ပၞာဲ မေထုန်
ပၞာဲမေထုန် (sexual abstinence) ဟွံသေင်မ္ဂး ဒစဵုဒနာမေထုန် (sexual restraint) ဂှ် ဒှ်အရာမဒ္ဂေတ် သွက်ဂွံဝေင်ပါဲ ပ္ဍဲအရာမဒုင်စသိုင်ကာမဂုဏ် မဆေင်ကဵုလိင် နကဵုသီုဖအိုတ် ဟွံသေင်မ္ဂး လ္ၚဵု ဟိုတ်နူ ယဲ၊ စိုတ်၊ သၞောဝ်၊ ပရေင်မၞိဟ်၊ လှုဲ၊ ဒဿနဘဝ၊ ဒ္ဂေတ်ပြဝ ဟွံသေင်မ္ဂး ဘာသာ။ အလိင်္ဂိက ( Asexuality) မဂွံအဓိပ္ပါယ် သက်ကုအရီုစိုတ်လိင်ဂှ် ဟွံတုပ် ကုပၞာဲမေထုန်၊ ပၞာဲမေထုန် ဗီုကဵု ခမဳ၊ သဳလတအ်ဂှ် ဝေင်ပါဲ ပ္ဍဲအရာမဒုင်စသိုင်ကာမဂုဏ် ဟိုတ်နူဓဝ်ပတှ်ေပူဂိုလ် မဆေင်ကဵု ဘာသာ။ ပၞာဲမေထုန် ကိုပ်ကၠာ သၞက်ကရောဲဂှ် ပ္ဍဲကဵု ဂကောံမၞိဟ် ဗွဲမဂၠိုင် ဒှ်ဒ္ဂေတ်လၟေတ် ဂကောံမၞိဟ်မွဲတုဲ၊ ဍုင်လ္ၚဵုဂှ်မ္ဂး စဵုဒၞာ ကၟာတ်လဒဵုလဝ် နကဵုသၞောဝ်ရ။ မေထုန် ကိုပ်ကၠာ သၞက်ကရောဲဂှ် ပတှ်ေစှ်ေစိုတ် ဒှ်မိစ္ဆာစာရ မဒ္ဂေတ်ဗၠေတ်အာ နူသၞောဝ် မွဲကီုရ။
ပၞာဲ ဟွံသေင်မ္ဂး လအေင် ဂှ် ဟိုတ်နူ ဓဝ်တှ်ေ ပရေင်ဘာသာ၊ ဒ္ဂေတ်လၟေတ် ကေုာံ ဟိုတ်တၞဟ်သအာင်တုဲ ဝေင်ပါဲ အတိုင်ပၟိက်ဆန္ဒပူဂိုလ်လေဝ်နွံတုဲ၊ ဟိုတ်နူ ဟွံကလိဂွံ ပွံင်လိင်တုဲ မဒးဝေင်ပါဲ မဒးအေင်လေဝ် နွံကီုရ။ ပါဲနူဂှ်တုဲ ဟိုတ်နူ သၞောဝ်ဍုင်၊ ဟွံသေင်မ္ဂး အခိုက်အလိုက်ညးဍုင်ကွာန် ဒစဵုဒစးတုဲ ဒးဝေင်ပါဲ ဒးအေင်လေဝ် နွံကီုရ။
ပ္ဍဲအခိင်ကာလ ကမၠောအ်မ ပလေဝ်ဒါန်
ပ္ဍဲအခိင်ကာလ ကမၠောအ်မ ညးဗြဴ မဒှ်အခိင် ညးဗြဴမွဲ မဖျေဟ်ခၟာဲဂှ် တၞဟ်နဟွံဂွံတန် ပဋိသန္ဓိတုဲ ဒ္ဂေတ် ပၞာဲမေထုန် ဒှ်စမာန်ကီုရ။ [၂]
ကိုပ်ကၠာ သၞက်ကရောဲ ပလေဝ်ဒါန်
မိစ္ဆာစာရ ကိုပ်ကၠာသၞက်ကရောဲ ပလေဝ်ဒါန်
ပ္ဍဲကဵု အခိုက်ကၞာ၊ ဒ္ဂေတ်လၟေတ် ကေုာံ သာသနာ ဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် မေထုန် အပ္ဍဲ သၞက်ကရောဲဂှ် ဟွံစၟတ်သမ္တီလဝ် နဒဒှ် မိစ္ဆာစာရ (ဝါ) ဒ္ဂေတ်လၟေတ် မဗၠေတ် နူဓရ်။ ပ္ဍဲကဵု သာသနာ ဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် စဵုဒၞာလဝ် ပွမသိပ်ဂၠိပ်မေထုန် ကု သမ္ဘာ၊ တၠသ္ၚိ ညးမွဲသအာင်ရ။ နကဵု ပၞာဲမေထုန် ဟိုတ်နူဏအ်ဂှ် ညးကော်စ ပၞာဲမေထုန် ဟိုတ်နူဒ္ဂေတ်လၟေတ်ရ။
