ဝၚ်ဓါတ်ကျာ်ကေလာသ ဗွဲသၚ်္ခေပ

လိက်ပရူပရာဝွံ ဒှ်လိက်ပိုဒ် ဝၚ်ဓါတ်ကျာ်ကေလာသ (ဗွဲခမၞောန်) မတက်တြးပတိတ်နူ ဂကောံဂေါပကကျာ်ကေလာသ ဍုၚ်လၟိုၚ်တအ်တုဲ တက်တြးပတိတ်လဝ် ပ္ဍဲသၞာံ သက္ကရာဇ် ၁၃၆၅ သၞာံ မဒှ်ရ။ လိက်ပိုဒ်ဏံဝွံ ဒှ်လိက်ပရူ ထ္ၜုတ်ပ္တိုန်လဝ်ကျာ် နူအလန်ပထမ စဵုကဵုစိုပ် အလန်သတ္တမ ပါလုပ်တုဲ ပရေၚ်လဟဵုဆက်ကြဴကြဴတအ်လေဝ် ပါလုပ်ကီုရ။ လ္အိတ်မ္ဂး လၟိုဟ်ညးတာလျိုၚ် လ္ပာ်သၚ် ဂကောံဂေါပက ကျာ်ကေလာသတအ်လေဝ် ပါလုပ်ပ္ဍဲလိက်ပိုဒ်ဏံကီုရ။

ကျာ်ကေလာသ
ကျာ်လၟိုၚ်
ကိရိယာ	မဒက်လဝ် နကဵုဍိုတ်
ဗၜတ်	၀၀
သမၠုင်	၀၀
သင်္ကေတဂမၠိုင်	စေတဳ
မခၞံဗဒှ်လဝ်	သက္ကရာဇ် ၁၀၃
ဒၞာဲ	ဍုၚ်လၟိုၚ်

ထ္ၜုတ်ပ္တန်အလန်ပထမ

အတိက်တေံ ဌာန်ဍုၚ်လၟိုၚ် ဇိုၚ်ကွဳသဳဒန် နွံဣသိမွဲ မုနိပါလ ပဒတဴပ္ဍဲသ္ကဴ ဂၚ်္ဂါ ကဠာၚ်အာ ပ္ဍဲဇရေၚ်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဂြိုပ်ပဏ္ဍုဝ သၟဝ်တၞံဗပိုန် ကေုာံ တပူတဗဝ် အာတ်ဓါတ်သော်ကျာ်ဂမျိုၚ်ရ။

နတဲသတုံ ကျာ်ဒုၚ်ကဵုတပူတဗဝ် ဓါတ်သော် (၈) တၞုၚ်ရ၊ နတဲဇွိဒုၚ်ကဵု ဣသိ ဓါတ်သော်ဒ္စာံတၞုၚ်တုဲ ကျာ်တြဲဗကန်ဏာကဵု ဣသိမုနိပါလ သွက်ဂွံဌာပနာ ဓါတ်သော်ဒ္စာံတၞုၚ် ပ္ဍဲကဵုဒဵုပြာန် ဌာန်ဍုၚ်လၟိုၚ်ရ၊ ကာလဂှ် ဒှ်သက္ကရာဇ် (၁၀၃) သၞာံ၊ ဂိတုဒ္ဂိုန် (၅) မံက်၊ တ္ၚဲဗုဒ္ဓဝါရ၊ ဣသိဂွံနၚ်ဓါတ်သော်ဂှ် ဆဵုတြုံထဝ်လ ကဵု ဗြဴကောန်န ဒှ်ဒါယကာရသိ ညးပိဝေၚ်သဘၚ်လ္ၚောဝ်ကျာ် ရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ပူဇဴဓါတ်သော် ပ္ဍဲဌာန်သၞေဟ်ဇၞော်တေံ ပေၚ်ဒစာံဂိတု စိုပ်ဂိတုဖဝ်ရဂိုန် နူသၞေဟ်ဇၞော်ဒုၚ်ပ္တိုန်နၚ်ဓါတ်သော် စွံပ္တန်ပ္ဍဲဒဵုပြာန် မၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်လ္ၚောဝ်ရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ပူဇဴဂြုဂြုဂြီုဂြီုဖဲလဲတုဲ၊ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကေတ်ကွဵုဗိုတ် နတဲခဲါဖျေံဒမျိုဟ် (၈၀) ဟတ် စုတ်လဝ်ပ္ဍဲဇရထဝ် ဂတဝ်စွံလဝ် ဓါတ်သော်ပြဲ အိန်ပ္ကဲလဝ်စက်ရ။ ကာလသၠိုၚ်ဓါတ်သော် တော်ဆသက္ကရာဇ် (၁၀၃) ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်ပေၚ် တ္ၚဲဗုဒ္ဓွဝါ ဒက်ပ္တန်လဝ် စေတဳသၠုၚ် ၇ ဟတ်၊ ပါၚ်က္ဍိုၚ်မွဲမိဟ် ထပ်လဇံက်လဝ် စေတဳကေလာသတုဲ ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် ဌာန်ညးညးစဴ သှေ်တဴဒကာ ဇန်တံညးဂမၠိုၚ် လ္ၚောဝ်ရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ပူဇဴဟွံသ္ဂုတ်ရ။

