ဇှ်ေ၊ ဂိတု: အရာမတၞဟ်ခြာ အကြာ မူတၞဟ်ဂမၠိုင်
Content deleted Content added
Created page with "'''ဂိတုဇှ်ေ''' ({{Lang-en| Jyeshtha (month)}}, Burmese: နယုန်လ) ဒှ်ဂိတု မရနုက်ပိ ပ္ဍဲမွဲသၞ..." |
No edit summary |
||
လာင် ၁-
[[File:Jyeshtha.jpg|thumb|Jyestha with her attendants]]
'''ဂိတုဇှ်ေ''' ({{Lang-en| Jyeshtha (month)}}, Burmese: နယုန်လ) ဒှ်ဂိတု မရနုက်ပိ ပ္ဍဲမွဲသၞာံ ပ္ဍဲကြက္ကဒိန်မန်၊ ကြက္ကဒိန်ဟိန္ဒူ ကေုာံ ကြက္ကဒိန်ဍုၚ်အိန္ဒိယရ၊၊ ပ္ဍဲကြက္ကဒိန် ဗေၚ်္ဂလဳ ကေုာံ ကြက္ကဒိန်နိပဝ် (ဝိကြမ သံဝစ္ဆရ်) ဂှ် ဒှ်ဂိတု မရနုက်ကဵုၜါ ပ္ဍဲမွဲသၞာံရ၊၊ အတိုၚ်ကြက္ကဒိန်မန်မ္ဂး ဂိတုဇှ်ေ နွံ ၂၉ တ္ၚဲရ၊၊ ပ္ဍဲသၞာံမထပ်ဒဂိုန်မ္ဂး ဂိတုဇှ်ေ နွံ (၃၀) ရ၊၊
Line ၄ ⟶ ၆:
==နိရုတ္တိ==
ဇှ်ေ ဂှ် ကၠုၚ်နူ သံသကြိုတ် ဇျေၐဌ မဒှ်ယၟု ဒေဝတဴဗြဴဟိန္ဒူ ဇျေသထ မဒှ်ဒေဝတဴ ရုပ်ကျာ်မဟွံဆာဲမွဲတုဲ မဒှ်ၝောဲ ဒေဝတဴလက္ၐမိ မဒှ်ညးမၞုံကဵု ရုပ်သာ် ကျာ်သြဳမကျေဝ်ဂေါဝ်ရ၊၊ ဇိဟ်၊ ဇေဟ်/ဇှ်ေ၊၊ နကဵု အရေဝ်ဂကူတၞဟ်တအ်မ္ဂး Sanskrit: ज्येष्ठ; Nepali: जेठ ''jēṭ''; Assamese: জেঠ ''zeth'', Bengali: জ্যৈষ্ঠ ''Jyôishţhô'',
==သဘၚ်==
ပ္ဍဲဂိတုဇှ်ေမ္ဂး ဗွဲတၟေၚ် ပ္ဍဲဒေသဗၟာတအ်မ္ဂး မလေပ်ကၠောန် သဘၚ်ကလေၚ်လိက် ရ၊၊ ကၠာခမဳသၚ်တအ် ဟွံဂွံလုပ်ဒဂိုန်ဏီ အဃော ခမဳသၚ်တအ် မဂွံအာကၠုၚ်လောဲသွာဂှ် ညးကၠောန်ကၠုၚ် သဘၚ်ကလေၚ်လိက် ပ္ဍဲဂိတုဇှ်ေ ရ၊၊ ဂိတုဇှ်ေဂှ် ဟိုတ်မဒှ် ကၠာဂိတုဒဂိုန်တုဲ မၞိဟ်မလုပ်ပ ထပိုယ်ခမဳဂၠိုၚ်ရ၊၊ အခိၚ်ကၠာတေအ် မၞိဟ်တြုဟ်မွဲမ္ဂး အောန်အိုတ် ဒးပခမဳ မွဲဝှ်ပိဂိတု ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂိတုဇှ်ေ ကၠာဟွံဂွံလုပ်ဒဂိုန်ဏီဂှ် ညးလုပ်ပထပိုယ်ခမဳရ၊၊
