲသာမဏဳမပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီသာမဏဳ မပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ လှေံလှန်လေဝ် လှေံလှန်မ္ဂး၊ ကၠောန်ၜိုတ်လေဝ် ကဵုကၠောန်ၜိုတ်မ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ်ပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ် တိက်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်။ ပ္ဍဲသာမဏဳမပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီသာမဏဳ မပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲသာမဏဳမပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲသာမဏဳမပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီသာမဏဳ မပလီုပလာပြာမ်ထောံတုဲမ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။

432) သာမဏဳမပလီုပလာ်ပြာမ်ထောံတုဲဟွံသေၚ် ရဴဝွံ တီမ္ဂး၊ သၠးကၠေံကွေတ်မိစ္ဆာဂှ်တုဲရ ရဴဝွံ တီမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ကဏ္ဍကသိက္ခာပိုဒ် ဒသမတုဲရ။ သပ္ပါဏကဝဂ် သတ္တမတုဲရ။

ဝဂ်ဂှ်မွဲခမ္ဍန်

သိက္ခာပိုဒ်မၞုံကဵုစေတနာတုဲပြိုက်ဂစိုတ်သတ်တိရစ္ဆာန် သပ္ပါဏသိက္ခာပိုဒ်၊ ဥက္ကောဋနသိက္ခာပိုဒ်၊ သိက္ခာပိုဒ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်အာပတ်မရုန်မဵု၊ သိက္ခာပိုဒ်သ္ပကဵုပယျၚ်သီုဟွံပေၚ် အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဏီ၊ ထေယျသတ္ထသိက္ခာပိုဒ်၊ မာတုဂါမသံဝိဓါနသိက္ခာပိုဒ် အရိဋ္ဌသိက္ခာပိုဒ်၊ ဥက္ခိတသိက္ခာပိုဒ်၊ ကဏ္ဍသိက္ခာပိုဒ်၊ စှ်သိက္ခာပိုဒ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ဣဝွံတုန် ဝဂ်ဗွဲခမ္ဍန်ရ။  

၅.၈။ သဟဓမ္မိကဝဂ်

၅.၈.၁။ သဟဓမ္မိကသိက္ခာပိုဒ်

433) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဃောသိတာရာမ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ကောသမ္ဗဳဂှ် တဳလပိုဉ်ဆန္န ဒ္ဂေတ်သ္ပတဴ ဒ္ဂေတ်မဟွံထေက်ကဵုဒ္ဂေတ် သ္ပရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠဆန္န လ္ပပကမၠောန်မၞုံသဘဴရဴဝွံညိ၊ ကမၠောန်ဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ တဳလပိုဉ်ဆန္နဂှ် “ယွံကောန်တၠတအ် လုကဴကာလဗၞတ်ဟွံဂွံသၟာန် ခမဳဝိနယ်ဓိုရ် မစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်သအာၚ်ဏီ အဲကြက်ဒ္ဂေတ် ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်ဂှ် ဟွံသေၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဆန္န ခမဳဂမၠိုၚ် ဟီုဒၠောံဗတောန် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကဵုသိက္ခာပိုဒ်မ္ဂး ယွံကောန်တၠတအ် လုကဴကာလဗၞတ်ဟဂွံသၟာန် ခမဳဝိနယ်ဓိုရ် မစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်သအာၚ်ဏီ အဲကြက်ဒ္ဂေတ် ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်ဂှ် ဟွံသေၚ်ရ ရဴဝွံ ဂွံဟီုသ္ဂးရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဆန္န တၠအဲ ခမဳဂမၠိုၚ် ဟီုဒၠောံဗတောန် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကဵုသိက္ခာပိုဒ်မ္ဂး ယွံကောန်တၠတအ် လုကဴကာလဗၞတ်ဟဂွံသၟာန်ခမဳဝိနယ်ဓိုရ် မစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်သအာၚ်ဏီ အဲကြက်ဒ္ဂေတ် ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်ဂှ် ဟွံသေၚ်ရ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တၠအဲ မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဟီုဒၠောံဗတောန် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကဵုသိက္ခာပိုဒ်မ္ဂး “ယွံကောန်တၠတအ် လုကဴကာလ ဗၞတ်ဟဂွံသၟာန် ခမဳဝိနယ်ဓိုရ် မစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်သအာၚ်ဏီ အဲကြက်ဒ္ဂေတ်ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်ဂှ် ဟွံသေၚ်ရ” ရဴဝွံ ဂွံဟီုသ္ဂးရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟူ (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

434) “ယြဴခမဳမွဲ ခမဳဂမၠိုၚ် ဟီုဒၠောံဗတောန် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကဵုသိက္ခာပိုဒ်မ္ဂး ‘ယွံကောန်တၠတအ် လုကဴကာလဗၞတ်ဟဂွံသၟာန် ခမဳဝိနယ်ဓိုရ် မစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်သအာၚ်ဏီ အဲကြက်ဒ္ဂေတ်ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်ဂှ် ဟွံသေၚ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ခမဳ မမိက်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဂှ် သ္ဒးသ္ပညံၚ်သ္ဂောံတီရ၊ သ္ဒးသၟာန်ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါရ၊ သ္ဒးကေတ်ကၠေဝ်ဗ္စာရဏာ ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါရ၊ ပွမသ္ပရဴသာ်ဝွံ ပ္ဍဲအရာမမိက်ဒ္ဂေတ်သိက္ခာပိုဒ်ဂှ် ဒ္ဂေတ်ဝတ်ရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်သဟဓမ္မိကသိက္ခာပိုဒ်

435) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် မ္ဂးဂှ် ခမဳသအာၚ်ဂမၠိုၚ်။ ဗွဲမညဳသၟဟ်ကဵုဓရ် မ္ဂးဂှ် သိက္ခာပိုဒ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပဴ်လဝ်ဂှ် ဗဗွဲကဵုဓရ်မ္ဂးရ။ ဟီုဒၠောံဗတောန် နကဵုသိက္ခာပိုဒ်ဂှ်မ္ဂး ယွံကောန်တၠတအ် လုကဴကာလဗၞတ်ဟဂွံသၟာန် ခမဳဝိနယ်ဓိုရ် မစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်သအာၚ်ဏီ အဲကြက်ဒှ်ညးဒ္ဂေတ် ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်ဂှ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ကြက်သၟာန်ခမဳမၞုံကဵုပညာ မစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်သကေက်သကာ ပ္ဍဲဝိနယ်သိက္ခာပိုဒ် မၞုံကဵုလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် မလေပ်ကဵုတွံဂလာန်ဓရ်ဏီရ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

436) ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဒှ်တုဲ ဟီုသ္ဂးရဴဝွံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟီုသ္ဂးရဴဝွံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ဟီုသ္ဂးရဴဝွံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုဒၠောံဗတောန် နကဵုပညပ်သိက္ခာပိုဒ် ဟွံသေၚ်မ္ဂး “သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ဟွံဒှ်တဴတၞဟ်နအေၚ်သတှေ်ရ၊ ဟွံဒှ်တဴတၞဟနခါလယှ်ကၠေံ ကိလေသရ၊ ဟွံဒှ်တဴတၞဟ်နပွမရၚ်တၠုၚ်ကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရ၊ ဟွံဒှ်တဴ တၞဟ်နပွမလီုပလာ်ကိလေသရ၊ ဟွံဒှ်တဴတၞဟ်နပွမပတိတ်ဇြဟတ်လွဳပရာရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ။ “ယွံကောန်တၠတအ် လုကဴကာလဗၞတ်ဟဂွံသၟာန် ခမဳဝိနယ်ဓိုရ် မစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်သအာၚ်ဏီ အဲကြက်ဒ္ဂေတ် ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်ဂှ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ကြက်သၟာန် ခမဳမၞုံကဵုပညာ မစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်သကေက်သကာ ပ္ဍဲဝိနယ်သိက္ခာပိုဒ် မၞုံကဵုလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် မလေပ်ဟီုတွံ ဂလာန်ဓရ်ဏီရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဂှ် ဟီုဒၠောံဗတောန်နကဵုပညပ်သိက္ခာပိုဒ်ကီု နကဵုပညပ်သိက္ခာပိုဒ်ဟွံသေၚ်ကီုမ္ဂး “သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ဟွံဒှ်တဴ တၞဟ်နအေၚ်သတှေ်ရ၊ ဟွံဒှ်တဴတၞဟ်နခါလယှ်ကၠေံကိလေသရ၊ ဟွံဒှ်တဴတၞဟ်နပွမရၚ်တၠုၚ်ကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရ၊ ဟွံဒှ်တဴ တၞဟ်နပွမလီုပလာ်ကိလေသရ၊ ဟွံဒှ်တဴတၞဟ်နပွမပတိတ်ဇြဟတ်လွဳပရာရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ။ “ယွံကောန်တၠတအ် လုကဴကာလဗၞတ်ဟဂွံသၟာန် ခမဳဝိနယ်ဓိုရ် မစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်သအာၚ်ဏီ အဲကြက်ဒ္ဂေတ်ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်ဂှ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ကြက်သၟာန်ခမဳမၞုံကဵုပညာ မစဳကၠးဍိုက်ဗ္ဒက်သကေက်သကာ ပ္ဍဲဝိနယ်သိက္ခာပိုဒ် မၞုံကဵုလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ် မလေပ်ဟီုတွံဂလာန်ဓရ်ဏီရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဍေံမမိက်ဒ္ဂေက် မ္ဂးဂှ် ညးမၞုံပၟိက် တၞဟ်နဒ္ဂေတ်ရောၚ်။ သ္ဒးသ္ပညံၚ်ဂွံတီရ မ္ဂးဂှ် သ္ဒးတီရ။ သ္ဒးသၟာန်ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါရ မ္ဂးဂှ် ယွံတဳလပိုဉ် သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ မုရဴအကာဲအရာမွဲတုဲ တဴရော? အရထသိက္ခာပိုဒ်ဝွံတုန် ညးဍေံရော? ရဴဝွံ သ္ဒးသၟာန်။ သ္ဒးကေဝ်ကၠေဝ်ဗ္စာရဏာဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါရ မ္ဂးဂှ် သ္ဒးချပ်ရ၊ သ္ဒးကေဝ်ကၠေဝ်ရ။ ပွမသ္ပရဴသာ်ဝွံ ပ္ဍဲအရာမမိက်ဒ္ဂေတ်သိက္ခာပိုဒ်ဂှ် ဒ္ဂေတ်ဝတ်ရောၚ် မ္ဂးဂှ် ပွမသ္ပ ရဴသာ်ဝွံ ပ္ဍဲအရာမမိက်ဒ္ဂေတ်သိက္ခာပိုဒ်ဂှ် ဒ္ဂေတ်မဗဗွဲကဵုဓရ်ရောၚ်။

437) “ကြက်တီရ ကြက်ဒ္ဂေတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သဟဓမ္မိကသိက္ခာပိုဒ် ပဌမတုဲရ။

၅.၈.၂။ ဝိလေခနသိက္ခာပိုဒ်

438) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတာဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရဆေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ် တွံကဵုဂလာန်မစပ်ကေုာံဝိနယ် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ၊ တွံကဵုဂုဏ်ဝိနယ်ရ၊ တွံကဵုဂုဏ်ပွမကတ်ဗတောန်ဝိနယ်ရ၊ ရန်တၟအ်တုဲ ရန်တၟအ်တုဲ (စၞောန်တုဲ) ဟီုသ္ဂးတဴ ဂုဏ်တဳလပိုဉ်ဥပါလိရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုန် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ် တွံကဵုဂလာန်မစပ်ကေုာံဝိနယ်ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ၊ တွံကဵုဂုဏ်ဝိနယ်ရ၊ တွံကဵုဂုဏ်ပွမကတ်ဗတောန်ဝိနယ်ရ၊ ရန်တၟအ်တုဲ ရန်တၟအ်တုဲ (စၞောန်တုဲ) ဟီုသ္ဂးတဴ ဂုဏ်တဳလပိုဉ်ဥပါလိရ။ ယွံကောန်တၠတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ကတ်ဗတောန်ဓရ်ဝိနယ် ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလပိုဉ်ဥပါလိအိုတ်စိုအ်” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးတုဲ ခမဳဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် မဒှ်မှာထေရ်ဇၞော် မှာထေရ်လဒေါဝ် မှာထေရ်ဍောတ်ဂှ် ကတ်ဗတောန်ဓရ်ဝိနယ် ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလပိုဉ်ဥပါလိအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “ယွံကောန်တၠတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် ခမဳဂမၠိၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် မဒှ်မှာထေရ်ဇၞော် မှာထေရ်လဒေါဝ် မှာထေရ်ဍောတ်ဂှ် ကတ်ဗတောန်ဓရ်ဝိနယ် ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလပိုဉ်ဥပါလိအိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ စဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက် ပ္ဍဲဝိနယ်မ္ဂး အတိုၚ်ပၟိက်ညးတအ် အခိၚ်ညးတအ်နွံပၟိက် အတိုၚ်ညးတအ်နွံပၟိက်ဂှ် ကြက်တံၚ်ဓဇက် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် တိုက်ရိုက်အိုတ်ရ၊ ကြက်တံၚ်ဓဇက်ဂဝုဲဂဝါ်အိုတ်ရ၊ ယွံကောန်တၠတအ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် ကြက်ဟီုဂရိုဟ် ဝိနယ်အိုတ်စိုအ်” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ “နပွမစၞောန်ထ္ၜးဖ္ဍောတ်သှ်ၛာယ် နသိက္ခာပိုဒ်ဂမၠိုၚ် မဍောတ်သွတ်ဍောတ်သွတ်လောန်ဝွံ မုဖဵုမၞုံရော? ဒှ်တဴတၞဟ်နအယာံမာတ် ဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမခပျ်သၠေဟ်ပၟာ အယာံမာတ်စိုတ်ဍောၚ်ၜိုတ် အယာံမာတ်စိုတ်ခရက်တုဲ ဗွဲမလောန်ဟေၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးအိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဟီုဂရိုဟ်ဝိနယ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ဟီုဂရိုဟ်ဝိနယ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ဟီုဂရိုဟ်ဝိနယ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠဳိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

439) “ယြဴခမဳမွဲ စၞောန်ထ္ၜးဖ္ဍောတ်သှ်ၛာယ် ပါတိမုက် ‘သိက္ခာပိုဒ်ခမဳဂမၠိုၚ်’ မ္ဂး နပွမစၞောန်ထ္ၜးဖ္ဍောတ်သှ်ၛာယ် နသိက္ခာပိုဒ်ဂမၠိုၚ် မဍောတ်သွတ်ဍောတ်သွတ်လောန်ဝွံ မုဖဵုမၞုံရော? ဒှ်တဴ တၞဟ်နအယာံမာတ် ဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ အယာံမာတ် စိုတ်ဍောတ်ၜိုတ် အယာံမာတ်စိုတ်ခရက်တုဲ ဗွဲမလောန်ဟေၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဝိလေခနသိက္ခာပိုဒ်

440) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ စၞောန်ထ္ၜးဖ္ဍောတ်ၛာယ် ပါတိမုက် မ္ဂးဂှ် စၞောန်ထ္ၜးမ္ဂးကီု ဖအောဝ်ကဵုစၞောန်ထ္ၜးမ္ဂးကီု ဖ္ဍောတ်သှ်ၛာယ်မ္ဂးကီုရောၚ်။ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂး မ္ဂးဂှ် နပွမစၞောန်ထ္ၜးဖ္ဍောတ်သှ်ၛာယ် နသိက္ခာပိုဒ်ဂမၠိုၚ် မဍောတ်သွတ်, ဍောတ်သွတ်လောန်ဝွံ မုဖဵုမၞုံရော? ဒှ်တဴ တၞဟ်နအယာံမာတ် ဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ အယာံမာတ်စိုတ်ဍောၚ်ၜိုတ် အယာံမာတ်စိုတ်ခရက်ထုဲ ဗွဲမလောန်ဟေၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးမ္ဂး)။ “ကုခမဳ မကတ်ဗတောန်ပါတိမုက်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာရ၊ ဒှ်စိုတ်ဍောၚ်ၜိုတ် ဒှ်စိုတ်ခရက်တုဲရ။ ကုခမဳ မဟွံကတ်ဗတောန်ပါတိမုက်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာရ၊ ဟွံဒှ်စိုတ်ဍောၚ်ၜိုတ် ဟွံဒှ်စိုတ်ခရက်ထုဲရ။ ပွမဟွံစၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ပြဲရ၊ ပွမဟဂိုၚ်ကေတ် သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ပြဲရ၊ ပွမဟွံကတ်ဗတောန်သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ပြဲရ၊ ပွမဟွံပကၚ်ရၚ် သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ပြဲရ၊ ဓရ်ဝိနယ်လေဝ် ဩဝ်ကဵုကၠေံဗ္ဒန်အာညိ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်လေဝ် ဩဝ်လ္ပကဵုစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက် ပ္ဍဲဝိနယ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်ဝိနယ် ပ္ဍဲဇရေၚ်ခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

441) ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဒှ်တုဲ ဟီုဂရိုဟ် ဝိနယ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳမၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟီုဂရိုဟ်ဝိနယ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ဟီုဂရိုဟ်ဝိနယ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဟီုဂရိုဟ် ဓရ်မသအာၚ် (နူဝိနယ်) မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဟီုဂရိုဟ်ဝိနယ်ကီု ဓရ်မွဲသအာၚ်ကီု (ပ္ဍဲဇရေၚ်) ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

442) “ဗတိုက်ဗအောဝ်ရ၊ တၠအဲ ဩဝ်ကတ်ဗတောန် သုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဂါထာဂမၠိုၚ်ကီု အဘိဓရ်ကီု ကိုပ်ကၠာညိ၊ လက်ကရဴမှ သ္ဒးကတ်ဗတောန်ဝိနယ်ရ” ရဴဝွံ သီုဟွံမိက်ဟီုဂရိုဟ် ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဝိလေခနသိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယတုဲရ။

၅.၈.၃။ မောဟနသိက္ခာပိုဒ်

443) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်သ္ပတဴ ဒ္ဂေတ်မဟွံထေက်ကဵု ဒ္ဂေတ်သ္ပတုဲမ္ဂး “ဟိုတ်နူပွမဟွံတီ ဒးအာပတ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ မိက်ကဵုတီတုဲ စၞောန်ထ္ၜးပါတိမုက်ရဂး၊ လုပ်လၟိဟ်ပ္ဍဲပါတိမုက်ရဂး၊ ဇၟာပ်ဇၟာပ်လပါ်ဂိတု အာစိုပ်ပွမစၞောန်ထ္ၜး ဗွဲခမ္ဍန်ရဂး” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် စၞောန်ထ္ၜးပါတိမုက်မ္ဂး ပိုဲညးဂမၠိုၚ် အခိၚ်လၟုဟ်မှဟေၚ် သ္ဂောံတီကေတ်အိုတ်ရ၊ ဓရ်ဝွံလေဝ် ကၠုၚ်ပ္ဍဲပါတိမုက်ရဂး၊ လုပ်လၟိဟ်ပ္ဍဲပါတိမုက်ရဂး၊ ဇၟာပ်ဇၟာပ်လပါ်ဂိတု အာစိုပ်ပွမစၞောန်ထ္ၜးဗွဲခမ္ဍန်ရဂး ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် စၞောန်ထ္ၜးပါတိမုက်မ္ဂး ‘ပိုဲညးဂမၠိုၚ် အခိၚ်လၟုဟ်မှဟေၚ် သ္ဂောံတီကေတ်အိုတ်ရ၊ ဓရ်ဝွံလေဝ် ကၠု်ၚနူပါတိမုက်ရဂ၊ လုပ်လၟိဟ် ပ္ဍဲပါတိမုက်ရဂး၊ ဇၟာပ်ဇၟာပ်လပါ်ဂိတု အာစိုပ်ပွမစၞောန်ထ္ၜးဗွဲခမ္ဍန်ရဂး’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် စၞောန်ထ္ၜးပါတိမုက်မ္ဂး “ပိုဲညးဂမၠိုၚ် အခိၚ်လၟုဟ်မှဟေၚ် သ္ဂောံတီကေတ်အိုတ်ရ၊ ဓရ်ဝွံလေဝ် ကၠုၚ်ပ္ဍဲပါတိမုက်ရဂ(း၊ လုပ်လၟိဟ်ပ္ဍဲပါတိမုက်ရဂး၊ ဇၟာပ်ဇၟာပ်လပါ်ဂိတု အာစိုပ်ပွမစၞောန်ထ္ၜးဗွဲခမ္ဍန်ရဂး” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုၚ်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

444) “ယြဴခမဳမွဲ ဇၟာပ်ဇၟာပ်လပါ်ဂိတု စၞောန်ထ္ၜးပါတိမုက်မ္ဂး ‘အခိၚ်လၟုဟ်မှဟေၚ်အဲ သ္ဂောံတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဝွံလေဝ် ကၠုၚ်ပ္ဍဲပါတိမုက်ရဂး၊ လုပ်လၟိဟ်ပ္ဍဲပါတိမုက်ရဂး၊ ဇၟာပ်ဇၟာပ်လပါ်ဂိတု အာစိုပ်ပွမစၞောန်ထ္ၜးဗွဲခမ္ဍန်ရဂး’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ခမဳဝွံ ဗၞတ်ၜါပိဝါ ကေၚ်ပဒတဴ ပ္ဍဲဌာန်စၞောန်ထ္ၜးပါတိမုက်ရ ရဴဝွံ ခမဳသအာၚ်ဂမၠိုၚ် တီတဴခမဳဂှ်မ္ဂး၊ ကေၚ်ပဒတဴလောန်လတူၜါပိဝါမ္ဂး မုသ္ဇက်သ္ဂးနွံဏီရေ? ကုခမဳဂှ် နပွမပပၞဟွံတီ တိတ်ဗၠးနူအာပတ်ဟွံမာန်ရ၊ အာပတ်မ္ဂး ဟိုတ်ပွမပပၞဟွံတီဂှ်လေဝ် ဒးသ္ဂုတ်သွာတ်ဗွဲမဗဗွဲကဵုဓရ်ရ၊ လောန်လတူဂှ်လေဝ် သ္ဒးပတိုန်ဒုဟ်မဝိဝိၚ် ကုခမဳဂှ် (နဉက်ကမ္မဝါစ်) ရ၊ ‘ယွံကောန်တၠ ယြဴတၠအဲမွဲ စၞောန်ထ္ၜးပါတိမုက်မ္ဂး သ္ပဒးဒးရးရးတုဲ သ္ပမၞုံကဵုဖဵုတုဲ ဟွံသ္ပပၠုပ်စိုတ်ရ၊ ကုတၠအဲဂှ် ကလိဂွံဒဒှ်ခမဳ ဟွံဒးရးရ၊ တၠအဲ ဂပ်ဝ်ကလိဂွံဘဝခမဳ ဗွဲဟွံဒးရးရ’ ရဴဝွံ (ဟီုဂရိုဟ်တုဲ သ္ဒးပတိုန်ဒုဟ်မဝိဝိၚ်ရ၊) ပတိုန်ဒုဟ်မဝိဝိၚ်တုဲမ္ဂး ပ္ဍဲခမဳမပပၞဟွံတီဂှ် ဒးအာပတ်ါပဲစိုတ်ဝွံရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်မောဟနသိက္ခာပိုဒ်

445) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဇၟာပ်ဇၟာပ်လပါ်ဂိတု မ္ဂးဂှ် ဇၟာပ်ဇၟာပ်တ္ၚဲဥပေါဟ် (ဂိတုပေၚ် ဂိတုအိုတ်)။ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး မ္ဂးဂှ် ဒ္ဂေတ်တဴဒ္ဂေတ် မဟွံထေက်ကဵုကဵုဒ္ဂေတ်သ္ပတုဲမ္ဂး “ဟိုတ်နူပွမဟွံတီ ဒးအာပတ်ရ” ရဴဝွံ မိက်ကဵုတီတုဲ စၞောန်ထ္ၜးပါတိမုက်မ္ဂး “အခိၚ်လၟုဟ်မှဟေၚ် အဲ သ္ဂောံတီကေတ်ရ၊ ဓရ်ဝွံလေဝ် ကၠုၚ်ပ္ဍဲပါတိမုက်ရဂး၊ လုပ်လၟိဟ်ပ္ဍဲပါတိမုက်ရဂး၊ ဇၟာပ်ဇၟာပ်လပါ်ဂိတု အာစိုပ်ပွမစၞောန်ထ္ၜးဗွဲခမ္ဍန်ရဂး” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဝွံတုန် ဗၞတ်ၜါပိဝါ ကေၚ်ပဒတဴ ပ္ဍဲဌာန်စၞောန်ထ္ၜးပါတိမုက်ရ ရဴဝွံ ခမဳသအာ်ဂမၠိုၚ် တီတဴခမဳဂှ်မ္ဂး၊ ကေၚ်ပဒတဴလောန်လတူၜါပိဝါမ္ဂး မုသ္ဇက်သ္ဂးနွံဏီရော? ကုခမဳဂှ် နပွမပပၞဟွံတီ တိတ်ဗၠးနူအာပတ် ဟွံမာန်ရ၊ အာပတ်မဒး ဟိုတ်ပွမပပၞဟွံတီဂှ်လေဝ် ဒးသ္ဂုတ်သွာတ်ဗွဲဗဗွဲ ကဵုဓရ်ရ၊ လောန်လတူဂှ်လေဝ် သ္ဒးပတိုန်ဒုဟ်မဝိဝိၚ် ကုခမဳဂှ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဒးပတိုန်ဒုဟ်မဝိဝၚ်ရ၊ ခမဳ စဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်တုဲ မၞုံကဵုအစေစာံသတ္တိဂှ် သ္ဒးကဵုသၚ်တီရ။

446) “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ခမဳမၞုံယၟုဝွံ စၞောန်ထ္ၜးပါတိမုက်မ္ဂး သ္ပဒးဒးရးရးတုဲ သ္ပမၞုံကဵုဖဵုတုဲ ဟွံသ္ပပၠုပ်စိုတ်ရ၊ ကမ်မၞုံကဵုအခိၚ်မဗဗွဲကုသၚ် ယဝ်ဒှ်မ္ဂး သၚ် ပတိုန်ဒုဟ်မဝိဝိၚ် ကုခမဳမၞုံယၟုဝွံရ၊ ဣဝွံတုန် ပွမကဵုတီရောၚ်။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ခမဳမၞုံယၟုဝွံ စၞောန်ထ္ၜးပါတိမုက်မ္ဂး သ္ပဒးဒးရးရးတုဲ သ္ပမၞုံကဵုဖဵုတုဲ ဟွံသ္ပပၠုပ်စိုတ်ရ၊ သၚ် ပတိုန်ဒုဟ်မဝိဝိၚ် ကုခမဳမၞုံယၟုဝွံရ၊ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ သ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမတိုန်ဒုဟ်ဝိဝိၚ် ခမဳမၞုံယၟုဝွံရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ရ၊ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ ဟွံမွဲကဵုပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဟီုတိုန်ရ။ သၚ် ဂပ်ဝ်ပတိုန်ဒုဟ်မဝိဝိၚ် ကုခမဳမၞုံယၟုဝွံတုဲရ၊ ကုသၚ်ဂှ် မၞုံကဵုပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒၟံၚ်ကၞပ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြရ၊ နမဒၟံၚ်ကၞပ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြရဴဝွံ ဂွံတီကေတ် ဒဒှ်မသ္ဍိုက်မၠိုက်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ (သ္ဒးကဵုတီရ)။ ကိုပ်ကၠာဟဂွံပတိုန်ဒုဟ်မဝိဝိၚ်ဏီ ပပၞဒိုဟ်ဓိုဟ်ပပၞဟွံတီမ္ဂ၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပတိုန်ဒုဟ်မဝိဝိၚ်တုဲမှ ပပၞဒိုဟ်ဓိုဟ်ပပၞဟွံတီမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

447) ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ပပၞဒိုဟ်ဓီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ပပၞဒိုဟ်ဓီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မမကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ပပၞဒိုဟ်ဓီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ပပၞဒိုဟ်ဓီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ် ပပၞဒိုဟ်ဓီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မမကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ အဓမ္မကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

448) ဟွံကေၚ်လလၚ်ဗွဲတြးမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကေၚ်ကလၚ်ဗွဲတြးမ္ဂး ယုတ်ဒေက်သၟဝ်ၜါပိဝါမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳဟွံမွဲပၟိက်ကဵု ပွမပပၞဒိုဟ်ဓီု ခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ မောဟနသိက္ခာပိုဒ် တတိယတုဲရ။

၅.၈.၄။ ပဟာရသိက္ခာပိုဒ်

449) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ် မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ကဵုဂွဵုဂွိုက် (တက်ၜုၚ်) ကုခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် လရိုအ်ယာံအိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် လရိုအ်ယာံအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ သၟာန်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ကဵုဂွဵုဂွိုက် (တက်ၜုၚ်) ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။)။ ခမဳပၟိက်အောန် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ကဵုဂွဵုဂွိုက် (တက်ၜုၚ်) ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှတုဲ ကဵုဂွဵုဂွိုက် (တက်ၜုၚ်) ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ကဵုဂွဵုဂွိုက် (တက်ၜုၚ်) ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော?” ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

450) “ယြဴခမဳမွဲ ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ကဵုဂွဵုဂွိုက် (တက်ၜုၚ်) ကုခမဳမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ပဟာရသိက္ခာပိုဒ်

451) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ကုခမဳ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳသအာၚ်။ ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ မ္ဂးဂှ် မၞုံစိုတ်ဟွံမိပ်လဟိၚ်ဒှ်တုဲ မၞုံစိုတ်မဒွံလုက်စုက် (ထ္ဍိမြိ) ဒးဒှ်တုဲ မၞုံစိုတ်မကတဵုဒှ် ညံၚ်ကၞက်စရံၚ်ဒှ်တုဲ။ ကဵုဂွဵုဂွိုက် (တက်ၜုၚ်) မ္ဂးဂှ် နကဵုဇကုကီု နကဵုဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုကီု နကဵုဝတ္ထုမသောဝ်ဗလးဏာကီု ဗွဲတွဵုမယုတ် နကဵုသၠဒကှ်လေဝ် ကဵုဂွဵုဂွိုက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

452) ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဒှ်တုဲ ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ကဵုဂွဵုဂွိုက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ကဵုဂွဵုဂွိုက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီြ ခမဳဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ကဵုဂွဵုဂွိုက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ ကဵုဂွဵုဂွိုက် ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

453) မၞုံသဘဴမမိက်တိတ်ဗၠး ဟိုတ်နူညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ရာန်သကိုတ်ပျဲပျာံဒှ်တုဲ ကဵုဂွဵုဂွိုက်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပဟာရသိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထတုဲရ။

၅.၈.၅။ တလသတ္တိကသိက္ခာပိုဒ်

454) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ (သွက်ဂွံကဵုဂွဵုဂွိုက်) ဗျာံလဝ်နလွဟ်ဂတာတဲ ကုခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်မဒးဒုၚ်ကဵုဂွဵုဂွိုက်ဂၠိုၚ်ကဵုဝါဂှ်ရ လရိုအ်ယာံအိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် လရိုဟ်ယာံအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ သၟာန်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ (သွက်ဂွံကဵုဂွဵုဂွိုက်) ဗျာံလဝ်နလွဟ်ဂတာတဲ ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ (သွက်ဂွံကဵုဂွဵုဂွိုက်) ဗျာံလဝ်နလွဟ်ဂတာတဲ ကုခမဳသတ္တရဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်၇၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ (သွက်ဂွံကဵုဂွဵုဂွိုက်) ဗျာံလဝ်နလွဟ်ဂတာတဲ ကုခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ (သွက်ဂွံကဵုဂွဵုဂွိုက်) ဗျာံလဝ်နလွဟ်ဂတာတဲ ကုခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုၚ်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

455) “ယြဴခမဳမွဲ ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ (သွက်ဂွံကဵုဂွဵုဂွိုက်) ဗျာံလဝ်နလွဟ်ဂတာတဲ ကုခမဳမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်တလသတ္တိကသိက္ခာပိုဒ်

456) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ကုခမဳ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳသအာၚ်။ ထေဲပၞတ်ဒှတုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ မ္ဂးဂှ် မၞုံစိုတ်ဟွံမိပ်လဟိၚ်ဒှ်တုဲ မၞုံစိုတ်မဒွံလုက်စုက် (ထ္ဍိမြိ) ဒးဒှ်တုဲ မၞုံစိုတ်မကတဵုဒှ် ညံၚ်ကၞက်စရံၚ်ဒှ်တုဲ။ (သွက်ဂွံကဵုဂွဵုဂွိုက်) ဗျာံလဝ်နလွဟ်ဂတာတဲ မ္ဂးဂှ် ယာပတိုန်ဇကုကီု ဝတ္ထုမစပ် ကေုာံဇကုကီု ဗွဲတွဵုမယုတ် သၠဒကှ်လေဝ် ယာပတိုန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

457) ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ (သွက်ဂွဴကဵုဂွဵုဂွိုက်) ဗျာံလဝ်နလွဟ်ဂတာတဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ (သွက်ဂွံကဵုဂွဵုဂွိုက်) ဗျာံလဝ်နလွဟ်ဂတာတဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဟွံသေၚ်ဒှတုဲ ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ (သွက်ဂွံကဵုဂွဵုဂွိုက်) ဗျာံလဝ်နလွဟ်ဂတာတဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ထေဲပၞတ်ဒှ်တုဲ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ (သွက်ဂွံကဵုဂွဵုဂွိုက်) ဗျာံလဝ်နလွဟ်ဂတာတဲ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွဴသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ 458) မၞုံသဘဴမမိက်တိတ်ဗၠး ဟိုတ်နူညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ရာန်သတိုတ်ပျဲပျာံဒှ်တုဲ (သွက်ဂွဴကဵုဂွဵုဂွိုက်) ဗျာံလဝ်နလွဟ်ဂတာတဲမ္ဂး၊ ဟွံးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ တလသတ္တိကသိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမတုဲရ။

၅.၈.၆။ အမူလကသိက္ခာပိုဒ်

459) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်တၞမ် (ပွမညာတ် ပွမမိၚ် ပွမသၠေဟ်ပၟာ) စောတ်စောဲခမဳ (သအာၚ်) နကဵုအာပတ်သံဃာဒိသေသ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်တၞမ (ပွမညာတ် ပွမမိၚ် ပွမသၠေဟ်ပၟာ) သ္ဂောံစောတ်စောဲခမဳ နကဵုအာပတ်သံဃာဒိသေဟ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေတ်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်တၞမ် (ပွမညာတ် ပွမမိၚ် ပွမသၠေဟ်ပၟာ) စောတ်စောဲခမဳ နကဵုအာပတ်သံဃာဒိသေသ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်တၞမ် (ပွမညာတ် ပွမမိၚ် ပွမသၠေဟ်ပၟာ) စောတ်စောဲခမဳ နကဵုအာပတ်သံဃဒိသေသ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုၚ်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ရ။

460) “ယြဴခမဳမွဲ သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်တၞမ် (ပွမညာတ် ပွမမိၚ် ပွမသၠေဟ်ပၟာ) စောတ်စောဲခမဳ နကဵုအာပတ်သံဃာဒိသေသ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂး)။

ပွံက်အမူလကသိက္ခာပိုဒ်

461) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ဟိုန်ခမဳသအာၚ်။ သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်တၞမ် မ္ဂးဂှ် ညာတ်လေဝ်ဟွံညာတ် မိၚ်လေဝ်ဟွံမိၚ် သၠေဟ်ပၟာလေဝ်ဟွံသၠေဟ်ပၟာရ။ နအာပတ်သံဃာဒိသေသ် မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်ကဵုအာပတ်သံဃာဒိသေသ်ဂမၠိုၚ်စှ်ပိ နအာပတ်မွဲမွဲ။ စောတ်စောဲ မ္ဂးဂှ် စောဒနာလေဝ် စောဒနာမ္ဂး၊ ဖအောဝ်ကဵုစောဒနာလေဝ် ဖအောဝ်ကဵုစောဒနာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ 462) ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဒှ်တုဲ သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်တၞမ် စောတ်စောဲ နာပတ်သံဃာဒိသေသ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်တၞမ်စောတ်စောဲ နအာပတ်သံဃာဒိသေသ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်တၞမ် စောတ်စောဲ နအာပတ်သံဃာဒိသေသ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ 463) မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဒးအာပတ်သံဃာဒိသေသ်ဂှ်ဒှ်တုဲ စောဒနာလေဝ် စောဒနာမ္ဂး၊ ဖအောတ္ကဵုစေဒနာလေဝ် ဖအောဝ်ကဵုစောဒနာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ အမူလကသိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌမတုဲရ။

၅.၈.၇။ သဉ္စိစ္စသိက္ခာပိုဒ်

464) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်မာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်− “ယွံကောန်တၠတအ် ‘ညးဟွံပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံ သ္ပပယျၚ်ဟွံဂွံရ’ ရဴဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်လဝ်သိက္ခာပိုဒ်ရ၊ မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်လေဝ် သီုဟွံပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံ သ္ပပယျၚ်အိုတ်ရ၊ မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သာမဏဳဂမၠိုၚ်ဟာ” ရဴဝွံ ကဵုကတဵုဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ် သၠေဟ်ပၟာ ကုခမဳသတ္တရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳသတ္ဝရသဝဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် လရိုအ်ယာံအိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠတအ် မၞုးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် လရိုအ်ယာံအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ သၟာန်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ဝွံ မၞုံကဵုစေတနာဒှ်တုဲ ကဵုကတဵုဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ် ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် မၞုံကဵုစေတနာဒှ်တုဲ ကဵုကတဵုဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မၞုံကဵုစေတနာဒှ်တုဲ ကဵုကတဵုဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် မၞုံကဵုစေတနာဒှ်တုဲ ကဵုကတဵုဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

465) “ယြဴခမဳမွဲ ‘ဟီုသ္ဂးရဴဝွံမ္ဂး ဗၞတ်မွဲခဏလေဝ် ကြက်ကတဵုဒှ် ဟွံဒှ်တသိုခ်ရ’ ရဴဝွံ သ္ပဟိုတ်ကဵု ဟိုတ်မတွံဂးပွမဟွံကဵုဒှ်တသိုခ်ဂှ်ဟေၚ်တုဲ သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ် မၞုံကဵုစေတနာဒှ်တုဲ ကဵုကတဵုဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ကုခမဳမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်သဉ္စိစ္စသိက္ခာပိုဒ်

466) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသအဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ကုခမဳ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳသအာၚ်။ မၞုံကဵုစေတနာဒှ်တုဲ မ္ဂးဂှ် သီုကဵုမတီတဴ သီုကဵုမတီတဴဗွဲမဒးရး သ္ပလွဳတုဲ ဓလီုဍိုက်တုဲ ပွမကလိလောန်ရောၚ်။ ကဵုကတဵုဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ မ္ဂးဂှ် “တၠအဲ သီုဟွံပေၚ်အာယုက်စၜါစှော်သၞာံဏီ သ္ပပယျၚ်ရောၚ်ထေၚ်၊ တၠအဲ သ္ပပြဘိုဂ် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ်ရောၚ်ထေၚ်၊ တၠအဲ သုၚ်အရက်ရောၚ်ထေၚ်၊ တၠအဲ ဂဇအ်ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚု ကေုာံမာတုဂါမ်မွဲစွံရောၚ်ထေၚ်” ရဴဝွံ ကဵုကတဵုဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ သ္ပဟိုတ်ကဵု ဟိုတ်မတွံဂးပွမဟွံကဵုဒှ်တသိုခ်ဂှ်ဟေၚ်တုဲ သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ် မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နကဵုကတဵုဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဟိုတ်သအာၚ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဟွံမွဲရ။

467) ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဒှ်တုဲ မၞုံကဵုစေတနာဒှ်တုဲ ကဵုကတဵုဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ မၞုံကဵုစေတနာဒှ်တုဲ ကဵုကတဵုဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ မၞုံကဵုစေတနာဒှ်တုဲ ကဵုကတဵုဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ မၞုံကဵုစေတနာဒှ်တုဲ ကဵုကတဵုဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

468) ဟွံမွဲပၟိက်ကဵု တၞဟ်နကဵုကတဵုဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာတုဲ “တၠအဲ သီုဟွံပေၚ်အာယုက်ၜါစှော်သၞာံဏီ သ္ပပယျၚ်ရောၚ်ထေၚ်၊ တၠအဲ သ္ပပြဘိုဂ် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ်ရောၚ်ထေၚ်၊ တၠအဲ သုၚ်အရက်ရောၚ်ထေၚ်၊ တၠအဲ ဂဇအ်ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚု ကေုာံမာတုဂါမ်မွဲစွံရောၚ်ထေၚ်၊ ဗတိုက်ဖအောဝ်ရ ဩဝ်တီကေတ်ညိ၊ လက်ကရဴမှ လ္ပကဵုဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သဉ္စိစ္စသိက္ခာပိုဒ် သတ္တမတုဲရ။

၅.၈.၈။ ဥပဿုတိသိက္ခာပိုဒ်

469) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်သေက်ဇဵု မွဲဟာန်ကေုာံခမဳဂမၠိုၚ် မသ္ဍိုက်ဆာန်သၞေံသၞဴသဳလအိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် မသ္ဍိုက်ဆာန်သၞေံသၞဴသဳလ “ယွံကောန်တၠတအ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဂဝဂလေံဟွံမွဲအိုတ်ရ၊ တၞဟ်နပွမသေက်ဇဵု မွဲဟာန်ကေုာံခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံထေက်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် သ္ဂောံဟီုသ္ဂးကဵုပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဟွံမွဲကဵုဂဝဂလေံအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုရဴနအကာဲအရာ မိၚ်ကေတ်အိုတ်ရော? ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးတိုန်မ္ဂး) ပိုဲညးဂမၠိုၚ် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ် မထေက်ကဵုမိၚ်ရမျာၚ်ဂလာန် တဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ် မထေက်ကဵုမိၚ်ရမျာၚ်ဂလာန် ခမဳဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်သေက်ဇဵု မကတဵုဒှ်ကယျာန်ဓဝါတ် မဟီုသ္ဂးဂလာန်စှေ်စးအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် တန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ် မထေက်ကဵုမိၚ်ရမျာၚ်ဂလာန် ခမဳဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်သေက်ဇဵု မကတဵုဒှ်ကယျာန်ဓဝါတ် မဟီုသ္ဂးဂလာန်စှေ်စးအိုတ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် တန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ် မထေက်ကဵုမိၚ်ရမျာၚ်ဂလာန် ခမဳဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်သေက်ဇဵု မကတဵုဒှ်ကယျာန်ဓဝါတ် မဟီုသ္ဂးဂလာန်စှေ်စးအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

470) “ယြဴခမဳမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ် မထေက်ကဵုမိၚ်ရမျာၚ်ဂလာန် ခမဳဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်သေက်ဇဵု မကတဵုဒှ်ကယျာန်ဓဝါတ် မဟီုသ္ဂးဂလာန်စှေ်စးဂှ် ‘ကြက်ကလၚ်ဂလာန် ကြက်ဟီုသ္ဂးခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံရ’ ရဴဝွံ သ္ပဟိုတ်ကဵုဟိုတ်ဂှ်ဟေၚ်တုဲ သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ် တနတဴမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး အိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဥပဿုတိသိက္ခာပိုဒ်

471) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဒဒက်တဴခမဳ မ္ဂးဂှ် ဒဒက်တဴခမဳသအာၚ်ဂမၠိုၚ်။ မကတဵုဒှ်သေက်ဇဵု မကတဵုဒှ်ယျာန်ဓဝါတ် မဟီုသ္ဂးဂလာန်စှေ်စး မ္ဂးဂှ် ဍေံမကတဵုဒှ်အဓိကိုရ်။ တန်တဴ ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ် မထေက်ကဵုမိၚ်ရမျာၚ်ဂလာန် မ္ဂးဂှ် “မိၚ်ကေတ် (ဂလာန်) ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံတုဲ ကြက်စောဒနာရ၊ ကြက်ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်ရ၊ ကြက်စောဒနာမွဲလှေ်ပၠန်ရ၊ ကြက်ကဵုဗှ်ဗၞုဟ် မွဲလှေ်ပၠန်ရ၊ ကြက်ကဵုမုက်မတ်ဟွံကျေဝ်ရ” ရဴဝွံ အာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ယြဴပ္ဍဲဌာန်မွဲ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ကလၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳမအာနူလက်ကရဴဂှ် ကြက်ကလၚ်ရ ရဴဝွံ စွံစိုတ်တုဲ အာတဴပြဟ်ပြဟ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ယြဴပ္ဍဲဌာန်မွဲ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ကလၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳမအာဂတဂှ် ကြက်ကလၚ်ရ ရဴဝွံ စွံစိုတ်တုဲ သှ်ၜက်ဒၟံၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ယြဴပ္ဍဲဌာန်မွဲ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ကလၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ကၠုၚ်တဴ ဌာန်တန်တဴကဵုဌာန်ဂဇအ်ကီု ဌာန်တိက်ကီု ခမဳဂှ်တုဲ ချပ်ဂၞန်မ္ဂး၊ သ္ဒးခအေမ်ရ၊ သ္ဒးကဵုတီရ၊ ယဝ်ခအေမ်လေဝ်ဟွံခအေမ်မ္ဂး၊ ယဝ်ကဵုတီလေဝ် ဟွံကဵုတီမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ သ္ဟိုတ်ကဵုဟိုတ်ဂှ်ဟေၚ်တုဲ သီုဟွံမွဲကဵုဟိုတ်မွဲသအာၚ် မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နပွမတန်တဴပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်မထေက်ကဵုမိၚ်ရမျာၚ်ဂလာန် ဟိုတ်သအာၚ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဟွံမွဲရ။

472) ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဒှ်တုဲ တန်တဴ ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ် မထေက်ကဵုမိၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ တန်တဴ ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်မထေက်ကဵုမိၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ တန်တဴ ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ် မထေက်ကဵုမိၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ တန်တဴ ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်မထေက်ကဵုမိၚ် ညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ညးဟွံဟေၚ်ကဵုခမဳမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

473) “မိၚ်ကေတ် ဂလာန်ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံတုဲ ကြက်ဝေၚ်ပါဲရ၊ ကြက်ဝေၚ်ပါဲဗွဲတၟေၚ်ရ၊ ကြက်ကဵုလလမ်ရ၊ ကြက်ကဵုဇကုဇကုတိတ်ဗၠးရ” ရဴဝွံ ပၠုပ်စိုတ်တုဲအာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဥပဿုတိသိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမတုဲရ။

၅.၈.၉။ ကမ္မပဋိဗာဟနသိက္ခာပိုဒ်

474) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်သ္ပတဴ ဒ္ဂေတ်မဟွံထေက်ကဵုဒ္ဂေတ်တုဲ ဒးဒုၚ်သ္ပကမ်မ္ဂး ဆေဝ်ဒဝ်တဴသွက်ရၚ်သကအ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၚ် ကောံဓရီု နကဵုကိစ္စကေၚ်ကာထေက်ကဵုသ္ပမမိက်ကဵုမွဲမွဲရ၊ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဒှ်အဃောဇိၚ်သ္ၚာတုဲ ကဵုဆန် ‘ပွမတုပ်စိုတ်’ ကုခမဳမွဲဇကုအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၚ်ဂှ် “ယွံကောန်တၠတအ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ကၠုၚ်မွဲဇကုဓဝ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် ပ္ဍဲညးဂမၠိုၚ် သ္ပကမ် ကုခမဳဂှ်အိုတ်စိုအ်” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးတုဲ သ္ပကမ် ကုခမဳဂှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်ရ၊ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠ သၚ် သ္ပတဴ မုမွဲရော?” ရဴဝွံ သၟာန်ခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ယွံကောန်တၠတအ် သၚ်သ္ပကမ် ကုအဲဍိက်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးရ)၊ ယွံကောန်တၠ ပိုဲညးဂမၠိုၚ် “ကြက်သ္ပကမ် ကုတၠအဲရ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) တၞဟ်နသ္ပကမ်ဂှ် ကဵုဏာဆန် ဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ် “ကြက်သ္ပကမ် ကုတၠအဲရ” ရဴဝွံ ယဝ်တီအိုတ်မ္ဂး၊ ဟွံကဵုဏာဆန်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကဵုဏာဆန် ကုကမ်ဂမၠိုၚ် မဗဗွဲကဵုဓရ်တုဲ ပ္ဍဲကြဴ အာစိုပ်သဘဴပွမကဵုပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ကဵုဏာဆန် ကုကမ်ဂမၠိုၚ် မဗဗွဲကဵုဓရ်တုဲ ပ္ဍဲကဴ အာစိုပ်သဘဴပွမကဵုပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟူ (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ်ကဵုဏာဆန် ကုကမ်ဂမၠိုၚ် မဗဗွဲကဵုဓရ်တုဲ ပ္ဍဲကြဴ အာစိုပ်သဘဴပွမကဵုပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

475) “ယြဴခမဳမွဲ ကဵုဏာဆန် ကုကမ်ဂမၠိုၚ် မဗဗွဲကဵုဓရ်တုဲ ပ္ဍဲကြဴ အာစိုပ်သဘဴပွမဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ကမ္မပဋိဗာဟနသိက္ခာပိုဒ်

476) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ကမ်မဗဗွဲကဵုဓရ် မ္ဂးဂှ် အပလောကနကမ် ဉတ္တိကမ် ဉတ္တိဒုတိယကမ် ဉတ္တိစတုတ္ထကမ် မဂပ်ဝ်သ္ပ နသဘဴဓရ်မဍာံစၟတ် နဝိနယ် နဒၠောံဗတောန်ကျာ်ဂှ် ကမ်မဗဗွဲကဵုဓရ်မ္ဂးရ၊ ကဵုဆန်တုဲမှ ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ 477) ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲကီု ဆန်တုဲမှ ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ကဵုဆန်တုဲမှ ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ကဵုဆန်တုဲမှ ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ 478) “သဘဴမဟွံဍာံစၟတ်ကီု နမဒှ်ဝဂ် ‘ပ္ဍဲမွဲသီဓဝ် တန်ဒၟံၚ်တၞဟ်တၞဟ်’ ကီု သ္ပကမ်ကုခမဳ ဟွံထေက်ကဵုကမ်ရကီု” ရဴဝွံ ဟိုတ်မတီတုဲ ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မမတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ကမ္မပဋိဗာဟနသိက္ခာပိုဒ် နဝမတုဲရ။

၅.၈.၁၀။ ဆန္ဒံအဒတွာဂမနသိက္ခာပိုဒ်

၅.၈.၁၀။ ဆန္ဒံအဒတွာဂမနသိက္ခာပိုဒ် 479) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုန်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် သၚ် ကောံဓရီု နကဵုကိစ္စကေၚ်ကာထေက်ကဵုသ္ပ မမိက်ကဵုမွဲမွဲရ၊ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဒှ်အဃောဇိၚ်သ္ၚာတုဲ ကဵုဆန် ‘ပွမတုပ်စိုတ်’ ကုခမဳမွဲဇကုအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၚ်ဂှ် “ယြဴတၞဟ်နဖဵုကမ်မွဲ ကောံဓရီုရ၊ ကြက်သ္ပကမ်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ စွံပတန်ဉတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “ရဴဝွံဟေၚ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ သ္ပကမ် ကုခမဳမွဲဇကုအိုတ်ရ၊ မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပကမ် မုရဴကုခမဳအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ သ္ဂးတုဲ သီုဟွံကဵုဆန် ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ စ္ဍးအာရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂှ် ဂလာန်သ္ဂုတ်သွာတ် ပ္ဍဲသၚ် ဃောကတဵုဒှတ် ဟွံကဵုဆန်တုဲ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ စ္ဍးအာရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် တၠအဲ ဂလာန်သ္ဂုတ်သွာတ် ပ္ဍဲသၚ် ဃောကတဵုဒှ် ဟွံကဵုဆန်တုဲ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ စ္ဍးအာရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တၠအဲ မုဟိုတ် ဂလာန်သ္ဂုတ်သွာတ် ပ္ဍဲသၚ် ဃောကတဵုဒှ် ဟွံကဵုဆန်တုဲ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ စ္ဍးအာရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲ သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

480) “ယြဴခမဳမွဲ ဂလာန်သ္ဂုတ်သွာတ် ပ္ဍဲသၚ် ဃောကတဵုဒှ် ဟွံကဵုဆန်တုဲ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ စ္ဍးအာမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး အိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဆန္ဒံအဒတွာဂမနသိက္ခာပိုဒ်

481) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။

ဂလာန်သ္ဂုတ်သွာတ် မ္ဂးဂှ် ဝတ္ထုဂှ်လေဝ် ဟီုလဴစတုဲရ ဟဂွံသ္ဂုတ်သွာတ်ဏီရ။ ဉတ်ဂှ်လေဝ် စွံပတန်လဝ်ရ၊ ကမ္မဝါစ်လေဝ် ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီရ။ ဟွံကဵုဆန်တုဲ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ စ္ဍ:အာမ္ဂး မ္ဂးဂှ် “မုရဴသာ်လဵု ကမ်ဝွံ သ္ဂောံလီုရော? သ္ဂောံဒှ်ဂကောံဒကးရော? ဟွံသ္ပရော?” ရဴဝွံ ပၠုပ်စိုတ်တုဲ အာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဃောသၠးကၠေံဟတ္ထပါသ်ပရိသာတ်ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ သၠးကၠေံတုဲမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

482) ပ္ဍဲဓမ္မမကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ဟွံကဵုဆန်တုဲ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ စ္ဍးအာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟွံကဵုဆန်တုဲ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ စ္ဍးအာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ အဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ဟွံကဵုဆန်တုဲ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ စ္ဍးအာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

483) “ပွမကတဵုဒှ်သေက်ဇဵု ပွကယျာန်ဓဝါတ် ပွမဂိုၚ်ကေတ်ကွေတ်မစှ်ေစး ပွမဟီုဂလာန်စှေ်စး ဒဒက်တဴသၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) အာမ္ဂး၊ “သၚ်ပါ်ဒကးကီု စရိတ်သၚ် (သၚ်ကရောန်) ကီု ကြက်ကတဵုဒှ်ရ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) အာမ္ဂး၊ “နသဘဴမဟွံဍာံစၟတ်ကီု နမဒှ်ဝဂ် ‘ပ္ဍဲမွဲသီဓဝ် တန်ဒၟံၚ်တၞဟ်တၞဟ်’ ကီု သ္ပကမ် ကုခမဳ ဟွံထေက်ကဵုကမ်ရကီု” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) အာမ္ဂး၊ ဂိယဲတုဲ အာမ္ဂး၊ ဟိုတ်နူကိစ္စကေၚ်ကာခမဳဂိယဲ အာမ္ဂး၊ ဟိုတ်နူတရဴဇၞော်တရဴသၟတ် ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်တုဲ အာမ္ဂး၊ “ဟွံမိက်ကဵုကမ်လီုအာတုဲ ကြက်ကလေၚ်ကၠုၚ်ရ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) အာမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ခန္ဒံအဒတွာဂမနသိက္ခာပိုဒ် ဒသမတုဲရ။

၅.၈.၁၁။ ဒုဗ္ဗလသိက္ခာပိုဒ်

484) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် မဒှ်ဒၞါဲကဵုစၞ ကုယန်လမ္စံက်ဂမၠိုၚ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဒဗ္ဗ မဒှ်ကောန်သၟိၚ်မလ္လ ဘာသၞာသတိက်ဒၟံၚ်သၚ်လေဝ် လးပညပ်ရ၊ ပိဏ္ဍပါတ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် စၞောန်ထ္ၜးရ။ တဳလပိုဉ်ဒဗ္ဗဂှ်တုန် မၞုံကဵုသ္ၚာၚေက်ပေတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သ္ၚာမွဲဂတှေ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ် ကုသၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၚ် ကဵုထောံသ္ၚာဂှ် ကုတဳလပိုဉ်ဒဗ္ဗရ။ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “ယြဴယြဴကုညးဍုက်ကေဝ်ဒဒှ်ေဒယှ်ခမၠိုၚ် ကဵုလၟောဝ်ဏာလာဘ် မဒှ်ဂြပ်သၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သၚ်မညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် ကဵုကၠေဴသ္ၚာတုဲ ပ္ဍဲကြဴ အာစိုပ်သဘဴပွမဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သၚ်မညဳသၟဟ်သၟန်ဂှ် ကဵုကၠေံသ္ၚာတုဲ ပ္ဍဲကြဴ အာစိုပ်သဘဴပွမဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် သၚ်မညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ် ကဵုကၠေံသ္ၚာတုဲ ပ္ဍဲကြဴ အာစိုပ်သဘဴပွမဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရော?” ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

485) “ယြဴခမဳမွဲ သၚ်မညဳသၟဟ်သၟန်ဂှ် ကဵုကၠေံသ္ၚာတုဲ ပ္ဍဲကြဴ ‘ခမဳဂမၠိုၚ် ဗွဲမဗဗွဲကဵုညးဍုက်ကေဝ်ဒဒှ်ေဒယှ် ကဵုလၟောဝ်ဏာလာဘ် မဒှ်ဂြပ်သၚ်အိုတ်ရ’ ရဴဝွံ အာစိုပ်သဘဴပွမဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဒုဗ္ဗလသိက္ခာပိုဒ်

486) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ သၚ်မညဳသၟဟ်သၟန် မ္ဂးဂှ် (သၚ်) မၞုံကဵုပွမပံၚ်ဖက်တုပ်သၟဟ် မတန်တဴပ္ဍဲသိမ်တုပ်သၟဟ်။ သ္ၚာ မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်သ္ၚာဂမၠိုၚ်တြဴဂတှေ် ဗွဲတွဵုမယုတ် သ္ၚာမွဲမွဲဂတှေ် မရုမ်ဂပ်ကဵုဝိကပ္ပနရ။ ကဵုတုဲ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကု ကဵုတုဲ။ ဗွဲမဗဗွဲကဵုညးဍုက်ကေဝ်ဒဒှ်ေဒယှ် မ္ဂးဂှ် ဒဒှ်မိတ်သဟာဲ ဒဒှ်မိတ်သဟာဲအယာံမာတ်ကေၚ်ညာတ် ဒဒှ်မိတ်သဟာဲပြဘိုဂ်စသုၚ်မွဲစွံ ဒဒှ်ညးဥပဇ္ၛာယ်တုပ်သၟဟ် ဒဒှ်ညးအ်စာတုပ်သၟဟ်ရောၚ်။ မဒှ်ဂြပ်သၚ် မ္ဂးဂှ် ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်ကဵုဒါန် ဂပ်ဝ်သၠးပွး ကုသၚ်တုဲဒှ်ရ။ လာဘ် မ္ဂးဂှ် သ္ၚာပိဏ္ဍပါတ်ဘာ ဂဥုဲမဒှ်ကြိယာဗာပၟၚ်ပၟဲလမျီု မစှေ်စးကဵုယဲဂမၠိုၚ်ရ၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကဠောံကြကောတ်ကီု ဆုဒကကီု တောဝ်တသာဲကီုရောၚ်။ ပ္ဍဲကြဴ အာစိုပ်သဘဴပွမဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက် မ္ဂးဂှ် ကဵုတဴသ္ၚာ ကုခမဳညးပညပ် ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ကီု ကုခမဳစၞောန်ထ္ၜးပိဏ္ဍပါတ်ကီု ကုခမဳပါ်ပရအ်ယာဂုကီု ကုခမဳပါ်ပရအ်သတ်ဆုကီု ကုခမဳပါ်ပရအ်စၞသ္ၚာဲ (ကွာၚ်ၜဲ) ကီု ကုခမဳသၠးကဵုဗၞတ်ညိနာၚ်ကီု သၚ်မဂပ်ဝ်သၟိတ်လဝ်ဂှ် ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။

487) ပ္ဍဲဓမ္မမကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ကဵုတဴသ္ၚာဂှ် ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ကဵုတဴသ္ၚာဂှ် ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ကဵုတဴသ္ၚာဂှ် ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ကဵုတဴပရိက္ခရာသအာၚ်ဂှ် ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကဵုတဴသ္ၚာကီု ပရိက္ခရာသအာၚ်ကီုကုခမဳလးပညပ် ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ကီု ကုခမဳစၞောန်ထ္ၜးပိဏ္ဍပါတ်ကီု ကုခမဳပါ်ပရအ်ယာဂုကီု ကုခမဳပါ်ပရအ်သတ်ဆုကီု ကုခမဳပါ်ပရအ် စၞသ္ၚာဲ (ကွာၚ်ၜဲ) ကီု ကုခမဳသၠးကဵုဗၞတ်ညိနာၚ်ကီု သၚ်မဟဂပ်ဝ်သၟိတ်လဝ်ဂှ် ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကဵုတဴသ္ၚာကီု ပရိက္ခရာသအာၚ်ကီု ကုညးဟွံသေၚ်ကဵုခမဳ မလးပညပ် ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်ကီု မစၞောန်ထ္ၜးပိဏ္ဍပါတ်ကီု မပါ်ပရအ်ယာဂုကီု မပါ်ပရအ်သတ်ဆုကီု မပါ်ပရအ်စၞသ္ၚာ (ကွာၚ်ၜဲ) ကီု မသၠးကဵုဗၞတ်ညိနာၚ်ကီု မဒှ်သၚ်မဂပ်ဝ်သၟိတ်လဝ် သၚ်မဟဂပ်ဝ်သၟိတ်လဝ်ဂှ် ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဓမ္မကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအဓမ္မကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

488) ဗွဲသဘဴပကတိ ခမဳမသ္ပဒၟံၚ် ဟိုတ်နူသ္ဍိုက်ဆာန်၊ ဟိုတ်နူပွမထေဲပၞတ်၊ ဟိုတ်နူပွမဝိဝိၚ်ဒိုဟ်ဓီု၊ ဟိုတ်နူပွမဖေက်ဂှ် “နပွမကဵုကုခမဳဂှ် မုဖဵုမၞုံရော? ၜိုန်ကလိဂွံလေဝ် ကြက်ပလီုပလာ်ရ ကြက်ဟွံသုၚ်စောဲဗွဲမဒးရးရ” ရဴဝွံ ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဒုဗ္ဗလသိက္ခာပိုဒ် ဨကာဒသမတုဲရ။

၅.၈.၁၂။ ပရိဏာပနသိက္ခာပိုဒ်

489) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ် ဂကောံဗော်သွမွဲ “တရာပ်ဖာပ်ဗ္စတုဲ ကြက်ဂြောပ်လတက်ကဵုဒါန် နသ္ၚာရ” ရဴဝွံ စဳရေၚ်တဴပိဏ္ဍပါတ်မွဲဟာန်ကေုာံသ္ၚာ ကုသၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် က္ညပြာပ်အာ ဂကောံဗော်သွးဂှ်တုဲ “ယွံဒကာတအ် သ္ၚာဂမၠိုၚ်ဝွံ ဩဝ်ကဵုဒါန်ကုခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံအိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် ပိုဲဍိက်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ကဵုဒါန်ဟွံမာန်အိုတ်ရ၊ ပိုဲဍိက်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ဇၟာပ်သၞာံရိုဟ်သၞာံ ပတန်စွံလဝ်ဝတ် ပိဏ္ဍပါတ်မွဲဟာန်ကေုာံသ္ၚာ ကုသၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးအိုတ်ရ)။ ယွံဒကာတအ် သၟာဒါန်ညးကဵုဒါန် ကုသၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဂၠိုၚ်ဂၠၚ်အိုတ်ရ၊ ပိဏ္ဍပါတ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်ကဵုဒါန်ကုသၚ် နွံဂၠိုၚ်ဂၠၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံတုန် သ္ပနိဿဲဗ္ဒာဲကဵုဗၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်တုဲ ညာတ်ကေတ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ဗွဲမဒးရးတုဲ သ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဝွံအိုတ်ရ၊ မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ယဝ်ဟွံကဵုဒါန် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံအိုတ်မ္ဂး၊ ဟွံကဵုဒါန်သာ်ဂှ်အိုတ်မ္ဂး၊ ညးလဵုမွဲ ကြက်သ္ဂောံကဵုဒါန် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံရော? ယွံဒကာတအ် သ္ၚာဂမၠိုၚ်ဝွံ ဩဝ်ကဵုဒါန် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံအိုတ်ညိ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဂကောံဗော်သွးဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်ဟီုကရေပ်ဂရောတ်အတေၚ်ဒှ်တုဲ သ္ၚာအတိုၚ်မဂပ်ဝ်စဳရေၚ်လဝ်ဂှ် ကဵုထောံဒါန်ကုခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်တုဲ ပ္ဍဲကြဴ ကၠောန်ၜိုတ်သၚ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်ရ။ ယြဴခမဳဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်စဳရေၚ်လဝ် ပိဏ္ဍပါတ်မွဲဟာန်ကေုာံသ္ၚာ ကုသၚ်ရ ရဴဝွံ တီအိုတ်ရ၊ “ဂပ်ဝ်ကဵုထောံဒါန် ကုခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်တုဲရ” ရဴဝွံတုန် ဟွံတီအိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် “ယွံဒကာတအ် ဩဝ်ကဵုဒါန်သ္ၚာ ကုသၚ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးအိုတ်ရ။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် ဟွံမွဲရ၊ တဳလပိုဉ်ဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သ္ၚာအတိုၚ်မဂပ်ဝ်စဳရေၚ်လဝ်ဂှ် ကဵုလၟောဝ်ဏာ ကုတဳလပိုဉ်ဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴ သံဃိကလာဘ် မလၟောဝ်ဏာသၚ်တုဲဂှ် ကဵုလၟောဝ်ဏာ ကုပူဂိုလ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴ သံဃိကလာဘ်မလၟောဝ်ဏာသၚ်တုဲဂှ် ကဵုလၟောဝ်ဏာ ကုပူဂိုလ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ တြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မုဟိုတ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သီုကဵုမတီတဴ သံဃိကလာဘ်မလၟောဝ်ဏာသၚ်တုဲဂှ် ကဵုလၟောဝ်ဏာ ကုပူဂိုလ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

490) “ယြဴခမဳမွဲ သီုတီတဴ သံဃိကလာဘ်မလၟောဝ်ဏာသၚ်တုဲဂှ် ကဵုလၟောဝ်ဏာကုပူဂိုလ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ပရိဏာမနသိက္ခာပိုဒ်

491) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ တီရ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် တီရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိၚ်လေဝ် ဟီုတဴကုခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂှ်လေဝ် ဟီုလဴရ။ သံဃိက မ္ဂးဂှ် ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်ကဵုဒါန် ဂပ်ဝ်သၠးပွး ကုသၚ်တုဲဒှ်ရ။ လာဘ် မ္ဂးဂှ် သ္ၚာပိဏ္ဍပါတ်ဘာ ဂဥုဲမဒှ်ကြိယာဗာပၟၚ်ပၟဲလမျီု မစှေ်စးကဵုယဲဂမၠိုၚ်ရ၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကဠောံကြကောတ်ကီု ဆုဒကကီု တောဝ်တသာဲကီုရောၚ်။ လၟောဝ်ဏာတုဲ မ္ဂးဂှ် “ကြက်ကဵုဒါန်အိုတ်ရ၊ ကြက်သ္ပအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်မြော်တိတ်ပါၚ်ရ၊ ဝတ္ထုဒါန်ဂှ် ကဵုလၟောဝဏာ ကုပူဂိုလ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ 492) ပ္ဍဲဝတ္ထုဒါန်မလၟောဝ်ဏာတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီလၟောဝ်ဏာတုဲဒှ်တုဲ ကဵုလၟောဝ်ဏာကုပူဂိုလ်မ္ဂး။ ပ္ဍဲဝတ္ထုဒါန်မလၟောဝ်ဏာတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟဂပ်ဝ်လၟောဝ်ဏာတုဲဒှ်တုဲ ကဵုလၟောဝ်ဏာ ကုပူဂိုလ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဝတ္ထုဒါန်မလၟောဝ်ဏာ ကုသၚ်တုဲဂှ် ကဵုလၟောဝ်ဏာ ကုသၚ်သအာၚ်ကီု ကုစေတဳကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဝတ္ထုဒါန်မလၟောဝ်ဏာ ကုစေတဳတုဲဂှ် ကဵုလၟောဝ်ဏာ ကုစေတဳသအာၚ်ကီု ကုသၚ်ကီု ကုပူဂိုလ်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဝတ္ထုဒါန်လၟောဝ်ဏာ ကုပူဂိုလ်တုဲဂှ် ကဵုလၟောဝ်ဏာ ကုပူဂိုလ်သအာၚ်ကီု ကုသၚ်ကီု ကုစေတဳကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်လၟောဝ်ဏာဏီဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီလၟောဝ်ဏာတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်လၟောဝ်ဏာဏီဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဟပ်ဝ်လၟောဝ်ဏာဏီဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဟဂပ်ဝ်လၟောဝ်ဏာဏီမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 493) “မုရဴပ္ဍဲမွဲ သ္ဂောံကဵုဒါန်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဂပ်ဝ်သၟာန်မ္ဂး “ယြဴပ္ဍဲဌာန်မွဲ ကပေါတ်ဝတ္ထုဒါန် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ပွမပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲလေဝ် ကလိဂွံရ၊ ပွမစဳရေၚ်လေဝ် ကလိဂွံရ၊ တန်တဴ ဗွဲမလအ်လလေဝ် ဒှ်ရ၊ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ် ဩဝ်ကဵုဒါန်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံကီု၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး ယြဴပ္ဍဲဌာန်မွဲ စိုတ်မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရ၊ ဩဝ်ကဵုဒါန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပရိဏမနသိက္ခာပိုဒ်ဒွါဒသမတုဲရ။ သဟဓမ္မိကဝဂ် အဋ္ဌမတုဲရ။

ဝဂ်ဂှ်ဗွဲခမ္ဍန်

သဟဓမ္မိကသိက္ခာပိုဒ်၊ ဝိနယဝိဝဏ္ဏသိက္ခာပိုဒ်၊ မောဟာရောပနသိက္ခာပိုဒ်၊ ပဟာရဒိန္နသိက္ခာပိုဒ်၊ တလသတ္တိက (ဥဂ္ဂိရဏ) သိက္ခာပိုဒ်၊ အမူလကသံဃဒိသေသသိက္ခာပိုဒ်၊ သဉ္စိစ္စဥပဒဟနသိက္ခာပိုဒ်၊ ဥပဿုတိတိဋ္ဌနသိက္ခာပိုဒ်၊ ပဋိဗဟနကမ္မသိက္ခာပိုဒ်၊ ဆန္ဒအဒါနသိက္ခာပိုဒ်၊ ဒုဗ္ဗလသိက္ခာပိဒ်၊ သံဃိကလာဘပရိဏာမနသိက္ခာပိုဒ်။ ဣဝွံတုန် ဗွဲခမ္ၚန်ရောၚ်။ 

၅.၉။ ရတနဝဂ်

၅.၉.၁။ အန္တေပုရသိက္ခာပိုဒ်

494) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလဂှ် “ဩဝ်အာညိ၊ ဩဝ်သောၚ်ခ္ဍောၚ်သအးဇ္ၚးဥဒျာန်ညိ၊ ကြက်အာဥဒျာန်ရ” ရဴဝွံ ဖအောဝ်စကာပၟၚ်ဥဒျာန်ရ။ “ခိုဟ်သန်ရ ယွံတၠညးသၟိၚ်ဇၞော်” ရဴဝွံ ပၟၚ်ဥဒျာန်ဂှ် ဒုၚ်ဝန် ကုသၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလတုဲမ္ဂး၊ သောၚ်ခ္ဍောၚ်သအးဇ္ၚးဥဒျာန်မ္ဂး ဟိုတ်မဂွံညာတ်ကေတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မသ္ပဒတဴဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသၟဝ်တမ်ဆုမွဲဂှ်ရ ပြာပ်အာဇရေၚ်သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလတုဲမ္ဂး “ယွံတၠညးသၟိၚ်ဇၞော် ဥဒျာန်တုန် သောၚ်ခ္ဍောၚ်သအးဇ္ၚးတုဲရ၊ ၜိုန်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မသ္ပဒတဴဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဥဒျာန်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီရ။ ယွံသကအ် သဍေံရ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ပြာပ်ခစတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် အိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလ အာဥဒျာန်တုဲ ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ပ္ဍဲအဃောဂှ် ဥပးမွဲတၠ ပြာပ်ခစဒၟံၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ၊ သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလ သ္ဂောံညာတ်ကေတ် ဥပးမပြာပ်ခစဒၟံၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ ဖေက်ဖေက်ဒညဒညဂှ် ဒတူဒၟံၚ်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် “တြုံဝွံ ဒှ်ဒၟံၚ်ညးပြာပ်ခစ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ ဟွံတန်ဒှ်ညးယုတ်သဝ်ရ” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုသၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလတုဲ ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တုဲ ဂဇအ်ဒမံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဥပးဂှ် ဗွဲမရှေ်သှေ်ရဴဂဴ တဳမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ လ္ၚောဝ်လေဝ်ဟွံလ္ၚောဝ် သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလရ၊ တရဴလေဝ်ဟွံဒစးဒုၚ်တၠုၚ်ဂှ်ရ “တြုံဝွံ ပ္ဍဲအခိၚ်အဲကၠုၚ် မုဟိုတ် လ္ၚောဝ်လေဝ်ဟွံလ္ၚောဝ်ရော? တရဴလေဝ်ဟွံဒစးဒုၚ်တၠုၚ်ရော?” ရဴဝွံ ပွမဟွံမိပ်စိုတ် ဒှ်ကုသၟိၚ်ဇၞော် ပသေနဒဳကောသလရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တီကေတ် သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလ ဟွံမိပ်စိုတ်ဒှ်တုဲ “ယွံသၟိၚ်ဇၞော် ဥပးဝွံ လမိၚ်လညာတ်လေဝ်ဂၠိုၚ်ရ၊ ညးပါဠိအာဂီု ကၠုၚ်ပ္ဍဲပါၚ်လေဝ် ဒှ်ရ၊ ပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ထၞေန်စပ် ပ္ဍဲကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် စာ်စ္ဍးရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုသၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် “ဥပးဝွံ ဟွံတန်ဒှ် ညးယုတ်သဝ်ရ၊ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲလေဝ် ထိုၚ်သးဒၟံၚ်ဂုဏ်ဥပးဝွံရ” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုသၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလတုဲ “ယွံဥပး အရာတၠအဲနွံပၟိက်ဂှ် ဟီုညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုဥပးဂှ်ရ။ ခိုဟ်သန်ရ ယွံတၠညးသၟိၚ်ဇၞော် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ် ကဵုသၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလ တီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာတုဲမ္ဂး သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴကၠာ ပါဲစ္ဍးအာရ။

495) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလ ဃောပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲလတူပြာသာဒ်မပြဲ သ္ဂောံညာတ်ကေတ်ဥပးဂှ် မအာဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂၠံၚ်ဍာန် သီုမရပ်လဝ်က္ဍိုၚ်ပ္ဍဲတဲတုဲ သကဵုကော်တုဲမ္ဂး “ယွံဥပး တၠအဲ မၞုံကဵုလမိၚ်လညာတ်ဂၠိုၚ်ရဂး၊ ဒှ်ညးပါဠိအာဂီု ကၠုၚ်ပ္ဍဲပါၚ်တုဲရဂး၊ ယွံဥပး အာတ်ပါန်အခေါၚ်ရ၊ ဩဝ်ဗတောန်ထ္ၜးဖျေံပတိုန်ဓရ် ကုဂကောံမောၚ်မ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ယွံတၠညးသၟိၚ်ဇၞော် အဲဍိက် ဟိုတ်နူဟိုတ်တဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ်ဟေၚ် သ္ဂောံတီကေတ်ဓရ်၊ တဳလပိုဉ်မဆာဲဂမၠိုၚ်ဟေၚ် ကြက်ဗတောန်ထ္ၜးဖျေံပတိုန်ဓရ်ဂှ် ကုဂကောံမောၚ်မ တၠညးသၟိၚ်ဇၞော်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလဂှ် “ဥပးဝွံတုန် ဟီုသ္ဂးဍာံစၟတ်ရသွံ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်ဗွဲမရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲတုဲ “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အာတ်ပါန်အခေါၚ်ရ၊ ဩဝ်ဗလးကဵု ခမဳမွဲဇကု မဗတောန်ထ္ၜးဖျေံပတိုန်ဓရ် ကုဂကောံမောၚ်မ ပိုဲဍိက်တအ်ညးဂမၠိုၚ်မာန်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ် ကဵုသၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလ တိညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ရ ။ ပ ။ သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴကၠာ ပါဲစ္ဍးအာရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် “ယွံအာနန္ဒ ဗတိုက်ဖအောဝ်ရ၊ ဩဝ်ဗတောန်ထ္ၜးဖျေံပတိုန်ဓရ် ကုဂကောံမောၚ်မသၟိၚ်ဇၞော်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုတဳလပိုဉ်အာနန္ဒရ။ ခိုဟ်သန်ရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ တဳလပိုဉ်အာနန္ဒ ဒုၚ်ဝန်ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ ဗတောန်ထ္ၜးဖျေံပတိုန်ဓရ် ကုဂကောံမောၚ်မသၟိၚ်ဇၞော်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်အာနန္ဒ ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး သၠောံရုၚ်လတက်ပဠေဝ်သ္ၚာတုဲ ဂိုၚ်ထ္ၜးကေတ်ဗဗေၚ်သ္ၚာတုဲမ္ဂး ပြာပ်စဴအာ သ္ၚိနန်သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလရ။ 496) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်ဇၞော်ပသေနဒဳကောသလ မွဲဟာန်ကေုာံဂၞကျာ်မလ္လိကာ ပဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂၠမ်သတိက်ရ၊ ဂၞကျာ်ဇၞော်မလ္လိကာ ညာတ်ဒးတဳလပိုဉ်အာနန္ဒ မက္ညကၠုၚ်ဒၟံၚ်နူဇမ္ၚောဲတုဲ ဒၠိုက်ကတဵုဗွဲမပြဟ်ရ၊ ယာတ်သာ်မိတ်မကဠိတ်ကဠောတ်ဂှ် သၠောတ်စှေ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်အာနန္ဒ နူဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ဂတးကလေၚ်တုဲ အာအာရှာမ်တုဲမ္ဂး ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်အာနန္ဒ သီုဟွံကဵုတီတဴ ဒဒှ်ဇကုမကၠုၚ်ဗွဲကိုပ်ကၠာဂှ် သ္ဂောံလုပ်အာပ္ဍဲသ္ၚိနန်သၟိၚ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ “ယွံအာနန္ဒ တၠအဲ သီုဟွံကဵုတီတဴ ဒဒှ်ဇကုမကၠုၚ်ဗွဲကိုပ်ကၠာဂှ် သ္ဂောံလုပ်အာ အပ္ဍဲသ္ၚိနနိသၟိၚ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံအာနန္ဒ တၠအဲ မုဟိုတ် သီုဟွံကဵုတီတဴ ဒဒှ်ဇကုမကၠုၚ်ဗွဲကိုပ်ကၠာဂှ် သ္ဂောံလုပ်အာ အပ္ဍဲသ္ၚိနန်သၟိၚ်ရော? ယွံအာနန္ဒ (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ဟီုဂရိုဟ်တုဲ ။ ပ ။ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲမ္ဂး သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

*ဒုဟ်လုပ်နန်စှ်သာ် 497) ယွံခမဳတအ် ဒုဟ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲပွမလုပ်သ္ၚိနန်သၟိၚ် ဣဝွံစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ညးမ္ဂးစှ်သာ်အိုတ်ဂှ်ရော?— (၁) ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ခမဳလုပ်ကၠုၚ် ဒၞါဲသၟိၚ်ကေုာံဂၞကျာ် ပဒတဴမွဲစွံဂှ် ဂၞကျာ်ဂှ်လေဝ် ညာတ်ဒးခမဳတုဲ လေပ်အီခၟောဒးရ၊ ခမဳဂှ်လေဝ် ညာတ်ဒးဂၞကျာ်တုဲ လေပ်အီခၟောံဒးရ၊ ပ္ဍဲအီခၟောံဒးသာ်ဂှ် “ခမဳကေုာံဂၞကျာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ မကလိလောန်တုဲကီု ကြက်ကလိလောန်ကီု ဒှ်အဆတ်ရ” ရဴဝွံ လေပ်ဒှ်ထေၚ်မှာ ကုသၟိၚ်ဇၞော်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ဣဝွံတုန် ဒုဟ်ပ္ဍဲပွမလုပ်သ္ၚိနန် ပဌမရ။ (၂) ယွံခမဳတအ် တၞဟ်သအာၚ်မွဲပၠန်လေဝ် သၟိၚ်မ္ဂးဂှ် မၞုံကဵုကိစ္စကေၚ်ကာဂၠိုၚ်ရ၊ မၞုံကဵုကမၠောန်ထေက်ကဵုဒးသ္ပဂၠိုၚ်ရ၊ အာကၠုၚ်ကဵုဗြဴ ‘ဂၞကျာ်ဍောတ်’ မွဲတုဲလေဝ် သမ္တီဟွံဒးရ၊ ဗြဴဂှ် ပ္ဍဲအရာဂိုၚ်ကေတ်ဂၠမ်ဂဝ် (ပဋိသန္ဓိ) ဟိုတ်နူပွမအာကၠုၚ်သၟိၚ်ဂှ် “ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ပါဲနူခမဳတုဲ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဟွံလုပ်ရ၊ ဒှ်ကမၠောန်ပွ ခမဳဟာဟွံတီ” ရဴတွံ လေပ်ဒှ်ထေၚ်မှာ ကုသၟိၚ်ဇၞော်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ဣဝွံတုန် ဒုဟ်ပ္ဍဲပွမလုပ်သ္ၚိနန် ဒုတိယရ။ (၃) ယွံခမဳတအ် တၞဟ်သအာၚ်မွဲပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲအခိၚ်ရတ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲ ကၠေံနှၚ်အာပ္ဍဲအပ္ဍဲသ္ၚိနန်ဂှ် “ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ပါဲနူခမဳတုဲ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဟွံလုပ်ရ၊ ဒှ်ကမၠောန်ပွ ခမဳဟာဟွံတီ” ရဴဝွံ လေပ်ဒှ်ထေၚ်မှာ ကုသၟိၚ်ဇၞော်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ဣဝွံတုန် ဒုဟ်ပ္ဍဲပွမလုပ်သ္ၚိနန် တတိယရ။ (၄) ယွံခမဳတအ် တၞဟ်သအာၚ်မွဲပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂလာန်ချပ်ဂၞန် ပရေၚ်ကိစ္စသ္ၚိနန်မပၞုက်ဓလုက်လဝ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲသ္ၚိန် ပြးတိတ်ကၠုၚ်လပါ်မ္ၚးဂှ် “ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ပါဲနူခမဳတုဲ ညးမမိက်ကဵုမွဲ ဟွံလုပ်ရ၊ ဒှ်ကမၠောန်ပွ ခမဳဟာဟွံတီ” ရဴဝွံ လေပ်ဒှ်ထေၚ်မှာ ကုသၟိၚ်ဇၞော်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ဣဝွံတုန် ဒုဟ်ပ္ဍဲပွမလုပ်သ္ၚိနန် စတုတ္ထရ။ (၅) ယွံခမဳတအ် တၞဟ်သအာၚ်မွဲပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲသ္ၚိနန် ကောန်လေဝ် လေပ်နွံပၟိက် (တၞဟ်နဂစိုတ်) မအံက်ရ၊ မအံက်လေဝ် လေပ်နွံပၟိက် (တၞဟ်နဂစိုတ်) ကောန်ရ၊ “ပ္ဍဲဌာန်ဝွံ ပါဲနူခမဳတုဲ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဟွံလုပ်ရ၊ ဒှ်ကမၠောန်ပွ ခမဳဟာဟွံတီ” ရဴဝွံ လေပ်ဒှ်ထေၚ်မှာ ကုသၟိၚ်ဇၞော်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ဣဝွံတုန် ဒုဟ်ပ္ဍဲပွမလုပ်သ္ၚိနန် ပဉ္စမရ။ (၆) ယွံခမဳတအ် တၞဟ်သအာၚ်မွဲပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲအခိၚ်သၟိၚ် ခါန်ကၞက်စွံပတန် ညးမၞုံကဵုဌာနန္တရဂုဏ်မသဝ် ပ္ဍဲဌာနန္တရဂုဏ်မသၠုၚ်ဂှ် “သၟိၚ် နှဴရဴဒၟံၚ် ကေုာံခမဳရ၊ ဒှ်ကမၠောန်ပွ ခမဳဟာဟွံတဳ” ရဴဝွံ လေပ်ဒှ်ထေၚ်မှာ ကုညးဂမၠိုၚ် (မဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမပြံၚ်လှာဲဌာနန္တရဂုဏ်) ဂှ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ဣဝွံတုန် ဒုဟ်ပ္ဍဲပါမလုပ်သ္ၚိနန် ဆဋ္ဌမရ။ (၇) ယွံခမဳတအ် တၞဟ်သအာၚ်မွဲပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲအခိၚ်သၟိၚ် ဖျေံထောံညးမၞုံကဵုဌာနန္တရဂုဏ်မသၠုၚ် ပ္ဍဲဌာနန္တရဂုဏ်မသဝ်ဂှ် “သၟိၚ် နှဴရဴဒၟံၚ် ကေုာံခမဳရ၊ ဒှ်ကမၠောန်ပွ ခမဳဟာဟွံတီ” ရဴဝွံ လေပ်ဒှ်ထေၚ်မှာ ကုညးဂမၠိုၚ် (မဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမပြံၚ်လှာဲဌာနန္တရဂုဏ်) ဂှ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ဣဝွံတုန် ဒုဟ်ပ္ဍဲပွမလုပ်သ္ၚိနန် သတ္တမရ။ (၈) ယွံခမဳတအ် တၞဟ်သအာၚ်မွဲပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲအခိၚ်သၟိၚ် ဗလးဏာဒပ်ပၞာန် ပ္ဍဲဟွံသေၚ်ကဵုအခိၚ်ဂှ် “သၟိၚ် နှဴရဴဒၟံၚ် ကေုာံခမဳရ၊ ဒှ်ကမၠောန်ပွ ခမဳဟာဟွံတီ” ရဴဝွံ လေပ်ဒှ်ထေၚ်မှာ ကုညးဂမၠိုၚ် (မဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမဗလးဏာဒပ်ပၞာန် ဟွံသေၚ်ကဵုအခိၚ်) ဂှ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ဣဝွံတုန် ဒုဟ်ပ္ဍဲပွမလုပ်သ္ၚိနန် အဋ္ဌမရ။ (၉) ယွံခမဳတအ် တၞဟ်သအာၚ်မွဲပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲအခိၚ်သၟိၚ် ဗလးဏာဒပ်ပၞာန် ပ္ဍဲအခိၚ်ထေက်ကဵုဗလးဏာတုဲ ပ္ဍဲကြဴ သကဵုဂတးကလေၚ်ကၠုၚ် နူအကြာဂၠံၚ်ဂှ် “သၟိၚ် နှဴရဴဒၟံၚ် ကေုာံခမဳရ၊ ဒှ်ကမၠောန်ပွ ခမဳဟာဟွံတီ” ရဴဝွံ လေပ်ဒှ်ထေၚ်မှာ ကုညးဂမၠိုၚ် (မဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမကဵုဒပ်ပၞာန် ဂတးကလေၚ်ကၠုၚ်) ဂှ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ဣဝွံတုန် ဒုဟ်ပ္ဍဲပွမလုပ်သ္ၚိနန် နဝမရ။ (၁၀) ယွံခမဳတအ် တၞဟ်သအာၚ်မွဲပၠန်လေဝ် သ္ၚိနန်သၟိၚ်ဂှ် က္ဍန်ဂြက်ကြေပ်တဴ နကဵုစိၚ် ချေံ ကွဳစောတ်ရထာဂမၠိုၚ်ရ၊ ရူပါရီု သဒ္ဒါရီု ဂန္ဓာရီု ရသာရီု ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရီု မဒှ်ထေက်ကဵုထၞေန်စပ်သ္ဍိုက်မၠိုက်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံအိုတ်ရ၊ အာရီုဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံဗဗွဲကဵု ကုခမဳအိုတ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ဣဝွံတုန် ဒုဟ်ပ္ဍဲပွမလုပ်သ္ၚိနန် ဒသမရ၊ ယွံခမဳတအ် ဒုဟ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲပွမလုပ်သ္ၚိနန်သၟိၚ် ဣဝွံ စှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုၚ် တဳလပိုဉ်အာနန္ဒ နဟိုတ်မဂၠိုၚ်တုဲမ္ဂး အလဵုဇကု ပွမဇြိုၚ်ကဵုလွဳမြိမြန်ဇကု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

