ကကၠဴ

 

ကကၠဴ
ปลาจุมพรวด หรือ ปลาตีนจุดฟ้า (Boleophthalmus boddarti) ที่แหลมผักเบี้ย จังหวัดเพชรบุรี
မပါ်ဂကူ အတိုင်နဲသိပ္ပံ
လောက:	Animalia
လပါ်ဂကူ:	Chordata
Superclass:	Osteichthyes
ဂကောံဂကူ:	Actinopterygii
Superorder:	Acanthopterygii
လၟေင်ဂကူ:	Perciformes
Suborder:	Gobioidei
ဇာတ်ဂကူ:	Gobiidae
လစှ်ေဇာတ်ဂကူ:	Oxudercinae
สกุล
Apocryptes Apocryptodon Boleophthalmus Oxuderces Parapocryptes Periophthalmodon Periophthalmus Pseudapocryptes Scartelaos Zappa
ယၟုတၞဟ်
Periophthalminae Periophthalmidae

ကကၠဴ ဟိုဂှ်ကနွံပ္ဍဲအဝေါၚ်အပြောံ Oxudercinae ပ္ဍဲအဝေါၚ်ปลาบู่ နွံပြးဒၟံၚ်ဇၟာပ်ဇၟာပ်ဇိုၚ်ပြၚ်ၜဳဂြိုပ်ကရးကေုာံကၟက်သရီု သီုဂြိုပ်ကရး လပါ်ဒေသကတဴ နူစကဵုလပါ်မဟာသမုတ်,အေတ်လေန်တေတ် ဇိုၚ်ပြၚ်အာဖရိက စဵုစိုပ် Asia-Pacific နွံအဝဲပၟာဏဂၠိၚ်ကၞၚ် နွံဆဇမၠိၚ်တၞဟ်ခြာကဵုအဝဲဍောတ်ဇၞော်တုဲ နူမသုန်ဇြေန်ဒိမေတ် ပ္ဍဲဂကူ Zappa confluentus စဵုကဵုစိုပ်မွဲဟတ် ပ္ဍဲဂကူ Periophthalmodon schlosseri

ပၟာဏဗွဲတၟေၚ် ကေုာံ အခိုက်ဒၟံၚ်လအာ

က္ဍိုပ်ဒုတ်ဇၞော် နွံမတ်မွဲစုမ်ၜါမဗွဲလ္တူသ္ကဲက္ဍိုပ်တုဲ ရံၚ်ဆဵုညာတ်ကၠး၊ ကောန်မတ်ၜါမ လချဳဂေတ်အာကၠုၚ်ဂွံလောဲသွာတုဲ ဟိုတ်ဂှ်ဟေၚ် နူစမတ်တိတ်လ္တူဗလးဍာ်ဂှ် ရံၚ်ဆဵုညာတ်အိုတ်အးလောဲသွာမာန်။

ကွာ်အာကၠုၚ်ဂွံလ္တသြၚ်ဗလးပြၚ်ဗတဳဂွံမာန် နကဵုတဲသ္ကဲၜါလပါ်မ္ၚိုဟ်ကြံၚ်ဂှ် ဂွးဆာ်ခၠောဝ်အာဗွဲဂတဂွံမာန် လဆောဝ်တှ်ေ ဒံၚ်သၠာ်လေဂွံ၊ တုဲတှ်ေ လမံၚ်လအာဗွဲလ္တူဗလးတိဂွံအခိၚ်ဗွဲမလံလမာန်တုဲ ဟိုတ်နူ(ခၟာ်)ပ္ဍဲပါၚ်ဍေံ မဂိုၚ်ဒေပ်စွံဓါတ်ဂံၚ်နူဍာ်ဂွံဂှ်ရ၊ တုဲပၠန် ဇြောတ်ဓါတ်ကျာ (အံၚ်ဇြဳဂျေန်) ပၠုပ်လုပ်ပ္ဍဲ(ခၟာ်)ဍေံတုဲ နှဴကဵုဓါတ်ဍာ်မဂံက်တုဲ သွက်ဂွံယွီုပတိတ်လပါ်(ခၟာ်)မာန်ဂှ်ရ, တုပ်သၟဟ်ကဵုကနာနာမာန်။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်တုဲ ကကၠဴတံဂှ်လေ ဍေံသ္ဒးဗဒှ်လဝ်ဇကုဍေံတံ သ္ဒးဍုက်ဍေက်ကၠေဝ်မံၚ်လၟိုန်လၟိုန်။ ကကၠဴကၟက်ဂှ် ဇၞော်နူကကၠဴၝောံၝောံတံဏီရ၊ ကကၠဴဝွံ ပထောၚ်ပါၚ်ဍေံနွံဗွဲသၟဝ်သၟာန်ပါၚ်ကြပ်ကဵုတိဂှ်ဟေၚ် မဂၠာဲစစၞလောဲပ္ဍဲအခိၚ်ဍာ်ၜဳစှ်ေဂှ်ရ၊ နကဵုသၟာန်ပါၚ်ဍေံဂှ်ဟေၚ် ဇြောတ်ဂၠာဲစခၟိက်ကောန်ၚုဲကောန်ကဍောတ်ဍေတ်သောဲသောဲဗွဲဗလးတိၜဳကေုာံတိသရာမ်ဂှ်မာန်။ သ္ပဗဒှ်တုပ်သၟဟ်ညံၚ်ရဴသတ်ဂၟါခၠောဝ်ဟွံသေၚ်တှ်ေ ညံၚ်ရဴသတ်ဍာ်ကွက်ဒဵုကွက်ဂၠိုၚ်နူဂကောံက။

