လိက်ကသုက် ပေန်လုမ်

လိက်ကသုက် ပေန်လုမ် (အၚ်္ဂလိက်: Panglong Agreement, ဗၟာ; ပင်လုံစာချုပ်)ဝွံ ဒှ်လိက်ကသုက် မထပက်လဝ် ပ္ဍဲ ပေန်လုမ်၊ ဍုင်သေံ(ဇၞော်) သၠုင်ကျာ၊ အကြာ အလဵုအသဳဍုင်ဗၟာ သၟဝ်သကိုပ်သက အံင်သာန် ကေုာံ က္ဍိုပ်သကိုပ် ဂကူသေံဇၞော်၊ ဂကူကချေင်၊ ကေုာံ ဂကူချေင် ပ္ဍဲကဵု စၟတ်တ္ၚဲ ၁၂ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၉၄၇။ ဦးအောင်ဇံဝေ၊ ဗိုလ်ခင်မောင်ကလေး (Pe Khin)၊ ဗိုလ်မှူးအောင်၊ ဆာမောင်ကြီး၊ ဒံက်တာစိန်မြမောင်၊ မြို့မ-ဦးသန်းကြွယ် တအ်ဂှ် ပါလုပ် ပ္ဍဲဂကောံပညဳပညပ် ပ္ဍဲကောန်ဖရေန် မလုပ်ဝင် ပေန်လုမ်ရ။ ကောန်ဖရေန်ပေန်လုမ်ဂှ် ဒှ်ကောန်ဖရေန် သွက်ဂွံပညဳပညပ် အကြာက္ဍိုပ်သကိုပ်ဂကူဗၟာ ဂဥုပ်ဗိုလ်အံင်သာန် ကဵု က္ဍိုပ်သကိုပ် ကောန်ဍုင်အရင်တၞဟ် (ကောန်ဒဵုဂမၠိုင်) ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၄၇ ရ။ ပ္ဍဲလိက်ကသုက်ဂှ် တုပ်စိုတ် ဒုင်တဲ "ကေင်ကာ ပရေင်ပကင်ရင် အပ္ဍဲဒေသဇကု သွက်ဒေသဒဵုတအ်ဂှ် ကဵုအခေါင် အဝဵုစၟိန်ပြမာန် ပေင်င်" နကဵုဗီုပြင် ကေုာံ တင်ရန်တၟအ်ဏအ်ဂှ် သ္ဒးဒက်ပတန်အာ တွဵုရးဍုင်ကချေင် ပ္ဍဲသၞောဝ်ဥပဒေ။ တုဲပၠန် ပရေင်ပါ်ပရအ် ဘဏ္ဍာ အကြာ ဍုင်သေံဇၞော် ကု အလဵုအသဳကၟိန်ဍုင်ဖေက်ဒရေဝ်ဗၟာဂှ် ညံင်ဂွံဆက်အာ အတိုင်ဗီုတြေံ ကေုာံ ညံင်ရဴဂှ်ကီု ညံင်ဂွံဆက်ကၠောန်အာ ကုဒေသဒဵုကချေင် ကေုာံ ဒေသဒဵုချေင်တအ်ရ။

လိက်ကသုက်ပေန်လုမ် Panglong Agreement
မပဒတန်	ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၂၊ ၁၉၄၇ (၁၉၄၇-၀၂-၁၂)
ဒတန်	ပေန်လုမ်၊ တွဵုရးသေံဇၞော်
ညးမထပက်စၟတ်တဲ	အံင်သာန်၊ ညးစၞး ဂကူကချေင်၊ ဂကူချေင် ကေုာံ ဂကူသေံဇၞော်
တင်ရန်တၟအ်	သွက်ဂွံ ဒက်ပတန် အခေါင်ပကင်ရင်ဇကုအပိုင် သွက်ဂကူချေင်၊ ကချေင် ကေုာံ သေံဇၞော်။

တ္ၚဲထပက်စၟတ်တဲ လိက်ကသုက်ပေန်လုမ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုင်ဗၟာ စၟတ်သမ္တီလဝ် နဒဒှ် တ္ၚဲကၟိန်ဍုင်ပံင်ကောံ (ပြည်ထောင်စုနေ့) ရ။

