င္ၚိုဲသိင်၊ နာဲ
နာဲင္ၚိုဲသိင် (Burmese; နိုင်ငွေသိမ်း)(မာတ် ၁၉၊ ၁၉၂၃ - အံက်တဝ်ပါ ၂၊ ၂၀၁၈) (နာဲၚိုဲတိင်) ဝွံ ဒှ် က္ဍိုပ်သကိုပ် ပၠန်ဂတး သွက်ဗၠးၜးဂကူမန်၊ က္ဍိုပ်သကိုပ် ကောန်ဍုင်အရင်ဂမၠိုင် ညံင်ဂကူကောန်ဍုင်အရင် သီုဖအိုတ် ဂွံဂွံ အခေါင်တုပ် ရေင်သကအ်၊ မပၠန်ဂတး နကဵုနဲကဲ လွပ်လွဟ်ကီု သီုကဵု နဲကဲ အပ္ဍဲသၞောဝ်ရ၊၊
| နာဲင္ၚိုဲသိင် | |
|---|---|
 ဗီုရုပ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ကာလမပေင် အာယုက် (၈၀) | |
| သၠးဂၠံဂဝ် |
မာတ် ၁၉၊ ၁၉၂၃ ကွာန်ထိုင်အာင် |
| စုတိ |
အံက်တဝ်ဗါ ၂၊ ၂၀၁၈ (အာယုက် ၉၅) ဍုင်လ္ဂုင် |
| ဂကူ | ဂကူမန် |
| မဒယှ်တဴ | က္ဍိုပ်သကိုပ်ကောန်ဂကူမန် |
| အံက် | နာဲသာဒွန်အံင် မိၚိုဲသုင် |
နူဘဝသၟတ်ကွးဘာတန်သမၠုင် ပ္ဍဲဍုင်ဖျာပုင်ဂှ် စချဳဓရာင် ဒစဵုဒစးကၠုင် သၞောဝ်ဝါဒ မအုပ်ဓလီု ဂကူညးတၞဟ် မဒှ်သၞောတ် ကဝ်လဝ်နဳ ကုအလဵုအသဳအင်္ဂလိက်ရ၊၊ ကာလ ပၞာန်ဂၠးတိအလန်ဒုတိယ အဃောမတိုန်ဒၟံင် ကဝ်လိက်ဂျေပ်သေန်ဂှ်ကီု သီုကဵု ဘဝကွးဘာတက္ကသိုလ်ဂှ် ဒစဵုဒစးကၠုင် သၞောတ်ကဝ်လဝ်နဳ အင်္ဂလိက်ရ၊၊ ကာလ ကောန်ဍုင်ဗၟာတအ် ဒက်ပ္တန် ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးဍုင်ဗၟာ (BIA) ဂှ် ပါလုပ် ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးဂှ်တုဲ လုကဴပွိုင် (၆) ဂိတု ကေတ်လဝ် တာလျိုင်ဂီုကၠီု ပ္ဍဲဍုင်ကျာ်လာတ်ရ၊၊
ဂျပါန်လုပ်ကၠုင်တုဲ တၞဟ်နဂွံဗတိုက်ကဵု ပၞာန်ဂျပါန် ကာလဒက်ပ္တန် ဒပ်စဵုဒၞာဍုင်ဗၟာ (BDA) ဂှ် နဒဒှ် ဒပ်ဒမၠုက် လတူဍုင်လ္ဂုင်ဂှ် ယိုက်ဂၠေင်ကၠုင်လဝ်ကီုရ၊၊ ပ္ဍဲအခိင်တုပ်ပ်ဂှ် ပ္ဍဲဂကောံဗော်သွးမန် အလုံဍုင်ရာမည မဒှ်ဂကောံမန်ကၠာအိုတ် ပ္ဍဲခေတ်ပစ္စုပ္ပန်ဏအ်ဂှ်လေဝ် ညးလုပ်ချဳဓရာင်ဒၟံင် ပ္ဍဲဒၞာဲအဓိက ဒၞာဲဖက်ဆော/ညးရေင်တၠုင်ဖဵု စဵုကဵုစိုပ် သၞာံ ၁၉၄၈ ရ၊၊ ဂကောံ သွက်ဂွံကလေင်ဒက်ပ္တန် ကွာန်မန် (မွန်စံပြ) ပ္ဍဲဍုင်ဗဂေါဂှ် နဒဒှ် ညးရေင်တၠုင်ဖဵုမွဲ ယိုက်ဂၠေင်လဝ်ရ၊၊
အင်္ဂလိက် ကဵုသၠးပွး ကုဍုင်ဗၟာတုဲ ဟိုတ်က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗၟာတအ် ဟွံကဵုအခေါင် ကုကောန်ဂကူမန် အတိုင်ကောန်ဂကူမန်တအ် မအာတ်မိက်လဝ်ဂှ်တုဲ က္ဍိုပ်သကိုပ်ကောန်ဂကူမန်ကဵု ဗတိုက်ဖ္အောဝ် ဂကောံသၟတ်မန်တအ် ညံင်ဂွံ ဒက်ပ္တန် ဒပ်ပၞာန်မန်ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင်ဝွံ နဒဒှ် မၞိဟ်မရပ်ဇုက် ဗိုင်ဖန်ကဵု လပါ်လက္ကရဴရ၊၊ ဟိုတ်နူဏအ်တုဲ ဒးဒုင်ဖျေဟ်ထံင် ပ္ဍဲထံင်မတ်မလီုရ၊၊ မန်ကဵုကရေင် လုပ်သီဂွံ ဍုင်မတ်မလီုတုဲ ဂွံတိတ်ဗၠးနူထံင်ရ၊၊ စနူဂှ်တုဲ နာဲၚိုဲသုင် ပါလုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲပၠန်ဂတးလွပ်လွဟ် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန်ရ၊၊
ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် သၠာဲထောအ်လွဟ် ကုဒဳမဝ်ကရေသဳဗၟာတုဲ ကၠောန်ကၠုင် ပရေင်ဍုင်ကွာန် သွက်အခေါင်အရာဂကူမန် ကေုာံ ကောန်ဍုင်အရင် ပ္ဍဲဗွိုင်သၞောဝ်ရ၊၊ ပ္ဍဲသဘင်ရုဲမာဲ ၁၉၆၀ ဂှ် လုပ်ဒုင်ရုဲမာဲ ပ္ဍဲဒေသ ဌာန်တွိုပ်သုက်ဇကု ပွိုင်ဍုင်ဘာအင်ကီုလေဝ် ဟွံကလိဂွံဇမၞးရ၊၊ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ပရေင်အခေါင်အရာ ကောန်ဂကူမန် ညံင်ဂွံမံက်ဂတဝ်ဂှ် ဂစာန်ကၠုင်နာနာတုဲ ပ္ဍဲကာလ ကိုပ်ပၞာန်ဗၟာနေဝင်းမသီအဝဵုဍုင်ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ဒးဒုင်ရပ် ဖျေဟ်ထံင်ရ၊၊ ဗၠးတိတ်နူထံင်တုဲ ပရေင်ကလိုက်ကမဵုဍုင် ဒစာမ်ပန်မ ကတဵုဒှ်တုဲ ကာလဒက်ပတန် ဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန်ဂှ် ယိုက်ဂၠေင် နဒဒှ် ဒု-ဥက္ကဌ တုဲ ပ္ဍဲသဘင်ရုဲမာဲ ၁၉၉၀ ဂှ် လုပ်ဒုင် ရုဲမာဲ ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်ဘာအင်ပၠန်ရ၊၊ အလန်ဏအ်လေဝ် ဟွံဂွံကလိဂွံဇၞးရ၊၊ ဗီုအခေါင်အရာမကဵု ၜိုတ်မကၠောန်ဂွံဂှ် ဆက်ကၠောန်အာဒၟံင် သွက်အခေါင်အရာဂကူ စဵုစိုပ်အဝဲဇရာဗျုရ၊၊
ပထမ အဝဲ
ပလေဝ်ဒါန်နာဲင္ၚိုဲသိင် ကတဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဇရေင် မိၚိုဲသုင် (မိငွေသုန်)၊ နာဲသာဒွန်အံင် (နိုင်သာဒွန်းအောင်) ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၁၉၊ ၁၉၂၃၊ ပ္ဍဲကွာန်ထိုင်အာင်၊ မဒှ်ကောန်ဇၞော်အိုတ် ပၞောဝ်ကဵု ကောဒေအ်တြဴတၠတအ်ရ၊၊
စိုပ်အဝဲမံင်ဘာဂှ် မံင်ဘာတန်မူလ ဇရေင်ဘာ ဒဝ်အေတူ ဘာသာကောန်ဍုင်အရင် ပ္ဍဲကွာန်ထိုင်အာင်တုဲ ဘာတန်လဒေါဝ်ဂှ် ဂွံအံင်ကေတ် နူဘာဍုင်ဘာအင်ရ၊၊ ကာလကလိဂွံ အာယုက် (၁၅) ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၃၈ အာမံင် ဘာတန်သမၠုင် ပ္ဍဲဍုင်ဖျာပုင်ရ၊၊
မဒစဵုဒစး ဝါဒမအုပ်ဓလီု
ပလေဝ်ဒါန်ပ္ဍဲအခိင် မဒှ်ဘဝကွးဘာ တန်သမၠုင် ပ္ဍဲဍုင်ဖျာပုင် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၃၈ဂှ် ပရေင်ကလိုက်ကမဵု ကွးဘာ မဒစဵုဒစး သၞောတ်ကဝ်လဝ်နဳ ကတဵုဒှ်တုဲ နာဲၚိုဲသုင် စပါလုပ်ချဳဓရာင်ကၠုင် ပ္ဍဲပရေင်ဍုင်ကွာန် မဒစဵုဒစး သၞောတ် မပမာန်ဂကူမွဲ ကုမွဲ ဗွဲမကတိုင်ကၟဟ်ရ၊၊ သၞာံဂတဂှ် (၁၉၃၉) ပၞာန်ဂၠးတိ အလန်ဒုတိယ စကတဵုဒှ်ကၠုင် ဗွဲကိုပ်ကၠာ ပ္ဍဲယူရောပ်ရ၊၊