498) “ယြဴခမဳမွဲ ပ္ဍဲဂၠမ်သတိက် သၟိၚ်မဒှ်ဂကူသၟိၚ် မဂပ်ဝ်စဝ်သၠိုက်လဝ်အဘိသိက်ပ္ဍဲကၞိပ်တုဲ ကေုာံရတ်ဂၞကျာ် မဟဂွံတိတ်ကၠုၚ်ဏီ ဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စ (ဒဒှ်ဇကုမကၠုၚ်) ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတုဲ ကဵုကလိလောန်ဒၟုၚ်တြၚ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်အန္တေပုရသိက္ခာပိုဒ်

499) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ် နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဂကူသၟိၚ် မ္ဂးဂှ် ညးနူလပါ်မိလပါ်မ သီုၜါလပါ်ဂမၠိုၚ် မၞုံကဵုဇာတ်ခိုဟ်ဆာဲရ၊ စဵုကဵုအပါဇၞော် အပါနက်ထပှ်ဒတောဝ် မၞုံကဵုဗုၚ်ဂၞဴပမိ မသအအးဇ္ၚးရ၊ ဟွံဒးဒုၚ်ပါဲကၠေံ နဂလာန်မစပ်ကေုာံဇာတ်ရ၊ဟွံဒးဒုၚ်ဟီုဂရိုဟ်ရ။ ဍေံမဂပ်ဝ်စဝ်လဝ်အဘိသိက် ပ္ဍဲက္ဍိုပ်တုဲ မ္ဂးဂှ် မဂပ်ဝ်စဝ်လဝ် နအဘိသိက်သၟိၚ် ပ္ဍဲက္ဍိုပ်တုဲဒှ်ရ။ သၟိၚ်မဟဂွံတိတ်ကၠုၚ်ဏီ မ္ဂးဂှ် သၟိၚ်မဟဂွံတိတ်ကၠုၚ် နူဂၠမ်သတိက်ဟေၚ် မဒှ်ရ။ ရတ်ဂၞကျာ်မဟဂွံတိတ်ကၠုၚ်ဏီ မ္ဂးဂှ် ရတ်ဂၞကျာ်မဟဂွံတိတ်ကၠုၚ် နူဂၠမ်သတိက်ဟေၚ်မဒှ်ရ၊ သီုညးၜါတၠဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟဂွံတိတ်ကၠုၚ်အိုတ်ဏီရ။ ဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စ (ဒဒှ်ဇကုမကၠုၚ်) ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတုဲ မ္ဂးဂှ် ဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စ ‘ဟွံကဵုပရိုၚ်’ ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတုဲ။ ဒၟုၚ်တြၚ် မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴဒၟုၚ်တြၚ်ဂၠမ်သတိက်ရ။ ဂၠမ်သတိက် မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲဒၞါဲမမိက်ကဵုမွဲ လးလဝ် သၞာသတိက်သၟိၚ်ရ၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ဒၞါဲမစဵုလဝ် ယာတ်သၞိက်လေဝ် ဂၠမ်သတိက်မ္ဂးရ။

500) ပ္ဍဲမဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စ (ဒဒှ်ဇကုမကၠုၚ်) ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စဒှ်တုဲ ကဵုကလိလောန် ဒၟုၚ်တြၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ကဵုကလိလောန် ဒၟုၚ်တြၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီဂရၚ်ပတီလဴဗ္စတုဲဒှ်တုဲ ကဵုကလိလောန် ဒၟုၚ်တြၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမဂရၚ်ပတီလဴဗ္စတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဂရၚ်ပတီလဴဗ္စတုဲဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဂရၚ်ပတီလဴဗ္စတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဂရၚ်ပတီလဴဗ္စတုဲမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

501) ဂရၚ်ပတီလဴဗ္စတုဲမ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဂကူသၟိၚ်ဟွံသေၚ်မ္ဂး၊ ဒှ်ညးမဟဂပ်ဝ်စဝ်လဝ် နအဘိသိက်သၟိၚ်ဏီမ္ဂး၊ သၟိၚ်တိတ်ကၠုၚ် နူဂၠမ်သတိက်မ္ဂး၊ ဂၞကျာ်တိတ်ကၠုၚ် နူဂၠမ်သတိက်မ္ဂး၊ သၟိၚ်ဂၞကျာ်သီုညးၜါဂမၠိုၚ်လေဝ် တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠမ်သတိက်အိုတ်မ္ဂး၊ ပ္ဍဲဂၠမ်သတိက်ဟွံသေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ အန္တေပုရသိက္ခာပိုဒ် ပဌမတုဲရ။

၅.၉.၂။ ရတာသိက္ခာပိုဒ်

502) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳမွဲဇကု ဟုမ်ဒၟံၚ်ဍာ် ပ္ဍဲကြုၚ်အစိရဝတဳရ။ ဗဗၞးမွဲတၠလေဝ် ဖျေံစွံလဝ် ထိုၚ်မၞုံကဵု (ကသာပ်) မသုန်ကၠံ ပ္ဍဲလတူဒဵုတုဲ ဟုမ်ဍာ်ပ္ဍဲကြုၚ်အစိရဝတဳတုဲ ပ္ဍဲကြဴ ဝိုတ်အာတုဲ ပါဲစ္ဍးအာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် “ထိုၚ်ဂြပ်ဗဗၞးဝွံ လ္ပကဵုကၠေံအာ ပ္ဍဲဒၞါဲဝွံညိ” ရဴဝွံ ပၠုပ်စိုတုဲ ကေတ်စွံလဝ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗဗၞးဂှ် ဂွံသတိတုဲ ဂြိပ်ကၠုၚ်ဗွဲမပြဟ်တုဲမ္ဂး “ယွံခမဳ ညာတ်တဴ ထိုၚ်အဲဍိက်ဟာ” ရဴဝွံ သၟာန်ခမဳဂှ်ရ။ “ယွံဗဗၞး ဟေအ်ကေတ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးတုဲ ကဵုထောံရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗဗၞးဂှ် “အဲ မုရဴနဟိုတ်မွဲ သီုဟွံဒးကဵုလာဘ် ကုခမဳဂှ် သ္ဂောံမံၚ်ညိရော?” ရဴဝွံ ချပ်တုဲ “ယွံခမဳ ဂြပ်အဲဍိက်ဂှ် မသုန်ကၠံဟွံသေၚ်ရ၊ ဂြပ်အဲဍိက်ဂှ် လ္ၚီရ” ရဴဝွံ ဟီုပထုဲခမဳဂှ်တုဲ စ္ဍးအာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် အာအာရှာမ်ဘာတုဲ ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂှ် လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်ရတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ “ယွံခမဳ တၠအဲ လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်ရတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တၠအဲ မုဟိုတ်လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်ရတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုၚ်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံ ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ရတ်ကီု ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်ကီု လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်လေဝ် လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

503) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ပေါဲသဘၚ်ဒှ်ရ၊ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကျိုၚ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာဥဒျာန်အိုတ်ရ၊ ဝိသာခါမၞုံယၟုမိဂါရမာတာလေဝ် ကျိုၚ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်တုဲ “ကြက်အာဥဒျာန်ရ” ရဴဝွံ တိတ်ကၠုၚ်နူကွာန်မ္ဂး “အဲ အာဥဒျာန်တုဲ ပသာ်ဂွံသ္ပရော? အဲ သ္ဂောံပြာပ်ခစတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲမ္ဂး ခိုဟ်သန်ရဋ္ဌ” ရဴဝွံ ချပ်တုဲ သၠောတ်ကၠေံကယျိုၚ်ကယျဝ် (မဟလ္လတာ) တုဲ ဒက်ဂွဳကၠေံနကဵုယာတ်ကၠေဟ်လတူတုဲ “ဟာဲဍိက်ဗြဴ လၟုဟ် ဩဝ်ကေတလဝ် စိုက်ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဝွံညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးတုဲ ကဵုထောံကုဍိက်ဗြဴရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဝိသာခါမၞုံယၟုမိဂါရမာတာ ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုဝိသာခါမၞုံယၟုမိဂါရမာတာ တီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာတုဲမ္ဂး ဝိသာခါမၞုံယၟုမိဂါရမာတာ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴကၠာ ပါဲစ္ဍးအာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဍိက်ဗြဴဂှ် ဝိုတ်အာသတိ စိုက်ဒြပ်ဂှ်တုဲ ပါဲစ္ဍးအာရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် ညာတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲဩဝ်သီဒေပ်စွံပတန်လဝ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ— “ယွံခမဳတအ် ရတ်ကီု ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်ကီု ပ္ဍဲအပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာ လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ကေတ်ကီုတုဲ ‘တၠဂြပ် ကြက်ဂိုၚ်ကေတ်ရ’ ရဴဝွံ စွံစိုတ်တုဲ တၞဟ်နလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံအပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာတုဲ ရတ်ကီု ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်ကီု လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်လေဝ် လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ 504) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဇနးပိုဒ်ကာသိရးဂမၠိုၚ် ကွာန်သၟာန်ကမၠောန် အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳနွံဒၟံၚ်ရ။ သေဌဳဂှ် “ယဝ်တဳလပိုဉ်မဆာဲဂမၠိုၚ် က္ညကၠုၚ်အိုတ်မ္ဂး၊ ဩဝ်တရာပ်ဖာပ်ဗ္စပိဏ္ဍပါတ်ညိ” ရဴဝွံ ဖအောဝ်စကာလဝ်ကွးရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် က္ညဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ဒေသစာရိတ် ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ကာသိရးဂမၠိုၚ်မ္ဂး ပြာပ်စိုပ်အာကွာန်သၟာကမၠောန် အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳအိုတ်ရ၊ တြုံဂှ် သ္ဂောံညာတ်ကေတ်တုဲ “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်တ္ၚဲယး ဩဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ်သေဌဳအိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် နမဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဂှ် ဒုၚ်ထောံတဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တြုံဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်အကလိလောန်အာဗ္တံဂှ် သကဵုစဳရေၚ်တဴ စၞအာဟာရဘောဇိုန်မပြဲပြဲတုဲ ပ္ဍဲကြဴ ကဵုဂရၚ်ပတီအခိၚ်တုဲ သၠောတ်ကၠေံလကံက်စိန် ကၠောန်ၜိုတ်တရာပ်ဖာပ်ဗ္စ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲမ္ဂး “တဳလပိုဉ်မဆာဲဂမၠိုၚ် ကဵုပိုဉ်တုဲမ္ဂး ဩဝ်က္ညအာအိုတ်ညိ၊ အဲဍိက်လေဝ် ကြက်အာကၠောန်ကမၠောန်ရ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီတုဲမ္ဂး ဝိုတ်အာလကံက်စိန်တုဲ ပါဲစ္ဍးအာရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် ညာတ်ဒးမ္ဂး “လကံက်စိန်ဝွံ ပိုဲညးဂမၠိုၚ် အာထောံမ္ဂး ကြက်ကၠေံနှၚ်အာရ” ရဴဝွံ ပၠုပ်စိုတ်တုဲ ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တြုံဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကလေၚ်ကၠုၚ်နူဌာန်ကမၠောန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲ “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ပဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီမ္ဂး ခမဳဂမၠိုၚ် ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတြုံဂှ်တုဲပ္ဍဲကြဴ အာဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ ကုခမဳဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံဟေၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ— “ယွံခမဳတအ် ရတ်ကီု ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်ကီု ပ္ဍဲအပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာကဵုဒှ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲသ္ၚိ မဒှ်ဌာန်ဒတန်ဇူဒီုကဵုဒှ် လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ကေတ်ကီုတုဲ ‘တၠဒြပ် ကြက်ဂိုၚ်ကေတ်ရ’ ရဴဝွံ ပၠုပ်စိုတ်တုဲ တၞဟ်နလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

505) “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံအပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာ ကေုာံအပ္ဍဲသ္ၚိမဒှ်ဌာန်ဒတန်ဇူဒီုတုဲ ရတ်ကီု ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်ကီု လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်လေဝ် လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ ခမဳဂှ် လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်ရတ်ကီု ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်ကီု ပ္ဍဲအပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာ ကေုာံပ္ဍဲအပ္ဍဲသ္ၚိမဒှ်ဌာန်ဇူဒီုတုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ဂိုၚ်ေကတ်တုဲကီု ‘တၠဂြပ် ကြက်ဂိုၚ်ကေတ်ရ’ ရဴဝွံ ပၠုပ်စိုတ်တုဲ သ္ဒးစွံပတန်လဝ်ရ၊ ဣဝွံတုန် ဝတ်ထေက်ကဵုဒးသ္ပ ပ္ဍဲအရာမဝိုတ်ကၠေံဂြပ်ဂှ်ရောၚ်” ရဴဝွံ(ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ရတနသိက္ခာပိုဒ်

506) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ရတ် မ္ဂးဂှ် ဗၠဲ မၞိက် မၞိက်မတ်ဗ္ဂဲ (မၞိက်စၞာံဒုန်) ကၞုသၚ် တၟံ (တၟံဗိုတ်) သိဠာ (မဂွါ) သြန်ထဝ် မၞိက်ဗကေတ် မၞိက်ဒဝါန် (မၞိက်အပြံက်) ရောၚ်။ ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ် မ္ဂးဂှ် အရပ်စပ်သုၚ်စောဲအပ္ဍဲကီု အရပ်စပ်သုၚ်စောဲမ္ၚးမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ကီုရောၚ်၊ ဣဝွံတုန် ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်မ္ဂးရ။ ဝေၚ်ကၠေံအပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာ ကေုာံအပ္ဍဲသ္ၚိမဒှ်ဌာန်ဒတန်ဇူဒီုတုဲ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံအပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာ အပ္ဍဲသ္ၚိမဒှ်ဌာန်ဒတန်ဇူဒီုတုဲ။ အပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာ မ္ဂးဂှ် အာစဵုဗိုၚ်ဒပ်ကၟာၚ်နွံမ္ဂး အပ္ဍဲအာရှာမ်သ္ၚိမဒှ်ဌာန်ဒတန်ဇူဒီုရောၚ်၊ အာစဵုဗိုၚ်ဒပ်ကၟာၚ် ဟွံမွဲမ္ဂး ဥပစာ (သ္ၚိမဒှ်ဌာန်ဒတန်ဇူဒီု) ရောၚ်။ လပှ်ဂိုၚ်ကေတ် မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကု လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ဂိုၚ်ကေတ် မ္ဂးဂှ် ဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ် လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ခမဳဂှ် လပှ်ဂိုၚ်ကေတ် ရတ်ကီု ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်ကီု ပ္ဍဲအပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာ ကေုာံပ္ဍဲအပ္ဍဲသ္ၚိမဒှ်ဌာန်ဒတန်ဇူဒီုကီု ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲကီု သ္ဒးစွံပတန်လဝ်ရ မ္ဂးဂှ် ပသမ္တီလဝ် ဗွဲအစောံရုပ်သာ်ကီု ဗွဲစၟတ်သမ္တီတုဲ သီဒေပ်စွံလဝ်တုဲမ္ဂး “ညးဂြပ်ကၠေံဂှ် ဩဝ်ကဵုကၠုၚ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဒးကဵုလၟိၚ်ရ။ ယဝ်ကၠုၚ်ဌာန်ဂှ်မ္ဂး၊ “ယွံဒကာ ဂပ်တၠအဲ မၞုံသဘဴသာ်လဵုရော?” ရဴဝွံ သ္ဒးသၟာန်ညးဂှ်ရ။ ကေုာံရုပ်သာ်ကီု ကေုာံစၟတ်သမ္တီကီု ယဝ်ညဳသၟဟ်ဍိုက်ပေၚ်မ္ဂး၊ သ္ဒးကဵုရ။ ယဝ်ဟွံညဳသၟဟ်ဟွံဍိုက်ပေၚ်မ္ဂ၊ “ယွံဒကာ ဩဝ်အာဂၠာဲကၠာညိ” ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုရ။ ခမဳ မမိက်စ္ဍးအာနူဘာဂှ် စွံပတန်လဝ် ပ္ဍဲတဲခမဳဂမၠိုၚ်မဗဗွဲ ပ္ဍဲဘာဂှ်တုဲ သ္ဒးစ္ဍးအာရ၊ ယဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်မဗဗွဲ ဟွံမွဲမ္ဂး၊ စွံပတန်လဝ် ပ္ဍဲတဲမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မဗဗွဲ ပ္ဍဲဘာဂှ်တုဲ သ္ဒးစ္ဍးအာရ။ ဣဝွံတုန် ဝတ်ထေက်ကဵုဒးသ္ပ ပ္ဍဲအရာမဝိုတ်ကၠေံဂြပ်ဂှ်ရောၚ် မ္ဂးဂှ် ပွမသီဒေပ်စွံလဝ်ဝွံ ပ္ဍဲအရာမဝိုတ်ကၠေံဂြပ်ဂှ် ဒ္ဂေတ်မဗဗွဲကဵုဓရ်ရောၚ်။ 507) ရတ်စှ်သာ်ကီု ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်ကီု ပ္ဍဲအပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာ ကေုာံပ္ဍဲအပ္ဍဲသ္ၚိမဒှ်ဌာန်ဒတန်ဇူဒီု လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်ကီု ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်ကီု ‘တၠဂြပ် ကြက်ဂိုၚ်ကေတ်ရ’ ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) စွံပတန်လဝ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဍုက်ကေဝ်ဒဒှ်ေဒယှ်တုဲ လပှ်ဂိုၚ်ကေတ် အရပ်စပ်သုၚ်စောဲ မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်ကီုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဂိုၚ်ကေတ်ဗၞတ်မွဲခဏမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳမၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီပံသုကူ ခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ရတနသိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယတုဲရ။

၅.၉.၃။ ဝိကာလဂါမပ္ပဝိသနသိက္ခာပိုဒ်

508) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ် လုပ်အာကွာန်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပေဲါသဘၚ်တုဲမ္ဂး ဟီုဒၟံၚ်ဂလာန်တၞဟ်တၞဟ် မဒှ်ဒစဵုဒစးကဵုမဂ်ဖိုလ်အိုတ်ရ။ ဂလာန်မဒစဵုဒစးဂှ် ညးဍေံဂှ်ရော? ဂလာန်မစပ်ကဵုသၟိၚ် ဂလာန်မစပ်ကဵုကမၠတ် ဂလာန်မစပ်ကဵုအမာတ်ဇၞော် ဂလာန်မစပ်ကဵုဒပ်ပၞာန် ဂလာန်မစပ်ကဵုဘဲဖေက်ဂၟံက် ဂလာန်မစပ်ကဵုတဝ်စၞေဟ်ပၞာန် ဂလာန်မစပ်ကဵုစၞစ ဂလာန်မစပ်ကဵုစၞသုၚ် ဂလာန်မစပ်ကဵုယာတ်ဗွိုက်လတက် ဂလာန်မစပ်ကဵုဒၞာဲသတိက် ဂလာန်မစပ်ကဵုပ္ကဴဩဴ ဂလာန်မစပ်ကဵုမြမောဝ် ဂလာန်မစပ်ကဵုကလောဒညာတ် ဂလာန်မစပ်ကဵုယာန် ဂလာန်မစပ်ကဵုကွာန် ဂလာန်မစပ်ကဵုနိဂီု ဂလာန်မစပ်ကဵုဍုၚ် ဂလာန်မစပ်ကဵုဇနပိုဒ် (ရး) ဂလာန်မစပ်ကဵုမၞိဟ်ဗြဴ (ဂလာန်မစပ်ကဵုမၞိဟ်တြုံ) ဂလာန်မစပ်ကဵုသရာဲသဂံၚ် ဂလာန်မစပ်ကဵုဂၠံၚ် ဂလာန်မစပ်ကဵုသၞေဟ်ဍာ် ဂလာန်မစပ်ကဵုညးစုတိ ကလိလောန်အာတုဲ ဂလာန်တၟေၚ်တၟဟ်တၞဟ်တၞဟ်သာ် ဂလာန်မစပ်ကဵု ဟိုတ်ပရူပရာလောက ဂလာန်မစပ်ကဵုဟိုတ်ပရူပရာမှာသၟိဒ် ဂလာန်မစပ်ကဵုပွမဇၞော်မောဝ် ပွမဟုတ်ယုတ်ဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် အခိၚ်တ္ၚဲစေၚ် လုပ်အာကွာန်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပေဲါသဘၚ်တုဲမ္ဂး ညံၚ်ရဴမၞိဟ်ဒုၚ်စသိုၚ်ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဟီုသ္ဂးဒၟံၚ်ဂလာန်တၞဟ်တၞဟ် မဒှ်ဒစဵုဒစးကဵုမဂ်ဖိုလ်အိုတ်ရော? ဂလာန်မဒစဵုဒစးဂှ် ညးဍေံဂှ်ရော? ဂလာန်မစပ်ကဵုသၟိၚ် ဂလာန်မစပ်ကဵုကမၠတ် ။ ပ ။ ဂလာန်မစပ်ကဵုပွမဇၞော်မောဝ် ပွမဟုတ်ယုတ်ဂမၠိုၚ်ရောၚ်” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ် လုပ်အာကွာန်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပေဲါသဘၚ်တုဲမ္ဂး ဟီုဒၟံၚ်ဂလာန်တၞဟ်တၞဟ် မဒှ်ဒစဵုဒစးကဵုမဂ်ဖိုလ်အိုတ်ရော? ဂလာန်မဒစဵုဒစးဂှ် ညးဍေံဂှ်ရော? ဂလာန်မစပ်ကဵုသၟိၚ် ဂလာန်မစပ်ကဵုကမၠတ် ။ ပ ။ ဂလာန်မစပ်ကဵုပွမဇၞော်မောဝ် ပွမဟုတ်ယုတ်ဂမၠိုၚ်ရောၚ်” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ် လုပ်အာကွာန်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပေဲါသဘၚ်တုဲမ္ဂး ဟီုဒၟံၚ်ဂလာန်တၞဟ်တၞဟ် မဒှ်ဒစဵုဒစးကဵုမဂ်ဖိုလ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြရဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ် လုပ်အာကွာန်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပေဲါသဘၚ်တုဲမ္ဂး ဟီုဒၟံၚ်ဂလာန်တၞဟ်တၞဟ် မဒှ်ဒစဵုဒစးကဵုမဂ်ဖိုလ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ် လုပ်အာကွာန်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

509) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် အာဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ကောသလရးဂမၠိုၚ်မ္ဂး ပ္ဍဲအခိၚ်သဝ်တ္ၚဲ စိုတ်အာကွာန်မွဲအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညာတ်ဒးခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲ “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် ဩဝ်က္ညလုပ်ကွာန်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် “ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဆေဝ်ဒဝ်လဝ် ပွမလုပ်ကွာန် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ်ဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟွံလုပ်အိုတ်ရ။ ဒမၠမတာဂမၠိုၚ် ပၠံၚ်ဗတိုက်ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် အာဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ် အာတ်ပါန်အခေါၚ်တုဲ တၞဟ်နပွမလုပ်ကွာန်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ် ဟွံအာတ်ပါန်အခေါၚ်တုဲ လုပ်အာကွာန်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

510) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳမွဲဇကု အာဍုၚ်သာရဝှ် ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ကောသလရးဂမၠိုၚ်မ္ဂး ပ္ဍဲအခိၚ်သဝ်တ္ၚဲ စိုပ်အာကွာန်မွဲရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညာတ်ဒးခမဳဂှ်တုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် ဩဝ်က္ညလုပ်ကွာန်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် “ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဆေဝ်ဒဝ်လဝ် ပွမလုပ်ကွာန် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ် သီုဟွံအာတ်ပါန်အခေါၚ် ဟွံဂပ်ဝ်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟွံလုပ်ရ။ ဒမၠမတာဂမၠိုၚ် ပၠံၚ်ဗတိုက်ခမဳဂှ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် အာဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန် ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ် အာတ်ပါန်အခေါၚ်ခမဳမၞုံပြာကဋ်တုဲ တၞဟ်နပွမလုပ်ကွာန်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ် ဟွံအာတ်ပါန်အခေါၚ် ခမဳမၞုံပြာကဋ်တုဲ လုပ်အာကွာန်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

511) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဇြုံဒွံစုတ် ခမဳမွဲဇကု၊ ခမဳသအာၚ်ဂှ် “ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဆေဝ်ဒဝ်လဝ် ပွမလုပ်ကွာန် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ် သီုဟွံအာတ်ပါန်အခေါၚ် ခမဳမၞုံပြာကဋ် ဟွံဂပ်ဝ်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟွံလုပ်ရ၊ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ် ကိစ္စကေၚ်ကာမထေက်ကဵုသ္ပ ဗွဲမဃရက်ဂဗက်မဖှ်သာ်ဂှ်နွံမ္ဂး အာတ်ပါန်အခေါၚ် ခမဳမၞုံပြာကဋ်တုဲ တၞဟ်နပွမလုပ်ကွာန်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

512) “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံကိစ္စကေၚ်ကာမထေက်ကဵုသ္ပ ဗွဲမဃရက်ဂဗက် မဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ် ဟွံအာတ်ပါန်အခေါၚ် ခမဳမၞုံပြာကဋ်တုဲ လုပ်အာကွာန်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဝိကာလဂါမပ္ပဝိသနသိက္ခာပိုဒ်

513) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ် နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ခမဳမၞုံပြာကဋ် မ္ဂးဂှ် ခမဳမထေက်ကဵုအာတ်ပါန်အခေါၚ် တၞဟ်နလုပ်ရောၚ်။ ခမဳဟွံမွဲပြာကဋ် မ္ဂးဂှ် ခမဳမဟွံထေက်ကဵုအာတ်ပါန်အခေါၚ် တၞဟ်နလုပ်ရောၚ်။ ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲစေၚ် မ္ဂးဂှ် အခိၚ်သ္ပတမ်နူတ္ၚဲစေၚ်တုဲ စဵုကဵုအရှိုဏ်တိုန်ရောၚ်။ လုပ်အာကွာန် မ္ဂးဂှ် ကုခမဳကလိလောန်အာ ကွာန်မၞုံကဵုအစဵုဗိုၚ်ဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ကုခမဳမတၞီလုပ်အာ ဥပစာကွာန်မဟွံမွဲကဵုအစဵုဗိုၚ်ဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံကိစ္စကေၚ်ကာမထေက်ကဵုသ္ပ ဗွဲမဃရက်ဂဗက် မဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ မ္ဂးဂှ် ပဲါကၠေံကိစ္စကေၚ်ကာမထေက်ကဵုသ္ပ ဗွဲမဃရက်ဂဗက် မဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ။

514) ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲမစေၚ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီအခိၚ်တ္ၚဲမစေၚ်ဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံကိစ္စကေၚ်ကာမထေက်ကဵုသ္ပ ဗွဲမဃရက်ဂဗက်မဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ ဟွံအာတ်ပါန်အခေါၚ် ခမဳမၞုံပြာကဋ်တုဲ လုပ်အာကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲမစေၚ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံကိစ္စကေၚ်ကာမထေက် ကဵုသ္ပဗွဲမဃရက်ဂဗက်မဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ ဟွံအာတ်ပါန်အခေါၚ် ခမဳမၞုံပြာကဋ်တုဲ လုပ်အာကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲမစေၚ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီတ္ၚဲဟွံစေၚ်ဒှ်တုဲ ဝေၚ်ကၠေံကိစ္စကေၚ်ကာ မထေက်ကဵုသ္ပ ဗွဲမဃရက်ဂဇက်မဖှ်သာ်ဂှ်တုဲ ဟွံအာတ်ပါန်အခေါၚ် ခမဳမၞုံပြာကဋ်တုဲ လုပ်အာကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီတ္ၚဲစေၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ အခိၚ်နူဂယးမ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။

515) ဟိုတ်ကိစ္စကေၚ်ကာ မထေက်ကဵုသ္ပ ဗွဲမဃရက်ဂဗက်မဖှ်သာ်ဂှ်နွံတုဲ လုပ်အာကွာန်မ္ဂး၊ အာတ်ပဲါအခေါၚ် ခမဳမၞုံပြာကဋ်တုဲ လုပ်မ္ဂး၊ ဟွံအာတ်ပါန်အခေါၚ် ခမဳဟွံမွဲပြာကဋ်တုဲ လုပ်မ္ဂး၊ အာကွာန်သအာၚ်မ္ဂး၊ အာဘာခမဳဗြဴမ္ဂး၊ အာဌာန်ဒၟံၚ်တဳဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ ဒှ်ဂၠံၚ်တရဴ (မဒးတတ်အာ) နဂၠံၚ်လဒေါဝ်ကွာန်မ္ဂး၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် (လုပ်အာကွာန်မ္ဂး)၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဝိကာလဂါမပ္ပဝိသနသိက္ခာပိုဒ် တတိယတုဲရ။

၅.၉.၄။ သူစိဃရသိက္ခာပိုဒ်

516) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓာရာမ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ် လုပ်လၟိဟ်သက္ကရးဂှ် သၟာပုတ်ဒြၚ်စိၚ်မွဲဂှ် “ကုတဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ် မၞုံပၟိက်ကဵုဒကိုအ်တၞိၚ် ‘ဍေၚ်တၞိၚ်’ ဂှ် အဲဍိက် (ဘိက်နိမန်) နကဵုဒကိုအ်တၞိၚ်ရ” ရဴဝွံ ဘိက်နိမန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်တဴ ဒကိုအ်တၞိၚ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳမၞုံကဵုဒကိုအ်တၞိၚ်မဍောတ်ဂမၠိုၚ် အာတ်တဴ ဒကိုအ်တၞိၚ်မဇၞော်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳမၞုံကဵုဒကိုအ်တၞိၚ် မဇၞော်ဂမၠိုၚ် အာတ်တဴ ဒကိုအ်တၞိၚ်မဍောတ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သွက်ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်မဒးကၠောန်ခၞံကဵုဒကိုအ်တၞိၚ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဒှ်တုဲ တၞဟ်နကၠောန်ခၞံ ကပေါတ်မဆေၚ်စပ်ကဵုသွံရာန်သအာၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ၊ အလဵုဇကုလေဝ် ဟွံယိုပ်ယာပ်ရ၊ ကောန်သမ္ဘာညးဂှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဍောၚ်ၜိုတ်အိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် သီုဟွံတီဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ဂှ် မုဟိုတ် အာတ်တဴ ဒကိုအ်တၞိၚ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်အိုတ်ရော? သၟာပုတ်ဒြၚ်စိၚ်ဂှ် သွက်ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် သ္ဒးကၠောန်ခၞံကဵုဒကိုအ်တၞိၚ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဒှ်တုဲ တၞဟ်နကၠောန်ခၞံ ကပေါတ်မဆေၚ်စပ်ကဵုသွံရာန်သအာၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ၊ အလဵုဇကုလေဝ် ဟွံယိုပ်ယာပ်ရ၊ ကောန်သမ္ဘာညးဂှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဍောၚ်ၜိုတ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် သီုဟွံတီဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ဂှ် အာတ်တဴဒကိုအ်တၞိၚ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ခမဳဂမၠိုၚ် သီုဟွံတီဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ဂှ် အာတ်တဴ ဒကိုအ်တၞိၚ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်ပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် တြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် မုဟိုတ် သီုဟွံတီဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ဂှ် အာတ်တဴ ဒကိုအ်တၞိၚ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်အိုတ်ရော? ယွံခမဳတအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

517) “ယြဴခမဳမွဲ ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်ခၞံ ဒကိုအ်တၞိၚ် မတုဲတဴနကဵုဇုတ် ဒြၚ်စိၚ် ဒြၚ်သတ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ် မၞုံကဵုပွမဒးပါ်ကရေက်ကၠေံရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)

ပွံက်သူစိဃရသိက္ခာပိုဒ်

518) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဇုတ် မ္ဂးဂှ် ဇုတ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဟွံမွဲကဵုစၟတ်ရောၚ်။ ဒြၚ် မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴဒြၚ်စိၚ်ရောၚ်။ ဒြၚ်သတ် မ္ဂးဂှ် ဒြၚ်သတ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဟွံမွဲကဵုစၟတ်ရောၚ်။ ဖအောဝ်ကဵုခၞံ မ္ဂးဂှ် ခၞံလေဝ်ကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဇၟာပ်ပယောဂ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဟိုတ်ပွမလိဂွံ ပါ်ကရေက်ကၠေံ ဒကိုအ်တၞိၚ်ဂှ်တုဲ သ္ဒးဒေသနာ အာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

519) ဒကိုအ်တၞိၚ် အလဵုဇကု ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် အလဵုဇကုကဵုစိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဒကိုအ်တၞိၚ် အလဵုဇကု ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် ကဵုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် စိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဒကိုအ်တၞိၚ် ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ခၞံလဝ်ဟွံစိုတ်ဒတုဲဏီဂှ် အလဵုဇကု ကဵုစိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဒကိုအ်တၞိၚ် ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် ကဵုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် စိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ တၞနသွက်ညးသအာၚ် ခၞံလေဝ်ကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ကလိဂွံဒကိုအ်တၞိၚ် ညးသအာၚ်ခၞံလဝ်တုဲ ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ 520) ပ္ဍဲသ္ၚိပ္ၚောန်က္ဍိုပ်ရုဲ ဗွုတ်ပၟတ် အကောပ်ကာယဗန် ဒကိုအ်ယန်မတ် ဇြေဟ်ယန်မတ် တဝ်ၜုန်သၟတ် ထၟာတ်သာတ်ဍာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သူစိဃရသိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထတုဲရ။

၅.၉.၅။ မဉ္စပဳဌသိက္ခာပိုဒ်

521) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တိက်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဇံၚ်မသၠုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံခမဳဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ဒေသစာရိတ် လၟေၚ်ဘာမ္ဂး ပြာပ်လုပ်အာဘာတဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ရ။ တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် သ္ဂောံညာတ်ကေတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မက္ညကၠုၚ်ဒၟံၚ်နူဇမ္ၚောဲတုဲ “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ဩဝ်က္ညကၠုၚ်ညိကျာ်၊ ဩဝ်ဗဵုသ္ၚေဝ်ရံၚ် ဒၞဲါသတိက်အဲဍိက်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ နူဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ဂတးကလေၚ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် န (အကာဲအရာ) ဗီုမံၚ်စံၚ်ဂှ် ထေက်ကဵုတီကေတ် ရဴဝွံမ္ဂး တြုံလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်ရ)” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟီုဂရိုဟ် တဳလပိုဉ်ဥပနန္ဒ ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ်တုဲမ္ဂး ပွမဇြိုၚ်ကဵုလွဳမြိမြန်ဇကုဇကု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

522) “ခမဳမမိက်ခၞံတဴ ဇံၚ်တၟိကီု ဂတဵုတၟိကီုဂှ် ဝေၚ်ကၠေံသၟဝ်ၝောံဇံၚ်တုဲ ဒးကဵုကၠောန်ခၞံဇံၚ်ဂတဵု မၞုံကဵုဇိုၚ်လပုဟ် နဍစၞေန်တဲကျာ်ရ၊ ကုခမဳကဵုကလိလောန်အာဇိုၚ် လတူဒ္စာံလပုဟ်ဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ် မၞုံကဵုပွမဒးကုတ်ကၠေံဇိုၚ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂး)။

ပွံက်မဉ္စပဳဌသိက္ခာပိုဒ်

523) တၟိ မ္ဂးဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုကၠောန်ခၞံတုဲ သ္ဂးရ။ ဇံၚ် မ္ဂးဂှ် ဇံၚ်မၞုံကဵုၝောံမပြိုက်စုတ်လဝ်ပ္ဍဲဇိုၚ် ဇံၚ်မၞုံကဵုၝောံကေုာံဇိုၚ်မွဲဗ္စပ်ဓဝ် ဇံၚ်မၞုံကဵုဇိုၚ်မတ္ၚံက်ညံၚ်ရဴၚာၚ်ဂတာမ် ဇံၚ်မၞုံကဵုဇိုၚ်မပြိုက်လဝ်ပ္ဍဲၝောံ ရဴဝွံ ဇံၚ်မၞုံပန်ဂကူဂမၠိုၚ်ရ။ ဂတဵု မ္ဂးဂှ် ခတဵုဒလာဲမၞုံကဵုၝောံမပြိုက်စုတ်လဝ်ပ္ဍဲဇိုၚ် ခတဵုဒလာဲမၞုံကဵုၝောံကေုာံဇိုၚ်မွဲဗ္စပ်ဓဝ် ခတဵုဒလာဲမၞုံကဵုဇိုၚ်မတ္ၚံက်ညံၚ်ရဴၚာၚ်ဂတာမ် ခတဵုဒလာဲမၞုံကဵုဇိုၚ်မပြိုက်လဝ် ပ္ဍဲၝောံ ရဴဝွံ ခတဵုဒလာဲမၞုံပန်ဂကူဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳမမိက်ကဵုခၞံ မ္ဂးဂှ် ခမဳမခၞံကီု ခမဳမကဵုခၞံကီု။ ဝေၚ်ကၠေံသၟဝ်ၝောံဇံၚ်တုဲ ဒးကဵုကၠောန်ခၞံဇံၚ်ဂတဵု မၞုံကဵုဇိုၚ်လပုဟ် နဍစၞေန်တဲကျာ်ရ မ္ဂးဂှ် ပဲါကၠေံသၟတ်ၝောံဇံၚ်တုဲ။ ကဵုကလိလောန်ဇိုၚ်လတူဒ္စာံလပုဟ်တုဲ ခၞံလေဝ်ကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဇၟာပ်ပယောဂ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဟိုတ်ပွမကလိဂွံ ကုတ်ကၠေံဇိုၚ်ဇံၚ်ဂတဵုဂှ်တုဲ သ္ဒးဒေသနာ အာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

524) ဇံၚ်ဂတဵု အလဵုဇကု ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် အလဵုဇကု ကဵုစိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဇံၚ်ဂတဵု အလဵုဇကု ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် ကဵုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် စိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဇံၚ်ဂတဵု ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် အလဵုဇကု ကဵုစိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဇံၚ်ဂတဵု ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် ကဵုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် စိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ တၞဟ်နသွက်ညးသအၚ် ခၞံလေဝ်ကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ကလိဂွံဇံၚ်ဂတဵု ညးသအာၚ်ခၞံလဝ်တုဲ ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

525) ကၠောန်ခၞံဇံၚ်ဂတဵု မၞုံကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်မ္ဂး၊ ကၠောန်ခၞံဇံၚ်ဂတဵု ယုတ်ဒေက်သၟဝ်ဗၞတ်ဗ္ၜတ်မ္ဂး၊ ကလိဂွံဇံၚ်ဂတဵု မလောန်လတူဗၞတ်ဗ္ၜတ် ညးသအာၚ်ခၞံလဝ်တုဲဂှ် ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပဉ္စပဳဌသိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမတုဲရ။

၅.၉.၆။ တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပိုဒ်

526) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကဵုကၠောန်ခၞံဇံၚ်ကီု ဂတဵုကီု မကွိၚ်ဂြောပ်နချဵုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်လၟေၚ်ဘာဂှ် ညာတ်ဒးတုဲ “ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ညံၚ်ရဴမၞိဟ်ဒုၚ်စသိုၚ်ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ကီု ကဵုကၠောန်ခၞံဇံၚ်ကီု ဂတဵုကီု မကွိၚ်ဂြောပ်နချဵုအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကဵုကၠောန်ခၞံဇံၚ်ကီု ဂတဵုကီု မကွိၚ်ဂြောပ်နချဵုအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ကဵုကၠောန်ခၞံဇံၚ်ကီု ဂတဵုကီု မကွိၚ်ဂြောပ်နချဵုအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ကဵုကၠောန်ခၞံဇံၚ်ကီု ဂတဵုကီု မကွိၚ်ဂြောပ်နချဵုအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

527) “ယြဴခမဳမွဲ ကဵုကၠောန်ခၞံဇံၚ်ကီု ဂတဵုကီု မကွိၚ်ဂြောပ်နချဵုမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ် မၞုံကဵုပွမဒးဂၠံက်ပတိတ်ချဵုရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပိုဒ်

528) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝွံနွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဇံၚ် မ္ဂးဂှ် ဇံၚ်မၞုံကဵုၝောံမပြိုက်စုတ်လဝ်ပ္ဍဲဇိုၚ် ဇံၚ်မၞုံကဵုၝောံကေုာံဇိုၚ်မွဲဗ္စပ်ဓဝ် ဇံၚ်မၞုံကဵုဇိုၚ်မတ္ၚံက်ညံၚ်ရဴၚာၚ်ဂတာမ် ဇံၚ်မၞုံကဵုဇိုၚ်မပြိုက်လဝ် ပ္ဍဲၝောံ ရဴဝွံ ဇံၚ်မၞုံပန်ဂကူဂမၠိုၚ်ရ။ ဂတဵု မ္ဂးဂှ် ခတဵုဒလာဲမၞုံကဵုၝောံမပြိုက်စုတ်လဝ်ပ္ဍဲဇိုၚ် ခတဵုဒလာဲမၞုံကဵုၝောံကေုာံဇိုၚ်မွဲဗ္စပ်ဓဝ် ခတဵုဒလာဲမၞုံကဵုဇိုၚ်မတ္ၚဲညံၚ်ရဴၚာၚ်ဂတာမ် ခတဵုဒလာဲမၞုံကဵုဇိုၚ်မပြိုက်လဝ်လဝ်ပ္ဍဲၝောံ ရဴဝွံ ခတဵုဒလာဲမၞုံပန်ဂကူဂမၠိုၚ်ရ။ ချဵု မ္ဂးဂှ် ချဵုမကတဵုဒှ်နူတၞံဆုမပ္တံတၞံကြိုက် ချဵုမကဵုနူလွာဇုက် ချဵုမကတဵုဒှ်နူဂကူချောဲ မပ္တံကၟတ်ၜုန်ပြေၚ် ရဴဝွံ ချဵုနွံပိဂကူရ။ ကဵုခၞံ မ္ဂးဂှ် ခၞံလေဝ်ကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဇၟာပ်ပယောဂ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဟိုတ်နူမကလိဂွံ ဂၠံက်ပတိတ်ချဵုတုဲ သ္ဒးဒေသနာ အာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

529) ဇံၚ်ဂတဵု အလဵုဇကု ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် အလဵုဇကု ကဵုစိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဇံၚ်ဂတဵု အလဵုဇကု ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် ကဵုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် စိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဇံၚ်ဂတဵု ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် အလဵုဇကု ကဵုစိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ ဇံၚ်ဂတဵု ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် ကဵုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် စိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ တၞဟ်နသွက်ညးသအာၚ် ခၞံလေဝ်ကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ကလိဂွံဇံၚ်ဂတဵု ညးသအာၚ်ခၞံလဝ်တုဲ ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

530) ပ္ဍဲအာယောဂပတ်ကီု ပ္ဍဲကာယဗန်ကီု ပ္ဍဲဇုက်ကၟာဲ (ယာတ်သပှေ်) ကီု (အံသပဒ္ဓက−ပဠောံဟွံသေၚ်၊ ဇုက်ထိုၚ်ကၟာဲ) ပ္ဍဲထိုၚ်ဗဗေၚ် (ဖျေဲဗဗေၚ်) ကီု၊ ပ္ဍဲခ္ဍိုဟ်ဍာ်ကီု ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကၠောန်ခၞံဂၞဳမ္ဂး၊ ကလိဂွံဇံၚ်ဂတဵု ညးသအာၚ်ခၞံလဝ်တုဲဂှ် ဂၠံက်ပတိတ်ချဵုတုဲ ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌတုဲရ။

