အတ္ထုပ္ပတ္တိ: အရာမတၞဟ်ခြာ အကြာ မူတၞဟ်ဂမၠိုင်

No edit summary
No edit summary
လာင် ၁-
'''အတ္ထုပ္ပတ္တိ''' ({{Lang-en| biography}}) ဟီုမ္ဂးဂှ် ဒှ်ပရူပရာ မချူ ဗမံက်ထ္ၜးလဝ် ပရူဒဒှ် မၞိဟ်မွဲမွဲရ၊၊ အတ္ထုပ္ပတ္တိဟီုမ္ဂး ချူလဝ် ပရူတင်ဂၞင်သဇိုင် မပ္တံ ကဆံင်ပညာ၊ ကမၠောန်၊ မိမကလောကောဒေအ် ကေုာံ စုတိ ဆၜိုတ်ဏအ်ဓဝ် ဟွံသေင်၊ သီုဗၟံက်ထ္ၜး ချူလဝ် ပရူပရေင်ဆဵုဂဗဘဝ ပူဂဵုဂှ်ကီုရ၊၊ပူဂိုလ်ဂှ်ကီုရ၊၊ အတ္ထုပ္ပတ္တိဂှ် ဟွံတုပ်ကဵု cv (curriculum vitae) ပရူခမၞောန်တုဲ အတ္ထုပ္ပတ္တိဂှ် ဒှ်ပရူမချူလဝ် ပရူဒဒှ်လၟောဝ်ဘဝ၊ မချူဗမံက်ထ္ၜးလဝ် ဗွဲတၟေင် မဆေင်ကဵု ပရူဘဝညး၊ မပ္တံကဵု ပရေင်ဆဵုဂဗဘဝညးဗွဲတြးတုဲ ပရေင်ပါ်ပါဲသ္ၚေဝ်ဂၠေပ် မစပ်ကဵု ပရူဘဝညးဂှ်လေဝ် စုတ်ဂွံကီုရ၊၊
 
အတ္ထုပ္ပတ္တိဂှ် ဗွဲဓမ္မတာမ္ဂး ဒှ်ဂကူလိက် ဖက်ရှေန်ဟွံသေင် (non-fiction) (လိက်မချပ်ဗဒှ်ပတိုန်ဟွံသေင်)ရ၊ ဆဂး တၞဟ်နဂွံဗမံက်ပတိုန် လၟောဝ်ဘဝပူဂဵုတုဲလၟောဝ်ဘဝပူဂိုလ်တုဲ ဖက်ရှေန် အရာမချပ်ဗဒှ်ပတိုန်လေဝ် ဒးစုတ်ညိညကီုရ၊၊
 
ပူဂဵုမွဲပူဂိုလ်မွဲ ပ္ဍဲအခိင်မဂျိုင်တန်တဴဒၟံင်ဂှ် အစာချူလိက်မွဲ နကဵုမပံင်တောဲ ကုပူဂဵုဂှ်တုဲကုပူဂိုလ်ဂှ်တုဲ မချူအတ္ထုပ္ပတ္တိ ပူဂဵုဂှ်မ္ဂးပူဂိုလ်ဂှ်မ္ဂး နကဵုဘာသာအင်္ဂလိက် ညးကော်စ authorised biography တုဲ အလဵုဇကုပူဂဵုဂှ်အလဵုဇကုပူဂိုလ်ဂှ် ပရူဇကု ဇကုချူစကေတ်တ်ဂှ် ညးကော်စ autobiography (auto အလဵုဇကု၊ biography အတ္ထုပ္ပတ္တိ) ရ၊၊
 
==ဝင်==
ဗွဲကိုပ်ကၠာအိုတ်၊ ပွမချူ အတ္ထုပ္ပတ္တိဂှ် ဆက်စပ်ဒၟံင် ကုပူဂိုလ်မွဲမွဲ မပါလုပ် ပ္ဍဲပရူဒဒှ်ဝင်ကိစ္စဇၞော်မွဲရ၊၊ အတ္ထုပ္ပတ္တိ နဒဒှ် ဂကူလိက် တၞဟ်ခြာ နူကဵု ဂကူလိက်ဝင်ဂှ် စနူကဵု ၁၈ ဗွဝ်ကၠံတုဲ၊ နဒဒှ် ဂကူလိက်တၞဟ်ခြာမွဲပေင်င် စတန်တဴဂွံဂှ် ဒှ်ပ္ဍဲအခိင် ၂၀ ဗွဝ်ကၠံရ၊၊ <ref>[[Paul Murray Kendall|Kendall, Paul Murray]]. "Biography". ''[[Encyclopædia Britannica]]''.</ref>
 
===အတ္ထုပ္ပတ္တိ ဝင် Historical biography===
မၞိဟ်မချူအတ္ထုပ္ပတ္တိ ကၠာအိုတ်ဂှ် ဒှ် ကောရ်နေလိသ် နေပေါသ် (Cornelius Nepos) မဒှ်ညးမချူလိက် Excellentium Imperatorum vitae (Lives of outstanding generals ဘဝသကိုပ်ပၞာန် တၠအစောန်ဂမၠိုင်) ပ္ဍဲဘဳသဳ ၄၄ တေအ်ရ၊၊ လိက်အတ္ထုပ္ပတ္တိ မချူလဝ် ဂၠိုင်တုဲ ပေင်ဂၠိုင်ညိဂှ် ချူလဝ် ဗီုဂရိတ် နကဵုအစာချူလိက် ဖလုတာရ်ချ် (Plutarch) ပ္ဍဲလိက် Parallel Lives မပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲ ၈၀ အေဒဳဂှ်ရ၊၊ လိက်အတ္ထုပ္ပတ္တိတအ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် ပရူ မၞိဟ်ဒယှ် ဂကူဂရိတ်တအ်ဂှ် ကဵု ဂကူရဝ်မ ဥပမာ ပရူဝင် အစာတွဟ် Demosthenes ကဵု Cicero၊ သကိုပ်ပၞာန် ဇမၞော် အယ်လေက်ဇြာန်ဒရာ (Alexander the Great) သၟိင်ကေသာ ဂျူလိယာသ် (Julius Caesar) ကေုာံ အတ္ထုပ္ပတ္တိၜိုတ် ၅၀ ဂွံဆဵုကေတ် နူခေတ်တြေံတေအ်ရ၊၊
ကလေၚ်သီကေတ်လဝ် နူ "https://mnw.wikipedia.org/wiki/အတ္ထုပ္ပတ္တိ"