အလန်ဒုတိယ

ဗုဒ္ဓသာသနာ ကလိလောန်အာ (၇၉၅) သၞာံ၊ နူဍုၚ်သုဝဏ္ဏဘုံမိ ဨကရာဇ်ဓမ္မပါလ သီုကဵုဗဵုပၞာန် (၅၀၀) စှေ်လဟဵုဒက်သၠုၚ်ပ္တိုန် ၂၀ ဟတ် ပါၚ်က္ဍိုၚ်မွဲဟတ် ကဵု မွဲဍ သၠုၚ်သီုကၠာဂှ် ဒှ်အာ ၂၇ ဟတ် စွံလဝ် ညးထပှ် သီုကဵု ဥပသကာစေတဳလၟိုၚ်တုဲ သၟိၚ်ဓမ္မပါလရာဇာ ဇက်ကလေၚ်စဴပၠန်ရောၚ်။

အလန်တတိယ

ဗုဒ္ဓသာသနာ ကလိလောန်အာ (၁၂၉၈) သၞာံ၊ သက္ကရာဇ်ဍုၚ် တတိယ ပရိစ္ဆေဒ (၆၈၆) သၞာံ ဍုၚ်ဟံသာဝတဳ သၟိၚ်မနုရာဇာ သီုကောန်ဗဵုပၞာန် (၅၀၀) စှေ်ကၠုၚ်လဟဵုဒက်သၠုၚ်ပ္တိုန် (၁၅) ဟတ်၊ ပံၚ်သီုကၠာဂှ် ဒှ်အာ (၄၂) ဟတ်ပါၚ်က္ဍိုၚ် (၃) ဟတ်၊ စွံပ္တန်လဝ်ညးထပှ်သ္ၚိ ကဵု ဥပသကာဓါတ် နာဲသာလၟိုန်တုဲ သၟိၚ်မနုရာဇာ ဇက်ကလေၚ်စဴအာရ။

အလန်စတုတ္ထ

ဗုဒ္ဓသာသနာ ကလိလောန်အာ (၁၃၆၅) သၞာံ သၟိၚ်ကောန်ခမေန် မပိုၚ်လဝ်ဍုၚ်တက္ကသိုလ်ဂှ် စှေ်ကၠုၚ်လဟဵုသၠုၚ်ပ္တိုန် (၁၅) ဟတ်၊ ပံၚ်သီုကၠာဂှ် ဒှ်အာ (၅၇) ဟတ်၊ ပါၚ်က္ဍိုၚ် (၃) ဟတ်ကဵု (၂) မိဟ် ထပ်ကၠောန်လဇံက်လဝ်ရ။

အလန်ပဉ္စမ

ဗုဒ္ဓသာသနာ ကလိလောန်အာ (၂၄၁၅) သၞာံ၊ သက္ကရာဇ် (၁၂၃၃) သၞာံ၊ ဂၠံဓါတ်သော်စေတဳဇၞော်ဂှ် ဒေါမ်လာ်ပြဵုအာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်လၟိုၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုသဒ္ဓါ ခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုညာဏရံသဳ အာဂတပၠတရဴ ကေုာံ ဒကာဇန်တံညးဂမၠိုၚ် ဒက်လဟဵုပ္တိုန်ပၠန် အတိုၚ်ပကတိသၞောတ်တြေံ ဟွံဇၞော်ဟွံဍောတ် ဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ် ဒက်ပဠေဝ်လဝ်ရ။

အလန်ဆဋ္ဌမ

ဗုဒ္ဓသာသနာ ကလိလောန်အာ (၂၄၂၇) သၞာံ၊ သက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၂၄၅) သၞာံ၊ နူဍုၚ်ရေဝ် ဘာမြာၚ် ကျာ်ဇၞော်ဥတ္တမ ကၠုၚ်လဟဵုပ္တိုန်မွဲဝါပၠန် ဒက်သၠုၚ်ပ္တိုန် (၂၃) ဟတ် ပံၚ်သီုကၠာဂှ် ဒှ်အာသၠုၚ် (၈၀) ဟတ်၊ ပါၚ်က္ဍိုၚ် (၄) ဟတ်ကဵု (၁၇) ၝောံတဲရ။