နကဵု သၞောဝ်ဥပဒေ ပလေဝ်ဒါန်
ပ္ဍဲကဵု ဍုင်လ္ၚဵုတအ်မ္ဂး သိပ်ဂၠိပ်မေထုန် မ္ၚး သၞက်ကရောဲ သီုဖအိုတ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီလဝ် နဒဒှ် မ္ၚးသၞောဝ်ရ။ သၞောဝ်ဥပဒေဗီုဏအ်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုင် ဒုင်သဇိုင် ကုဘာသာ/သာသနာ မလျိုင်ပတှ်ေတုဲ ပတန်လဝ်ရ။ စပ်ကဵုအရာဏအ်တုဲ သၞောဝ်ဍုင်မွဲကုမွဲ တၞဟ်ခြာတဴ ရေင်သကအ်အိုတ်ရ။ ဍုင်မုသလေန်လ္ၚဵု ဗီုကဵု ဍုင်သောဒဳ အရေဗဳယျ၊ ဍုင်ပါကာတ်သတာန်[၃] အာဖဂါန်နေတ်သတာန်၊[၄][၅][၆] Iran,[၆] ကူဝိတ်၊[၇] Maldives,[၈] မဝ်ရဝ်ကဝ်၊[၉] မဴရိတနဳယျာ (Mauritania)၊ [၁၀] United Arab Emirates၊[၁၁][၁၂]ကွာတာ၊[၁၃] သုဒါန်၊[၁၄] ယေမေန်၊[၁၅] တအ်မ္ဂး ပရေင်ချဳဓရာင်လိင် မ္ၚး သၞက်ကရောဲသီုဖအိုတ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီလဝ် မ္ၚးသၞောဝ်ရ။
ပကီုပရာပ် ပလေဝ်ဒါန်
ပ္ဍဲကဵု အခိုက်ကၞာမၞိဟ်လ္ၚဵုတအ်မ္ဂး မၞိဟ်တြုဟ်၊ မၞိဟ်ဗြဴ၊ သၟတ်တြုဟ်၊ သၟတ်ဗြဴတအ်ဂှ် ယဝ်ရ မၞိဟ်တအ် ဒှ်သၠေဟ်ပၟာ ဒဒှ်ရ မသိပ်ဂၠိပ်မေထုန် ကိုပ်ကၠာသၞက်ကရောဲ ဟွံသေင်မ္ဂး ဆက်ဆောံလိင်တုပ်မ္ဂး ဒးဒုင်ပျဲပျာံ စဵုကဵု ဂစိုတ် နကဵုဒုဟ်မဟွံမဲကျာ်သြဳရ။[၁၆][၁၇]ပ္ဍဲဍုင်လ္ၚဵု သိပ်ဂၠိပ်မေထုန် မ္ၚးသၞက်ကရောဲမ္ဂး ဒးဒုဟ်ဂမ္စိုတ်ကၞဟ်တၟအ် (မဂစိုတ် နကဵုမကၠဟ်ကဵုတၟအ် လဒေါဝ်ပုရိသာတ်)။[နွံပၟိက် ဗၟံက်ထ္ၜးတင်နိဿဲ]
ပညာလိင် ပၞာဲမေထုန်ဟေင် ပလေဝ်ဒါန်
ပ္ဍဲကဵု ဍုင်ဗွဲမဂၠိုင် ပညာလိင် မဗတောန် ပ္ဍဲဘာဂှ် ဗ္တောန်ဆ ညံင်ကွးဘာတအ် ဂွံဝေင်ပါဲ ပ္ဍဲအရာမဆက်ဆောံလိင် မ္ၚးသၞက်ကရောဲဟေင်ရ။ ပွမဗတောန်ဗီုဏအ်ဂှ် ညးကော်စ ပညာလိင် ပၞာဲမေထုန်ဟေင် (Abstinence-only sex education) ရ။ စၞးမဗတောန် ညံင်ကွးဘာတအ် မဂွံတီကၠိုဟ် ကိစ္စလိင်၊ ဗီုလဵုဂွံဒှ် လိင်မနွံကဵု ဂီုကၠီု၊ ဟိုတ် ကေုာံ ဖိုလ်ဂှ် ဗတောန်ဖျေန် ညံင်ကွးဘာတအ် ဂွံဒ္ဂေတ်ဗက် အတိုင်လၟေတ်သာသနာ ဇကုမလျိုင်ပတှ်ေ ကေုာံ ညံင်ဂွံလဇုဲထောအ် အခိင်ကာလ မဒုင်စသိုင် မေထုန်ရ။[၁၈]