ဝင်အတိက်

ကြဴနူ ပၞာန်ဗြိတိန် ဂွံဇၞးသီကေတ် ဍုင်ဗၟာ အလန်လက္ကရဴအိုတ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၈၈၅ တုဲ ဗြိတိန် ဒက်ပ္တန် ပရေင်ပကင်ရင်ကဝ်လဝ်နဳရ။ ပ္ဍဲဒေသသၟဝ်ပကင်ရင်ဗၟာတြေံ ဍုင်ဗၟာသကုတ်သၟဝ်ကီု သီုကဵု သကုတ်လတူဂှ် ညးကော်စ (Burma Proper) မဂွံအဓိပ္ပါယ် (ဍုင်ဗၟာဇေတ်တ်)တုဲ ဒေသဒၞာဲသၟဝ်ပကင်ရင်ဗၟာတြေံ ဟွံသေင်ဂှ် ညးကော်စ (Frontier Areas) မဂွံအဓိပ္ပါယ် "ဒေသပယျဵု" ဟွံသေင်မ္ဂး "ဒေသအကြာဍုင်ၜါ" ရ။ ပ္ဍဲဒေသပယျဵုတအ်ဂှ် ဂကူကချေင်မ္ဂး ညးအုပ်ဓုပ်ဒေသ ညးတအ်မကော်စ ဒူဝါ၊ ဂကူသေံဇၞော်မ္ဂး ညးအုပ်ဓုပ်ဒေသ ညးတအ်မကော် စောဖွာ၊ ဂကူချေင်မ္ဂး ညးအုပ်ဓုပ်ဒေသချေင်၊ မြဴသာ်ဝွံ အတိုင်မနွံဒၟံင် ဗီုတြေံဂှ်ဟေင် နကဵုသၟဝ်သၞောဝ်ပကင်ရင်ကဝ်လဝ်နဳဂှ် သၟိင်ဗြိတိန် ဒက်ပတန်အာ ပရေင်ပကင်ရင်ကဝ်လဝ်နဳရ။ ဒေသ ကရေင်ဍာဲဂှ် မွဲလှ်ေဟွံကေင်စိုပ် သၟဝ်ပကင်ရင်ကဝ်လဝ်နဳရ။ စိုပ်သၞာံ ၁၉၂၂ ဂှ် ဍုင်စောဖွာသေံဂမၠိုင် (တွဵုရးဍုင်သေံဇၞော် လၟုဟ်)ဂှ် ဒက်ပ္တန် ကံင်သဳဍုင်ပံင်ကောံဖေက်ဒရေဝ်သၟိင်သေံဂမၠိုင် (Federal Council of Shan Chiefs)တုဲ စောဖွာဂမၠိုင် ဒှ်သၟိင်ပကင်ရင်ညး ညံင်ကဵု သၟိင်စဍုင် သၟဝ်ကဝ်လဝ်နဳရ။

ပၞာန်ဂၠးတိဒုတိယ

စိုပ်သၞာံ ၁၉၃၉ ဂှ် ပၞာန်ဂၠးတိဒုတိယ ကတဵုဒှ်ရ။ ပၞာန်ဂၠးတိဒုတိယဟီုဂှ် ဒှ်ပၞာန်ဝါဒဖေတ်သေတ် (ဝါဒဓဇန်)တအ် သွက်ဂွံသီကေတ်အဝဵု ကေုာံ သမၠဲတိ ဍုင်ညးတၞဟ်ရ။ လပါ်ဗမံက်မ္ဂး ဍုင်ဂျပေန် မဒှ်ဍုင်ဝါဒဖေတ်သေတ်ဂှ် ဗတိုက်ပၞာန် ကုဍုင်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂမၠိုင်၊ ပ္ဍဲရးပလိုတ် (ယူရောပ်)ဂှ် ဍုင်ဂျာမနဳ မဒှ်ဍုင်ဝါဒဖေတ်သေတ် သၟဝ်တၠအဝဵု ဟေတ္တလာဂှ် ဗတိုက်သီကေတ် ဍုင်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂမၠိုင်ရ။ တုဲပၠန် ဍုင်အဳတလဳဂှ်လေဝ် ပါလုပ် ပ္ဍဲဂကောံဍုင်ဖေတ်သေတ်တအ်ကီုရ။ သွက်ဂွံ စဵုဒၞာ ဗတိုက်ကဵု ဝါဒဖေတ်သေတ်တအ်ဂှ် ဍုင်သၟေဟ် မပ္တံကဵု ဗြိတိန်၊ ပြင်သေတ်၊ ရုရှာတအ်ဂှ် ဒက်ဒပ်မဟာမိတ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပၞာန်ဂၠးတိဒုတိယဂှ် ဒှ်ပၞာန် အကြာဒပ်မဟာမိတ် (Allies) ကဵု ဒပ်မ္ၚး (Axis) တအ်ရ။ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၟိန်ဍုင်အမေရိကာန်ဂှ် မံင်တန်တဴ နဒဒှ် ဍုင်မမံင်လဒေါဝ်ကီုလေဝ် ဗွဲကြဴဂှ် ပါလုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲဒပ်မဟာမိတ်ရ။ အမေရိကာန် ဂွံပါလုပ် ပ္ဍဲဒပ်မဟာမိတ်ဂှ် ဟိုတ်နူပၞာန်ဂျပေန် ပကၠုင်သၞ ကုအမေရိကာန်ဂှ် မွဲသာ်၊ တုဲပၠန် နကဵု ဗြိတိန် တုပ်လဝ်စိုတ် ကုအမေရိကာန် နကဵုလိက်ကသုက် အာတ်လာန်တိစ် (Atlantic Charter) ပ္ဍဲ ၁၄ အဝ်ဂေတ် ၁၉၄၁ သီုဖအိုတ် နွံ(၈) တင်၊ ပၞောဝ်တအ်ဂှ် ပ္ဍဲတင်မရနုက်ကဵုမွဲဂှ် ကာလပၞာန်တုဲ ဍုင်တအ်ဂှ် နကဵုဗြိတိန်ကီု သီုကဵု နကဵုကၟိန်ဍုင်အမေရိကာန် ဆက်ပကင်ရင်အာ ဟွံဂွံ၊ တုဲပၠန် ပ္ဍဲတင် မရနုက်ကဵုပိဂှ် ကာလပၞာန်တုဲမ္ဂး ဇၟာပ်မၞိဟ်ဂှ် သ္ဒးကလိဂွံ အခေါင်ပကင်ရင်ဇကုအပိုင်ရောင်။ တင်ၜါဏအ်ဂှ် ဂွံအဓိပ္ပါယ် ဍုင်မနွံဒၟံင် သၟဝ်ကဝ်လဝ်နဳ ဗြိတိန်တြေံတအ်ကီု၊ ဍုင်မစိုပ်အာ သၟဝ်တဲ ပၞာန်ဖေတ်သေတ်တအ်ကီု ကာလပၞာန်တုဲမ္ဂး နကဵုဗြိတိန် ကလေင်ကေတ်ဟွံဂွံ၊ ညးဒြဟတ်ဇၞော် အမေရိကာန်လေဝ် ကေတ်ဟွံဂွံ သ္ဒးပအပ်ကဵု ညးဒေသတအ်ဟေင်ရ။

