ပိပြဟွာ၊ ကွာန်
ကွာန်ပိပြဟွာ (အၚ်္ဂလိက်: Piprahwa) မဒှ်ကွာန်သၟတ်မွဲ နွံဗဒါဲ ဗိရဒပူရ် (Birdpur) ခရိုၚ် သိဒ္ဓထႝနာဂိုရ် (Siddharthnagar district) တွဵုရးဥတ္တရပြဒေသ် (Uttar Pradesh) မဒှ်ကွာန်ဝါဗ္ၚ[၁]မွဲရ၊၊ ကွာန်ပိပြဟွာဝွံ နွံပ္ဍဲဂြိုဟ် ဒၞာဲဒတန်ဝၚ် ဌာန်တွိုပ်သုက် ကျာ်ဗုဒ္ဓတြဲ၊ နူကဵုဒၞာဲ မပတှ်ေကေတ် ကျာ်ဗုဒ္ဓတြဲ မသၠးဂၠံဂဝ် ပ္ဍဲဂြိုပ်လုမ္ဗဏဳ ခြာ ၁၂ တိုၚ်ရ၊၊
| ပိပြဟွာ Piprahawa Piprahava | |
|---|---|
| ကွာန် | |
 Stupa at Piprahwa | |
  ပိပြဟွာ Piprahawa Location in Uttar Pradesh, India  ပိပြဟွာ Piprahawa Location in Uttar Pradesh, India | |
| ဒတန်ဒၞး: 27°26′35″N 83°07′40″E / 27.443000°N 83.127800°Eဒတန်: 27°26′35″N 83°07′40″E / 27.443000°N 83.127800°E | |
| Country |
 India |
| State | Uttar Pradesh |
| District | Siddharthnagar |
| Languages | |
| • Official | Hindi |
| ဒၞာဲအပိုင်အခြာ အခိင် | UTC+05:30 (IST) |
ကွာန်ပိပြဟွာဂှ် ဒှ်ဒၞာဲ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မတီကေတ်လဝ် မဒှ်ဒၞာဲ အစာသုတေသနဝၚ်တအ် မၜံက်ခါဲဂွံ ဓါတ်ဇုတ်ကျာ်တြဲ မသၠိုၚ်စုတ်လဝ် ပ္ဍဲကျာ်စေတဳတြေံ သွက်တၞောဝ်သကျဝၚ်ညးရ၊၊ ပ္ဍဲဒၞာဲဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် ဒၞာဲစေတဳတြေံဇၞော်မွဲ၊ ပၞက်ဘာဝိဟာရ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲ လၟုဟ်ကၠောန်လဝ် တိုက်ထၜးပျးရ၊၊ ဒၞာဲမၜံက်ခါဲဆဵု ကျာ်တြေံလၟုဟ်ဝွံဂှ် မွဲအခိၚ်တေအ် ဒှ်ဒၟံၚ် ဗီုကုန်ဒဵုမွဲ မကော်စ ဂန်ဝါရဳယျာ (mound of Ganwaria) ရ၊၊
မၜံက်ခါဲ နကဵု ဝဳလဳယာမ် ခလက္ကတောန် ပေပ္ပေ (William Claxton Peppe)
ပလေဝ်ဒါန်
ကျာ်စေတဳ မသၠိုၚ်လဝ် ဓါတ်ဇုတ် ကျာ်ဗုဒ္ဓတြဲဂှ် ဝဳလဳယာမ် ခလက္ကတောန် ပေပ္ပေ ညးမဒှ် အေန်ဂျေန်နဳယျာ ကေုာံ တၠတိ ဂကူဗြိတိန် ပ္ဍဲခေတ်ကဝ်လဝ်နဳ ပ္ဍဲဒေသပိပြဟွာ ပ္ဍဲဂိတုဇာန်နဝါရဳ ၁၈၉၈ ရ၊၊ ဟိုတ်နူ ကပ်ယဲဒုဗ္တက္ခန္တရ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဒေသ ဍုၚ်အိန္ဒယ လပါ်သၟဝ်ကျာ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၈၉၇ ဂှ်တုဲ မၞိဟ်ဒးချိုတ်အာ တၟာဂလိုၚ်ရ၊၊ ပေပ္ပေ ၜံက်ခါဲ တိကုန်လပါ်ဗၟံက် ပ္ဍဲတိညးရ၊၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ညးၚးတးထောအ် ဂြိုပ်ရာပ်တၞံဆုတအ် လတူကုန်ဇၞော်ဂှ်တုဲ နူလဒေါဝ်ကုန်ဂှ် ညးၜံက်ခါဲဖျေဟ်ရ၊၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဂွံဆဵုကေတ် အရာမဒက်လဝ် နကဵုဍိုတ်ရ၊၊ နူကဵုမဆဵုကေတ်ဍိုတ်တုဲ ဆက်ခါဲဖျေဟ် ၁၈ ပေပၠန်ဂှ် ညးတအ် ဂွံဆဵုကေတ် ကဠာတၟအ်မွဲမဇၞော်ဇၞော်ရ၊၊ ပ္ဍဲကဠာတၟအ်ဂှ် နုၚ်ထၟာဲ ဍောတ်တ် နွံ မသုန်မ မပေၚ်တဴ နကဵုပကဴထဝ်သြန် ကေုာံ ဇုတ်ရ၊၊ [၂] ပၞောဝ်ကဵု ထၟာဲဂမၠိုၚ်ဂှ် ထၟာဲမွဲမဂှ် နွံကဵု လိက် နကဵုအက္ခရ်ဗြဟ္မဳ၊ လိက်ဂှ် ဂျော ဗူဟ္လေရ် (Georg Bühler) မဒှ်အစာလိက်တၟအ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကၠာဲကဵုဗီုဏအ်ရ၊၊
