လှာဒကှ်၊ ပွိုင်ဍုင်
ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ် (ဗၟာ: ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့နယ်,အၚ်္ဂလိက်: Kyain Seikgyi Township) ဂှ် နွံပ္ဍဲ ကၟိန်ဍုင်ဗၟာ၊ တွဵုရးဍုင်ကရေင်၊ ခရိုင်လှာဒကှ်ရ။ အပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ်ဂှ် နွံဍုင်လှာဒကှ်၊ ဍုင်ကျာ်ပိ၊ ဍုင်ကျာ်ဍုင်တုဲ ရုင်သၟိင်ဂမၠိုင်ဂှ် နွံပ္ဍဲဍုင်လှာဒကှ်ရ။
| ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ် | |
|---|---|
| ပွိုင်ဍုင် | |
| Kyain Saikgyi Township | |
  ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ် ဒၞာဲဍုင်လှာဒကှ် မနွံ | |
| ဒတန်ဒၞး: 15°54′N 98°11′E / 15.900°N 98.183°Eဒတန်: 15°54′N 98°11′E / 15.900°N 98.183°E | |
| ကၟိန်ဍုင် |
 Myanmar |
| တွဵုရး | တွဵုရးဍုင်ကရေက် |
| ခရိုင် | ခရိုင်လှာဒကှ် |
| ဍုင်ဒတန်ရုင်သၟိင်ပွိုင်ဍုင် | ဍုင်လှာဒကှ် |
| ဨရိယာ | |
| လၟိဟ်မၞိဟ်(မတ် ၂၀၁၇)[၁] | ၂၄၆၀၆၅ |
| • ဍုင် | ၂၈၁၈၀ |
| • ရး လၟိဟ်မၞိဟ် | ၈၈၀၀/sq mi ( ၃၄၀၀/km၂) |
| • ရး | ၂၁၇၈၈၅ |
| • ရး လၟိဟ်မၞိဟ် | ၇၂/sq mi ( ၂၈/km၂) |
| ဒၞာဲအပိုင်အခြာ အခိင် | UTC+6:30 |
ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ်ဝွံ ကရေက်လပါ် ဗမံက် ကဵု သၠုင်ကျာဂှ် နွံကဵု ဂြိုပ်ဒဵုဂမၠိုင်တုဲ ကရေက်လပါ် ပလိုတ် ကဵု သၟဝ်ကျာဂှ် နွံကဵု ၜဳကြုင်ဂမၠိုင်ရ။
ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်ဝွံ အတိုင်စရင်မၞိဟ် နူသၞာံ ၂၀၁၇ မ္ဂး ဂကူကရေင် နွံဂၠိုင်တုဲ ဂကူမန် ကဵု ဂကူဗၟာ နွံလၟိဟ် ကြပ်တုပ် ရေင်သကအ်ရ။
ဝင်
ပလေဝ်ဒါန်ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ်ဂှ် သၞာံ ၁၈၂၆ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၄ တုဲ ကြဴနူ ပၞာန်အင်္ဂလိက်-ဗၟာအလန်ပထမ တုဲအာတုဲ ဒေသဝွံ စိုပ်အာ သၟဝ်တဲ ပကင်ရင်အင်္ဂလိက်ဂှ် ဒေသဝွံ လုပ်လၟိဟ် အပ္ဍဲခရိုင်ကျာ်ခမဳရ။[၂] နူဂှ် မွဲကရောမ် ကုဍုင်ကအ်ကြိက်ဂှ် နွံအပ္ဍဲ ပွိုင်ဍုင်ဟောင်သရောတုဲ ပကင်ရင်ကၠုင် နကဵု ဂအုပ်ဍုင်မွဲတၠရ။[၂] စတမ်နူ သၞာံ ၁၉၁၁ဂှ် ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ်ဂှ် ပၠုပ်စုတ် အပ္ဍဲခရိုင်လပါ် ကအ်ကြိက်တုဲ ပကင်ရင်ကၠုင် နကဵု ညးဇမၞော်ဒေသ (နယ်ပိုင်ဝန်ထောက်) မွဲတၠရ။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ဒေသဂှ် ဒှ်ဒေသဂြိုပ်တုဲ ကမၠေတ်မၞိဟ် နွံ ပ္ဍဲမွဲတိုင်ဂှ် မၞိဟ်နွံ ၂၀ တၠဟေင်ရ။[၂] သၞာံ ၁၉၅၅၊ ဂိတုဂျူလာင် ၁ ဂှ် ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ်ဂှ် ပၠုပ်စုတ် အပ္ဍဲခရိုင်ဘာအင်။ နူဂှ်ပၠန် သၞာံ ၁၉၆၂ ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗါ ၆ ဂှ် နူအပ္ဍဲ ခရိုင်ဘာအင်ဂှ် ပါ်ပ္တိတ်တုဲ ပၠုပ်စုတ် အပ္ဍဲ ခရိုင်ကအ်ကြိက်ရ။[၂] သၞာံ ၂၀၂၃ ဂှ် ဒှ်အာ ခရိုင်လှာဒကှ်ရ။