ပၞာန်ဖေတ်သေတ်ဂျပေန်ဂှ် စိုပ်သၞာံ ၁၉၄၂ လပါ်မံက်ဂှ် စလုပ်သီကေတ် ဍုင်ဗၟာတုဲ ဂိတုမာတ်ဂှ် သီဂွံအာ ဍုင်လ္ဂုင်ရ။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် သကိုပ်ဗိုလ်အံင်သာန် ကေုာံ ကောန်ရဲညးတေအ် မကဵုလဝ်ယၟု ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးဍုင်ဗၟာ (Burma Independence Arma - BIA)ဂမၠိုင် ဒှ်မၞိဟ် မထ္ၜးဂၠံင် ဗိုင်စန်ဒက် ညးဍုင်ကွာန် ဂွံထံက်ပင်ပါလုပ် ပ္ဍဲကဵု ပၞာန်ဖေတ်သေတ်ဂျပေန် မဓဇန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲမုက်ပၞာန်ဂျပေန် ဂၠံင်တၞင်သဳ ကေုာံ ဂၠံင်ကအ်ကြိတ်ရ။ နကဵုဂျပေန် ကဵုလဝ် ဂတိပါင် ကုဂဥုပ်ဗိုလ်အံင်သာန် ကာလသီဂွံ ဍုင်ဗၟာတုဲမ္ဂး ဂျပေန်ကဵုဗၠးၜး ကုဍုင်ဗၟာရ။ အတိုင်လညာတ် နူကဵု ဒပ်ပၞာန်သေံ(ထာဲ)မ္ဂး သေံလေဝ် ဒက်မဟာမိတ် ကုဂျပေန်တုဲ ကလိဂွံလဝ် တင်လတုပ်စိုတ် ရေင်သကအ် ပ္ဍဲ ၂၁ ဒဳဇြေန်ပါ ၁၉၄၁ ဂှ် ဒေသသေံဇၞော် ကဵု ဒေသကရေင်ဍာဲဂှ် ဒးကဵုနွံ သၟဝ်တဲသေံတုဲ ဒေသသၟေဟ်တအ်ဂှ် ဒးနွံသၟဝ်တဲဂျပေန်ရ။ နကဵု တင်လတုပ်စိုတ်ဗီုဏအ်ဂှ် ဒပ်ပၞာန်သေံ (Thai Phayap Army) နကဵုသၟဝ် သကိုပ်ပၞာန် J.R. Seriroengrit ဂှ် ကရောမ်ဒပ်ပၞာန်ဂျပေန် စလုပ်ဗတိုက်ဍုင်ဗၟာ ပ္ဍဲမုက်ပၞာန် လပါ်ပယျဵု တွဵုရးသေံဇၞော် ပ္ဍဲ ၁၀ မေ ၁၉၄၂ ရ။ ပၞာန်ဖေတ်သေတ်ဂျပေန် သီဂွံအာ ဍုင်ဗၟာ ဗွဲမပြဟ်ရ။

