ရုဲမာဲ၊ သၞောတ်
သၞောတ်ရုဲမာဲ (အၚ်္ဂလိက်: Electoral system)ဂှ် ဒှ်သၞောတ် မဖျေဟ်လဝ် ဗီုမဂွံရုဲစှ် နဒဒှ် မၞိဟ်စၞး နကဵုဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင်ကီု သီုကဵု ညးစၞးဆန္ဒမာဲဂမၠိုင် ပ္ဍဲကာလသဘင်ရုဲမာဲဂမၠိုင် သွက်ဂွံကေတ်တာလျိုင် ပ္ဍဲကဵု ဗွဲတၟေင် ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ဂမၠိုင်ရ၊၊ သၞောတ်ရုဲမာဲဂှ် နွံဂၠိုင်ကဵုဗီုရ၊၊
သၞောတ်မာဲဂလိုင် (Plurality systems) ပလေဝ်ဒါန်
သၞောတ်မာဲဂလိုင်ဂှ် ပၞောဝ်ကဵု ညးစၞးဆန္ဒမာဲတအ်ဂှ် ကုညးမလိဂွံမာဲ ဂၠိုင်အိုတ်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ်မဇၞးမာဲရ၊၊ နကဵုသၞောတ်မာဲဂလိုင်ဝွံ ကလေင်ပါ်လဝ် ပန်သၞောတ်ပၠန်ဂှ် သၞောတ်မွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲ ရုဲစှ်မၞိဟ်မွဲ၊ သၞောတ်မွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲ ရုဲစှ်မၞိဟ်စၞး ဂၠိုင်နူမွဲ (Block voting)၊ သၞောတ်မၞိဟ်ဇၞး နကဵုနဲတၞဟ် (Alternative voting)၊ သၞောတ်မဒုင်ရုဲစှ် ၜါအလန် (Two-Round voting)ရ၊၊
သၞောတ်မွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲ ရုဲစှ်မၞိဟ်မွဲ ပလေဝ်ဒါန်
သၞောတ်ဝွံ ဒှ်အခိုက်နဲ ဍုင်ဗြိတိန်/ဍုင်အင်္ဂလာန် ကေုာံ ဍုင်မကေင်မံင်လဝ် သၟဝ်ဍုင်အင်္ဂလိက်ဂမၠိုင် မပ္တံကဵု အဝ်သတြေလျာ၊ ခနေဒါ၊ အိန္ဒိယ၊ အမေရိကာန် သီုကဵု ဍုင်ဗၟာရ၊၊ ပ္ဍဲ ပွိုင်ဆန္ဒမာဲမွဲဂှ် ယဝ်ရ မၞိဟ်မဒုင်ရုဲစှ် နွံညးၜါရမ္ဂး ကုညးမကလိဂွံ မမာဲဂၠိုင်အိုတ်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ် မပစၞး မၞိဟ်လပါ်ဂၠိုင်တုဲ ဂွံဇၞးမာဲကီုလေဝ် ပ္ဍဲကဵုသၞောတ်ဗော်ဇဳ (ပ္ဍဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲမွဲမွဲဂှ် ဗော်မဒုင်ရုဲစှ် ဂၠိုင်နူ ၜါ)ဂှ် နကဵုမၞိဟ်မဒုင်ရုဲစှ် မွဲတၠ ဂွံကလိဂွံမာဲ ၅၀﹪လပါ်လတူဂှ် ဟွံလောဲသွာရ၊၊ နကဵုသၞောတ်ဝွံ ပ္ဍဲကဵု ညးမဒုင်ရုဲစှ်ဂမၠိုင်ဂှ် ကုညးမကလိဂွံ လၟိဟ်မာဲဂၠိုင်အိုတ်ဂှ် ဂွံမာန်မာဲရ၊၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သၞောတ်ဝွံ ညးတီလေဝ် ညးကလိဂွံလၟိဟ်မာဲဂၠိုင်အိုတ်ဂှ် ဂွံဒၞာဲ (first-past-the-post)ရ၊၊[၁] ဥပမာ ပ္ဍဲမွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲဂှ် မၞိဟ်ဒုင်ရုဲစှ် ပိတၠမ္ဂး မၞိဟ်မွဲဂှ် ကလိဂွံမာဲ ၃၀﹪၊ မၞိဟ်မွဲဂှ် ကလိဂွံမာဲ ၃၂﹪၊ မၞိဟ်မွဲဂှ် ကလိဂွံမာဲ ၃၈﹪ မ္ဂး၊ ကုညးမကလိဂွံ ၃၈﹪ဂှ် ဂွံမာန်ကေတ်ရ၊၊ ဆဂး မၞိဟ်ဂှ် ဟွံဒှ် မၞိဟ်မပစၞး မၞိဟ်လပါ်ဂၠိုင် နူကဵု ပွိုင်ဆန္ဒဂှ်ရ၊၊[၁] နကဵုသၞောတ်ဝွံ မၞိဟ်မွဲ အခေါင်စုတ်မာဲ သီုဖအိုတ် မာဲမွဲမဓဝ်ရ၊၊
အရာမခိုဟ် ပွမဒ္ဂေတ်ဗက်
- နကဵုသၞောတ်ဝွံ သွက်မၞိဟ်မစုတ်မာဲတအ် လောဲသွာရ၊၊ ဍုင်မဒ္ဂေတ်သၞောတ်ဏအ်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုင် ဍုင်မၞုံကဵု ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ၜါဗော်သၟးရ၊၊ နကဵုသၞောတ်ဏအ်ဂှ် ထိင် ညံင်ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဟွံကတဵုဒှ်ဂၠိုင်င်ရ၊၊ ဗော်တၟိ ကတဵုဒှ်ကၠုင်မ္ဂး ဂျိုင်လမျီုလအ်လအ် ဟွံမာန်ရ၊၊
