သုဓမ္မမဟာထေရ်
ဘဒ္ဒန္တ သုဓမ္မမဟာထေရ် (၁၉၃၂၊ ၀၈၊ ၀၄ - ၂၀၂၁၊ ၀၈၊ ၀၆) ဝွံ ဒှ်ဓမ္မကထိုက်ဒမြဟ် မဒှ်ကျာ်ဇၞော် နွံပိုန် ဘာဇာဒိသိုင်၊ ဍုင်ကၟာဝက်ရးဇြာတုဲ ညးဂမၠိုင်ကော်စ တၠဂုဏ်အစာမြံင်မြရ။ ကျာ်ဇၞော်ဝွံ ပ္ဍဲကမၠောန်သာသနာ နကဵုသွာင်နာနာ လပါ်လိက်ပိဋကတ်၊ လပါ်ဟီုတွဟ်စဳပျး ဥပ္ပးတြုဟ်ဗြဴတအ်ကီု သီုကဵု လပါ်ထ္ၜးဓရ်ဝိပဿနာဂှ် ယိုက်ဂၠေင်ကၠုင် နူဘဝသၟတ် စဵုကဵု လအိတ်လမျီုရ။ ဟိုတ်မဒှ် ဓမ္မကထိုက်ဒမြဟ်မွဲဇကုတုဲ ရမ္သာင်ညး မပၠုပ်လဝ် ကဝးတအ်ဂှ် ဂွံမိင်ကေတ်ဒၟံင် ပ္ဍဲကဵုအလုံဒေသရးမန်တုဲ ဗွဲတၟေင် ပ္ဍဲအခိင်မဖျေဟ်ကမ္မဋ္ဌာန်မ္ဂး မပံက်ကဝးဓရ်ညးဂှ် ဒှ်ကၠုင် နကဵုအခိုက်မွဲရ။
| အစာဓမ္မကထိုက်ဒမြဟ် ဘဒ္ဒန္တ သုဓမ္မမဟာထေရ် အစာဓမ္မကထိုက် ကေုာံ နွံပိုန် ဘာဇာဒိသိုင် ဍုင်ကၟာဝက်ရးဇြာ | |
|---|---|
 | |
| သၠးဂၠံဂဝ် |
မာံသာမျာင် အဝ်ဂေတ် ၄၊ ၁၉၃၂ အရာပ်ဇိုင်ဝါ၊ ကွာန်ကၟာဝက် |
| စုတိ |
အဝ်ဂေတ် ၆၊ ၂၀၂၁ (အာယုက် ၈၉) ပ္ဍဲဘာဇာဒိသိုင်၊ ဍုင်ကၟာဝက်ရးဇြာ |
| ဟိုတ်မစုတိ | ယဲအာယုက်ဇၞော် |
| ဂကူ |
 Monမန် |
| ကောန်ဍုင် |
 Myanmarကောန်ဍုင်ဗၟာ |
| အံက် |
|
| ဂယိုင်လမျီု | နွံပိုန်ဘာ |
ဘဝသၟတ် ဌာန်မလ္ၚတ်ပညာ ပလေဝ်ဒါန်
ကျာ်ဇၞော်အစာဝွံ ကတဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲကွာန်ကၟာဝက် (လၟုဟ် ဍုင်ကၟာဝက်ရးဇြာ) အရာပ်ဇိုင်ဝါ ပ္ဍဲ သၞာံ ၁၉၃၂ အဝ်ဂေတ် ၄ (သက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၂၉၄၊ ဂိတုခ္ဍဲသဳ ၄ မမံက်) တ္ၚဲသိုက် ဇရေင်မိမ နာဲဍာ်ကေဝ် ကေုာံ မိဟာပိုန်၊ ပၞောဝ်ကဵု ကောဒေအ်ဂမၠိုင် (၉) တၠ မၞိဟ်တြုဟ် ၄၊ မၞိဟ်ဗြဴ ၅ ဂှ် ညးဒှ် ကောန်မရနုက်ကဵု ၅ ရ။ နူဍောတ်တ် မိမတအ် ခုတ်ကဵုလဝ် ယၟု မာံသာမျာင်။ အခိင်ကာလမကလိဂွံ အာယုက် ၁၄ သၞာံဂှ် ညးပထပိုယ် ပ္ဍဲဘာဇာဒိသိုင် ကွာန်ကၟာဝက်ဂှ်ရ။ အခိင်အာယုက် မပေင် ၂၀ ဂှ် ပဥပဇ္ဇျယ် ကုကျာ်ဇၞော်အစာတၠ ညာဏဝံသထေရ်တုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၅၂ မာတ် ၃၁ (သက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၃၁၃ ဂိတုစဲ ၆ မမံက်) တ္ၚဲစန် အခိင်သဝ်တ္ၚဲ ၆ နာဍဳ၊ ၃၀ မိနေတ်၊ သင်ကာရက ၁၂ ဇကု ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပင်သင်ရိုဟ်တုဲ ပ္ဍဲခဏ္ဍသိမ် ဘာဇာဒိသိုင်၊ ကွာန်ကၟာဝက်ဂှ် အာစိုပ် ဒဒှ်ခမဳပယျင် မပြဲရ။ ယၟုခမဳဂှ် ခုတ်ခဴလဝ် သုဓမ္မ။
ဒၞာဲကျာ်ဇၞော် မကေင်ကတ်လဝ်ပညာဂမၠိုင်ဂှ် ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဇရေင် ကျာ်ဇၞော်အစာ ညာဏဝံသထေရ်၊ ဘာဇာဒိသိုင်၊ ကွာန်ကၟာဝက်။ နူဂှ် ဇရေင် ကျာ်ဇၞော်ဘာဂြိုပ်ပါင်ကၟာ ကွာန်ပါင်ကၟာ၊ ဇရေင်ကျာ်ဇၞော်ဘာဂြိုပ်ဖအံက် ကွာန်ဖအံက်၊ ဇရေင် ကျာ်ဇၞော်ဘာကြုင်ဘာ၊ ကွာန်ကြုင်ဘာ။ နူဂှ်ပၠန် ညး အာကတ်ပညာ ပ္ဍဲတိုက်လိက်ပါဠိတက္ကသိုလ်ပဇ္ဇောတာရုံ (ပဇ္ဇောတာရုံပါဠိတက္ကသိုလ်စာသင်တိုက်)၊ ဍုင်မၠံင်မၠ (မြောင်းမြမြို့) လုကဴ ပွိုင် (၇) သၞာံ ဇရေင်အစာလိက်ဂမၠိုင်တုဲ မဂွံကတ်လ္ၚတ်ကေတ် ပါဠိ အဋ္ဌကထာ ဋဳကာ ဂဏ္ဌိ ယောဇနာ ပိဋကတ်ပိ နဲကဲနာနာသာ် မဂွံဒှ် အစာဓမ္မာစရိယ အစာလိက်ရ။ ဟိုတ်မပဒတဴလဝ် ပ္ဍဲတိုက်လိက် ဍုင်မၠံင်မၠ (မြံင်မြ) ဂှ်ရ ယၟုညး ညးဂမၠိုင် ကော်စ တၠဂုဏ်အစာ(မြောင်းမြ)။