ယၟု
ပလေဝ်ဒါန်နကဵု ဘာသာဗၟာ ကိုပ်ကၠာတေအ် ဟိုတ်မဂွံကော် ဆိပ်ကြီး (= သၞေဟ်ဇၞော်) ဂှ် ရံင်ကဵု သၞေဟ်က္ၜင် ဂၠုင်ဇၞော် ပ္ဍဲ သၞေဟ်ဆု (ကမ်းနဖူးသစ်ဆိပ်) မနွံ ပ္ဍဲၜဳဇမိဂှ်တုဲ ဒှ်ကၠုင် ယၟု ကြာအင်းဆိပ်ကြီး။[၂] နကဵု ဘာသာမန်ဂှ် ဒုင်သဇိုင် ကုယၟုဍုင်လှာဒကှ် တုဲ ကော်စ လှာဒကှ်ရ။ လှာဒကှ် ဂှ် နွံဒၟံင် အပ္ဍဲအရှာံ ရုင်ပရေင်တဵုလွဳ အရာပ် ၂။ စဵုကဵုအခိင်လၟုဟ် ပ္ဍဲအင်လှာဂှ် တၞံဒကှ်တိုန်ဒၟံင်ဖိုဟ်ရ။[၂]
ပထဝဳ
ပလေဝ်ဒါန်ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ်ဂှ် နွံဒၟံင် ဒတန်ဒၞး လေတ္တဳကျုတ်သၠုင်ကျာ ၁၅ ဒဳဂရဳ ၁၃ မိနေတ် ၁၅ စက္က ကဵု ၁၆ ဒဳဂရဳ ၀၂ မိနေတ် ၀၀ စက္က၊ လေတ္တဳကျုတ်ဗမံက် ၉၇ ဒဳဂရဳ၊ ၄၅ မိနေတ် ၃၀ စက္က ကဵု ၉၈ ဒဳဂရဳ ၀၇ မိနေတ် ၀၀ စက္ကတုဲ ဗွဲသၟဟ်မ္ဂး နွံလတူ ဗလးၜဳ ၃၇ ပေ။[၃] ဇမၞော်သမၠဲ ပွိုင်ဍုင်ဂှ် နွံ ၃၀၃၁,၀၁ စတုရံတိုင်၊ ၁၉၃၉၈၄၇ ဨက ရ။ ဗမံက် ကဵု ပလိုတ်ဂှ် နွံဇမၠိင် ၅၀ တိုင်၊ သၠုင်ကျာ ကဵု သၟဝ်ကျာဂှ် နွံဇမၠိင် ၈၂ တိုင်။[၃]
နူကဵု ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ် လပါ်ဗမံက်မ္ဂး ဒးပွိုင်ဍုင်ဗြဝတဳ ကဵု ရးနိဂီုသေံ၊ လပါ်သၠုင်ကျာမ္ဂး ဒးပွိုင်ဍုင်ရေဝ်၊ လပါ်ပလိုတ်မ္ဂး ဒးပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင် ကဵု ပွိုင်ဍုင်ဇြပ်ဗု၊ လပါ်သၠုင်ကျာမ္ဂး ဒးပွိုင်ဍုင်ကျာ်မြဟ်၊ ပွိုင်ဍုင်ကအ်ကြိက် မြဴသာ်ဝွံ ပယျဵုဆက်ဒၟံင် ကုပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ်ရ။[၄]
ဒဵုသဘာဝ
ပလေဝ်ဒါန်ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ်ဂှ် နွံကဵု ဂြိုပ်ဒဵု ဗွဲမဂၠိုင်ရ။ ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ် လပါ်ဒိုဟ်ဨသာန် ပ္ဍဲဒေသ ကျာ်ဍုင်ဂှ်မ္ဂး နွံ ဓရေင်ဒဵု၊ ဓလဲဒဵု၊ ဒတဲဒဵု ဒဵုဒၞး (ဒေါနတောင်တန်း)တုဲ ဗွဲသၟဟ် နွံသမၠုင် ၃၇၀၀ ပေဒှ်ရ။ ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ် လပါ်ဒိုဟ်ဗမံက် ၜိုတ် ၁၀ တိုင်ဂှ် နွံကဵု ဓရေင်ဒဵု (ခုတ်ခွား) မပါ်ခြာလဝ် ပွိုင်ဍုင် ကျာ်ဍုင် ကဵု ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ်ရ။[၄]
ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ်ဂှ် နွံကဵု ၜဳဇမိ၊ ၜဳဝင်ရာဲ၊ ၜဳ(ဟောင်သရော)တုဲ ၜဳတအ်ဂှ် ဒှ်ၜဳမဇွောဝ်ဒၟံင် နူသၠုင်ကျာ စှ်ေအာ လပါ်သၟဝ်ကျာအိုတ်ရ။ ၜဳဇမိ ကဵု ၜဳဝင်ရာဲ ၜဳၜါဝွံ အာပံင်ကောံရေင်သကအ် ပ္ဍဲဗဒါဲကွာန်ၜါသွာင်၊ ပွိုင်ဍုင်ကျာ်မြဟ်၊ တွဵုရးဍုင်မန်တုဲ ဒှ်အာ ၜဳကဍတ် (အတ္ထရံမြစ်) တုဲ ဇွောဝ်တိတ်အာ ပ္ၚံက်ၜဳမုတ္တမရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ်ဝွံ လပါ်ဗမံက် ကဵု လပါ်သၠုင်ကျာဂှ် နွံကဵု ဒဵုဂမၠိုင်တုဲ လပါ်ပလိုတ် ကဵု လပါ်သၟဝ်ကျာဂှ် နွံကဵု စောဝ်ကြုင်ဂမၠိုင်ရ။[၄]