အလန်သတ္တမ

ဗုဒ္ဓသာသနာ အာစိုပ် (၂၄၈၄) သၞာံ၊ သက္ကရာဇ် ဍုၚ် (၁၃၀၂) သၞာံ၊ ဂိတုဒ္ဂိုန် ခၟောမ်ဗိုတ်ကၠေံလေၚ်အာမွဲဝါ၊ ဂၠိုၚ်ကဵုသဒ္ဓါစေတနာ ဒကာမွဲမၞုံယၟု နာဲမှဵု သ္ပပဓါန် ကဵုကျာ်ဇၞော်လၟိုၚ် ဘာကျာ်မွဲဟာန် ကေုာံ ဒကာတြုံဗြဴဂမၠိုၚ် ခၞံခၟောမ်ဗိုတ်တၟိမွဲတုဲ ဂိတုကထိုန် (၁၅) မံက် ထပ်လဇံက် မွဲဝါပၠန်ရောၚ်။

လဟဵုအဆက်ကြဴကြဴ

ပ္ဍဲဗုဒ္ဓသာသနာ (၂၄၉၁) သၞာံ၊ သက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၃၀၉) သၞာံ၊ ဂိတုစဲ (၁၄) စွေက် ဟိုတ်နူလဗိုတ်ကျာ်ဇၞော် လပိုက်တုဲ တဝ်ဂလှ်က္ဍိုၚ်ကျာ်ကေလာသတ္ၚံက် လျောဝ်စှေ်လ္ပာ်ဗၟံက် ခၟောံဗိုတ်ဒတုံစှေ် စိုပ်တိတုဲ ကျာ်ဇၞော်ဒဵုကြေၚ်၊ ကျာ်ဇၞော်တၟံ ကၞေၚ်၊ ကျာ်ဇၞော်တံၚ်ပရၚ်၊ ကျာ်ဇၞော်ကံဍောတ်၊ ကျာ်ဇၞော်တံၚ်မောံ၊ ကျာ်ဇၞော်လၟိုၚ်၊ ကျာ်ဇၞော်ဍုၚ်ဖိန်၊ ကျာ်ဇၞော်သၞေဟ်ခြေၚ်တံညးဂမၠိုၚ် ဒက်ကေတ်ဂကောံမွဲမ္ဂး စေတဳယာနုဂ္ဂဟ ကျာ်ဇၞော်တၟံကၞေၚ် ဘာတိုက် သ္ပဥက္ကဋ္ဌတုဲ သက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၃၀၉) သၞာံ၊ ဂိတုဖဝ်ရဂိုန် (၁၅) မံက် ခၞံကဗၠိက် ၜဝ်သန် ဗၞတ်ၜါဟတ်မွဲက္ဍ ခၟောမ်ဗိုတ် ဗွိုက် (၄) က္ဍ၊ ကၠောန်တုဲ လဇံက်ပူဇဴ စေတဳကေလာသဂှ် ပၠန်ရ။

အလန်နဝမ

ပ္ဍဲဗုဒ္ဓသာသနာ (၂၅၀၁) သၞာံ၊ သက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၃၁၉) သၞာံ၊ ဂိတုဒဂိုန် (၆) မံက်၊ တ္ၚဲအၚာ လဗိုတ်ကျာဇၞော် လပိုက်မွဲဝါပၠန်၊ ခၟောမ်ဗိုတ်ဒတုံစိုပ်တိတုဲ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် (၁၃၁၉) သၞာံ၊ ဂိတုကထိုန်ပေၚ်၊ ဂကောံစေတဳယာနုဂ္ဂဟ ထပ်လဇံက်ပ္တိုန်ပၠန် သီုကဵုပေဲါသဘၚ်ရ။ ဗ္တကဗၠိက် ဇမၠိၚ်(၄) က္ဍကဵုမွဲၝောံတဲ၊ ခၟောံဗိုတ်ဂှ် ဗွိုက် (၃၁) ၝောံတဲ သၠုၚ်ဂှ် (၃၂) ၝောံတုဲ ထေက်ကဵုၚုဟ်မးဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