စိုပ်သၞာံ ၁၉၄၃ ဒပ်မဟာမိတ်တအ် ဒက်ပတန် South East Asia Command နကဵုသၟဝ်ပၠဒပ် Lord Louis Mountbathen တုဲ ဖန်ဇန် သွက်ဂွံ ဗတိုက်ပတိတ် ဂျပေန် နူဒေသ အာရှအဂၞဲရ။ စိုပ် ကၞောတ်သၞာံ ၁၉၄၄ဂှ် ဒပ်မဟာမိတ်တအ် စစိုပ်ဍုင်ဗၟာတုဲ ပၞာန်ဂျပေန် ဒးဒြေပ်တိတ် နူဍုင်ဗၟာရ။ ၉ အဝ်ဂေတ် ၁၉၄၅ ဂှ် အမေရိကာန် ထောအ်ဖျေဟ် ဗုမ်အနျုကလဳယာ ပ္ဍဲဍုင်ဟဳရဝ်ရှဳမာ ကဵု နာဂါသကဳတုဲ ဂျပေန်ဒုင်ကျပၞာန်၊ ပၞာန်ဂၠးတိလေဝ် အာစိုပ်ဒတုဲရ။ ပၞာန်အာစိုပ်ဒတုဲတုဲ အတိုင်လိက်ကသုက်အတ်လာန်တိစ်ဂှ်ဟေင် ဍုင်ဗၟာကီု သီုကဵု ဍုင်အိန္ဒိယ အပ္ဍဲပိသၞာံဂှ် ကဵုဍုင်ဗၠးၜးရောင်ဂှ် ဗြိတိန်လလောင်တြးလဝ်ရ။

သွက်ဍုင်ဗၠးၜး

ပၞာန်ဂၠးတိဒုတိယ အာစိုပ်ဒတုဲတုဲ ပရေင်ပကင်ရင်ဍုင်ဂှ် ကလေင်ဒက်ပတန် အတိုင်သၞောဝ်တြေံ မဒက်ပတန် ကံင်သဳပကင်ရင် (Executive Council) နကဵုသၟဝ် စၟိန်ပြမာန် သကိုပ်ဍုင် (ဘုရင်ခံ အင်္ဂလိက်) ရ။ ပ္ဍဲကဵုကံင်သဳပကင်ရင်ဂှ် ဥူအံင်သာန် (မကော်ဂး ဂဥုပ်ဗိုလ်အံင်သာန်) ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ် မၞိဟ်ဇၞော်ရ။ တၞဟ်နဂွံဖျေဟ်လၟေင်ကမၠောန် သွက်ဍုင်ဗၠးၜးတုဲ နဒဒှ် မၞိဟ်ဇၞော် ကံင်သဳပကင်ရင်ဂှ် ဥူအံင်သာန် အာဍုင်အေန်ဂလာန်တုဲ ကေတ်တင်တုပ်စိုတ် လၟေင်ကမၠောန် သွက်ဂွံဒက်ပတန် ဍုင်ဗၠးၜးရ။ တင်တုပ်စိုတ်ဂှ် ဟိုတ်နူ မကေတ်လဝ် အကြာ ဥူအံင်သာန် ကဵု Clement Atlee တုဲ ညးကော်စ လိက်ကသုက်အံင်သာန်-အေတ်လဳ (Aung San-Atlee Agreement)ရ။ လိက်ဂှ် တုပ်လဝ်စိုတ် ရေင်သကအ် ပ္ဍဲ ၂၇ ဇာန်နဝါရဳ ၁၉၄၇။ ပ္ဍဲလိက်ဂှ် ပ္ဍဲတင် (၈) ဂှ် ဆေင်စပ် ကုဒေသပယျဵု/ဒေသဒဵုတအ်တုဲ ဒးသၟာန် မၞိဟ်စၞးညးတအ် ဒဒှ်ရ ညးတအ် မိက်ဂွံပံင် ကုအလဵုအသဳဗၟာဟာရောင်။ မဂွံသၟာန် ဗီုဏအ်ဂှ် စတမ်နူ ဂိတုဂတဂှ်မံက်တုဲ အပ္ဍဲပွိုင်မွဲဂိတု သ္ဒးကၠောန် ကောန်ဖရေန် ပ္ဍဲပေန်လုမ် ဟွံသေင်မ္ဂး ကောန်ဖရေန်ကာတၟေင်မွဲရောင်။ ဥူအံင်သာန် ကလေင်စိုပ် နူအေန်ဂလာန်တုဲ အတိုင်လိက်ကသုက်ဂှ် ညးအာ ဇရေင် ကောန်ဂကူ လတူဒဵုတအ်တုဲ ကၠောန်ဗဒှ် ကောန်ဖရေန် ပ္ဍဲပေန်လုမ်ရ။

