အေန်သတဳကျုတ် (institute) မွဲဂှ် ဒှ်ဂကောံ မဒက်ပတန်လဝ် နကဵုတင်ရန်တၟအ် ကမၠောန် မဆေင်စပ် ကုအရာမွဲမွဲရ။ ဗွဲမဂၠိုင်မ္ဂး ဂကောံ သုတေသန မဒက်ပ္တန်လဝ် သွက်ဂွံကၠောန်ပ သုတေသန ပ္ဍဲက္ဍိုပ်လိက် မပတၟေင် ကုပရူမွဲမွဲတအ်ဂှ် ညးကော်စ အေန်သတဳကျုတ်ရ။ ပါဲနူဂှ်တုဲ အေန်သတဳကျုတ်ဂှ် ဂကောံတၠပညာသွာင်မွဲမွဲ ဟွံသေင်မ္ဂး ဂကောံပရေင်ပညာ မပ္တံကဵု ဘာဗတောန်လိက်တအ်လေဝ် ဒှ်မာန်ကီုရ။ မအရေဝ် အေန်သတဳကျုတ်ဂှ် ကၠုင်နူ မအရေဝ် လေတ်တေန် institutum မဂွံအဓိပ္ပါယ် "facility ပစ္စယ်" ဟွံသေင်မ္ဂး "habit အခိုက်အလိုက်"; မကၠုင်နူ မကြိယာ instituere မဂွံအဓိပ္ပါယ် "build သြိုင်"၊ "create ခၞံ", "raise ကတဵုဗဒှ်" ဟွံသေင်မ္ဂး "educate ကဵုပညာ/ဗ္တောန်" ရ။

ဍုင်လ္ၚဵုဂှ်မ္ဂး အေန်သတဳကျုတ်ဂှ် မဒှ်ဌာနလစှ်ေ ဘာတက္ကသိုလ် ဟွံသေင်မ္ဂး အေန်သတဳကျုတ် သွက် ပရေင်ပညာကဆံင်လတူ၊ ဟွံသေင်မ္ဂး နကဵုဂကောံ မဒက်ပတန်လဝ် နကဵုဌာနဂမၠိုင် ဟွံသေင်မ္ဂး ဂကောံအဝဵုအသဳ ပရေင်ပညာ ဗီုကဵု "university Institute တက္ကသိုလ်အေန်သတဳကျုတ်"။ ဍုင်လ္ၚဵု ဗီုကဵု ဍုင်ကိုဝ်ရဳယျာ ကဵု အိန္ဒိယဂှ်မ္ဂး ဘာဂှ် ကော်စ အေန်သတဳကျုတ်ရ။ ပ္ဍဲသပိန်ဂှ် ဘာတန်ဒေါဝ်ဂှ် ကော်စ အေန်သတဳကျုတ်ရ။

ကၟိန်ဍုင် ဨကရာဇ်/ဗြိတိန် ကေုာံ Isle of Man ပလေဝ်ဒါန်

ပ္ဍဲကဵု ကၟိန်ဍုင်ဨကရာဇ် ကေုာံ ဍုင်Isle of Man တအ်ဂှ် မအရေဝ် အေန်သတဳကျုတ်ဂှ် စဵုဒၞာလဝ်တုဲ ဂကောံ ကေုာံ ကမ္မဏဳတအ်ဂှ် ဆဂကောံ မကၠောန်ကမၠောန်သုတေသန နကဵု ကဆံင်လတူ ဟွံသေင်မ္ဂး ဂကောံတၠပညာ ပညာကဆံင်လပါ်လတူတအ်ဟေင် အခေါင်စကာ ယၟု အေန်သတဳကျုတ် ဂွံရ။

နိဿဲ ပလေဝ်ဒါန်