ပ္ဍဲဗုဒ္ဓသာသနာ (၂၅၁၃) သၞာံ၊ သက္ကရာဇ် (၁၃၃၁) သၞာံ၊ ဂိတုမြေက္ကသဵု (၆) မံက်တ္ၚဲစန်၊ ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကဵု ကျာ်ဇၞော်တံၚ်မောံ၊ ကျာ်ဇၞော်အနေၚ်၊ ကျာ်ဇၞော်ကံဍောတ်၊ ကျာ်ဇၞော်လၟိုၚ်၊ ကျာ်ဇၞော်တၟံကၞေၚ်၊ ကျာ်ဇၞော်တံၚ်ပရၚ်၊ ကျာ်ဇၞော်ၝောံခမု၊ ကျာ်ဇၞော်ဍုၚ်ဖိန်တံဂှ်တုဲ သီုဂကောံတၠဳပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကွာန်လၟိုၚ် ဘာဇြပ် ကောံဓရီုညဳသာသၟဟ်န်တုဲ က္ဍိုၚ်ကျာ်တြေံဂှ် ဖျေံကၠေံတုဲ ကၠောန်ကေတ်က္ဍိုၚ်ကျာ်တၟိမွဲ ထေက်တန်ကဵုၚုဟ်မး ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၃၃၁ ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်ပေၚ်၊ တ္ၚဲအဒိုတ် ဂကောံတၠဳပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု မဟာဇန်ကေုာံဒကာဇန် တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ်ကီု၊ သီုကဵုပေဲါသဘၚ် ဂြုဂြုဂြီုဂြီု ထပ်လဇံက်က္ဍိုၚ်မွဲဟာန်ကေုာံ ခၟောမ်ဗိုတ် ဗ္တက ဗၠိက်တၟိရောၚ် မိဂ္ဂး။

အလန် ဒသမ

ပ္ဍဲဗုဒ္ဓသာသနာ (၂၅၁၃) သၞာံ၊ သက္ကရာဇ် (၁၃၃၁) သၞာံ၊ ဂိတုမြေက္ကသဵု (၆) မံက်၊ တ္ၚဲစန်၊ ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကဵု ကျာ်ဇၞော်တံၚ်မောံ၊ ကျာ်ဇၞော်အနေၚ်၊ ကျာ်ဇၞော်ကံဍောတ်၊ ကျာ်ဇၞော်လၟိုၚ်၊ ကျာ်ဇၞော်တၞံကၞေၚ်၊ ကျာ်ဇၞော်တံၚ်ပရၚ်၊ ကျာ်ဇၞော်ၝောံခမု၊ ကျာ်ဇၞော်ဍုၚ်ဖိန်တံဂှ်တုဲ သီုဂကောံတၠဳပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကွာန်လၟိုၚ် ဘာဇြပ် ကောံဓရီုညဳသာသၟဟ်န်တုဲ က္ဍိုၚ်ကျာ်တြေံဂှ် ဖျေံကၠေံတုဲ ကၠောန်ကေတ်က္ဍိုၚ်ကျာ်တၟိမွဲ ထေက်တန်ကဵုၚုဟ်မး ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် - ၁၃၃၁၊ ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်ပေၚ်ကီု၊ သီုကဵုပေဲါသဘၚ် ဂြုဂြုဂြီုဂြီု ထပ်လဇံက်က္ဍိုၚ်မွဲဟာန် ကေုာံ ခၟောမ်ဗိုတ် ဗ္တက ဗၠိက်တၟိရောၚ်မိဂ္ဂး။

အလန်ဨကာဒသ

ဗီုလဟဵုပ္တိုန် ကျာ်စေတဳ မရနုက်ကဵု ဨကာဒသ

ပ္ဍဲဗုဒ္ဓသာသနာ ၂၅၂၃-သၞာံ၊ သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၄၁ သၞာံ၊ သွက်ဂွံသ္ပပူဇဴခၟောမ်ဗိုတ်ဂတာပ်ခေတ်တၟံသလေန်ဂှ် ချပ်ကေုာံရေၚ်သ္ကံပၠန်ရ။ ဂကောံခမဳ သၚ်မွဲဟာန်ကေုာံ ဒါယကာတံညးဂမၠိုၚ် စိုတ်သဒ္ဓါစေတနာတုပ်သၟဟ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဂိတုဖဝ်ရဂိုန်ပေၚ် သၞာံဂှ်ဟေၚ် သ္ပသဘၚ်ပ္တိုန်ခၟောမ်ဗိုတ် ဂတာပ်ခေတ်ပၠန်ရ။