လိက်ကသုက် ပေန်လုမ်၊ ၁၉၄၇

လိက်ကသုက် မထပက်လဝ် ပ္ဍဲပေန်လုမ် ပ္ဍဲ ၁၂ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၉၄၇ နကဵု က္ဍိုပ်သကိုပ်သေံဇၞော်၊ ကချေင်၊ ချေင် ကေုာံ ညးစၞး ကံင်သဳပကင်ရင် အလဵုအသဳဍုင်ဗၟာ (the Executive Council of the Governor of Burma) ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ။ လိက်ကသုက်ဂှ် ချူလဝ် နကဵုဘာသာအင်္ဂလိက်တုဲ သၟဝ်ဂှ် သွက်ညးလ္ၚတ်တအ် နာဲဗဳထဝ်မန်ဇြာကၠာဲကဵုလဝ် နကဵုဘာသာမန်ရ။

  A conference having been held at Panglong, attended by certain Members of the Executive Council of the Governor of Burma, all Saohpas and representatives of the Shan States, the Kachin Hills and the Chin Hills, the members of the conference, believing that freedom will be more speedily achieved by the Shans, the Kachins and the Chins by their immediate co-operation with the Interim Burmese Government, have accordingly, and without dissentients, agreed as follows:

ကောန်ဖရေန်မွဲ မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲကဵု ပေန်လုမ်၊ ညးမတိုန်စိုပ်ဂမၠိုင်ဂှ် ကောန်ဂကောံ နူကဵု ကံင်သဳပကင်ရင် အလဵုအသဳဍုင်ဗၟာ၊ စောဖွာ ကေုာံ ညးစၞး နူတွဵုရးဍုင်သေံတအ်၊ နူဒေသဒဵုကချေင်တအ်၊ နူဒေသဒဵုချေင်တအ်၊ ကောန်ဂကောံဂမၠိုင် ပ္ဍဲကောန်ဖရေန်တအ် သီုဖအိုတ် ပတှ်ေကေတ် ဗၠးၜး သွက်ကောန်ဂကူသေံဇၞော်၊ ကောန်ဂကူကချေင်၊ ကောန်ဂကူချေင်တအ်ဂှ် ယဝ်ရ ပံင်ကုအလဵုအသဳဗၟာမ္ဂး ကလိဂွံ ဗွဲမပြဟ်မာန်တုဲ ပ္ဍဲအရာမပံင်ဂှ် သက္ကု သၠေဟ်ပၟာ တုပ်လဝ်စိုတ် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဝွံ -

(I) A representative of the Hill peoples, selected by the Governor on the recommendation of representatives of the Supreme Council of the United Hill Peoples, shall be appointed a Counsellor to the Governor to deal with the Frontier Areas.

(၁) နူကဵု ဂကောံပံင်ကောံညဳသၟဟ် ကောန်ဂကူလတူဒဵုတအ် ရုဲစှ်ကေတ် ညးစၞးမွဲတၠ သွက် သကိုပ်ဍုင် (ဘုရင်ခံ) သ္ဂောအ်ခပတိုန် နဒဒှ် ညးမကဵုကသပ် ကုသကိုပ်ဍုင် ပ္ဍဲကိစ္စကေင်ကာ ဒေသဒဵုဂမၠိုင် နဒဒှ် မၞိဟ်စၞးကောန်ဒဵုဂမၠိုင်။

(II) The said Counsellor shall also be appointed a member of the Governor's Executive Council without portfolio, and the subject of Frontier Areas brought within the purview of the Executive Council by constitutional convention as in the case of Defence and External Affairs. The Counsellor for Frontier Areas shall be given executive authority by similar means.

(၂) ညးမကဵုကသပ် မဟီုဂးလဝ် ဗွဲလတူဝွံ သ္ဂောအ်ခပတိုန် နဒဒှ် ကောန်ဂကောံမွဲတၠ ပ္ဍဲကံင်သဳပကင်ရင် သကိုပ်ဍုင်၊ မသက္ကုလျိုင်ဌာနတုဲ ကေင်ကာ ဒေသဒဵုတအ်ဂှ် ပၠုပ်စုတ် ပ္ဍဲပရေင်ကမၠောန် ကံင်သဳပကင်ရင် အတိုင်လၟေင်သၞောဝ်ဥပဒေ ညံင်ရဴ ကေင်ကာစဵုဒၞာ ကေုာံ ကေင်ကာဍုင်သအာင်တအ်ကီုရ။ ညးမကဵုကသပ် သွက်ဒေသဒဵုဂှ် သ္ဒးကလိဂွံ အခေါင်အဝဵု ပကင်ရင် ညံင်ရဴ ညးမကဵုကသပ်တၞဟ်တအ်ကီုရ။

(III) The said Counsellor shall be assisted by two Deputy Counsellors representing races of which he is not a member. While the two Deputy Counsellors should deal in the first instance with the affairs of the respective areas and the Counsellor with all the remaining parts of the Frontier Areas, they should by Constitutional Convention act on the principle of joint responsibility.