စိုပ်သၞာံ ၁၉၄၂ အဃော နာဲင္ၚိုဲသိင် မဒှ်ဒၟံင် ဘဝကွးဘာ ပ္ဍဲကဝ်လိက်ဂျေပ်သေန် နကဵုဘာသာသိပ္ပံဂှ် ပါလုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲပေါဲဗတိုက် ဒစဵုဒစး ဝါဒသမၠဲတိ ဗွဲမကတိုင်ကၟဟ်ရ၊၊ မွဲလပါ်ဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးဍုင်ဗၟာ (Burma Independence Army - BIA) မဒှ်ဒပ်ပၞာန် သကိုပ်ဗိုလ်အောင်ဆန်း မက္ဍိုက်က္ဍိုပ်တုဲ သရာဲပၞာန်ပိစှ်ော (ရဲဘော်သုံးကျိပ်) မဒက်ပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲဘာဝါတ်ပြော် ဍုင်က္ၜင်ကံင်၊ ဍုင်သေံ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၄၁ ဂိတုဒဳဇြေန်ပါ ၂၆၊ မအာကတ်နင် ကွတ်ပၞာန် နူဍုင်ဂျပါန်တုဲ ကလေင်စဴကၠုင်ရ၊၊ ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးဍုင်ဗၟာဂှ် ပံင်တောဲ ကုပၞာန်ဂျပါန် မဒှ်ပၞာန် မရပ်လဝ်ဝါဒဖေတ်သေတ်ဓဇန်တုဲ သွက်ဂွံလုပ်သီဍုင်ဗၟာ နူတဲအင်္ဂလိက်ဂှ် နူစသၞာံ ၁၉၄၂ လပါ်မံက်ဂှ် ဖန်ဇန်ဒၟံင်ရ၊၊ ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးဍုင်ဗၟာဂှ် ဗက်စန်ဒက် မၞိဟ်မၞုံဒေသ မကြပ်ကဵုပယျဵုသေံ ဗွဲတၟေင် ဂကူကောန်ဍုင်အရင် မန်၊ ကရေင်၊ ကရေင်ဍာဲ၊ ဖိက်၊ ထဝါဲတအ် ပါလုပ် ပံင်တောဲ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜး ဍုင်ဗၟာဂၠိုင်ရ၊၊ စိုပ်ဂိတုမေဂှ် ဂျပါန်သီဂွံအာ ဍုင်ဗၟာ နူတဲအင်္ဂလိက်ရ၊၊ သၞာံ ၁၉၄၃ နာဲင္ၚိုဲသိင် ကလိဂွံအာယုက် (၂၀) ဂှ် စလုပ် ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးဍုင်ဗၟာတုဲ ကေတ်တာလျိုင်ဂီုကၠီုဍုင် ပ္ဍဲဍုင်ကျာ်လာတ် (ကျိုက်လတ်) ပွိုင် (၆) ဂိတုရ၊၊ ဍုင်ဗၟာဂွံအာဗၠးၜး နူအင်္ဂလိက်တုဲ ဂျပါန်ဟီုကဵုဗၟာ လၟုဟ်ဍုင်ဗၟာ ဂွံအာ ဗၠးၜး နူအင်္ဂလိက်တုဲရ၊၊ ယၟုမ္ဂး ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးဍုင်ဗၟာဂှ် ဟွံကိတ်ညဳ ကုအခိင်ကာလရ၊၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးဍုင်ဗၟာဂှ် ဒးသၠာဲထောအ်ယၟု ဒပ်ပၞာန်စဵုဒၞာဍုင်ဗၟာ (Burma Defence Army - BDA) ရ၊၊ ကောန်ပၞာန် နူလၟိဟ် မသုန်လ္ၚီဂှ် ကဵုဖျအ်ဖျေဟ် စွံလဝ် ပိလ္ၚီရ၊၊
ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ဂကောံသၟတ်အာရှ နကဵုယၟုပေင်င် (အရှေ့အာရှတိုက် လူငယ်များ အစည်းအရုံး (ဗမာနိုင်ငံ)) သွက်ဂွံသၠုင်ပတိုန် ဍာ်ဒကေဝ်သၟတ် အာရှဂှ် စကတဵုဒှ်ကၠုင် နူ ၁၉၄၂ တေအ်ရ၊၊ ဥက္ကဌ ဂကောံသၟတ်အာရှဂှ် ဒှ် ပုဂံ ဦးဘဂျမ်း ရ၊၊ ကောန်အာရှသီုဖအိုတ် ဒးခိုဟ်စတုပ်ရောင်၊ အလဵုဇကုဂျပါန်တအ် မကရေဲဒၟံင်ကီုတုဲ လတူဂကောံသၟတ်အာရှဂှ် အလဵုအသဳဍုင်ဗၟာကီု သီုကဵု ပၞာန်ဂျပါန်ကဵုဒြဟတ်ရ၊၊ ဂကောံဏအ် ဇၞော်မောဝ်တိုန် မွဲတဲဓဝ်ရ၊၊ အလုံမွဲဍုင်ဂှ် ရုင်ဒှ်အာ (၆၀၀)ပြင်တုဲ ကောန်ဂကောံ သီုဖအိုတ် နွံ (၇၀၀၀၀) ပြင်ရ၊၊ နာဲၚိုဲသုင် လုပ်ချဳဓရာင် ပ္ဍဲဂကောံဏအ်ရ၊၊
ဂျပါန် လုပ်သီဂွံဍုင်ဗၟာတုဲ ဍုင်ဗၟာဂှ် နဒဒှ် ဍုင်ဗၠးၜးမွဲ ၜိုန်ရ ဂျပါန် ပအပ်ကဵုလဝ်ကီုလေဝ် အဝဵုအိုတ်သီုဂှ် နွံပ္ဍဲ ပၞာန်ဂျပါန်ဖအိုတ်ရ၊၊ ပၞာန်ဂျပါန် မရပ်လဝ် ဝါဒဖေတ်သေတ်ဓဇန်ဂှ် ညံင်ရဴမဓဇန် ပျဲပျာံဂစိုတ်လဝ် ဂကူကြုက်၊ ဂကူကဝ်ရိယာ ပ္ဍဲကာလ ညးတအ် မလုပ်သီဍုင်ကြုက် ကဵု ဍုင်ကဝ်ရိယာဂှ်ကီု ပရေင်ပျဲပျာံ၊ ဍဵုဍိုက် ညးဍုင်ကွာန်တအ် ဗွဲတၟေင် လတူဂကူကောန်ဍုင်အရင်တအ်ဂှ် စကတဵုဒှ်ကၠုင် ဗွဲမဇၞော်ကဵု ဒြဟတ်ရ၊၊ ဍုင်ဗၟာ သၟဝ်အင်္ဂလိက်ဂှ် ပရေင်ပျဲပျာံ ပမာန်ဍဵုဍိုက်တအ် ဟွံမဲမွဲသာ် ကာလ စိုပ်လက်ထက်ဂျပါန်မှ ဒးဒုင်ဘဲ ပျဲပျာံတုဲ ပရေင်ကလေင်ပၠန် ကုဂျပါန်ဂှ် စကတဵုဒှ်ကၠုင်ရ၊၊ ဂကောံသၟတ်အာရှဂှ် ဒှ်အာ ဂကောံမၞိဟ်အဓိက သွက်ဂွံ တဝ်စၞေဟ်ကဵု ဂျပါန်ရ၊၊ နဒဒှ်ပၞာန်ဓလုက် (ပျောက်ကျား) ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ဗက်ဗတိုက်ပၞာန်ဂျပါန် ပ္ဍဲဍုင်လ္ဂုင်ရ၊၊ ဒပ်မဟာမိတ်အင်္ဂလိက်၊ ဒပ်အိန္ဒိယ၊ ဒပ်ကြုက် လုပ်ဗတိုက် ပၞာန်ဂျပါန် ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၂၇၊ ၁၉၄၅ တုဲ ဒပ်ပၞာန်ဂျပါန် ဒးဒြေပ်တိတ် နူဍုင်ဗၟာရ၊၊ ဂျပါန်တိတ်အာတုဲ ပၞာန်လေဝ် တုဲဒှ်အာ ပ္ဍဲဍုင်ဗၟာရ၊၊
အခေါင်အရာ ကောန်ဍုင်အရင်
ပလေဝ်ဒါန်၁၉၄၅ ပၞာန်တုဲအာတုဲ နာဲင္ၚိုဲသိင် စချဳဓရာင်ကၠုင် ပ္ဍဲ ဗော်သွးမန်အလုံဍုင်ရာမည နဒဒှ် ညးတာလျိုင် မပ္တံကဵု ညးဖက်ဆော/ညးရေင်တၠုင်ဖဵု စဵုကဵုစိုပ်သၞာံ ၁၉၄၈ ရ၊၊ ပ္ဍဲအခိင် မယိုက်ဂၠေင်ဒၟံင် ပ္ဍဲ ဗော်သွးမန်အလုံဍုင်ရာမည ဂှ် ပ္ဍဲပရေင်ကမၠောန် ကလေင်ခၞံကွာန်မန် ပ္ဍဲဍုင်ဗဂေါ အရာပ်စဳပျးမန် (မွန်စံပြရွာ) နာဲချေတ်သောင် မဒှ်ညးပၠတရဴဂန် နာဲၚိုဲင်ဝွံ ယိုက်ဂၠေင် နဒဒှ် ညးရေင်တၠုင်ဖဵုမွဲရ၊၊ ပါဲနူဂှ်တုဲ ဂကောံသၟတ်မန် မလီုလာ်အာ ပ္ဍဲအခိင်ပၞာန်ဂှ် ပၞာန်တုဲအာတုဲ မကလေင်ဒက်ပ္တန်ပတိုန်တၟိပၠန် နာဲသာင်လှာင် (ဥက္ကဌ)၊ နာဲဘုင်နံင် (ညးအုပ်ကာ)ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ပါလုပ် ပ္ဍဲဂကောံကေင်ကာမွဲတၠကီုရ၊၊
တဝ်စၞေဟ် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် နကဵုလွဟ် (၁၉၄၇-၁၉၅၈)
ပလေဝ်ဒါန်
ပၞာန်ဂၠးတိ အလန်ဒုတိယ တုဲအာတုဲ သကိုပ်ဗိုလ်အောင်ဆန်း ပၠတရဴတုဲ ဒက်ပ္တန် ဂကောံသ္ဂံင်ပၞာန်ညးဍုင်ကွာန် (ပြည်သူ့ရဲဘော်အဖွဲ့) ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေန်ပါ ၁၊ ၁၉၄၅ ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင်လေဝ် ပါလုပ် ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ဏအ်ကီုရ၊၊ စိုပ်သၞာံ ၁၉၄၇ ဂိတုဂျူလာင် ၁၉ ဂှ် သကိုပ်ဗိုလ်အောင်ဆန်း ဒးဒုင်ပန်ဂစိုတ် ပ္ဍဲရုင်အလဵုအသဳ ဍုင်လ္ဂုင် မၞုံကဵုဂီုကၠီု ဗွဲမခိုင်ကၠိုက်တုဲ နာဲင္ၚိုဲသိင် ဒေါအ်ဇူထောအ် နူဒပ်ပၞာန်ညးဍုင်ကွာန်တုဲ စဴကၠုင်မံင် ပ္ဍဲမတ်မလီုရ၊၊