အလန်ဒွါသမ

ဗီုလဟဵုပ္တိုန် ကျာ်စေတဳ မရနုက်ကဵု ဒွါသမ

ကျာ်စေတဳဓါတ်သော်ဂမျိုၚ်ဝွံ ပပ္တံနူကဵုရသိမုနိပါလတေံတုဲ သၟိၚ်မန်အဆက်က်တေံ လဟီုပဠေဝ်ကၠုၚ်ရ။ ကျာ်စေတဳဓါတ်သော်ဂမျိုၚ် မခၞံဗဒှ်ကၠုၚ်နူ (၂၅၀၀) သၞာံပြၚ်တေံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူ ဣဒ္ဓိအနုဘဴကျာ်စေတဳဂှ်တုဲ အခိၚ်လၟုဟ်ဒှ်အာ က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ်၊ ခၟောမ်ဗိုတ်ထဝ်၊ ဗ္တကဗၠိက်ထဝ်ဂှ် မဟာဇန်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ဂွံဆဵုညာတ်ကေတ် ဂတမတ်မာန်ရ။

ဟိုတ်နူသဒ္ဓါစေတနာ ညးဍုၚ်ကွာန်တံဇၞော်လောန်တုဲ ပ္ဍဲဗုဒ္ဓသာသာနာ ၂၅၄၇ သၞာံ၊ သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၅ သၞာံ၊ ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်ဂှ် ကလိဂွံအခေါၚ်သ္ပပူဇဴ က္ဍိုပ်ကျာ်ထဝ် မၞုံကဵုၚုဟ်မး ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

သွက်ဂွံပ္တိုန်က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ်ဂှ် စန်ဒက်ဂကောံခမဳသၚ် ဂကောံဒါယကာတံတုဲ ဗီုဖန်ဖက်ကၠုၚ်တုန်- ကျာ်ဇၞော်အ္စာ သီုဒါယကာညးဍုၚ်လၟိုၚ်တံဂမၠိုၚ် ကောံဓရီုတုဲ သွက်ဂွံကၠောန်ခၞံ က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ်ဂှ် ကေတ်ကသပ် ကဵုကသပ် ကဵုကသပ်ချပ်ဂၞန် ကေုာံရေၚ်သ္ကံ အိုတ်ရ။

ဗီုဒက်ဂကောံ လ္ပာ်ခမဳသၚ်

သွက်ဂွံ ကၠောန်ခၞံဗဒှ် က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ် ကျာ်စေတဳကေလာသဂှ် ချပ်ဂၞန်ရေၚ်သ္ကံတုဲ ဂကောံမဟာနာယက ခမဳသၚ်ဂမၠိုၚ် ဖျေံလဝ်တာလျိုၚ်ကမၠောန်အတိုၚ်သၟဝ်ဝွံရ။

ဂကောံမဟာနာက တၠဳပိုန်သၚ်မသုန်ဇကု

လၟေၚ်	တာလျိုၚ်	ယၟု	ဘာ
၁	ဥက္ကဋ္ဌ	ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ ဘဒ္ဒန္တအိန္ဒက မဟာထေရ်	ရာမညနိကာယ ဘာရုၚ်ဒါန်
၂	ဒု-ဥက္ကဋ္ဌ	ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ ဘဒ္ဒန္တဂုဏာလၚ်္ကာရမဟာထေရ်	ရာမညနိကာယ ဘာကျာ်
၃	ဒု-ဥက္ကဌ	တၠဂုဏ်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တသြဘာသ (မဟာဂန္ထဝါစက ပဏ္ဍိတ)	ရာမညနိကာယ ဘာရုၚ်ဒါန်
၄	ညးရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု	ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တဝိသုဒ္ဓါစာရမဟာထေရ်	ရာမညနိကာယ ဘာရာမည
၅	ညးရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု	ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တသောဘဏမဟာထေရ် (မဟာသဒ္ဓမ္မဇောတိကဓဇ)	ရာမညနိကာယ ဘာမ္ၚဵုအံၚ်ဇၞး

ဂကောံနာယက တၠဳပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်

လၟေၚ်	တာလျိုၚ်	ယၟု	ဘာ
၁	အ္စာဖျေံလိက်	တၠဂုဏ်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တဉာဏပါလ	ရာမညနိကာယ ဘာရာမည
၂		တၠဂုဏ်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တဇောတိက	ဘာရာမညနိကာယ
၃		တၠဂုဏ်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တပဏ္ဍိတ	ဘာရာမညနိကာယ
၄		တၠဂုဏ်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တခေမိန္ဒ	ဘာမ္ၚဵုအံၚ်ဇၞး
၅		တၠဂုဏ်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တတေဇောဘာသ	ဘာကျာ်
၆		တၠဂုဏ်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တဇောတိပါလ	ဘာကျာ်
၇		တၠဂုဏ်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တမေဓာနန္ဒ	ဘာရုၚ်ဒါန်