(၃) ညးမကဵုကသပ် မဟီုဂးလဝ် ဗွဲလတူဝွံ သ္ဒးကလိဂွံ အရီုအဗင် နူကဵု ညးမကဵုကသပ် လစှေ် ၜါတၠတုဲ ညးမကဵုကသပ်လစှ်ေ ၜါတၠဂှ် သ္ဒးရုဲစှ် နူကဵု ဂကောံဂကူ ဟွံတုပ် ကုညးမကဵုကသပ်ဂှ်ရောင်။ ညးမကဵုကသပ်လစှ်ေၜါတၠတအ်ဂှ် ပ္ဍဲကိစ္စ ပရေင်ကမၠောန် ဒေသဇကု မပစၞးဂှ် ဇကုသ္ဒးစွံအာရီုကိုပ်ကၠာတုဲ သ္ဒးရေင်တၠုင်ကၠောန်အာတုဲ ညးမကဵုကသပ်ဂှ် ဒးကၠောန်အာ သွက်အလုံမွဲဒေသဒဵုတအ်၊ တုဲပၠန် ညးတအ်ဂှ် ကၠောန်ကမၠောန် အတိုင်သၞောဝ်ဥပဒေ မဆေင်ကဵု ပရေင်ပံင်တောဲကေတ်တာလျိုင်ရောင်။

(IV) While the Counsellor in his capacity of Member of the Executive Council will be the only representative of the Frontier Areas on the Council, the Deputy Counsellor(s) shall be entitled to attend meetings of the Council when subjects pertaining to the Frontier Areas are discussed.

(၄) ညးမကဵုကသပ်ဂှ် ဒှ်ညးမဂွံလဝ်ကဆံင် ကောန်ဂကောံ ပ္ဍဲကဵု ကံင်သဳပကင်ရင်တုဲ ၜိုန်ရ ညးစၞး နူဒေသဒဵုတအ် ပ္ဍဲကံင်သဳဂှ် ဒှ်ညးမွဲတၠဓဝ်ရကီုလေဝ် ပ္ဍဲကာလ မချပ်ဂၞပ် ကိစ္စကေင်ကာ ဒေသဒဵုတအ်မ္ဂး ညးမကဵုကသပ်လစှ်ေၜါတၠဂှ် အခေါင်တိုန်စိုပ် နွံရ။

(V) Though the Governor's Executive Council will be augmented as agreed above, it will not operate in respect of the Frontier Areas in any manner which would deprive any portion of these Areas of the autonomy which it now enjoys in internal administration. Full autonomy in internal administration for the Frontier Areas is accepted in principle.

(၅) ၜိုန်ရ ကံင်သဳပကင်ရင် သကိုပ်ဍုင် မဇၞော်လှဲပတိုန် အတိုင်မတုပ်လဝ်စိုတ် ဗွဲလတူဝွံကီုလေဝ်၊ အခေါင်ပကင်ရင်အပိုင် ဒေသဒဵုတအ် မကလိဂွံလဝ်လၟုဟ်တအ်ဂှ် နကဵုနဲလဵု နကဵု ဗီုပြင်လဵု ဆညိညကီုလေဝ် ဟွံဂွံဗၠးတိတ်အာရ။ အခေါင်ပကင်ရင်ဇကုအပိုင် မဆေင်ကဵု ပရေင်ကေင်ကာအပ္ဍဲဍုင်ဂှ် နကဵုလၟေင်ကမၠောန်ဂှ် ဒုင်လဝ်တဲတုဲတုဲရ။

(VI) Though the question of demarcating and establishing a separate Kachin State within a Unified Burma is one which must be relegated for decision by the Constituent Assembly, it is agreed that such a State is desirable. As first step towards this end, the Counsellor for Frontier Areas and the Deputy Counsellors shall be consulted in the administration of such areas in the Myitkyina and the Bhamo District as are Part 2 Scheduled Areas under the Government of Burma Act of 1935.