၅.၉.၇။ နိသဳဒနသိက္ခာပိုဒ်

531) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုအနုညာတ်ကဵုအခေါၚ် သၞာနိသဳဒိုန် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဂပ်ဝ်ကဵုအခေါၚ်သၞာနိသဳဒိုန်တုဲရ” ရဴဝွံ ပကၚ်ရၚ်လဝ် သၞာနိသဳဒိုန်ဂမၠိုၚ် ဟွံမွဲကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ရ၊ လကဲစှေ်ဒၟံၚ်နူဂတကီု နူကြဴကီု ဒဒက်တဴဇံၚ်ဂတဵုဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပကၚ်ရၚ်လဝ် သၞာနိသဳဒိုန်ဂမၠိုၚ် မဟွံမွဲကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ပကၚ်ရၚ်လဝ် သၞာနိသဳဒိုန်ဂမၠိုၚ် မဟွံမွဲကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ပကၚ်ရၚ်လဝ် သၞာနိသဳဒိုန်ဂမၠိုၚ် မဟွံမွဲဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ခမဳမၞုံပၟိက်ကဵုကၠောန်ခၞံ သၞာနိသဳဒိုန်ဂှ် သ္ဒးကၠောန်ခၞံ သၞာနိသဳဒိုန်မစိုပ်သကီုကေုာံဗၞတ်ဗ္ၜတ်ရ၊ ပ္ဍဲသၞာနိသဳဒိုန်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ရောၚ်၊ နဍစၞေန်တဲကျာ ဇမၠိၚ်ၜါဍ အနာံမွဲဍဘာ်ရောၚ်၊ ကုခမဳမကဵုကလိလောန်အာ လတူဗၞတ်ဗ္ၜတ်ဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ် မၞုံကဵုပွမဒးကုတ်ကၠေံရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

532) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ မၞုံကဵုဇကုကာယမဇၞော်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳဂှ် လးသၞာနိသဳဒိုန် နူဂတတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ သီုမဒးတံၚ်ပၠးပတိတ်နူပွဳပွူဂှ် ဂဇအ်တဴရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ “ယွံဥဒါယဳ တၠအဲ မုဟိုတ် တံၚ်ပၠးဒၟံၚ်သၞာနိသဳဒိုန် နူပွဳပွူရော? သၟဟ်ညံၚ်ရဴသၟာစၞာံကိုပ်ကၠာရောၚ်” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုတဳလပိုဉ်ဥဒါယဳရ။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုလဝ်အခေါၚ် သၞာနိသဳဒိုန်ဍောတ်လောန်ရောၚ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲသၞာနိသဳဒိုန်ဂှ် ကဵုအခေါၚ် တသာဲမွဲဍရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ 533) “ခမဳမၞုံပၟိက်အောန် ခၞံသၞာနိသဳဒိုန်ဂှ် သ္ဒးကၠောန်ခၞံ သၞနိသဳဒိုန်မစိုန်သကီုကေုာံဗၞတ်ဗ္ၜတ်ရ၊ ပ္ဍဲသၞာနိသဳဒိုန်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ရောၚ်၊ နဍစၞေန်တဲကျာ် ဇမၠိုၚ်ၜါဍ အနာံမွဲဍဘာ် တသာဲတုန် မွဲဍရောၚ်၊ ကုခမဳမကဵုကလိလောန်အာ လတူဗၞတ်ဗ္ၜတ်ဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ် မၞုံကဵုပွမဒးကုတ်ကၠေံရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်နိသဳဒနသိက္ခာပိုဒ်

534) သၞာနိသဳဒိုန် မ္ဂးဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ဂးတဴ သၞာနိသဳဒိုန်မၞုံကဵုတသာဲရောၚ်။ ခမဳမၞုံပၟိက်ကဵုကၠောန်ခၞံ မ္ဂးဂှ် ကၠောန်ခၞံကီု ကဵုကၠောန်ခၞံကီု ဂပ်ဝ်ဒးကၠောန်ခၞံ သၞာနိသဳဒိုန်မစိုန်သကီုကေုာံဗၞတ်ဗ္ၜတ်ရ။ ပ္ဍဲသၞာနိသဳဒိုန်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ရောၚ်၊ နဍစၞေန်တဲကျာ် နူဇမၠိၚ်ၜါဍေရောၚ်၊ အနာံတုန် မွဲဍာဘာ်ရောၚ် တသာဲတုန် မွဲဍရောၚ်၊ ကဵုကလိလောန်အာလတူဗၞတ်ဗ္ၜတ်ဂှ်တုဲ ခၞံလေဝ် ကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဇၟာပ်ပယောဂ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဟိုတ်ပွမကလိဂွံ ကုတ်ကၠေံ (မလောန်လတူဗၞတ်ဗ္ၜတ်) ဂှ်တုဲ သ္ဒးဒေသနာ အာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

535) သၞာနိသဳဒိုန် အလဵုဇကု ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် ကဵုစိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သၞာနိသဳဒိုန် အလဵုဇကု ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် ကဵုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်စိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သၞာနိသဳဒိုန် ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် အလဵုဇကု ကဵုစိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သၞာနိသဳဒိုန် ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် ကဵုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် စိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ၊ တၞဟ်နသွက်ညးသအာၚ် ခၞံလေဝ်ကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ကလိဂွံသၞာနိသဳဒိုန် ညးသအာၚ်ခၞံလဝ်တုဲ ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ 536) ကၠောန်ခၞံသၞာနိသဳဒိုန် မစိုန်သကီုကေုာံဗၞတ်ဗ္ၜတ်မ္ဂး၊ ကၠောန်ခၞံသၞာနိသဳဒိုန်ယုတ်ဒေက်သၟဝ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်မ္ဂး၊ ကလိဂွံသၞာနိသဳဒိုန် မလောန်လတူဗၞတ်ဗ္ၜတ် ညးသအာၚ်ခၞံလဝ်တုဲဂှ် ကုတ်ကၠေံတုဲ ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ ကၠောန်ခၞံသၠဖ္ဍာန်ကီု သၞာလးတိကီု ယာတ်သၞိက်ကီု ဖုန်ကီု ဂၞဳကီုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ နိသဳဒနသိက္ခာပိုဒ် သတ္တမတုဲရ။

၅.၉.၈။ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိသိက္ခာပိုဒ်

537) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုအနုညာတ်ကဵုအခေါၚ် သ္ၚာဂြောပ်စောက် ‘ဂြောပ်သရ’ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဂပ်ဝ်ကဵုအခေါၚ် သ္ၚာဂြောပ်စောက်တုဲရ” ရဴဝွံ ပကၚ်ရၚ်လဝ် သ္ၚာဂြောပ်စောက်ဂမၠိုၚ် ဟွံမွဲကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ရ၊ တံၚ်ဓဇက်ဒဝက် နူဂတကီု နူကြဴကီုတုဲ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပကၚ်ရၚ်လဝ် သ္ၚာဂြောပ်စောက်ဂမၠိုၚ် မဟွံမွဲကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ပကၚ်ရၚ်လဝ် သ္ၚာဂြောပ်စောက်ဂမၠိုၚ် မဟွံမွဲကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ပကၚ်ရၚ်လဝ် သ္ၚာဂြောပ်စောက်ဂမၠိုၚ် မဟွံမွဲကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

538) “ခမဳမၞုံပၟိက်ကဵုကၠောန်ခၞံ သ္ၚာဂြောပ်စောက်ဂှ် သ္ဒးကၠောန်ခၞံ သ္ၚာဂြောပ်စောက်မစိုန်သကီုကေုာံဗၞတ်ဗ္ၜတ်ရ၊ ပ္ဍဲသ္ၚာဂြောပ်စောက်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ရောၚ်၊ နဍစၞေန်တဲကျာ် ဇမၠိၚ်ပန်ဍ အနာံၜါဍဂမၠိုၚ်ရောၚ်၊ ကုခမဳမကဵုကလိလောန်အာ လတူဗၞတ်ဗ္ၜတ်ဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ် မၞုံကဵုပွမဒးကုတ်ကၠေံရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိသိက္ခာပိုဒ်

539) သ္ၚာဂြောပ်စောက် မ္ဂးဂှ် သ္ၚာမခၞံလဝ် တၞဟ်နဂြောပ်ယဲသၞော် ယဲခ္ဍတ်ဗြိုအ်မာ ယဲဍာ်သရဇွောဝ် ယဲခဴစိၚ်ဂမၠိုၚ် မၞုံပ္ဍဲသၟဝ်ပံၚ်ကဠုတ် လတူဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ် ယြဴခမဳမွဲရောၚ်။ ခမဳမၞုံပၟိက်ကဵုကၠောန်ခၞံ မ္ဂးဂှ် ကၠောန်ခၞံကီု ကဵုကၠောန်ခၞံကီု ဂပ်ဝ်ဒးကၠောန်ခၞံ သ္ၚာဂြောပ်စောက် မစိုန်သကီုကေုာံဗၞတ်ဗ္ၜတ်ရ။ ပ္ဍဲသ္ၚာဂြောပ်စောက်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ရောၚ်၊ နဍစၞေန်တဲကျာ် ဇမၠိၚ်ပန်ဍ အနာံၜါဍဂမၠိုၚ်ရောၚ်၊ ကဵုကလိလောန်အာ လတူဗၞတ်ဗ္ၜတ်ဂှ်တုဲ ခၞံလေဝ်ကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဇၟာပ်ပယောဂ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဟိုတ်ပွမကလိဂွံ ကုတ်ကၠေံ (မလောန်လတူဗၞတ်ဗ္ၜတ်) ဂှ်တုဲ သ္ဒးဒေသနာ အာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

540) သ္ၚာဂြောပ်စောက် အလဵုဇကု ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် အလဵုဇကု ကဵုစိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သ္ၚာဂြောပ်စောက် အလဵုဇကု ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် ကဵုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် စိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သ္ၚာဂြောပ်စောက် ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် အလဵုဇကု ကဵုစိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သ္ၚဂြောပ်စောက် ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်ခၞံလဝ် ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် ကဵုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် စိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ တၞဟ်နသွက်ညးသအာၚ် ခၞံလေဝ်ကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ကလိဂွံသ္ၚာဂြောပ်စောက် ညးသအာၚ်ခၞံလဝ်တုဲ ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

541) ကၠောန်ခၞံသ္ၚာဂြောပ်စောက် မစိုန်သကီုကေုာံဗၞတ်ဗ္ၜတ်မ္ဂး၊ ကၠောန်ခၞံသ္ၚာဂြောပ်စောက် ယုတ်ဒေက်သၟဝ်ဗၞတ်ဗ္ၜတ်မ္ဂး၊ ကလိဂွံသ္ၚာဂြောပ်စောက် မလောန်လတူဗၞတ်ဗ္ၜတ် ညးသအာၚ်ခၞံလဝ်တုဲဂှ် ကုတ်ကၠေံတုဲ ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ ကၠောန်ခၞံ သၠဖ္ဍာန်ကီု သၞာလးတိကီု ယတ်သၞိက်ကီု ဖုန်ကီု ဂၞဳကီုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိသိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမတုဲရ။

၅.၉.၉။ ဝဿိကသာဋိကသိက္ခာပိုဒ်

542) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုအနုညာတ်ကဵုအခေါၚ် သ္ၚာသၞုက်ဗြဲ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဂပ်ဝ်ကဵုအခေါၚ်သ္ၚာသၞုက်ဗြဲတုဲရ” ရဴဝွံ ပကၚ်ရၚ်လဝ် သ္ၚာသၞုက်ဗြဲဂမၠိုၚ် ဟွံမွဲကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ရ၊ တံၚ်ဓဇက်ဒဝက် နူဂတကီု နူကြဴကီုတုဲ ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပကၚ်ရၚ်လဝ် သ္ၚာသၞုက်ဗြဲဂမၠိုၚ် မဟွံမွဲကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ပကၚ်ရၚ်လဝ် သ္ၚာသၞုက်ဗြဲဂမၠိုၚ် မဟွံမွဲကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ပကၚ်ရၚ်လဝ် သ္ၚာသၞုက်ဗြဲဂမၠိုၚ် မဟွံမွဲကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

543) “ခမဳမၞုံပၟိက်ကဵုကၠောန်ခၞံ သ္ၚာသၞုက်ဗြဲဂှ် သ္ဒးကၠောန်ခၞံ သ္ၚာသၞုက်ဗြဲ မစိုန်သကီုကေုာံဗၞတ်ဗ္ၜတ်ရ၊ ပ္ဍဲသ္ၚာသၞုက်ဗြဲဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ရောၚ်၊ နဍစၞေန်တဲကျာ် ဇမၠိၚ်တြဴဍ အနာံၜါဍဘာ်ဂမၠိုၚ်ရောၚ်၊ ကုခမဳမကဵုကလိလောန်အာ လတူဗၞတ်ဗ္ၜတ်ဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ် မၞုံကဵုပွမဒးကုတ်ကၠေံရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဝဿိကသာဋိကသိက္ခာပိုဒ်

544) သ္ၚာသၞုက်ဗြဲ မ္ဂးဂှ် သ္ၚာမခၞံလဝ် တၞဟ်နဖဵုဂိတုဲဗြဲပန်ဂိတုရောၚ်။ ခမဳမၞုံပၟိက်ကဵုကၠောန်ခၞံ မ္ဂးဂှ် ကၠောန်ခၞံကီု ကဵုကၠောန်ခၞံကီု ဂပ်ဝ်ဒးကၠောန်ခၞံ သ္ၚာသၞုက်ဗြဲမစိုန်သကီုကေုာံဗၞတ်ဗ္ၜတ်ရ။ ပ္ဍဲသ္ၚာသၞုက်ဗြဲဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ရောၚ်၊ နဍစၞေန်တဲကျာ် ဇမၠိၚ်တြဴဍ အနာံၜါဍဘာ်ဂမၠိုၚ်ရောၚ်၊ ကဵုကလိလောန်အာ လတူဗၞတ်ဗ္ၜတ်ဂှ်တုဲ ခၞံလေဝ်ကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဇၟာပ်ပယောဂ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဟိုတ်ပွမကလိဂွံ ကုတ်ကၠေံ (မလောန်လတူဗၞတ်ဗ္ၜတ်) ဂှ်တုဲ သ္ဒးဒေသနာ အာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

545) သ္ၚာသၞုက်ဗြဲ အလဵုဇကု ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် အလဵုဇကု ကဵုစိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သ္ၚာသၞုက်ဗြဲ အလဵုဇကု ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် ကဵုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်စိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သ္ၚာသၞုက်ဗြဲ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် အလဵုဇကု ကဵုစိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သ္ၚာသၞုက်ဗြဲ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် ကဵုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် စိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ တၞဟ်နသွက်ညးသအာၚ် ခၞံလေဝ်ကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ကလိဂွံသ္ၚာသၞုက်ဗြဲ ညးသအာၚ်ခၞံလဝ်တုဲ ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

546) ကၠောန်ခၞံသ္ၚာသၞုက်ဗြဲ မစိုန်သကီုကေုာံဗၞတ်ဗ္ၜတ်မ္ဂး၊ ကၠောန်ခၞံသ္ၚာသၞုက်ဗြဲယုတ်ဒေက် သၟဝ်ဗၞတ်ဗ္ၜတ်မ္ဂး၊ ကလိဂွံသ္ၚာသၞုက်ဗြဲ မလောန်လတူဗၞတ်ဗ္ၜတ် ညးသအာၚ်ခၞံလဝ်တုဲဂှ် ကုတ်ကၠေံတုဲ ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ ကၠောန်ခၞံ သၠဖ္ဍာန်ကီု သၞာလးတိကီု ယာတ်သၞိက်ကီု ဖုန်ကီု ဂၞဳကီုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဝဿိကသာဋိကသိက္ခာပိုဒ် နဝမတုဲရ။

၅.၉.၁၀။ နန္ဒသိက္ခာပိုဒ်

547) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလပိုဉ်နန္ဒ မဒှ်ကောန်ဣစဳ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် မၞုံကဵုရုပ်သာ်ကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ၊ ထေက်ကဵုဗဵုသ္ၚေဝ်ရ၊ မၞုံကဵုလျုၚ်ရ၊ ယုတ်ဒေက်သၟဝ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပန်လပုဟ်ရ၊ တဳလပိုဉ်နန္ဒဂှ် ပကၚ်ရၚ်လဝ်သ္ၚာ မၞုံဗၞတ်ဗ္ၜတ်သ္ၚာကျာ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်ထေရ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ် ညာတ်ဒးတၠဳပိုဉ်နန္ဒ မက္ညကၠုၚ်နူဇမ္ၚောဲတုဲ “တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ က္ညကၠုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞဲါအိုတ်ရ။ ခမဳထေရ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကြပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်မ္ဂး တီကေတ်အိုတ်တုဲ “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်နန္ဒ ပကၚ်ရၚ်လဝ်သ္ၚာ မၞုံဗၞတ်ဗ္ၜတ်သ္ၚာကျာ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံနန္ဒ တၠအဲ ပကၚ်ရၚ်လဝ်သ္ၚာ မၞုံဗၞတ်ဗ္ၜတ်သ္ၚာကျာ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံနန္ဒ တၠအဲ မုဟိုတ် ပကၚ်ရၚ်လဝ်သ္ၚာ မၞုံဗၞတ်ဗ္ၜတ်သ္ၚာကျာ်ရော?” ယွံနန္ဒ (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ်ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

548) “ယြဴခမဳမွဲ ကဵုကၠောန်ခၞံ သ္ၚာမၞုံဗၞတ်ဗ္ၜတ်သ္ၚာကျာ်ကီု သ္ၚာမလောန်လတူဂှ်ကီုမ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ် မၞုံကဵုပွမဒးကုတ်ကၠေံရ၊ ပ္ဍဲအရာဗၞတ်ဗ္ၜတ်သ္ၚာကျာ်ဂှ် ကြက်သ္ဂးဂတဝွံတုန် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သ္ၚာကျာ်ရောၚ်၊ နဍစၞေန်တဲကျာ် နူဇမၠိၚ်ဒ္စိတ်ဍ နူအနာံတြဴဍဂမၠိုၚ်ရောၚ်၊ ဣဝွံတုန် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သ္ၚာကျာ်ရောၚ်” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်နန္ဒသိက္ခာပိုဒ်

549) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သ္ၚာကျာ် မ္ဂးဂှ် နဍစၞေန်တဲကျာ် ဇမၠိၚ်ဒ္စိတ်ဍ အနာံတြဴဍဂမၠိုၚ်ရောၚ်။ ကၠောန်ခၞံ မ္ဂးဂှ် ခၞံလေဝ်ကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ်ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဇၟာပ်ပယောဂ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဟိုတ်ပွမကလိဂွံ ကုတ်ကၠေံ (မလောန်လတူဗၞတ်ဗ္ၜတ်) ဂှ်တုဲ သ္ဒးဒေသနာအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။

550) သ္ၚာ အလဵုဇကု ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် အလဵုဇကု ကဵုစိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သ္ၚ အလဵုဇကု ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် ကဵုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် စိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သ္ၚာ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် အလဵုဇကု ကဵုစိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ သ္ၚာ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ခၞံလဝ်ဟွံစိုပ်ဒတုဲဏီဂှ် ကဵုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် စိုပ်ဒတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ်ရ။ တၞဟ်နသွက်ညးသအာၚ် ခၞံလေဝ်ကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဖအောဝ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုကၠောန်ခၞံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ကလိဂွံသ္ၚာဂြောပ်စောက် ညးသအာၚ်ခၞံလဝ်တုဲ ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

551) ကၠောန်ခၞံသ္ၚာ ယုတ်ဒေက်သၟဝ်သ္ၚာကျာ်မ္ဂး၊ ကလိဂွံသ္ၚာ ညးသအာၚ်ခၞံလဝ်တုဲဂှ် ကုတ်ကၠေံတုဲ ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ ကၠောန်ခၞံ သၠဖ္ဍာန်ကီု သၞာလးတိကီု ယာတ်သၞိက်ကီု ဖုန်ကီု ဂၞဳကီုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတုဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ နဒ္ဒသိက္ခာပိုဒ် ဒသမတုဲရ။ ရတနဝဂ် နဝမတုဲရ။

ဝဂ်ဂှ်ဗွဲခမ္ဍန်

သိက္ခာပိုဒ်မစပ်ကဵုသၟိၚ်၊ သိက္ခာပိုဒ်မလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်ရတ်၊ သိက္ခာပိုဒ်ပါန်အခေါၚ် ခမဳမၞုံတဴပြာကဋ်တုဲမလုပ်ကွာန်၊ သိက္ခာပိုဒ်ဒကိုအ်တၞိၚ်၊ သိက္ခာပိုဒ်ဇံၚ်ဂတဵု မလောန်လတူဗၞတ်ဗ္ၜတ်၊ သိက္ခာပိုဒ်ပြိုက်ချဵု၊ သိက္ခာပိုဒ်နိသဳဒိုန်၊ သိက္ခာပိုဒ်သ္ၚာဂြောပ်စောက်၊ သိက္ခာပိုဒ်သ္ၚာသၞုက်ဗြဲ၊ သိက္ခာပိုဒ်ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သ္ၚာကျာ်၊ ဣဝွံတုန် ဗွဲခမ္ဍန်ရောၚ်။ ယွံတၠဇမၠိုၚ်အာယုက်တအ် အာပတ်ပဲါစိုတ်ဂမၠိုၚ်ဒ္စိတ်စှော်ၜါဝွံ ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜး ဗွဲသရုပ်တုဲအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအာပတ်ပဲါစိုတ်ဂမၠိုၚ်ဒ္စိတ်စှော်ၜါဂှ် သၟာန်တဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ်ရ၊ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရဟာ၊ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် သၟာန်ရ၊ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရဟာ၊ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် သၟာန်ရ၊ သအးဇ္ၚးအာပတ်အိုတ်ရဟာ၊ တၠဇမၠိၚ်အာယုက်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအာပတ်ပဲါစိုတ်ဂမၠိုၚ်ဒ္စိတ်စှော်ၜါဝွံ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဇြဇြအိုတ်ရ၊ ရဴဝွံ နမဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဇြဇြဂှ် ဂွံသမ္တီကေတ် ဒဒှ်မသအးဇ္ၚးအာပတ်ဝွံရ။

ခဏ်ဘိက္ခုပဲါစိုတ် တုဲရ။ 

၆။ ခဏ်ပါဋိဒေသနိက်

၆.၁။ ပဌမပါဋိသေနဳယသိက္ခာပိုဒ်

ယွံတၠဇမၠိၚ်အာယုက်တအ် အာပတ်ပါဋိဒေသနိက် ‘မဒးဟီု လၟိၚ်ဒေသနာတၞဟ်ခြာ’ ဂမၠိုၚ်ပန်ဝွံ အာစိုပ်ဒဒှ်ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜး ဗွဲသရုပ်အိုတ်ရ။ 552) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန်မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဗြဴမွဲဇကု လုပ်ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ ပ္ဍဲအခိၚ်စ္ဍးအာနူဌာန်ဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ဂှ် ညာတ်ဒးခမဳမွဲဇကုတုဲ“ ယွံတဳလပိုဉ်ဟေအ် ဩဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ပိဏ္ဍပါတ်ညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ။ ခိုဟ်သန်ရ ယွံဒေံဗြဴ” ရဴဝွံ ဟိီုသ္ဂးတုဲ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ပိဏ္ဍပါတ်သီုဖအိုတ်ရ၊ ခမဳဗြဴဂှ် ညောန်ကဵုတ္ၚဲဓဝ်တုဲ တၞဟ်နဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ် ဟွံသၟဟ်ရထတုဲ ပိုဉ်သကုတ်အာရ။။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲမရနုက်ကဵုၜါလေဝ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲမရနုက်ကဵုပိလေဝ် လုပ်ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ ပ္ဍဲအခိၚ်စ္ဍးအာနူဌာန်ဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ဂှ် ညာတ်ဒးခမဳဂှ်ဟေၚ်တုဲ“ယွံတဳလပိုဉ် ဟေအ် ဩဝ်ဒုၚ်ကေတ် ပိဏ္ဍပါတ်ညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးပၠန်ဂှ်ရ “ခိုဟ်သန်ရ ယွံဒေံဗြဴ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးတုဲ ဒုၚ်ကေတ် ပိဏ္ဍပါတ်သီုဖအိုတ်ရ၊ ခမဳဗြဴဂှ် ညောန်ကဵုတ္ၚဲဓဝ်တုဲ တၞဟ်နဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ် ဟွံသၟဟ်ရထတုဲ ပိုဉ်သကုတ်အာရ။ ပ္ဍဲအခိက်ဂှ် ခမဳဗြဴဂှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲမရနုက်ကဵုပန် အာဒၟံၚ်ပ္ဍဲသဗါန်ဍာန်ဇၞော် ဇဝ်တဝ်ဇတဝ်ဓဝဝ်ဓဝဝ်ရ သေဌဳတၠသ္ၚိ ကၠုၚ်တဴဒစးတရဴ နကဵုကွဳစောတ်ရထာမ္ဂး “ယွံနာဲဗြဴ ဩဝ်ပဲါကဵုညိ” ရဴဝွံ ဟီုဂးကဵု ခမဳဗြဴဂှ်ရ။ ခမဳဗြဴဂှ် စှေ်အာသကဲဂၠံၚ်မ္ဂး ပ္ဍဲသဗာန်ဍာန်ဇၞော်ဂှ်ဟေၚ် ဒေါမ်စှေ်ရ။ သေဌဳတၠသ္ၚိဂှ် “ယွံနာဲဗြဴ ဩဝ်အေၚ်ဒုၚ်ညိ၊ အဲဍိက် ဂပ်ဝ်ကဵုနာဲဗြဴ ဒေါမ်စှေ်တုဲ ‘ဟိုတ်နူအဲဍိက်တုဲ နာဲဗြဴဒေါမ်စှေ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ။ ယွံသေဌဳတၠသ္ၚိ တၠအဲ ဂပ်ဝ်ကဵုဒေါမ်စှေ် အဲဟွံသေၚ်ရ၊ ဗွဲစၟတ်တုန် အဲဟေၚ် ဒှ်ညးဍိုန်ကဵုဇြဟတ်ရ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးဂှ်ရ ယွံနာဲဗြဴ တၠအဲ မုဟိုတ်သ္ဂောံဒှ်ညးဍိုန်ကဵုဇြဟတ်ရော? ရဴဝွံ သၟာန်တိုန်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂှ် ဟီုလဴ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုသေဌဳတၠသ္ၚိရ။

 သေဌဳတၠသ္ၚိ နိမန်ဏာခမဳဗြဴဂှ် သ္ၚိတုဲ တရာပ်ဖါပ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ “တဳလပိုဉ် မဆာဲဂမၠိုၚ်မုဟိုတ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အမိသ (မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်) နူတဲခမဳဗြဴအိုတ်ရော? ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။

ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မုဟိုတ် ခမဳဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် အာမိသ (မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်) နူတဲ ခမဳဗြဴရော? ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတၠအဲ ဒုက်ဂိုၚ်ကေတ် အာမိသ (မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်) နူတဲခမဳဗြဴရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံခမဳ ဒှ်ကဠောမသကေုာံတၠအဲဟာ၊ ဟွံဒှ်ကဠောမသဟာ ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်ဂှ်)— ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ဟွံဒှ်ကဠောမသရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ညးဟွံသေၚ်ကဵုကဠောဂှ် ပ္ဍဲညးဟွံသေၚ်ကဵုကဠော ဗဗွဲသပ္ပါယ်ကီု ဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်ကီု နွံကီု ဟွံမွဲကီု တီကေတ်ဟွံမာန်ရ၊ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) မုဟိုတ်တၠအဲ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် အာမိသ (မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်) နူတဲခမဳဗြဴဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠတဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ပမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

553) “ယြဴခမဳမွဲ နကဵုတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု နူတဲခမဳဗြဴ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠော မလုပ်ကၠုၚ်အပ္ဍဲကွာန်တုဲ သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ခမဳဂှ် ‘ယွံကောန်တၠတအ် အဲ အာစိုပ်အာပတ်ပဋိဒေသနိက် မဂပ်ဝ်ဂရိုဟ် မဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်တုဲရ၊ ဟီုလၟိၚ်ဒေသနာအာပတ် ပါဋိဒေသနိက်ဂှ်ရ’ ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုလၟိၚ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ပဌမပါဋိဒေသနိက်သိက္ခာပိုဒ်

554) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ် ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ဍေံဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသ မ္ဂးဂှ် နူလပါ်မိအံက်ကီု နူလပါ်မအံက်ကီု စဵုကဵုစိုပ်လ္ၚဝ်အပါဇၞော်အပါနက်ထပှ်ဒတောဝ်ဂှ် ဟွံဆက်စပ်ရ။ ခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ဗြဴမဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲသၚ်ၜါလပါ်ရောၚ်။ အပ္ဍဲကွာန် မ္ဂးဂှ် တရဴသဗာန်ဍာန်ဇၞော် တရဴဟွံခၠၚ်သာတ် (ဟွံကၠိုဟ်အာကၠိုဟ်ကၠုၚ်) တရဴသွာၚ် သ္ၚိရောၚ်။ စၞစ မ္ဂးဂှ် ပဲါကၠေံဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ် ယာမကာလိက သတ္တဟကာလိက ယာဝဇဳဝိကတုဲ သှေ်ဂှ် စၞစမ္ဂးရ။ ဘောဇိုန် မ္ဂးဂှ် ပုၚ် ကွာၚ်ဒလောမ် ကွာၚ်ဝိုဟ် ကဖျုန် ရဴဝွံ ဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်နွံမသုန်သာ်အိုတ်ရ။ ကြက်သ္ၚာဲရ ကြက်ပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ။

555) ပ္ဍဲခမဳဗြဴ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသဂှ် မၞံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသဒှ်တုဲ နကဵုတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု နူတဲခမဳဗြဴဟွံသေၚ်ကဵုကဠော မလုပ်ကၠုၚ် အပ္ဍဲကွာန်တုဲ သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး ဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ နကဵုတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု နူတဲခမဳဗြဴ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠော မလုပ်ကၠုၚ်အပ္ဍဲကွာန်တုဲ သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီကဠောမသဒှ်တုဲ နကဵုတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု နူတဲခမဳဗြဴဟွံသေၚ်ကဵုကဠော မလုပ်ကၠုၚ်အပ္ဍဲကွာန်တုဲ သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး စလေဝ်စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ။

တၞဟ်နဖဵုအာဟာရ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ယာမကာလိက သတ္တာဟကာလိက ယာဝဇဳဝိကမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကြက်သ္ၚာဲရ ကြက်ပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု နူတဲခမဳဗြဴ မဒှ်ပယျၚ်ပ္ဍဲသၚ်မွဲလပါ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇၟာပ်ၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်ၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴ ကဠောမသဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ် ပ္ဍဲခမဳကဠောမသဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴကဠောမသဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ကဠောမသမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

556) ပ္ဍဲခမဳဗြဴ မဒှ်ကဠောမသ ဟွံဒးအာပတ်ပတ်ရ၊ ဖအောဝ်ကဵုကဵုလေဝ် ဟွံကဵုမ္ဂး၊ ဖျေံစွံလဝ် ပ္ဍဲဇရေၚ်တုဲ ကဵုမ္ဂး၊ ကဵုပ္ဍဲအပ္ဍဲအာရှာမ် ဘာခမဳဗြဴ ဌာန်ဒၟံၚ်တဳဂမၠိုၚ် ဇြပ်ကဵုပိုဉ်မ္ဂး၊ ရၚ်တၠုၚ်ပတိတ်နူကွာန်တုဲ ကဵုမ္ဂး၊ “ဟိုတ်နွံမ္ဂး ဩဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ညိ” ရဴဝွံ ကဵုတဴ ယာမကာလိက သတ္တဟကာလိက ယာဝဇဳဝိကမ္ဂး၊ ပ္ဍဲသိက္ခမာန် ကေုာံသာမဏဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပဌမပါဋိဒေသနိက်သိက္ခာပိုဒ် တုဲရ။

ဒုတိယပါဋိဒေသနိက်သိက္ခာပိုဒ်

557) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် မဒှ်ဒၞဲါကဵုစၞ ကုယန်လမ္စံက်ဂမၠိုၚ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်ဘိက်နိမန်ဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ကဵုပိုဉ်ပ္ဍဲသ္ၚိ ဒကာဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဗြဴဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သွက်ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် “ပ္ဍဲဗဗေၚ်ဝွံ ဩဝ်စုတ်ကဵုသွၜဲ အိုတ်ညိ၊ ပ္ဍဲဗဗေၚ်ဝွံ ဩဝ်စုတ်ကဵုပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ သီုမစဳရေၚ်တဴဂှ် တန်တဴဒၟံၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဟွံဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မစဳရေၚ်ဒၟံၚ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော? ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်ဟွံဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် မစဳရေၚ်ဒၟံၚ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွဴကျာ်မၞုံပိုန် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ဟွံဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် မစဳရေၚ်ဒၟံၚ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

558) “ခမဳဂမၠိုၚ်ဟေၚ် ဂပ်ဝ်ဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ကဵုပိုဉ်ပ္ဍဲသ္ၚိဒကာဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာကဵုပိုဉ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ‘ပ္ဍဲဗဗေၚ်ဝွံ ဩဝ်စုတ်ကဵုသွၜဲညိ၊ ပ္ဍဲဗဗေၚ်ဝွံ ဩဝ်စုတ်ကဵုပိဏ္ဍပါတ်ညိ’ ရဴဝွံ မၞုံသဘဴမစဳရေၚ်တဴဒှ်တုဲ တန်တဴဒၟံၚ်မ္ဂး၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ‘ယွံဒေံဗြဴ ဗၞတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ကဵုဒၟံၚ်ပိုဉ်ဂှ် ဩဝ်စ္ဍးပဲါတိတ်ညိကၠာ’ ရဴဝွံ ဒးဗက်ဗ္ဒဴကၠေံ ခမဳဗြဴဂှ်ရ၊ ‘ယွံဒေံဗြဴ ဗၞတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ကဵုဒၟံၚ်ပိုဉ်ဂှ် ဩဝ်စ္ဍးပဲါတိတ်ညိကၠာ’ ရဴဝွံ တၞဟ်နဒးဗက်ဗ္ဒဴကၠေံ ခမဳဗြဴဂှ် ခမဳမွဲဇကုလေဝ် ဟွံဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ‘ယွံကောန်တၠတအ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် အာစိုပ်အာပတ်ပါဋိဒေသနိက် မဂပ်ဝ်ဂရိုဟ် မဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်တုဲအိုတ်ရ၊ ဟီုလၟိၚ်ဒေသနာ အာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ’ ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုလၟိၚ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဒုတိယပါဋိဒေသနိက်သိက္ခာပိုဒ်

559) ပ္ဍဲအရာ ခမဳဂမၠိုၚ်ဟေၚ် ဂပ်ဝ်ဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ကဵုပိုဉ်ပ္ဍဲသ္ၚိဒကာဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ မ္ဂးဂှ် ဒကာမ္ဂးဂှ် ဂကူသၟိၚ် ဂကူဗဗၞး ဂကူညးဗၞိက် ဂကူညးဒိုက်ဂတ် ရဴဝွံ နွံပန်ဂကူအိုတ်ရ။ ဂပ်ဝ်ဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ကဵုပိုဉ်အိုတ်ရ မ္ဂးဂှ် ဂပ်ဝ်နိမန်လဝ်ကဵုပိုဉ် ပၞောဝ်ကဵုဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ် နကဵုဘောဇိုန်မွဲမွဲသာ်တုဲ ကဵုပိုဉ်အိုတ်ရ။ ခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ဗြဴမဒှ်ပယျၚ် ပ္ဍဲသၚ်ၜါလပါ်ရောၚ်။ မစဳရေၚ် မ္ဂးဂှ် ဗွဲမဗဗွဲကဵုဒှ်မိတ်သဟာဲပြဘိုဂ်စသုၚ်မွဲစွံ ဗွဲဗဗွဲကဵုဒှ်ညးဥပဇ္ၛာယ်တုပ်သၟဟ် ဗွဲဗဗွဲကဵုဒှ်ညးအ္စာတုပ်သၟဟ် ပွမဟီုသ္ဂး ရဴဝွံ ‘ပ္ဍဲဗဗေၚ်ဝွံ ဩဝ်စုတ်ကဵုသွၜဲအိုတ်ညိ၊ ပ္ဍဲဗဗေၚ်ဝွံ ဩဝ်စုတ်ကဵုပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ညိ’ ဂှ် စဳရေၚ်မ္ဂးရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် မ္ဂးဂှ် ခမဳဃောမကဵုပိုဉ်ဂမၠိုၚ်။ ခမဳဗြဴဂှ် မ္ဂးဂှ် ‘ယွံခမဳဗြဴ ဗၞတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ကဵုဒၟံၚ်ပိုဉ်ဂှ် ဩဝ်စ္ဍးပဲါတိတ်ညိကၠာ’ ရဴဝွံ ဒးဗက်ဗ္ဒဴကၠေံ ခမဳဗြဴဂှ်ရ၊ ခမဳမွဲဇကုလေဝ် ဟွံဗက်ဗ္ဒဴထောံခမဳဗြဴဂှ်တုဲ “ကြက်သ္ၚာဲရ ကြက်ပြဘိုဂ်ရ” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ပဋိဒေသနိက်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳဗြဴဒှ်တုဲ ဟွံဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံမစဳရေၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟွံဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံမစဳရေၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဗြဴဒှ်တုဲ ဟွံဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံမစဳရေၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ။

560) ပ္ဍဲခမဳဗြဴဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳဗြဴဒှ်တုဲ ဟွံဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံမစဳရေၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟွံဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံမစဳရေၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဗြဴဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဗြဴဒှ်တုဲ ဟွံဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံမစဳရေၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ။ ဟွံဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံ ခမဳဗြဴ မဒှ်ပယျၚ်ပ္ဍဲ (ဘိက္ခုနဳ) သၚ်မွဲလပါ် မစဳရေၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ပ္ဍဲဗြဴမဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဗြဴဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီခမဳဗြဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဗြဴမဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဗြဴဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဗြဴမဟွံသေၚ်ကဵုခမဳဗြဴဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံသေၚ်ကဵုခဳဗြဴမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။

561) ပိဏ္ဍပါတ်ဇကုဂှ် ဖအောဝ်ကဵု (ညးသအာၚ်) ကဵုတုဲ အလဵုဇကုဟွံကဵုမ္ဂး၊ ပိဏ္ဍပါတ်ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် အလဵုဇကုဟေၚ်ကဵုတုဲ ဟွံဖအောဝ်ကဵုညးသအာၚ်ကဵုမ္ဂး၊ ကဵုတဴဝတ္ထုမဟဂွံကဵုဏီမ္ဂး၊ စုတ်ကဵု ပ္ဍဲဗဗေၚ် မဟဂွံစုတ်ဏီမ္ဂး၊ ဖအောဝ်ကဵုကဵုကုခမဳဂမၠိုၚ်ညဳညဳမ္ဂး၊ သိက္ခမာန်စဳရေၚ်မ္ဂး၊ သာမဏဳဗြဴစဳရေၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာဂမၠိုၚ်အိုဿီု မသအာၚ်နူဘောဇိုန်မသုန်သာ်ဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳ ကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဒုတိယပါဋိဒေသနိက်သိက္ခာပိုဒ်တုဲရ။

၆.၃။ တတိယပါဋိဒေသနိက်သိက္ခာပိုဒ်

562) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံကုပိုည်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန်မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ် ဂကူမွဲဂကူလပါ်တြုံသ္ၚိ လ္ပါ်သမ္ဘာ သီုညးၜါလပါ်ဟေၚ် လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရ၊ ဗွဲဓရ်သဒ္ဓါ ဇၞော်မောဝ်ရ၊ ဗွဲပိုဉ်ဟာန်ဂြပ်ရတ် ဟုတ်ယုတ်ရ၊ ပ္ဍဲဂကူဂှ် စၞစဘောဇိုန်အိုတ်သီု မကတဵုဒှ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲအခိၚ်နူယးဂှ် သၠးပွးကဵုထောံဒါန်ကုခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ကာလလဆောဝ် သီုဟဂွံစစၞဂှ် ဒးပဒတဴအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် သီုဟွံတီဗၞတ်ဗ္ၜတ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်ရော? ညးဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်မကဵုဒါန် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံဂှ်ရ ကာလလဆောဝ် သီုဟဂွံစစၞဂှ် ဒးပဒတဴအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအလိၚ်ဂှ်ဟိုတ်နုဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ— “ယွံခမဳတအ် ယြဴဂကူမွဲ ဗွဲဓရ်သဒ္ဓါ ဇၞော်မောဝ်ရ၊ ဗွဲပိုဉ်ဟာန်ဂြပ်ရတ် ဟုတ်ယုတ်ရ၊ ကုဂကူဂှ် တၞဟ်နပွမကဵု ‘သေက္ခသမ္မုတိ’ ပွမသၟိတ်ဂးသေက္ခ နဉတ္တိဒုတိယကမ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံသ္ဂးကဵုရ၊ ခမဳ စဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်တုဲ မၞုံကဵုအစောံသတ္တိဂှ် သ္ဒးကဵုသၚ်တီရ။

563) “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ဂကူမၞုံယၟုဝွံဗွဲဓရ်သဒ္ဓါ ဇၞော်မောဝ်ရ၊ ဗွဲပိုဉ်ဟာန်ဂြပ်ရတ်တုန် ဟုတ်ယုတ်ရ၊ ကမ်မၞုံကဵုအခိၚ်မဗဗွဲ ကုသၚ် ယဝ်ဒှ်မ္ဂး၊ သၚ် ကဵုတဴ ပွမသၟိတ်ဂးပူဂိုလ်သေက္ခအရဳ ကုဂကူမၞုံယၟုဝွံရ၊ ဣဝွံတုန် ပွမကဵုတီရောၚ်။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ဂကူမၞုံယၟုဝွံ ဗွဲဓရ်သဒ္ဓါ ဇၞော်မောဝ်ရ၊ ဗွဲပိုဉ်ဟာန်ဂြပ်ရတ်တုန် ဟုတ်ယုတ်ရ၊ သၚ် ကဵုတဴ ပွမသၟိတ်ဂးပူဂိုလ်သေက္ခအရဳ ကုဂကူမၞုံယၟုဝွံရ၊ ယြဴကုတဳလပိုဉ် သ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမကဵုသေက္ခသမ္မုတိ ကုဂကူမၞုံယၟုဝွံရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ရ၊ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ ဟွံမွဲကဵုပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဟီုတိုန်ရ။ သၚ် ဂပ်ဝ် ကဵုသေက္ခသမ္မုတိ ကုဂကူမၞုံယၟုဝွံတုဲရ၊ ကုသၚ်ဂှ် မၞုံကဵုပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒၟံၚ်ကၞပ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြရ၊ နမဒၟံၚ်ကၞပ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြရဴဝွံ ဂွံတီကေတ် ဒဒှ်မသ္ဍိုက်မၠိုက်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ (သ္ဒးကဵုတီရ)။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴဂကူဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးသေက္ခမွဲ နွံအိုတ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ ပ္ဍဲဂကူဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးသေက္ခ မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ် နတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီုတုဲ သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ခမဳဂှ် 'ယွံကောန်တၠတအ် အဲ အာစိုပ်အာပတ်ပါဋိဒေသနိက် မဂပ်ဝ်ဂရိုဟ် မဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်တုဲရ၊ ဟီုလၟိၚ်ဒေသနာအာပတ် ပါဋိဒေသနိက်ဂှ်ရ' ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုလၟိၚ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴ သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

564) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ် ပေဲါသဘၚ်ဒှ်ရ၊ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဘိက်နိမန် ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ တရာပ်ဖါပ်ဗ္စအိုတ်ရ၊ ဂကူဂှ်လေဝ် ဘိက်နိမန်လဝ် ခမဳဂမၠိုၚ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် “ပ္ဍဲဂကူဂမၠိုၚ်မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးသေက္ခဂှ် နတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီုတုဲ ပွမသ္ၚာဲပွမစဂှ် ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဆေဝ်ဒဝ်လဝ်ဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု သံသယကုက္ကစ္စ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်တဲအိုတ်ရ။ ဂကူဂမၠိုၚ်ဂှ် “တဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဝတ္ထုဒါန် ပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော? နပွမဂျိုၚ်လမျီု မုဖဵုမၞုံကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ— “ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲဂကူဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးသေက္ခဂှ် ဘိက်နိမန်တုဲ နတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီုတုဲ တၞဟ်နပွမသ္ၚာဲပွမစဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴဂကူဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးသေက္ခမွဲ နွံအိုတ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ ပ္ဍဲဂကူဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးသေက္ခ မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ် သီုဟွံဘိက်နိမန်လဝ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာ နတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီုတုဲ သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး စလေဝ်စမ္ဂး၊ ခမဳဂှ် 'ယွံကောန်တၠတအ် အဲ အာစိုပ်အာပတ် ပဋိဒေသနိက် မဂပ်ဝ်ဂရိုဟ် မဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်တုဲရ၊ ဟီုလၟိၚ်ဒေသနာအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ဂှ်ရ' ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုလၟိၚ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

565) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳမွဲဇကု ဒှ်အ္စာမပြာပ်စဴသ္ၚိဂကူဂှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး သၠောံရုၚ်လတက်ပဠေဝ်သ္ၚာတုဲ ဂိုၚ်ထ္ၜကေတ်ဗဗေၚ်သ္ၚာတုဲမ္ဂး ပြာပ်စဴအာသ္ၚိဂကူဂှ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသၞာမလးပညပ်လဝ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳမွဲဇကု ဂိယဲဒၟံၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “ယွံတဳလပိုဉ် ဩဝ်ကဵုပိုဉ်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီခမဳဂှ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် ခမဳဂှ် “ပ္ဍဲဂကူဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂသေက္ခဂှ် သီုဟွံဘိက်နိမန် နတဲဇကုဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီုတုဲ ပွမသ္ၚာဲပွမစဂှ် ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဆေဝ်ဒဝ်လဝ်ဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။ တၞဟ်နအာဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်လေဝ် ဟိုတ်မဟွံသၟဟ်ရထဂှ်ရ ပိုဉ်သကုတ်အာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ်အာ အာရှာမ်ဘာတုဲ ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် ခမဳမဂိယဲဂှ် ပ္ဍဲဂကူဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးသေက္ခဂှ် နတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီုတုဲ တၞဟ်နပွမသ္ၚာဲပွမစဂှ် ကဵုအခေါၚ်” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

566) “ယြဴဂကူဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးသေက္ခမွဲ နွံအိုတ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ ပ္ဍဲဂကူဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးသေက္ခ မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ် သီုဟွံဘိက်နိမန်လဝ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာ ဟွံဂိယဲတုဲ နတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် စၞစကီု ဘောန်ဇိုန်ကီုတုဲ သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ခမဳဂှ် ‘ယွံကောန် တၠတအ် အဲ အာစိုပ်အာပတ်ပဋိဒေသနိက် မဂပ်ဝ်ဂရိုဟ် မဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်တုဲရ၊ ဟိုလၟိၚ်ဒေသနာအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ဂှ်ရ’ ရဴဝွံသ္ဒးဟီုလၟိၚ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်တတိယပါဋိဒေသနိက်သိက္ခာပိုဒ်

567) ပ္ဍဲအရာယြဴဂကူဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးသေက္ခမွဲ နွံအိုတ်ရဂှ် ဂကူမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးသေက္ခ မ္ဂးဂှ် ကုဂကူ ဗွဲဓရ်သဒ္ဒါ ဇၞော်မောဝ်တုဲ ဗွဲပိုဉ်ဟာန်ဂြပ်ရတ်တုန် ဟုတ်ယုတ်ဂှ် ဂပ်ဝ်ကဵုသေက္ခသမ္မုတိ နဉတ္တိဒုတိယကမ်ရ။ ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ပ္ဍဲဂကူဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂသေက္ခ မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ် မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲဂကူဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်သၟိတ်လဝ် ရဴဝွံမ္ဂး သေက္ခ မၞုံသဘဴမဖှ်ရဴဝွံ။ သီုဟွံဘိက်နိမန် မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နသွက်တ္ၚဲဏအ်ကီု တၞဟ်နသွာၚ်တ္ၚဲယးကီု သီုဟွံဘိက်နိမန် တၞီလုပ်ဥပစာသ္ၚိတုဲမှ ဘိက်နိမန်ရ၊ ပွမဘိက်နိမန်သာ်ဝွံဂှ် ဘိက်နိမန်ဟွံသ္ဂးရ။ ပွမဘိက်နိမန် မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နသွက်တ္ၚဲဏအ်ကီု တၞဟ်နသွက်တ္ၚဲယးကီု ဘိက်နိမန်ရ၊ ကိုပ်ကၠာဝွံ တၞီလုပ်ဥပစာသ္ၚိဏီ ဘိက်နိမန်ရ၊ ပွမဘိက်နိမန်ဝွံဂှ် ဘိက်နိမန်မ္ဂးရ။ ဟွံဂိယဲတုဲ မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နဂေတ်ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ် သၟဟ်ရထရ။ ဂိယဲ မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ် ဟွံသၟဟ်ရထရ။ စၞစ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ ဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ် ယာမကာလိက သတ္တာဟကာလိက ယာဝဇဳဝိကတုဲ သှေ်ဂှ် စၞစမ္ဂးရ။ ဘောဇိုန် မ္ဂးဂှ် ပုၚ် ကွာၚ်ဒလောမ် ကွာၚ်ဝိုဟ် က ဖျုန် ရဴဝွံ ဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်နွံမသုန်သာ်အိုတ်ရ။ သီုဟွံဘိက်နိမန် သီုဟွံဂိယဲ “ကြက်သ္ၚာဲရ ကြက်ပြဘိုဂ်ရ” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ။

568) ပ္ဍဲဂကူမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးသေက္ခတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးသေက္ခတုဲဒှ်တုဲ သီုဟွံဘိက်နိမန် သီုဟွံဂိယဲ နကဵုတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီုတုဲ သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဋိသေသနိက်ရ။ ပ္ဍဲဂကူမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးသေက္ခတုဲဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ။ ပ ။ ပ္ဍဲဂကူမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးသေသ္ခတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မဟဂွံသၟိတ်ဂးသေက္ခဏီဒှ်တုဲ သီုဟွံဘိက်နိမန် သီုဟွံဂိယဲ နကဵုတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီုတုဲ သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ် ပါဋိဒသေနိက်ရ။ တၞဟ်နဖဵုအာဟာရ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ယာမကာလိက သတ္တာဟကာလိက ယာဝဇဳဝိကမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဂကူမဟဂွံသၟိတ်ဂးသေက္ခဏီ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဂကူမသၟိတ်ဂးသေက္ခတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဂကူမဟဂွံသၟိတ်ဂးသေက္ခဏီ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲဂကူမဟဂွံသၟိတ်ဂးသေက္ခဏီ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဂကူမဟဂွံသၟိတ်ဂးသေက္ခဏီမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 569) ကုခမဳမဘိက်နိမန်လဝ်ကီု၊ ကုခမဳမဂိယဲကီု ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ စတဴစၞသှေ်သၟေဟ် ခမဳမဘိက်နိမန်လဝ် ခမဳမဂိယဲဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပုၚ်ပိဏ္ဍပါတ် ဂကူသအာၚ်ဂှ် စဳရေၚ်ပဠေဝ်စွံလဝ် ပ္ဍဲသ္ၚိဂကူမသၟိတ်ဂးသေက္ခဂှ်မ္ဂး၊ ရၚ်တၠုၚ်ပတိတ်နူသ္ၚိတုဲ ကဵုဒါန်အိုတ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပ္ဍဲပိဏ္ဍပါတ်မကဵုဒါန်လၟိုန်ကီု၊ ပိဏ္ဍပါတ်မဂပ်ဝ်ကဵုဒါန် ပ္ဍဲတ္ၚဲဥပေါသ်ကီု၊ ပိဏ္ဍပါတ်မဂပ်ဝ်ကဵုဒါန် ပ္ဍဲပါဋိပါဒိက်ကီု၊ (တ္ၚဲတိတ်၊ မပ္တံတိတ်နူသဳ မွဲမံက်မွဲစွေက်ကေတ်ညိ) ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ “ဟိုတ်နွံမ္ဂး ဩဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ညိ” ရဴဝွံ ကဵုတဴ ယာမကာလိက သတ္တာဟကာလိက ယာဝဇဳဝိကမ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ တတိယပါဋိဒေသနိက်သိက္ခာပိုဒ်တုဲရ။

၆.၄။ စတုတ္ထပါဋိဒေသနိက်သိက္ခာပိုဒ်

570) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓာရာမ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ် လုပ်လၟိဟ်သက္ကရးဂှ် ဍိက်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဂမၠိုၚ် ကၟာတ်လဝ်ဂၠံၚ်တရဴအိုတ်ရ။ ကောန်သၟိၚ်ဗြဴသာကျဝၚ်ဂမၠိုၚ် နွံပၟိက်တၞဟ်နကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဘာဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ဍိက်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဂမၠိုၚ် “ကောန်သၟိၚ်ဗြဴသာကျဝၚ်ဂမၠိုၚ် နွံပၟိက်တၞဟ်နကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်ပ္ဍဲဘာဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ရဂး” ရဴဝွံ သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်တုဲ သ္ပရုသံၚ်ကၠိုက်ကၟဵုကတဵုဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂၠံၚ်တရဴအိုတ်ရ။ ကောန်သၟိၚ်ဗြဴသာကျဝၚ်ဂမၠိုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞအာဟာရဘောဇိုန်မပြဲပြဲဂမၠိုၚ်တုဲ အာတဴဘာဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်မ္ဂး ဍိက်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဂမၠိုၚ် တိတ်ကၠုၚ် ပၠံၚ်ဗတိုက်လေဝ်ပၠံၚ်ဗတိုက်ကောန်သၟိၚ်ဗြဴသာကျဝၚ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ပလီုပလာ်လေဝ်ပလီုပလာ်အိုတ်ရ၊ သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဂမၠိုၚ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ဂိုၚ်ရပ်ကေတ် ဒမၠမတာဂမၠိုၚ် မွဲဟာန်ကေုာံကပေါတ်ဂြပ်တုဲမ္ဂး “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်မဆာဲဂမၠိုၚ် ဒမၠမတာဂမၠိုၚ် ဗဒိုပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာအိုတ်ဂှ် ဟွံဟီုလဴဗ္စအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ၚောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ— “ယွံခမဳတအ် ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး သ္ပဟိုတ်ကဵု ဖဵုတၟေၚ်ဂမၠိုၚ်စှ်ပြကာမတွံဂး (၁) သွက်သ္ဂောံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဒုၚ်ဝန်မ္ဂး ဒးရးသန်ရ ဒဒက်တဴကဵုသၚ် ။ ပ ။ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတညိ။ “ယြဴဘာဂြိုပ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂး ရဴဝွံမ္ဂးမၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာ မဒ္ဂေတ်တဴမွဲဟာန်ကေုာံပရိုက်ဘဲမွဲ နွံအိုတ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ ပ္ဍဲဘာဂမၠိုၚ် မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ် သီုမဟဂပ်ဝ်ကဵုတီ ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာနတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု ပ္ဍဲအပ္ဍဲအာရှာမ်တုဲ သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ခမဳဂှ် ‘ယွံကောန်တၠတအ် အဲ အာစိုပ်အာပတ်ပဋိဒေသနိက် မဂပ်ဝ်ဂရိုဟ် မဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်တုဲရ၊ ဟီုလၟိၚ်ဒေသနာအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ဂှ်ရ’ ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုလၟိၚ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

571) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳမွဲဇကု ဂိယဲဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ရ၊ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞအာဟာရဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာတဴ ဘာဂြိုပ်တုဲမ္ဂး “ယွံတဳလပိုဉ် ဩဝ်ကဵုပိုဉ်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ ခမဳဂှ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် “နတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု ပ္ဍဲဘာဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ပွမသ္ၚာဲပွမစဂှ် ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဆေဝ်ဒဝ်လဝ်ဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။ တၞဟ်နအာဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်လေဝ် ဟိုတ်မဟွံသၟဟ်ရထဂှ်ရ ပိုဉ်သကုတ်အာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် ခမဳမဂိယဲဂှ် နတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် စၞးစကီု ဘောဇိုန်ကီု ပ္ဍဲဘာဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ပွမသ္ၚာဲပွမစဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ 572) “ယြဴဘာဂြိုပ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂး ရဴဝွံမ္ဂးမၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာ မဒ္ဂေတ်တဴမွဲဟာန်ကေုာံပရိုက်ဘဲမွဲ နွံအိုတ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ ပ္ဍဲဘာဂမၠိုၚ် မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ် သီုဟမဂပ်ဝ်ကဵုတီပ္ဍဲကိုပ်ကၠာ နတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု ပ္ဍဲအပ္ဍဲအာရှာမ်တုဲ သီုဟွံဂိယဲ သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ခမဳဂှ် ‘ယွံကောန်တၠတအ် အဲ အာစိုပ်အာပတ်ပဋိဒေသနိက် မဂပ်ဝ်ဂရိုဟ် မဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်တုဲရ၊ ဟီုလၟိၚ်ဒေသနာ အာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ဂှ်ရ’ ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုလၟိၚ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်စတုတ္ထပါဋိဒေသနိက်သိက္ခာပိုဒ်

573) ပ္ဍဲအရာယြဴဘာဂြိုပ်ဂမၠိုၚ် နွံအိုတ်ရဂှ် ဘာဂြိုပ် မ္ဂးဂှ် ဗွဲတွဵုယုတ် ဘာမသ္ၚောဲခရာ မသုန်ကၠံဇဵုတ္ၚရောၚ်။ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာ မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲအာရှာမ်ကီု ပ္ဍဲဥပစာအာရှာမ်ကီု ဌာန်လုပ်ကမၠတ်ဒမၠဂမၠိုၚ် ပြာကဋ်ရ၊ ဌာန်စ ပြာကဋ်ရ၊ ဌာန်တန်တဴ ပြာကဋ်ရ၊ ဌာန်ဂဇအ် ပြာကဋ်ရ၊ ဌာန်တိက် ပြာကဋ်ရ။ ဍေံမဒ္ဂေတ်တဴမွဲဟာန်ကေုာံပရိုက်ဘဲ မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲအာရှာမ်ကီု ပ္ဍဲဥပစာအာရှာမ်ကီု သ္ဂောံညာတ်ကေတ် ကမၠတ်ဒမၠဂမၠိုၚ် ပြိုက်ဂစိုတ်လဝ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ သ္ဂောံညာတ်ကေတ် ပၠံၚ်ဗတိုက်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ သ္ဂောံညာတ်ကေတ် ၜုၚ်တက်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ပ္ဍဲဘာဂမၠိုၚ် မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ် မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲဘာဂမၠိုၚ် မၞုံသဘဴမဖှ်ရဴဝွံ။ သီုမဟဂပ်ဝ်ကဵုတီ ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာ မ္ဂးဂှ် ဂရၚ်ပတီလဴဗ္စ ကုသဟဓရ်ဂမၠိုၚ်မသုန်တၠမ္ဂး၊ ပွမကဵုတီကေတ်သာ်ဝွံ မဟဂပ်ဝ်ကဵုတီမ္ဂးရ။ ပါဲကၠေံအာရှာမ်ကီု ဥပစာအာရှာမ်ကီုတုဲ ဂရၚ်ပတီလဴဗ္စမ္ဂး၊ ပွမကဵုတီကေတ်သာ်ဝွံ ဟမဂပ်ဝ်ကဵုတီမ္ဂးရ။ မဂပ်ဝ်ကဵုတီ မ္ဂးဂှ် ညးဗြဴကီု ညးတြုံကီု မမိက်ကဵုမွဲမွဲ ကၠုၚ်တဴအာရှာမ်ကီု ဥပစာအာရှာမ်ကီုတုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် သွက်ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ကြက်ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်နၚ် စၞအာဟာရဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီလဴဗ္စမ္ဂး၊ ယဝ်မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး “မၞုဴကဵုသၠေဟ်ပၟာရ” ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုလဴဗ္စရ၊ ယွံမၞုံကဵုပရိုက်ဘဲမ္ဂး “မၞုံကဵုပရိုက်ဘဲရ” ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုလဴဗ္စရ။ “ယွံတဳလပိုဉ် နွံသဍေံရ ကြက်ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်နၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးမ္ဂး၊ “မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂ္ၚေၚ်အာကၠုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဗ္ဒာဲဇရေၚ်ဝွံဂှ်ရ ဩဝ်ပါဲမံၚ်ကဵုအိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ထေက်ကဵုသ္ဒးဟိုကဵုကမၠတ်ဒမၠဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအရာဂရၚ်ပတီလဴဗ္စ စပ်ကေုာံယာဂုဂှ် တွဳတွိုၚ် (စၞပါကၠုၚ်ကရောံ) ယာဂုလေဝ် ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်နၚ်မ္ဂး၊ သီုဖအိုတ်ဂှ် မဂပ်ဝ်ကဵုတီကေတ်မ္ဂးရ။ ပ္ဍဲအရာဂရၚ်ပတီလဴဗ္စ စပ်ကေုာံပုၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ဂှ် တွဳတွိုၚ် (စၞပါကၠုၚ်ကရောံ) ပုၚ်ပိဏ္ဍပါတ်လေဝ် ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်နၚ်မ္ဂး၊ သီုဖအိုတ်ဂှ် မဂပ်ဝ်ကဵုတီကေတ်မ္ဂးရ။ ပ္ဍဲအရာဂရၚ်ပတီလဴဗ္စ စပ်ကေုာံစၞစဂှ် တွဳတွိုၚ် (စၞပါကၠုၚ်ကရောံ) စၞစလေဝ် ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်နၚ်မ္ဂး၊ သီုဖအိုတ်ဂှ် မဂပ်ဝ်ကဵုတီကေတ်မ္ဂးရ။ ပ္ဍဲအရာဂရၚ်ပတီလဴဗ္စ စပ်ကေုာံဂကူဂှ် ပ္ဍဲဂကူဂှ် ယြဴညးမွဲ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်နၚ် စၞစဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ သီုဖအိုတ်ဂှ် မဂပ်ဝ်ကဵုတီကေတ်မ္ဂးရ။ ပ္ဍဲအရာဂရၚ်ပတီလဴဗ္စ စပ်ကေုာံကွာန်ဂှ် ပ္ဍဲကွာန်ဂှ် ယြဴညးမွဲ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်နၚ် စၞစဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ သီုဖအိုတ်ဂှ် မဂပ်ဝ်ကဵုတီကေတ်မ္ဂးရ။ ပ္ဍဲအရာဂရၚ်ပတီလဴဗ္စ စပ်ကေုာံဂကောံဂှ် ပ္ဍဲဂကောံဂှ် ယြဴညးမွဲ ရၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်နၚ် စၞစဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ သီုဖအိုတ်ဂှ် မဂပ်ဝ်ကဵုတီကေတ်မ္ဂးရ။ စၞစ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံ ဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ် ယာမကာလိက သတ္တာဟကာလိက ယာဝဇဳဝိကတုဲ သှေ်ဂှ် စၞစမ္ဂးရ။ ဘောဇိုန် မ္ဂးဂှ် ပုၚ် ကွာၚ်ဒလောမ် ကွာၚ်ဝိုဟ် က ဖျုန် ရဴဝွံ ဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်နွံမသုန်သာ်အိုတ်ရ။ သီုဟွံဂိယဲ မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နဂေတ်ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ် သၟဟ်ရထရ။ ဂိယဲ မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ် ဟွံသၟဟ်ရထရ။ သီုမဟဂပ်ဝ်ကဵုတီ သီုဟွံဂိယဲ “ကြက်သ္ၚာဲရ ကြက်ပြဘိုဂ်ရ” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ။

574) ပ္ဍဲအရာမဟဂပ်ဝ်ကဵုတီ (ဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စ) မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မဟဂပ်ဝ်ကဵုတီဒှ်တုဲ နကဵုတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု ပ္ဍဲအပ္ဍဲအာရှာမ်တုဲ သီုဟွံဂိယဲ သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ။ ပ္ဍဲအရာမဟဂပ်ဝ်ကဵုတီ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ နကဵုတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု ပ္ဍဲအပ္ဍဲအာရှာမ်တုဲ သီုဟွံဂိယဲ သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ရ။ ပ္ဍဲအရာမဟဂပ်ဝ်ကဵုတီ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မဂပ်ဝ်ကဵုတီဒှ်တုဲ နကဵုတဲဇကု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု ပ္ဍဲအပ္ဍဲအာရှာမ်တုဲ သီုဟွံဂိယဲ သ္ၚာဲလေဝ်သ္ၚာဲမ္ဂး၊ စလေဝ်စမ္ဂး၊ ဒးအာပတ် ပါဋိဒေသနိက်ရ။ တၞဟ်နဖဵုအာဟာရ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ယာမကလိက သတ္တာဟကာလိက ယာဝဇဳဝိကမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဂပ်ဝ်ကဵုတီတုဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မဟဂွံကဵုတီဏီမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဂပ်ဝ်ကဵုတီတုဲ မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမဂပ်ဝ်ကဵုတီတုဲ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ မဂပ်ဝ်ကဵုတီတုဲမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 575) ပ္ဍဲအရာမဂပ်ဝ်ကဵုတီ (ဂရၚ်ပ္တီလဴဗ္စ) ကီု၊ ကုခမဳမဂိယဲကီု၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ စတဴစၞသှေ်သၟေဟ် ခမဳမဂပ်ကဵုတီလဝ် ခမဳမဂိယဲဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ပ္ဍဲမ္ၚးအာရှာမ်တုဲ စပ္ဍဲအပ္ဍဲအာရှာမ်မ္ဂး၊ စတဴ ရိုဟ် သကောဝ်ခၞော် တၞး ပ္ကဴ သတ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲအာရှာမ်ဂှ်မ္ဂး၊ ဟိုတ်နွံတုဲ စတဴ ယာမကာလိက သတ္တာဟကာလိက ယာဝဇဳဝိကမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ စတုတ္ထပါဋိဒေသနိက်သိက္ခာပိုဒ်တုဲရ။

ယွံတၠဇမၠိုၚ်အာယုက်တအ် အာပတ်ပါဋဒေသနိက်ဂမၠိုၚ်ပန်ဝွံ ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜး ဗွဲသရုပ်တုဲအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ပန်ဂှ် သၟာန်တဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ်ရ၊ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရဟာ၊ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် သၟာန်ရ၊ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရဟာ၊ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် သၟာန်ရ၊ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရဟာ၊ တၠဇမၠိၚ်အာယုက်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအာပတ်ပါဋိဒေသနိက်ဂမၠိုၚ်ပန်ဝွံ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဇြဇြအိုတ်ရ၊ ရဴဝွံ နမဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဇြဇြဂှ် ဂွံသမ္တီကေတ် ဒဒှ်မသအးဇ္ၚးနူအာပတ်ဝွံရ။

ခဏ်ပါဋိဒေသနိက်တုဲရ။ 

၇။ ခဏ်သေခိယ

၇.၁။ ပရိမဏ္ဍလဝဂ်

၇.၁.၁။ သိက္ခာပိုဒ်ပဌမ

ယွံတၠဇမၠိုၚ်အာယုက်တအ် သိက္ခာပိုဒ်ဂမၠိုၚ် မၞုံယၟုသေခိယ ‘မဂပ်ဝ်ကတ်ဗတောန် မဂပ်ဝ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် မဂပ်ဝ်ပတိတ်ဇြဟတ်’ ဝွံ အာစိုပ်ဒဒှ်ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜး ဗွဲသရုပ်အိုတ်ရ။ 576) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဗိုက်လဝ်သပိုၚ်သီုမလကဲဖျေံလဝ် နူဂတကီု နူကြဴကီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ‘ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ညံၚ်ရဴမၞိဟ်ဒုၚ်စသိုၚ်ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဗိုက်လဝ်သပိုၚ် သီုမလကဲဖျေံလဝ်နူဂတကီု နူကြဴကီု အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဗိုက်လဝ်သ္ပိုၚ် သီုမလကဲဖျေံလဝ်နူဂတကီု နူကြဴကီုအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ ကဵုခမဳသၚ် ကောံဓရီုတုဲမ္ဂး— “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ဗိုက်လဝ်သပိုၚ် သီုမလကဲဖျေံလဝ် နူဂတကီု နူကြဴကီု အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ်ဗိုက်လဝ်သပိုၚ် သီုမလကဲဖျေံလဝ် နူဂတကီု နူကြဴကီုအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ (၁) “ကြက်ဗိုက်သပိုၚ် ဗွဲဗၞဳအဝဏ်မညဳသာသၟဟ်သၟန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ဗၞဳအဝဏ်ပံၚ်ကဠုတ် ဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဂပ်ဝ်ဗိုက်ဗွဲဗၞဳအဝဏ်မညဳသာသၟဟ်သၟန်ရ။ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဗိုက်လဝ်သီုမလကဲဖျေံလဝ် နူဂတကီု နူကြဴကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ်၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ပဌမတုဲရ။

၇.၁.၂။ သိက္ခာပိုဒ်ဒုတိယ

577) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ရုၚ်လတက်လဝ် သီုမလကဲဖျေံလဝ် နူဂတကီု နူကြဴကီုအိုတ်ရ ။ ပ ။ (၂) “ကြက်ရုၚ်လတက်သ္ၚာ ဗွဲဗၞဳအဝဏ်မညဳသာသၟဟ်သၟန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ တၞုၚ်မုဟ်ဂတကြဴၜါလပါ်ဂမၠိုၚ် သ္ပဗွဲမညဳသာသၟဟ်သၟန်တုဲ ဂပ်ဝ်ဗိုက်ဗွဲဗၞဳအဝဏ် မညဳသာသၟဟ်သၟန်ရ။ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ရုၚ်လတက်လဝ် သီုမလကဲဖျေံလဝ် နူဂတကီု နူကြဴကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယတုဲရ

၇.၁.၃။ သိက္ခာပိုဒ်တတိယ

578) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဓမံက်လဝ်ဇကုတုဲ အာပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၃) “သီုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် (ကအ်, ကအ်တဲ) ဗွဲမဒးရး ကြက်အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ဗွဲမဒးရးဂှ်ဒှ်တုဲ ဂပ်ဝ်သ္ဒးအာကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဓမံက်လဝ်ဇကုတုဲ အာကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ မခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ်၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် တတိယတုဲရ။

၇.၁.၄။ သိက္ခာပိုဒ်စတုတ္ထ

579) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဓမံက်လဝ်ဇကုတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၄) “သီုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် (ကအ်, ကအ်တဲ) ဗွဲမဒးရး ကြက်ဂဇအ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ဗွဲမဒးရးဂှ်ဒှ်တုဲ ဂပ်ဝ်သ္ဒးဂဇအ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဓမံက်လဝ်ဇကုတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ခမဳပြာပ်အာတၞဟ်နပဒတဴ ‘ခမဳဇူဒီုပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မွဲခဏ’၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထတုဲရ။

၇.၁.၅။ သိက္ခာပိုဒ်ပဉ္စမ

580) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဝေၚတဴဇိုၚ်တဲဂမၠိုၚ်တုဲ အာပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၅) “သီုမသ္ၚဳလလမ်မၚ်မွဲဣန္ဒြဳ ဗွဲမဒးရး ကြက်အာပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သ္ၚဳလလမ်မၚ်မွဲဣန္ဒြဳ ဗွဲမဒးရးဒှ်တုဲ ဂပ်ဝ်သ္ဒးအာကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဝေၚ်တဴဇိုၚ်တဲဂမၠိုၚ်တုဲ အာကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမတုဲရ။

၇.၁.၆။ သိက္ခာပိုဒ်ဆဋ္ဌ

581) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဝေၚ်တဴဇိုၚ်တဲဂမၠိုၚ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၆) “သီုမသ္ၚဳလလမ်မၚ်မွဲဣန္ဒြဳ ဗွဲမဒးရး ကြက်ဂဇအ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သ္ၚဳလလမ်မၚ်မွဲဣန္ဒြဳ ဗွဲမဒးရးဒှ်တုဲ ဂပ်ဝ်သ္ဒးဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဝေၚ်တဴဇိုၚ်တဲဂမၠိုၚ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ် ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ်၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌတုဲရ။

၇.၁.၇။ သိက္ခာပိုဒ်သတ္တမ

582) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သ္ၚေဝ်ရံၚ်အာကၠုၚ် ဌာန်ဂှ်ဂှ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၇) “ဖျေံလဝ်မတ် ဗွဲသၟဝ်ဒှ်တုဲ ကြက်အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဖျေံလဝ်မတ်ဗွဲသၟဝ် ဗွဲမသ္ၚေဝ်ရံၚ်ဗၞတ်မွဲတဝ်လ္ၚဝ်ကွဳ ‘ဗၞတ်ပန်ဟတ်’ ဒှ်တုဲ ဂပ်ဝ်သ္ဒးအာကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သ္ၚေဝ်ရံၚ်အာကၠုၚ် ဌာန်ဂှ်ဂှ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ်၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် သတ္တမတုဲရ။

၇.၁.၈။ သိက္ခာပိုဒ်အဋ္ဌမ

583) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သ္ၚေဝ်ရံၚ်အာကၠုၚ် ဌာဂှ်ဂှ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၈) “ဖျေံလဝ်မတ် ဗွဲသၟဝ်ဒှ်တုဲ ကြက်ဂဇအ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဖျေံလဝ်မတ်ဗွဲသၟဝ် ဗွဲမသ္ၚေဝ်ရံၚ်ဗၞတ်မွဲတဝ်လ္ၚဝ်ကွဳ ‘ဗၞတ်ပန်ဟတ်’ ဒှ်တုဲ ဂပ်ဝ်သ္ဒးဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သ္ၚေဝ်ရံၚ်အာကၠုၚ် ဌာန်ဂှ်ဂှ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ်၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမတုဲရ။

၇.၁.၉။ သိက္ခာပိုဒ်နဝမ

584) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သၠိုက်ပတိုန်သ္ၚာတုဲအာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၉) “သၠိုက်ပတိုန်သ္ၚာတုဲ ကြက်ဟွံအာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သၠိုက်ပတိုန်သ္ၚာတုဲ ဟဂပ်ဝ်အာကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ နူမွဲလပါ်ကဵုဒှ် နူၜါလပါ်ကဵုဒှ် သၠိုက်ပတိုန်သ္ၚာတုဲ အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳ မဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳ မဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳ မဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ်၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာဲတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် နဝမတုဲရ။

၇.၁.၁၀။ သိက္ခာပိုဒ်ဒသမ

585) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သၠိုက်ပတိုန်သ္ၚာတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၁၀) “သၠိုက်ပတိုန်သ္ၚာတုဲ ကြက်ဟွံဂဇအ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပတိတ်ဒြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သၠိုက်ပတိုန်သ္ၚာတုဲ ဟဂပ်ဝ်ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ နူမွဲလပါ်ကဵုဒှ် နူၜါလပါ်ကဵုဒှ် သၠိုက်ပတိုန်သ္ၚာတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ်၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဒသမတုဲရ။ ပရိမဏ္ဍလဝဂ် ပဌမတုဲရ။

၇.၂။ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကဝဂ်

၇.၂.၁။ သိက္ခာပိုဒ်ပဌမ

၇.၂.၁။ သိက္ခာပိုဒ်ပဌမ 586) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမဂြိုၚ်တဴ ဗွဲမသကာတ် အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၁၁) “သီုကဵုမဂြိုၚ်တဴ ဗွဲမသကာတ် ကြက်ဟွံအာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သီုကဵုမဂြိုၚ်တဴ ဗွဲမသကာတ် ဟဂပ်ဝ်အာကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သီုကဵုမဂြိုၚ်တဴ ဗွဲမသကာတ် အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ ဟိုတ်မထေက်ကဵုအီဂြိုၚ်ဗွဲမသကာတ်နွံမ္ဂး၊ သ္ပဂအီအယာံမာတ်ခၟောံမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ပဌမတုဲရ။

၇.၂.၂။ သိက္ခာပိုဒ်ဒုတိယ

587) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမဂြိုၚ်တဴ ဗွဲမသကာတ် ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၁၂) “သီုကဵုမဂြိုၚ်တဴ ဗွဲမသကာတ် ကြက်ဟွံဂဇအ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သီုကဵုမဂြိုၚ်တဴ ဗွဲမသကာတ် ဟဂပ်ဝ်ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သီုကဵုမဂြိုၚ်တဴ ဗွဲမသကာတ် ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ ဟိုတ်မထေက်ကဵု အီဂြိုၚ်ဗွဲမသကာတ်နွံမ္ဂး သ္ပဂအီအာယံမာတ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယတုဲရ။

၇.၂.၃။ သိက္ခာပိုဒ်တတိယ

588) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမသ္ပတဴ ဗရုရမျာၚ်မဇၞော်တုဲ အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၁၃) “မၞုံကဵုဗရုရမျာၚ်မအောန်သာဒှ်တုဲ ကြက်အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ မၞုံကဵုဗရုရမျာၚ်မအောန်သာဒှ်တုဲ ဂပ်ဝ်အာကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သီုကဵုမသ္ပတဴ ဗရုရမျာၚ်မဇၞော်လှဲ အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် တတိယတုဲရ။

၇.၂.၄။ သိက္ခာပိုဒ်စတုတ္ထ

589) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်ကျာ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမသ္ပတဴ ဗရုရမျာၚ်မဇၞော်လှဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၁၄) “မၞုံကဵုဗရုရမျာၚ်မအောန်သာဒှ်တုဲ ကြက်ဂဇအ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ မၞုံကဵုဗရုရမျာၚ်မအောန်သာဒှ်တုဲ ဂပ်ဝ်ဂ္ဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သီုကဵုမသ္ပတဴ ဗရုရမျာၚ်မဇၞော်လှဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထတုဲရ။

၇.၂.၅။ သိက္ခာပိုဒ်ပဉ္စမ

590) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဂရိုက်ဂရာၚ်ဂဝုဲ ပချဳဇကုတုဲ အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၁၅) “ဂရိုက်ဂရာၚ်ဂဝုဲပချဳဇကုတုဲ ကြက်ဟွံအာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂရိုက်ဂရာၚ်ဂဝုဲပချဳဇကုတုဲ ဟဂပ်ဝွံအာကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ထိၚ်ဒဝ်လဝ်ဇကုတုဲ ‘စွံလဝ်ဗွဲတပ်တပ်တုဲ’ ဂပ်ဝ်အာရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဂရိုက်ဂရာၚ်ဂဝုဲပချဳဇကုတုဲ အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမတုဲရ။

၇.၂.၆။ သိက္ခာပိုဒ်ဆဋ္ဌ

591) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဂရိုက်ဂရာၚ်ဂဝုဲ ပချဳဇကုတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၁၆) “ဂရိုက်ဂရာၚ်ဂဝုဲပချဳဇကုတုဲ ကြက်ဟွံဂဇအ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂရိုက်ဂရာၚ်ဂဝုဲပချဳဇကုတုဲ ဟဂပ်ဝ်ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ထိၚ်ဒဝ်လဝ်ဇကုတုဲ ‘စွံလဝ်ဗွဲတပ်တပ်တုဲ’ ဂပ်ဝ်ဂဇအ်ဒၟံၚ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဂရိုက်ဂရာၚ်ဂဝုဲပချဳဇကုတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ ခမဳပြာပ်အာတၞဟ်နပဒတဴ ‘ခမဳဇူဒီုပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မွဲခဏ’၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌတုဲရ။

၇.၂.၇။ သိက္ခာပိုဒ်သတ္တမ

592) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဂဝုဲကသဳတဲတုဲ အာပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၁၇) “ဂဝုဲကသဳတုဲတုဲ ကြက်ဟွံအာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂဝုဲကသဳတဲတုဲ ဟဂပ်ဝ်အာကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ထိၚ်ဒဝ်လဝ်တဲတုဲ ‘ဟွံဂဝုဲြဟွံဂရာၚ်တုဲ’ ဂပ်ဝ်အာရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဂဝုဲကသဳတဲတုဲ အာပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် သတ္တမတုဲရ။

၇.၂.၈။ သိက္ခာပိုဒ်အဋ္ဌမ

593) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဂဝုဲကသဳတဲတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၁၈) “ဂဝုဲကသဳတဲတုဲ ကြက်ဟွံဂဇအ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂဝုဲကသဳတဲတုဲ ဟဂပ်ဝ်ဂဇအ်ုမံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ထိၚ်ဒဝ်လဝ်တဲတုဲ ‘ဟွံဂဝုဲဟွံဂရာၚ်တုဲ’ ဂပ်ဝ်ဂဇအ်ဒၟံၚ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဂဝုဲကသဳတဲတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ ခမဳပြာပ်အာတၞဟ်နပဒဴ ‘ခမဳဇူဒီုအပ္ဍဲကွာန်မွဲခဏ’၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာတ်ပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမတုဲရ။

၇.၂.၉။ သိက္ခာပိုဒ်နဝမ

594) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဂရိုက်ကသဳက္ဍိုပ်တုဲ အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၁၉) “ဂရိုက်ကသဳက္ဍိုပ်တုဲ ကြက်ဟွံအာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဂးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂရိုက်ကသဳက္ဍိုပ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်အာကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ထိၚ်ဒဝ်လဝ်တဲတုဲ ‘ဟွံဂရိုက် စွံလဝ်ဗွဲတပ်တပ်တုဲ’ ဂပ်ဝ်အာရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဂရိုက်ကသဳက္ဍိုပ်တုဲ အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် နဝမတုဲရ။

၇.၂.၁၀။ သိက္ခာပိုဒ်ဒသမ

595) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဂရိုက်ကသဳက္ဍိုပ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၂၀) “ဂရိုက်ကသဳက္ဍိုပ်တုဲ ကြက်ဟွံဂဇအ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂရိုက်ကသဳတဲတုဲ ဟဂပ်ဝ်ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ထိၚ်ဒဝ်လဝ်က္ဍိုပ်တုဲ ‘ဟွံဂရိုက် စွံလဝ်တပ်တပ်တုဲ’ ဂပ်ဝ်ဂဇအ်ဒၟံၚ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဂဝုဲကသဳက္ဍိုပ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ ခမဳပြာပ်အာတၞဟ်နပဒတဴ ‘ခမဳဇူဒီုပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မွဲခဏ’၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဒသမတုဲရ။ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကဝဂ် ဒုတိယတုဲရ။ 

၇.၃။ ခမ္ဘကတဝဂ်

၇.၃.၁။ သိက္ခာပိုဒ် ပဌမ

596) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထံက်ဂန်လဝ်ဂၞိၚ် အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၂၁) “သီုကဵုမထံက်ဂန်လဝ်ဂၞိၚ် ကြက်ဟွံအာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်ထၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သီုကဵုမထံက်ဂန်လဝ်ဂၞိၚ် ဟဂပ်ဝ်အာကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ နမွဲလပါ်ကဵုဒှ် နၜါလပါ်ကဵုဒှ် ထံၚ်ဂန်လဝ်ဂၞိၚ်တုဲ အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ပဌမတုဲရ။

၇.၃.၂။သိက္ခာပိုဒ်ဒုတိယ

597) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရှ်ဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထံက်ဂန်လဝ်ဂၞိၚ် ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၂၂) “သီုကဵုမထံက်ဂန်လဝ်ဂၞိၚ် ကြက်ဟွံဂဇအ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန် ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သီုကဵုမထံက်ဂန်လဝ်ဂၞိၚ် ဟဂပ်ဝ်ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ နမွဲလပါ်ကဵုဒှ် နၜါလပါ်ကဵုဒှ် ထံက်ဂန်လဝ်ဂၞိၚ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ ခမဳပြာပ်အာတၞဟ်နပဒတဴ ‘ခမဳဇူဒီုပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မွဲခဏ’၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယတုဲရ။

၇.၃.၃။ သိက္ခာပိုဒ်တတိယ

598) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဓလီုလဝ်က္ဍိုပ်တုဲ အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၂၃) “ဓလီုလဝ်က္ဍိုပ်တုဲ ကြက်ဟွံအာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဓလီုလဝ်က္ဍိုပ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်အာကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဓလီုလဝ်က္ဍိုပ်တုဲ အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ်တတိယတုဲရ။

၇.၃.၄။ သိက္ခာပိုဒ်စတုတ္ထ

599) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဓလီုလဝ်က္ဍိုပ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၂၄) “ဓလီုလဝ်က္ဍိုပ်တုဲ ကြက်ဟွံဂဇအ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဓလီုလဝ်က္ဍိုပ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဓလီုလဝ်က္ဍိုပ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ ခမဳပြာပ်အာတၞဟ်နပဒတဴ ‘ခမဳဇူဒီုပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မွဲခဏ’၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထတုဲရ။

၇.၃.၅။ သိက္ခာပိုဒ်ပဉ္စမ

600) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကွာ်ကချေအ်ခ္ဍိုတ် နကဵုဒၞေဟ်, တၞုၚ်ဇိုၚ်တုဲ အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၂၅) “ကွာ်ကချေအ်ခ္ဍိုတ် နကဵုဒၞေဟ်, တၞုၚ်ဇိုၚ်တုဲ ကြက်ဟွံအာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ကွာ်ကချေအ်ခ္ဍိုတ် နကဵုဒၞေဟ်, တၞုၚ်ဇိုၚ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်အာကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ကွာ်ကချေအ်ခ္ဍိုတ် နကဵုဒၞေဟ်, တၞုၚ်ဇိုၚ်တုဲ အာ ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမတုဲရ။

၇.၃.၆။ သိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌ

601) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဒက်တာန်တဲတာန်ယာတ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၂၆) “ဒက်တာန်တဲတာန်ယာတ်တုဲ ကြက်ဟွံဂဇအ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဒက်တာန်တဲတာန်ယာတ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဒက်တာန်တဲ (ပတူက္ၜံၚ်ဗန်ကဵုတဲ) ဒက်တာန်ယာတ် (ပူရေတ်လဝ်ယာတ် က္ၜံၚ်ကဵုစၞိန်စး) တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ ခမဳပြာပ်အာတၞဟ်နပဒတဴ ‘ခမဳဇူဒီုပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မွဲခဏ’၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌမတုဲရ။

၇.၃.၇။ သိက္ခာပိုဒ်သတ္တမ

602) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴဗိုတ်ကၠဟ်ထောံကီု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ် ဗွဲဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴအိုတ်ရ ။ ပ ။ (၂၇) “ကြက်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ပိဏ္ဍပါတ် ဗွဲမရှေ်သှေ်ရဴဂဴရ ရဴဝွဴ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ် ဗွဲမရှေ်သှေ်ရဴဂဴရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဗိုတ်ကၠဟ်ထောံကီု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ် ဗွဲဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ သိက္ခာပိုဒ် သတ္တမတုဲရ။

၇.၃.၈။ သိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမ

603) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုမသ္ၚေဝ်ရံၚ်အာကၠုၚ်ဌာန်ဂှ်ဂှ်ဂမၠိုၚ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ်ဂှ်ရ လံၚ်စုတ်တုဲဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ၊ ကဵုကလိလောန် ‘ကလအ်’ ကၠာဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံတီကေတ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၂၈) “မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ပ္ဍဲဗဗေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကြက်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ပိဏ္ဍပါတ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ပ္ဍဲဗဗေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ဂပ်ဝ်ဂိုၚ်ကေတ် ပိဏ္ဍပါတ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သီုမသ္ၚေဝ်ရံၚ်အာကၠုၚ်ဌာန်ဂှ်ဂှ်ဂမၠိုၚ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမတုဲရ။

၇.၃.၉။ သိက္ခာပိုဒ် နဝမ

604) ပ္ဍဲအခၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအရာဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ်ဂမၠိုၚ် သွၜဲဟေၚ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ဗွဲမဂၠိုၚ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၂၉) “ကြက်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ် မညဳသၟဟ်သၟန်ကဵုသွၜဲရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သွၜဲ မ္ဂးဂှ် သွၜဲမုက်ဂၠံက်ကဵုတဲဂွံ သွၜဲမး (ၜဲဇၞော်) ဂၠံက်ကဵုတဲဂွံ ရဴဝွံ သွၜဲမၞုံၜါဂကူဂမၠိုၚ်ရ၊ ပိဏ္ဍပါတ် မညဳသၟဟ်သၟန်ကဵုသွၜဲဂှ်ဟေၚ် ဂပ်ဝ်ဒးဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သွၜဲဟေၚ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ဗွဲမဂၠိုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပ္ဍဲဍာ်သွ မပ္တံကဵုကဖျုန် မၞုံကဵုရှ်သာဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ကုခမဳဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်သွ ညးမဒှ်ကဠော ညးမဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ် ခမဳဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် တၞဟ်နဖဵုညးသအာၚ် ခမဳဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် နဂြပ်ဇကု၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် နဝမတုဲရ။

၇.၃.၁၀။ သိက္ခာပိုဒ် ဒသမ

605) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ် စဵုကဵုမထအုဟ်လဵုဒၟံၚ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၃၀) “ကြက်ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ် မညဳသၟဟ်သၟန်ကဵုစရိတ်သၟန်ဗဗေၚ်ပ္ဍဲအပ္ဍဲရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂပ်ဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ပိဏ္ဍပါတ် မညဳသၟဟ်သၟန်ကဵုစရိတ်သၟန်ဗဗေၚ်ပ္ဍဲအပ္ဍဲရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ် စဵုကဵုမထအုဟ်လဵုဒၟံၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဒသမ တုဲရ။ ခမ္ဘကတဝဂ် တတိယတုဲရ။ 

