ဗဳ၊ တၞံ

တၞံဗဳ (အၚ်္ဂလိက်: Bael or bili or bhel) နကဵုယၟုသိပ္ပံ (Aegle marmelos) ဂှ် ဒှ်ဂကူတၞံဆု မဂွံဆဵုကေတ် ပ္ဍဲဒေသအာရှအဂၞဲ ကေုာံ လစှ်ေဒေသ အိန္ဒိယရ၊၊ တၞံဗဳဂှ် တၞးဍေဟ်ကီု သတ်ဍေဟ်ကီု စဂွံဒၟံင်ရ၊၊

တၞံဗဳ
မပါ်ဂကူ အတိုင်နဲသိပ္ပံ
လောက:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
(unranked):	Eudicots
(unranked):	Rosids
လၟေင်ဂကူ:	Sapindales
ဇာတ်ဂကူ:	Rutaceae
လစှ်ေဇာတ်ဂကူ:	Aurantioideae
Tribe:	Aurantieae
Subtribe:	Balsamocitrinae
ဗဳဇဂကူ:	''Aegle'' Corrêa
လစှ်ေဂကူ:	''A. marmelos''
ယၟုရုက္ခဗေဒ
Aegle marmelos (L.) Corrêa
ယၟုတၞဟ်
Belou marmelos (L.) A.Lyons Crateva marmelos L.

ဗမံက်ထ္ၜး

A ripe bael fruit in India

တၞံဗဳဂှ် ဒှ်ဂကူတၞံဆု တၟာလဒေါဝ်တုဲ သၠုင်စဵုကဵု ၁၅ မဳတာဒှ်မာန်တုဲ နွံဗွိုက်ဂၠံင်လၞင် ၅၀ ဇြေန်ဒဳမဳတာ၊ ဇလ ပ္ဍဲကၞာင်ကြံင်င်တအ်ဂှ် ဇမၠိင် နွံအကြာ ၁-၂ ရ၊၊ တၞံၝောအ်ဍေဟ်ဂှ် မလေပ်ဍာပ်ဗကဒၟံင်တုဲ ခၞေက်ဍေဟ် ဒှ်အသာ်ပတေင်တုဲ နွံဗီုပြင် မဒကးကရောန်ဒၟံင်ရ၊၊ တၞးဍေဟ်ဂှ် ဒှ်ဗီုပြင် တြိသၠတၞး (trifoliate) နကဵုဇမၠိင် ၂-၄ ဇြေန်ဒဳမဳတာတုဲ ၜါတၞးသၟဝ်ဂှ် ထၜါဲညံင်ခၟာဲ (ovate ) မကြပ်ညောန် ဗီုကဵု(elliptic) ဇမၠိင်နွံ စဵုကဵု ၇ ဇြေန်ဒဳမဳတာတုဲ အနာံ နွံ ၄ ဇြေန်ဒဳမဳတာရ၊၊ တဝ်တၞး (terminal leaflet) ဍေဟ်ဂှ် ကဝိုင်တိတ်ဒၟံင်တုဲ ကၠးသောင်ဇၞော်ဒၟံင်ရ၊၊ ပ္ကဴဍေဟ်ဂှ် နွံကဵုဇမၠိင် ၄-၅ ဇြေန်ဒဳမဳတာ မတိတ်ကၠုင် ပ္ဍဲဒၞာဲတဝ်တၞး ဒှ်အသာ် သ္ၚေက်ဗုဗုရ၊၊ ဗွိုက်လၞင် နွံစၜိုတ် ၂ ဇြေန်ဒဳမဳတာ၊၊ သတ်ဍေဟ်ဂှ် နကဵုခၞော်ကၠံင်င် နွံစဗွိုက်လၞင် အကြာ ၅-၁၂ ဇြေန်ဒဳမဳတာရ၊၊ သတ်ဍေဟ်ဂှ် ဒှ်အသာ်သ္ၚေက် ကာလဍေဟ်ဍုဟ် ဒှ်အသာ် ဍာ်မိတ်၊၊ နူစခတောဲ စဵုကဵုဍုဟ် သီုဖအိုတ် ဒးကေတ်အခိင် ၜိုတ် ၁၁ ဂိတုရ၊၊ ဂၞာသတ်ဍေဟ်ဂှ် ကြံင်ဗွဲမလောန်ရ၊၊

လွပ်

သတ်ဗဳ Bael fruit

တၞံဗဳဍောတ်တ် Aegle marmelos plant

သတ်ဍေဟ်ဍုဟ်ဟ်ဂှ် စဂျိုင်င်လေဝ်ဂွံ ကၠောန်ဍုန်ဍာ်တုဲသုင်လေဝ်ဂွံ၊၊ တၞးဍေဟ်ၜတ်တ်ဂှ် ကၠပ်စ၊၊ ခၞော်ဗဳကီု၊ ဂၞာသတ်ဗဳကီုဂှ် စကာဒၟံင် ပ္ဍဲဂဥုဲနာနာသာ်ရ၊၊ ပ္ဍဲဘာသာဟိန္ဒူမ္ဂး တၞံဗဳဂှ် ဒှ်တၞံပရဲတုဲ စကာပ္ဍဲသဘင်မဆေင်ကဵုဘာသာ ဗွဲမဂၠိုင်ကဵုဒၞာဲရ၊၊