ပၞာဲ ခ္ဍဳလျတ် ပ္ဍဲ ဂကောံမၞိဟ် ပလေဝ်ဒါန်
အလ်ဖြေဒ် ကိန်သေယ် (Alfred Kinsey) တၠပညာလိင်္ဂဗေဒ ဂကူအမေရိကာန်[၁၉][၂၀] ဟီု ပၞာဲမေထုန်ဂှ် ဗဒှ်ကဵု ဂကောံမၞိဟ် ညံင်ဂွံဒုင်စသိုင်ဒဒိုက်တုဲ မေထုန်သၠးပွး (sexual liberation)ဂှ် ဒှ်အရာအဓိက သွက်ဘဝအိန် ဂွံတန်ကြန်ကီု သီုကဵု မဂွံတန်တဴ နကဵု တသိုက်ဘဝရ။ ကိန်သေယ် ပတှ်ေကေတ် ပၞာဲဂှ် ဒှ် ယဲ မဆေင်မွဲကဵုလိင် (a sexual dysfunction)တုဲ ညးဟီုလဝ် ဗီုဏအ်ရ "The only kinds of sexual dysfunction a kinds of sexual dysfunction are abstinence, celibacy and delayed marriage. (ဆဂကူလိင်ယဲယဲဟေင် ဒှ် ပၞာဲ (ပွမဝေင်ပါဲ)၊ မိစ္ဆာစာရ (ဒ္ဂေတ်လၟေတ်)၊ ကေုာံ လဇုဲသၞက်ကရောဲ"။ [၂၁]
ပၞာဲ ဇမၠိင်အာယုက် နဒဒှ် ဂၠံင်တရဴဘဝ ပလေဝ်ဒါန်
ပၞာဲ ဇမၠိင်အာယုက် (ဟွံသေင်မ္ဂး အခိင် ဗွဲမလအ်လ)၊ ဟိုတ်နူလညာတ်ဒဿန ဟွံသေင်မ္ဂး ဓဝ်ပတှ်ေဘာသာဂှ် ဟွံတုပ် ကုပၞာဲမေထုန် မ္ၚးသၞက်ကရောဲရ။ ပၞာဲမေထုန် ပ္ဍဲကဵု ဒၞာဲဏအ်ဂှ် ပကေင်ပတန်စိုတ် ပ္ဍဲ အၚောပ် သဘာဝ သွက်မေထုန် (ဝါ) ပကေင်မံင် နဒဒှ် မဒစဵုဒစး ကုသဘာဝရ။ ပ္ဍဲကဵု အခိုက်ကၞာ ဓဝ်ပတှ်ေ ဗွဲမဂၠိုင် ပတှ်ေကေတ် ဒဒှ်ရ ပွမဝေင်ပါဲ မေထုန်ဂှ် ဒှ်ဒ္ဂေတ်လၟေတ် ပရေင်မၞိဟ် မသၠုင်ပြဲမွဲ၊ မဒှ်မၞိဟ် မဝေင်ပါဲ အာရီုကာမ မဆေင်ကဵု ရုပ်ဝတ္ထုမွဲရ။ ဘာသာလ္ၚဵုဂှ်မ္ဂး ဒုင်ကေတ်လဝ် ပၞာဲမေထုန်ဂှ် ဒှ်အရာ မစိုပ်ကဆံင် ဒ္ဂေတ်လၟေတ် ကေုာံ မနွံကဵု ဍာ်ဒကေတ်ဒ္ဂေတ်ပြဝ မဝေင်ပါဲ အာရီုကာမ ဗီုသာ်ဏအ်မာန်ဂှ် ဒှ်အရာမသၠုင်ပြဲရ။[၂၂]
နိဿဲ ပလေဝ်ဒါန်
- ↑ O'Brien, Jodi (2009). Encyclopedia of Gender and Society. SAGE Publications, 155. ISBN 9781412909167။ “In this subset of abstinence-only education programs, young people vow chastity until marriage and wear a "purity ring" to demonstrate a commitment to sexual abstinence.”