၇.၄။ သက္ကစ္စဝဂ်

၇.၄.၁။ သိက္ခာပိုဒ် ပဌမ

606) ပ္ဍဲအခၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတာဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ညံၚ်ရဴဟွံမိက်စကီု သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ဗွဲဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴအိုတ်ရ ။ ပ ။ (၃၁) “ကြက်သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ဗွဲမရှေ်သှေ်ရဴဂဴရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ဗွဲမရှေ်သှေ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ် (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ဗွဲဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြက်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ပဌမ တုဲရ။

၇.၄.၂။ သိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယ

607) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုမသ္ၚေဝ်ရံၚ်အာကၠုၚ်ဌာန်ဂှ်ဂှ်ဂမၠိုၚ် သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်ဂှ်ရ လံၚ်စုတ်တုဲဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ၊ ကဵုကလိလောန် ‘ကလအ်’ ကၠာဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံတီကေတ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၃၂) “မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ပ္ဍဲဗဗေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကြက်သ္ပပြဘိုဂ် ပိဏ္ဍပါတ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ပ္ဍဲဗဗေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ် ပိဏ္ဍပါတ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သီုမသ္ၚေဝ်ရံၚ်အာကၠုၚ်ဌာန်ဂှ်ဂှ်ဂမၠိုၚ် သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယ တုဲရ။

၇.၄.၃။ သိက္ခာပိုဒ် တတိယ

608) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဇွိတ်သပေါတ် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဂှ်တုဲ ‘ဂၠံက်ကေတ်တေံဏအ်ညိတုဲ’ သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၃၃) “ကြက်သ္ပပြဘိုဂ် ပိဏ္ဍပါတ် ဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် ဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဇွိတ်သပေါတ် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဂှ်တုဲ ‘ဂၠံက်ကေတ်တေံဏအ်ညိတုဲ’ သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ မိက်ကဵုကုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဇွိတ်သပေါတ်မ္ဂး၊ မိက်လံၚ်စုတ် ပ္ဍဲဗဗေၚ်ခရော်ညးသအာၚ်တုဲ ဇွိတ်သပေါတ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပ္ဍဲပွေက်ကီု၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် တတိယ တုဲရ။

၇.၄.၄။ သိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထ

609) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်မ္ဂး သွၜဲဟေၚ် သ္ပပြဘိုဂ် ဗွဲမဂၠိုၚ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၃၄) “ကြက်သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ် မညဳသၟဟ်သၟန်ကဵုသွၜဲရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သွၜဲ မ္ဂးဂှ် သွၜဲမုက်ဂၠံက်ကဵုတဲဂွံ သွၜဲမး (ၜဲဇၞော်) ဂၠံက်ကဵုတဲဂွံ သွၜဲမၞုံၜါဂကူဂမၠိုၚ်ရ၊ ပိဏ္ဍပါတ် မညဳသၟဟ်သၟန်ကဵုသွၜဲဂှ်ဟေၚ် ဂပ်ဝ်ဒးသ္ပပြဘိုဂ်ရ။ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ် (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သွၜဲဟေၚ် သ္ပပြဘိုဂ် ဗွဲမဂၠိုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပ္ဍဲဍာ်သွ မပ္တံကဵကဖျုန် မၞုံကဵုရှ်သာဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ သ္ပပြဘိုဂ်သွ ညးမဒှ်ကဠော ညးမဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ် နဂြပ်ဇကု ဗွဲမဂၠိုၚ်မ္ဂး ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထတုဲရ။

၇.၄.၅။ သိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမ

610) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သွေက်ဍေက်ကေတ်နူက္ဍိုပ်လဒေါဝ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၃၅) “သွေက်ဍေက်ကေတ် နူက္ဍိုပ်လဒေါဝ်တုဲ ကြက်ဟွံသ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

သွေက်ဍေက်ကေတ် နူက္ဍိုပ်လဒေါဝ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ် (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သွေက်ဍေက်ကေတ် နူက္ဍိုပ်လဒေါဝ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ စၞစသှေ်သၟေဟ်ညိနာၚ်ဂှ် ပကောံကၠေံမွဲဂကောံဓဝ်ဂှ် သွေက်ဍေက်ကေတ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမ တုဲရ။

၇.၄.၆။ သိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌ

611) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဟိုတ်မၞုံပၟိက်ကဵုဗွဲမဂၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဂြောပ်ဗ္ဒန် သွၜဲကီု အမာဲသွကဖျုန်ကီု နကဵုပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၃၆) “ဟိုတ်မၞုံပၟိက်ကဵုဗွဲမဂၠိုၚ်ဒှ်တုဲ သွၜဲကီု အမာဲသွကဖျုန်ကီု ကြက်ဟွံဂြောပ်ဗ္ဒန် နကဵုပိဏ္ဍပါတ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဟိုတ်မၞုံပၟိက်ကဵုဗွဲမဂၠိုၚ်ဒှ်တုဲ သွၜဲကီု အမာဲသွကဖျုန်ကီု ဟဂပ်ဝ်ဟွံဂြောပ်ဗ္ဒန် နကဵုပိဏ္ဍပါတ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဟိုတ်မၞုံပၟိက်ကဵု ဗွဲမဂၠိုၚ်ဒှ်တုဲ သွၜဲကီု အမာဲသွကဖျုန်ကီု ဂြောပ်ဗ္ဒန် နကဵုပိဏ္ဍပါတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုၚ် ဂြောပ်ဗ္ဒန်ကဵုတုဲ ကဵုဒါန်အိုတ်မ္ဂး၊ သီုဟွံမွဲကဵုဗွဲမဂၠိုၚ် ဂြောပ်ဗ္ဒန်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌ တုဲရ။

၇.၄.၇။ သိက္ခာပိုဒ် သတ္တမ

612) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တၞဟ်နဖဵုဇကု အာတ်တဴသွကီု ပုၚ်ကီုတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တၞဟ်နဖဵုဇကု အာတ်တဴ သွကီု ပုၚ်ကီုတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရော? မုရဴညးမွဲ ဟွံဒးစိုတ် ရှ်သာဍာတ်ကြိုအ်နွံရော၊ မုရဴညးမွဲ ဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက်ဒးဂၞပ် ရှ်သာခိုဟ်ခိုဟ် နွံရော?” ရဴတွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တၞဟ်နဖဵုဇကု အာတ်တဴ သွကီု ပုၚ်ကီုတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် တၞဟ်ဖဵုဇကု အာတ်တဴ သွကီု ပုၚ်ကီုတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် တၞဟ်နဖဵုဇကု အာတ်တဴ သွကီု ပုၚ်ကီုတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “တၞဟ်နဖဵုဇကု အာတ်တဴ သွကီု ပုၚ်ကီုတုဲ ကြက်ဟွံသ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

613) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဂိယဲဒၟံၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳမသၟာန်ယဲဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်တၠတအ် ဒုၚ်စရၚ်ဒၟံၚ်ဟာ ယိုပ်ယာပ်ဒၟံၚ်ဟာ’’ ရဴဝွံ သၟာန်ခမဳဂိယဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံကောန်တၠတအ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတေံ တၞဟ်နဖဵုဇကု အာတ်တဴ သွကီု ပုၚ်ကီုတုဲ ဂွံသ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်တုဲ ထတ်ယုက်အိုတ်ရ၊ ၜိုန်ဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် “ဟိုတ်နူတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဆေဝ်ဒဝ်ကၠေံဂှ်ရ ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟွံအာတ်စအိုတ်ရ ဟွံထတ်ယုက်အိုတ်ရ ရဴဝွံ သ္ဂးအိုတ်ရ၊ ဂရၚ်ပတီဟီုပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ကုခမဳမဂိယဲ သွက်ဇကု အာတ်တဴ သွကီု ပုၚ်ကီုတုဲ တၞဟ်နသ္ပပြဘိုဂ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးတဴရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ်ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ (၃၇) “သီုဟွံဂိယဲ တၞဟ်နဖဵုဇကု (အဲ) အာတ်တဴ သွကီု ပုၚ်ကီုတုဲ ကြက်ဟွံသ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴတွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ခမဳမဟွံဂိယဲဂှ် တၞဟ်နဖဵုဇကု အာတ်တဴ သွကီု ပုၚ်ကီုတုဲ ဟဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သီုဟွံဂိယဲ တၞဟ်နဖဵုဇကု အာတ်တဴ သွကီု ပုၚ်ကီုတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳမအာတ်စ ပုၚ်သွ ညးမဒှ်ကဠော ညးမဘိက်နိမန်လဝ်ဂမၠိုၚ် ခမဳမအာတ် တၞဟ်နဖဵုညးသအာၚ် လှာဲဂတးနဂြပ်ဇကုမဂပ်ဝ်တုဲ ခမဳသ္ပပြဘိုဂ်၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် သတ္တမ တုဲရ။

၇.၄.၈။ သိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမ

614) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သၟိက်မိက်ဂွံဟီုဂရိုဟ်တုဲ သ္ၚေဝ်ရံၚ်ဗဗေၚ်ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၃၈) “သၟိက်မိက်ဂွံဟီုဂရိုဟ်ဒှ်တုဲ ကြက် (အဲ) ဟွံသ္ၚေဝ် ဗဗေၚ်ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သၟိက်မိက်ဂွံဟီုဂရိုဟ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်သ္ၚေဝ်ရံၚ် ဗဗေၚ်ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သၟိက်မိက်ဂွံဟီုဂရိုဟ်တုဲ သ္ၚေဝ်ရံၚ်ဗဗေၚ်ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကြက်ကဵုဒါန်ရ ရဴဝွံကီု ကြက်ကဵုကဵုဒါန်ရ ရဴဝွံကီု သ္ၚေဝ်ရံၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳဟွံမွဲပၟိက်ကဵုပွမဟီုဂရိုဟ်၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမ တုဲရ။

၇.၄.၉။ က္ခာပိုဒ် နဝမ

615) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သ္ပတဴလၟံက်ပိဏ္ဍပါတ် ဗွဲမဇၞော်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၃၉) “ကြက်ဟွံသ္ပ လၟံက်ပိဏ္ဍပါတ်မဇၞော်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂပ်ဝ်သ္ပလၟံက်ပိဏ္ဍပါတ် မဟွံဇၞော်လောန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သ္ပတဴလၟံက်ပိဏ္ဍပါတ်မဇၞော်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပ္ဍဲစၞစကီု ပ္ဍဲသတ်ဆုဇၞော်သၟတ်ကီု ပ္ဍဲပွေက်ကီု ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် နဝမ တုဲရ။

၇.၄.၁၀။ သိက္ခာပိုဒ် ဒသမ

616) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သ္ပတဴလၟံက်ပိဏ္ဍပါတ်မဂၠိၚ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၄၀) “ကြက်သ္ပ လၟံက်ပိဏ္ဍပါတ် ဗွဲဗၞဳအဝဏ်မညဳသာရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂပ်ဝ်သ္ပလၟံက်ပိဏ္ဍပါတ် ဗွဲဗၞဳအဝဏ်မညဳသာရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သ္ပတဴလၟံက်ပိဏ္ဍပါတ်မဂၠိၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပ္ဍဲစၞစကီု ပ္ဍဲသတ်ဆုဇၞော်သၟတ်ကီု ပ္ဍဲပွေက်ကီု ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဒသမ တုဲရ။ သက္ကစ္စဝဂ် စတုတ္ထ တုဲရ။ 

၇.၅။ ကဗဠဝဂ်

၇.၅.၁။ သိက္ခာပိုဒ် ပဌမ

617) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကိုပ်ကၠာလၟံက်ပိဏ္ဍပါတ် ဟွံစိုပ်သၟန်ပါၚ်ဏီ လပံက်လဝ်တြၚ်ပါၚ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၄၁) “ကိုပ်ကၠာလၟံက်ပိဏ္ဍပါတ် ဟွံစိုပ်သၟန်ပါၚ်ဏီ ကြက်ဟွံလပံက်တြၚ်ပါၚ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ကိုပ်ကၠာလၟံက်ပိဏ္ဍပါတ် ဟွံစိုပ်သၟန်ပါၚ်ဏီ ဟဂပ်ဝ်လပံက်ပါၚ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲကိုပ်ကၠာလၟံက်ပိဏ္ဍပါတ် ဟွံစိုပ်သၟန်ပါၚ်ဏီ လပံက်လဝ်တြၚ်ပါၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ပဌမ တုဲရ။

၇.၅.၂။ သိက္ခာပိုဒ် ပဌမ

618) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်မ္ဂး ပၠုပ်ဏာလပုဟ်တဲအိုတ်သီု ပ္ဍဲသၟန်ပါၚ် (ထၟောၚ်ပါၚ်) အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၄၂) “သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်မ္ဂး ကြက်ဟွံပၠုပ်ဏာ လပုဟ်တဲအိုတ်သီု ပ္ဍဲသၟန်ပါၚ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ခမဳမသ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်ဂှ် ဟဂပ်ဝ်ပၠုပ်ဏာ လပုဟ်တဲအိုတ်သီု ပ္ဍဲသၟန်ပါၚ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ပိဏ္ဍပါတ်မ္ဂး ပၠုပ်ဏာလပုဟ်တဲအိုတ်သီု ပ္ဍဲသၟန်ပါၚ်မ္ဂး ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယ တုဲရ။

၇.၅.၃။ သိက္ခာပိုဒ် တတိယ

619) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိၚ် ဟီုအရေဝ် နကဵုပါၚ် မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံလၟံက်ပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၄၃) “ကြက်ဟွံဟီုအရေဝ် နကဵုပါၚ်မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံလၟံက်ပိဏ္ဍပါတ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဟဂပ်ဝ်ဟီုအရေဝ် နကဵုပါၚ်မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံလၟံက်ပိဏ္ဍပါတ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဟီုအရေဝ် နကဵုပါၚ်မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံပိဏ္ဍပါတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် တတိယ တုဲရ။

၇.၅.၄။ သိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထ

620) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် လတိုၚ်ပတိုန်လၟံက်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၄၄) “လတိုၚ်ပတိုန်လၟံက်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ကြက်ဟွံသ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ လတိုၚ်ပတိုန်လၟံက်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ လတိုၚ်ပတိုန်လၟံက်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပ္ဍဲစၞစကီု ပ္ဍဲသတ်ဆုဇၞော်သၟတ်ကီု ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထ တုဲရ။

၇.၅.၅။ သိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမ

621) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကိတ်ထပိုတ်ကၠေံလၟံက်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၄၅) “ကိတ်ထပိုတ်ကၠေံ လၟံက်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ကြက်ဟွံသ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ကိတ်ထပိုတ်ကၠေံ လၟံက်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ကိတ်ထပိုတ်ကၠေံ လၟံက်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပ္ဍဲစၞစကီု ပ္ဍဲသတ်ဆုဇၞော်သၟတ်ကီု ပ္ဍဲပွေက်ကီု ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမ တုဲရ။

၇.၅.၆။ သိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌ

622) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ခၜမ်လဝ်ပိဏ္ဍပါတ်ပ္ဍဲကၞိၚ် (ညံၚ်ရဴကၞုဲခၜမ်လဝ်သတ်ဆု) တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၄၆) “ခၜမ်လဝ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲကၞိၚ်တုဲ ကြက်ဟွံသ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ခၜမ်လဝ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲကၞိၚ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ခၜမ်လဝ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲကၞိၚ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမၜိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ပ္ဍဲသတ်ဆုဇၞော်သၟတ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌ တုဲရ။

၇.၅.၇။ သိက္ခာပိုဒ် သတ္တမ

623) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ရ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် လယှ်တဲတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၄၇) “လယှ်တဲတုဲ ကြက်ဟွံသ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ လယှ်တဲတုဲ ဟဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ လယှ်တဲတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ သၟိက်ဂွံကၠဟ်သၟိက်ဟန်ဗန်တုဲ လယှ်တဲမ္ဂး၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် သတ္တမ တုဲရ။

၇.၅.၈။ သိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမ

624) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကြုဲဝေၚ်မပုၚ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၄၉) “ကြုဲဝေၚ်မပုၚ်တုဲ ကြက်ဟွံသ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ကြုဲဝေၚ်မပုၚ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ကြုဲဝေၚ်မပုၚ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ သၟိက်ဂွံကၠဟ်သၟိက်ဟန်ဗန်တုဲ ကြုဲမပုၚ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမ တုဲရ။

၇.၅.၉။ သိက္ခာပိုဒ် နဝမ

625) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကလေအ်လတာ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၄၉) “ကလေအ်လတာ်တုဲ ကြက်ဟွံသ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ကလေအ်လတာ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ကလေအ်လတာ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် နဝမ တုဲရ။

၇.၅.၁၀။ သိက္ခာပိုဒ် ဒသမ

626) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သ္ပဗရုစာပ်စာပ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၅၀) “သ္ပဗရုစာပ်စာပ်တုဲ ကြက်ဟွံသ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သ္ပဗရုစာပ်စာပ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သ္ပဗရုစာပ်စာပ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတုဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဒသမ တုဲရ။ ကဗဠဝဂ် ပဉ္စမ တုဲရ။

၇.၆။ သုရုသုရုဝဂ်

၇.၆.၁။ သိက္ခာပိုဒ် ပဌမ

627) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဃောသိတာရာမ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ကောသမ္ဗဳဂှ် ဗဗၞးမွဲတၠ စဳရေၚ်လဝ် ဍာ်တှ်သွက်ဂွံသုၚ် ‘ဍာ်တှ်ဂံက်ဂံက်’ တၞဟ်နသွက်သၚ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ပဗရုဂြံက်ဂြံက်တုဲ သုၚ်ဍာ်တှ်အိုတ်ရ။ ခမဳမွဲဇကု မကေၚ်ဒှ်သၟာလှေ်ဂှ် “သၚ်အလုမ်အိုတ်သီုဝွံ ထ္ဍိမြိဒးဘဲဒဏ်ၜိုဟ်ဂံက်ရောၚ်ထေၚ်” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ (သဳတဳကတောတိသအတပဳဠိတော−ဝိမတိ)။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၚ်တုဲ သ္ပဂြိုၚ်ဝေၚ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ “ယွံခမဳ တၠအဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုသၚ်တုဲ သ္ပဂြိုၚ်ဝေၚ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွဴ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တၠအဲ မုဟိုတ်သ္ပဟိုတ်ကဵုသၚ်တုဲ သ္ပဂြိုၚ်ဝေၚ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ဟီုဂရိုဟ်တုဲ ။ ပ ။ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲမ္ဂး— “ယွံခမဳတအ် စပ်ကဵုကျာ် ဓရ် သၚ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်သ္ပဂြိုၚ်ဝေၚ်ရ၊ ကုခမဳမသ္ပဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟီုဂရိုဟ်ခမဳဂှ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ်တုဲမ္ဂး ပွမဇြိုၚ်ကဵုလွဳမြိမြန်ဇကုဇကု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ (၅၁) “သ္ပသောတ်ဗြုဂြံက်ဂြံက်တုဲ ကြက်ဟွံသ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သ္ပသောတ်ဗြုဂြံက်ဂြံက်တုဲ ဟဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သ္ပသောတ်ဗြုဂြံက်ဂြံက်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ပဌမ တုဲရ။

၇.၆.၂။ သိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယ

628) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကၠာန်တဲတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၅၂) “ကၠာန်တဲတုဲ ကြက်ဟွံသ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴတွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတလ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ)။ ကၠာန်တဲတုဲ ဟဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ကၠာန်တဲတုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယ တုဲရ။

၇.၆.၃။ သိက္ခာပိုဒ် တတိယ

629) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ခါဂွါတ်ဗဗေၚ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၅၃) “ခါဂွါတ်ဗဗေၚ်တုဲ ကြက်ဟွံသ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ခါဂွါတ်ဗဗေၚ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ခါဂွါတ်ဗဗေၚ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ စၞစသှေ်သၟေဟ်ညိနာၚ်ဂှ် ပကောံကၠေံမွဲဂကောံဓဝ်တုဲ ခါဂွါတ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် တတိယ တုဲရ။

၇.၆.၄။ သိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထ

630) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ကၠာန်သၟန်ပါၚ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၅၄) “ကၠာသၟန်ပါၚ်တုဲ ကြက်ဟွံသ္ပပြဘိုဂ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ကပာသၟန်ပါၚ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်သ္ပပြဘိုဂ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ကၠာန်သၟန်ပါၚ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထ တုဲရ။

၇.၆.၅။ သိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမ

631) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ၜဲလပေါၚ်ဒှ်ဒၞဲါ ကဵုမသက္ကုဘဲကဵုသတ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံဒြာဲ ဇရေၚ်ဍုၚ်သုသုမာရဂိရ လုပ်လၟိဟ်ဘဂ္ဂရးဂှ် ပ္ဍဲပြာသာဒ် မၞုံယၟုကောကနဒ ခမဳဂမၠိုၚ် ရပ်ကေတ်ခရော်ဍာ်သုၚ် နကဵုတဲ မကၠေဝ်ဗာန်ဒၟံၚ်မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ညံၚ်ရဴမၞိဟ်ဒုၚ်စသိုၚ်ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ကီု ရပ်ကေတ်ခရော်ဍာ်သုၚ် နကဵုတဲ မကၠေဝ်ဗာန်ဒၟံၚ်မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် ရပ်ကေတ်ခရော်ဍာ်သုၚ် နကဵု မကၠေဝ်ဗာန်ဒၟံၚ်မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ရပ်ကေတ်ခရော်ဍာ်သုၚ် နကဵုတဲ မကၠေဝ်ဗာန်ဒၟံၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် တြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် မုဟိုတ် ရပ်ကေတ်ခရော်ဍာ်သုၚ် နကဵုတဲ မကၠေဝ်ဗာန်ဒၟံၚ်မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ရော? ယွံခမဳတအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ (၅၅) “နကဵုတဲ မကၠေဝ်ဗာန်ဒၟံၚ်မပ္တံပိဏ္ဍပါတ် ကြက်ဟွံရပ်ခရော်ဍာ်သုၚ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴတွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ နကဵုတဲ မကၠေဝ်ဗာန်ဒၟံၚ်မပ္တံပိဏ္ဍပါတ် ဟဂပ်ဝ်ရပ်ခရော်ဍာ်သုၚ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ရပ်ကေတ်ခရော်ဍာ်သုၚ် နကဵုတဲ မကၠေဝ်ဗာန်ဒၟံၚ်မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကြက်ကြာတ်ကြဴရ ရဴဝွံကီု ကြက်ကဵုကြာတ်ကြဴရ ရဴဝွံကီု ရပ်မ္ဂး၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ရပ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမ တုဲရ။

၇.၆.၆။ သိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌ

632) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ၜဲလပေါၚ်ဒှ်ဒၞဲါကဵုမသက္ကုဘဲ ကဵုသတ်ဂမၠိုၚ်မပ္တံဒြာဲ ဇရေၚ်ဍုၚ်သုသုမာရဂိရ လုပ်လၟိဟ်ဘဂ္ဂရးဂှ် ပ္ဍဲပြာသာဒ် မၞုံယၟုကောကနဒ ခမဳဂမၠိုၚ် ကိုဟ်ချာဲစုတ် ဍာ်ကြဴဗဗေၚ်မွဲဟာန်ကေုာံမပုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ညံၚ်ရဴမၞိဟ်ဒုၚ်စသိုၚ်ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ကီု ကိုဟ်ချာဲစုတ် ဍာ်ကြဴဗဗေၚ်မွဲဟာန်ကေုာံမပုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် ကိုဟ်ချာဲစုတ် ဍာ်ကြဴဗဗေၚ်မွဲဟာန်ကေုာံမပုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ကိုဟ်ချာဲစုတ် ဍာ်ကြဴဗဗေၚ် မွဲဟာန်ကေုာံမပုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် တြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် မုဟိုတ် ကိုဟ်ချာဲစုတ် ဍာ်ကြဴဗဗေၚ်မွဲဟာန်ကေုာံမပုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်အိုတ်ရော? ယွံခမဳတအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ (၅၉) “ကြက်ဟွံကိုဟ်ချာဲစုတ် ဍာ်ကြဴဗဗေၚ်မွဲဟာန်ကေုာံမပုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဟဂပ်ဝ်ကိုဟ်ချာဲစုတ် ဍာ်ကြဴဗဗေၚ်မွဲဟာန်ကေုာံမပုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ကိုဟ်ချာဲစုတ် ဍာ်ကြဴဗဗေၚ်မွဲဟာန်ကေုာံမပုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကွာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ရၚ်တၠုၚ်ပတိတ်မပုၚ်တုဲကီု ချိုန်သၠေဟ်ကၠေံမပုၚ်တုဲကီု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်(နထၟာဲဂစှ်၊ ထၟာဲတဲ) တုဲကီု ကိုဟ်ချာဲမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ်၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌ တုဲရ။

၇.၆.၇။ သိက္ခာပိုဒ် သတ္တမ

633) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တွံဓရ် ကုညးရပ်လဝ်က္ဍိုၚ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တွံဓရ် ကုညးရပ်လဝ်က္ဍိုၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် တွံဓရ် ကုညးရပ်လဝ်က္ဍိုၚ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် တွံဓရ် ကုညးရပ်လဝ်က္ဍိုၚ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးရပ်လဝ်က္ဍိုၚ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

634) ပ္ဍဲအဃောဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် တၞဟ်နတွံဓရ် ကုညးဂိယဲ မရပ်လဝ်က္ဍိုၚ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်အိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ဟွံတွံဓရ် ကုညးဂိယဲ မရပ်လဝ်က္ဍိုၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂရၚ်ပတီပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ-”ယွံခမဳတအ် တၞဟ်နတွံဓရ် ကုညးဂိယဲ မရပ်လဝ်က္ဍိုၚ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ (၅၇) “ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မရပ်လဝ်က္ဍိုၚ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ က္ဍိုၚ် မ္ဂးဂှ် က္ဍိုၚ်ဗတာၚ် က္ဍိုၚ်သကဝ် က္ဍိုၚ်သၠဆု မဗန်ဒက်လဝ်ခရိုၚ် (ကၠံက်က္ဍိုၚ်) ဗွဲဗၞဳအဝဏ် နကဵုဇြေဟ်ဒုန်ဂမၠိုၚ် ရဴဝွံ မၞုံပိဂကူရ။ ဓရ် မ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တွံ ဓရ်သာဝကတွံ ဓရ်ရသိတွံ ဓရ်ဒေဝတဴတွံ ဓရ်မစပ်ကေုာံအဋ္ဌကထာ ဓရ်မစပ်ကေုာံပါဠိရောၚ်။ တွံ မ္ဂးဂှ် တွံ နပိုဒ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ပိုဒ် ဇၟာပ်ပိုဒ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ တွံနအက္ခရ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်အက္ခရ် ဇၟာပ်အက္ခရ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မရပ်လဝ်က္ဍိုၚ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မရပ်လဝ်က္ဍိုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် သတ္တမ တုဲရ။

၇.၆.၈။ သိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမ

635) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တွံဓရ် ကုညးရပ်လဝ်လေံအိုတ်ရ ။ ပ ။ (၅၈) “ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မရပ်လဝ်လေံရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ လေံ မ္ဂးဂှ် လေံမၞုံပန်ဟတ် တြုံမဒှ်တဲလဒေါဝ်ရောၚ်။ ဂၠိၚ်လတူပန်ဟတ်ဂှ်မ္ဂး ဟွံကော်ခဴလေံရ၊ ဂၠေံသၟဝ်ပန်ဟတ်လေဝ် ဟွံကော်ခဴလေံရ။ ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မရပ်လဝ်လေံရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မရပ်လဝ်လေံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမ တုဲရ။

၇.၆.၉။ သိက္ခာပိုဒ် နဝမ

636) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တွံဓရ် ကုညးရပ်လဝ်လွဟ်မပ္တံ ဗၞုဟ်ဇြေၚ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၅၉) “ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မရပ်လဝ်လွဟ်မပ္တံဇြေၚ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဗၞုဟ်ဇြေၚ် မ္ဂးဂှ် ဗၞုဟ်ဇြေၚ်မၞုံကဵုၚေက်မွဲလပါ် ဗၞုဟ်ဇြေၚ်မၞုံကဵုၚေက်ၜါလပါ် မဒှ်သွက်ဂွံဗာ်ထပက်ရောၚ်။ ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မရပ်လဝ်လွဟ်မပ္တံဗၞုဟ်ဇြေၚ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မရပ်လဝ်လွဟ်မပ္တံဗၞုဟ်ဇြေၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် နဝမ တုဲရ။

၇.၆.၁၀။ သိက္ခာပိုဒ် ဒသမ

637) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တွံဓရ် ကုညးရပ်လဝ်လွဟ်မပ္တံကံ, တ္ၚအိုတ်ရ ။ ပ ။ (၆၀) “ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မရပ်လဝ်လွဟ်မပ္တံကံ, တ္ၚရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ကံ, တ္ၚ မ္ဂးဂှ် တ္ၚမၞုံကဵုဇုက်ကံလဴ ‘တ္ၚမၚံက်လဒေါဝ်မတုပ်သၟဟ်ကေုာံတဝ်လ္ၚဝ်ကွဳ’ တ္ၚမဟွံမွဲကဵုဇုက်ကံလဴ ‘တ္ၚမပထောၚ်ကလိုဟ်လဝ်တဝ်’ ရောၚ်။ ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မရပ်လဝ်လွဟ်မပ္တံကံ, တ္ၚရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မရပ်လဝ်လွဟ်မပ္တံကံ, တ္ၚမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဒသမ တုဲရ။ သုရုသုရုဝဂ် ဆဋ္ဌ တုဲရ။

ပါဒုကဝဂ်

၇.၇.၁။ သိက္ခာပိုဒ် ပဌမ

638) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တွံဓရ် ကုညးလိုန်ဍိုက်လဝ် ဒၞပ်ဆုအိုတ်ရ ။ ပ ။ (၆၁) “ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မလိုန်ဍိုက်လဝ်ဒၞပ်ဆုရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မလိုန်ဍိုက်လဝ်ဒၞပ်ဆုရ၊ ယြာဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မလိုန်ဍိုက်လဝ်ကဵုဒှ်၊ ကုညးသၠိုက်စုတ်လဝ်ကဵုဒှ်၊ ကုညးသၠောတ်လဝ် (ဗၞတ်ဒၞေဟ်သၟး) ကဵုဒှ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ပဌမ တုဲရ။

၇.၇.၂။ သိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယ

639) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တွံဓရ် ကုညးလိုန်ဍိုက်လဝ် ဒၞပ်စၞာံအိုတ်ရ ။ ပ ။ (၆၂) “ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မလိုန်ဍိုက်လဝ်ဒၞပ်စၞာံရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဒေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မလိုန်ဍိုက်လဝ်ဒၞပ်စၞာံရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မလိုန်ဍိုက်လဝ်ကဵုဒှ်၊ ကုညးသၠိုက်စုတ်လဝ်ကဵုဒှ်၊ ကုညးသၠောတ်လဝ် (ဗၞတ်ဒၞေဟ်သၟး) ကဵုဒှ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဒုတိယ တုဲရ။

၇.၇.၃။ သိက္ခာပိုဒ် တတိယ

640) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တွံဓရ် ကုညးမဍိုက်လဝ်ယာန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၆၃) “ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မဍိုက်လဝ်ယာန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရံဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ယာန် မ္ဂးဂှ် ကွဳဖျေံလဝ်စၟဳ ရထာ (ကွဳစောတ်) ကွဳ သရေၚ် ဝဝ် သရေၚ်ယာတ်ရောၚ်။ ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မဍိုက်လဝ်ယာန်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မဍိုက်လဝ်ယာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳ မဟွံမွဲကဵုစေတနာဲ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် တတိယ တုဲရ။

၇.၇.၄။ သိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထ

641) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တွံဓရ် ကုညးမတန်တဴ ပ္ဍဲသၞာသတိက်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၆၄) “ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မတန်တဴ ပ္ဍဲသၞာသတိက်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မတန်တဴ ပ္ဍဲသၞာသတိက်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဗွဲတွဵုမယုတ် ကုညးဟွံဂိယဲ မတိတ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲလေဝ် တွံဓရ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် စတုတ္ထ တုဲရ။

၇.၇.၅။ သိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမ

642) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တွံဓရ် ကုညးမဂဇအ်ဒၟံၚ် သီုမဒက်တာန်တဲတာန်ယာတ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၆၅) “ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မဂဇအ်ဒၟံၚ် သီုမဒက်တာန်တဲတာန်ယာတ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲမဂဇအ်ဒၟံၚ် သီုမဒက်တာန်တာန်တဲတာန်ယာတ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မဂဇအ်ဒၟံၚ် သီုမဒက်တာန်တဲကီု သီုမဒက်တာန်ယာတ်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ပဉ္စမ တုဲရ။

၇.၇.၆။ သိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌ

643) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တွံဓရ် ကုညးမၞုံကဵုက္ဍိုပ်မပူကွိၚ်လဝ် ယာတ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၆၆) “ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မၞုံကဵုက္ဍိုပ်မပူကွိၚ်လဝ်ယာတ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဒေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ညးပူကွိၚ်လဝ်က္ဍိုပ် မ္ဂးဂှ် ဟွံကဵုညာတ်တၞုၚ်သော်တုဲ ညးမပူဂွိၚ်လဝ်က္ဍိုပ်ရောၚ်။ ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မၞုံကဵုက္ဍိုပ်မပူကွိၚ်လဝ်ယာတ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မၞုံကဵုက္ဍိုပ်မပူကွိၚ်လဝ်ယာတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကဵုဓမံက်လဝ်တၞုၚ်သော်တုဲ တွံမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌ တုဲရ။

၇.၇.၇။ သိက္ခာပိုဒ် သတ္တမ

644) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် တွံဓရ် ကုညးမၞုံကဵုက္ဍိုပ်မဓလီုလဝ် ယာတ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၆၇) “ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မၞုံကဵုက္ဍိုပ်မဓလီုလဝ်ယာတ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ညးမၞုံကဵုက္ဍိုပ်မဓလီုလဝ် မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴညးမဓလီုလဝ်မွဲဟာန်ကေုာံက္ဍိုပ်ရောၚ်။ ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မၞုံကဵုက္ဍိုပ်မဓလီုလဝ်ယာတ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မၞုံကဵုက္ဍိုပ်မဓလီုလဝ်ယာတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကဵုဓမံက်လဝ်က္ဍိုပ်တုဲ တွံမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် သတ္တမ တုဲရ။

၇.၇.၈။ သိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမ

645) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲတိတုဲ တွံဓရ် ကုညးမဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာအိုတ်ရ ။ ပ ။ (၆၈) “ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲတိတုဲ ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲတိတုဲ ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသၞာရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵု ပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲတိတုဲ တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳ ကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် အဋ္ဌမ တုဲရ။

၇.၇.၉။ သိက္ခာပိုဒ် နဝမ

646) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာမသဝ်တုဲ တွံဓရ် ကုညးမဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာမသၠုၚ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာမသဝ်တုဲ တွံဓရ်ကုညးမဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသၞာမသၠုၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ၊ “ယွံခမဳတအ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာမသဝ်တုဲ ကုညးမဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာမသၠုၚ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်သၞာမသဝ်တုဲ တွဓရ် ကုညးဟွံမဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာမသၠုၚ်အိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ ပ ။ ဟီုဂရိုဟ်တုဲ ။ ပ ။ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲမ္ဂ။ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳ ဂမၠိုၚ်ရ။

647) ယွံခမဳတအ် ကေၚ်ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်ဗွဲကိုပ်ကၠာတုန် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗာရာဏသဳ သမ္ဘာဒေါၚ်စၞာမွဲ မၞုံကဵုဂၠမ်ဂဝ် (ပဋိသန္ဓိ) ရ။ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗြဴဒေါၚ်စၞာဂှ် “ယွံကောန်နာဲ အဲမၞုံကဵုဂၠမ်ဂဝ်ရတုဲ သၟိက်ဂွံစသတ်ကြုက်ရ” ရဴဝွံ ဟီုကဵုတြုံဒေါၚ်စၞာဂှ်ရ။ သတ်ကြုက်ဟွံမွဲရ၊ အခိၚ်ကြုက်သတ် ဟွံသေၚ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးတဴမ္ဂး) ‘ဟဂွံစသတ်ကြုက်မ္ဂး ကြက်သ္ဒးချိုတ်ရ’ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအဃောအခိၚ်ဂှ် တၞံကြုက်သၟိၚ်ဂှ် သတ်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ။ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဒေါၚ်စၞာဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တၞံကြုက်တုဲမ္ဂး တိုန်အာတုဲ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်မွဲဟာန်ကေုာံပြောဟိတ် ပြာပ်အာဇရေၚ်တၞံကြုက်တုဲမ္ဂး သီုမဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞဲါမသၠုၚ်ဂှ် ဂိုၚ်ကတ်မန်ယန်ရ။ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကသပ်ရဴဝွံ ကတဵုဒှ်ကုဒေါၚ်စၞာရ။ ‘သၟိၚ်ဂှ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမသၠုၚ်တုဲ ဂိုၚ်ကတ်ကေတ်မန်ယန်ရ၊ သၟိၚ်ဝွံတုန် ဟွံမွဲကဵုဓရ် ဗွဲမလောန်ရ။ ဗဗၞးဂှ် ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞဲါမသဝ်တုဲ ဗတောန်ကဵုမန်ယန် ကုသၟိၚ်မဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞဲါမသၠုၚ်ရ၊ ဗဗၞးဝွံလေဝ် ဟွံမွဲကဵုဓရ် ရသွံ၊ အဲဂှ် ဟိုတ်နူဗြဴတုဲ ဂိုၚ်ကၠတ်ဒးသတ်ကြုက်သၟိၚ်ရ၊ အဲဂှ်လေဝ် ဒှ်ညးဟွံမွဲကဵုဓရ်ရ၊ မၞိဟ် သီုဖအိုတ်ဝွံ ဒှ်ညးဟွံမွဲကဵုစေဝ်ပၞောန်ဟေၚ်ရ’ ရဴဝွံ ချပ်တုဲပ္ဍဲကြဴ (ဒေါၚ်စၞာဂှ်) ဆၚ်စှေ်ကၠုၚ်နူတၞံကြုက် ပ္ဍဲအကြာသၟိၚ်ကဵုဗဗၞးဂှ်ဟေၚ်ရ။ ဗဗၞးဂှ် နဟွံမဗွဲကဵုဓရ် ဖျေံပတိုန်ဒၟံၚ်မန်ယန်ရ၊ သၟိၚ်လေဝ် နဟွံဗဗွဲကဵုဓရ် ဂိုၚ်ကတ်ကေတ်မန်ယန်ရ၊ သၟိၚ်,ဗဗၞးသီုၜါတၠဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ဟွံတီကေတ်ဖဵုအိုတ်ရ။ သၟိၚ်,ဗဗၞးသီုၜါတၠဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ဟွံညာတ်ကေတ် ဟိုတ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဒေါၚ်စၞာဂှ် ဟီုရ)။ (ဟိုဲဒေါၚ်စၞာ) အဲဂှ် သ္ဂောံစဒၟံၚ်ပုၚ်သာလဳ မသအးဇ္ၚး မနှဴရဴနအမာဲသွဖျုန်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ အဲဟွံဒ္ဂေတ်တဴ ပ္ဍဲဓရ်အရဳ ဂမၠိုၚ်မဂပ်ဝ်ထိုၚ်သးရောၚ် ရဴဝွံ (ဗၞးဂှ် ဟီုရ)။ ယွံဗဗၞး ဂြပ်ရတ် (တၠအဲ) မကလိဂွံ သကအ်တွဳဝါရ (တၠအဲ) မကလိဂွံဂမၠိုၚ် ဒှ်ထေက်ကဵုက္ဍုဟ်မၠေံ အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ဂြပ်ရတ်သကအ်တွဳဝါရ မကလိဂွံလဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် (ပ္ဍဲသံသာကြဴလေဝ်) ဒှ်ပွမဂယိုၚ်လမျီု ဒှ်ဟိုတ်စှေ်အပါယ်တုဲ (ပ္ဍဲဘဝလၟုဟ်လေဝ်) ဒှ်ပွမဂယိုၚ်လမျီု မဟွံဒ္ဂေတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဟေၚ်အိုတ်ရ။ ယွံဗဗၞးဇၞော် ဩဝ်ဂြိပ်တိတ် (နူဌာန်ဝွံ) ညိ၊ သတ်ဂမၠိုၚ်မွဲသအာၚ် မသအာၚ်နူဗၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ဖျိန်ၜိုဟ် (စသုၚ်အိုတ်ရ)။ တၟအ်ဂှ် သၟဟ်ရဴဗကးကၠေံနုၚ်ကီု ဒ္ဂေတ်မဟွံမွဲကဵုဓရ် တၠအဲမဒ္ဂေတ် ဒၟံၚ်ဂှ်လေဝ် လ္ပကဵုပါ်ဗကးတၠအဲညိ ရဴဝွံ (ဒေါၚ်စၞာဂှ် ဟီုရ)။ ယွံခမဳတအ် အဲ ပ္ဍဲအခိၚ်ဒှ်ဒေါၚ်စၞာတေံလေဝ် ဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက်ကၠုၚ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမသဝ် ပွမဖျေံပတိုန်မန်ယန် ကုညးမဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞဲါမသၠုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ်တုန် မုသဇက်သ္ဂးနွံဏီရော? ဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက် ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞဲါမသဝ်တုဲ ပွမတွံဓရ် ကုညးမဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞဲါမသၠုၚ်ဟေၚ် ကြက်ဒှ်ရ။ ယွံခမဳတအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံ ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ (၆၉) “ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာမသဝ်တုဲ ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာမသၠုၚ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴတွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာမသဝ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မဂဇအ်ုဒၟံၚ် ပ္ဍဲသၞာမသၠုၚ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂံ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာမသဝ်တုဲ တွံဓရ်ကုညးဟွံဂိယဲ မဂဇအ်ပ္ဍဲသၞာမသၠုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် နဝမ တုဲရ။

၇.၇.၁၀။ သိက္ခာပိုဒ် ဒသမ

648) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုမဒတူဒၟံၚ် တွံဓရ်ကုညးမဂဇအ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ (၇၀) “သီုမဒတူဒၟံၚ် ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မဂဇအ်ဒၟံၚ်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သီုမဒတူဒၟံၚ် ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မဂဇအ်ဒၟံၚ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂံ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သီုမဒတူဒၟံၚ် တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မဂဇအ်ဒၟံၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဒသမ တုဲရ။

၇.၇.၁၁။ သိက္ခာပိုဒ် ဨကာဒသမ

649) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုမအာဒၟံၚ်နူလက်ကရဴ ဗက်တွံဓရ် ကုညးမအာဒၟံၚ်ဂတအိုတ်ရ ။ ပ ။ (၇၁) “သီုမအာဒၟံၚ်နူလက်ကရဴ ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မအာဒၟံၚ်ဂတရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သီုမအာနူလက်ကရဴ ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မအာဒၟံၚ်ဂတရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သီုမအာဒၟံၚ်နူလက်ကရဴ တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မအာဒၟံၚ်ဂတမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဨကာဒသမ တုဲရ။

၇.၇.၁၂။ သိက္ခာပိုဒ် ဒွါဒသမ

650) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုမအာဒၟံၚ်ဟွံသေၚ် ကဵုဂၠံၚ်တရဴ တွံဓရ် ကုညးမအာဒၟံၚ်အတိုၚ်ဂၠံၚ်တရဴအိုတ်ရ ။ ပ ။ (၇၂) “သီုမအာဒၟံၚ်ဟွံသေၚ်ကဵုဂၠံၚ်တရဴ ကြက်ဟွံတွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မအာဒၟံၚ်အတိုၚ်ဂၠံၚ်တရဴရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သီုမအာဒၟံၚ်ဟွံသေၚ်ကဵုဂၠံၚ်တရဴ ဟဂပ်ဝ်တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မအာဒၟံၚ်နဂၠံၚ်တရဴရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သီုမအာဒၟံၚ်ဟွံသေၚ်ကဵုဂၠံၚ်တရဴ တွံဓရ် ကုညးဟွံဂိယဲ မအာဒၟံၚ်နဂၠံၚ်တရဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ဒွါမသမ တုဲရ။