လာင် ၂၈-
===နူလိက် မေဃသန်===
ကဗျဂှ် ဗစံက်ပရံၚ်လဝ် မလိက်တုဲ အဓိပ္ပါယ်ကဗျဂှ် ကဵုလဝ် လိက်ပလး သၟဝ်ဂှ်ရ၊၊
'''ပသာ်အိုတ်အာ ရာသဳဇေဟ်မံက်၊ အဒိုတ်မေထုန် ကၠောအ်ဍုန်လဇံက်၊'''
''ဂိတုပသာ်အိုတ် ဂိတုဇှ်ေမံက်၊ အဒိုတ် (သၟိၚ်တ္ၚဲ) လုပ်ကၠောအ်ဍုန်လ္ဇံက် ရာသဳမေထုန်၊၊ [ရာသဳမိဟ်ဂှ် ဒှ်ရာသဳဗြဴ၊ သၟိၚ်တ္ၚဲလုပ်စိုပ် ရာသဳမိဟ်တုဲ လၟုဟ် ဒှ်မိတ်ဇြဟာန်၊ သၟိၚ်တ္ၚဲ ဍုန်လဇံက် လတူရာသဳမိဟ်တုဲ ဒ္ဂေတ်ဓရ်မေထုန်၊၊]''
'''လလဳတွိၚ်ချဳ သာ်ဍီုလဝံက်၊ မန်ဒိုၚ်အိုၚ်မှုဲ ဂဟုဲအမၠံက်၊ ဂဂဵုသဍံက် ဗြဲဟွံပံက်မၠာ်၊ မေလံၚ်ဆံၚ်ယိုဝ် လဗိုတ်သ္အဵုသ္အာ်၊ ပဇ္ဇုန္နစံ ကံဒစိတ်သာ်၊ ဒွအ်ဆုဆုသာ် ဒွအ်တၟအ်ပါ်သြံ၊ သၟိၚ်မေဃဝါန် ဝေၚ်ပၞာန်ခတ်ကြံ၊ ဍာ်နူပါၚ်သတ် လယတ်ဂမြံ၊ သၟးအသံ ဂမြံဖံပၞာန်၊'''
''လလဳ(ချဳပလဳ) လွိၚ်ချဳ နကဵုအသာ်ဍီုကြံၚ်ၚ်၊ မန်ဒိုၚ်အိုၚ်မှုဲ (သကိုပ်ပၞာန်) ပန်အမၠံက်၊ ဗြဲအုဂၠုဒၟံၚ်တုဲ ဟွံဂူစှ်ေဏီ ဂဂဵုဂှ် သ္ဍံက် ညံၚ်ဗြဲဂွံပံက်မၠာ်တုဲ ဂွံဂူ၊၊ ကျာမေလံၚ်ဆံၚ်ယဵု ပိုက်လဗိုတ် ဗွဲမကြံကြသအဵုသအာ်၊ ပဇ္ဇုန္န(ဂဂဵု) နကဵုကမ်ဒစိတ်သာ်ဂှ် ယဝ်ဒးတၞံဆု တၞံဆုသာ်၊ ယဝ်ဒးတၟအ် တၟအ်ပါ်ထကး၊ ညံၚ်သၟိၚ်မေဃဝါန် မဝေၚ်ပၞာန် ဍာ်ပါၚ်ပြး ညံၚ်ညးမကဵုအသံပၞာန်ကီု ထဗုၚ်ဖံပၞာန်ဂမြံဂမြဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲလတူဂၠးအကာသ တေအ်ရ၊၊''
'''တူဂၠံအမှုဲ ရံၚ်မွဲညံၚ်သြာန်၊ ဒျိုၚ်တ္ၚေက်သြူ တူအမှဲဍာန်၊ မာတ်ဗြဲသရိုဟ် သ္ပိုဟ်ဂြိုပ်ဓိတာန်၊ ဆုလတဟ်ကျိုၚ် ကမိုၚ်ကဝါန်၊ ကမာဝက်မောဝ် ကနုၚ်လဝ်ဒျာန်၊ လဒျာတ်ကၠဲကျာံ လ္ထာံလာံကြာန်၊ မုဟ်ဂြိုပ်က္ဍိုပ်တၟအ် လကအ်ဓိဝါန်၊ ထၜုတ်ကၠုတ်ကာန် တွိၚ်စာန်လွံက်ချီု သၞာံဗၠာဲဖျေဟ်ဝၚ် သဘၚ်မမြီု၊'''