(၆) ၜိုန်ရ ကိစ္စမပိုင်ခြာတိဍာ် ကေုာံ ဒက်ပ္တန် တွဵုရးဍုင်ကချေင် ဗွဲတၞဟ်ခြာ အပ္ဍဲကၟိန်ဍုင်ပံင်ကောံဗၟာဂှ် သ္ဒးပဒတန် ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ် ဓဇက်သၞောဝ်သဇိုင်ဍုင် (တိုင်းပြုပြည်ပြုလွှတ်တော်) ကီုလေဝ်၊ အရာမဒက်ပတန် တွဵုရးဍုင်ဗီုဏအ်ဂှ် ဒှ်အရာမနွံပၟိက်ဂှ် တုပ်လဝ်စိုတ်တုဲတုဲရ။ နကဵုလဂံါဇိုင်ကိုပ်ကၠာ သွက်အရာဏအ် ဂွံစိုပ်ဒတုဲဂှ် နကဵု ညးမကဵုကသပ် သွက်ဒေသဒဵု ကေုာံ ညးကဵုကသပ်လစှ်ေတအ် သ္ဒးကဵုကသပ် ပ္ဍဲဒေသပကင်ရင် မပတံကဵု ခရိုင်မျေတ်ကျဳနာ ကေုာံ ခရိုင်ဗာန်မဝ် မပိုင်ခြာလဝ် ဒေသအစဳအဇန် ဒကုတ် ၂ အတိုင်သၞောဝ်ဥပဒေ အလဵုအသဳဍုင်ဗၟာ သၞာံ ၁၉၃၅ဂှ်ရ။

(VII) Citizens of the Frontier Areas shall enjoy rights and privileges which are regarded as fundamental in democratic countries.

(၇) ကောန်ဍုင်ကွာန် ဒေသဒဵုတအ်ဂှ် သ္ဒးကလိဂွံအခေါင်ဂမၠိုင် ကေုာံ အခေါင်တၟေင်ဂမၠိုင် မဆက်စပ် ကုသဇိုင်လဒက်ပတန် ဍုင်ဒဳမဝ်ကရေသဳဂမၠိုင်ရောင်။

(VIII) The arrangements accepted in this Agreement are without prejudice to the financial autonomy now vested in the Federated Shan States.

(၈) အစဳအဇန် မဒုင်တဲ ပ္ဍဲလိက်ကသုက်ဝွံဂှ် ဟွံဂွံပလီု ပဒေက်ဖျဝ်ထောအ် အခေါင်ပကင်ရင်ကေတ်တ် မဆေင်ကုဘဏ္ဍာဍုင် မပအပ်ကဵုလဝ်တုဲတုဲ ပ္ဍဲကၟိန်ဍုင်ပံင်ကောံ ဖက်ဒရေဝ် သေံ (Federated Shan States)ရ။

(IX) The arrangements accepted in this Agreement are without prejudice to the financial assistance which the Kachin Hills and the Chin Hills are entitled to receive from the revenues of Burma and the Executive Council will examine with the Frontier Areas Counsellor and Deputy Counsellor(s) the feasibility of adopting for the Kachin Hills and the Chin Hills financial arrangements similar to those between Burma and the Federated Shan States.

(၉) အစဳအဇန် မဒုင်တဲ ပ္ဍဲလိက်ကသုက်ဝွံဂှ် ဟွံဂွံပလီု ပဒေက်ဖျဝ်ထောအ် အရာမဒးပတိတ်ကဵုဒၟံင် သြန်ဘဏ္ဍာ ကုဒေသဒဵုကချေင်တအ် ကေုာံ ဒေသဒဵုချေင်တအ် နူကဵု သြန်ဘဏ္ဍာအခေါန်ဍုင်ဗၟာ၊ တုဲပၠန် ကံင်သဳပကင်ရင် ကေုာံ ညးမကဵုကသပ် ဒေသဒဵု ကေုာံ ညးမကဵုကသပ်လစှ်ေတအ် သ္ဒးစၟဳစၟတ်လ္ၚတ်ရံင် ပ္ဍဲဒေသဒဵုကချေင်တအ် ကဵု ဒေသဒဵုချေင်တအ်ဂှ်လေဝ် ဆေင်ကု ပရေင်ဘဏ္ဍာတုဲ ဖန်ဇန်ကၠောန် ညံင်ရဴ အစဳအဇန် အကြာဍုင်ဗၟာ ကဵု ကၟိန်ဍုင်ပံင်ကောံဖက်ဒရေဝ်သေံ။

စၟတ်တဲဂမၠိုင်

အလဵုအသဳဗၟာ

အံင်သာန် ထ္ပက်ဒၟံင် စၟတ်တဲ ပ္ဍဲလိက်ကသုက်ပေန်လုမ်

အံင်သာန်

ကမ္မတဳ ကချေင်

1. Sinwa Naw, မျေတ်ကျဳနာ
2. Zaurip, မျေတ်ကျဳနာ
3. Dinra Tang, မျေတ်ကျဳနာ
4. Zau La, ဗာန်မဝ်
5. Zau Lawn, ဗာန်မဝ်
6. Labang Grong, ဗာန်မဝ်