ဂမ္တဴ
ပလေဝ်ဒါန်ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ်ဂှ် ဒှ်ဒေသဂမ္တဴတုဲ ဓါတ်ဂမ္တဴ နွံစဵုစိုပ် ၃၉C• မာန်တုဲ အခိင်ဂံက်မ္ဂး ဂမ္တဴသဝ်စှ်ေ စဵုကဵု ၂၉C• နွံရ။
လၟိဟ်မၞိဟ်
ပလေဝ်ဒါန်ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ်ဂှ် အတိုင်စရင်မၞိဟ် စဵုကဵု သၞာံ ၂၀၁၇ ဂိတုမေ ၃၁ ဂှ်မ္ဂး မၞိဟ်ပ္ဍဲစရင် နွံ ၂၄၆,၀၆၅။ ပ္ဍဲဂှ် ဂကူကရေင် နွံ ၅၂%၊ ဂကူမန် နွံ ၁၉% တုဲ ဂကူဗၟာ နွံ ၁၉% ရ။ မၞိဟ်မရှ်ေသှ်ေ ဗုဒ္ဓဘာသာ နွံ ၂၁၈၅၆၆၊ ခရေတ်ယာန် နွံ ၂၄၆၄၀ ဟိန္ဒူ နွံ ၂၀၀ တုဲ မူသလေန် နွံ ၂၆၅၉။[၁]
| လၟေင် | ဂကူ | လၟိဟ် | တၟအ်ကၠံ |
|---|---|---|---|
| ၁ | ကရေင် | ၁၂၇၆၈၂ | ၅၁,၈၉% |
| ၂ | ချေင် | ၁၄ | ၀,၀၁% |
| ၃ | မန် | ၄၅၉၂၉ | ၁၈,၆၇% |
| ၄ | ဗၟာ | ၄၅၈၅၁ | ၁၈,၆၃% |
| ၅ | ယခေင် | ၉၆ | ၀,၀၄% |
| ၆ | သေံ | ၁၅၂၄၄ | ၆,၂၀% |
| ၇ | ပအိုအ် | ၈၇၉၆ | ၃,၆၅% |
| ၈ | ဂကူသအာင် | ၂၄၅၃ | ၀,၉၉% |
| ၂၄၆၀၆၅ |
ဆက်ဗှ်
ပလေဝ်ဒါန်နိဿဲ
ပလေဝ်ဒါန်- ↑ ၁.၀ ၁.၁ (၃၁) ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့နယ် ဒေသဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ အခန်း (၄) လူဦးရေဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ. မြို့နယ်အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာန၊ ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့နယ်, ၉-၁၄။
- ↑ ၂.၀ ၂.၁ ၂.၂ ၂.၃ ၂.၄ ၂.၅ (၃၁) ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့နယ် ဒေသဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ အခန်း (၁) နိဒါန်း နှင့် ဒေသသမိုင်း. မြို့နယ်အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာန၊ ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့နယ်, ၃။
- ↑ ၃.၀ ၃.၁ (၃၁) ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့နယ် ဒေသဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ အခန်း (၂) ပထဝီဝင် အနေအထား. မြို့နယ်အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာန၊ ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့နယ်, ၃။
- ↑ ၄.၀ ၄.၁ ၄.၂ (၃၁) ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့နယ် ဒေသဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ အခန်း (၂) ပထဝီဝင် အနေအထား. မြို့နယ်အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာန၊ ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့နယ်, ၃။