သစ္စပန်
ဓရ်သစ္စပန် (အၚ်္ဂလိက်: Four Noble Truths)
- ဒုက္ခသစ္စ - ဓရ်မတီအပိုၚ်အခြာဖဵု ဒးဒှ်ဒဒိုက်ဍာံ
- သမုဒယသစ္စ - ဓရ်ပဲါတဏှာ ဟိုတ်ကဵုဒဒိုက်ဍာံ
- နိရောဓသစ္စ - ဓရ်သ္ပဇၞောဝ်မတ်ကဵုနိဗ္ဗာန် ဌာန်ပလိုတ်ဒဒိုက်ဍာံ
- မဂ္ဂသစ္စ - ဓရ်ဒးဇၞော်ပၟဝ် မဂ္ဂၚ် (၈) ၊ ဒ္ဂေတ်ဟိုတ် ပဲါတဏှာ ပၠိုတ် ဒဒိုက်ဍာံ[၁]။
ပွဟွံတီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်ပြကာ
ပလေဝ်ဒါန်- ဒုက္ခ - ပွမဟွံတီကေတ် ဒဒိုက်ဍာံ
- ဒုက္ခသမုဒယ - ပွမဟွံတီကေတ် ဟိုတ်ဒဒိုက်
- ဒုက္ခနိရောဓ - ပွမဟွံတီကေတ် အရာဒဒိုက် မပၠိုတ်ၜိုဟ်လလံ
- ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနိပဋိပဒါ - ပွမဟွံတီကေတ်ဒ္ဂေတ်ဟိုတ်မအာစိုပ်အရာဒဒိုက် မပၠိုတ်ၜိုဟ်လလံ[၂]။
ဒဒိုက် (၈) သာ်
ပလေဝ်ဒါန်- ဇာတိဒုက္ခ - ဒဒိုက်ဒးတန်ပဋိသန္ဓိ
- ဇရာဒုက္ခ - ဒဒိုက် ဒးဗျု၊ သော်ဗု၊ ၚေက်ပြဟ်၊ မတ်ဗဗုၚ် ထပါ
- ဗျာဓိဒုက္ခ - ဒဒိုက်ဒးယဲ
- မရဏဒုက္ခ - ဒဒိုက် ဒးချိုတ်
- အပ္ပိယေဟိ သမ္ပယောဂဒုက္ခ - ပွမ္ဒးမံၚ်ပံၚ်ဖက် ကေုာံကရောံညးဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက်
- ပိယေဟိ ဝိပ္ပယောဂဒုက္ခ - ကရောံမၞိဟ်ဇကုသ္ဍိုက်ဆာန်တအ် ဟွံဂွံမံၚ် ဒးပြးဆာဲ သာဲခြာ
- ယံပိစ္ဆနလဘတိဒုက္ခ - ဗီု (အတိုၚ်) ဇကုနွံပၟိက် ဟွံကလိဂွံဂှ်လေဝ် ဒဒိုက်
- ပဉ္စပါဒါနက္ခန္ဓဒုက္ခ - ကလိဂွံခန္ဓ (၅) ဏအ် ဒဒိုက်ဖအိုတ်ရ[၃]။