''ပ္ဍဲလတူဂၠး အမှုဲအကာသတေအ်ဂှ် ရံၚ်အာမ္ဂး ညံၚ်ကဵုသြာန်ကီု လစံက်ဓယောမ်ဒၟံၚ်ရ၊ ဒျိုၚ်တ္ၚေက်သြူ (အသာ်ဒျိုၚ် (အသာ်လစံက်？)အသာ်တ္ၚေက် ပေၚ်သူဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂၠးအမှဲအကာသတေအ်ရ၊၊ မတ်ဗြဲသရိုဟ် (ဗြဲဂူစှ်ေ) သၜိုဟ်ကဵုဂြိုပ်ဓိတာန်၊၊ တၞံလတဟ် (ဆုဇၞော်)တအ် ပတိတ်ကၞာၚ်ဗာၚ်တၟိ၊၊ တၞံဇုက် တၞုၚ်ကမာဝက် (ကၞုဝက်)၊ တၞုၚ်မောဝ်တအ် ကၞုၚ်လာမ်ဒျာန်တိုန်၊ တၞံလဒါတ်(အဒါတ်)၊ ကၠဲ၊ တၞံကျာံတအ် လာံအာဒၟံၚ် ဒၞာဲပြးကြာန်ရ၊၊ တၞံမတိုန်ပ္ဍဲတိ (တၞံမုဟ်ဂြိုဟ်？)၊ (တၞံက္ဍိုပ်တၟအ်？)၊ (တၞံလကအ်？)၊ (တၞံလကအ်？)၊ တၞံဓိဝါန်/ဓိဝိုဟ်၊ တၞံထၜုတ်တအ်လေဝ် ကၠုတ်ရေၚ်ကာန်တိုန်ရ၊၊ တၞံတွိၚ်/ကဝိၚ် တအ်လေဝ် ပတိတ်လဝါရ၊၊ အခိၚ်ဏအ်ဂှ် သၞာံဗၠာဲတၟိ (ဖျေဟ်ဝၚ်) စကၠောန်ကမၠောန်၊ အရာအိုတ်သီုဂှ် ဗီုညးကဵုညး မဗဒှ်ပတိုန်တၟိဖအိုတ် ညံၚ်ရဴသဘၚ်ကီုရ၊၊''
'''ဂွာၚ်တနေၚ်ဗြု လဒုမြာ်ကြီု၊ ဂြိုပ်ဂၞိၚ်အိန်သ္ဂီု ဇီုဗြေဟ်သွေၚ်သွဟ်၊ ဒုန်ဆုကျာဲပ္အုဲ ကၞာၚ်မှုဲလတဟ်၊ ပ္ကဴသြဴလဴဍောၚ် မောဝ်လှောၚ်ဒိုဟ်စဟ်၊ ထိုၚ်အိုၚ်ဗၜူ တ္ၜူဗၜူရဟ်၊ ပါန်မုတ်ပုတ်ဂၠဟ် ဗဒဟ်ရုပ်နာနာ၊ သာဲအဒါဲလောန် ဇာပ်ပ္ကဴဂန္ဓာ၊ သြိုၚ်နန်ဂယာၚ် ဒုၚ်သမာၚ်ကျာ၊ ကၟီဂတဝ်သာဲ ဂၠာဲပအဟာ၊ ဇၟာပ်ညးဟွံဆိတ် နူမိတ်ပြဝါ၊'''