၇.၇.၁၃။ သိက္ခာပိုဒ် တေရသမ

651) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် သီုမဒတူဒၟံၚ် သၠးတဴတရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီုအိုတ်ရ ။ ပ ။ (၇၃) “သီုဟွံဂိယဲ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ကြက်ဟွံသၠးတရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီုရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သီုဟွံဂိယဲ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဟဂပ်ဝ်ဟွံသၠး တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီုရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သီုဟွံဂိယဲ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ သၠးတရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ။ ပ ။ ကုခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် တေရဒသမ တုဲရ။

၇.၇.၁၄။ သိက္ခာပိုဒ် စုဒ္ဒသမ

652) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဌာန်မၞုံကဵုတၞံဆု ချောဲမလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴ သၠးတဴ တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီု ချဟ်ဍာ်ပါၚ်ကီုအိုတ်ရ ။ ပ ။ (၇၄) “သီုဟွံဂိယဲ ပ္ဍဲဌာန်မၞုံကဵုတၞံဆုချောဲမလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴ ကြက်ဟွံသ္ပးတဴ တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီု ချဟ်ဍာ်ပါၚ်ကီုရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သီုဟွံဂိယဲ ပ္ဍဲဌာန်မၞုံကဵုတၞံဆုချောဲမလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴ ဟဂပ်ဝ်သၠးတဴ တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီု ချဟ်ဍာ်ပါၚ်ကီုရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သီုဟွံဂိယဲ ပ္ဍဲဌာန်မၞုံကဵုတၞံဆုချောဲမလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴ သၠးတဴ တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီု ချဟ်ဍာ်ပါၚ်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ တရဴဇၞော်တရဴသၟတ်ဍာ်ပါၚ် မသၠးစုတ် ပ္ဍဲဌာန်မဟွံမွဲကဵုတၞံဆုချောဲမလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴဂှ် ဓလီုဍိုက်အာဌာန်ပ္ဍဲဌာန်မၞုံကဵုတၞံဆုမလမ္စံက်ဍိုပ်ဍဴမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် စုဒ္ဒသမ တုဲရ။

၇.၇.၁၅။ သိက္ခာပိုဒ် ပန္နရသမ

653) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဍာ် သၠးတဴ တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီု ချဟ်ဍာ်ပါၚ်ကီုအိုတ်ရ ။ ပ ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ညံၚ်ရဴမၞိဟ် ဒုၚ်စသိုၚ်ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ကီု ပ္ဍဲဍာ် သၠးတဴ တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီု ချဟ်ဍာ်ပါၚ်ကီုအိုတ်ရော” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေတ်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။

ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဍာ် သၠးတဴ တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီု ချဟ်ဍာ်ပါၚ်ကီုအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဍာ် သၠးတဴ တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီု ချဟ်ဍာ်ပါၚ်ကီုအိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ယွံဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် ညးမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ပ္ဍဲဍာ် သၠးတဴ တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီု ချဟ်ဍာ်ပါၚ်ကီုအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

“ပ္ဍဲဍာ် ကြက်ဟွံသၠးတဴ တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီု ချဟ်ဍာ်ပါၚ်ကီုရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

654) ပ္ဍဲအဃောအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂိယဲဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသၠးတဴ တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီု ချဟ်ဍာ်ပါၚ်ကီု ပ္ဍဲဍာ်ဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ− “ယွံခမဳတအ် ခမဳမဂိယဲဂှ် တၞဟ်နသၠးတဴ တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီု ချဟ်ဍာ်ပါၚ်ကီု ပ္ဍဲဍာ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

(၇၅) “သီုဟွံဂိယဲ ပ္ဍဲဍာ် ကြက်ဟွံသၠးတဴ တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီု ချဟ်ဍာ်ပါၚ်ကီုရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ သီုဟွံဂိယဲ ပ္ဍဲဍာ် ဟဂပ်ဝ်သၠးတဴ တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီု ချဟ်ဍာ်ပါၚ်ကီုရ၊ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ သီုဟွံဂိယဲ ပ္ဍဲဍာ် တရဴဇၞော်ကီု တရဴသၟတ်ကီု ချဟ်ဍာ်ပါၚ်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ တရဴဇၞော်တရဴသၟတ်ဍာ်ပါၚ် မသၠးစုတ် ပ္ဍဲလတူဒဵုဂှ် ဇွောဝ်စှေ်အာဍာ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳစိုတ်ကလှ်ကဖှ် ခမဳယဲဝေဒနာပ္ဍဵုပ္ဍိုက် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။

သိက္ခာပိုဒ် ပန္နရသမ တုဲရ။ ပါဒုကဝဂ် သတ္တမ တုဲရ။ ယွံတၠဇမၠိၚ်အာယုက်တအ် သိက္ခာပိုဒ် သေခိယဂမၠိုၚ်ဝွံ ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜး ဗွဲသရုပ်တုဲအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်သေခိယဂမၠိုၚ်ဂှ် သၟာန်တဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ်ရ၊ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရဟာ၊ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် သၟာန်ရ၊ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရဟာ၊ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် သၟာန်ရ၊ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရဟာ၊ တၠဇမၠိၚ်အာယုက်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်သေခိသဂမၠိုၚ်ဝွံ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဇြဇြအိုတ်ရ၊ ရဴဝွံ နမဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဇြဇြဂှ် ဂွံသမ္တီကေတ် ဒဒှ်မသအးဇ္ၚးနူအာပတ်ဝွံရ။

ခဏ်သေခိယ တုဲရ။ 

၈။ ခဏ်အဓိကရဏသမထ

ယွံတၠဇမၠိၚ်အာယုက်တအ် ဓရ်ဂမၠိုၚ်ထပှ် မလေပ်ကဵုလလမ်ကၠေံ အဓိကိုရ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ အာစိုပ်ဒဒှ်ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜး ဗွဲသရုပ်အိုတ်ရ။ 655) (၁) တၞဟ်နပွမကဵုလလမ်ၜိုဟ်သိုဟ်အာ တၞဟ်နပွကဵုညိၚ်ဝတ်အာ အဓိကိုရ်ဂမၠိုၚ်ပန် မကတဵုဒှ်တဴကတဵုဒှ်တုဲ သ္ဒးကဵုသမ္မုခါဝိနယ် ‘ဓရ်ဒှ်ဟိုတ်လလမ်အဓိကိုရ်ဂတမတ်’ ရ။ (၂) သ္ဒးကဵုသတိဝိနယ် ‘ဝိနယ်မ္ဂးကဵုသတိ ကုပူဂိုလ်တၠအရှန်’ ရ။ (၃) သ္ဒးကဵုအမူဠှ ဝိနယ် ‘ဝိနယ် မဒးကဵုဃောဂွံသတိ ကုပူဂိုလ်ကြအ်ဥမ္မတ်’ ရ။ (၄) သ္ဒးသ္ပ ပဋိညာယကရေတဗ္ဗသမထ ‘သမထ မဂပ်ဝ်သ္ပနပွမဒုၚ်ဝန်’ ရ။ (၅) သ္ဒးသ္ပ ယေဘုယျသိကသမထ ‘သမထ ဗက်ကဵုပူဂဵုဓမ္မဝါဒဳဂၠိုၚ်တုဲ မ္ဒးသ္ဂုတ်သွာတ်’ ရ။ (၆) သ္ဒးသ္ပ တဿပါပိယသိကသမထ ‘ဝိနယ်မ္ဒးသ္ပ ကုခမဳမယုတ်မာ’ ရ။ (၇) သ္ဒးသ္ပ တိဏဝတ္ထာရကသမထ ‘ဝိနယ်မ္ဒးသ္ပ ဂြောပ်ဗ္ဒန်ထောံအာပတ် ညံၚ်ရဴမ္ဒးဂြောပ်ဗ္ဒန်ထောံသ္ၚိဍာ်’ ရ။ ယွံတၠဇမၠိၚ်အာယုက်တအ် ဓရ်ဂမၠိုၚ်ထပှ် မလေပ်ကဵုလလမ်ကၠေံ အဓိကိုရ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜး ဗွဲသရုပ်တုဲအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအဓိကရဏသမထဂမၠိုၚ်ဂှ် သၟာန်တဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ်ရ၊ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရဟာ၊ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် သၟာန်ရ၊ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရဟာ၊ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် သၟာန်ရ၊ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရဟာ၊ တၠဇမၠိၚ်အာယုက်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအဓိကရဏသမထဂမၠိုၚ်ဝွံ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဇြဇြအိုတ်ရ၊ ရဴဝွံ နမဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဇြဇြဂှ် ဂွံသမ္တီကေတ် ဒဒှ်မသအးဇ္ၚးနူအာပတ်ဝွံရ။ ခဏ်အဓိကရဏသမထ တုဲရ။

ယွံတၠဇမၠိၚ်အာယုက်တအ် ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန် ဗွဲသရုပ်တုဲရ၊ ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜးအာပတ်ပါရာဇ်ဂမၠိုၚ်ပန် ဗွဲသရုပ်တုဲအိုတ်ရ၊ ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜး အာတ်သံဃာဒိသေသ်ဂမၠိုၚ် စှ်ပိ ဗွဲသရုပ်တုဲအိုတ်ရ၊ ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜး အာပတ်အနိယတဂမၠိုၚ်ၜါ ဗွဲသရုပ်တုဲအိုတ်ရ၊ ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပဲါစိုတ်ဂမၠိုၚ်ပိစှော် ဗွဲသရုပ်တုဲအိုတ်ရ၊ ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜး အာပတ်သုဒ္ဓပဲါစိုတ်ဂမၠိုၚ်ဒ္စိတ်စှော်ၜါ ဗွဲသရုပ်တုဲအိုတ်ရ၊ ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜးအာပါဋိဒေသနိက်ဂမၠိုၚ်ပန် ဗွဲသရုပ်တုဲအိုတ်ရ၊ ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜးအာပတ်သေခိယဂမၠိုၚ် ဗွဲသရုပ်တုဲအိုတ်ရ၊ ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜးဓရ်ဂမၠိုၚ်ထပှ် မလေပ်ကဵုလလမ်ကၠေံ အဓိကိုရ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲသရုပ်တုဲအိုတ်ရ၊ သိက္ခာပိုဒ်မၞုံဗၞတ်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲပါတိမုက် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ လုပ်လၟိဟ်ပ္ဍဲပါတိမုက်ရ၊ ဇၟာပ်ဇၟာပ်လပါ်ဂိတု အာစိုပ်ပွမစၞောန်ထ္ၜးဗွဲသရုပ်ရ၊ ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်ဂမၠိုၚ်ၜါကၠံၜါစှော်ထပှ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု ညဳသာသၟဟ်သၟန် မိပ်စိုတ်အိုဟ်တၟိုဟ် သီုဟွံမွဲကဵုသေက်ဇဵုကယျာန်ဓဝါတ်အိုတ်ဂှ် ဂပ်ဝ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ရောၚ်။ မဟာဝိဘၚ် တုဲရ။

ပါဠိဘိက္ခုဝိဘၚ် ဘာသာမန် တုဲရ။ 

၁။ ပါဠိဘိက္ခုနဳဝိဘၚ်

၁။ ခဏ်ပါရာဇိက

၁.၁။ ပဌမပါရာဇိကသိက္ခာပိုဒ်

656) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် သာဠှ မဒှ်ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳ မိက်ဂွံသိုၚ်ခၞံဘာဘိက္ခုနဳသၚ် ‘သၚ်ခမဳဗြဴ’ တုဲ ပြာပ်အာဇရေၚ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲမ္ဂး— “ယွံနာဲဗြဴတအ် အဲဍိက် နွံပၟိက်မိက်ဂွံသိုၚ်ခၞံဘာဘိက္ခုနဳသၚ်ရ၊ ဩဝ်ကဵုတဴ ခမဳဗြဴ မလေပ်စဳရေၚ်ကေၚ်ကာတၟိအိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီရ။ ပ္ဍဲအဃောအခိၚ်ဂှ် နန္ဒာ နန္ဒဝတဳ သုန္ဒရဳနန္ဒာ ထုလ္လနန္ဒာ ၝဲဒေံဂမၠိုၚ်ပန်တၠဝွံ ဒှ်ခမဳဗြဴ ပ္ဍဲဇရေၚ်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုပန်တၠဂမၠိုၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာဂှ် ဒှ်ခမဳဃောဍောတ်သွတ်ရ၊ ရုပ်သာ်ကျေဝ်ဂေါဝ်တုဲ ထေက်ကဵုဗဵုသ္ၚေဝ် ထေက်ကဵုလျုၚ်ရ၊ မၞုံကဵုပညာတုဲ ကေုာံအစောံသတ္တိလေဝ် ဍိုက်ပေၚ်ရ၊ ဉာဏ်ပညာမကေက်သကာလေဝ်နွံရ၊ စဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်တုဲ ပွမလၞုဟ်ဒကုဲလေဝ် ဟွံမွဲရ၊ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပွမဂၠိုက်ဂၠာဲစမ်ၜတ်ဟိုတ် ပ္ဍဲကမၠောန်ဂှ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နပွမကၠောန် သ္ပစဳရေၚ်ဖန်ဖက်လေဝ် သၟဟ်အစောံရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဘိက္ခုနဳသၚ် သၟိတ်ပတိုန် ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာတုဲမ္ဂး ကဵုတဴခမဳဗြဴ မလေပ်သ္ပကေၚ်ကာတၟိ ကုသာဠှ ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ (သွက်ဂွံအာတ်) ရဴဝွံမ္ဂး “ဩဝ်ကဵုဝါစဳ (ဗဗဴ) ညိ၊ ဩဝ်ကဵုမုဲညိ၊ ဩဝ်ကဵုမြပံၚ်ညိ၊ ဩဝ်ကဵုကွဵုဇၜံက်ညိ၊ ဩဝ်ကဵုပၞုတ်ညိ” ဂှ် သ္ဒးက္ညအာ သ္ၚိသာဠှ ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳ ဟွံပိုတ်ဟွံပိုတ် (မနှေံမနှေံ) ရ။ သာဠှ ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳလေဝ် သွက်ဂွံတီကေတ် အရာမကၠောန်သ္ပတုဲ အရာမဟဂွံကၠောန်သ္ပဏီ သ္ဒးအာတဴ ဘာခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဟွံပိုတ်ဟွံပိုတ်ရ။ သုန္ဒရဳနန္ဒာ ကေုာံသာဠှ ဂမၠိုၚ် ဟိုတ်မဂွံညာတ်ဒၟံၚ်ဟွံပိုတ်ဟွံပိုတ်ဂှ်ရ မၞုံကဵုစိုတ် (ဆာန်) ဒက်ဂြေန်အာအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် သာဠှ ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳ သွက်ဂွံပလီုပလာ် ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ ဟွံကလိအခေါၚ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံပလီုပလာ်ဂှ်ဟေၚ် တရာပ်ဖာပ်ဗ္စပိဏ္ဍပါတ် ကုဘိက္ခုနဳသၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သာဠှ ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳ လးပဠေဝ်ဒၞဲါဂဇအ် ပ္ဍဲဇြပ်ကဵုပိုဉ်မ္ဂး “ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် မၞုံဗၞတ်ဝွံ ဇၞော်လတူနာဲဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ပၠုပ်စိုတ်တုဲ လးလဝ်သၞာဂဇအ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲရ၊ “ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် မၞုံဗၞတ်ဝွံ ဍောတ်သွဝ်နာဲဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ပၠုပ်စိုတ်တုဲ လးလဝ်သၞာဂဇအ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲရ၊ ပ္ဍဲဌာန်အကြာသကဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်မွဲတုန် လးလဝ်သၞာဂဇအ် သွက်နာဲဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာရ၊ နအကာဲအရာ ခမဳဗြဴဇၞော်ဂမၠိုၚ် တီကေတ် (သုန္ဒရဳနန္ဒာ) ဂဇအ်ဒၟံၚ်ဇရေၚ် ခမဳဗြဴသၟတ်ဂမၠိုၚ်ရကီု နအကာဲအရာ ခမဳဗြဴသၟတ်ဂမၠိုၚ် တီကေတ် (သုန္ဒရဳနန္ဒာ) ဂဇအ်ဒၟံၚ်ဇရေၚ် ခမဳဗြဴဇၞော်ဂမၠိုၚ်ရကီုဂှ် သာဠှ လးလဝ်သၞာရ။

ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် သာဠှ ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳဂှ် “ယွံနာဲဗြဴတအ် ဒးအခိၚ်ကဵုပိုဉ်ရ၊ ပဠေဝ်လဝ်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲရ” ရဴဝွံ ကဵုဂရၚ်ပတီအခိၚ် ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာတုန် “သာဠှ ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳဂှ် နွံပၟိက်ရာဒနာမိက်ကဵုပွကုသိုလ်ထၟိက် ဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲ တရာပ်ဖာပ်ဗ္စပိဏ္ဍပါတ်ကုဘိက္ခုနဳသၚ် ဟွံသေၚ်ရ၊ သာဠှ ဂှ် သၟိက်ပလီုပလာ်အဲရ၊ ယဝ်အဲက္ညအာမ္ဂး၊ ဗရုရမျာၚ်မပၠန်ဂတး ကြက်ကတဵုဒှ်ကုအဲရ” ရဴဝွံ သမ္တီကေတ်တုဲ “ဩဝ်အာညိ၊ ရၚ်တၠုၚ်နၚ်ပိဏ္ဍပါတ်သွက်အဲညိ၊ သာဠှ ဂှ် သၟာန်အဲမ္ဂး ‘ဂိယဲဒၟံၚ်ရ’ ရဴဝွံ ဩဝ်ဟီုသ္ဂးညိ” ရဴဝွံ (ဗလးဏာ) ခမဳဗြဴမဒှ်ကွးပဒတဴဇရေၚ်ရ။ “ခိုဟ်သန်ရ ယွံနာဲဗြဴ” ရဴဝွံ သ္ဂးတုဲ ခမဳဗြဴဂှ် ဒုၚ်ဝန် ကုခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သာဠှ ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳ သီုမဒတူဒၟံၚ် ပ္ဍဲလပါ်မ္ၚးပါၚ်မုက်တြၚ် “ယွံနာဲဗြဴတအ် နာဲဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာဂှ် ညးဍေံရော? (ဣလဵုရော)၊ ယွံနာဲဗြဴတအ် နာဲဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာဂှ် ညးဍေံရော?” ရဴဝွံ သၟာန်သၟာန်တဴ ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာဟေၚ်မ္ဂး ခမဳဗြဴမဒှ်ကွးပဒတဴဇရေၚ် ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာဂှ် “ယွံဒကာ ဂိယဲဒၟံၚ်ရ၊ ပိဏ္ဍပါတ်ဟေၚ် ကြက်ရၚ်တၠုၚ်ဏာညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုသာဠှ ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သာဠှ ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳဂှ် “တၞဟ်နဖဵုနာဲဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာဟေၚ် အဲဒှ်တရာပ်ဖာပ်ဗ္စပိဏ္ဍပါတ် ကုဘိက္ခုနဳသၚ်ရ” ရဴဝွံ (ဗှ်ဗၞုဟ်ကေတ်တုဲ) “ဩဝ်ကၠောန်ၜိုတ်ဥပကာကုဂကောံခမဳဗြဴ နကဵုပိဏ္ဍပါတ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဖအောဝ်စကာမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုဲမ္ဂး ပြာပ်အာဘာခမဳဗြဴရ။ အဃောဂှ် ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ သီုမစၟဳမၚ်ဒၟံၚ် သာဠှ ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳဂှ် ဒတူမၚ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပါၚ်မုက်တြၚ်အာရှာမ်ရ၊ ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ ညာတ်ကေတ် သာဠှ ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳ မကၠုၚ်ဒၟံၚ်နူဇမ္ၚောဲဟေၚ်တုဲ လုပ်အာအပ္ဍဲဘာတုဲ သီုမဓလီုလဝ်က္ဍိုပ် တိတ်လ္ၚာဒၟံၚ်ပ္ဍဲလတူဇံၚ်ရ။

ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သာဠှ ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳ ပြာပ်အာဇရေၚ်ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာတုဲမ္ဂး “ယွံနာဲဗြဴ ပွမဟွံဒှ်တသိုခ်တၠအဲဂှ် ပသာ်ရော? တၠအဲ မုဟိုတ် တိက်ဒၟံၚ်ရော?” ရဴဝွံ သၟာန်ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒရ၊ “ယွံဒကာ ကုဗြဴမနွံပၟိက်သ္ဍိုက်မၠိုက်ဒၟံၚ် ညးဟွံမွဲပၟိက်ဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက်ဇကုဂှ် လေပ်ဒှ်အတိုၚ်ဏအ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ။ “ယွံနာဲဗြဴ အဲဍိက် မုဟိုတ် ဟွံမွဲပၟိက်ဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက်တၠအဲ ဂွံနွံရော? ၜိုန်ဂှ် အဲဍိက်ဟွံကလိဂွံအခေါၚ် သွက်ဂွံပလီုပလာ်တၠအဲရ” ရဴဝွံ (ဟီုဟီုဂးဂး) မဍုက်ဍေက်တဴ (ကာယသံသဂ္ဂရာဂ) ဒှ်တုဲ အာစိုပ်ပွမနှဴရဴဇကုကာယ ကေုာံခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ မဍုက်ဍေက် (ကာယသံသဂ္ဂရာဂ) ရ။

ပ္ဍဲအဃောအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဇၞော်မွဲ အဝယ်ဗျုဟွံထတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဇိုၚ်ဂိတုဲ တိက်သတၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဇရေၚ်ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာရ။ ခမဳဗြဴဇၞော်ဗျုဂှ် ဆဵုညာတ်ဒး သာဠှ ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳ မဍုက်ဍေက်တဴ (ကာယသံသဂ္ဂရာဂ) အာစိုပ်ပွမနှဴရဴဇကုကာယ ကေုာံခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ မဍုက်ဍေက် (ကာယသံသဂ္ဂရာဂ) တုဲ “မုဟိုတ် နာဲဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ ဍုက်ဍေက် (ကာယသံသဂ္ဂရာဂ) ဒှ်တုဲ သာယျေန် သ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမနှဴရဴဇကုကာယ ကေုာံတြုံမဍုက်ဍေက်တဴ (ကာယသံသဂ္ဂရာဂ) ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဇၞော်ဗျုဂှ် ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရ။

ခမဳဗြဴပၟိက်အောန် မတရိုပ်စိုတ်လောဲသွာ (အေၚ်သတှေ်) မလေပ်ဂွပါပ်ပွသရာံပါပ် မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ မၞုံပၟိက်ကဵုသိက္ခာပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် နာဲဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ မဍုက်ဍေက်တဴ (ကာယသံသဂ္ဂရာဂ) ဒှ်တုဲ သာယျေန်သ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမနှဴရဴဇကုကာယ ကေုာံတြုံမဍုက်ဍေက်တဴ (ကာယသံသဂ္ဂရာဂ) ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳတြုံဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳတြုံပၟိက်အောန် မတရိုပ်စိုတ်လောဲသွာ (အေၚ်သတှေ်) မလေပ်ဂွပါပ်ပွသရာံပါပ် မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ မၞုံပၟိက်ကဵုသိက္ခာပိပြကာဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် “မုဟိုတ် ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ ဍုက်ဍေက်တဴ (ကာယသံသဂ္ဂရာဂ) ဒှ်တုဲ သာယျေန်သ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမနှဴရဴဇကုကာယ ကေုာံတြုံမဍေက်ဍေက်တဴ (ကာယသံသဂ္ဂရာဂ) ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုခမဳသၚ် ကောံဓရီုတုဲမ္ဂး— “ယွံခမဳတအ် ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ ဍုက်ဍေက်တဴ (ကာယသံသဂ္ဂရာဂ) ဒှ်တုဲ သာယျေန်သ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမနှဴရဴဇကုကာယ ကေုာံတြုံမဍုက်ဍေက်တဴ (ကာယသံသဂ္ဂရာဂ) ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြရဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက် ခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြြ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ၊ “ယွံခမဳတအ် (ကမၠောန်ပွ) ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ (သ္ပဒး) ဝွံ ဟွံထေက်ကဵုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရ၊ ဟွံဗဗွဲရ၊ ဟွံသပ္ပါယ်ရ၊ အကာဲအရာ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟွံဂပ်ဝ်ရ၊ ဟွံထေက်ကဵုသ္ပရ၊ ယွံခမဳတအ် မုဟိုတ် ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ ဍုက်ဍေက်တဴ (ကာယသံသဂ္ဂရာဂ) ဒှ်တုဲ သာယျေန်သ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမနှဴရဴဇကုကာယ ကေုာံတြုံမဍုက်ဍေက်တဴ (ကာယသံသဂ္ဂရာဂ) ရော? ယွံခမဳတအ် (ကမၠောန်ပွ) ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ (သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ကုညးလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲဂမၠိုၚ် တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂၠိုၚ်တိုန်ကီု ကဵုကတဵုဒှ်ဟွံမာန်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ဍာံဍာံစၟတ်စၟတ် (ကမၠောန်ပွမခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမဟွံကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုၚ်တုဲလ္ၚဵုဂမၠိုၚ် တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်လီုလာ်ကီု ကဵုကတဵုဒှ်ရ ရဴဝွံ (ဟီုဂရိုဟ်ရ) ။

ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ နဟိုတ်မဂၠိုၚ်တုဲမ္ဂး ဟီုဂလာန်ဂရိုဟ်မဟွံမွဲဂုဏ် ဒဒက်တဴဇကုဇကုပွမဇြိုၚ်ကဵုလွဳမြိမြန်ဇကုဇကု ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ပွမဇြိုၚ်ကဵုလွဳမြိမြန် ပွမပၟိက်ဇၞော် ပွမဟွံအေၚ်သတှေ် (ဟွံတရိုပ်စိုတ်) ပွမမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲဂကောံသကအ်ပွံၚ် ပွမလၞုဟ်လၞန်ဂမၠိုၚ်တုဲ နဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ် ဟီုသ္ဂးတဴဂုဏ် ဒဒက်တဴဇကုဇကု ပွမလွဳမြိမြန်ဇကုဇကုလောဲသွာ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ် လွဳမြိမြန်လောဲသွာ ပွမပၟိက်အောန် ပွမအေၚ်သတှေ် (တရိုပ်စိုတ်) ပွမတှေ်တြဳထောံကိလေသ ပွမခါလယှ်ထောံကိလေသ ပွမၞုံကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက် ပွမဟွံဆန်ၜန် ကိလေသ ပွမပတိတ်ဇြဟတ် နဝဳရိယဂမၠိုၚ်တုဲမ္ဂး ဟီုတွံတဴဂလာန်ဓရ် မဗဗွဲညဳသၟဟ်ကဵုဗီုဒဒှ်ဂှ် ကုခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ပ္ဍဲကြဴ—

• ဟိုတ်ဂွံပညပ်ဝိနယ်စှ်သာ်

"ယွံခမဳတအ် ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး သ္ပဟိုတ်ကဵု ဖဵုတၟေၚ်ဂမၠိုၚ်စှ်ပြကာမတွံဂး (၁) သွက်သ္ဂောံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဒုၚ်ဝန်မ္ဂး ဒးရးသန်ရ ဒဒက်တဴကဵုသၚ်၊ (၂) သွက်ဂွံကဵုဒှ်သၚ်ဂမၠိုၚ်ဒှ်တသိုခ် (၃) သွက်ဂွံလၞိန်ဗပိန်ကၠေံ ညးဖံက်ပလီုပလာ်ဒ္ဂေတ်သဳလဂမၠိုၚ်၊ (၄) သွက်ခမဳဗြဴ မသ္ဍိုက်မၠိုက်သၞေံသၞဴဒ္ဂေတ်သဳလဂမၠိုၚ် ဂွံပဒတဴဗွဲတသိုခ်မာန်၊ (၅) သွက်ဂွံသ္ၚဳလလမ်မၚ်မွဲကၟာတ်လဒဵု ဒဒိုခ်တၟေၚ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂတမတ်၊ (၆) သွက်ဂွံပဲါကၠေံဒဒိုခ်တၟေၚ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်လက်ကရဴ၊ (၇) သွက်ညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ ဂွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်၊ (၈) သွက်ညးလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲဂမၠိုၚ် ဂွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂၠိုၚ်တိုန်၊ (၉) သွက်ဓရ်ညးသပ္ပုရိုဟ် ‘သာသနာပိပြကာ’ ဂွံတန်တဴအာ၊ (၁၀) သွက်ဂွံယိုက်ဒိုက် ‘ဝိနယ်’ စေဝ်ပၞောန်တုဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ် ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရ”

ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်ကဵုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

657) “ယြဴခမဳဗြဴမွဲ ဍုက်ဍေက်တဴ (နကာယသံသဂ္ဂရာဂ) ဒှ်တုဲ သာယျေန်တဴ ပွမဇွိတ်သပေါတ်တူရူကီု ပွမဇွိတ်သပေါတ်ပြံၚ်အာပြံၚ်ကၠုၚ်ကီု ပွမရပ်ဒးကီု ပွမလုက်စုက်ဒးကီု ပွမပ္ဍဵုပတ်ကီု ပ္ဍဲသၟဝ်ဇုတ်ကၞၚ်ကအ်ၜါ ကေုာံလတူဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ် (ဇကု) ၜါ ဒဒက်တဴပူဂိုလ်မဒှ်တြုံမၞိဟ် မဍုက်ဍေက်တဴ (နကာယသံသဂ္ဂရာဂ) မ္ဂး၊ ခမဳဗြဴဝွံလေဝ် သာယျေန်ပွမဇွိတ်သပေါတ် ပ္ဍဲလတူဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ်ၜါဒှ်တုဲ ဒးအာပတ်ပါရာဇ် (မၞုံယၟုဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလိကာ) ရ၊ ဟွံမွဲကဵုပွမပံၚ်ဖက် ကေုာံခမဳဗြဴခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုၚ်မွဲစွံရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်ကဵုစၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ပဌမပါရာဇိကသိက္ခာပိုဒ်

658) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ခမဳဗြဴဇၞော်ကလိဂွံစှ်ဝသ်တုဲကဵုဒှ် ခမဳဗြဴသၟတ်ဟွံပေၚ်မသုန်ဝသ်ဏီကဵုဒှ် ခမဳဗြဴလဒေါဝ် ကလိဂွံမသုန်ဝသ်တုဲဟွံပေၚ်စှ်ဝသ်ကဵုဒှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴအယောၚ်အလာလွေဟ်ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန် ကမၠောန်ကေၚ်ကာ ဂကူ ဇာတ် ယၟု တၞောဝ်ဒတောဝ် အခိုက်အလေံမံၚ်စံၚ် မၞုံကဵုအရာဂေတ်ဂ္ၚေၚ် သာ်လဵုရ၊ ပူဂိုလ်ဂကူဝွံ ကော်ခဴဂး ယြဴရ။

• ဟိုတ်ကော်ခဴဂးခမဳဗြဴ စှ်ၜါသာ်

ခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် (၁) ဟိုတ်မလေပ်အာတ် (နပွမအာတ် ဒဒက်တဴအရဳသပ္ပုရိုဟ်ဂမၠိုၚ်) ဂှ်ရ ခမဳဗြဴ (၂) ဟိုတ်မလေပ်ပြာပ်အာစိုပ် ဒ္ဂေတ်ပွဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ဂှ်ရ ခမဳဗြဴ (၃) ဟိုတ်မလေပ်သၠောံလတက်ယာတ် မသာ်ကုတ်လဝ်တုဲဂှ်ရ ခမဳဗြဴ (၄) ဟိုတ်မသၟိတ်ဂးခမဳဗြဴဂှ်ရ ခမဳဗြဴ (၅) ဟိုတ်ပွမဒုၚ်ဝန် ခမဳဗြဴဂှ်ရ ခမဳဗြဴ (၆) ဟိုတ်မဒှ်နဂလာန်ကျာ်မ္ဂး ‘ဨဟိ ဘိက္ခုနဳ’ ယွံခမဳဗြဴ ကၠုၚ်ညိဂှ်ရ ခမဳဗြဴ (၇) ဟိုတ်မဒှ်ပယျၚ် နသရဏဂီုဂမၠိုၚ်ပိပြကာဂှ်ရ ခမဳဗြဴ (၈) ဟိုတ်မဍိုက်ပေၚ် ကေုာံမပ္တံသဳလခိုဟ်ဆာဲဂှ်ရ ခမဳဗြဴ (၉) ဟိုတ်မၞုံကဵုကြက် မပ္တံသဳလဂှ်ရ ခမဳဗြဴ (၁၀) ဟိုတ်မဒှ်ဃောဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်သိက္ခာဂှ်ရ ခမဳဗြဴ (၁၁) ဟိုတ်မဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်သိက္ခာတုဲဂှ်ရ ခမဳဗြဴ (၁၂) ဟိုတ်မိန်သၚ်ၜါလပါ်မညဳသာသၟဟ်သၟန် ဂပ်ဝ်ကဵုဒှ်ပယျၚ် နကဵုကမ် မရနုက်ကဵုပန်ဝါမ္ဂး ‘ဉတ်’ ပွမကဵုတီ ပွမဟွံလီုလာ် မဗဗွဲထေက်ကြိုက်ကဵုဒၠောံဗတောန်ကျာ်ဂှ်ရ ခမဳဗြဴမ္ဂးရ။

ပၞောဝ်ကဵုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်စှ်ၜါဂကူဂှ် ယြဴခမဳဗြဴမွဲ မိန်သၚ်ၜါလပါ်မညဳသသာသၟဟ်သၟန် ဂပ်ဝ်ကဵုဒှ်ပယျၚ် နကဵုကမ် မရနုက်ကဵုပန်ဝါမ္ဂး ‘ဉတ်’ ပွမကဵုတီ မဟွံလီုလာ် မဗဗွဲထေက်ကြိုက်ကဵုဒၠောံဗတောန်ကျာ်ရ၊ ခမဳဗြဴဝွံ ပ္ဍဲအရာပါရာဇိကဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက် ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳဗြဴရ။ ဍုက်ဍေက်ဒှ်တုဲ မ္ဂးဂှ် မၞုံကဵုပွမထၞေန်စပ်သ္ဍိုက်မၠိုက် ဍေံမၞုံကဵုပွမသ္ၚေဝ်မဲ ဍေံမၞုံကဵုစိုတ်ဆာန် ရာဂဒက်ဂြေန်လဝ်ဒှ်တုဲ။ ဍေံမဍုက်ဍေက် မ္ဂးဂှ် ဍေံမၞုံကဵုပွမထၞေန်စပ်သ္ဍိုက်မၠိုက် ဍေံမၞုံကဵုပွမသ္ၚေဝ်မဲ ဍေံမၞုံကဵုစိုတ်ဆာန် ရာဂဒက်ဂြေန်လဝ်။ ပူဂိုလ်တြုံမၞိဟ် မ္ဂးဂှ် တြုံလကိုဟ်ဟွံသေၚ် တြုံပြိုတ်ဟွံသေၚ် တြုံတိရစ္ဆာန်မပတောံလဝ် မၞိဟ်ဟွံသေၚ် တြုံမၞိဟ်မတီကၠိုဟ်ခၠၚ် မသၟဟ်စောံတၞဟ်နပွမဒ္ဂေတ်သ္ပ ပွမနှဴရဴဇကုကာယဟေၚ်ရောၚ်။ သၟဝ်ဇုတ်ကၞၚ်ကအ် မ္ဂးဂှ် သၟဝ်ဇုတ်ကၞၚ်ကအ်ဟေၚ်ရောၚ်။ လတူဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ် မ္ဂးဂှ် လတူတၚ်က္ၜံၚ်ဟေၚ်ရောၚ်။ ပွမဇွိတ်သပေါတ်တူရူ မ္ဂးဂှ် အယာံမာတ်ပွမဇွိတ်သပေါတ်ရောၚ်။ ပွမဇွိတ်သပေါတ်ပြံၚ်အာပြံၚ်ကၠုၚ် မ္ဂးဂှ် ပွမပြံၚ်အာနူတေံနူဏအ်ရောၚ်။ ပွမရပ် မ္ဂးဂှ် အယာံမာတ်ပွမရပ်ဒးရောၚ်။ ပွမလုက်စုက် မ္ဂးဂှ် အယာံမာတ်လုက်စုက်ဒးရောၚ်။ ပွမပ္ဍဵုပတ်လေဝ် သာယျေန် မ္ဂးဂှ် ရပ်လဝ်အဝယ်ဇၞော်သၟတ်တုဲ သာယျေန် သ္ဍိုက်မၠိုက်ပွမပ္ဍဵုပတ်ရ။ ခမဳဗြဴဝွံလေဝ် မ္ဂးဂှ် ထံက်ရံၚ်ကဵုခမဳဗြဴ မအာစိုပ်မပ္တံမေထုနပါရာဇိကမဒှ်ကိုပ်ကၠာတုဲ ဂပ်ဝ်သ္ဂးလဝ်ရ။

ဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ မ္ဂးဂှ် ဗွဲဥပမာတုန် ညးက္ဍိုပ်ပိုတ်အာတုဲဂှ် ၜိုန်ကလေၚ်ဗ္ဂပ်ဖျပ်ဒက်စုတ် ခန္ဓဇကု ကေုာံက္ဍိုပ်ဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံကလေၚ်ဂျိုၚ်လမျီု သၟဟ်ညံၚ်ရဴ ဒှ်ဟွံမာန်ကီု တုပ်သၟဟ်သာ်ဝွံဟေၚ် ခမဳဗြဴဂှ် ဍုက်ဍေက်တဴ (နကာယသံသဂ္ဂရာဂ) ဒှ်တုဲ ဟိုတ်မသာယျေန်တဴ ပွမဇွိတ်သပေါတ်တူရူကီု ပွမဇွိတ်သပေါတ်ပြံၚ်အာပြံၚ်ကၠုၚ်ကီု ပွမရပ်ဒးကီု ပွမလုက်စုက်ဒးကီု ပွမပ္ဍဵုပတ်ကီု ပ္ဍဲသၟဝ်ဇုတ်ကၞၚ်ကအ်ၜါ ကေုာံလတူဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ် (ဇကု) ၜါ ဒဒက်တဴပူဂိုလ်မဒှ်တြုံမၞိဟ် မဍုက်ဍေက်တဴ (နကာယသံသဂ္ဂရာဂ) ဂှ်ရ ခမဳဗြဴဟွံသေၚ်ရ၊ တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်ဗြဴသာကျဝၚ်ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကော်ခဴဂး အာစိုပ် ပွမကျနူသာသနာရ။ ပ္ဍဲအရာ ဟွံမွဲကဵုပွမပံၚ်ဖက် ကေုာံခမဳဗြဴခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုၚ်မွဲစွံဂှ် ပွမပံၚ်ဖက်မ္ဂးဂှ် ပွမသ္ပဝိနယ်ကမ်မွဲစွံ ပွမစၞောန်ထ္ၜး (ဖ္ဍောတ်) ပါတိမုက်မွဲစွံ ပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဒတဴမွဲစွံရောၚ်၊ သီုဖအိုတ်ဝွံ ပွမပံၚ်ဖက်မ္ဂးရ၊ ပွမပံၚ်ဖက်ဂှ် ဟွံမွဲမွဲစွံ ကေုာံခမဳဗြဴမစှေ်ပါရာဇိကဂှ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကော်ခဴဂး “ဟွံမွဲကဵုပွမပံၚ်ဖက် ကေုံခမဳဗြဴခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုၚ်မွဲစွံ” ရ။

659) သီုညးၜါတၠၜါလပါ် ဍုက်ဍေက် (နကာယသံသဂ္ဂရာဂ) မ္ဂး ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကုနကဵုဇကု ပ္ဍဲသၟဝ်ဇုတ်ကၞၚ်ကအ်ၜါ ကေုာံလတူဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ်ၜါမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ် နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နကဵုဇကု လတူဇုတ်ကၞၚ်ကအ်ၜါ သၟဝ်ဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ်ၜါမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္က်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ် နဝတ္ထုမဂပ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

660) ညးမွဲတၠမွဲလပါ်ဟေၚ် ဍုက်ဍေက် (နကာယသံသဂ္ဂရာဂ) မ္ဂး ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နကဵုဇကု ပ္ဍဲသၟဝ်ဇုတ်ကၞၚ်ကအ်ၜါ ကေုာံလတူဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ်ၜါမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာဴဇကု နဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ် နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နကဵုဇကု လတူဇုတ်ကၞၚ်ကအ်ၜါ သၟဝ်ဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ်ၜါမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ် နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

661) သီုညးၜါတၠၜါလပါ် ဍုက်ဍေက် (နကာယသံသဂ္ဂရာဂ) မ္ဂး ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နကဵုဇကု ပ္ဍဲသၟဝ်ဇုတ်ကၞၚ်ကအ်ၜါ ကေုာံလတူဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ်ၜါ ဒဒက်တဴလကိုဟ်ပြိုတ်ခမၞုဲ ကေုာံတိရစ္ဆာန်မပတောံလဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ် နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နကဵုဇကု လတူဇုတ်ကၞၚ်ကအ်ၜါ သၟဝ်ဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ်ၜါမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ် နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

662) ညးမွဲတၠမွဲလပါ်ဟေၚ် ဍုက်ဍေက် (နကာယသံသဂ္ဂရာဂ) မ္ဂး ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နကဵုဇကု ပ္ဍဲသၟတ်ဇုတ်ကၞၚ်ကအ်ၜါ ကေုာံလတူဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ်ၜါမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ် နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နကဵုဇကု လတူဇုတ်ကၞၚ်ကအ်ၜါ သၟတ်ဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ်ၜါမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမစပ်ကေုာံဇကု နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဇွိတ်သပေါတ်တဴ ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ် နဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သောဝ်ဗလးနၚ်မ္ဂး။ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

663) ကုခမဳဗြဴမဟွံမွဲကဵုစိုတ်စေတနာ ခမဳဗြဴမဝိုတ်အာသတိ ခမဳဗြဴမဟွံတီ ခမဳဗြဴမဟွံသာယျေန် ခမဳဗြဴမကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳဗြဴစိုတ်ကလှ်လဖှ် ခမဳဗြဴယဲဝေဒနာပ္ဍဵုပ္ဍိုက် ခမဳဗြဴကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ပဌမပါရာဇိက သိက္ခာပိုဒ် တုဲရ။

