လိက်မကဵုဗဟုသုတ (ဝါ) လိက်မကဵုပညာ

ပလေဝ်ဒါန်

တင်ရန်တၟအ် - မလဴဗၟံက်ထ္ၜးကဵု ပရူဗဟုသုတ (ဝါ) ကဵုပညာ ဒဒှ်ဍာံ မွဲမွဲ၊၊

ပ္ဍဲဂၠးတိ ခေတ်ပညာဏအ် ဂကူလိက်မကဵုပညာဏအ် ညံင်ဂွံဗှ်လေပ် ဗှ်ကၠိုဟ်တုဲ အလဵုဇကု ညံင်ဂွံချူလေပ်ဂှ် ကိစ္စဇၞော်ကွေဟ်ရ၊၊

လက်သန် လိက်မကဵုပညာဏအ်ဂှ် ဒဒှ် မဒှ်လိက် မချူဗၟံက်ထ္ၜး ပရူဗဟုသုတ၊ ပညာမွဲမွဲ နကဵု အရီုအဗင် (ဝါ) မၞုံကဵု ပွံက်အဓိပ္ပါယ် (definition)၊ မပါ်ကရေက်ဒၞာဲဍေဟ်ကဵုဍေဟ် (classification)၊ တင်မပတိုန်ထ္ၜး(description)တအ်ရ၊၊ ပဲါနူဂှ်တုဲ အရာဗီုမတုပ် ရေင်သကအ်၊ အရာဗီု မဆက်စပ် ရေင်သကအ်တအ်ဂှ် ချူဗၟံက်ကဵုဂှ်လဝ်ဂှ် ဒှ်အင်္ဂလက်သန် လိက်မကဵုပညာရ၊၊ ဥပမာ လိက်မကဵုဗဟုသုတ ပရူကၠမ္ဂး ဒးချူပရူဂကူကၠ၊ ချူဗၟံက်ထ္ၜး ဆပရူကၠ မၞုံပ္ဍဲရုင်တိရစ္ဆာန် ဍုင်လ္ဂုင် သၟးဟွံသေင်ရ၊၊

ဂကူလိက်မကဵုပညာဏအ်ဂှ် ဒှ်လိက် မပ္တံ လိက်ပရေင် ပ္ဍဲပြကိုဟ်အညာ (cyclopaedia)၊ လိက်ပရေင် ပ္ဍဲလိက်ဂျာနေဝ်၊ မဂ္ဂဇြေန်၊ မုက်လိက်ဝပ်သာ်တအ်ရ၊၊

လဒက်ပတန် (structure)

ပလေဝ်ဒါန်

လဒက်ပတန် လိက်မကဵုပညာဂှ် ဒက်ပတန်လဝ် နကဵု ဗီုပြင်ဗဟဵု၊၊ ပဗဟဵု ကုပရူမွဲတုဲ မဆေင်ကဵုပရူဂှ်တုဲ ပါ်တုဲ ပရးချူတိတ်အာ နကဵုကဏ္ဍနာနာ၊၊

၁၊၊ ဒုင်သဇိုင် ကုပရူမွဲမွဲတုဲ ဆက်မိတ် (Indledende klassifikation)၊၊

ဥပမာ အစာချူလိက်ဂှ် ချူပရူကဝဲဇြင်၊၊ ညး စချူဗၟံက်ထ္ၜး ဂကောံဂကူကဝဲဂမၠိုင်၊ တုဲမ္ဂး ညးပိုင်ခြာထောအ် ဒဒှ်ရ ညးမိက်ဂွံ ပရူကဝဲဇြင်၊၊

၂၊၊ ပတိုန်ထ္ၜးပရူမဆေင်စပ် မဒှ်ဍာံဂမၠိုင် (Faktuelle informationer)၊၊

ညးဗၟံက်ထ္ၜး ပရူမဆေင် ကုကဝဲဇြင်ဂှ်၊၊ ဥပမာ ရုပ်သာ်ဍေဟ် ဒှ်ဒၟံင်ဗီုလဵု၊ ဍေဟ်ဂျိုင် ပ္ဍဲၜဳဍာ်ဗီုလဵု ဒၞာဲလဵု၊ စၞစဗီုလဵု ဍေဟ်တအ်မစ၊ ဂလိုင်လဵု ဍေဟ်တအ်မစ၊ စိုတ်စရိုတ်ဍေဟ်တအ် ဗီုလဵု၊ သၞဍေဟ်တအ်ဂှ် မုရော မြဴသာ်ဝွံ ဒှ်တမ် မွဲတုဲမွဲ ဆက်ဗၟံက်ထ္ၜးဏာရ၊၊

အရေဝ်မသုင်စောဲ

ပလေဝ်ဒါန်

၁၊၊ ဥပမာ ချူပရူကဝဲ၊ ဟိုတ်မချူ ပရူကဝဲမွဲ ဟွံသေင်၊ မချူပရူဂကူကဝဲတုဲ မလေပ်စကာအရေဝ် မဆေင်ကု

တင်ရန်တၟအ် ဂကူ ဗီုလဒက်ပ္တန် အရေဝ်မသုင်စောဲ
မဗမံက်ထ္ၜး ပရူ ဗဟုသုတ မကတဵုဒှ်ဍာံ မွဲမွဲ၊၊ လိက်ပြကိုဟ်အညာ

လိက်ပရူမွဲမွဲ

လိက်ပရေင် နူကဵု မပ္တံ မဂ္ဂဇြေန်၊ ဂျာနေဝ်၊ မုက်လိက်ဝပ်သာ်၊၊

စွံအဓိက ကုပရူမွဲမွဲတုဲ မဗၟံက်ထ္ၜး၊

၁၊ ပံက်ပွံက်၊ ပါ်ကရေက်ဂကူတုဲ ဗၟံက်ထ္ၜး

၂၊ ချူဗၟံက်ထ္ၜး ပရူမဒှ်ဍာံ မဆေင်စပ် ကုပရူဇကု မချူ၊၊ ဥပမာ - ဗီုလဵု ဗီုသဏ္ဌာန်ဍေဟ်နွံ၊ ဍေဟ်မံင်ဗီုလဵု၊ မုစၞဍေဟ်စ၊ စိုတ်စရိုတ်ဍေဟ် နွံဗီုလဵု - -၊၊