သြန်
မၞိဟ်တြေံတေံဟီု "သြန်" ဂှ် "ရတ်- အရာဗပေၚ် လုပ်ဇြုၚ်ကဵုစိုတ်
မၞိဟ်တၟိဏအ်ဟီု "သြန်" ဂှ် "ကပေါတ်အကြာ အရာလုပ်သၠုၚ်ကဵု တၚ်စၟဳ"
"သြန်" နွံမုက်ဂေါဝ် ရုပ်ပရေံလေဝ် ဒှ်ရုပ်ကျေဝ် သမၠီုလေဝ် ဂွံမံၚ်ဒၞဲါသၠုၚ်၊ ညးဒ္ဂေတ်စရိုတ် သိက္ခာ မၞိဟ်လီုလေဝ် ညးတၞဟ်ဟီုထိုၚ်သး ဟိုတ်နူသြန်ဂၠိုၚ်။
လောကမၞိဟ်တအ် တုဲတဴကဵု "သြန်"ရ။
"ဗၠေတ်" "ဒး" ဂှ် ကဵုမံၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်ကဵု သြန်ရ။
သြန်ဂှ် ဒှ်စရာဲမၞိဟ်ခိုဟ်အိုတ်ရ။ ဂွံကလိဂွံသြန်ဂှ် ဂၠာဲဝါတ်မံၚ်၊ ဂွံလဝ်တုဲ ဂွံကလေၚ်ထိၚ်ဒဝ် ဍေံဂွံတန်ဂှ် သာတုဲ ဇြိုၚ်ရ။ မၞိဟ်သြန်ဂၠိုၚ်ဂှ် စပကောံကၠုၚ် နူၜဲ မူ ဒ္ကေဝ်ရ။
ခေတ်သၞောတ်သြန်ဍုၚ် တ္ၚဲဏအ် သုၚ်စောဲရပ်စပ် ၜဲ မူ ဒ္ကေဝ် ဟွံမွဲရ။ သြန်ဍောတ်အိုတ် လၟုဟ်ဆဵုမံၚ်တၞး ၅၀-၁၀၀ မွဲကၠံရ။
ဒးထိၚ်ဒဝ်နူ တၞးတအ်ဂှ်ရ။
"ဝ" ဟွံမွဲ "ဝိ" ဟွံဒှ်။ ပလေဝ်ဒါန်
မွဲဒကေဝ် ဟွံမွဲ ၜါဒကေဝ်ဟွံကၠုၚ်၊ သွက်သြန်ဂွံကောံ ဠက်ကိုဋ်ဂှ် ဒးပကောံကေတ် နူဒကေဝ်တေံဏောၚ်၊ ပညာထိၚ်ဒဝ် ကောပ်ကာဲသြန်ဂှ် ဒးလ္ၚတ်လဝ် ထေက်ရောၚ်။ သာတုဲ ဒးသုၚ်စောဲဗဂေတ် အုပ်ဓုပ်သြန် စုတ်ပ္ဍဲဘဏ်တိုက်မွဲမွဲ၊ လ္တူနူဂှ် သၞောတ်ခံက်ဖျာ သတံက်သာတုဲ ထေက်ကဵုဒးတီလဝ်။
ဂလာန်ညးတမၠာ မၞိဟ်ခေတ်တြေံတအ်ဟီုလဝ်ဂှ် သြန်ဂှ် ဒးပကောံ "နဲဂြုန် ဒက်သ္ၚိ" ရောၚ်၊ စၟဂြုန် ၜိုန်ဇကုဍေံဍောတ် ၜိုန်ကိတ်လဝ်တိအောန်ကီုလေဝ် ကာလဒှ်ကၞအ်ဍေံဇၞော်မံၚ်ကွေံကွေံ။ မၞိဟ်တံ ပကောံသြန် ဗီုဂြုန်ဒက်သ္ၚိမ္ဂး ဟွံလောဲ ဒှ်ဟွံမာန်ရ။ သြန်နွံမ္ဂး ဂွံဒုၚ်သ္ဍိုက်ဆာန် အလုံညးဖအိုတ်ရ။ ပံၚ်ကဵုကလောကောဒေံ ဂွံဖအိုတ်ရ။ သ္ကံရဲ မိဿဟာဲလေဝ်ဂၠိုၚ်၊ နာံမြိုၚ် ဝုတ်ဒိုဟ်လေဝ်သၠဲ။
ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် အထေၚ်ဇၞော်ကဵုဇကုဂၠိုၚ်တုဲ တမ်သဇိုၚ်ဗၠးအာ ရပ်စပ်သြန် ဟွံမၚ်မွဲသၞောဝ်၊ သြန်တိတ်ဂၠိုၚ်အာ နူသြန်လုပ်၊ ဟွံစွံၚုဟ်မးကဵုသြန် ဖအိုတ်အခိၚ် ဖအိုတ်ထောံသြန် ဒၞဲါဝိုၚ် KTV မိပ်လဟိၚ်ကာမ ဝိုၚ်ဇြဳဘဳယာ၊ ဗက်အာရီုမိပ်ဂၠိုၚ် ညာဏ်ပညာအောန်စှေ် လညာတ်က္ဍန်ဂြက်ကၠုၚ်၊ ကသပ်ပြဲပြဲဟွံချပ်။
အိုတ်ကၞောတ် သြန်ရပ်စပ်ဟွံမွဲ၊ ဒှ်ပဋိပက္ခအိန်ထံၚ်၊ ၜုၚ်တက် သေက်ဇဵု ပွဳပွိုၚ်ကောန်ဇာတ်တံ အာစိုပ်ဒဒိုက်အိုတ်ရ။ ဟိုတ်နူဇကုရပ်စပ်သြန်လုပ်တိတ် ဟွံထိၚ်ဒဝ် မၚ်မွဲဟွံလေပ်ရ။ ဂကူဟွံထိၚ်ဒဝ် ဟွံမၚ်မွဲသြန်ဂှ် ဒှ်ဂကူဝါတ်ကျာတ် လ္တူဂၠးဏအ်ရ။
ဂကူမန်ပိုယ် လ္တူမၞိဟ်ဂၠးတိဏအ် နွံမံၚ်ကဆံၚ်လၟိဟ်ဂၞန်မူစိရော ထေက်ကဵု ဒးသပေါတ်ရံၚ်ရ။ မူလဗဳဇ ဂကူမန်ပိုယ်ဂှ် ဂွံစၜိုဟ် မံၚ်ၜိုဟ် တိက်ၜိုဟ် ကၠောန်ၜိုဟ်ရ။ အခိၚ်ဂွံကၠောန်ၜိုဟ်ဂှ် တ္ၚဲယးတိတ်အာဝါဗ္ၚ ဂူယာ ကၠအ်သွဝ်တုဲ သဝ်တ္ၚဲကလေၚ်စဴသ္ၚိ၊ စတုဲတိက် တ္ၚဲယး တ္ၚဲကဠဳ ဗီုဂှ်ပၠန်၊ ဟိုတ်နူဟွံဂစာန် ဂၠာဲသြန်၊ ဟိုတ်နူ ဟွံကၠိုဟ်ခၠၚ် နဲကဲပညာဂၠာဲသြန်တုဲ ဒှ်ဂကူဝါတ်ကျာတ် အေၚ်ကၠောဝ်မံၚ် ဟွံသေၚ်ကီုလေဝ် ဒှ်သေဌဳတၠသြန်ဂှ် လၟိဟ်မၞိဟ်နွံအောန်လောန်ရ။