သုကိတိ ဘတိနံ သဘဂိနိကနံ သ ပုတ ဒလနံ ဣယံ သလိလ နိဓနေ ဗုဓသ ဘဂဝေတ သကိယနံ [၃]
This relic-shrine of divine Buddha (is the donation) of the Sakya-Sukiti brothers, associated with their sisters, sons, and wives ဓါတ်ကျာ်ဗုဒ္ဓဝွံ မဒှ်မဒါန် သကျသုဂတိ၊ ကော ဒေအ် ကောန် ကေုာံ သမ္ဘာ၊၊[၄]
အဓိပ္ပါယ်လိက်ဂှ် ဒဒှ်ရ ဇုတ်မၞုံ ပ္ဍဲထၟာဲတအ်ဂှ် ဒှ်ဇုတ်မသၟေဟ်သှ်ေ နူကျာ်ဗုဒ္ဓတြဲ ဂေါတမ [၅] အစာလိက်တၟအ် ခေတ်ဗွဲကြဴ ဗီုကဵု Vincent Smith, William Hoey, Thomas Rhys Davids, Emile Senart တအ် သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒုၚ်တဲ တုပ်စိုတ် ဒဒှ်ရ လိက်ဂှ် ချူလဝ် ညးချူလဝ် ဇုတ်ဂှ် ဒှ်ဓါတ်ဇုတ်ကျာ်တြဲဂေါတမရ၊၊ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၀၅ အစာလိက်တၟအ်တြေံ John Fleet ပ္တိတ်လိက် ဒဒှ်ရ ညးလေဝ် ဒုၚ်တဲ တုပ်စိုတ် ဗီုအစာတြေံတအ် မကၠာဲလဝ်ကီုရ၊၊ [၆] ဆဂး ပ္ဍဲလိက် Royal Asiatic Society ဂှ် ညးကၠာဲလဝ် အဓိပ္ပါယ်တၞဟ်ခြာ ဗီုဏအ်ရ၊၊ "This is a deposit of relics of the brethen of Sukiti, kinsmen of Buddha the Blessed One, with their sisters, their children and wives. [၇] မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဇုတ်ဂှ် မဒှ်ဇုတ် သုကိတိ ညးမဒှ် တၞောဝ်ဒတောဝ် ကျာ်ဗုဒ္ဓတြဲ ရ၊၊ ဆဂးဂှ် လညာတ်ဂှ် တၠပညာဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲ ဒစဵုဒစးတုဲ ညးတေအ် ကလေၚ်ချူ ဒဒှ်ရ ညးတေအ် ပတိုန်ထ္ၜး လညာတ်ညးတေအ် ဗီုညးတအ် မဂွံညာတ်ကေတ်ရ၊ [၈] အဝ်ဂုသတေ ဗာရ်ထ် (Auguste Barth) ကၠာဲဗီုဏအ်ပၠန်ရ၊၊ "This receptacle of relics of the blessed Buddha of the Śākyas (is the pious gift) of the brothers of Sukīrti, jointly with their sisters, with their sons and their wives.[၉] ဣဏအ်ဂှ် ဒှ်ဇုတ်ကျာ်ဗုဒ္ဓတြဲ ဂကူသာကျဝၚ် မကဵုလဝ် ကောညး သုကဳရတိ မွဲဟာန်ကေုာံ ၝောဲ ကောန်ဇာတ် သမ္ဘာ၊၊
ကြဴနူဂှ် ၜိုတ်ကၠံသၞာံပြၚ်တုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၃ အစဳအဇန် တဳဗဳပရူ ဓါတ်ဇုတ်ကျာ်ဗုဒ္ဓ (Bones of Buddha) အာသၟာန် အစာလိက်တၟအ်ဂျာမာန် ဟာရဳ ဖလ်က် (Harry Falk) နူကဵုတက္ကသိုလ်ပလေန် (Freie Universität Berlin) ကလေၚ်ပဒတန် ဒဒှ်ရ အတိုၚ်လိက်ဂှ်မ္ဂး ဇုတ်ဂှ် ဒှ်ဇုတ်အလဵုဇကု ကျာ်ဗုဒ္ဓတြဲရ၊၊
ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၇ အစာလိက်တၟအ် ကေုာံ အစာသုတေသနဝၚ် Ahmad Hasan Dani ကဵုစၟတ်သမ္တီ ကာလလ္ၚတ်ရံၚ် ကပေါတ်ကညောတ်တအ်ကီု၊ ကာလလ္ၚတ်ရံၚ် ဗီုပြၚ် မအက္ခရ်ကီုမ္ဂး ဒဒှ်ရ လိက်ဂှ် ချူလဝ် ပ္ဍဲခေတ် သၟိၚ်အသောက၊ ကြဴနူ ကျာ်ဗုဒ္ဓတြဲ ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ၜိုတ် ၂၅၀ သၞာံရ၊၊ ပ္ဍဲလက်ထက် သၟိၚ်အသောက ပကၚ်ရၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူ ညးလျိုၚ်ပတှ်ေ ဗုဒ္ဓဘာသာတုဲ ဓါတ်ကျာ်တြဲဂှ် ညးကလေၚ်ၜံက်ခါဲတုဲ ညးကဵုပရး ပ္တန်ကျာ်စေတဳ မသၠိုၚ်စုတ် ဓါတ်ကျာ်တြဲ အလုံမွဲအေန်ပါယာညးရ၊၊ ကျာ်စေတဳဝွံလေဝ် ကလေၚ်ဒက်လဝ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဒှ်မာန်ရ၊၊
ကျာ်စေတဳအဓိက ပ္ဍဲကွာန်ပိပြဟွာဂှ် ဒှ်ကျာ်စေတဳတြေံအိုတ် ၜိုတ်မဂွံဆဵုကေတ် ပ္ဍဲဍုၚ်အိန္ဒိယဂှ်တုဲ မဒှ်ကျာ်စေတဳ မဒက်လဝ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကျာ်တြဲပပရိနိဗ္ဗာန်တေအ်ရ၊၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ အစာဝၚ်တအ် စှ်ေစိုတ် သၟိၚ်အသောက ၜံက်ခါဲကေတ် ဓါတ်ကျာ် မသၠိုၚ်စုတ်လဝ် ပ္ဍဲကျာ်စေတဳဂှ်တုဲ နုက်ပ္တိတ်ကေတ် ဓါတ်ကျာ်နူကျာ်စေတဳဂှ် သၟေဟ်စွံလဝ် ဓါတ်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဂှ် ၜိုတ်ဒးရးရ၊၊ ဓါတ်မနုက်ပ္တိတ်လဝ် နူဒၞာဲဂှ် ညးကဵုဒက်ပ္တန်လဝ် ကျာ် ပ္ဍဲဒေသနာနာရ၊၊[၁၀]
ၜံက်ခါဲ ပိပြဟွာ
ပလေဝ်ဒါန်
သၞာံ ၁၉၇၁ - ၁၉၇၃ ဌာနသုတေသနအိန္ဒိယ နကဵုမအာက္ဍိုပ် အစာသုတေသန သြိဝိသ္တဝါ K.M. Srivastava ၜံက်ခါဲသုတေသန ပိပြဟွာ ရ၊၊ သၟဝ်ဒၞာဲ မဂွံဆဵုကေတ် ဓါတ်ကျာ် ညးတအ် ဆက်ၜံက်စှ်ေအာတုဲ ဂွံဆဵုကေတ် ကြိုတ်မစုတ်လဝ် ဇုတ်မွဲကီုရ၊၊ ဇုတ်တအ်ဂှ် သြိဝိသ္တဝါ စၟတ်သမ္တီ ဒှ်ဇုတ် နူကဵု ၅၀၀-၄၀၀ ဘဳသဳ မဒှ်အခိၚ်ကာလ ကျာ်တြဲဂေါတမ မဂျိုၚ်တဴလမျီုတေအ်ရ၊၊ညးဂွံဆဵုကေတ် တဆိပ် ၁၃ မၞုံကဵုလိက် နကဵုအက္ခရ် ဗြဟ္မဳ နူကဵုဗွဝ်ကၠံပထမရ၊၊ ပ္ဍဲတဆိပ်မွဲဂှ် ညးချူလဝ် ＂ဥုံ ဒေဝပုတြ ဝိဟရေ ကပိလဝသတြု ဘိက္ခုသံဃသ＂ တဆိပ်မွဲပၠန်ဂှ် ညးချူလဝ် ＂မဟ ကပိလဝသ္တု ဘိက္ပုသံဃသ＂ရံၚ်ကဵု လိက်တဆိပ်တအ်ဏအ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုလိက်ဗုဒ္ဓဝၚ် ဍုၚ်ကပ္ပိလဝဟ် တြေံဂှ် ဒှ်ဒၞာဲကွာန်ပိပြာဟွာ ဝွံရဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ၊၊ ဍုၚ်ကိပ္ပိလဝဟ်ဂှ် ဒှ်ဍုၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴကၠုၚ်လဝ်ရ၊၊ [၁၁]