- နကဵုသၞောတ်ဝွံ ဟိုတ်နူ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် နွံၜါရတုဲ နကဵုဗော်မွဲဗော်ဂှ် ဒက်ပ္တန် အလဵုအသဳမာန်ရ၊၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဗော်မဇၞးမာဲတုဲ မဒှ်အလဵုအသဳမာန်ဂှ် ကၠောန်ကမၠောန်လောဲသွာရ၊၊
- ပ္ဍဲကဵုဍုင်မွဲ ယဝ်ရ ဂကူတၞဟ်ခြာ၊ ဘာသာတၞဟ်ခြာ နွံဒၟံင်မ္ဂး ဂကူတၞဟ်ခြာ ဘာသာတၞဟ်ခြာတအ်ဂှ် ဒက်ပ္တန် ဗော်ဇကုတၞဟ်ခြာ ဟွံမာန်တုဲ ဒးပံင်ကောံလုပ် ပ္ဍဲဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဇၞော်ဇၞော်တအ်ရ၊၊ အရာဏအ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုင်ဗၟာလေဝ် ဂွံဆဵုကေတ်ကီုရ၊၊ ဥပမာ ဂကူသၟတ် ကောန်ဍုင်အရင်တအ်ဂှ် ယဝ်ရ ဇကုဒက် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တၞဟ်မ္ဂး ဇကုဇၞးမာဲ ဟွံမာန် တီလဝ်တုဲ စၞးဂှ် လုပ်ပံင်တောဲ ပ္ဍဲဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဇၞော်ဇၞော် ဇကုမစှ်ေစိုတ်တအ်ရ၊၊
- ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဇၞော်ဂှ် ဒးစွံစိုတ်လှဲလှဲ ဒးပစၞး ဂကောံမၞိဟ်လှဲလှဲရ၊၊ ဥပမာ ယဝ်ရဇကု ဟွံပစၞးလှဲလှဲမ္ဂး မၞိဟ်လုပ် ပ္ဍဲဇကုအောန်ရ၊၊ နကဵုဥပမာမ္ဂး သွက်အခေါင်အရာ ဂကောံမၞိဟ်နာနာ၊ ဂကူနာနာတအ်ဂှ် ယဝ်ရဗော်ဇကု ဟွံရံင် ဟွံကၠောန်မ္ဂး ဂကောံမၞိဟ်နာနာဂှ် ဟွံလုပ်စိုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲဗော်ဇကုရ၊၊
- ဗော်ဍောတ်တ် (ဝါ) ဗော်မပစၞး ကုလညာတ်ဍန်န်တအ် ဟွံကလိဂွံဒၞာဲ ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်၊၊
- ကုမၞိဟ် မဒုင်ရုဲစှ်တအ်ဂှ် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နကဵုစၞးပွိုင်ဆန္ဒမာဲမွဲ ဗွဲမကၠးဖ္ဍးတုဲ မၞိဟ်ဂှ် ကၠောန်ကဵု သွက်ဒေသဇကု မဂွံဒုင်ရုဲစှ်လဝ်ရောင်ဂှ် ပတှ်ေကေတ် စၟဳကေတ်ရ၊၊
အရာဟွံခိုဟ် ပွမဒ္ဂေတ်ဗက် သၞောတ်မွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲ ရုဲစှ် မၞိဟ်မွဲ
- ဗော်ဍောတ်တ်တအ်ဂှ် ကလိဂွံဒုင်ရုဲစှ် ဟွံမာန်တုဲ လညာတ် ဂကောံမၞိဟ်လအောန်တအ် ဟွံဂွံပစၞး၊ ဟွံဂွံ အခေါင်ဟီုဂး၊၊
- သၞောတ်ဝွံ ဟိုတ်နူ လညာတ် ကေုာံ လဟီု ဂကောံမၞိဟ်လအောန်တအ် အခေါင်ပစၞးဟွံမာန်တုဲ ပကဵု ညံင်ပရေင်တဝ်စၞေဟ် နကဵုနဲပကီုပရာပ် ကတဵုဒှ်ကၠုင်မာန်၊၊
- ကုညးမဒုင်ရုဲစှ်တအ်ပၠန်လေဝ် အခေါင် (ဝါ) ကမၠောန် သွက်ဒေသဇကု မဂွံဒုင်ရုဲစှ်ဂှ် စွံအာရီု စွံအဓိက ဂၠိုင်နူ ဂၠံင်တရဴဗော်ဇကု ဂၠံင်တရဴ ပရေင်ဍုင်ကွာန်၊၊
- လၟိဟ်မမာဲ ဗွဲမဂၠိုင်ဂၠေင် ဟွံဂွံပစၞးတုဲ ဒှ်အာသၟးသၟး၊၊ ယဝ်ရ ပ္ဍဲမွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲဂှ် မၞိဟ်စၞးမဒုင်ရုဲစှ် ဂၠိုင်နူၜါတၠမ္ဂး မမာဲကဝက်ပြင်င်ဂှ် ဒှ်အာသၟးသၟး၊၊