သွက်အခေါင်ဂကူမန် (၇) တင် နူဂကောံမန်ကောန်ဍုင်အရင် (မွန်တိုင်းရင်းသားအစည်းအရုံး) တအ် မအာတ်လဝ် အလဵုအသဳ ဖ-ဆ-ပ-လ ဂှ် အလဵုအသဳဗၟာ ဟွံပစၟတ်သမ္တီတုဲ သွက်ဂွံသၠုင်ပတိုန် အသိင်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တုဲ ဒက်ပတန်ပတိုန် ဗော်ကေင်ကာဂကူမန် (မွန်လူမျိုးရေးရာအဖွဲ့ချုပ် (မလရ) တုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၄၇ ဂှ် ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်ကောံဓရီုဇၞော်မွဲ ပ္ဍဲကွာန်ဖအံက်ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ဂွံဒုင်ကေတ် တာလျိုင် ညးအုပ်ကာ ရ၊၊ ဥက္ကဌဂှ် ဒှ် နာဲလှမိုင်၊၊ နဒဒှ် မၞိဟ်စၞး ဗော်ကေင်ကာမန်ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ဂွံအာတိုန်စိုပ် သဘင်သဳကၠဳ ဗော်သွးဂကူကရေင် (KNU) ရ၊၊
လွဟ်ဟွံမဲ ပ္ဍဲတဲမန်မ္ဂး အခေါင်သွက်ဂကူမန် ကလိဂွံဟွံမာန် ညာတ်ကေတ်တုဲ နူဗော်ကေင်ကာမန် ဖန်ဇန်ပကောံကၠုင် သၟတ်မန် သွက်ဂွံ ဒက်ဒပ်ပၞာန်ဂကူမန်မွဲရ၊၊ ဂကောံသၟတ်ဂှ် ပ္ဍဲ ဂိတုဂျူလာင် ၂၀၊ ၁၉၄၈ (ခ္ဍဲသဳပေင်) ဂှ် လုပ်သီကေတ် လွဟ် နူဗဒိုပ်ဗၠာဲသၟိင် ပ္ဍဲကွာန်ဇာသပၠင်ရ၊၊ ပရေင်ကမၠောန်ဏအ်ဂှ် နာဲဗလောန် (ယှိုဲကျေန်) ကဵု နာဲင္ၚိုဲသိင် ဒှ်မၞိဟ် မဖန်ဇန် လပါ်လက္ကရဴတုဲ ညးတအ်ညးၜါ ဒးဒုင်ရပ်ကဵု အလဵုအသဳဗၟာတုဲ ဒးဖျေဟ်ထံင် ပ္ဍဲထံင်မတ်မလီုရ၊၊ ပ္ဍဲဂိတုဂျူလာင် ၃၀ ကရေင် ကဵု မန်ပံင်တောဲတုဲ လုပ်ဗတိုက် ဍုင်မတ်မလီုတုဲ ဗတံ ၁၁ နာဍဳဂှ် ပ္တိတ်နင် ညးတအ် ညးၜါ နူထံင်မတ်မလီုရ၊၊ ညးတအ် တိတ်ဗၠးနူထံင်တုဲ ဆက်ဗတိုက်အာပၠန်ဂှ် သီဂွံအာ အလုံဍုင်မတ်မလီုမွဲရ၊၊ မန်ကဵုကရေင် ပံင်တောဲတုဲ အုပ်ဓုပ်အာ ဍုင်မတ်မလီုရ၊၊
မန်ကဵုကရေင် သီဂွံဍုင်မတ်မလီု ပန်တ္ၚဲဂှ် က္ဍိုပ်သကိုပ် ဂကူကရေင် စောဘဦးကြီး စိုပ်ကၠုင် မတ်မလီုတုဲ ပညဳပညပ် ကုဗော်ကေင်ကာမန်တုဲ ဂွံအာတင်လတုပ်စိုတ်
(၁) ဍုင်မတ်မလီုဂှ် ညံင်ဂွံ ကလေင်ပအပ်ကဵု အလဵုအသဳဖဆပလ၊
(၂) ဍုင်မတ်မလီုဂှ် ပအပ်ကဵု အလဵုအသဳဖဆပလတုဲ ညံင်ဂွံဒုင်တဲ ဒပ်ကချေင်တမ်ဒပ် (၂) သွက်ဂွံမင်မဲအာ ဍုင်မတ်မလီု၊
(၃) ပံင်တောဲ ကဵု သၟိင်ပၞာန် (Military Commissioner) တုဲ ညံင်ဂွံပကင်ရင်အာ ဍုင်မတ်မလီုရ၊၊
ကလိဂွံတင်တုပ်စိုတ်တုဲ ခြာဟွံလအ် ဒပ်ကချေင် ကေုာံ သၟိင်ပၞာန် ဥူဖေ စိုပ်ကၠုင် ဍုင်မတ်မလီုရ၊၊
ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ဒပ်ပၞာန်မန် နွံဒၟံင် ဗွဲမဂၠိုင်ကဵုဒၞာဲရ၊၊ နာဲင္ၚိုဲသိင် နဒဒှ်သကိုပ်ဒပ် ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်ဇြပ်ဗုဂှ် ဆက်ယိုက်ဂၠေင်အာ ပရေင်ပၠန်ဂတးမန် နကဵုလွဟ်ရ၊၊ စိုပ်သၞာံ ၁၉၄၉ ဂှ် အလဵုအသဳဖဆပလ ကၠုင်သဳကၠဳ ညံင်ဂွံပအပ်လွဟ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူ အလဵုအသဳဗၟာဖဆပလ ဟွံဒုင်တဲ ပ္ဍဲအရာမဗၟံက်ကဵု တွဵုရးဍုင်မန်တုဲ ပရေင်သဳကၠဳဂှ် ဟွံဒှ်ကမၠောန်ရ၊၊ တၞဟ်န ဂွံဆက်အာ ပရေင်တဝ်စၞေဟ် နကဵုလွဟ်မာန်၊ ဒြဟတ်ပၞာန်ဂွံခိုဟ်တုဲ နာဲင္ၚိုဲသိင် နဒဒှ် စၞးဂကူမန်ဂှ် တိတ်အာ ဆဵုကဵု ဂကူမန် နွံပ္ဍဲဍုင်သေံရ၊၊ စိုပ်ဍုင်သေံတုဲ ခြာဟွံလအ် ဂွံပရိုင် ဒဒှ်ရ ကရေင် လုပ်သီ ဍုင်တံင်ဥူတုဲ ညးကလေင်စဴကၠုင် လဝါဲဂှ်ရ၊၊ ပ္ဍဲလိက်ဗကန် ညံင်ဂွံစဴကၠုင်ဂှ် ကာလစိုပ်ကၠုင်မ္ဂး ဒဒှ်ရ ကရေင်တအ် ခပတိုန်ကဵု သကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် ကေုာံ သကိုပ်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ပ္ဍဲအလဵုအသဳကဝ်ဒူလေတံင်ဥူရောင်၊၊ ကဝ်ဒူလေ ဂှ် ဒှ်ယၟုတၞဟ် ဂကူကရေင်ရ၊၊
ဒုင်သဇိုင် လတူအကာဲအရာတၞဟ်ဟ်တအ်တုဲ ဒဒှ်ရ ဗော်ကေင်ကာမန်၊ ကရေင်၊ ကရေင်ဍာဲတအ် နကဵု ပရေင်ဍုင်ကွာန် ယဝ်ရ အာဂတပၠတရဴ ဟွံမာန်မ္ဂး ဒးဒုင်သီအဝဵုမာန်ရောင် ညာတ်ကေတ်တုဲ ညံင်ဗော်တအ် ဂွံဒက်ပတန် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ခိုင်င်မွဲမာန်ဂှ် သ္ဒးဂစာန်ရောင် ညာတ်ကေတ်တုဲ မန်၊ ကရေင်၊ ကရေင်ဍာဲ ကေအေန်ယူ က္ဍိုက်က္ဍိုပ်တုဲ ကၠောန်သဘင်ကောံဓရီုဇၞော်မွဲ ပ္ဍဲဘာပန် (ဖာပွန်) ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၅၀ ရ၊၊ နာဲင္ၚိုဲသိင် မွဲစွံ ကုက္ဍိုပ်သကိုပ်ကရေင် စောဘဦးကြီး ဂှ် အာတိုန်လဝ်ကီုရ၊၊ ကြဴနူ စောဘဦးကြီး စုတိအာတုဲ ကာလ ကေအေန်ယူ မကၠောန် သဘင်ကောန်ဂရေတ် မရနုက်ကဵု (၂) ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၅၁ ဂှ် ညးစၞးဂကူမန် နာဲသိင်မိုင်၊ နာဲထောန်သိင်၊ နာဲထောန်မိုင် တအ် အာတိုန်စိုပ်ကီုလေဝ် အပ္ဍဲကောန်ဂရေတ်ဂှ် ကရေင်တအ် ဟွံစၟတ်သမ္တီ ဂကူမန်၊ ဂကူကရေင်ဍာဲ နဒဒှ် ကောန်ဂကူမန် အပ္ဍဲတွဵုရးကဝ်ဒူလေဂှ်တုဲ မန် ကေုာံ ကရေင်ဍာဲ ဗကပ်ဗဗေင် လတူကောန်ဂရေတ်ဂှ်ရ၊၊
ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၅၁ ဂိတုအဝ်ဂေတ် (၄) ဂှ် ဒပ်ပၞာန်မန် ပ္ဍဲကအ်ကြိက် တမ်ဒပ် (၃) ဒှ် လရုလစာ်တုဲ ဒပ်စရေက် (၃) ဂှ် ဖျေဟ်ထောအ်လွဟ် ကုသၞရ၊၊ ဒဒှ်ဂှ် ညံင်ဂွံကလေင် ကလိတ်ကလောတ်ပၠန်ဂှ် ညးဒးကေတ်တာလျိုင် အာဖန်ဇန်ရ၊၊ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၅၂ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၉ ဂှ် ဗော်ကေင်ကာမန်၊ ဗော်မန်ကောန်ဍုင်အရင်တအ် ဒက်ပတန် ဒပ်လွပ်လွဟ်မွဲ ပ္ဍဲဗဒိုပ်ဒဵုထောင်ဂှ်လေဝ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ဒးကေတ်တာလျိုင် နဒဒှ် ဥက္ကဌရ၊၊