ယၟုသေဌီ ဗီုနာဲအံက်ဂှ် ပ္ဍဲခေတ်ဂတမတ်ဏအ် သေဌဳမန်ညးဂှ် ဂွံဒုၚ်ယၟုရော၊ သေဌဳနာဲအံက်ဂှ် ညးလောဲတုဲ ညးမၚ်မွဲဂကူ မၚ်မွဲသာသနာမန် ညးကၠောန်သွက်ဂကူမန်တအ် ဂွံဒှ်တသိုက်ဏောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဝၚ်သေဌဳဂှ် မံက်မံၚ် ပ္ဍဲဝၚ်ဂကူမန်၊ သေဌဳဂကူမန် ပ္ဍဲခေတ်ဍုၚ်ပြံၚ်သၠာဲဏအ် ဒုၚ်ယၟုသေဌဳမန်တုဲ ဖျေံဗီုကမၠောန်၊ လးထ္ၜးဂၠံၚ် နဲကဲဂၠာဲပကောံသြန် သိုၚ်ခၞံရုၚ်စက် သွက်ဂကူမန် ဂွံၜေတ်လုပ်အကြာ ခေတ်တဴတက်ဏအ်ညိ။
ဂွံဂွံသြန်ဂှ် ဂၠာဲဍေံဟွံလောဲသွာ၊ ဂမြၚ်ညာဏ်ပညာ တော်ချပ်ဗ္စာနွံဟေၚ် ဂၠာဲဍေံဂွံလောဲရ။ သာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် ဂစာန်ကၠောန်ကဵုဍာ်ဓတ် ပဠက်သက်က်ဂှ် ဂွံသြန်ဗၞတ် ကောန်ဇာတ်စ ရုမ်ဂပ်ဓဝ်ရ။ ဂွံစိုပ်ကဆံၚ် သေဌဳဘဳလျာန်နာတၠဓနဂှ် ဒးသုၚ်စောဲညာဏ်ပညာ ဒးညာတ်လဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် ဒးတော်ချပ်ဗ္စာ လ္တူသၞောတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကေုာံ ခံက်ဖျာရာနွံပၟိက်ဂၠး အခိၚ်ဍာံဍာံ ဒးဒှ်ဏောၚ်။ ရံၚ်ကဵုဂကူမန်တံ ဂွံပိုၚ်ပြဳလဝ် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တ္ၚဲဏအ် ကၠအ်ဗ္ၜိုတ်တၞံမွဲဠက် ၜါဠက်နွံကၠုၚ်ရ။ ဆ္ဂး ဗ္ၜိုတ်တိတ်နူ ကၠအ်ဇကု ဒးမံၚ်အလဳ ကဵုရဲရာန်ဂကူကြုက် ဂလာ ကဝ်ရဳယာ တအ်ဖိုဟ်။ ၜိုတ်ၚုဟ်ဍေံကဵုဟေၚ် ဇကုဂွံ၊ ဍေံဟီုၚုဟ်ဗၜိုတ် ဟွံမွဲပတှေ်၊ ၚုဟ်ဗ္ၜိုတ်ယအ် ဒးဒုၚ် ဣညအ်ဂှ် ဒှ်လက်သဏ် ကၠောန်ဒြပ် ဟွံဒှ်ဏီရ။ ဟွံကၠိုဟ်ကေတ်နဲကဲဂၠာဲပရၚ်ပိုန်ဒြပ်ဏီ ဟီုစထေက်ရ။
ကြုက် ဂလာ ရာန်ကူဂတး သွံရာန်ဗ္ၜိုတ်တံဂှ် ပ္ဍဲကၠအ်ဗ္ၜိုတ် မုတမ်ရိုဟ် ဍေံဟွံဒးပ္တိတ်၊ ဍေံကေတ်ဏာ ပရဲလ္တူဇကုသက်က်ရ။ ဍာံဍာံ ဇကုဟွံဒးအာသွံကဵုဍေံ အလဵုဍေံ ဒးကၠုၚ်ရာန် ဗ္ၜိုတ်ပ္ဍဲဇကုဏောၚ်။ နဲကဲဂၠာဲသြန်သာ်ဝွံ ဂကူမန်တအ်ဂၠာဲအိုတ်ညိ။
