တ္ၚဲမိ
တ္ၚဲမိ (အၚ်္ဂလိက်: Mother's Day) ဂှ် စၟတ်သမ္တီလဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲအဒိုတ်ဒုတိယ ပ္ဍဲ ဂိတုမေ၊၊ လညာတ်မ္ဂး တ္ၚဲမိ မဒးရုဲစှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲအဒိုတ်ဒုတိယ ပ္ဍဲဂိတုမေဂှ် ကၠုင်နူ ဂျူလဳယျာ ဝါရ်ဒ် ဟောဝေ (Julia Ward Howe (1819-1910)) နူသၞာံ ၁၈၇၂ တေအ်ရ၊၊ ဂျူလဳယျာ ဝါရ်ဒ် ဟောဝေ (Julia Ward Howe (1819-1910)) ဂှ် ဒှ်အစာချူလိက် ဂကူအမေရိကာန် ကေုာံ က္ဍိုပ်သကိုပ် ပေါဲဗတိုက် သွက်အခေါင်ညးဗြဴ ညံင်မကလိဂွံ အခေါင်စုတ်မာဲရ၊၊ ဂျူလဳယျာ ဝါရ်ဒ် ဟောဝေဂှ် ပ္ဍဲအမေရိကာန် မၞိဟ်တအ်မတီလဝ် ဒှ်မၞိဟ်မချူလဝ် ဒွက်ဇက်ပၞာန်ဍုင် ＂the Battle Hymn of the Repubic＂ရ၊၊ နကဵုလညာတ်ဂျူလဳယျာမ္ဂး ပ္ဍဲတ္ၚဲမိဂှ် ညးဗတိုက်ဖအောဝ်လဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် မၞးတအ် စဴသ္ၚိ ဇကုမိမၞးတအ်တုဲ ဟီုဂလာန် တင်ဂုန် ကုမိမၞးတအ် အရာညးမကၠောန်လဝ် ကုမၞးတအ်ရ၊၊[၁]
| တ္ၚဲမိ Mother's Day | |
|---|---|
 မိသဇင်မောဝ် ကေုာံ ကောန်ဗၠာဲ (၁၈ မာတ် ၂၀၁၉) | |
| မစကၠောန် |
တ္ၚဲမိ ဂၠးကဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲအဒိုတ်ဒုတိယ ပ္ဍဲ ဂိတုမေ သၞာံ ၁၉၀၈ ပ္ဍဲ St. Andrew's Methodist Church |
| တင်ရန်တၟအ် | မရော်ဂုဏ်မိ ပ္ဍဲသ္ၚိကၟိန် ကေုာံ ဘဝဒဒှ်မိဂမၠိုင် |
| ဒၞာဲမကၠောန်ကၠုင်လဝ် | အလုံဂၠးကဝ် |
ကသပ်လညာတ် အစာချူလိက်ဂျူလဳယျာဂှ် ညးမဗၟံက်ရုပ်ရဴ မကၠောန် ＂တ္ၚဲမိ＂ ကၠာအိုတ်ဂှ် ဒှ် အန်န ဇရ်ဝိသ် (Anna Jarvis (1864-1948)) နမရန်တၟအ် ကုမိအံက်ညး အန်နာ မာရဳ ရေဝေသ် ဇရ်ဝိသ် (Ann Marie Reeves Jarvis)ရ၊၊ မိညး အန်နာ မာရဳဂှ် ဒှ် မၞိဟ်မဂစာန်ကၠောန်လဝ် သွက်ပရေင်ထတ်ယုက်ညးဗြဴ ကေုာံ ကောန်ၚာ် ကေုာံ ညံင်ဂွံဖအောန်ဖျေဟ် ပ္ဍဲအရာကောန်ၚာ် မဒးချိုတ်တအ်ရ၊၊ ပ္ဍဲအခိင် ပၞာန်အပ္ဍဲဍုင်အမေရိကာန်ဂှ် ညးလပါ်လဵုဟွံလုပ် နကဵုမဒစဵုဒစးပၞာန်တုဲ ကုကောန်ပၞာန် မဒးဝပ် သီုၜါလပါ်ဂှ် ဗိုင်လွဳလွတ် ရံင်စံင်မင်မဲ ညံင်ကောန်ဇကု သီုဖအိုတ်ရ၊၊ စနူ သၞာံ ၁၉၀၈ အန်န ဇရ်ဝိသ် မကၠောန်ဗဒှ် တ္ၚဲမိ ပ္ဍဲတ္ၚဲအဒိုတ်ဒုတိယ ပ္ဍဲဂိတုမေ ပ္ဍဲဘာကျာ် သင် အာန်ဒရေဝ် မေထဝ်ဒိဒ် (St. Andrew's Methodist Church) ပ္ဍဲဍုင် ဂရဖ်တောန် (Grafton)၊ ဝိရ်ဂိနိယျာပလိုတ် (West Virginia) ဂှ်တုဲ အခိုက်ဂှ် ပြးဇးအာ ဗွဲမပြဟ်တုဲ စနူသၞာံ ၁၉၁၄ တုဲ နဒဒှ် တ္ၚဲတၟေင် တ္ၚဲပရဲမလုပ်ပ္ဍဲသၞောဝ်မွဲဂှ် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုင်အမေရိကာန် စၟတ်သမ္တီလဝ်ရ၊၊ [၂][၃]
တ္ၚဲမိ ပ္ဍဲအဒိုတ်ဒုတိယ ဂိတုမေဂှ် ၜိုန်ရ ဒှ်တ္ၚဲမိဂၠးကဝ်ကီုလေဝ်ဂှ် ဍုင်မွဲကုမွဲ မကၠောန်ဗဒှ် တ္ၚဲမိ ဟွံတုပ်ရေင်သကအ်ရ၊၊ ဍုင်လ္ၚဵုတအ်ဂှ် ဒုင်သဇိုင် ကုဘာသာ မရန်တၟအ် ကုမိနာဲယေသှု မာရဳတုဲ မကၠောန်နွံတုဲ ဍုင်လ္ၚဵုတအ်ဂှ် ဒုင်သဇိုင် ကုရာသဳဥတု၊ ပရူဝင်ဍုင်ညးတအ်တုဲ မကၠောန်တဴအိုတ်ရ၊၊
ဝင်
ပလေဝ်ဒါန်ကၠာ ဂျူလဳယျာ ဝါရ်ဒ် ဟောဝေ ဟွံဖန်ဗဒှ် တ္ၚဲမိ ပ္ဍဲအမေရိကာန်ဏီ ပ္ဍဲဍုင်ဗြိတိန် နကဵုအခိုက်တြေံ ကၠောန်ဗဒှ်ဒၟံင် တ္ၚဲမိ နွံကီုရ၊၊ နူကဵု အေဒဳ ၁၆၀၀ တေအ်ရ ကောန်ၚာ် ကေုာံ သၟတ်တအ် ပ္ဍဲဗြိတိန် ပ္ဍဲတ္ၚဲအဒိုတ်မရနုက်ကဵုပန် ပ္ဍဲအခိင်ကာလသဘင်ခရေတ်ဂှ် ကလိဂွံအခေါင်သၠး နူကမၠောန်တုဲ ဂွံအာဇရေင် ဘာကျာ်မိ (mother church) မဒှ် ဘာကျာ်အိုတ် ပ္ဍဲကဵုဒေသ ဒၞာဲဇကုမမံင်တအ်ရ၊၊ တ္ၚဲဂှ် ညးကော်စ တ္ၚဲအဒိုတ်မိ(Mothering Sunday) တုဲ ပ္ဍဲပွိုင်မွဲသၞာံ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် မွဲတ္ၚဲရ အလုံမွဲအိန်ထံင် ဂွံအခေါင် အာဘာကျာ်မွဲစွံရ၊၊ ပ္ဍဲကဵု နောရ်ဒေန်လာန် (Nordengland) ကဵု သကောတ်လာန်ဂှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဟိုတ်နူမဗစ ကွာင်မကော်စ ကာရ်လိန် Carling တုဲ ညးကော်စ တ္ၚဲအဒိုတ်ကာရ်လိန် Carling Sundayရ၊၊