ဒပ်ပၞာန်မန် မၞုံဒေသနာနာတအ် ဂကူမန်တအ် ပညဳပညပ်တုဲ စိုပ်သၞာံ ၁၉၅၄ ဒက်ပ္တန် ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ် ပ္ဍဲဂကောံကေင်ကာ မွဲတၠကီုရ၊၊ ပ္ဍဲအခိင် ဘဝသၟာပၠန်ဂတး နကဵုလွဟ်ဂှ် ဟိုတ်နူဒးလဝ်ဝပ်တုဲ တဲမွဲဒိုဟ်ဂှ် ၚံက်အာ၊ လတာ်ဂၠေအ်အာတုဲ ဟီုစအရေဝ် ဟွံကၠးကွေဟ်ဟ်ရ၊၊ ဒၟာနူ တဲၚံက်တုဲ နာဲင္ၚိုဲသိင် တဲၚံက် ဗီုဏအ်လေဝ် ညးကော်စ နွံကီုရ၊၊ ကာလ အလဵုအသဳဖဆပလတအ် အာတ်မိက် မိက်ဂွံသဳကၠဳ ပရေင်ၜိုဟ်လလံဂှ် နဒဒှ် မၞိဟ်စၞးဗော်ပၠတရဴဍုင်မန်ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ကေုာံ နာဲဆာန်မန် အာဆဵုကဵု မၞိဟ်စၞးအလဵုအသဳတအ် ပ္ဍဲဍုင်ဇြပ်ဗုရ၊၊ ညးၜါလပါ် ချပ်ဂၞန်ရေင်သကအ် ဟွံစှ်ေဗီုတုဲ ဟွံဂွံတင်လတုပ်စိုတ် ရေင်သကအ်ရ၊၊ ဗွဲကြဴညိ အလဵုအသဳတအ် အာတ်မိက်နင်ပၠန် သွက်ဂွံချပ်ဂၞန် ပရေင်ၜိုဟ်လလံရ၊၊ မဆဵုဂဗ အလန်ဏအ်ဂှ် မၞိဟ်စၞး နူဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် နာဲနလ္လာ ကေုာံ နာဲဆာန်မန် အာဆဵု ကု မၞိဟ်စၞးအလဵုအသဳကၠုင်ဂှ် ဂွံအာ တင်လတုပ်စိုတ် ရေင်သကအ် လွဟ်မန် ၜိုတ်မနွံဂှ် ပအပ်ကဵု အလဵုအသဳတုဲ ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန်ဂှ် နဒဒှ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် အလဵုအသဳ စၟတ်သမ္တီကဵု တုဲပၠန် ညံင် တွဵုရးဍုင်မန် ဂွံမံက်ဂတဝ်ဂှ် ဆက်ကၠောန်အာရောင်၊၊ အတိုင်မတုပ်လဝ်စိုတ်ဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၅၈ ဂိတုဂျူလာင် ၁၉ ဂှ် ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် ပအပ်လွဟ် ကုအလဵုအသဳ ပ္ဍဲဍုင်မတ်မလီုတုဲ ကရောမ် က္ဍိုက်သကိုပ်မန်တၞဟ်တအ်ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် လုပ်စိုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲဗွိုင် အပ္ဍဲဍုင်ရ၊၊
တဝ်စၞေဟ် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် ပ္ဍဲသၞောဝ် (၁၉၅၈-၁၉၆၅)
ပလေဝ်ဒါန်က္ဍိုပ်သကိုပ် ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် လုပ်စိုပ်ဍုင်တုဲ ဗက်စန်ဒက် ညးဍုင်ကွာန်မန် ပ္ဍဲဒေသနာနာတုဲ ဒြဟတ်ဂကူမန် ကောံကလောအ် ဒှ်မွဲတုဲ အသိင် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်လေဝ် ခိုဟ်တိုန်ကီုရ၊၊ ပ္ဍဲသဘင်ရုဲမာဲ ၁၉၆၀ ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ဒုင်ရုဲမာဲ နဒဒှ်စၞးဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်ဘာအင်ရ၊ ဆဂး ဟွံဇၞးမာဲ၊၊ အတိုင် မတုပ်လဝ်စိုတ် ပ္ဍဲကာလ မသဳကၠဳ ပရေင်ၜိုဟ်လလံ ဒဒှ်ရ တွဵုရးဍုင်မန် ညံင်ဂွံမံက်ဂတဝ်ဂှ် ဖန်ဇန်ကဵုရောင်ဂှ် ၜိုန်ရ အခိင်ၜက်အာ ၜါသၞာံရလေဝ် ဟွံဗၟံက်ရုပ်ရဴဏီဖိုဟ်ရ၊၊ သွက်ဂွံသဳကၠဳ ပ္ဍဲပါလဳမာန်ဂှ်လေဝ် မၞိဟ်စၞးအမာတ်မန်ဇကု နွံဆညိညဓဝ်ရ၊၊ တၞဟ်န တွဵုရးဍုင်မန် ဂွံမံက်ဂတဝ် ဗွဲမပြဟ်မာန် ရန်တၟအ်တုဲ စိုပ်သၞာံ ၁၉၆၁ ဂှ် ဒက်ပ္တန်ပတိုန် ကမ္မတဳဗမံက်ပတိုန် တွဵုရးဍုင်မန် မွဲရ၊၊ ပ္ဍဲကမ္မတဳဏအ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ဂွံပါလုပ် ပ္ဍဲဂကောံကမ္မတဳဗဟဵု မွဲတၠရ၊၊
အတိုင် လိက်ကသုက်ပေန်လုံ မတုပ်လဝ်စိုတ် ကုကောန်ဂကူ လတူဒဵုဂမၠိုင် မပ္တံ ချေင်၊ ကချေန်၊ သေံတအ် ဍုင်သၠးပွး နူအင်္ဂလိက် ကေတ်တုပ်ပ်တုဲ ပေင် (၁၀) တုဲ ယဝ်ရ မိက်ဂွံပါ်တိတ်မ္ဂး အခေါင်ပါ်တိတ်နွံရ၊၊ လၟုဟ် ပေင်အာ စှ်သၞာံပြင်အာတုဲ သွက်ဂွံကလေင်သ္ၚေဝ်ဂၠေပ် လတူသၞောတ်ကၟိန်ဍုင်တုဲ တွဵုရးဍုင်သေံ က္ဍိုက်က္ဍိုပ်တုဲ ကၠောန်သဘင်သဳကၠဳ ဂကောံဂကူကောန်ဍုင်အရင်မွဲ ပ္ဍဲဍုင်တောင်ကြီး ရ၊၊ သဘင်သဳကၠဳဂှ် ညးကော်စ (တောင်ကြီးညီလာခံ) ရ၊၊ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ၜိုန်ရ တွဵုရးဍုင်မန် ဟွံမံက်ဂတဝ်ကၠုင်ဏီဖိုဟ်ကီုလေဝ် ဂကူမန်ဂှ် နဒဒှ်မၞိဟ်စၞး ဂွံဒုင်ကော်ဘိက်လဝ်ကီုရ၊၊ နာဲင္ၚိုဲသိင် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ် မၞိဟ်စၞးဂကူမန် သွက်အာတိုန် ချပ်ဂၞန် ပ္ဍဲသဘင်သဳကၠဳဂှ်ရ၊၊ သဘင်သဳကၠဳဂှ်တုဲ ညးတအ် ဒက်ပ္တန် ဂကောံညဳသၟဟ်တွဵုရးဍုင်ဂမၠိုင် (ပြည်နယ်များ ညီညွတ်ရေးအဖွဲ့) ရ၊၊ ပ္ဍဲဂကောံဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် ပ္ဍဲဂကောံကေင်ကာဗဟဵုမွဲရ၊၊
၁၉၆၂ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၄ ဌာနဗလးရမ္သာင်ဍုင်ဗၟာ (မြန်မာ့အသံလွှၚ့်ရုံ) မကၠောန်သဘင်ချပ်ဂၞန် (ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ လူမျိုးပေါင်းစုံတို့ လိုလားသော ပြည်ထောင်စုနှၚ့် ပတ်သက်သည့် ဆွေးနွေးပွဲ) ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် တိုန်စိုပ် သဳကၠဳလဝ်ကီုရ၊၊ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် တွဵုရးဂမၠိုင် နွံပၟိက် တွဵုရးမၞုံကဵု အခေါင်အုပ်ဓုပ် ကေုာံ အခေါင်ပတန်သၞောဝ် မဆေင်ကဵု တွဵုရးညးကဵုညးရ၊၊ ဂတဂှ် မုဟွံလအ် ဂိတုမာတ် (၂) ဂှ် သကိုပ်ပၞာန်ဗၟာ ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း သီထောအ်အဝဵုဍုင်တုဲ က္ဍိုပ်သကိုပ် ကောန်ဍုင်အရင် ဗွဲမဂၠိုင် ဒးဒုင်ရပ် ဖျေဟ်ထံင်ရ၊၊ နာဲင္ၚိုဲသိင် ဓလေတ်ဗၠးတုဲ သီုဟွံဒးရပ်ရ၊၊
စိုပ်သၞာံ ၁၉၆၃ ဂိတုအဝ်ဂေတ်ဂှ် ဖျေဟ်ဒၞာဲ ဒက်အိန်ထံင် ကု မိနှေန်သုင်တုဲ ကလိဂွံ ကောန်တြုဟ်မွဲ ကဵုလဝ်ယၟု မင်းတင်နိုင်ဦး ၊၊
ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၆၃ ဂှ် အလဵုအသဳပၞာန်နေဝင်း ဒက်ကမ္မတဳပညဳပညပ် ပရေင်ၜိုဟ်လလံ အပ္ဍဲဍုင် (ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး တွေ့ဆုံဆွေနွေးရေး ကော်မတီ) တုဲ နကဵုကမ္မတဳဂှ် ကော်ဘိက် ပရေင်သဳကၠဳ ပရေင်ၜိုဟ်လလံရ၊၊ စိုပ်ဂိတု နဝ်ဝေန်ပါ (၁၅) ဂှ် အလဵုအသဳနေဝင်း ပလီုထောအ် ကမ္မတဳဂှ်တုဲ ဗက်ရပ် ညးမကၠောန် ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင်ပၠန်ရ၊၊ နာဲင္ၚိုဲသိင် လေဝ် စိုပ်အာ ထံင်အင်စိင် ကီုရ၊၊ အလဵုအသဳနေဝင်း သီအဝဵုဍုင်တုဲ ပါဲနူ ဗော်ဂၠံင်တရဴသဵုယှေဝ်လေတ်ဗၟာ (မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဥ်ပါတီ - မဆလ) မွဲတုဲ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တၞဟ် လဵုမွဲလေဝ် အခေါင်ဒက်ပတန်ဟွံဂွံတုဲ အခေါင်မကၠောန် ပရေင်ဍုင်ကွာန် ပ္ဍဲဗွိုင်သၞောဝ်ဂှ် အိုတ်အာရ၊၊ စိုပ်သၞာံ ၁၉၆၅ ဂိတုဂျောန် (၃) ဂှ် ဂွံတိတ်ဗၠး နူထံင်ကီုလေဝ် ပွိုင် (၂) သၞာံ အခေါင်မတိတ်နူ ပယျဵုနိမိတ် ဍုင်လ္ဂုင် ဟွံမဲရ၊၊ စနူ မတိတ်ဗၠးနူထံင်တုဲ အခေါင်မကၠောန် ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဟွံမဲကီုလေဝ် ညးပါလုပ်ကၠောန် ပ္ဍဲပရေင်လိက်ပတ် ယေန်သၞာင်ရ၊၊
တဝ်စၞေဟ် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် ပ္ဍဲသၞောဝ် (၁၉၈၈-၂၀၀၅)
ပလေဝ်ဒါန်စိုပ်သၞာံ ၁၉၈၈ ပ္ဍဲ ပရေင်ကလိုက်ကမဵု ၈၈၈၈ ဂှ် ပံင်တောဲ ကုကောန်ဍုင်အရင်ဂမၠိုင်တုဲ ချဳဓရာင်ကၠုင် သွက်အခေါင်အရာ ကောန်ဍုင်အရင်ရ၊၊ ဂိတုသေတ်တေန်ပါ(၁၈) ဂှ် ပၞာန်သီထောအ် အဝဵုဍုင်တုဲ ပန်ဂစိုတ်ထောအ် ညးဍုင်ကွာန် မဂၠိုင်ကဵုလ္ၚီတုဲ ပေါဲဗတိုက်ဂှ် လီုလာ်အာရ၊၊ ဒပ်ပၞာန် ဒက်ပ္တန် ဂကောံဒက်ပ္တန် ပရေင်ညိင်ဝတ် ကၟိန်ဍုင် (နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့ - နဝတ) မဒှ် အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာတုဲ လလောင်တြးကဵု ညးဂၠးတိ ဒဒှ်ရ နူကဵုဂကောံညးတအ် ကၠောန်ကဵု သဘင်ရုဲမာဲဗော်ဇဳရောင်၊၊
ပ္ဍဲဂိတုသေတ်တေန်ပါ (၂၇) ဂှ် ကဵုအခေါင် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တအ် ကဵုပတိုန်စရင်စၟတ်သမ္တီ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ရ၊၊ စိုပ်သၞာံ ၁၉၈၉ ဂှ် ဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန် (MNF) မဒက်ပ္တန်ကၠုင် နူသၞာံ ၁၉၈၈ ဂှ် စဗၟံက်ကၠုင် ရုပ်ရဴမံက်က်ဂတဝ်တဝ်ရ၊၊ ပ္ဍဲဗော်ပရေင်ဍုင်မန်ဂှ် အစာနာဲထဝ်သောန် (နိုင်ထောန်သိင်) ဒှ်ဥက္ကဌတုဲ နာဲင္ၚိုဲသိင် ဒှ်ဒု-ဥက္ကဌ ရ၊၊ ဗော်ကောန်ဍုင်အရင်ဂမၠိုင်ပံင်ကောံတုဲ ဒက်ပ္တန်ပတိုန် ဂကောံမဟာမိတ် ဗော်ကောန်ဍုင်အရင်ဂမၠိုင် (တိုင်းရင်းသားပါတီများ မဟာမိတ်အဖွဲ့) (UNLD) ရ၊၊ ပ္ဍဲဂကောံမိတ်ဏအ်ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် မဂွံဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ် သဘာပတိလၟိုန် ပ္ဍဲ ညးမသုန်တၠဂှ်ရ၊၊ ပ္ဍဲကောံဓရီု ဂကောံမဟာမိတ် ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ၁၅-၀၇-၁၉၈၉ ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင်ဟီု ＂ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဍုင်ဗၟာဂှ် ဟိုတ်နူပတှ်ေကၠုင် သကိုပ်ဗိုလ်အံင်သာန်တုဲ ကာလအံင်သာန် စုတိအာတုဲ ဂတိပါင်တအ် အခေါင်အရာတအ်ဂှ် ပါအာ ကရောမ်အံင်သာန်ဖအိုတ်ရ၊၊ လၟုဟ်လေဝ် ယဝ်ရပိုဲ ဆက်ပတှ်ေအာ မၞိဟ်မွဲမွဲပၠန်တှ်ေ ဗီုဂှ်ပၠန် သ္ဒးဒုင်စမာန်ပၠန်ရောင်၊၊＂ အရေဝ်ညးမွဲပၠန်ဂှ် ＂ကာလမန်တအ် ယခေင်တအ် သေံဇၞော်တအ် ဗတိုက်အဝတှ်ေ ဗၟာတအ်ဟီု ပၞာန်ဟွံမဲ ဗဗွဲဓဝ်၊၊ လၟုဟ် ဍုင်ပိုဲစိုပ်ဒၟံင် သၟဝ်တဲဗၟာတုဲ ကာလပိုဲ ကလေင်ဗတိုက် သွက်ဍုင်ဗၠးၜးဂှ်လေဝ် ပိုဲဒှ် ပၞာန်ဟွဲမဲ ကဵုဗဗွဲဓဝ်ပၠန်တှ်ေ ဟွံစှ်ေကဵု ဗဗွဲဓဝ်လးလးရ၊၊＂
၁၉၉၀ ဂိတုမေ ၂၇ ဂှ် ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်ရုဲမာဲဗော်ဇဳရ၊၊ ပ္ဍဲသဘင်ရုဲမာဲဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ဒုင်ရုဲမာဲ ပ္ဍဲ ပွိုင်ဍုင်ဘာအင်ပၠန်ရ၊၊ အလန်ဏအ်လေဝ် ညးဟွံဂွံ ဇၞးမာဲရ၊၊ အလုံမွဲဍုင်ဂှ် ဒၞာဲအမာတ်သီုဖအိုတ် ၄၉၂ ဒၞာဲဂှ် ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ မဒှ်ဗော် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကလိဂွံမာဲဂၠိုင်အိုတ် အမာတ် ၃၉၂၊ ဗော်သေံ ဂှ် ကလိဂွံ အမာတ် ၂၃၊ ဗော်တစည မဒှ်ဗော်မထံက်ဂလာန်အလဵုအသဳဂှ် ဂွံ အမာတ် ၁၀၊ နကဵုဗော်မန် ကလိဂွံ ၅ ဒၞာဲရ၊၊
ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ (NLD) ကေုာံ ဂကောံမဟာမိတ်ကောန်ဍုင်အရင် (UNLD) ဂ္ဇအ်သဳကၠဳ ပ္ဍဲၝောအ်ခန် ပွိုင်ဍုင် ကျောက်တံတား၊ ဍုင်လ္ဂုင် ပွိုင်ၜါတ္ၚဲတုဲ ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ ၁၉၉၀ ဂိတုဂျူလာင် ၂၉ ဂှ် ပ္တိတ် လိက်လလောင်တရးၝောအ်ခန်ဂန္ဒဳ (ဂန္ဒီခန်းမကြေညာစာတမ်း) မဒှ်လိက် မဗ္တိုက်ဖ္အောဝ် အလဵုအသဳနဝတ သွက်ဂွံကော် ကၠတ်ထဝ် ရ၊၊ ပ္ဍဲကောံဓရီုဏအ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ပါလုပ်လဝ် နဒဒှ် မၞိဟ်အဓိက လပါ် ဂကောံမဟာမိတ်ကောန်ဍုင်အရင် ရ၊၊
စိုပ်သၞာံ ၁၉၉၁ ဂိတုနဝ်ဝေန်ပါ ၃၀ ဂှ် ထံင်ပရိုင်စၟတ်(၁၄) ကၠုင်ရပ်ဏာ နာဲင္ၚိုဲသိင် နူလ္ဂုင်တုဲ ပလံင်ဖျေဟ်နင် ဍုင်မတ်မလီု ရ၊၊ ဥက္ကဌ ဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန် နာဲထဝ်သောန် (နိုင်ထွန်းသိန်း)၊ ဂအုပ်ရုင်ဗော် နာဲဗလ တအ်လေဝ် ဒးဒုင်ရပ်ကီုတုဲ ဒးဒုင်ဖျေဟ်ထံင် ပ္ဍဲ ထံင်မတ်မလီု ရ၊၊
ဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန်ဂှ်လေဝ် စိုပ်သၞာံ ၁၉၉၂ ဂိတုမာတ် ၁၉ ဂှ် ဒးဒုင်ပလီုထောအ် နူဒဒှ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မွဲ ကုအလဵုအသဳနဝတကီုရ၊၊ စိုပ် ၁၉၉၄ ဗော်ဍုင်မန်တၟိ ဒေါအ်ပွန်ပွောဟ် ကုအလဵုအသဳပၞာန်နဝတတုဲ အာတ်မိက် ညံင်ဂွံဗလးကဵု သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်တုဲ ပ္ဍဲ သက္ကရာဇ် ၁၉၉၄ ဂိတုအဝ်ဂေတ် ၂၃ ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ကေုာံ အစာထဝ်သောန် ဂွံတိတ်ဗၠးကၠုင်တုဲ ဂတဂှ် ပိဂိတု နာဲဗလ လေဝ် ဂွံဗၠးတိတ်ကၠုင် နူထံင်ကီုရ၊၊
အလဵုအသဳနဝတဂှ် စၞးမကဵုပအပ်အဝဵု ကုညးမဂွံဒုင်ရုဲစှ်လဝ်မာဲတအ်ဂှ် ပ္ဍဲ သၞာံ ၁၉၉၂ ဂိတုဂျူလာင် ၁၀ ဂှ် ပံက်ကၠောန် သဘင်သဳကၠဳကောန်ဂကူ (အမျိုးသားညီလာခံ) မွဲရ၊၊ သဘင်သဳကၠဳဂှ် ဂွံတိုန်စိုပ် မၞိဟ်စၞး ၇၀၂ တၠ၊ ပ္ဍဲဂှ် မၞိဟ်စၞးမဂွံဒုင်ရုဲစှ်လဝ် နကဵုမာဲ ပ္ဍဲ ၁၉၉၀ ဂှ် ဂွံပါလုပ် ၁၀၇ တၠ (၁၅%)ဓဝ်ရ၊၊ ပ္ဍဲသဘင်သဳကၠဳဂှ် ဗော်ကောန်ဍုင်အရင်လ္ၚဵု ကေုာံ အမာတ်အေန်အေဝ်ဒဳတအ် ပါလုပ်ကီုရ၊၊ သဘင်သဳကၠဳဂှ် စနူ ၁၉၉၃ ဂိတုဇာန်နဝါရဳ ၉ ဂှ် မၞိဟ်စၞးကောန်ဍုင်အရင်တအ် ဒစဵုဒစးတုဲ ဒးကလေင်ပဆုဲထောအ်တ္ၚဲ ၜါအလန်ရ၊၊ စိုပ်ဂိတုသေတ်တေန် ၁၆ ညးစၞးကောန်ဍုင်အရင်တအ် ပတိုန်ထ္ၜး သၞောတ်ကၟိန်ဍုင်ဖက်ဒရေဝ်တုဲ သဘင်သဳကၠဳ ဒးပဒေါအ်ထောအ်ရ၊၊ စိုပ်သၞာံ ၁၉၉၅ ဂိတုနဝ်ဝေန်ပါ ၂၈ ဂှ် အမာတ်အေန်အေဝ်ဒဳ ၈၆ တၠ နုက်တိတ်ထောအ် နူသဘင်သဳကၠဳတုဲ တ္ၚဲယးဂတဂှ် အမာတ်အေန်အေဝ်ဒဳ သီုဖအိုတ် ဒးဒုင်ပတိတ်ထောအ် နူသဘင်သဳကၠဳဂှ်ရ၊၊ ၁၉၉၈ ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် မွဲစွံ ကု ညးမဒှ် ညးအုပ်ကာနာနာ ဒံက်တာနာဲစိုန်တၟး (ဒေါက်တာမင်းစိုးလင်း)၊ ဒု-ညးအုပ်ကာနာနာ ဒံက်တာဟံင်ဍုင် (ဒေါက်တာကြည်ဝင်း) ပ္တိတ်လိက် ဒစဵုဒစး သဘင်သဳကၠဳ ဂှ်တုဲ ညးတအ် သီုညးပိ ဒးဒုင်ရပ်တုဲ ဒးဒုင်ဖျေဟ်ထံင် ပွိုင် (၇) သၞာံရ၊၊ စိုပ်သၞာံ ၂၀၀၅ ဂိတုဂျောန် (၄) ဂှ် ဂွံတိတ်ဗၠး နူထံင်ရ၊၊
တဝ်စၞေဟ် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် ပ္ဍဲသၞောဝ် (၂၀၀၅-၂၀၁၅)
ပလေဝ်ဒါန်သဘင်သဳကၠဳကောန်ဂကူ အလဵုအသဳပၞာန် မကၠောန်ကၠုင် နူသၞာံ ၁၉၉၂ ဂိတုဂျူလာင် ၁၀ ဂှ် ပွိုင် (၁၅) သၞာံ သၞောဝ်သဇိုင်ဒက်ပ္တန်ဍုင် ဗီုဒပ်ပၞာန် မဒးဂၞပ်ဂှ် ညးကလိဂွံတုဲ စိုပ်သၞာံ ၂၀၀၇ ဂိတုဂျူလာင် ၁၈ ဂှ် တုဲဒှ်အာရ၊၊ သၞောဝ်ဥပဒေဂှ် သွက်ဂွံဒှ်ဒတန်တုဲ အလဵုအသဳပၞာန် ကေတ်ဆန္ဒညးဍုင်ကွာန် ပ္ဍဲ သၞာံ ၂၀၀၈ ဂိတုမေ (၁၀) ကေုာံ (၂၄) ရ၊၊ ပရေင်ဒစဵုဒစး လတူသဘင်ကေတ်ဆန္ဒညးဍုင်ကွာန် ကတဵုဒှ် ဗွဲမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ၊၊ ကၠာဟွံဂွံစိုပ် တ္ၚဲမကေတ်ဆန္ဒညးဍုင်ကွာန် ဍင် ပ္ဍဲဂိတုမေ ၂ ဂှ် ကျာမဳလံင်နာဂစ် လုပ်ဇီုကပိုက် ဗွဲတၟေင် ရးဨရာဝတဳတုဲ မၞိဟ်ချိုတ်အာ ၜိုတ် ၁၃၈,၀၀၀ ကီုလေဝ် အလဵုအသဳ ဟွံဒေါအ် ဆက်ကၠောန်အာ အတေင်တုဲ အတိုင် သွဟ်နူအလဵုအသဳမ္ဂး ညးဍုင်ကွာန် (၉၃,၈၂%) ထံက်ဂလာန် သၞောဝ်သဇိုင်ဒက်ပ္တန်ဍုင်ဗၟာ ဂှ်ရ၊၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သၞောဝ်ဂှ် ညးကော်စ သၞောဝ် ၂၀၀၈ (ဟွံသေင်မ္ဂး) သၞောဝ်နာဂေတ် ရ၊၊
နကဵုသၞောဝ် ၂၀၀၈ ဂှ် စိုပ်သၞာံ ၂၀၁၀ ဂိတုနဝ်ဝေန်ပါ ၇ ဂှ် အလဵုအသဳပၞာန် (နအဖ) ကၠောန်သဘင်ရုဲမာဲရ၊၊ ပ္ဍဲသဘင်ရုဲမာဲဏအ် ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ မဒှ်ဗော် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဂှ် ဒစဵုဒစး ဗဂပ်ဗဗေင်တုဲ ဟွံလုပ်ပြိုင်ရ၊၊ ပ္ဍဲဗော်အေန်အေဝ်ဒဳလေဝ် မၞိဟ်မိက်ဂွံဒုင်ရုဲမာဲတအ်ဂှ် ပါ်တိတ်တုဲ ဒက်ပ္တန်ဗော်တၟိ နကဵုယၟု အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အင်အားစု ကီုရ၊၊ ဗော်ဏအ် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် ဆပိဒၞာဲဓဝ်ရ၊၊ ဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန် မဒးဒုင်ပလီုလဝ်ဂှ် ဟိုတ်မဒှ်ဗော်မဟာမိတ် ကုဗော်အေန်အေဝ်ဒဳတုဲ ဒစဵုဒစး ဗဂါပ်ဗဗေင် လတူသဘင်ရုဲမာဲ ၂၀၁၀ ဂှ်ကီုရ၊၊ က္ဍိုပ်သကိုပ်ဂကူမန် ညးမညာတ်ကေတ် ယဝ်ရ မန်ဟွံဒုင်ရုဲမာဲမ္ဂး မၞိဟ်သွက်ဂွံပတိုန်ထ္ၜး အခေါင်အရာ သွက်ဂကူမန်ဟွံမဲတုဲ ဒက်ပတိုန်ဗော်တၟိ နကဵုယၟု ဗော်ကောန်ဂကူမန်အလုံဒေသရးမန် (မွန်ဒေသလုံးဆိုင်ရာဒီမိုကရေစီပါတီ) တုဲ လုပ်ပြိုင် သီုဖအိုတ် ၃၄ ဒၞာဲ၊ ဂွံမာန်ကေတ် ဒၞာဲအမာတ်ကၠတ်ထဝ် ညးဍုင်ကွာန် ၃ ဒၞာဲ၊ ကၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ ၄ ဒၞာဲ၊ ကၠတ်ထဝ်တွဵုရးဂှ် ၉ ဒၞာဲရ၊၊ နကဵုအလုံမွဲဍုင်ဂှ် ဗော်ကျဖေတ် မဒှ်ဗော်ပၞာန်ရာံ ကလိဂွံဇမၞးတုဲ ဒက်အလဵုအသဳရ၊၊