ဓါတ်ဇုတ် အစာသုတေသန သြိဝိသ္တဝါ မဂွံဆဵုကေတ်လဝ်ဂှ် လၟုဟ်ညးထ္ၜးပျးလဝ် ပ္ဍဲတိုက်ထ္ၜးပျးကောန်ဂကူ ဍုၚ်နယူဒေလဳရ၊၊ ဓါတ်ဇုတ် မဂွံဆဵုကေတ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၇၈ တေအ်ဂှ် ညးကဵုထ္ၜးပျး ဍုၚ်ဗုဒ္ဓဘာသာဂမၠိုၚ်ရ၊၊ သၞာံ ၁၉၉၃ ဂှ် အာဒုၚ်ပူဇဴ ဍုၚ်မန်ဂဝ်လဳယာ၊ သၞာံ ၁၉၉၄ ဂှ် ဍုၚ်သေၚ်ကာပူ၊ သၞာံ ၁၉၉၅ ဂှ် ဍုၚ်ကဝ်ရဳယာသၠုၚ်ကျာ၊ သၞာံ ၁၉၉၆ ဂှ် ဍုၚ်သေံ၊ သၞာံ ၂၀၁၂ ဂှ် တကအ်သဳရိလၚ်္ကာ၊၊ [၁၂]
နိဿဲ
ပလေဝ်ဒါန်
- ↑ Mishra, S (2005-09-15), "Kalanamak: the future of Indian scented rice?", Down To Earth magazine, New Delhi: Society for Environmental Communications, retrieved 2014-11-29
- ↑ Peppe, WC (July 1898), "The Piprahwa Stupa, containing relics of Buddha", With a note by V.A. Smith. Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland (Article XXIII): 573–88
- ↑ Fleet, J. F. (1907), "The Inscription on the Piprahwa Vase", Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland: 105–130
- ↑ Bühler, Georg (April 1898), "Preliminary note on a recently discovered Sakya inscription", Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland (Correspondence: Note 14): 387–389
- ↑ Peppe, WC (July 1898), "The Piprahwa Stupa, containing relics of Buddha", With a note by V.A. Smith. Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland (Article XXIII): 573–88
- ↑ Fleet, John (October 1905). "Notes on three Buddhist Inscriptions". Journal of the Royal Asiatic Society.
- ↑ Fleet, J. F. (1907), "The Inscription on the Piprahwa Vase", Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland: 105–130
- ↑ ၊Allen, Charles. The Buddha and Dr. Fuhrer. p. 212.
- ↑ "This receptacle of relics of the blessed Buddha of the Śākyas (is the pious gift) of the brothers of Sukīrti, jointly with their sisters, with their sons and their wives.
- ↑ [[|Piprahwa#CITEREFArchaeological%20Survey%20of%20India2015|Archaeological Survey of India 2015]].
- ↑ Srivastava, KM (1980) "Archaeological Excavations at Piprâhwâ and Ganwaria and the Identification of Kapilavastu" The Journal of the International Association of Buddhist Studies, 13 (1): 103–10
- ↑ Kapilavastu relics arrive in Sri Lanka". Daily Mirror. 2012-08-19.