''မြာ်တက်သၞေၚ်ၜါတုဲ ဂြဴကြဴဒၟံၚ်ရ (လဒု - ပရေၚ်ဒုၚ်စသိုၚ် မဗှ်သၞာ)၊ ဂြိုပ်ဂၞိၚ်အိန်သ္ဂီု (အိန်သ္ဂီု - ခိုဟ်ကျေဝ်)၊ တၞံဆု တၞံဒုန်တအ် ကၞာၚ်ဗာၚ်ဇၞော်ဇၞော်တအ် တိုန် ပ္ကဴသြဴတအ် ဍောၚ်ရာၚ်တုဲ မောဝ်ဗယာပ်တြး ဒိုဟ်စှ်၊၊ ထိုၚ် (သာဲ)တအ် မောဝ်သၟူပ္ကဴတုဲ ဗၜူအာရ၊၊ အစာပါန်မုတ် (ပါန်ပုတ်)တအ် ပုတ်ဂၠဟ် ဗဒှ်ရုပ်နာနာ၊ သာဲတအ် ဗက်ဇာပ်ကေတ် ဂန္ဓာ နူကဵု ပ္ကဴနာနာရ၊၊ သာဲတအ် ဂွံနၚ် ဍာ်ဂန္ဓာတုဲ သြိုၚ်သ္ၚိရ၊၊ ကၟီဂတဝ်သာဲဂှ် ဗက်ဂၠာဲသ္ၚိသာဲတုဲ စဍာ်သာဲရ၊၊ သတ်တအ်အိုတ်သီု ပ္ဍဲတိဏအ်ဂှ် ဗီုညးကဵုညး နွံကဵု မိတ်ပြဝါဖအိုတ်ရ၊၊''
'''ညာတ်ညးစေအ်နေအ် ညအ်ညေအ်အိန်သ္ဂီု မွဲဒွီုသာဓာ ဟွံခြာသ္ဒဟ်တိုန် မွဲချိုန်စဟ်ဝါ၊ သ္ကအ်သၟိၚ်ကြုတ်ဏာ ပရာဇာဒုတ်၊'''
'''ပၞာန်ဇြဟောံ လဴပတ်ဂဗုတ်၊ ဗနုဟ်ဒှ်ဟိုတ် စိုတ်ပကၠုတ်၊ ဝိညာဏ်ထၜုတ် စုတ်တဲဟောံဇြ၊ ဟးရုပ်ကလော ဒေဝေါသတ္တ၊ လၟုဟ်ဍိက်မိ သုၚ်ဂျိစိတ္တ၊ နာဲအဲဟွံကဵု လွိုဝ်သံဝါသ၊ ဓဇန်ညံၚ်မိတ် ဇ္ၚဳဟွံတိတ်ရ၊ သၟဍိက်ပလွဳ ကဵုဏှဳဂန္ဓ၊ ပမိကၞပ်မံၚ် ရံၚ်ဗဵုဝေၚ်မ၊ ဟးထဝ်ဒကောၚ် ဍောၚ်ပ္ကဴပဒၟ၊ ဟွံဗဗိုဝ်လဝ် ကွဳထဝ်မတ်မ၊ တဲလောပ်မတာ ပြမေသွာရ၊ သ္ဂောအ်လၜံက်လီ ပၠီတူပၠးမိ၊ ဂဥုဲထိုက်ၜါ မှာသြသဒ္ဒ၊ ဗဍဟ်သၠဟ်လဝ် မြမောဝ်ဂန္ဓ၊ ဣၚုဟ်သ္ဂောအ်ဒှ် သၟဟ်န်ခယ၊ ပၞာန်စိတ္တဇ သွာကဵုမရောၚ်၊၊'''
ညာတ်ဒး ပ္ဍဲသဘာဝတအ် စေအ်နေအ် ညအ်ညောအ် ခိုဟ်ကျေဝ် ဗွဲမသာဓာ ဟွံတၞဟ်သြာဲခြာ ရေၚ်သကအ် မၞုံကဵုဓရ်ကရုဏာရ၊၊ (သ္ကအ်သၟိၚ်ကြုတ်ဏာ ပရာဇာဒုတ် - ပရာဇာဒုတ်၊ ရာဇာ - သၟိၚ်၊ ဒုတ် - ဇၞော်၊ ဓရ်ကရုဏာဂှ် ပသၟိၚ် ပရာဇာဇၞော်ဇၞော်တုဲ ဒက်မိတ် ပသကအ် ရေၚ်သကအ်ရ၊၊)
Line ၆၄ ⟶ ၇၃:
သမ္ၚုဒမြဴ သမ္ၚာတ်တဴဂြိုဟ် ဍိက်ရာတ်သြိုဟ်သန်၊၊
===မွဲနဲတုန်===
Line ၇၄ ⟶ ၈၄:
ဗဟ်မုက်မတ်ကၠိ ၜံက်တိပိုက်ချောဲ ကောမွဲစံၚ်တူ၊၊
Line ၈၃ ⟶ ၉၄:
ဆာန်မိသၠောၚ်လဝ် သၟိၚ်တ္ၚဲသဝ်အာ ဗဟ်စံၚ်သၞာလောန်၊၊
| |||