အခိုက်အမေရိကာန် စိုပ်ကၠုင်တုဲ တ္ၚဲအဒိုတ်မိ (Mothering Sunday) ဗြိတိန်ဂှ် ဗွဲကြဴဏအ် ကၠေအ်အာရ၊၊ ဆဂး တ္ၚဲအဒိုတ် မရနုက်ကဵုပန် ပ္ဍဲတ္ၚဲသဘင်ဂမၠိုင် ပ္ဍဲဘာသာခရေတ်ယာန်ဂှ် ညးတအ် ဆက်ကၠောန်ဒၟံင်ဖိုဟ်ရ၊၊ ဆဂး ညးကော်စလၟုဟ် တ္ၚဲမိဂမၠိုင် (Mothers Day)တုဲ တင်ရန်တၟအ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် တုပ်ကဵု တင်ရန်တၟအ် နူအမေရိကာန်ကီုရ၊၊
အန်နာ ဇန်ဝိသ် ဂစာန်ဖန် ပ္ကဴ Dianthus အသာ်ဗုဂှ် နဒဒှ် သင်္ကေတ လက္သန် သွက်တ္ၚဲမိရ၊၊ Dianthus ဂှ် နကဵုသင်္ကေတ မိဂမၠိုင် မၞုံကဵု မသၠးဇ္ၚး၊ မပတှ်ေဖျေဟ်စိုတ်ဂွံ၊ မယဵုလဂူတပ်တး၊ မနွံမေတ္တာ၊ မနွံကရုဏာ ကေုာံ မနွံကဵု ပွမကျေဝ်ဂေါဝ်ရ၊၊ လညာတ်ဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုင် ဒုင်ကၠုင်တဲတုဲ ဆဂး စၞးပ္ကဴအသာ်ဗုဂှ် မၞိဟ်တအ် စကာပ္ကဴအသာ်ဗကေတ်ရ၊ ဆဂး ကာလမိ စုတိမ္ဂး ညးတအ် စုတ်ကဵုပ္ကဴDianthus အသာ်ဗုရ၊၊ အခိင်မဖန်ဗဒှ်လဝ်တေအ် ၜိုန်ရ ဟွံရန်လဝ် သွက်ပရေင်ပိုန်ဒြပ်ကီုလေဝ် ဆဂး အခိင်လၟုဟ် ပ္ဍဲတ္ၚဲမိဂှ် ပ္ကဴDianthusဂှ် ဂွံသွံဗွဲမလောန် ဒှ်အာ အခိုက်မွဲရ၊၊
တ္ၚဲမိ ပ္ဍဲဍုင်ဗၟာ
ပလေဝ်ဒါန်တ္ၚဲမိ (အမေနေ့) ပ္ဍဲဍုင်ဗၟာဂှ် အစာချူလိက်ဗၟာ ဦးသုခ ဒှ်မၞိဟ်မဖန်ဗဒှ် စၟတ်သမ္တီလဝ် ပ္ဍဲကဵုတ္ၚဲ ဂိတုပုဟ်ပေင် (မလေပ်ဒှ် ဂိတုပေင် ပ္ဍဲအကြာ ဒဳဇြေန်ပါ-ဇာန်နဝါရဳ)ရ၊၊ သၞာံကၠာအိုတ်ဂှ် ကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲဍုင်မာန္တလေ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၅ တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ညးဟီုတွဟ် ပရူမရောက်ဂုဏ်မိ ရ၊၊ [၄]
တ္ၚဲမိ တ္ၚဲတၞဟ်ခြာ ပ္ဍဲဍုင်နာနာ
ပလေဝ်ဒါန်| စၟတ်တ္ၚဲ | ဍုင် |
|---|---|
| တ္ၚဲအဒိုတ် ဒုတိယ ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ | ဍုင်နဝ်ဝေ |
| ၃၀ တ္ၚဲ ပ္ဍဲဂိတု Schewat (ဒှ် ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ) | ဍုင်အေဿရေ |
| တ္ၚဲသဘင်မဆေင် ကုခရေတ်ယာန် မရနုက်ကဵု စတုတ္ထ | ဗြိတိန်၊ အာရ်လာန်၊ |
| ၈ မာတ် | အလ်ဗေနဳယျာ (Albanien)၊ ဗူလ်ဂေရဳယျာ (Bulgarien)၊ ရူမေနဳယျာ (Rumænien)၊ မောလ်ဒဝ်ဝါ (Moldova) |
| ၂၁ မာတ် | သဳရိယျာ |