ကမ္မတဳ ချေင်

1. Pu Hlur Hmung, ဖလာမ်
2. Pu Thawng Za Khup, တဳတိန်
3. Pu Kio Mang, ဟာခါ

ကမ္မတဳ သေံဇၞော်

1. ခွန်ပန်းစိန် တောင်ပိုင်းစဝ်ဖလုံ
2. စဝ်ရွှေသိုက် ညောင်ရွှေစဝ်ဖလုံ
3. စဝ်ဟုံဖ မြောက်ပိုင်းသိန္နီစဝ်ဖလုံ
4. စဝ်နွံ လဲချားစဝ်ဖလုံ
5. စဝ်စံထွန်း မိုင်းပွန်စဝ်ဖလုံ
6. စဝ်ထန်းအေး သာမိုင်းခမ်းစဝ်ဖလုံ
7. ဦးဖြူ သထုံစဝ်ဖလုံ၏ ကိုယ်စားလှယ်
8. ခွန်းဖုံး မြောက်ပိုင်းသိန္နီ
9. ဦးတင်ဧ
10. ဦးထွန်းမြင့်
11. ဦးကြာပု
12. ဦးခွန်စော
13. စဝ်ရစ်ဖ
14. ဦးခွန်ထီး

မလုပ်သၞောဝ်

ဟိုတ်နူ လိက်ကသုက်ပေန်လုမ်ဂှ်တုဲ ဒက်ပတန် "ကၟိန်ဍုင်ပံင်ကောံ ဍုင်ဗၟာ" မာန်ကၠုင်တုဲ ဍုင်ဗၟာလေဝ် ကလိဂွံအာ ဗၠးၜး နူဗြိတိန်/အင်္ဂလိက် ပ္ဍဲကဵု ၄ ဇာန်နဝါရဳ ၁၉၄၈ ရ။

ကောန်ဖရေန်ပေန်လုမ်တုဲ ခြာဟွံလအ် ကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲ သွက်ကၠတ်ထဝ်ပတန်သၞောဝ်ဥပဒေသဇိုင် (Constituent Assembly)၊ နကဵုကၠတ်ထဝ်ဂှ် ဓဇက်သၞောဝ်ဥပဒေသဇိုင်၊ အတိုင်မတုပ်လဝ်စိုတ် ခရိုင်မျေတ်ကျဳနာ ကဵု ခရိုင်ဗာန်မဝ် မဒှ်ဒၞာဲ ဂကူဗၟာ ကဵု ဂကူသေံဇၞော် မပဒတဴဂၠိုင်ဂှ် ခုတ်ပတန် တွဵုရးဍုင်ကချေင်၊ သွက်ဂကူချေင်တအ်ဂှ် ဟွံကလိဂွံ တွဵုရး ကလိဂွံ ဆဒေသတၟေင်။ ၜိုန်ရ ပ္ဍဲလိက်ကသုက်ဂှ် တုပ်လဝ်စိုတ် တွဵုရးကချေင် ကဵု တွဵုရးသေံဇၞော်တအ်ဂှ် သ္ဒးဒက်ပတန် တွဵုရးမနွံကဵု အခေါင်ပကင်ရင်ဇကုအပိုင်၊ ကေုာံ သၞောတ်ဘဏ္ဍာတၞဟ်ခြာ (နွံကဵု လှုဲဇကုကဵုဇကု) ကီုလေဝ် သဇိုင်သၞောဝ်ဥပဒေ မတိတ်ကၠုင် နူကဵုကၠတ်ထဝ်ဂှ် တွဵုရးတအ် နွံဆယၟုဟေင်ရ။ ပေင်စှ်သၞာံတုဲ ကာလသေံတအ် အာတ်မိက် ညံင်ဂွံဒက်ပတန် အတိုင်မတုပ်လဝ်စိုတ် ပ္ဍဲလိက်ကသုက်ပေန်လုမ်ဂှ် သကိုပ်ဝန်ဇၞော် ဥူနု ပအပ်ကဵုအဝဵုဍုင် ကုပၞာန်နေဝေန်တုဲ ပၞာန်နေဝေန် အာသီပလီုထောအ် အဝဵုစောဖွာတအ်ရ။

လိက်ကသုက်ဂှ် ဟိုတ်နူလိက်ကသုက် မထပက်လဝ် အကြာဍုင်မွဲကုမွဲဟွံသေင်တုဲ ၜိုန်ရ ဒှ်လိက်ကသုက် မလုပ်ဝင်ကီုလေဝ် သွက်ဂွံဗၟံက်ရုပ်ရဴ အတိုင်လတုပ်စိုတ်ပေန်လုမ်ဂှ် ပ္ဍဲဒၞာဲလဵု ဂွံပတိုန်ထ္ၜး ဂွံဗိုင်ရပ်စပ်ကဵု ဟွံမဲရ။ အတိုင်သၞောဝ် ရုင်ဗစာ သၞောဝ်ဓဝ် ဂၠးကဝ် မ္ဂး လိက်ကသုက်မထပက်လဝ် အကြာဍုင်မွဲကုမွဲဟေင် ညးတအ်ရပ်စပ်ဂွံရ။