- လၟိဟ်အမာတ် ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ် ဂၠိုင်လောန်ၜက်အာ နူကဵု ဗၞတ်ၜိုတ် မၞုံပၟိက်၊၊ မွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲ မၞိဟ်စၞး ပ္ဍဲကၠတ်မွဲတၠတုဲ ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ဍုင်မွဲမွဲဂှ် မၞိဟ်စၞးအမာတ် လောန်ၜက်အာ နူဗၞတ်တုဲ ခရိတ်သြန်ဂိတု ခရိတ်ဒၞာဲ ကေုာံ ခရိတ်တၞဟ်တအ်ဂှ် အိုတ်ဂၠိုင်၊၊
- အလဵုအသဳ မဂွံမာဲလပါ်ဂၠိုင်ဂှ် ပစၞးမၞိဟ် ပ္ဍဲဍုင်လပါ်အောန်၊၊ ဟိုတ်နူမာဲဗွဲမဂၠိုင် ဒးဒုင်ဆောမ်လေင်၊၊
သၞောတ်မွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲ ရုဲစှ်မၞိဟ်စၞး ဂၠိုင်နူမွဲ (Block voting/Plurality-at-large voting) ပလေဝ်ဒါန်
သၞောတ်မွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲ ရုဲစှ် မၞိဟ်စၞး ဂၠိုင်နူမွဲ မကော်ဂး သၞောတ်မာဲဗလံက် ပ္ဍဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲဇၞော်ဇၞော်မွဲဂှ် သွက်ဂွံရုဲစှ် မၞိဟ်စၞးဂၠိုင်နူမွဲတၠရ၊၊ သၞောတ်ဝွံ ဗီုပြင်ဍေဟ် ကြပ်တုပ်ဒၟံင် ကုသၞောတ်မွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲ ရုဲစှ်မၞိဟ်မွဲဂှ်ရ၊၊ အရာတၞဟ်ခြာဂှ် ပ္ဍဲမွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲဂှ် ရုဲစှ် မၞိဟ်စၞး ဂၠိုင်နူမွဲရ၊၊ မၞိဟ်မစုတ်မာဲတအ်လေဝ် ၜိုတ်လၟိဟ် မၞိဟ်မဒုင်ရုဲမာဲမၞုံဂှ် ကလိဂွံ လၟိဟ်မမာဲရ၊၊ ကာလစုတ်မ္ဂး ကုမၞိဟ်ဇကု မဒးစိုတ်တအ်ဂှ် အခေါင်ဇကု စုတ်နွံရ၊၊ ဥပမာ ပ္ဍဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲဂှ် မၞိဟ်ဒုင်ရုဲစှ် နွံ (၅) တၠမ္ဂး မၞိဟ်မစုတ်မာဲမွဲတၠမ္ဂး ကလိဂွံမာဲ (၅)မရ၊၊ ကာလစုတ်မ္ဂး ကုမၞိဟ် ဇကုမဒးဂၞပ် နူ(၀) စဵုကဵု သီု (၅) တၠဂှ် ဇကုစုတ်မာန်ရ၊၊
အရာမခိုဟ် ကေုာံ ပရေအ် နကဵုသၞောတ်ဗလံက်
- နကဵုသၞောတ်ဝွံ ကုမၞိဟ်စၞး နူကဵုဗော်ဇၞော်အိုတ်ၜါဗော်ဂှ်သၟး ဟွံသေင်၊ ကလိဂွံတိုန်စိုပ် ကၠတ်ထဝ်၊ ကုဗော်ဍောတ်တ်တအ်လေဝ် ကလိဂွံအခေါင် စိုပ်ကၠတ်ထဝ်မာန်၊၊
- ဗွဲမဂၠိုင် ပ္ဍဲမွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲမွဲဂှ် မၞိဟ်စၞး နူကဵုဗော်ဇၞော်ၜါဂှ် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် ဂၠိုင်နူမွဲတၠ ဒှ်မာန်တုဲ သွဟ်မာဲဂှ် နကဵုဗော်ဒြဟတ်ဇၞော်ဂှ် အုပ်ဓလီုဏာမာန် လဆောဝ် ပရေအ်နူ သၞောတ်မွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲ ရုဲစှ် မၞိဟ်မွဲ ဏီဒှ်ကၠုင်မာန်ရ၊၊
သၞောတ်အလ်တေရ်နေတိဗ်/သၞောတ်မာဲနဲတၞဟ်(Alternative voting) ပလေဝ်ဒါန်
သၞောတ်အလ်တေရ်နေတိဗ် (ဝါ) သၞောတ်မာဲနဲတၞဟ်ဝွံ ဍုင်မဒ္ဂေတ်ဗက် အောန်ကွေဟ်ရ၊၊ ဍုင်အဝ်သတြေလျာ ကဵု ဍုင်ဗဒါဲဗဒါဲ အဝ်သတြေလျာတအ်ရ ဒ္ဂေတ်ဒၟံင် နကဵုသၞောတ်ဏအ်၊၊ နကဵုသၞောတ်ဝွံမ္ဂး ပ္ဍဲမွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲဂှ် ဒးရုဲစှ် မၞိဟ်စၞးမွဲတၠရ၊၊ အရာတၟေင်ဂှ် မၞိဟ်မစုတ်မာဲတအ် အခေါင်မကဵု စၟတ် လတူမၞိဟ်စၞးတအ် နွံရ၊၊ မၞိဟ်စၞးလဵုဂှ် ညးဒးစိုတ် ဂလိုင်လဵုရ၊၊ ဥပမာ မၞိဟ်စၞး ညးဒးစိုတ် ဂၠိုင်အိုတ်ဂှ် ကဵုဂၞန် ၁၊ မၞိဟ်စၞး မဒးစိုတ်အောန်ညိမ္ဂး ကဵုဂၞန် ၂၊ မပတံ မြဴသာ်ဝွံ ကဵု နကဵုဂၞန် လတူညးမဒုင်ရုဲမာဲတအ်ဂှ်ရ၊၊ ယဝ်ရ မၞိဟ်စၞးမွဲ ကလိဂွံ ဂၞန်(၁) ဂၠိုင်နူ ၅၀﹪မ္ဂး မၞိဟ်စၞးဂှ် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် (ဝါ) ဂွံဇၞးမာဲရ၊၊ ယဝ်ရ မၞိဟ်စၞးလဵုမွဲလေဝ် ဟွံကလိဂွံ ဂၞန်(၁) ဂၠိုင်နူ ၅၀﹪မ္ဂး မၞိဟ်စၞး မကလိဂွံ ဂၞန်(၁) အောန်အိုတ်ဂှ် ဒးတိတ်၊ မၞိဟ်စၞး မကလိဂွံ လၟိဟ်ဒုတိယဂှ် စုတ်ပၠောပ် မမာဲဇကု ကုမၞိဟ်စၞးတၞဟ်၊ ပၠောပ်အာ နကဵုဗီုဏအ် စဵုကဵု မၞိဟ်စၞးမွဲ ကလိဂွံ ဂၞန်(၁) ဂၠိုင်နူ ၅၀﹪ ရ၊၊
အရာမခိုဟ် ကေုာံ ပရေအ် နကဵုသၞောတ်ဗလံက်
- ညးဍုင်ကွာန်တအ် ဂွံစုတ်မာဲ ကုမၞိဟ်စၞး ညးတအ် မဒးဂၞပ်တုဲ သီုဟွံဒးဂွိင် ဒဒှ်ရ မမာဲညးတအ် သ္ဒးဒှ်အာသၟးသၟး၊၊
- မၞိဟ်စၞးတအ် ဒးပံင်တောဲ ကုရေင်သကအ် သွက်ဂွံဂွံ လၟိဟ်မာဲ ဂၞန်(၁) လတူ ၅၀﹪၊၊
- ဗော်ဍောတ်တ်တအ်ဂှ် နကဵုတင်တုပ်စိုတ် ဇကုကဵုမမာဲဇကု ကုဗော်တၞဟ်မ္ဂး နကဵုဗော်တၞဟ်ဂှ် ဒးကၠောန်ကဵု ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဇကု၊၊ နကဵုနဲဏအ်ဂှ် ဂၠံင်တရဴ ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဇကု ဂွံပါလုပ် ပ္ဍဲဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ်၊၊
သၞောတ်မကလေင်ရုဲစှ် (two-round system) ပလေဝ်ဒါန်
သၞောတ်မကလေင်ရုဲစှ်ဂှ် ဒှ်သၞောတ်မရုဲစှ် မၞိဟ်စၞးမွဲတၠရ၊၊ ရုဲစှ်အလန်ကၠာအိုတ်ဂှ် ယဝ်ရ မၞိဟ်စၞးလဵုလေဝ် ဟွံကလိဂွံမာဲ လတူ ၅၀﹪မ္ဂး မၞိဟ်စၞးမဂွံမာဲအောန်အိုတ်တအ်ဂှ် ဒးတိတ်၊ ကလေင်ကၠောန် သဘင်ရုဲမာဲမွဲဝါပၠန် ကုမၞိဟ်စၞးမဂွံမာဲဂၠိုင်တအ်ဂှ်ရ၊၊ ဗွဲမဂၠိုင်မ္ဂး ကၠောန်ၜါအလန်ဂှ်ရ နကဵုဗီုအင်္ဂလိက် ညးကော်စ သၞောတ်မရုဲစှ်ၜါဝါ၊၊ မကလေင်ရုဲစှ် အလန်ဒုတိယဂှ် ဆမၞိဟ်စၞး မကလိဂွံ မာဲဂၠိုင်အိုတ် ၜါတၠဂှ်ဟေင် ဒုင်ရုဲစှ်တုဲ ကလိဂွံ မၞိဟ်ဇၞးမာဲ နူကဵု အလန်ဒုတိယဂှ်ရ၊၊ သၞောတ်ဏအ်ဂှ် စကာ ပ္ဍဲကဵုသဘင်ရုဲမာဲ သမတဍုင် ပြင်သေတ်၊ ကေုာံ ဍုင်မကေင်မံင်လဝ် သၟဝ်ပြင်သေတ် မပ္တံကဵု ဍုင်မဝ်နကဝ်၊ မာလဳ၊ ဍုင်ကောန်ဂဝ်၊ ဍုင်အဳဂျေပ်တအ် ဒ္ဂေတ်ဗက် အတိုင်သၞောတ်ဏအ်ရ၊၊
အရာမခိုဟ် ကေုာံ ပရေအ် နကဵုသၞောတ်မကလေင်ရုဲစှ်
- သၞောတ်ဏအ်ဂှ် အိုတ်လှုဲဂၠိုင် နူသၞောတ်တၞဟ်၊ ဟိုတ်နူ ဒးကၠောန် ၜါအလန်၊၊
- ပ္ဍဲအခိင် မကလေင်ရုဲမွဲဝါပၠန်ဂှ် မၞိဟ်စိုတ်လုပ်စအိုတ်၊၊
- ပ္ဍဲကဵုသၞောတ်ဏအ်လေဝ် အရာဟွံခိုဟ် မဂွံဆဵုကေတ် နူကဵု သၞောတ်မွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲ ရုဲစှ်မၞိဟ်စၞးမွဲတၠတအ်ဂှ် ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲသၞောတ်ဏအ်ကီုရ၊၊
- မၞိဟ်မစုတ်မာဲတအ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုရုဲစှ် အလန်ဒုတိယဂှ် ညးတအ် အခေါင်ဂွံကဵုမာဲ ကုညးတအ် မဒးဂၞပ် အောန်ညိဂှ်၊၊
- မၞိဟ်စၞး ဟွံဂွံပါလုပ် ပ္ဍဲကဵုမၞိဟ်စၞးမဂွံမာဲဂၠိုင်အိုတ် ၜါတၠတအ်ဂှ် ဂွံအခေါင် ဆဝ်မ္ၚုဟ် မၞိဟ်မစုတ်မာဲ ကုညး သွက်ဂွံကဵုမာဲ ကုမၞိဟ်မိက်ဂွံပံင်တောဲကၠောန် ကုညး၊၊
- သွက်မၞိဟ်မစုတ်မာဲတအ်ဂှ် နကဵုသၞောတ်ဏအ် တီကၠိုဟ်လောဲသွာ နူကဵု သၞောတ်မာဲနဲတၞဟ်၊၊
သၞောတ်မပစၞးနကဵုဗၞတ် Proportional systems ပလေဝ်ဒါန်