ရဴသာ်ဝွံ ဂကောံနာယကတၠဳပိုန်သၚ် (၁၂) ဇကု ကေုာံ ဂကောံဂေါပကကျာ် ဗၞတ် (၉၆) တၠတံညးဂမၠိုၚ် သွက်ဂွံကေတ်တာလျိုၚ် ကၠောန်ၜိုတ်ဝေယျာဝစ္စ ကျာ်စေတဳဂှ် ဖျေံတာလျိုၚ်အိုတ်ရ။

ဗီုဒုၚ်ဒါန် သွက်ဂွံခၞံကၠောန်က္ဍိုၚ်ကျာ်

သွက်ဂွံပူဇဴ က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ် ခၟောမ်ဗိုတ်ထဝ် ဗ္တကဗၠိက်ထဝ် လလောၚ်တြးဏာ အလုံမွဲရးနိဂီု။ သွက်ညးတၠသဒ္ဓါဂမၠိုၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ဂလာန်ပရိုၚ်တုဲ နကဵုသဒ္ဓါစေတနာထတ်မြဟ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကဵုဒါန် သွက်က္ဍိုၚ်ကျာ် ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ်ရ။ နူကဵုဂိတုခ္ဍဲသဳ စဵုကဵုစိုပ်ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်ပေၚ် လုကဴ (၈) ဂိတုဝွံ သွက်ဂွံခၞံကၠောန်က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ် ကလိဂွံဝတ္ထုရတ်ဗၞတ်ကိုဋ်ပိလ္ၚီပြၚ်ရ။ ညံၚ်ရဴကျာ်စေတဳကေလာသ ဓါတ်သာ်ဂမျိုၚ်ဇၞော်ကဵုပိုန်ဣဒ္ဓိကဵု သဒ္ဓါစေတနာ ဒါယကာတံညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ထေက်ကဵုဒးသ္ပအမ်သဝ် ဗွဲမလောန်ရ။

ဗီုပ္တိတ်ဇြဟတ် သွက်ဂွံခၞံကၠောန်က္ဍိုၚ်ကျာ်

သွက်ဂွံကၠောန် က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ်ဂှ် အတိုၚ်မဖျေံလဝ်တာလျိုၚ်ဂှ် ကၠောန်တဴအိုတ်ရ။ သွက်က္ဍိုၚ်ကျာ် ဂွံအာစိုပ်ဒတုဲပြဟ်ဟ်မာန်ဂှ် ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တသောဘဏ နူဘာမ္ၚဵုအံၚ်ဇၞးဂှ် ညးက္ညပြာပ်တိုန်အာ ဍုၚ်လ္ဂုၚ်တေံ ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ဝါရ။ သွက်ဂွံပ္တိုန်က္ဍိုၚ်ကျာ် ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်ပေၚ်တေံမာန် ချပ်စကဵုညးကၠောန်က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ်တေံအိုတ်ရ။ ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိအနုဘဴ ကျာ်စေတဳဓါတ်သော်ဂမျိုၚ်ဝွံတုဲ လုကဴၜါဂိတု ဟွံလအ်မွဲသာ် က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ် ခၟောမ်ဗိုတ်ထဝ် ဗ္တကဗၠိက်ထဝ်တံဂှ် ခၞံကၠောန်အာစိုပ်ဒတုဲ ဗွဲမဒးရးသီုဖအိုတ်ရ။ ကိစ္စခၞံကၠောန်က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ် အာစိုပ်ဒတုဲတုဲ သွက်ဂွံဒုၚ်ဖျဴနၚ် ဍုၚ်လၟိုၚ်ဏအ်ဂှ် သ္ပသ္ကိုပ်ကဵု တၠဳပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဒါယကာဂကောံဂေါပကဂမၠိုၚ် ဆက်ပ္တိတ်ဇြဟတ်ပၠန်ရ။

ဗီုက္ညဒုၚ်ဖျဴနၚ်က္ဍိုၚ်ကျာ် နူဍုၚ်လ္ဂုၚ် စဵုကဵုစိုပ်ဍုၚ်လၟိုၚ်

သွက်ဂွံက္ညဒုၚ်ဖျဴ က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ်ဂှ် တၠဳပိုန်သၚ် ကေုာံ ဒါယကာတံညးဂမၠိုၚ် ဖန်ဖက်လဝ်ၜါဂကောံရ။ ဂကောံဒုၚ်က္ဍိုၚ်ကျာ် ပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ် ကေုာံ ဂကောံဒုၚ်က္ဍိုၚ်ကျာ် ပ္ဍဲဍုၚ်မတ်မလီုတေံ ဒှ်(၂) ဂကောံရ။ ညးရေၚ်တၠုၚ်ဖဵုလ္ပာ်ခမဳသၚ်တံဂှ် သ္ပသ္ကိုပ်သ္ကကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တသောဘဏ နူကဵုဘာမ္ၚဵုအံၚ်ဇၞးတုဲ တၠဂုဏ်အ္စာဘဒ္ဒဉာဏပါလ တၠဂုဏ်အ္စာဘဒ္ဒန္တတေဇောဘာသ မွဲဟာန်ကေုာံ ဒါယကာဂကောံဂေါပကတံဂှ် တိုန်အာဍုၚ်လ္ဂုၚ်တေံရ။