၁.၂။ ဒုတိယပါရာဇိကသိက္ခာပိုဒ်

664) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဗြဴသုန္ဒရဳနန္ဒာ ဟိုတ်နူသာဠှ မဒှ်ကောန်စဴမိဂါရသေဌဳဂှ် မၞုံကဵုဂၠမ်ဂဝ်ရ၊ လုကဴကာဗၞတ်ဂၠမ်ဂဝ်ဂှ်တ္ၜတ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဂြောပ်ဗ္ဒန်စွံလဝ်တုဲ ပ္ဍဲကြဴ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂၠမ်ဂဝ်ကြံၚ်က္ဍုဟ်ဂှ် ရာမ်တိတ်ခရှ်တုဲ သၠးကောန်ရ။ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် “ယွံနာဲဗြဴ သုန္ဒရဳနန္ဒာတုန် ရာမ်တိတ်ခရှ်တုဲ ခြာဟွံလအ်ဟေၚ်ဏီ သၠးကောန်ရ၊ ပသာ်ရော? သုန္ဒရဳနန္ဒာဂှ် ဃောဒှ်ခမဳဗြဴတေံဟေၚ် မၞုံကဵုဂၠမ်ဂဝ်ဟာ” ရဴဝွံ သၟာန်တဴ ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာအိုတ်ရ။ ယွံနာဲဗြဴတအ် အတိုၚ်ထေၚ်ဂှ် ဍာံပြရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ယွံနာဲဗြဴ တၠအဲ သီုကဵုမတီတဴ ခမဳဗြဴမအာစိုပ်အာပတ်ပါရာဇ်ဂှ် မုဟိုတ် အလဵုဇကုလေဝ် ဟွံစောဒနာရော? ကုဂကောံဂိုဏ်လေဝ် ဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စရော? ရဴဝွံ (သ္ဂးအိုတ်ရ)။ ပွမဟွံမွဲကဵုဂုဏ် သုန္ဒရဳနန္ဒာဂှ် ဒှ်မဟွံမွဲကဵုဂုဏ်အဲဟေၚ်ရ၊ ဟွံမွဲကဵုဒယှ်တှ် သုန္ဒရဳနန္ဒာဂှ် ဒှ်ဟွံမွဲကဵုဒယှ်တှ် အဲဟေၚ်ရ၊ ဟွံမွဲကဵုသအာၚ်တွဳဝါရ သုန္ဒရဳနန္ဒာဂှ် ဒှ်ဟွံမွဲကဵုသပအ်တွဳဝါရအဲဟေၚ်ရ၊ ဟွံမွဲကဵုလာဘ် သုန္ဒရဳနန္ဒာဂှ် ဒှ်ဟွံမွဲကဵုလာဘ်အဲဟေၚ်ရ၊ ယွံနာဲဗြဴတအ် အဲဍိက်ဂှ် ဟွံမွဲကဵုဂုဏ်ဇကု ဟွံမွဲကဵုဒယှ်တှ်ဇကု ဟွံမွဲကဵုသကအ်တွဳဝါရဇကု ဟွံမွဲကဵုလာဘ်ဇကုဂှ် ပသာ်ဂွံဟီုလဴ ကုညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်မာန်ရော? ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ခမဳဗြဴပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “နာဲဗြဴထုလ္လနန္ဒာ သီုကဵုမတီတဴ ခမဳဗြဴ မအာစိုပ်အာပတ်ပါရာဇ်ဂှ် မုဟိုတ် အလဵုဇကုလေဝ် ဟွံစောဒနာရော? ကုဂကောံဂိုဏ်လေဝ် ဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂရၚ်ပတီဟီုပရူပရာဝွံ ကုခမဳတြုံဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ ခမဳဗြဴမအာစိုပ်အာပတ်ပရာဇ်ဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် ဟွံစောဒနာရ၊ ကုဂကောံဂိုဏ်လေဝ် ဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စရ ဟီုဂှ် ဍာံပြရဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက် ခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မုဟိုတ် ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာ သီုကဵုမတီတဴ ခမဳဗြဴမအာစိုပ်အာပတ်ပါရာဇ်ဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် ဟွံစောဒနာရော? ကုဂကောံဂိုဏ်လေဝ် ဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စရော? ယွံခမဳတအ် (ကမၠောန်ပွမခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်ကဵုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

665) “ယြဴခမဳမွဲ သီုကဵုမတီတဴ ခမဳဗြဴမအာစိုပ်အာပတ်ပါရာဇ်ဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် ဟွံစောဒနာမ္ဂး၊ ကုဂကောံဂိုဏ်လေဝ် ဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စမ္ဂး၊ ယြဴပ္ဍဲအခိၚ်မွဲ ခမဳဗြဴမစှေ်ပါရာဇိကတုဲဂှ် တန်တဴဒၟံၚ် (ပ္ဍဲအယောၚ်အလာခမဳဗြဴ) လေဝ် ဒှ်ရ၊ စုတိချိုတ်အာလေဝ် ဒှ်ရ၊ ဂပ်ဝ်ပြာမ်ကၠေံ (ဂပ်ဝ်ပလီုပလာ်ကၠေံ) တုဲလေဝ် ဒှ်ရ၊ ပြံၚ်အာဘာတဳတုဲလေဝ် ဒှ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴမတီဂှ် ‘ယွံနာဲဗြဴတအ် ဒေံဗြဴဂှ် မၞုံသဘဴရဴဝွံရ၊ မၞုံသဘဴရဴဝွံရ’ ရဴဝွံ ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာဟေၚ် အဲဍိက်တီဒၟံၚ်ရ၊ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် အလဵုဇကုလေဝ် ဟွံစောဒနာဒးရ၊ ကုဂကောံဂိုဏ်လေဝ် ဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စရ’ ရဴဝွံ လက်ကရဴမှ ဟီုလဴဗ္စမ္ဂး၊ ခမဳဗြဴဝွံလေဝ် ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒုဟ်ဒှ်တုဲ ဒးအာပတ်ပါရာဇ် (မၞုံယၟုဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ) ရ၊ ဟွံမွဲကဵုပွမပံၚ်ဖက် ကေုာံခမဳဗြဴခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုၚ်မွဲစွံရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်ကဵုစၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်ဒုတိယပါရာဇိကသိက္ခာပိုဒ်

666) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာလဵု ။ ပ ။ ခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ဗြဴမဒှ်ပယျၚ် နကဵုဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက် ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳဗြဴရ။ တီရ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် တီရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟီုလဴကုခမဳဗြဴဂှ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဗြဴဂှ်လေဝ် ဟီုလဴရ။ မအာစိုပ်အာပတ်ပါရာဇ် မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်ကဵုအာပတ်ပါရာဇ်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံ အာစိုပ်အာပတ်ပါရာဇ်မွဲမွဲရ။ အလဵုဇကုလေဝ် ဟွံစောဒနာ မ္ဂးဂှ် ဇကုလေဝ် ဟွံစောဒနာမ္ဂး။ ကုဂကောံဂိုဏ်လေဝ် ဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စရ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳဗြဴသအာၚ်လေဝ် ဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စမ္ဂး။ ပ္ဍဲအရာ ယြဴပ္ဍဲအခိၚ်မွဲ ခမဳဗြဴမစှေ်ပါရာဇိကတုဲဂှ် တန်တဴဒၟံၚ် (ပ္ဍဲအာယောၚ်အလာ ခမဳဗြဴ) လေဝ် ဒှ်ရ ဂှ် တန်တဴဒၟံၚ် မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴ တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲအယောၚ်အလာဇကုရ။ စုတိချိုတ် မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴ စုတိကလိလောန်စဴအာရ။ ဂပ်ဝ်ပြာမ်ကၠေံ (ပလီုပလာ်ကၠေံ) မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် ရာမ်တိတ်ခရှ်ရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂပ်ဝ်ပလီုပလာ် ‘ဂပ်ဝ်ကဵုရာမ်တိတ်ခရှ်’ ရ။ ပြံၚ်အာဘာတဳ မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴ ပွမပြံၚ်အာပဒတဴမံၚ်စံၚ် ဘာတဳရ။ ခမဳဗြဴမတီဂှ် မ္ဂးဂှ် “ယွံနာဲဗြဴတအ် ဒေံဗြဴဂှ် မၞုံသဘဴရဴဝွံရ၊ မၞုံသဘဴရဴဝွံရ” ရဴဝွံ ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာဟေၚ် အဲဍိက်တီဒၟံၚ်ရ ရဴဝွံ လက်ကရဴမှ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် အလဵုဇကုလေဝ် ဟွံစောဒနာ မ္ဂးဂှ် ဇကုလေဝ် ဟွံစောဒနာမ္ဂး။ ကုဂကောံဂိုဏ်လေဝ် ဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စရ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳဗြဴသအာၚ်လေဝ် ဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စမ္ဂး။ ခမဳဗြဴဝွံလေဝ် မ္ဂးဂှ် ထံက်ရံၚ်ကဵုခမဳဗြဴ မအာစိုပ်ပါရာဇိကမဒှ်ကိုပ်ကၠာဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ဂးရ။ ခမဳဗြဴဝွံလေဝ် မ္ဂးဂှ် ထံက်ရံၚ်ကဵုခမဳဗြဴ မအာစိုပ်ပါရာဇိကမဒှ်ကိုပ်ကၠာတုဲ ဂပ်ဝ်သ္ဂးရ။ ဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ မ္ဂးဂှ် ဗွဲဥပမာတုန် တၞးဆုသာ်ဖျိုဟ် မပြဟ်စှေ်နူတဝ်ဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴဟွံထေက်ကဵုတၞဟ်နကလေၚ်ဍိုပ်ဍဴကီု တုပ်သၟဟ်သာ်ဝွံ ခမဳဗြဴမွဲ သီုကဵုမတီတဴ ခမဳဗြဴမအာစိုပ်အာပတ်ပါရာဇ်ဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် ဟွံစောဒနာရ၊ ကုဂကောံဂိုဏ်လေဝ် ဟွံဂရၚ်ပတီလဴဗ္စရ ရဴဝွံ ပ္ဍဲအယာံမာတ်ဖျေံကၠေံသဇိုၚ်ဝန်ဂှ် ခမဳဗြဴဟွံသေၚ်ရ၊ တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်ဗြဴသာကျဝၚ်ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကော်ခဴဂး အာစိုပ် ပွမကျနူသာသနာရ။ ပ္ဍဲအရာ ဟွံမွဲကဵုပွမပံၚ်ဖက် ကေုာံခမဳဗြဴခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုၚ်မွဲစွံဂှ် ပွမပံၚ်ဖက်မ္ဂးဂှ် ပွမသ္ပဝိနယ်ကမ်မွဲစွံ ပွမစၞောန်ထ္ၜး (ဖ္ဍောတ်) ပါတိမုက်မွဲစွံ ပွမဒ္ဂေတ် လ္ၚတ်ပဒတဴမွဲစွံရောၚ်၊ သီုဖအိုတ်ဝွံ ပွမပံၚ်ဖက်မ္ဂးရ၊ ပွမပံၚ်ဖက်ဂှ် ဟွံမွဲမွဲစွံ ကေုာံခမဳဗြဴမစှေ်ပါရာဇိကဂှ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကော်ခဴဂး “ဟွံမွဲကဵုပွမပံၚ်ဖက် ကေုာံခမဳဗြဴခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုၚ်မွဲစွံ” ရ။

667) “ပွမကတဵုဒှ်သေက်ဇဵု ပွမကယျာန်ဓဝါတ် ပွမဂိုၚ်ကေတ်ကွေတ်မစှေ်စး ပွမဟီုဂလာန်စှေ်စး ဒဒက်တဴသၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) ဟွံဟီုလဴဗ္စမ္ဂး၊ “သၚ်ပါ်ဒကးကီု စရိတ်သၚ် (သၚ်ကရောန်) ကီု ကြက်ကတဵုဒှ်ရ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) ဟွံဟီုလဴဗ္စမ္ဂး၊ “ခမဳဗြဴဝွံ သအဵုသအာ်ရ၊ ကြမ်ကြသကာတ်မြဟ်ရ၊ ကြက်သ္ပတဴအန္တရာယ်လမျီုကီု အန္တရာယ်သာသနာကီုရ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) ဟွံဟီုလဴဗ္စမ္ဂး၊ ဟိုတ်မဟွံညာတ် ခမဳဗြဴသအာၚ်ဂမၠိုၚ် မဗဗွဲတုဲ ဟွံဟီုလဴဗ္စမ္ဂး၊ သီုဟွံမွဲပၟိက်ဂြောပ်ဗ္ဒန် ဟွံဟီုလဴဗ္စမ္ဂး၊ “နပွကမၠောန်ဇကု ကြက်ပြာကဋ်ရ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) ဟွံဟီုလဴဗ္စမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳဗြဴကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳဗြဴကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဒုတိယပါရာဇိက သိက္ခာပိုဒ် တုဲရ။

၁.၃။ တတိယပါရာဇိကသိက္ခာပိုဒ်

668) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာ ဒ္ဂေတ်ဗက်လက်ကရဴခမဳအရိဋ္ဌ မကေၚ်ဒှ်ပ္ဍဲဂကူဂစိုတ်ကၟာတ် သၚ်မညဳသာသၟဟ်သၟန် မဗက်ဗ္ဒဴလဝ်ရ။

ခမဳဗြဴပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် နာဲဗြဴထုလ္လနန္ဒာ ဒ္ဂေတ်ဗက်လက်ကရဴ ခမဳအရိဋ္ဌ မကေၚ်ဒှ်ပ္ဍဲဂကူဂစိုတ်ကၟာတ် မိန်သၚ်မညဳသာသၟဟ်သၟန် မဗက်ဗ္ဒဴလဝ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ “ယွံခမဳတအ် ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာ ဒ္ဂေတ်ဗက်လက်ကရဴ ခမဳအရိဋ္ဌ မကေၚ်ဒှ်ပ္ဍဲဂကူဂစိုတ်ကၟာတ် သၚ်မညဳသာသၟဟ်သၟန် မဗက်ဗ္ဒဴလဝ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြရဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာ မုဟိုတ် ဒ္ဂေတ်ဗက်လက်ကရဴ ခမဳအရိဋ္ဌ မကေၚ်ဒှ်ပ္ဍဲဂကူဂစိုတ်ကၟာတ် သၚ်မညဳသာသၟဟ်သၟန် မဗက်ပတိတ်လဝ်ရော? ယွံခမဳတအ် (ကမၠောန်ပွမခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။

ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်ကဵုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

669) “ယြဴခမဳဗြဴမွဲ ဒ္ဂေတ်ဗက်ခမဳ မိန်သၚ်မညဳသာသၟဟ်သၟန် မဗက်ပတိတ်လဝ် နသဘဴဓရ်မဍာံစၟတ် နဝိနယ် န ‘ဉတ်ကမ္မဝါစ်’ မဒှ်ဒၠောံဗတောန်ကျာ် မဟွံမွဲကဵုပွမရှေ်သှေ်ရဴဂဴ မဟဂွံကော်ပၠုပ်ဏီ မဟဂွံသ္ပပွမပံၚ်ဖက်ဏီဂှ်မ္ဂး၊ ခမဳဗြဴသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ‘ယွံနာဲဗြဴ ခမဳဂှ် မိန်သၚ်မညဳသာသၟဟ်သၟန် မဗက်ပတိတ်လဝ် နသဘဴဓရ်မဍာံစၟတ် နဝိနယ် န ‘ဉတ်ကမ္မဝါစ်’ မဒှ်ဒၠောံဗတောန်ကျာ်ရ၊ ခမဳဂှ် မဟွံမွဲကဵု ပွမရှေ်သှေ်ရဴဂဴရ၊ မဟဂွံကော်ပၠုပ် ခမဳဂှ် (လဒေါဝ်သၚ်) ဏီရ၊ မဟဂွံသ္ပမပံၚ်ဖက်ဏီရ’ ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုသ္ဂးကဵုခမဳဗြဴဂှ်ရ၊ ရဴဝွံဟေၚ် ခမဳဗြဴဂှ် သီုကဵုခမဳဗြဴသအာၚ်ဂမၠိုၚ်ဟီုသ္ဂးတဴဂှ် တုပ်နဲကိုပ်ကၠာဟေၚ် ယိုက်ဒိုက်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ တၞဟ်နကဵုသၠးကၠေံကွေတ်ဂှ် စဵုကဵုပေၚ်ပိဝါ ခမဳဗြဴသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်ဒၠောံဗတောန် ခမဳဗြဴဂှ် ဗွဲမဒးရးရ၊ စဵုကဵုပေၚ်ပိဝါ ဂပ်ဝ်ဒၠောံဗတောန်ဗွဲမဒးရးနေဝ် ယဝ်သၠးကၠေံကွေတ်ဂှ်မ္ဂး၊ ပွမသၠးကၠေံ ရဴဝွံ ခိုဟ်သန်ရ၊ ယဝ်ဟွံသၠးကၠေံမ္ဂး၊ ခမဳဗြဴဝွံလေဝ် ဒ္ဂေတ်ဗက်ခမဳ မဗက်ပတိတ်လဝ်ဒှ်တုဲ ဒးအာပတ်ပါရာဇ် (မၞုံယၟုဉက္ခိတ္တာနုဝတ္ထိကာ) ရ၊ ဟွံမွဲကဵုပွမပံၚ်ဖက် ကေုာံခမဳဗြဴဆာဲဂမၠိုၚ်မွဲစွံရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်ကဵုစၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်တတိယပါရာဇိကသိက္ခာပိုဒ်

670) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ဗြဴမဒှ်ပယျၚ် နကဵုဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳဗြဴရ။ သၚ်မညဳသာသၟဟ်သၟန် မ္ဂးဂှ် (သၚ်) မၞုံကဵုပွမပံၚ်ဖက်တုပ်သၟဟ် မတန်တဴပ္ဍဲသိမ်တုပ်သၟဟ် (မွဲသိမ်ဓဝ်)။ ခမဳ မဗက်ပတိတ်လဝ် မ္ဂးဂှ် ခမဳမဗက်ပတိတ်လဝ် ဟိုတ်နူပွမဟွံမၠာဲသ္ၚေဝ် ပွမဟွံဇအုဲဇဗ ဝဳဗလးအာပတ် ပွမဟွံသၠးကၠေံကွေတ်မိစ္ဆာရောၚ်။ နအဘဴဓရ်မဍာံစၟတ် နဝိနယ် မ္ဂးဂှ် ယြဴနသဘဴဓရ်မဍာံစၟတ် ယြဴနစောဒနာသာရဏာဝိနယ်။ န ‘ဉတ်ကမ္မဝါစ်’ မဒှ်ဒၠောံဗတောန်ကျာ် မ္ဂးဂှ် န ‘ဉတ်ကမ္မဝါစ်’ မဒှ်ဒၠောံဗတောန်ကျာ် မအံၚ်ဇၞးမာရ်မသုန်ပြကာ ကေုာံန ‘ဉတ်ကမ္မဝါစ်’ မဒှ်ဒၠောံဗတောန်ကျာ် မဂြၚ်တီကေတ်သစ္စပန်။ ဟွံမွဲကဵုပွမရှေ်သှေ်ရဴဂဴ မ္ဂးဂှ် ဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ သၚ်ကို ဂိုဏ်ကီု ကမ်ကီုရ။ မဟဂွံကော်ပၠုပ်ဏီ မ္ဂးဂှ် ဗက်ပတိတ်လဝ် နဥက္ခေပနဳယကမ်တုဲ ခမဳ မဟဂပ်ဝ်ကော်ပၠုပ်လဒေါဝ်သၚ်ဏီရောၚ်။ မဟဂွံသ္ပပွမပံက်ဖက်ဏီ မ္ဂးဂှ် ခမဳမပဒတဴမံၚ်စံၚ်မွဲစွံဂမၠိုၚ်ဂှ် ကော်ခဴဂးပံၚ်ဖက်အိုတ်ရ၊ ပွမပံၚ်ဖက်ဂှ် ဟွံမွဲကေုာံခမဳဂှ်မွဲစွံရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကော်ခဴဂး မဟဂွံသ္ပပွမပံၚ်ဖက်ဏီရ။ ဒ္ဂေတ်ဗက် ခမဳဂှ် မ္ဂးဂှ် ခမဳမဒးဒုၚ်ဗက်ပတိတ်ဂှ် ယြဴမၞုံကွေတ်မွဲရ၊ ယြဴမၞုံပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်မွဲရ၊ ယြဴမၞုံဂၞပ်ပၟိက်မွဲရ၊ ခမဳဗြဴဂှ်လေဝ် မၞုံကွေတ်သာ်ဂှ်ရ၊ မၞုံပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်သာ်ဂှ်ရ၊ မၞုံပၟိက်သာ်ဂှ်ရ။ ခမဳဗြဴဂှ် မ္ဂးဂှ် ယြဴခမဳဗြဴမဒ္ဂေတ် ခမဳမဒးဒုၚ်ဗက်ပတိတ်လဝ် နဥက္ခေပနဳယကမ်မွဲ။ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် မ္ဂးဂှ် ခမဳဗြဴသအာၚ်ဂမၠိုၚ်။ ခမဳဗြဴ မဆဵုညာတ်မမိၚ်ဂမၠိုၚ် “ယွံနာဲဗြဴ ခမဳဂှ် မိန်သၚ်မညဳသာသၟဟ်သၟန် မဗက်ပတိတ်လဝ် နသဘဴဓရ်မဍာံစၟတ် နဝိနယ် န ‘ဉတ်ကမ္မဝါစ်’ မဒှ်ဒၠောံဗတောန်ကျာ်ရ၊ ခမဳဂှ် မဟွံမွဲကဵုပွမရှေ်သှေ် ရဴဂဴရ၊ မဟဂွံကော်ပၠုပ် ခမဳဂှ် (လဒေါဝ်သၚ်) ဏီရ၊ မဟဂွံသ္ပပွမပံၚ်ဖက်ဏီရ၊ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် သ္ဒးဟီုသ္ဂးရ။ ယဝ်သၠးကၠေံမ္ဂး၊ ပွမသၠးကၠေံဂှ် ခိုဟ်သန်ရ၊ ယဝ်ဟွံသၠးကၠေံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ မိၚ်တုဲ ဟွံဟီုသ္ဂးမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ခမဳဗြဴဂှ် တံၚ်ဓဇက်ဏာလဒေါဝ်သၚ်တုဲလေဝ် “ယွံနာဲဗြဴ ခမဳဂှ် မိန်သၚ်မညဳသာ သၟဟ်သၟန် မဗက်ပတိတ်လဝ္ နသဘဴဓရ်မဍာံစမတ် နဝိနယ် န ‘ဉတ်ကမ္မဝါစ်’ မဒှ်ဒၠောံဗတောန်ကျာ်ရ၊ ခမဳဂှ် မဟွံမွဲကဵုပွမရှေ်သှေ်ရဴဂဴရ၊ မဟဂွံကော်ပၠုပ် ခမဳဂှ် (လဒေါဝ်သၚ်) ဏီရ၊ မဟဂွံသ္ပပွမပံၚ်ဖက်ဏီရ၊ ယွံနာဲဗြဴ လ္ပဒ္ဂေတ်ဗက် ခမဳတြုံဂှ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုသ္ဂးရ။ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် သ္ဒးဟီုသ္ဂးရ၊ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် သ္ဒးဟီုသ္ဂးရ။ ယဝ်သၠးကၠေံမ္ဂး၊ ပွမသၠးကၠေံဂှ် ခိုဟ်သန်ရ၊ ယဝ်ဟွံသၠးကၠေံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ဒးဒၠောံဗတောန် မမဳဗြဴဂှ် ဗွဲဒးရးရ၊ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် သ္ဒးဒၠောံဗတောန်ဗွဲမဒးရးရ၊ ခမဳဗြဴ စဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်တုဲ မၞုံကဵုအစောံသတ္တိဂှ် သ္ဒးကဵုသၚ်တီရ။

671) ယွံနာဲဗြဴတအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ခမဳဗြဴမၞုံယၟုဝွံ ဒ္ဂေတ်ဗက်ခမဳ မိန်သၚ်မညဳသာသၟဟ်သၟန် မဗက်ပတိတ်လဝ် နသဘဴဓရ်မဍာံစၟတ် နဝိနယ် န ‘ဉတ်ကမ္မဝါစ်’ မဒှ် ဒၠောံဗတောန်ကျာ် မဟွံမွဲကဵုပွမရှေ်သှေ်ရဴဂဴ မဟဂွံကော်ပၠုပ်ဏီ မဟဂွံသ္ပပွမပံၚ်ဖက်ဏီဂှ်ရ၊ ခမဳဗြဴဂှ် ဟွံသၠးကၠေံဝတ္ထုဂှ်ရ၊ ကမ်မၞုံကဵုအခိၚ်မဗဗွဲ ကုသၚ် ယဝ်ဒှ်မ္ဂး၊ တၞဟ်နကဵုသၠးကၠေံဝတ္ထုဂှ် သၚ် သ္ဒးဒၠောံဗတောန် ခမဳဗြဴမၞုံယၟုဝွံ ဗွဲမဒးရးရ၊ ဣဝွံတုန် ပွမကဵုတီရောၚ်။ ယွံနာဲဗြဴတအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ခမဳဗြဴမၞုံယၟုဝွံ ဒ္ဂေတ်ဗက်ခမဳ မိန်သၚ်မညဳသာသၟဟ်သၟန် မဗက်ပတိတ်လဝ် နသဘဴဓရ်မဍာံစၟတ် နဝိနယ် န ‘ဉတ်ကမ္မဝါစ်’ မဒှ်ဒၠောံဗတောန်ကျာ် မဟွံမွဲကဵုပွမရှေ်သှေ်ရဴဂဴ မဟဂွံကော်ပၠုပ်ဏီ မဟဂွံသ္ပပွမပံၚ်ဖက်ဏီဂှ်ရ၊ ခမဳဗြဴဂှ် ဟွံသၠးကၠေံဝတ္ထုဂှ်ရ၊ တၞဟ်နကဵုသၠးကၠေံဝတ္ထုဂှ် သၚ် ဒၠောံဗတောန်ခမဳဗြဴမၞုံယၟုဝွံ (နဉတ်ကမ္မဝါစ်) ဗွဲမဒးရးရ၊ နာဲဗြဴဂှ် သ္ဒးဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ရ၊ ယြဴကုနာဲဗြဴမွဲ ဟွံမွဲကဵုပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ နာဲဗြဴဂှ် သ္ဒးဟီုတိုန်ရ။ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် ဟီုသ္ဂးဟိုတ်ဂှ်ရ ။ ပ ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် ဟီုသ္ဂးဟိုတ်ဂှ်ရ ။ ပ ။ “တၞဟ်နကဵုသၠးကၠေံဝတ္ထုဂှ် သၚ်ဂပ်ဝ်ဒၠောံဗတောန် ခမဳဗြဴမၞုံယၟုဝွံ ဗွဲမဒးရးတုဲရ၊ ကုသၚ်ဂှ် မၞုံကဵုပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒၟံၚ်ကၞပ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြရ၊ နမဒၟံၚ်ကၞပ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြ ရဴဝွံ ဂွံတီကေတ် ဒဒှ်မသ္ဍိုက်မၠိုက်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ (သ္ဒးကဵုတီရ)။ ပ္ဍဲလအိတ်ဉတ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ပ္ဍဲလအိတ်ကမ္မဝါစ်ဂမၠိုၚ်ၜါဝါ ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ၊ ပ္ဍဲလအိတ်ကမ္မဝါစ် ဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ။ ခမဳဗြဴဝွံလေဝ် မ္ဂးဂှ် ထံက်ရံၚ်ကဵုခမဳဗြဴ မအာစိုပ်ပါရာဇိကမဒှ်ကိုပ်ကၠာဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ဂးရ။ ဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ မ္ဂးဂှ် ဗွဲဥပမာတုန် တၟံလးဇၞော် မဒကးအာၜါလွးတုဲဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴကလေၚ်ဗ္ဂပ်ဖျပ်မွဲလှေ်ပၠန် ဟွံဂွံရကီု တုပ်သၟဟ်သာ်ဝွံရ ခမဳဗြဴဂှ် ဒၠောံဗတောန် ‘နဉတ်ကမ္မဝါစ်’ စဵုကဵုပေၚ်ပိဝါနေဝ် ဟွံသၠးကၠေံကွေတ်ဂှ်မ္ဂး၊ ခမဳဗြဴ ဟွံသေၚ်ရ၊ တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်ဗြဴသာကျဝၚ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကော်ခဴဂး အာစိုပ် ပွမကျနူသာသနာရ။ ပ္ဍဲအရာ ဟွံမွဲကဵုပွမပံၚ်ဖက် ကေုာံခမဳဗြဴခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုၚ်မွဲစွံဂှ် ပွမပံၚ်ဖက်မ္ဂးဂှ် ပွမသ္ပဝိနယ်ကမ်မွဲစွံ ပွမစၞောန်ထ္ၜး (ဖ္ဍောတ်) ပါတိမုက်မွဲစွံ ပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဒတဴမွဲစွံရောၚ်၊ သီုဖအိုတ်ဝွံ ပွမပံၚ်ဖက်မ္ဂးရ၊ ပွမပံၚ်ဖက်ဂှ် ဟွံမွဲမွဲစွံ ကေုာံခမဳဗြဴမစှေ်ပါရာဇိကဂှ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကော်ခဴဂး “ဟွံမွဲကဵုပွမပံၚ်ဖက် ကေုာံခမဳဗြဴခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုၚ်မွဲစွံ” ရ။

672) ပ္ဍဲဓမ္မကမ် (မဂပ်ဝ်သ္ပ နဗဗွဲဓရ်) မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ဟွံသၠးကၠေံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ဟွံသၠးကၠေံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ။ ပ္ဍဲဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ အဓမ္မကမ်ဒှ်တုဲ ဟွံသၠးကၠေံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဓမ္မကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲအဓမ္မကမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ အဓမ္မကမ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။

673) ကုခမဳဗြဴ မဟွံဒးဒၠောံဗတောန်ဗွဲမဒးရး (နဉတ်ကမ္မဝါစ်) ခမဳဗြဴသၠးကၠေံကွေတ် ခမဳဗြဴကြအ်ဥမ္မတ် ။ ပ ။ ခမဳဗြဴကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ တတိယပါရာဇိက သိက္ခာပိုဒ် တုဲရ။

၁.၄။ စတုတ္ထပါရာဇိကသိက္ခာပိုဒ်

674) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဗြဴဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဍုက်ဍေက်တဴ နကာယသံသဂ္ဂရာဂဒှ်တုဲ တၞဟ်နပွမသိပ်ဂၠိပ်ဒ္ဂေတ်မယုတ်မာဂှ် ဒဒက်တဴတြုံမဍုက်ဍေက်တဴ နကာယသံသဂ္ဂရာဂ ပွမရပ်တဲလေဝ် သာယျေန်အိုတ်ရ၊ ပွမရပ်တၞုဟ်မုဟ်သ္ၚာလေဝ် သာယျေန်အိုတ်ရ၊ မွဲစွံလေဝ် ဒတူဒၟံၚ်အိုတ်ရ၊ မွဲစွံလေဝ်ဟီုဂလာန်အိုတ်ရ၊ ဌာန်သၟောဲကြန် (ဌာန်ချိၚ်ဖာပ်) လေဝ် အာအိုတ်ရ၊ ပွမတြုံကၠုၚ်တူရူလေဝ် သာယျေန်အိုတ်ရ၊ ဌာန်ဂြောပ်ဗ္ဒန်လေဝ် ဗက်လုပ်အိုတ်ရ၊ ဇကုလေဝ် လၟောဝ်ဏာဇရေၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဗြဴပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မူဟိုတ် ခမဳဗြဴဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဍုက်ဍေက်တဴ နကာယသံသဂ္ဂရာဂဒှ်တုဲ တၞဟ်နပွမသိပ်ဂၠိပ်ဒ္ဂေတ်မယုတ်ဂှ် ဒဒက်တဴတြုံမဍုက်ဍေက်တဴ နကာယသံသဂ္ဂရာဂ ပွမရပ်တဲလေဝ် သာယျေန်အိုတ်ရော? ပွမရပ်တၞုၚ်မုဟ်သ္ၚာလေဝ် သာယျေန်အိုတ်ရော? မွဲစွံလေဝ်ဒတူဒၟံၚ်အိုတ်ရော? မွဲစွံလေဝ်ဟီုဂလာန်အိုတ်ရော? ဌာန်သၟောဲကြန် (ဌာန်ချိၚ်ဖာပ်) လေဝ် အာအိုတ်ရော? ပွမတြုံကၠုၚ်တူရူလေဝ် သာယျေန်အိုတ်ရော? ဌာန်ဂြောပ်ဗ္ဒန်လေဝ် ဗက်လုပ်အိုတ်ရော? ဇကုလေဝ် လၟောဝ်ဏာဇရေၚ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ခမဳဗြဴဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဍုက်ဍေက်တဴ နကာယသံသဂ္ဂရာဂဒှ်တုဲ တၞဟ်နပွမသိပ်ဂၠိပ်ဒ္ဂေတ်မယုတ်မာဂှ် ဒဒက်တဴတြုံမဍုက်ဍေက်တဴ နကာယသံသဂ္ဂရာဂ ပွမရပ်တဲလေဝ် သာယျေန်အိုတ်ရ၊ ပွမရပ်တၞုၚ်မုဟ်သ္ၚာလေဝ် သာယျေန်အိုတ်ရ၊ မွဲစွံလေဝ်ဒတူဒၟံၚ်အိုတ်ရ၊ မွဲစွံလေဝ်ဟီုဂလာန်အိုတ်ရ၊ ဌာန်သၟောဲကြန် (ဌာန်ချိၚ်ဖာပ် လေဝ် အာအိုတ်ရ၊ ပွမတြုံကၠုၚ်တူရူလေဝ် သာယျေန်အိုတ်ရ၊ ဌာန်ဂြောန်ဗ္ဒန်လေဝ် ဗက်လုပ်အိုတ်ရ၊ ဇကုလေဝ် လၟောဝ်ဏာဇရေၚ်အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မုဟိုတ် ခမဳဗြဴ ဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဍုက်ဍေက်တဴ နကာယသံသဂ္ဂရာဂဒှ်တုဲ တၞဟ်နပွမသိပ်ဂၠိပ်ဒ္ဂေတ်မယုတ်ဂှ် ဒဒက်တဴတြုံမဍုက်ဍေက်တဴ နကာယသံသဂ္ဂရာဂ ပွမရပ်တဲလေဝ် သာယျေန်အိုတ်ရော? ပွမရပ်တၞုၚ်မုဟ်သ္ၚာလေဝ် သာယျေန်အိုတ်ရော? မွဲစွံလေဝ် ဒတူဒၟံၚ်အိုတ်ရော? မွဲစွံလေဝ် ဟီုဂလာန်အိုတ်ရော? ဌာန်သၟောဲကြန် (ဌာန်ချိၚ်ဖာပ်) လေဝ် အာအိုတ်ရော? ပွမတြုံကၠုၚ်တူရူလေဝ် သာယျေန်အိုတ်ရော? ဌာန်ဂြောပ်ဗ္ဒန်လေဝ် ဗက်လုပ်အိုတ်ရော? ဇကုလေဝ် လၟောဝ်ဏာဇရေၚ်အိုတ်ရော? ယွံခမဳတအ် (ကမၠောန်ပွမခမဳဗြဴဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ်သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်ကဵုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။

675) “ယြဴခမဳဗြဴမွဲ ဍုက်ဍေက်တဴ နကာယသံသဂ္ဂရာဂဒှ်တုဲ တၞဟ်နပွမသိပ်ဂၠိပ်ဒ္ဂေတ်မယုတ်မာဂှ် ဒဒက်တဴတြုံမဍုက်ဍေက်တဴ နကာယသံသဂ္ဂရာဂ ပွမရပ်တဲလေဝ် သာယျေန်မ္ဂး၊ ပွမရပ်တၞုၚ်မုဟ်သ္ၚာလေဝ် သာယျေန်မ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ်ဒတူဒၟံၚ်မ္ဂး၊ မွဲစွံလေဝ် ဟီုဂလာန်မ္ဂး၊ ဌာန်သၟောဲကြန် (ဌာန်ချိၚ်ဖာပ်) လေဝ် အာမ္ဂး၊ ပွမတြုံကၠုၚ်တူရူလေဝ် သာယျေန်မ္ဂး၊ ဌာန်ဂြောန်ဗ္ဒန်လေဝ် ဗက်လုပ်မ္ဂး၊ ဇကုလေဝ် လၟောဝ်ဏာဇရေၚ်မ္ဂး၊ ခမဳဗြဴဝွံလေဝ် မၞုံကဵုဟိုတ်ဒ္စာံသာ်ဒှ်တုဲ ဒးအာပတ်ပါရာဇ် (မၞုံယၟုအဋ္ဌဝတ္ထုကာ) ရ၊ ဟွံမွဲကဵုပွမပံၚ်ဖက် ကေုာံခမဳဗြဴခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုၚ်မွဲစွံရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်ကဵုစၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။

ပွံက်စတုတ္ထပါရာဇိကသိက္ခာပိုဒ်

676) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳဗြဴ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ဗြဴမဒှ်ပယျၚ် နကဵုဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက် ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳဗြဴရ။ ဍုက်ဍေက်ကာယသံသဂ္ဂရာဂဒှ်တုဲ မ္ဂးဂှ် မၞုံကဵုပွမထၞေန်စပ်သ္ဍိုက်မၠိုက်ဒှ်တုဲ မၞုံကဵုပွမသ္ၚေဝ်မဲဒှ်တုဲ မၞုံကဵုစိုတ်ဆာန် ရာဂဒက်ဂြေန်လဝ်ဒှ်တုဲ။ ဍေံမဍုက်ဍေက်နကာယသံသဂ္ဂရာဂ မ္ဂးဂှ် ဍေံမၞုံကဵုပွမထၞေန်စပ်သ္ဍိုက်မၠိုက် ဍေံမၞုံကဵုပွမသ္ၚေဝ်မဲ ဍေံမၞုံကဵုစိုတ်ဆာန် ရာဂဒက်ဂြေန်လဝ်။ ပူဂိုလ်တြုံမၞိဟ် မ္ဂးဂှ် တြုံလကိုဟ်ဟွံသေၚ် တြုံပြိုတ်ဟွံသေၚ် တြုံတိရစ္ဆာန်မပတောံလဝ်မၞိဟ်ဟွံသေၚ် တြုံမၞိဟ်မတီကၠိုဟ်ခၠၚ် မသၟဟ်စောံတၞဟ်နပွမဒ္ဂေတ်သ္ပ ပွမနှဴရဴဇကုကာယဟေၚ်ရောၚ်။ ပ္ဍဲအရာ ပွမရပ်တဲလေဝ် သာယျေန် မ္ဂးဂှ် တဲ မ္ဂးဂှ်တုန် သ္ပတမ်နူတၚ်တဲတုဲ အဝယ်လစှေ်ဇကု ဍေံဒစဵုကဵုစိုပ်တၞုၚ်သၞေမ်တဲရောၚ်။ တၞဟ်နပွမသိပ်ဂၠိပ်ဒ္ဂေတ်မယုတ်မာဂှ် သာယျေန်တဴ ပွမရပ် ပ္ဍဲလတူဇုတ်ကၞၚ်ကအ်ၜါ ကေုာံသၟဝ်ဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ်ၜါမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ။

ပွမရပ်တၞုၚ်မုဟ်သ္ၚာလေဝ် သာယျေန် မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နပွမသိပိဂၠိပ်ဒ္ဂေတ်မယုတ်မာဂှ် သာယျေန်တဴ ပွမရပ်ယာတ်ဗိုက်ကီု ယာတ်လတက်ကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ။ မွဲစွံလေဝ် ဒတူ မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နပွမသိပ်ဂၠိပ်ဒ္ဂေတ်မယုတ်မာဂှ် ဒတူတဴ ပ္ဍဲအပ္ဍဲၜါဟတ်မွဲဍတြုံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ။ မွဲစွံလေဝ် ဟီုဂလာန် မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နပွမသိပ်ဂၠိပ်ဒ္ဂေတ်မယုတ်မာဂှ် သီုမဒတူတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲအပ္ဍဲၜါဟတ်မွဲဍ တြုံ ဟီုဂလာန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ။

ဌာန်သၟောဲကြန်လေဝ် အာ မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နပွမသိပ်ဂၠိပ်ဒ္ဂေတ်မယုတ်မာဂှ် တြုံဂှ် “ဩဝ်ကၠုၚ်ဌာန်မဟိမုဝွံညိ” ရဴဝွံ ချိၚ်ဖာပ်တုဲ အာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဇၟာပ်ဂါမ်ဇိုၚ် ဇၟာပ်ဂါမ်ဇိုၚ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ အာစိုပ်အပ္ဍဲၜါဟတ်မွဲဍ တြုံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ။ ပွမတြုံကၠုၚ်တူရူလေဝ် သာယျေန် မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နပွမသိပ်ဂၠိပ်ဒ္ဂေတ်မယုတ်မာဂှ် သာယျေန်တဴ ပွမတြုံကၠုၚ်တူရူမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ လုပ်အာမပ္ဍဲၜါဟတ်မွဲဍ တြုံမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ။ ဌာန်ဂြောန်ဗ္ဒန်လေဝ် ဗက်လုပ် မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နပွမသိပ်ဂၠိပ် ဒ္ဂေတ်မယုတ်မာဂှ် ပ္ဍဲအယာံမာတ် မလုပ်အာဌာန်ဂြောပ်ဗ္ဒန်မမိက်ကဵုမွဲမွဲဂှ် ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ။ ဇကုလေဝ် ပြာပ်ဏာဇရေၚ် မ္ဂးဂှ် တၞဟ်နပွမသိပ်ဂၠိပ် ဒ္ဂေတ်မယုတ်မာဂှ် သီုမဒတူဒၟံၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲၜါဟတ်မွဲဍ တြုံ လၟောဝ်ဏာဇကုဇရေၚ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ။ ခမဳဗြဴဝွံလေဝ် မ္ဂးဂှ် ထံက်ရံၚ်ကဵုခမဳဗြဴ မအာစိုပ်ပါရာဇိကမဒှ်ကိုပ်ကၠာတုဲ ဂပ်ဝ်သ္ဂးရ။

ဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ မ္ဂးဂှ် ဗွဲဥပမာတုန် တၞံတာ ကအ်ပိုတ်အာတုဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴတၞဟ်နပွမကလေၚ်ကၠုတ်ဍိုပ်ဍဴမွဲလှေ်ပၠန် ဟွံထေက်ကီု တုပ်သၟဟ်သာ်ဝွံရ ခမဳဗြဴဂှ် ကဵုပေၚ်တဴဝတ္ထုဟိုတ် မရနုက်ကဵုဒ္စာံမ္ဂး ခမဳဗြဴဟွံသေၚ်ရ၊ တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်ဗြဴသာကျဝၚ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကော်ခဴဂး အာစိုပ် ပွမကျနူသာသနာရ။ ပ္ဍဲအရာ ဟွံမွဲကဵုပွမပံၚ်ဖက် ကေုာံခမဳဗြဴခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုၚ်မွဲစွံဂှ် ပွမပံၚ်ဖက်မ္ဂးဂှ် ပွမသ္ပဝိနယ်ကမ်မွဲစွံ ပွမစၞောန် (ဖ္ဍောတ်) ပါတိမုက်မွဲစွံ ပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဒတဴမွဲစွံရောၚ်၊ သီုဖအိုတ်ဝွံ ပွမပံၚ်ဖက်မ္ဂးရ၊ ပွမပံၚ်ဖက်ဂှ် ဟွံမွဲမွဲစွံ ကေုာံခမဳဗြဴမစှေ်ပါရာဇိကဂှ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကော်ခဴဂး “ဟွံမွဲကဵုပွမပံၚ်ဖက် ကေုာံခမဳဗြဴခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုၚ်မွဲစွံ” ရ။

677) ကုခမဳဗြဴမဟွံမွဲကဵုစိုတ်စေတနာ ခမဳဗြဴမဝိုတ်အာသတိ ခမဳဗြဴမဟွံတီ ခမဳဗြဴမဟွံသာယျေန် ခမဳဗြဴမကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳဗြဴစိုတ်ကလှ်လဖှ် ခမဳဗြဴယဲဝေဒနာပ္ဍဵုပ္ဍိုက် ခမဳဗြဴကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ စတုတ္ထပါရာဇိက သိက္ခာပိုဒ် တုဲရ။

ယွံတၠနာဲဗြဴတအ် ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜးကဵု ပါရာဇိကအာပတ်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံပြကာ ဗွဲသရုပ်အိုတ်တုဲရ၊ ယြဴခမဳဗြဴမွဲ ပၞောဝ်အာပတ်ပါရာဇိကဂမၠိုၚ်ဒ္စာံဂှ် အာစိုပ်အာပတ်မွဲမွဲမ္ဂး ပ္ဍဲအခိၚ် (ဃောဒှ်ခရှ် သာမဏဳဗြဴ သိက္ခာမာန်) ကၠာတေံ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဟွံကလိဂွံ ပွမပံၚ်ဖက်ဆက်ဆောံမွဲစွံ ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ကီု တုပ်သၟဟ်သာ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကြဴ (မအာစိုပ်ပါရာဇိကတုဲ) လေဝ် ဟွံကလိဂွံပွမပံၚ်ဖက် ဆက်ဆောံမွဲစွံ ကေုာံခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရ၊ အာစိုပ် ပွမကျနူသာသနာရ၊ ဟွံမွဲကဵုပွမပံၚ်ဖက်မွဲစွံ ကေုာံခမဳဗြဴခိုဟ်ဆာဲဂမၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအာပတ်ပါရာဇိကဂမၠိုၚ်ဒ္စာံဂှ် သၟာန်နာဲဗြဴဂမၠိုၚ်ရ၊ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရဟာ၊ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် သၟာန်ရ၊ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရဟာ၊ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် သၟာန်ရ၊ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရဟာ၊ နာဲဗြဴတအ်ညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအာပတ်ပါရာဇိကဂမၠိုၚ်ဝွံ သအးဇ္ၚးနူအာပတ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဇြဇြအိုတ်ရ၊ ရဴဝွံ နဒဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဇြဇြဂှ် ဂွံသမ္တီကေတ် ဒဒှ်မသအးဇ္ၚးနူအာပတ်ဝွံရ။

ဘိက္ခုနဳဝိဘၚ် ခဏ်ပါရာဇ် တုဲရ။ 

ဆက်ဗှ်အာသကုတ်(၂) ပါဠိပါဲစိုတ်