သၞောတ်မပစၞး နကဵုဗၞတ်ဝွံ နကဵုဘာသာအင်္ဂလိက် မကော်စ (Proportional representation) တုဲ နကဵုဗွဲခမၞန် သၞောတ်(PR)လေဝ် ကော်ရ၊၊ သၞောတ်ဏအ်ဂှ် ၜိုတ်ဗၞတ်ဇကု မကလိဂွံမာဲဂှ် ဇကုဂွံအခေါင်မပစၞးဂှ်ရ သၞောတ်မပစၞးနကဵုဗၞတ် ညးကော်စရ၊၊ ဥပမာ ဗော်မွဲ ကလိဂွံမာဲ ဗၞတ် ၄၀﹪မ္ဂး နကဵုသၞောတ်ဝွံ ဖန်ဇန်ကဵု ညံင်ဗော်ဂှ် ဂွံဂွံဒၞာဲ ဗၞတ် ၄၀﹪ ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ရ၊၊ဟိုတ်ဂှ်ရ ပၞောဝ်သၞောတ်မာဲဂမၠိုင် သၞောတ်ဝွံ စှ်ေကဵု သဘဴဓဝ်ဂၠိုင်အိုတ် ဟီုဂွံတုဲ ဒှ်သၞောတ် ညးမစကာဂၠိုင်အိုတ် ပ္ဍဲဂၠးတိဏအ်ရ၊၊ ဗွဲမဂၠိုင် ဍုင်ရးယူရောပ်ပလိုတ် ကေုာံ ဍုင်ပ္ဍဲလေတ္တေန်အမေရိကဂမၠိုင် စကာဂၠိုင်တုဲ သီုဖအိုတ် ၈၀ ဍုင်ပြင်င် ဒ္ဂေတ်ဒၟံင် သၞောတ်ဏအ် နကဵုဗီုပြင်နာနာသာ်ရ၊၊ ဗီုပြင်တၞဟ်ခြာဟီုမ္ဂးဂှ် ဍုင်မွဲကုမွဲ ပိုင်ခြာလဝ် ဗော်မွဲ အောန်အိုတ် သ္ဒးကလိဂွံ မာဲမူစိက္ဍိုပ်ကၠံမ္ဂး ဂွံအခေါင် ပစၞး ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ဂှ် ဟွံတုပ်ရေင်သကအ်ရ၊၊ ဥပမာ ပ္ဍဲဍုင်ဒိန်မက်မ္ဂး ဗော်မွဲ အောန်အိုတ် သ္ဒးကလိဂွံမာဲ ၂﹪၊ ပ္ဍဲဂျာမနဳဂှ် အောန်အိုတ် သ္ဒးကလိဂွံ ၅﹪ ဍုင်အဖရိကသၠုင်ကျာတအ်ဂှ် ဟွံပိုင်ခြာလဝ် လၟိဟ်မအောန်အိုတ် မြဴသာ်ဝွံ တၞဟ်ခြာ ရေင်သကအ်ရ၊၊ အရာတၞဟ်ခြာ ရေင်သကအ် နွံမွဲပၠန်ဂှ် ဥပမာ ဍုင်နေတာလာန်ဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်မာဲ နကဵုအလုံမွဲဍုင် ဟွံပိုင်ခြာလဝ် ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ၊၊ ဍုင်ဒိန်မက်ဂှ်မ္ဂး ပိုင်ခြာလဝ် နကဵုဒေသ/ပွိုင်ဆန္ဒမာဲရ၊၊
ဒိန်မက် ကဵု ဂျာမနဳ သၞောတ်ရုဲမာဲ ဗီုပြင်တုပ် ဆဂး ဖျေဟ်အပိုင်အခြာ ဟွံတုပ်ရေင်သကအ်ရ၊၊
ပ္ဍဲဒိန်မက်ဂှ် ဗော်မွဲမွဲ အောန်အိုတ် အလုံမွဲဍုင်ဂှ် သ္ဒးကလိဂွံမာဲ ၂﹪ ဟွံသေင်မ္ဂး ဒးမာန်ဇၞးမာဲ ပ္ဍဲကဵုမွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲဂှ်ဟေင် ဂွံအခေါင်ကလိဂွံ မၞိဟ်စၞးမဗပေင်ရ၊၊ ပ္ဍဲဂျာမနဳဂှ်မ္ဂး ဗော်မွဲမွဲ အောန်အိုတ် သ္ဒးကလိဂွံမာဲ ၅﹪ ဟွံသေင်မ္ဂး ဒးမာန်ဇၞး ပ္ဍဲ ပိ ပွိုင်ဆန္ဒမာဲရ၊၊ သၞောတ်ဝွံ ထုဲတုဲ စှ်ေကဵုသၞောတ်ဂၞန်ကွေဟ်ရ၊၊
သၞောတ်မပစၞ့းနကဵုဗၞတ်ဝွံ ပါ်လဝ် ပိဗီုပြင် သၞောတ်မဒုင်ရုဲစှ်နကဵုဗော် (Party-list proportional representation)၊ သၞောတ်မပစၞးနကဵုဗၞတ် ပြံက်နှဴ (mixed-member proportional representation)၊ သၞောတ်မပလံင်ဗစိုပ် နကဵုညးမွဲ (Single transferable vote)၊၊
သၞောတ်မဒုင်ရုဲစှ်နကဵုဗော် (Party-list proportional representation) ပလေဝ်ဒါန်
သၞောတ်မဒုင်ရုဲစှ်နကဵုဗော်ဝွံ ဒှ်သၞောတ် မစုတ်မာဲကဵုဗော်ရ၊၊ ဇၟာပ်ဗော် မဒုင်ရုဲမာဲတအ် ပ္ဍဲဒၞာဲဗော်ဇကုဂှ် စုတ်လဝ် စရင်မၞိဟ်စၞး မဒုင်ရုဲမာဲ နူကဵုဗော်ဇကု သီုဖအိုတ်ရ၊၊ မၞိဟ်မစုတ်မာဲတအ် စုတ်နကဵုဗော်သၟးလေဝ်ဂွံ ဟွံသေင်မ္ဂး ပ္ဍဲကဵုဗော်ဂှ် မၞိဟ်ဇကု မဒးဂၞပ် နကဵုပူဂိုလ်လေဝ် ဇကုစုတ်ဂွံရ၊၊ ကာလရိုဟ်မာဲတေအ်မ္ဂး နကဵု ရိုဟ်နကဵုဗော်တုဲ နကဵုဗော်ဂှ် ကလိဂွံ ဗၞတ်ဂလိုင်လဵု ဂွံအခေါင်ပစၞး မၞိဟ်ဂလိုင်လဵုရ၊၊ သွက်ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တအ် မၞိဟ်စၞးလဵု ဂွံဒုင်ရုဲစှ် ဂွံပတိုန်ဂှ် ညးကလေင်ကျောဝ် ကုမၞိဟ်စၞး မကလိဂွံမာဲ နကဵုပူဂိုလ်ဂၠိုင်အိုတ် ပ္ဍဲကဵုဗော်ဇကုဂှ် ဂွံဒှ် မၞိဟ်စၞး နူကဵုဗော်ဇကုရ၊၊
