ဂိုဏ်သုဓမ္မာ
ဂိုဏ်သုဓမ္မာ (အၚ်္ဂလိက်: Sudhammā Nikāya) ဂှ် ဒှ်ဂိုဏ်သင်ဇၞော်အိုတ်တုဲ ခမဳသင် ဍုင်ဗၟာ အကြာ ၈၅-၉၀% ဂှ် ဒှ်နူ ဂကောံဏအ်ရ။[၁] တုဲပၠန် ဂိုဏ်သုဓမ္မာဝွံ ပၞောဝ်ကဵု ဂိုဏ်သင် ဒစိတ်ဂိုဏ် သၟိင်ဍုင် မပၠုပ်လဝ် ပ္ဍဲသၞောဝ် အတိုင်သၞောဝ်ဂိုဏ်သင် ၁၉၉၀ မ္ဂးဂှ် ပါလုပ်မွဲဂိုဏ်ကီုရ။[၂] ဂိုဏ်သုဓမ္မာဂှ် ပတောအ်ၜတ် ကုဂိုဏ်တၞဟ် ဗီုကဵုဂိုဏ်ယှိုယ်ကျေန်၊ ဂိုဏ်မဟာယျေန်တအ်မ္ဂး လတူနူသဘဴဓရ်ဂှ် အရာမဒှ် နတဲဂှ် မကဵုဒြဟတ် ဒ္ဂေတ်ဗက်ဂၠိုင်၊ တုဲပၠန် ပရေင်ပကင်ရင်ဂိုဏ်လေဝ် ပရေင်သၠးပွးဂၠိုင်တုဲ ပရေင်ဗဟဵုရပ်ဇုက်ဂှ် အောန်ကွေဟ်ရ။[၃] ဆဂး ညံင်ရဴဂိုဏ်တၞဟ်တအ်ကီု ဂိုဏ်သုဓမ္မာလေဝ် ခမဳသင် ညံင်ဟွံဂွံပါလုပ် ပ္ဍဲချဳဓရာင် ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂှ် စဵုဒၞာလဝ်ကီုရ။[၄]
| သုဓမ္မာနိကာယ | |
 | |
| ဇမၠေအ် | သုဓမ္မာ |
|---|---|
| မဒက်ပတန် | ၁၈၀၀တအ် |
| ဗီုပြင် | ဂကောံဂိုဏ်ဗုဒ္ဓဘာသာ (ဍုင်ဗၟာ) |
| ဂအုပ်ဌာန | ဍုင်ဗၟာ |
တမ်မူလ ပလေဝ်ဒါန်
ဂိုဏ်သုဓမ္မာဝွံ ဒက်ပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲအခိင် ကၞောတ် ၁၈ ဗွဝ်ကၠံ နကဵုဨကရာဇ်ဗၟာ ဘိုးတော်ဘုရား ကြဴနူ မကလေင်ပကောံ ဂကောံဂိုဏ်သင်ဂမၠိုင် မဒကးဒၟံင် ပ္ဍဲကဵု ခေတ်ကုံဗင်ဂှ်ရ။ ယၟုမ္ဂး သုဓမ္မာဂှ် ဒှ်ယၟုဇြပ်သဘင်ဓရ် ပ္ဍဲမာန္တလေ မဒှ်ဒၞာဲ ဂကောံသင်တအ် မကောံဓရီုရေင်သကအ်ရ။[၅]
မှာထေရ်ဇၞော်အိုတ်ဂှ် ညးတအ် မကော်စ နကဵုဘာသာဗၟာ "သာသနာပိုင်" မတုပ်ကဵု အခိုက်မန်တမၠာ "သံဃရာဇ်" မဂွံအဓိပ္ပါယ် "သၟိင်သင်"ရ။ အခိုက်သၟိင်သင် "သံဃရာဇ်" ဝွံ စကတဵုဒှ်ကၠုင် နူကဵု ခေတ်ဗုကာံ မှာထေရ်အရဟံ နူကဵု ၁၃ ဗွဝ်ကၠံတေအ်တုဲ ပ္ဍဲဍုင်သေံ၊ ဍုင်ကမ္ဗောဒဳယာဂှ် စဵုကဵု တ္ၚဲဏအ် ညးတအ် ကော်စဒၟံင် သံဃရာဇ် ဖိုဟ်ရ။[၆] "သာသနာပိုင်" ဂှ် ဒှ်ညးမနွံကဵု သြဇာ သွက်ဂွံပကင်ရင် ဘာဂမၠိုင်ကီု သွက်ဂွံဖျေဟ် သၞောဝ်လိက်ပရိယတ်ဂမၠိုင်ရ။ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၇၈၄ ဂှ် တၠညး ဘိုးတော်ဘုရား ဒက်ပတန် ဂိုဏ်သုဓမ္မာတုဲ ကဵု "သာသနာပိုင်" ကေုာံ မှာထေရ်ပန်ဇကု ပကင်ရင်ဂိုဏ် သွက်ဂွံ ပသောင်ပြသၞာ ပ္ဍဲကိစ္စ လတက်သ္ၚာ ရုင်သ္ၚာတအ်၊ စပ်ကဵု ဗွိုက်လတက်သ္ၚာ ကေုာံ ကိစ္စတၞဟ်သအာင်တအ်ရ။[၆] စိုပ်ၜိုတ် ခေတ်ကၞောတ်ကုံဗင်ဂှ် ဂိုဏ်ဝွံ ပါလုပ် ပ္ဍဲအရာကိစ္စသာသနာ မပ္တံကဵု ရုဲစှ် ကျာ်ဇၞော်ဘာ၊ ဖျေဟ်သၞောဝ်ဒ္ဂေတ်၊ ရပ်စပ် ဂဗုတ်အကြာခမဳသင်၊ ဖန်ဇန် ပ္ဍဲကဵု ပရေင်ပညာပရိယတ် မပ္တံကဵု သွဟ်လိက်တုဲ နူကဵု မှာထေရ် ပန်ဇကုဂှ် ဂလိုင်ပတိုန် ၈ ဇကုရ။[၆]
နိဿဲ ပလေဝ်ဒါန်
- ↑ http://philtar.ucsm.ac.uk/encyclopedia/seasia/thuddama.html
- ↑ "Law and Religion in Burma" (2001). Legal Issues on Burma Journal (8). Burma Legal Council.
- ↑ "Buddhism under a Military Regime: The Iron Heel in Burma" (1993). Asian Survey 33 (4): 411. University of California Press. doi:.
- ↑ "Of Monarchs, Monks, and Men: Religion and the State in Myanmar" (2009). Working Paper Series No. 127 (18). Asia Research Institute.
- ↑ Carbine, Jason A (2011). Sons of the Buddha: Continuities and Ruptures in a Burmese Monastic Tradition 50. Walter de Gruyter. ISBN 978-3-11-025409-9။
- ↑ ၆.၀ ၆.၁ ၆.၂ James, Helen (2005). Governance and civil society in Myanmar: education, health, and environment. Psychology Press, 81. ISBN 978-0-415-35558-2။
ဆက်ဗှ် ပလေဝ်ဒါန်
[[Category:]] [[Category:]] [[Category:]]