- ↑ Abstinence during infertile period to prevent conception. Archived from the original on 2013-10-15။ Retrieved on 2020-06-11။
- ↑ Jordan၊ Mary။ "Searching for Freedom, Chained by the Law"၊ 21 August 2008။ 3 August 2013 တင်နိဿဲဏအ် စၟဳစၟတ်တုဲ။
- ↑ Ernesto Londoño။ "Afghanistan sees rise in 'dancing boys' exploitation"၊ The Washington Post၊ 9 September 2012။ Archived from the original on 10 May 2013။
- ↑ Home. AIDSPortal. Archived from the original on 26 October 2008။ Retrieved on 2 August 2013။
- ↑ ၆.၀ ၆.၁ Iran. Travel.state.gov. Archived from the original on 1 August 2013။ Retrieved on 3 August 2013။
- ↑ United Nations Human Rights Website - Treaty Bodies Database - Document - Summary Record - Kuwait. Unhchr.ch. Retrieved on 2 August 2013။
- ↑ Culture of Maldives. Every Culture. Retrieved on 3 August 2013။
- ↑ "Morocco: Should pre-marital sex be legal?"၊ BBC News၊ 9 August 2012။
- ↑ 2010 Human Rights Report: Mauritania. State.gov (8 April 2011). Retrieved on 2 August 2013။
- ↑ Education in Dubai. Dubaifaqs.com. Retrieved on 2 August 2013။
- ↑ "Briton faces jail for sex on Dubai beach"၊ 10 July 2008။ 3 August 2013 တင်နိဿဲဏအ် စၟဳစၟတ်တုဲ။
- ↑ ""Sex outside of marriage is a criminal offense here," PH ambassador to Qatar warns Pinoys"၊ 12 September 2011။ 3 August 2013 တင်နိဿဲဏအ် စၟဳစၟတ်တုဲ။
- ↑ "Sudan must rewrite rape laws to protect victims"၊ Reuters၊ 28 June 2007။ 2 August 2013 တင်နိဿဲဏအ် စၟဳစၟတ်တုဲ။
- ↑ Women's Rights in the Middle East and North Africa - Yemen. Unhcr.org. Retrieved on 2 August 2013။
- ↑ "Shocking gay honor killing inspires movie - CNN.com"၊ CNN၊ 13 January 2012။
- ↑ "Iraqi immigrant convicted in Arizona 'honor killing' awaits sentence"၊ CNN၊ 23 February 2011။
- ↑ The Guttmacher Report on Public Policy Archived ၂၀၀၄-၁၂-၀၉ at the Wayback Machine December 2003, Volume 6, Number 5 By Cynthia Dailard
- ↑ Janice M. Irvine (2005). Disorders of Desire: Sexuality and Gender in Modern American Sexology. Temple University Press, 37–43. ISBN 978-1592131518။ 3 January 2012 တင်နိဿဲဏအ် ကလေင်စၟဳစၟတ်တုဲ။
- ↑ Charles Zastrow (2007). Introduction to Social Work and Social Welfare: Empowering People. Cengage Learning, 227–228. ISBN 978-0495095101။ 15 March 2014 တင်နိဿဲဏအ် ကလေင်စၟဳစၟတ်တုဲ။
- ↑ Archive copy. Archived from the original on 2017-01-13။ Retrieved on 2020-06-11။
- ↑ SSRN-The Hermeneutics of Sexual Order by L. Khan