တၞဟ်န ဂွံကၠိုဟ်လောဲ ပ္ဍဲသၞောတ်ဏအ်တုဲ ပတိုန်ထ္ၜးကဵု နဒဒှ် ဥပမာ ဗီုရုဲမာဲ ဍုင်ဒိန်မက် မဒှ်ဍုင် မဒ္ဂေတ်သၞောတ်ဏအ်ရ၊၊
ဍုင်ဒိန်မက်ဂှ် ပါလဳမာန်ဍုင် နွံမွဲရ၊၊ ပ္ဍဲပါလဳမာန်ဂှ် ညးစၟတ်သမ္တီလဝ် ကိုန်ဂစိုတ် မၞိဟ်စၞး ညးဍုင်ကွာန် သီုဖအိုတ် ၁၇၉ တၠ၊၊ မရုဲစှ် နူဒိန်မက်ဇေတ်တ်ဂှ် ၁၇၅ တၠ၊၊ မၞိဟ်စၞး နူကဵု ဍုင်မကလိဂွံ အခေါင်ပကင်ရင်ကေတ်တ် သၟဝ်က္ဍိုပ်ဗတာင် ဍုင်ဒိန်မက်ၜါဍုင်ဂှ် (၄)တၠ၊ နူဍုင်ဂရိန်လာန် (၂) တၠ၊ ဍုင်ဖေဝ်နဝ်(၂) တၠ၊၊[၂]
အလုံမွဲ ဍုင်ဒိန်မက်ဂှ် ပါ်လဝ် ပွိုင်ဆန္ဒမာဲဇၞော် (၁၀) ဒၞာဲ၊၊ မၞိဟ်စၞး သွက်ဂွံရုဲစှ် နူဍုင်ဒိန်မက် သီုဖအိုတ် ၁၇၅ တၠဂှ် ရုဲစှ် နူပွိုင်ဆန္ဒမာဲ (၁၀) ဒၞာဲဂှ် ၁၃၅ တၠတုဲ သှ်ေ (၄၀) တၠဂှ် ဒှ် မၞိဟ်စၞး သွက်ဂွံဗပေင်စုတ်ရ၊၊ ကာလရိုဟ်မာဲမ္ဂး ဗွဲကိုပ်ကၠာ ပ္ဍဲမွဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲဂှ် နကဵုဗၞတ် ရုဲစှ် မၞိဟ်စၞးဂမၠိုင်ရ၊၊ တုဲဂှ် ကလေင်ရံင် နကဵုအလုံမွဲဍုင် ဗော်လဵု ကလိဂွံ မာဲ မူစိက္ဍိုပ်ကၠံပၠန်ရ၊၊ အတိုင်လၟိဟ်က္ဍိုပ်ကၠံ မကလိဂွံမာဲ အလုံမွဲဍုင်ဂှ် ကလေင်ရုဲစှ် မၞိဟ်စၞး နူကဵုဗော်တအ်ပၠန်ရ၊၊ ဗော်မကလိဂွံမာဲ ၂ ﹪ မ္ဂး ကလိဂွံ မၞိဟ်စၞး မရုဲစှ် နကဵုလၟိဟ်မာဲ အလုံဍုင် မကော်ခဴစ မၞိဟ်စၞးဗပေင်စုတ် ရ၊၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဗော်ဍောတ်တ်မွဲ ပ္ဍဲကဵု ပွိုင်ဆန္ဒမာဲဂမၠိုင်ဂှ် ၜိုန်ရ ဇကုဟွံဇၞးကေတ်မာဲကီုလေဝ် မာဲအလုံမွဲဍုင်ဂှ် ယဝ်ရဗော်ဇကု ကလိဂွံ ၂﹪မ္ဂး ဂွံအခေါင် မၞိဟ်စၞး (၁)တၠ ပ္ဍဲပါလဳမာန်ရ၊၊၊[၂]
ပ္ဍဲအရာ မစၟတ်သမ္တီ ပွိုင်ဆန္ဒမာဲဂှ် ခၞံချူလဝ် ပ္ဍဲသဇိုင်ဥပဒေလဒက်ပ္တန်ဍုင် ＂ပွိုင်ဆန္ဒမာဲဂှ် ဒးပါ်လဝ် နကဵုမရံင်ကဵု လၟိဟ်မၞိဟ်၊ သတီုလၟိဟ်မၞိဟ်တုဲ ဇၟာပ်မသုန်သၞာံ မွဲအလန် ဒးကလေင်သ္ၚေဝ်ဂၠေပ် ညံင်ဂွံကိတ်ညဳ ကုလၟိဟ်မၞိဟ်ဂှ်တုဲ သ္ဒးဖန်ဖျေဟ် ပွိုင်ဆန္ဒမာဲရ၊၊＂[၂]
အရာမခိုဟ် နကဵုသၞောတ်မဒုင်ရုဲစှ် နကဵုဗော်
- လၟိဟ်မမာဲ ကြပ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဗစိုပ်ဗဒှ်ကဵု လၟိဟ်ဒၞာဲ ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်၊၊
- လၟိဟ်မမာဲ မဒှ်သၟးသၟး အောန်ကွေဟ်ဟ်၊၊
- ဗော်ဍောတ်တ်တအ် ဂွံစိုပ် ကၠတ်ထဝ်မာန်ဂၠိုင်၊၊
- ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တအ် ပ္ဍဲမွဲ ပွိုင်ဆန္ဒမာဲဂှ် ဂွံဒုင်လုပ်ရုဲ လၟိဟ်မာဲ ဗွဲမဂၠိုင်၊၊
- ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တအ် စိုတ်လုပ်စ သွက်ဂွံလုပ်ပြိုင် ဇၟာပ်ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ၊၊
- ဟိုတ်နူ မဒှ်သၞောတ်ဗော်နာနာတုဲ ပရေင်ပံင်တောဲ အကြာဗော်မွဲကုမွဲခိုဟ်၊၊
- ဗော်မဂွံဇၞးမာဲ ပြံင်လှာဲဒၟံင်တွဵုတုဲ သၞောတ်ဝွံ ဖန်ကဵု ညံင်ဂွံပစၞးနာနာမာန်၊၊