ဂကောံခမဳသၚ်ဂမၠိုၚ် နကဵုယာန်ကွဳကြဝိထဝ်ဂှ် က္ညဖျဴနၚ်က္ဍိုၚ်ကျာ် ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်သာသနာ (၂၅၄၇) သၞာံ၊ သက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၃၆၅) သၞာံ၊ ဂိတုပုဟ် (၁၄) မံက်ဂှ် ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်မတ်မလီုရ။ ခမဳသၚ် ကေုာံ ဒါယကာဂကောံဒုၚ်က္ဍိုၚ်ကျာ် ပ္ဍဲဍုၚ်မတ်မလီုတေံလေဝ် စဳရေၚ်ပြုပြောၚ်ကွဳစက်ဇၞော်သၟတ်တုဲ သွက်ဂွံဒုၚ်ဖျဴနၚ်က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ်ဂှ် နူကဵုဍုၚ်လၟိုၚ်တိုန်အာဍုၚ်မတ်မလီုတေံအိုတ်ရ။ ဒုၚ်ဗဵုလ္ၚောဝ်သ္ပပူဇဴ ပ္ဍဲဘာဗ္ဂေါပရိယတ္တိမန် အရာပ်ကုန်သီ ဍုၚ်မတ်မလီု ဗၞတ်မွဲဗ္တံတုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲယး (၁၅) မံက်ဂှ် ဂကောံခမဳသၚ် ကေုာံ ဒါယကာဂမၠိုၚ် သီုမအိုဟ်တၟိုဟ်မိပ်တဴအိုတ်ဟေၚ် သိုက်က်သြဳသြဳက္ညဒုၚ်ဖျဴနၚ်က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ် စဵုကဵုစိုပ်ဌာနဒဵုပြာန် ဌာန်ဍုၚ်လၟိုၚ်ဏအ်ရ။

ဗီုပ္တိုန်က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ် ခၟောမ်ဗိုတ်ထဝ် ဗ္တကဗၠိက်ထဝ်

သ္ပတမ်နူဂိတုပုဟ်ပေၚ် အခိၚ်က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ် စိုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်လၟိုၚ်ဏအ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ် ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်ပေၚ် ဂကောံမဟာဇန်ဂမၠိုၚ် နူကဵုပန်ဒိုဟ် ဒ္စာံဌာန် ပြာပ်ကၠုၚ်စိုပ် ဗဵုလ္ၚောဝ်သ္ပပူဇဴ က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ် ဟွံပိုတ်သ္ကုတ်အိုတ်ရ။

ညးတၠသဒ္ဓါတံကီုလေဝ် နကဵုသဒ္ဓါစေတနာ မဗုသ္အးကဵုတဴဒါန် ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲရ။ သီုကဵု ဗဵုလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်ဟွံဖဲ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၇ သၞာံ၊ သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၅ သၞာံ၊ ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်ပေၚ်ဂှ် နကဵုကွဳစက်စက္ကရတ်ဒေဝတဴ မွဲဘုံတုဲမွဲဘုံပၠန် စဵုကဵုဒ္စိတ်ဘုံ ပ္တိုန်က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ် ကုကျာ်စေတဳကေလာသ ဂွံအာစိုပ်ဒတုဲ ဗွဲမအံၚ်ဇၞးရ။

ပ္ဍဲကဵုတ္ၚဲသ္ပသဘၚ် ပ္တိုန်က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ်ဂှ် နကဵုဂကောံခမဳသၚ် မက္ညနိမန်လဝ်တံဂှ်ကီု ဂကောံမဟာဇန် မပြာပ်ကၠုၚ်စိုပ် နူကဵုဍုၚ်ကွာန် ဌာန်ဒေသတၞဟ်ဟ်တံကီု ဂကောံခမဳသၚ် မဟာဇန်နူကဵုဍုၚ်လၟိုၚ်ဏအ်ကီု ပေၚ်က္ဍတ်တဴအလုံမွဲ အရှာံကျာ် စဵုကဵုဖျေံဇိုၚ်ဟွံဂွံ ဒှ်အာရ။ ဂကောံခမဳသၚ်တံကီု ဂကောံမဟာဇန်တအ်ကီု သီုကဵုမအိုဟ်တၟိုဟ်မိပ်တဴစိုတ်ဟေၚ် ဗဵုလ္ၚောဝ်သ္ပပူဇဴ ဂြုဂြုဂြီဂြီအိုတ်ရ။