ကျာ်ဇၞော်အစာဝွံ ကြဴနူ ညးမကတ်လ္ၚတ်ကေတ် လိက််ပိဋကတ် ဍိုက်ဍိုက်ပေင်ပေင်တုဲ တၞဟ်နမဂွံတီ နဲကဲပၟဝ်ဓရ်ဝိပဿနာဓူရတုဲ ပြာပ်အာ ဇရေင်အစာတၠ (မဟာစည်ဆရာတော် ဝိပဿနာရှုနည်း) ဍုင်ထဝါဲ၊ ပ္ဍဲ ဇၞူဓရ်ယေန်ဝေ (ယဥ်ဝေးရိပ်သာ) ဒှ်တမ် ပ္ဍဲဇရေင် အစာကမ္မဋ္ဌာန် ဗွဲမဂၠိုင် လ္ၚတ်ဇၞော်ပၟဝ်ကၠုင် ဝိပဿနာ မဂၠိုင်ကဵု သၞာံကီုရ။
ကမၠောန်ဒတုဲမြမောဝ်သာသနာ ပလေဝ်ဒါန်
ကျာ်ဇၞော်အစာဝွံ ကြဴနူ ပညာ နကဵုလိက်ပိဋကတ်ကီု သီုကဵု အလဵုဇကုဗတောန်ဇၞော်ပၟဝ်ဝိဿနာ သၞာံဗွဲမလအ်တုဲ ညးဖျေဟ်ကၠုင်လဝ်လိက် မပ္တံ သဒ္ဒါ၊ အဘိဓရ်၊ ဝိနဲ (၅) ကၞပ်၊ ဝိသုဒ္ဓိမဂ်၊ ဓမ္မပဒ၊ အဋ္ဌကတာတအ် ကုခမဳသင်တအ် သၞာံဗွဲမလအ်လရ။ တုဲပၠန် ညးဝွံ သွက်ဒါယကာဂမၠိုင် မဂွံတီကၠိုဟ် ဍောင်ဓရ်တဝှ်ပါင်ကျာ်တုဲ တွဟ်ကၠုင်ဓရ် နဒဒှ် ဓမ္မကထိုက် ဒမြဟ်မွဲ ပြာကတ်ကၠုင် သၞာံဗွဲမလအ်ကီုရ။ ညးဝွံ ဟိုတ်မဒှ် မၞိဟ်မစိစောန် ပ္ဍဲအရေဝ်ဘာသာမန်၊ ဗၟာတုဲ နကဵုဘာသာမန်ကီု သီုကဵု ဘာသာဗၟာ ၜါဘာသာ ဟီုတွဟ် စဳပျး ဍောင်ဓရ်ကျာ် ကုဥပ္ပးတြုဟ်ဗြဴတအ်ရ။ ဍောင်ဓရ် ညးမတွဟ်လဝ်တအ်ဂှ် ညးရပ်စုတ်လဝ် နကဵုကဝးတုဲ ကဝးဓရ်ညး နွံဗွဲမဂၠိုင်တုဲ ရမ္သာင်တဝှ်ဓရ်ညးဂှ် ပြာကတ်ဒၟံင် ပ္ဍဲကဵု အလုံဒေသရးမန်ဂမၠိုင်ရ။ ဗွဲတၟေင် ပ္ဍဲအခိင် မဖျေဟ်ကမ္မဋ္ဌာန်မ္ဂး ကဝးဓရ်ညးမွဲဂှ် မလေပ်ပံက်တဴ နဒဒှ် အခိုက်ကမ္မဋ္ဌာန်ညးဒေသတအ်မွဲရ။
ပါဲနူ ကမၠောန်ဖျေဟ်လိက် ကုခမဳသင်တအ်၊ တွဟ်ဓရ် ကုဥပ္ပးတြုဟ်ဗြဴတအ်ဂှ် ကျာ်ဇၞော် ပ္ဍဲကဵု ဌာနပၟဝ်ဓရ် ဍုင်ကွာန် ဗွဲမဂၠိုင်ဂှ်လေဝ် နဒဒှ် "ကမ္မဋ္ဌာနာစရိယ" အစာကမ္မဋ္ဌာန်ထ္ၜးဓရ်မွဲဂှ် ပံက်ကၠုင်ဓရ်ကမ္မဋ္ဌာန် သၞာံအခါ ဗွဲမလအ်ကီုရ။