အရာမခိုဟ် နကဵုသၞောတ်မဒုင်ရုဲစှ် နကဵုဗော်
- နကဵုဗော်မွဲဓဝ် ဒက်အလဵုအသဳမာန်အောန်၊ ဒးဒက်ပ္တန် နကဵုအလဵုအသဳပံင်ကောံတုဲ ကာလနွံပၟိက် ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ်ပြဟ်ဟ် ဟွံဂွံ၊၊
- ဗော်ဍောတ်တ်ဗွဲမဂၠိုင် ကတဵုဒှ်ကၠုင်တုဲ ဟိုတ်နူဗော်ဇၞော်ဇၞော်တအ် ဂွံဂွံမာဲလပါ်ဂၠိုင်မာန်ဂှ် ဒးကေတ် တင်လတုပ်စိုတ် နူကဵု ဗော်ဍောတ်တ်တအ်တုဲ ဗော်ဍောတ်တ်တအ် ကဵုဒြဟတ်ဒမြိုဟ် ကုဗော်ဇၞော်ဇၞော်၊၊
- ပရေင်ပံင်တောဲ နူကဵုဗော်တၞဟ်ဟ်တအ်ဂှ် ဒှ်အရာကိစ္စဇၞော်အာ နူကဵု ပၟိက်ဆန္ဒညးမစုတ်လဝ်မာဲကဵုဇကု၊၊
- ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဇၞော်ဇၞော်တအ်ဂှ် ယဝ်ရ ဗော်မပံင်တောဲကဵုဇကု ဟွံဆက်ပံင်တောဲကဵုဇကုမ္ဂး စၞးဇကု ဒးရိုဟ်ပလီုထောအ် အလဵုအသဳတုဲ ဒးကၠောန်သဘင်ရုဲမာဲတၟိဂှ် နကဵုမပြံင်လှာဲ ဗော်မပံင်တောဲ ကုဇကုတုဲ ဆက်တန်တဴအာ နဒဒှ်အလဵုအသဳ၊၊
- ညးမဂွံဒုင်ရုဲစှ်တအ်ဂှ် ပရေင်စုက်လုက် ကုညးဒေသ မရုဲစှ်လဝ်ဇကု အောန်၊၊
- ဂၠံင်တရဴဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂှ် ကိစ္စဇၞော် နူပၟိက်ဆန္ဒ ညးမရုဲစှ်လဝ်ဇကု၊၊
- နကဵုသၞောတ်ဝွံ ရိုဟ်လၟိဟ်မာဲဝါတ်တုဲ ကမၠောန်ထုဲဂၠိုင်၊၊
- မၞိဟ်မစုတ်မာဲတအ် မမာဲညး စိုပ်အာ ဇရေင်ဗော်ညးဟွံဒးစိုတ် မာန်၊၊
သၞောတ်မပစၞးနကဵုဗၞတ် ပြံက်နှဴ (mixed-member proportional representation) ပလေဝ်ဒါန်
သၞောတ်မပစၞးနကဵုဗၞတ် ပြံက်နှဴဝွံ ဒှ်သၞောတ် မရုဲစှ် နကဵု မၞိဟ်စၞး မကလိဂွံ မာဲဂၠိုင်ကီု သီုကဵု မရုဲစှ် နကဵုဗော်ရ၊၊ နကဵုမၞိဟ်စၞးဂှ် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နကဵုမာဲလပါ်ဂၠိုင် နူကဵု ပွိုင်ဆန္ဒမာဲမွဲမွဲတုဲ နကဵုဗော်ဂှ် ပစၞး နကဵုဗၞတ်ရ၊၊ ဥပမာ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မွဲ ဆမွဲဒၞာဲကီု ဟွံကလိဂွံဇမၞး နူကဵု ပွိုင်ဆန္ဒမာဲတအ်ရ၊ ဆဂး နကဵုလၟိဟ်မာဲ အလုံမွဲဍုင်ဂှ် ယဝ်ရဗော်ဂှ် ကလိဂွံမာဲ ၜိုတ် ၁၀ ﹪မ္ဂး ပ္ဍဲကဵုကၠတ်ထဝ်ဂှ် နကဵုဗော်ဂှ် ကလိဂွံပစၞး နကဵုဗၞတ် ၁၀﹪ရ၊၊ ညးဍုင်ကွာန် မစုတ်မာဲတအ်ဂှ် ညးမွဲမ္ဂး ကလိဂွံ တၞးမာဲၜါတၞး၊ မွဲတၞးဂှ် သွက်ဂွံစုတ်မာဲ နကဵုဗော်တုဲ မွဲတၞးဂှ် သွက်ဂွံစုတ် နကဵုမၞိဟ်စၞးဒေသတအ်ရ၊၊ နကဵုသၞောတ်ဝွံ နကဵုဗၞတ်က္ဍိုပ်ကၠံဂှ် ဂွံပစၞး ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်တုဲ မွဲလပါ်ဂှ်ပၠန် ညးစၞးဒေသဂမၠိုင်လေဝ် ဂွံစိုပ် ကၠတ်ထဝ်ကီုရ၊၊ ဟီုမွဲသာ်ပၠန် ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ဂှ် မၞိဟ်ပစၞး နကဵုမူဝါဒဗော်ကီု သီုကဵု ပၟိက်ဆန္ဒ ညးဒေသဂမၠိုင်ရ၊၊
အရာမခိုဟ် ကေုာံ ပရေအ် နကဵုသၞောတ်မကလေင်ရုဲစှ်
- ညးဍုင်ကွာန်တအ် ကလိဂွံ မမာဲၜါတၞး၊၊
- နကဵုသၞောတ်ဝွံ နကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ် မူဝါဒဗော်ဂမၠိုင်ကီု သီုကဵု ပၟိက်ဆန္ဒ ညးဒေသတအ် သီုၜါ ဂွံစိုပ် ပစၞး ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်၊၊