"ဒြန်မန် ကဵုနွံပ္ဍဲတဲမန်" မာန်မ္ဂး ပလေဝ်ဒါန်
မာန်မ္ဂး ဒှ်မံၚ်ကဆံၚ်သေဌဳရ"
သြန်ဝွံ ဍေံဟွံမွဲလေဝ် ဟွံခိုဟ်၊ နွံပၠန်လေဝ် ဒးစွံလဝ်သတိ ဇၞော်ဇၞော် ဒၟာနူဍေံ မၞိဟ်တံ ဘဝလီုမာန်၊ သြန်ဂှ် ကာလဂၠာဲပကောံဍေံ ဂွံဟွံလောဲ ကွေံကွေံ၊ ဆ္ဂး ယဝ်ပတိတ်ဇြဟတ် ဂၠာဲကွေံကွေံမ္ဂး မၞိဟ်တံဂွံကၠုၚ်သြန်ဖအိုတ်ရ။ ဍေံနွံဟေၚ် ဘဝစသုၚ် ဗိုက်လတက် ရုမ်ဂပ်ရ။
လ္တူနူဂၠာဲသြန်ဝါတ်ဂှ် ဂွံဍေံတုဲ ဂွံထိၚ်ဒဝ် ပကောံဍေံဂှ် သာတုဲ ဝါတ်ဂၠိုၚ်ကဵုဆဏီရ။ သြန်ဝွံ ဟိုတ်နူတၞဟ်ဟ်တုဲ ညံၚ်ရဴဂၠာဲနၚ်ဍေံ ဂွံကီု၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်တံဂှ်တုဲ ဍေံမံၚ်ပ္ဍဲတဲ မၞိဟ်ဟွံလအ် ဍေံတိတ်အာပၠန်ရ။ ဗီုဍေံအာလောဲလောဲဂှ် ဒးဂၠာဲဍေံ ညံၚ်ဂွံလောဲလောဲပၠန်ဏောၚ်။
တိမွဲကၠအ် ဂၠာဲဂွံၜါကၠအ် ထိၚ်ဒဝ်မာန်ကဝက်မ္ဂး သၞာံလအ်ကၠုၚ်မ္ဂး မၞိဟ်ဂှ် စိုတ်ကဆံၚ်ဘဝသေဌဳမာန်ရ။ မၞိဟ်ဂၠာဲသြန်ဂှ် ဟိုတ်နူပကောံ ထိၚ်သြန်လေပ်ဂှ်ရ ဒှ်အာမၞိဟ်သေဌဳ ဂၠိုၚ်ကဵုသြန်ထဝ် ဂၠာဲကၠောန်သြန် လွဳပရာစိုတ်ဍန်န်မ္ဂး သြန်ဂှ် ဍေံဟွံကၠုၚ်ဇရေၚ်မၞိဟ်ဂှ်ရ။
ဗုဒ္ဓဘာသာဂှ် ဒှ်ရဲပတှေ် ကံအတိက်တုဲ ညးလ္ၚဵု ကံအတိက် ပါကၠုၚ်ကရောံ ဘဝခိုဟ်မ္ဂး ကၠောန်ညိညိ ဂွံဂၠိုၚ်ၚ်လေဝ် ကေၚ်ဆဵုလဝ်နွံရ။ ဆ္ဂး ကံပစ္စုပ္ပန် မၚ်မွဲလဝ် ဟွံခိုဟ်မ္ဂး (ဝါ) စသုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ် ဗက်အာရီုမိပ် သက်က်မ္ဂး ပိုန်ဒြပ်ဂွံနၚ် နူကံအတိက်တေံ အာဍာ်ဇမၠိၚ်ဟွံမာန် ဒးဆောံလေၚ်အာဖအိုတ်ရ။