ပါဲနူဖျေဟ်လိက်၊ တွဟ်ဓရ်၊ ထ္ၜးဝိဿနာတုဲ ကမၠောန်လပါ်သင်လဝ် နဒဒှ် တာလျိုင်ဝိနယ်ဓိုရ် ပွိုင်ဍုင်မွဲဂှ် ယိုက်ဂၠေင်ကၠုင်လဝ် သၞာံဗွဲမလအ် စဵုကဵုလအိတ်ဘဝရ။
ကျာ်ဇၞော်အစာဝွံ ပ္ဍဲအခိင် မပေင်စိုပ် ၆၀ ဝှ် သၞာံ ၂၀၁၂ (သက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၃၇၄)ဂှ် ဂွံဒှ် ကျာ်ဇၞော် နွံပိုန် ဘာဇာဒိသိုင်။ တာလျိုင်ကျာ်ဇၞော်ဂှ် ပွိုင် ၂ သၞာံပေင်င် ယိုက်ဂၠေင်တုဲ စတမ်နူ သၞာံ၂၀၁၄ (သက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၃၇၆) ဂှ် တၞဟ်နမဂွံဒှ် ကာယသုခ၊ စိတ္တသုခ၊ သမဏသုခ၊ ကာယဝိဝေက မဂွံမံင်တန်တဴအာ ဗွဲတသိုက်မာန် ရန်တၟအ်တုဲ ကမၠောန်တာလျိုင်ကျာ်ဇၞော်ဂှ် အပ်ပြာပ် ဇိုန်ဏှင် သၠးပွး ကုကောန်ကွး ဘဒ္ဒန္တစန္ဒကုမာရ (မဟာဂန္ထဝါစကပဏ္ဍိတ)ဂှ်ရ။
လအိတ်ဘဝ ပလေဝ်ဒါန်
ကျာ်ဇၞော်အစာသုဓမ္မမဟာထေရ်ဝွံ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၂ အဝ်ဂေတ် ၆ (သက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၃၈၃ ဂိတုဒဂိုန် ၁၄ စွေက်) တ္ၚဲသိုက် ပ္ဍဲအခိင်ဗၠာင်ဂယး ၄း၁၀ ဂှ် နကဵုယဲအာယုက်ဇၞော်ဟေင် စုတိစဴသွဝ် ပ္ဍဲဘာဇာဒိသိုင် ဍုင်ကၟာဝက်ရးဇြာဂှ်ရ။ သၞာံ ၂၀၂၁ အဝ်ဂေတ် ၁၁ တ္ၚဲဗုဒ္ဓဝါဂှ် ဥတုဇကလာပ်ရုပ် ကျာ်ဇၞော်ဂှ် ပၠုပ်ဂိုဟ်ထဝ်သြန်တုဲ ပူဇဴဂုဏ်အစာရ။ အခိင်မစဴသွဝ်ဂှ် ဟိုတ်မဒှ် အခိင်ဥတုဗြဲကီု၊ ဟိုတ်မဒှ် အခိင်ယဲကပ်ကဝ်ဝိဒ်-၁၉တုဲ သွက်ဂွံ ကၠောန်သဘင်ဖျဴသွဝ် ပူဇဴအန္တိမအဂ္ဂိဇျာပနဂှ် ဟွံဂွံ ဖျေဟ်ပလဝ်ဒတန်ဏီရ။
နိဿဲ ပလေဝ်ဒါန်
ထေရုပ္ပတ္တိ အစာဓရ်ဒယှ် ကျာ်ဇၞော်အာစာ ဘဒ္ဒန္တ သုဓမ္မမဟာထေရ် ဘာဇာဒိသိုင်၊ ဍုင်ကၟာဝက်ရးဇြာ။ ညးမချူ ဘဒ္ဒန္တစန္ဒကုမာရ၊ ဘာဇာဒိသိုင်၊ ဍုင်ကၟာဝက်ရးဇြာ။ ၂၀၂၁။