| တ္ၚဲတမ်သၞာံ ၁ | လိဗနောန် |
| အဒိုတ်ပထမ ပ္ဍဲဂိတုမေ | ဟုန်ဂေရဳ (Hungary)၊ ပဝ်တူဂြဳ၊ အဖရိသၠုင်ကျာ၊ သပိန်၊ လိထံင်နဳယျာ (Lithuania) |
| ၁၀ မေ | ဍုင်ဗွဲမဂၠိုင် ပ္ဍဲအမေရိကသၠုင်ကျာ၊ မက်သဳဂဝ်၊ Bahrain၊ ဟံင်ကံင် (Hong Kong)၊ အန္ဒိယ (Indien)၊ မလေရှာ (Malaysia)၊ အဝ်မေန် (Oman)၊ ပါကိသတာန် (Pakistan)၊ ကွာတာ (Qatar)၊ သဴဒိ-အရဗိယာန် (Saudi-Arabia)၊ သိင်ဂပူရ် (Singapore)၊ ကၟိန်ဍုင်အာရဗ် အဳမိရာတ် (United Arab Emirates) |
| တ္ၚဲအဒိုတ်ဒုတိယ ပ္ဍဲဂိတုမေ၊၊ | အဝ်သတြေလျာ၊ ဗေလ်ဂျဳယာန်၊ ဗရာသဳ၊ ကနေဒါ၊ ကဝ်လောမ်ဗဳယျာ၊ ဒိန်မက်၊ ဝှိန်လာန်၊ ဂရိန်လာန်၊ အိသလာန်၊ အဳတလဳ၊ ဂျပါန်၊ နေတလာန်၊ နယူဇြဳလာန်၊ အဝ်သရဳလျာ၊ သွိတ်သလာန်၊ ထာင်ဝါန်၊ ချေက်ကဳ၊ ဂျာမနဳ၊ ကၟိန်ဍုင်အမေရိကာန်၊ လုဇေမ်ဗဝ်၊ ဖလိပိန်၊ |
| ၂၆ မေ | ပဝ်လာန် |
| တ္ၚဲအဒိုတ်ကြဴအိုတ် ပ္ဍဲဂိတုမေ | ပြင်သေတ်၊ သွိတ်ဒေန် |
| ၁၂ အဝ်ဂေတ် | ဍုင်သေံ၊ တ္ၚဲဂၞကျာ်သဳရိခိတ် Sirikit ဒှ်မၞိဟ် |
| ၁၅ အဝ်ဂေတ် | အာန်တွေပ် (Antwerp - Belgien)၊ ကဝ်သတ ရိကာ (Costa Rica) |
| တ္ၚဲအဒိုတ်ဒုတိယ ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ပဝ် | အာဂျေန်တေန်နာ |
| ၁၄ အံက်တဝ်ပါ | ရုရှာ၊ ဗေလရုသ် (Belarus) |
နိဿဲ
ပလေဝ်ဒါန်- ↑ https://news.nationalgeographic.com/news/2014/05/140508-mothers-day-nation-gifts-facts-culture-moms/
- ↑ Kaag, John; Cleary, Skye C. (10 May 2018). "Nietzsche Wishes You an Ambivalent Mother's Day". The Paris Review. Retrieved 13 May 2018.
- ↑ "Engaging Families - U.S. Department of Education". www2.ed.gov. 14 December 2017.
- ↑ “အမေဆိုသည့် စာကလေးနှစ်လုံးကို အသံထွက်အောင်ရွတ်ဆိုကြည့်လိုက်စမ်းပါ။ အလွန်ချိုမြိန်သော၊ သာယာသော၊ စိတ်ချမ်းသာသော၊ မေတ္တာနှင့်ထုန်မွှန်းသော အရသာကို ခံစားရပါလိမ့်မည်” (ဆရာကြီး ဦးသုခ၏ ပထမဆုံးအကြိမ် မန္တလေး အမေနေ့ ဟောပြောပွဲမှ