- နကဵုသၞောတ်ဝွံ ပကဵု ညံင်ဂွံစုတ်မာဲ ကုပူဂိုလ်ကီု သီုကဵုဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂှ်ရ ယဝ်ရ မၞိဟ်မစုတ်မာဲတအ် ဒးစိုတ်ဂၠံင်တရဴမူဝါဒဗော်တၞဟ်၊ တုဲပၠန် နကဵုပူဂိုလ် ဇကုမဒးဂၞပ်ဂှ် နွံပ္ဍဲဗော်တၞဟ်လေဝ် ဇကုဂွံစုတ်ကီု၊၊
သၞောတ်မပလံင်ဗစိုပ် နကဵုညးမွဲ (Single transferable vote) ပလေဝ်ဒါန်
နကဵုသၞောတ်ဏအ်မ္ဂး ပ္ဍဲမွဲ ပွိုင်ဆန္ဒမာဲဂှ် သွက်ဂွံရုဲစှ် မၞိဟ်စၞး မွဲတၠဓဝ် ဟွံသေင်၊ ဗွဲမဂၠိုင်ရ၊၊ ညးမစုတ်မာဲတအ်ဂှ် ညံင်ရဴ သၞောတ်အလ်တေရ်နေတိဗ်/သၞောတ်မာဲနဲတၞဟ်(Alternative voting)ဂှ်ကီု ညးစုတ်မာဲတအ် ကဵုမာဲ နကဵုစၟတ် ကုမၞိဟ်စၞးတအ်ရ၊၊ ဇၟာပ်မၞိဟ်စၞးဂှ် မၞိဟ်မစုတ်မာဲတအ် ဟွံဒးကဵုစၟတ် သီုဖအိုတ်ရ၊၊ မၞိဟ်စၞးမွဲ အောန်အိုတ် သ္ဒးကလိဂွံ မမာဲဂလိုင်လဵုမ္ဂး ဂွံဒုင်ရုဲစှ်ဂှ် ဖျေဟ်လဝ် သ္ဂုတ်သွာတ်ရ၊၊ ဗီုဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ်ဂှ် ပ္ဍဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲမွဲဂှ် စၟတ်သမ္တီလဝ် သွက်ဂွံရုဲစှ် မၞိဟ်စၞးပိတၠမ္ဂး မၞိဟ်စၞးမွဲမွဲ လၟိဟ်မာဲ မဒးကလိဂွံ သွက်ဂွံပစၞးဂှ် အောန်အိုတ် ၃၃﹪ (၁၀၀﹪ / ၃ = ၃၃﹪)ရ၊၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ရံင် မမာဲ နကဵုစၟတ်၁ ကၠာရ၊၊ ယဝ်ရ မၞိဟ်မွဲတၠဂှ် ကလိဂွံမာဲ စၟတ်၁ ပေင် ၃၃﹪မ္ဂး မၞိဟ်ဂှ် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ်မၞိဟ်စၞး၊ ဂတဂှ် မၞိဟ်မကလိဂွံ စၟတ်၁ ဟွံပေင် ၃၃﹪မ္ဂး စၟတ်၁ မသှ်ေဒၟံင်ဂှ် ဒးပံင်ကဵု စၟတ်၂ တုဲ ဂၠာဲမၞိဟ်စၞး မကလိဂွံ ၃၃ ﹪ ရ၊၊
ဥပမာ ပ္ဍဲပွိုင်ဆန္ဒမာဲမွဲဂှ် လုပ်ပြိုင် (၅) ဗော်၊ ဗော်က ကလိဂွံ ၅﹪၊ ဗော်ခ ကလိဂွံ ၂၈﹪၊ ဗော်ဂ ကလိဂွံ ၃၃﹪၊ ဗော်ဃ ကလိဂွံ ၂၁﹪၊ ဗော်ၚ ကလိဂွံ ၁၃﹪၊၊ ဗော်ဂ ဂွံဒှ်မၞိဟ်စၞးမွဲတၠ၊၊ သှ်ေဒၟံင်ဗော်တၞဟ်တအ်ဂှ် ဟွံပေင် ၃၃﹪တုဲ ဇကုဗက်ဂၠာဲ တင်တုပ်စိုတ် ကုဗော်တၞဟ်၊ ယဝ်ရ ဗော်ခ ကလိဂွံ တင်တုပ်စိုတ် နူကဵုဗော်က၊ ဗော်က ကဵုမာဲ ကုဗော်ခမ္ဂး ဗော်ခ ပေင်အာ မာဲ ၃၃﹪ တုဲ ဗော်ခ ဂွံဒှ်မၞိဟ်စၞး၊ ညံင်ရဴဂှ်ကီု ဗော်ၚဂှ် ဗိုင်ထံက်ဗပေင်စုတ် လၟိဟ်မာဲဇကု ကုဗော်ဃမ္ဂး ဗော်ဃ ဂွံဒှ် မၞိဟ်စၞးရ၊၊ ယဝ်ရဗော်မွဲ ကလိဂွံ ၃၅﹪မ္ဂး ၃၃﹪ဂှ် စကာတုဲ သှ်ေ ၂﹪ဂှ် ပံင်စုတ် ပ္ဍဲမကလေင်တော် ဂတဂှ်ရ၊၊
အရာမခိုဟ် ကေုာံ ပရေအ် နကဵုသၞောတ်မကလေင်ရုဲစှ်
- ညးဍုင်ကွာန်တအ် ဂွံပါလုပ် ပ္ဍဲအရာမရုဲစှ် မၞိဟ်စၞး ဗွဲမလှဲလး၊၊
- သၞောတ်ဂှ် ပစၞး နကဵုနဲဗၞတ်ဗ္ၜတ် ဗွဲမသၠုင်၊၊
- သၞောတ်ဂှ် ပကဵု ညံင်ဗော်မွဲကုမွဲ ဒးပံင်တောဲ ရေင်သကအ်၊၊
- သၞောတ်ဂှ် ပကဵု အရာမရိုဟ်မာဲ ဝါတ်ဂါတ် ကမၠောန်ဂၠိုင်၊၊
- ပရေင်ထကးပြး အပ္ဍဲဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မွဲမွဲ ကတဵုဒှ်မာန်ဂၠိုင်၊ မုဟိုတ်ရောမ္ဂး မၞိဟ်စၞးတအ် ဒးရံင် ဒးဖန် ညံင်ဂွံဂွံအထံက်ဂလာန် နူကဵုဗော်တၞဟ်၊ ညးတၞဟ် ဂွံကဵုမာဲကဵုဇကု၊၊
နိဿဲ ပလေဝ်ဒါန်
- ↑ ၁.၀ ၁.၁ Table of Electoral Systems Worldwide Archived ၂၀၁၇-၀၅-၂၃ at the Wayback Machine IDEA
- ↑ ၂.၀ ၂.၁ ၂.၂ FAKTA: Sådan fungerer det danske valgsystem