တ္ၚဲအစာ ဂၠးကဝ်
တ္ၚဲအစာ ဂၠးကဝ် (အၚ်္ဂလိက်: World Teachers' Day or International Teachers Day) ဂှ် ဒှ်တ္ၚဲ မကၠောန်ဗဒှ် လၟေင်သၞာံ ပ္ဍဲကဵု ဂိတုအံက်တဝ်ပါ ၅။ တ္ၚဲစၟတ်သမ္တီဏအ်ဂှ် စကၠောန်ကၠုင် နူကဵုသၞာံ ၁၉၉၄ နမပစၟတ်သမ္တီ တ္ၚဲယူနေတ်သကဝ်/အာင်အေဝ်အဝ် မထပက်စၟတ်တဲ တင်မပစၟတ်သမ္တီ အရာမဒှ်ဓဝိင် လတူအကာဲအရာ အစာဘာဂမၠိုင် နူသၞာံ ၁၉၆၆(UNESCO/ILO Recommendation concerning the Status of Teachers)ရ။[၁] တင်လတုပ်စိုတ်ဂှ် ဒှ်ကိရိယာ မဖျေဟ်လဝ် သွက်ဂွံၜတ်ကၞာတ် ကေုာံ သွက်ဂွံဗၟံက်ထ္ၜး အကာဲအရာ ကေုာံ သဇိုင်ဒၟံင် အစာဘာ အလုံလိုက်တအ်ရ။[၂] တင်မပစၟတ်သမ္တီဂှ် ဒှ်အရာ မဖျေဟ်ပိုင်ခြာလဝ် အရာမဆေင်စပ် ကုပဝ်လသဳ၊ လဒက်ပတန်ဂကောံ၊ ကေုာံ ပရေင်ပညာ ကုပူဂိုလ် ညးမပအစာတအ် ညံင်ဂွံ သၠုင်ပတိုန် ဍာ်ဒကေဝ်ညးတအ် လၟေင်လၟေင်၊ ကမၠောန်ညးတအ် ကေုာံ အကာဲအရာကမၠောန်ညးတအ်ရ။[၂] တင်ရန်တၟအ် မကၠောန်တ္ၚဲအစာ ဂၠးကဝ် ဝွံ သွက်ဂွံ စွံအာရီု လတူ စရာဲ၊ စေတနာ၊ ကေုာံ ဍာ်ဒကေဝ် အစာဂမၠိုင် ပ္ဍဲဂၠးတိ ကေုာံ သွက်ဂွံ သၠုင်ပတိုန် အခေါင်အရာ အရာမဒှ်ဓဝိင် လတူဘဝအစာဘာ ကေုာံ အရာညးတအ်မဗတောန်တအ်ရ။[၃]
| တ္ၚဲအစာ ဂၠးကဝ် World Teachers' Day | |
|---|---|
 ဗီုအစာဘာ နာဲထဝ်မန်(က)ယီုသာသာ အဃောမဗ္တောန်ဒၟံင်လိက် ပ္ဍဲဘာကောန်ဂကူမန် ကွာန်ပြာန်ဍေင် သၞာံဗ္တောန်ပညာ(2015/16) | |
| မစကၠောန် |
တ္ၚဲအစာ ဂၠးကဝ် အံက်တဝ်ဗါ ၅၊ ၁၉၉၄ UNESCO/ILO |
| မပစၟတ်သမ္တီ ကု | တ္ၚဲထပက်စၟတ်တဲ တင်မပစၟတ်သမ္တီ အရာမဒှ်ဓဝိင် လတူ အကာဲအရာ အစာဂမၠိုင် |
| တင်ရန်တၟအ် | သွက်မၞိဟ်တအ် ဂွံစွံအာရီု လတူ စရာဲ၊ စေတနာ ကေုာံ ဍာ်ဒကေဝ် အစာဂမၠိုင်။ |
| ပရေၚ်ချဳဓရာၚ် | ကၠောန်သဘင်ဟီုတွဟ် ဖျေဟ်အစဳအဇန် သွက်ပရေင်ပညာ။ |
| ဒၞာဲမကၠောန်ကၠုင်လဝ် | အလုံဂၠးကဝ် |
ဗီုမကၠောန် သဘင်
ပလေဝ်ဒါန်နမကၠောန် တ္ၚဲအစာ ဂၠးကဝ်တုဲ နကဵုယူနေစ်သကဝ် ကေုာံ ဂကောံပရေင်ပညာဂၠးကဝ် (Education International - EI) ကၠောန်ဗဒှ် တင်ဆဝ်မ္ၚုဟ် ရိုဟ်ဒဒှ်သၞာံ သွက်ညးဂၠးကဝ် ဂွံတီကၠိုဟ် ပရူအစာ(ဘာ) ကေုာံ ဗီုအစာတအ် မဆက်စပ်ဒၟံင် ပ္ဍဲပရေင်ဇၞော်မောဝ် ကွးဘာ ကေုာံ ဂကောံမၞိဟ်တအ်ရ။[၂] ညးတအ် ပံင်ကောံ ကုဌာနမဳဒဳယာတအ်တုဲ ကၠောန်ကၠုင်ဒၟံင် ညံင်တင်ရန်တၟအ်ဏအ် ဂွံစိုပ်တရဴရ။ တဝ်ဆဝ်မ္ၚုဟ်ဂှ် မွဲသၞာံကဵုမွဲသၞာံ က္ဍိုပ်လိက် ဟွံတုပ်ရေင်သကအ်ရ။ ဥပမာ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၇ ဂှ်မ္ဂး ကေတ်လဝ် က္ဍိုပ်လိက် "ကဵုအခေါင်အဝဵုကၠောန် ကုအစာဘာတအ်ညိ Empowering Teachers”။ က္ဍိုပ်လိက်ဏအ်ဂှ် ညးတအ်ဒုင်သဇိုင် ကုတင်မပစၟတ်သမ္တီ အရာမဒှ်ဓဝိင် လတူအကာဲအရာ အစာဂမၠိုင် မပေင် ၂၀ သၞာံရ။[၄]
သွက်သၞာံ ၂၀၁၈ ဂှ် ယူနေစ်သကဝ် ရုဲစှ်ကေတ်လဝ် က္ဍိုပ်လိက် "အခေါင် သွက်ဂွံဗတောန်ပညာ ဟီုမ္ဂးဂှ် ဒှ်အခေါင် မပသၠုင်ပတိုန် ဍာ်ဒကေဝ် အစာဘာ။ The right to education means the right to a qualified teacher.”[၅] က္ဍိုပ်လိက်ဏအ်ဂှ် ဒုင်သဇိုင် ကုလိက်လလောင်တြး အခေါင်အရာမၞိဟ် အလုံဂၠးကဝ် မပေင် ၇၀ သၞာံရ။ အရာညးတအ် မိက်ဂွံဟီုဂှ် ယဝ်ရ ဟွံမဲ ကုပရေင်သၠုင်ပတိုန် ကဆံင်ပညာ ကဆံင်ဍာ်ဒကေဝ် အစာတအ်မ္ဂး အခေါင် ကွးဘာတအ် သွက်ဂွံဗတောန်ပညာဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ကၠုင်မာန် ဟွံသေင်ရ။[၅]
သွက်သၞာံ ၂၀၁၉ ဂှ် ညးတအ် ရုဲစှ်လဝ် နကဵုက္ဍိုပ်လိက် "အစာဘာ အဝဲသၟတ် - ဒှ်အစာမစိစောန် အနာဂတ်၊ Young Teachers: The future of the Profession"။ ညးတအ် စွံအာရီု လတူအစာဘာသၟတ် ကေုာံ ညးသၟတ်တအ် ညံင်ဂွံ ရုဲစှ် သွက်ဂွံပအစာဘာရ။[၆]
တ္ၚဲအစာ ဂၠးကဝ်ဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်ဒၟံင် ဍုင် ၁၀၀ ဍုင်ပြင်င်ရ။[၇]
နိဿဲ
ပလေဝ်ဒါန်- ↑ World Teachers' Day - 5 October 2017 (in en).
- ↑ ၂.၀ ၂.၁ ၂.၂ Power, Colin (2014). The Power of Education: Education for All, Development, Globalisation and UNESCO. New York: Springer, 191. ISBN 9789812872210။
- ↑ Frequently Asked and Questions | Education | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (in en).
- ↑ Teaching in Freedom, Empowering Teachers (in en).
- ↑ ၅.၀ ၅.၁ World Teachers' Day 2018 International Conference (in en).
- ↑ World Teachers' Day in 2019.
- ↑ "World Teachers Day 2018 - National Awareness Days Events Calendar 2018 & 2019" (in en-US)၊ National Awareness Days Events Calendar 2018 & 2019။