မၟာ
မၟာ (Reptiles) ဗွဲမဂၠိုင် ဗၟံက်ထ္ၜး ဂကောံတိရစ္ဆာန် သတ်မၟာ (Reptilia /rɛpˈtɪliə/) မဒှ် ဂကောံတိရစ္ဆာန်သီုဖအိုတ် ပါဲနူကဵု ဂကောံသတ်မၟဴ (mammals) ကဵု ဂကောံသတ်ပၞဝ် (ဂစေံ) တအ်ရ။ ဂကောံသတ်မၟာဂှ် သတ်ဂကူအရုတ်ဂမၠိုင်၊ ဂကူကျာံဂမၠိုင်၊ ဂကူဇြုံဂမၠိုင်၊ ဂကူဒကောတ်ဂမၠိုင်၊ ဂကူဒကုဲဂမၠိုင် ကေုာံ ဂကူမတုပ် ကုဍေဟ်ဂမၠိုင်ရ။
Automated taxobox help |
---|
Thanks for creating an automated taxobox. There's no taxonomy template at "Template:Taxonomy/Reptilia", so the automated taxobox system doesn't know the taxonomy (classification) of Reptilia.
|
Reptiles | |
---|---|
Left to right, top to bottom: Sinai agama (Pseudotraoelus sinaitus), Tokay gecko (Gecko gecko), Komodo dragon (Varanus komodoensis), Tuatara (Sphenodon punctatus), King cobra (Ophiophagus hannah), Eastern green mamba (Dendroaspis angusticeps), American alligator (Alligator mississipiensis), Gharial (Gavialis gangeticus), Saltwater crocodile (Crocodylus porosus), Florida box turtle (Terrapene carolina bauri), Galápagos tortoise (Chelonoidis niger), and Green sea turtle (Chelonia mydas) | |
မပါ်ဂကူ အတိုင်နဲသိပ္ပံ | |
Unrecognized taxon (fix): | Reptilia |
Extant groups | |
See text for extinct groups. |
ၜိုတ်မဂွံတီကေတ်မာန်မ္ဂး သတ်မၟာတမၠာ (proto-reptiles) ဂှ် စကတဵုဒှ်ကၠုင် နူကဵု သၞာံမတုဲကၠုင် ၜိုတ် ၃၁၂ မဳလဳယာန် ပ္ဍဲအခိင်ကာလ ကာဗောန် (Carboniferous period) မဒှ်အခိင် သတ်ဍာ် စချုဲပြံင် တိုန်မံင် လတူဒဵု။ သတ်မၟာကိုပ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ညးကော်စ ဨရုမၟာ (eureptile ("true reptile") ဂှ် ဒှ် ဟာဲလဝ်နဝ်မုသ် (Hylonomus) မဒှ် သတ်ဇကုသၟတ် မတုပ်ညံင်သတ်ဂကူဒကုဲမွဲရ။ တင်ဂၞင်ဗဳဇ (genetic data) ကဵု တင်ဂၞင်ဇမြ (fossil data) ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် ဂကောံမၟာၜါ Archosauromorpha (crocodilians, birds and kin) ကဵု Lepidosauromorpha (lizards and kin) စပါ်တၞဟ်ခြာကၠုင်ဂှ် ဒှ်အခိင် ကာလလအိတ်ပါမဳယာန် (Permian period)။[၁] ဂကူတၞဟ်ခြာ နူတြေံဗွဲမဂၠိုင် ကၠေအ်ကၠက်အာ တၟာဂလိုင်ရ။
လပါ်ဗဳဇဂကူ
ပလေဝ်ဒါန်တၞောဝ်ဗဳဇ သတ်မၟာ မဗမံက်ထ္ၜးလဝ်တအ်ဂှ် ဒုင်သဇိုင် ကုမူအဆက်အစပ် မခၞံဗဒှ်လဝ် နကဵု M.S. Lee ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၃ ဂှ်ရ။[၂] တၞောဝ်မထ္ၜးလဝ် ဗွဲသၟဝ်ဝွံဂှ် စကာလဝ် တင်ဂၞင် နကဵု ဗဳဇ (မဝ်လေကျူ) ကဵု ဇမြ (morphological) ရ။[၂]
Amniota |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
နိဿဲ
ပလေဝ်ဒါန်- ↑ "The origin and early evolution of Sauria: reassessing the Permian saurian fossil record and the timing of the crocodile-lizard divergence" (2014). PLOS ONE 9 (2). doi: . PMID 24586565. Bibcode: 2014PLoSO...989165E.
- ↑ ၂.၀ ၂.၁ "Turtle origins: Insights from phylogenetic retrofitting and molecular scaffolds" (2013). Journal of Evolutionary Biology 26 (12): 2729–2738. doi: . PMID 24256520.