စိုပ်သၞာံ ၂၀၁၂ အလဵုအသဳ ကၠောန် ပ္ဍဲသဘင်ရုဲမာဲအကြာဂှ် အလဵုဇကု ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လုပ်ဒုင်ရုဲမာဲ နကဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ရောင်တုဲ ကောန်ဍုင်အရင် ညးမဒက်လဝ် မဟာမိတ် ကုဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဗီုကဵု ရဲဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန် နာဲင္ၚိုဲသိင်တအ်လေဝ် သွက်ဂွံဒုင်ရုဲမာဲဂှ် ဒက်ပတန်ဗော် နကဵုယၟု ဗော်ဒဳမဝ်ကရေသဳမန် (မွန်ဒီမိုကရေစီပါတီ) တုဲ လုပ်ဒုင်ရုဲမာဲအကြာကီုရ၊၊ ဆဂး ဆမွဲဒၞာဲကီု ဟွံကလိဂွံ ဇမၞးရ၊၊ ပ္ဍဲဗော်ဏအ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ် ဥက္ကဌ ရ၊၊ ဒၞာနူဏအ်တုဲ ပ္ဍဲဂကူမန် ဗော်မဒုင်ရုဲမာဲ နကဵုသၞောတ်ဥပဒေသဇိုင် ၂၀၀၈ ဒှ်အာၜါဗော်ရ၊၊ ညံင်ရဴ ပရေင်ထကးပရး ပ္ဍဲဂကူမန်ကီု ပ္ဍဲဂကူကောန်ဍုင်အရင်တၞဟ် ချေင်၊ ကချေင်၊ သေံတအ်လေဝ် ဒးဒုင်ပါ်ထကးအာကီုတုဲ လၟိဟ်မၞိဟ်စၞး ကောန်ဍုင်အရင် မကလိဂွံဇမၞးမာဲဂှ် အောန်စှ်ေအာ နူကၠတ်ထဝ်နာနာတအ်ရ၊၊ ပ္ဍဲသဘင်ရုဲမာဲအကြာ ၂၀၁၂ ဂှ် ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ကလိဂွံဇမၞး ဗွဲမဂၠိုင်တုဲ အလဵုဇကု ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လေဝ် ယဵုဒုင်သစာ ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ် ဒုင်ကေတ် အတိုင်သၞောတ်၂၀၀၈ ရ၊၊
ကောန်ဍုင်ကွာန် ညးမၞုံလညာတ်လတူဂကူ ဗီုကဵုခမဳသင်၊ တၠပညာ၊ မၞိဟ်မချဳဓရာင် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် ဗီုကဵုဂကောံသၟတ်တအ် ကဵုကၠုင်ဒြဟတ်ဓရိုဟ် အာတ်မိက်ကၠုင် ညံင်ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်ၜါ ဗော်ဒဳမဝ်ကရေသဳမန် ကဵု ဗော်ကောန်ဂကူမန်အလုံဒေသရးမန် ကၠာဟွံစိုပ် သဘင်ရုဲမာဲ ၂၀၁၅ ညံင်ဂွံဒှ်မွဲရ၊၊ စိုပ်သၞာံ ၂၀၁၄ ဗော်ၜါဂှ် တုပ်စိုတ် သွက်ဂွံပံင်ရေင်သကအ် နကဵုယၟုဗော်တၟိ ဗော်ကောန်ဂကူမန် (မွန်အမျိုးသားပါတီ) ကီုလေဝ် အတိုင်မတုပ်လဝ်စိုတ်ဂှ် ဟွံကၠောန်ဗက်ပေင်င်တုဲ ဆဥက္ကဌ နူဗော်ကောန်ဂကူမန်အလုံဒေသရးမန် အစာဇၞူမန် မွဲဟေင် လုပ်အာ ဗော်ကောန်ဂကူမန်ဂှ်တုဲ ပရေင်ပံင်ကောံဂှ် ဟွံအံင်ဇၞးရ၊၊ ပ္ဍဲဗော်ကောန်ဂကူမန်ဂှ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ဂွံဒုင်ခပတိုန် နဒဒှ်ဥက္ကဌရ၊၊ ဆဂး ခြာဟွံလအ် ဒေါအ်ဇူတုဲ တန်တဴအာ နဒဒှ် နာယကဂုဏ်တၟေင် ရ၊၊
သဘင်ရုဲမာဲ ၂၀၁၅ ဂိတုနဝ်ဝေန်ပါ (၈) ဂှ် သီုဗော်မန်ၜါ လုပ်ပြိုင် ဒၞာဲတုပ်ပ် ရေင်သကအ်တုဲ လၟိဟ်မၞိဟ်စၞး နူဗော်မန်ၜါဂှ် သီုဖအိုတ် ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူဂှ် ဂွံပါလုပ် (၁) တၠ၊ ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ညးဍုင်ကွာန်ဂှ် ဂွံပါလုပ် (၀)၊ ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်တွဵုရးဍုင်မန်ဂှ် ဂွံပါလုပ် (၂) တၠရ၊၊
ကၞောတ်ဘဝ
ပလေဝ်ဒါန်
ကြဴနူ သၞာံ ၂၀၁၅ တုဲ ပရေင်ထတ်ယုတ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ဟွံခိုဟ်ကွေဟ်ဟ်ရ၊၊ သၞာံ ၂၀၁၈ ဂိတုအံက်တဝ်ပါ (၂) သဝ်တ္ၚဲ (၇) နာဍဳကဵု (၂၀) မိနေတ်ဂှ် စုတိအာ ပ္ဍဲသ္ၚိညး ရန်ကင်းတိုက်ခန်၊ ဍုင်လ္ဂုင် နကဵု ယဲအာယုက်ဇၞော်ရ၊၊ ကာလမစုတိဂှ် ကလိဂွံအာယုက် (၉၆) သၞာံရ၊၊
ပရိုင်မ္ဂး ဒဒှ်ရ နာဲင္ၚိုဲသိင် ကလိလောန်စဴအာ ဘဝပရလိုက်ရ တိတ်ကၠုင်ဗက်ဂှ် ဂလာန်မအောန်စိုတ်၊ ဂလာန်မဂွံသတိ နူနာဲင္ၚိုဲသိင် ဗွဲမဂၠိုင် ဂွံဆဵုကေတ် ပ္ဍဲမုက်လိက် facebook မၞိဟ်ဂမၠိုင်ရ၊၊ ပၞောဝ်တအ်ဂှ် လိက်မဆက်စပ် ကုဂၠံင်တရဴ တင်ရန်တၟအ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ကဵု ဂလာန်ဗကန် နာဲင္ၚိုဲသိင် ဂှ် ဗၟံက်ထ္ၜးလဝ် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ၊၊
Nweni Myint Han ချူ
(၂၀၁၆ ခုနှစ်မှာ ဖိတ်စာတစ်စောင် သွားဖိတ်ရင်း အဘဦးနိုင်သိမ်းနဲ့ အင်တာဗျူးခွၚ့်ကြံခဲ့တယ်၊၊ အဲဒီအချိန်မှာ အဘဦးနိုင်ငွေသိမ်း ပြောခဲ့တာ ရှင်းတယ်၊၊ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို အမြဲပြောတယ်တဲ့ ၂၀၀၈ ကို ဖျက်လို့ရတဲ့နည်း လိုက်ရှာဖို့၊၊ NLD က ကြေညာချက်တွေသာ ထုတ်နေတာတဲ့ တကယ်တမ်းမှာ ဘာလက်တွေ့ အလုပ်မှ ပါမလားဘူးတဲ့၊၊ NLD က အစောကြီးတည်းက နဝတရဲ့ ၁/၉၀ ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ရင် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ ပေါ်လာစရာ အကြောင်းကို မရှိဘူးတဲ့၊၊ ၂၀၀၈ ကို ဖျက်ဖို့အတွက် ဒေါ်စုက တော်လှန်တဲ့နည်းကို မလုပ်ချင်ဘူးတဲ့၊၊ လွှတ်တော်တွင်းကပဲ ပြင်ချင်နေတယ်တဲ့၊၊ အဲဒီနည်းက ဘယ်တော့မှ အလုပ်မဖြစ်ဘူးတဲ့၊၊)
Mi Konchan (အမာတ်ကၠတ်ထဝ် အေန်အေဝ်ဒဳ၊ ကောန်ဝုတ် နာဲသက်လွင်)
အနိုင်ဆီကို သွားနှုတ်ဆက်တုန်းက ကျွန်မကို ကောင်းကောင်းမှတ်မိတယ်၊၊ ၈၈ နောက်ပိုင်းမှာ ကျွန်မတို့အိမ်မှာ မွန်ပါတီရုံးဖွၚ့်ကတည်းက အနိုင်တို့နဲ့ မိသားစုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်၊၊ နိုင်ငံရေးအကြောင်း စတင်သိ့ခဲ့တဲ့အချိန်ပေါ့၊၊ အဲဒီတုန်းက ကျွန်မအတွက် နိုင်ငံရေးသိပ္ပံကျောင်းလို့လဲ ပြောလို့ရပါတယ်၊၊ နေ့တိုင်းအိမ်မှာ ဝါရၚ့်မွန်နိုင်ငံရေးသမားများရဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေပွဲအတွက် ကျွန်မတို့က စားစရာပြင်ဆင်ပေးရ၊၊ မပြန်မချင်း ပြောသမျှတွေကို နားလည်လည် မလည်လည် နားထောင်ရလွန်းလို့ လူ့အခွၚ့်ရေး၊ ဒီမိုကရေစီ၊ တန်းတူရေး အမြဲနားရေဝနေပါပြီး၊ အခုတော့ ကျွန်မ လေးစားရတဲ့သူတွေ တစ်ယောက်ပြီးတစ်ယောက် ခွဲခွာသွားကြပါပြီး၊ အနိုင်တို့ တာဝန်ကျေခဲ့ပါပြီး ကျွန်မတို့သာ ဆက်လက်ပြီး တာဝန်ကျေပြွန်အောင် ကြိုးစားလုပ်ဆောင်ရပါဦးမယ်၊၊ အနိုင် နိုင်ငွေသိမ်း ကောင်းရာသုဂတိသို့ ရောက်ပါစေလို့ ဆုတောင်းပါတယ်၊၊