ပ္တိုန်က္ဍိုၚ်ကျာ်ထဝ် အာစိုပ်ဒတုဲတုဲ ဗီုစရိုဟ်ဍာ်ဗပါ်တိ

ပ္ဍဲကဵုတ္ၚဲဖဝ်ရဂိုန်မွဲစွေက် အခိၚ်နူဂယးပြဟ်ဂှ် ဖ္ဍောတ်သ္ပပူဇဴ ပ္တိုန်အနေကဇာတုဲ ကဵုဒါန်ပရိက္ခရာဒ္စာံ ကုခမဳသၚ် အလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်ဗၟာ မက္ညနိမန်လဝ်တံဂှ်ရ။ ကြဴနူဂှ် ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘာမ္ၚဵုအံၚ်ဇၞး ဘဒ္ဒန္တသောဘဏ ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵုဂှ် စဝ်စရိုဟ်ဍာ်ဇိုန်ပိုန်ဏာဓရ်ကုသိုလ် မဂွံပ္တုဲလဝ် အလုံအိုဿီုတံရ။

အိုတ်ကဵုဂကောံသတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် ကဵုဂွံမိပ်စိုတ်အိုဟ်တၟိုဟ် ဒုၚ်ကေတ်သာဓုကာတုဲ သြဝ်ဂွံဒှ်တသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ၜါပြကာအိုတ်ညိအဴ။

ဂကောံဂေါပကကျာ်ကေလာသဂမၠိုၚ်

လၟေၚ်	ယၟု	ဂုဏ	ဘာ
၁	ဘဒ္ဒန္တအိန္ဒကမဟာထေရ်	ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ	ရာမညနိကာယ ဘာရုၚ်ဒါန်
၂	ဘဒ္ဒန္တဂုဏာလၚ်္ကာရမဟာထေရ်	ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ	ရာမညနိကာယ ဘာကျာ်
၃	ဘဒ္ဒန္တသြဘာသမဟာထေရ်	တၠဂုဏ်အ္စာ	ဘာရုၚ်ဒါန်
၄	ဘဒ္ဒန္တဝိသုဒ္ဓါစာရမဟာထေရ်	ကျာ်ဇၞော်အ္စာ	ဘာရာမည
၅	ဘဒ္ဒန္တသောဘဏမဟာထေရ်	ကျာ်ဇၞော်အ္စာ	ဘာမ္ၚဵုအံၚ်ဇၞး
၆	ဘဒ္ဒန္တဉာဏပါလ	တၠဂုဏ်အ္စာ	ဘာရာမည
၇	ဘဒ္ဒန္တဇောတိက	တၠဂုဏ်အ္စာ	ဘာရာမည
၈	ဘဒ္ဒန္တခေမိန္ဒ	တၠဂုဏ်အ္စာ	ဘာမ္ၚဵုအံၚ်ဇၞး
၉	ဘဒ္ဒန္တတေဇောဘာသ	တၠဂုဏ်အ္စာ	ဘာကျာ်
၁၀	ဘဒ္ဒန္တပဏ္ဍိတ	တၠဂုဏ်အ္စာ	ဘာရာမည
၁၁	ဘဒ္ဒန္တမေဓာနန္ဒ	တၠဂုဏ်အ္စာ	ဘာရုၚ်ဒါန်
၁၂	ဘဒ္ဒန္တဇောတိ	တၠဂုဏ်အ္စာ	ဘာကျာ်

ကျာ်ဇၞော်အ္စာ တၠဂုဏ်အ္စာ (၁၂) ဇကု၊ ကေုာံ ဥပါသကာခရှ် (၉၆) တၠ၊ မၚ်မွဲလဟဵုပ္တိုန်ဒၟံၚ် ကျာ်စေတဳကေလာသ ဓါတ်သော်ဒ္စာံတၞုၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်လၟိုၚ်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ် ခန်လွာဍုၚ်မန်ရောၚ်။

• ဗီုရုပ်စေတဳကျာ်ကေလာသ ဍုၚ်လၟိုၚ်
• 
• 
• 
• 
• 
• 

နိဿဲ

လိက်အုပ် - ဝၚ်ဓါတ်ကျာ်ကေလာသ၊ ဍုၚ်လၟိုၚ်