(ဒီပုံကတော့ အနိုင်ကို ငြိမ်းချမ်းရေးအကြောင်းပြောပြတော့ အနိုင်က ကျွန်မကို နင်တို့တော့ နောက်ထပ် အလိမ်ခံမထိ့စေနဲ့တဲ့၊ ငါတော့ သူတို့ကို မယုံဘူးတဲ့၊ ဟုတ်ပါတယ် ခဏခဏ အလိမ်ခံထိ့ပါများတော့ မယုံကြည်တော့ဘူး၊ အနိုင်ပြောသလိုပဲ ကျွန်မတို့တွေ အလိမ်ခံမထိပါစေနဲ့လို့ ဆုတောင်းမိတယ်၊၊)
ဖျေဟ်ကမ္မဌာန်
ပလေဝ်ဒါန်ဂိတုအံက်တဝ်ပါ ၆၊ တ္ၚဲသ္ၚိသဝ်ဂှ် ဖျေဟ်ကမ္မဌာန် နာဲင္ၚိုဲသိင်ရ၊၊ နူကဵု သ္ၚိညး ပွိုင်ဍုင် ရန်ကင်းဂှ် ဖ္ဍိုက်ပလံင်ဏာ သုသာန်ရေဝေး နကဵုကွဳစက် မရေင်အာရ၊၊ ကွဳစက်မပတူလဝ် ရုပ် နာဲင္ၚိုဲသိင်ဇမၞော်မွဲ မဖ္ဍိုက်အာဂတ မချူလဝ်လိက် (က္ဍိုပ်သကိုပ် ကောန်ဂကူမန် နာဲင္ၚိုဲသိင်) တုဲ လက္ကရဴဂှ် ဂကောံသဳလ ကေုာံ မၞိဟ်တြုဟ် နူကၟာဝက် မွဲကွဳ ဖ္ဍိုတ်ဗှ်အာ ဂါထာသံဝေဂ နကဵုစက်သမၠဲရမ္သာင်၊ လက္ကရဴဂှ် ကွဳစက်ကမ္မဌာန် မၞုံကဵုပကဴဇံင်ဇၞး ဗွဲမဂၠိုင်၊ လက္ကရဴဂှ်ပၠန် ကွဳစက် မၞိဟ်မပလံင်ကမ္မဌာန် ဗွဲမဂၠိုင် ဗက်အာရေင်င်ရ၊၊ သွက်ညးမတိုန်စိုပ်ဟွံမာန်တအ် ဂွံဗဵုညာတ်တုဲ နူကဵု ပရိုင်အခေတ်မန် Men3 ဗလးကဵု တိုက်ရိုက် Live နူစ ဒဵုတုဲရ၊၊
အခန်မလုပ် သုသာန်
ပလေဝ်ဒါန်ကောန်စဴ နာဲင္ၚိုဲသိင် မလတက်လဝ်ဗတာင် ပါတ်က္ဍိုပ်ဗတာင် မမိန်လဝ် နပုင်သၟူဂှ် အာဂ၊ လက္ကရဴဂှ် မၞိဟ်တြုဟ် မကျိုင်လဝ် ကယျိုင်မန်ပေင်င်ဂှ် ရပ်လဝ် ရုပ်နာဲင္ၚိုဲသိင် မတက်လဝ် ပ္ဍဲအခိင် ညးအယုက်ပေင် (၈၀) လက္ကရဴဂှ် ခါင်မစုတ်လဝ် ကလာပ်ရုပ် နာဲင္ၚိုဲသိင်၊ မဂြပ်လဝ် အလာံၜိုပ်ထဝ်ဂှ် မၞိဟ်တြုဟ် မကျိုင်လဝ် ကယျိုင်မန်ရပ်လဝ် နကဵုတဲသဝ်ဝ်ဂှ် ၜိုတ်စှ်တၠ ကွာ်လုပ်ကၠုင်၊၊ ကြပ်စိုပ် ဒၞာဲမစွံဂှ်ဇွဂှ် အလာံၜိုပ်ထဝ် မွဲဇၞော် မၞိဟ်မရပ်လဝ်တုဲ ခိုင်ဂှ် ဗဇီုအလာံဂှ် ပိဝါရ၊၊ တုဲဂှ် အလာံဂတဂှ် ပါဲကဵုဒၞာဲတုဲ ခါင်ဂှ် ညးဗဂေတ် ပိဗဂေတ်တုဲ လုပ်အာ ပ္ဍဲမစွံဇွဂှ်ရ၊၊ ပ္ဍဲဒၞာဲမစွံဇွဂှ် ပ္ကဴမဇန်လဝ် ဗီုအလာံပဝ်မွဲ နွံလဒေါဝ်လတူတုဲ ပါဲနူဂှ် ပကဴဇံင်နး (ပ္ကဴဇၟန်လၞီ) နူကဵုဂကောံနာနာ၊ ပူဂိုလ်နာနာတအ် ပေင်ဒၟံင်ရ၊၊ ဖျေဟ်ဒၞာဲတုဲ ခမဳသင်တအ် ပြာပ်လုပ်ဂဇအ်ခုင်ရ၊၊
အစဳအဇန်ကမ္မဌာန်
ပလေဝ်ဒါန်နာဲအောင်ထူး ကေုာံ နာဲဂိုတ်ဂစာန် ညးမၞိဟ်သကိုပ်အသေအဟာန်၊၊
(၁) သွက်ဂွံပတိုန်ဂုဏ်စရာဲ အစာဇၞော်နာဲင္ၚိုဲသိင်
သၟတ်တြုဟ်ပန် ယိုက်ပၠးနင်အလာံဇၞော်မွဲတုဲ လက္ကရဴဂှ် မွဲလပါ်အလာံမသုန်တၞုင် မၞိဟ်မသုန်မသုန် ရပ်လဝ်အလာံတုဲ ကွာ်လုပ်ကၠုင်တုဲ ကေတ်ဒၞာဲ ခါင်မွဲလပါ်မၞိဟ်မသုန်၊ အလာံစှ်တၞုင်ဂှ် ဖျဝ်ဖျေဟ်လဝ် လတူခါင်၊၊ အလာံမပၠးဓလိင်နင်ဂှ် နူလပါ်က္ဍိုပ် ယိုက်ဏာအလာံဂှ် လတူခါင်တုဲ အလာံဂှ် ဂြောပ်ဖျေဟ်လတူခိုင်၊ အလာံဂှ် ဂြောပ်စွံဖျေဟ် လတူခါင်တုဲ မၞိဟ်မရပ်အလာံစှ်တၠဂှ် ယာပတိုန်တုဲ ကွာ်တိတ်အာ၊၊
(၂) ရှ်ေသှ်ေအလာံကောန်ဂကူမန်
(၃) ပစၟတ်သမ္တီအောန်စိုတ်တုဲ ညိင်ပွိုင်မွဲမိနေတ်
နာဲအံင်မ္ၚဵု ၜံက်ကဵုက္ဍိုပ် သွက်ဂွံရှ်ေသှ်ေအလာံ (ဒပ်ပံင် သတိ၊ ကုအလာံကောန်ဂကူမန်ပိုဲဂှ် ရှ်ေသှ်ေ) ဂးတုဲ ညးဂမၠိုင်ဂစုင်ဖျဝ်ဖျေဟ်က္ဍိုပ်၊၊ ၜိုတ်ဘာ်မိနေတ် (တုဲရ) ဂးတုဲ မၞိဟ်ဂမၠိုင် ကလေင်ယာက္ဍိုပ်၊
(သ္ပသမ္တီ စၟတ်သမ္တီ ဥက္ကဌဇၞော် အစာနာဲင္ၚိုဲသိင် ကေုာံ က္ဍိုပ်သကိုပ်ကောန်ဂကူ သ္ဂံင် ညးမဆာန်ဂကူ မပြဟ်လလုဲတအ်ဂှ် ဒပ်ပံင် ညိင်)၊ ၜိုတ်ဘာ်မိနေတ်တုဲ (တုဲရ) ဂးတုဲ (ဇူတဴ) ဂးတုဲ မၞိဟ်တအ် ကလေင်ဂ္ဇအ်ပၠန်ရ၊၊
(၄) ဗှ်ထ္ၜးအတ္ထပ္ပတ္တိ အစာဇၞော်နာဲင္ၚိုဲသိင်
စိုင်းညွှန့်သိန်း ဂကူသေမ် လဴထ္ၜးကဵု ဝင်အစာနာဲင္ၚိုဲသိင်
(၅) ဟီုဂလာန်ပတိုန်ဂုဏ်စရာဲအစာဇၞော်နာဲင္ၚိုဲသိင်
ဥက္ကဌ ဗော်မန် နာဲတင်အောင် လဴထ္ၜး ဒဒှ်ရ နာဲင္ၚိုဲသိင် စကၠောန်ကၠုင် ပ္ဍဲပရေင်ဍုင်ကွာန် နူအာယုက်ဍောတ်တ် ၁၅-၁၆၊ ကၠောန်သွက်အလုံဍုင်၊၊ ဆဂး မိမညးဟီုကဵုညး ဇကုဒှ်ဂကူမန်၊ မန်ဒှ်မံင်ဍိက် ကၠောန်သွက်ဂကူဇကုညိတုဲ ညးစပါကၠုင် ပ္ဍဲပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်၊၊
ခွန်ထွန်းဦး က္ဍိုပ်သကိုပ်ဂကူသေံ ဟီုဂလာန်၊၊
မင်းဇေယျ က္ဍိုပ်သကိုပ်ကွးဘာ ၈၈၈၈ ဇာတိ ကၟာဝက် ဟီုဂလာန်၊၊
(၆) ဗှ်လိက်သဝဏ် မပလံင်ဗစိုပ်နင်လဝ်ဂမၠိုင်
နကဵုဗော်/ဂကောံ ပလံင်ဗစိုပ် လိက်သဝဏ် သီုဖအိုတ် ၂၁၊ သီုကဵု ပူဂိုလ်လေဝ် နွံတၟာဂလိုင်ရ၊၊
(၇) သွက်ဂွံဗှ်လိက်အမိင် ကေုာံ ရှ်ေသှ်ေအစာဇၞော်နာဲင္ၚိုဲသိင်
(၈) ရုပ်သီအသေအဟာန် နကဵုဒွက်ကောန်ဂကူ
(ဒပ်ပံင် သတိ ကုအစာဇၞော် က္ဍိုပ်သကိုပ်ကောန်ဂကူ နာဲင္ၚိုဲသိင်ဂှ် - ရှ်ေသှ်ေ) ညးဂမၠိုင် ဂစာင်ဖျေဟ်က္ဍိုပ်၊၊ (တုဲရ) ညးဂမၠိုင် ယာပတိုန်က္ဍိုပ်၊၊ (သွက်ဂွံရုပ်သီကၠေအ် သဘင်စံင်ဇွ အစာဇၞော်နာဲင္ၚိုဲသိင် နကဵုဒွက်ကောန်ဂကူမန်ဂှ် စဒယှ်ေ) ညးဂမၠိုင် ဒယှ်ေဒွက် ကောန်ဂကူ ရးနိဂီု) (သက်သာ ဇူတဴ) မၞိဟ်တအ် ဂဇအ်ဂွံပၠန်ရ၊၊
(၉) ညးမတိုန်စိုပ် ပဂါရဝ ကုအစာဇၞော်နိုင်င္ၚိုဲသိင် ကေုာံ ဂွံစံင်ဇွကမ္မဌာန်
ခမဳသင်တအ် ဒတဴဂေတ်ဒၟံင် ခါင်တုဲ ဗ္စာရဏာ ကမ္မဌာန် နကဵုဂါထာ နိစ္စဝတသင်္ခါရ၊၊
တုဲဂှ် ဂကောံမသကလောကောဒေအ်တအ် ကဵုဂါရဝ၊ တုဲဂှ် ညးမကၠုင်စိုပ်တအ် ကဵုဂါရဝ၊၊
သလိုင်ဇုတ်
ပလေဝ်ဒါန်
ဇုတ် နာဲင္ၚိုဲသိင် ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေန်ပါ ၈၊ ၂၀၁၈ ဂှ် သၠိုင်စုတ် ပ္ဍဲဂိုဟ် နကဵုအသေအဟာန်ဂှ် ပ္ဍဲကွာန်မုဟ်နာင် ပွိုင်ဍုင်ပံင် ကရောမ်ဒၞာဲဂိုဟ် နာဲထဝ်သောန်၊ နာဲသိင်မိုင် ရ၊၊
နိဿဲ
ပလေဝ်ဒါန်ဝင်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် မတဝ်စၞေဟ်ကၠုင် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန်ဂမၠိုင် ကၞပ် (၁)၊ ၂၀၀၇၊ တြးပ္တိတ်နူ ကမ္မတဳ မကၠောန်ဗဒှ် တ္ၚဲပၠန်ဂတးမန် (၆၀) ဝါ၊၊