ဗွဲမဂၠိုၚ်တှ်ေ ကကၠဴမံၚ်နွံမွဲကရောံဂကောံဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်တုဲ ဟွံပြးဇးအာပြးတုဲ ကောံကဠောံနွံမွဲစွံလအာကၠုၚ်ဂၠာဲစရ။ စိုပ်အခိၚ်သိပ်ဂၠိပ်မေထုန် ကကၠကၟက်ကၟက်တံဂှ် နွံအရံၚ်ကြံၚ်နူပကတိတုဲ ဖျေံပယျဵုဒၞက်သိပ်ဂၠိပ်မေထုန်အိုတ်တုဲ ဍေံတံသုၚ်စောဲပါၚ်တုဲ ခါဲကတိုၚ်တိသရာမ်ဗွဝ်ဂအုံလဝ်ဗွဲလပါ်မ္ၚးပါၚ်ကတိုန်မာန်၊ သာ်ဝွံဟေၚ် ညးကော်စ (ကတိုၚ်ကကၠဴ) နအရေဝ်ညးကွာန်တှ်ေ (ကသိုၚ်ကကၠဴ) လေဟီုဂးမာန်။ တုဲတှ်ေ ဗွဲသဘာဝကကၠဴတံဂှ် ဂွိၚ်ကဵုပယျဵုဒၞက်ဇကုကွေံကွေံတုဲ ဟွံကဵုကကၠဴတၞဟ်တၞဟ်လုပ်ကၠုၚ်ဗဝိုၚ်ဇကုမာန်၊ နဲစဵုဒၞာဲဟွံကဵုကကၠဴတၞဟ်လုပ်ကၠုၚ်ဗွိုၚ်ဇကုဂှ်တှ်ေ နကဵု (ဇုတ်ဟရံၚ်စး) ပစူပတေၚ်တုဲ ခၠောဝ်လုပ်ဘပဠညးမွဲလပါ်တေံလဝါဲဂှ်မာန်။ ကကၠဴကၟက်ကဵုကကၠဴၝောံ နှဴရဴသိပ်ဂၠိပ်မေထုန်ညးသ္ကံ ပ္ဍဲကဵုကတိုၚ် (ကသိုၚ်) ကကၠဴကၟက်ကၟက်တံ မခါဲလဝ်ဂှ်အိုတ်ရ။

ဒၞာဲဒ္တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သေံ

ဒၞာဲဒ္တန်ကကၠဴနွံလပါ်ဂြိုပ်ကရးဇိုၚ်ၜဳဍာ်ဖ္ဍုၚ်ဍုၚ်သေံ နွံပြးဇးလဝေါၚ်သၠဲလးရ၊ လပါ်ဂြိုပ်ကရးၜဳ(အဝ်)ဍုၚ်သေံ စဵုကဵုစိုပ်ခရိုၚ်,ၛှောန်ပုရဳ ชลบุรี, ခရိုၚ်,တရာတ် ตราด စှ်ေစိုပ်အာခရိုၚ်,ပါတ်တာနဳ ปัตตานี လပါ်ဒေသၜဳ Andaman, အာန်ဍာမာန်, ဂှ်တှ်ေ နးစခရိုၚ်ရးနံၚ်ระนอง ဂှ်စှ်အာ စဵုစိုပ်ခရိုၚ်,သတုန် สตูล ဗွဲတုန်။

လပါ်ဍုၚ်မြန်မာဂှ်တှ်ေ နူစၜဳ Andaman စနူခရိုၚ်,ရးနံၚ် ဍုၚ်သေံတေံဂှ် တိုန်ကၠုၚ်လပါ်ၜဳရေဝ်မ္ဂးတှ်ေ ဒေသဇိုၚ်ၜဳဂြိုပ်ကရးတံဂှ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကကၠဴနွံရ။

ဂကူကကၠဴသဂွံဆဵုညာတ်ကေတ်လပါ်ဍုၚ်သေံဏံဂှ်တှ်ေ Periophthalmus barbarus, Periophthalmodon schlosseri တုဲတှ်ေ Boleophthalmus boddarti လဆောဝ်တှ်ေ နယၟုယၟုညးဒေသတံကော်နွံတဴဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုယၟုရ။

ကကၠဴဝွံ နအဝေါၚ်ဂကောံဗွဝ်ကမတန်တဴနွံပ္ဍဲကသိုၚ်ဂၠိုၚ်နူလ္တူဗၠးတိမွဲဂကူကီုရ၊ ညံၚ်ရဴ ကအေက်, လပါ်ဒေံသဍုၚ်မန်လေ အကြာဝါကရး ကေုာံဇိုၚ်ကြုၚ်စောဝ်ဍာ်ဖ္ဍုၚ် နွံဂၠိုၚ်သဂွံဆဵုကေတ်ရ။ ကကၠဴဝွံ သွက်ညးလ္ၚဵုတံ ဟွံဒှ်အမာဲသွကီုတုဲ ဒၟာနူရုပ်သာ်ဍေံစောံပြံက်ဍံက်ဍံက်နွံဂှ်ဟေၚ် ညးလ္ၚဵုတံဟွံသ္ပအမာဲသွအိုတ်ရ၊ သွက်ညးလ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ကကၠဴဝွံ ဗဒှ်အမာဲသွ စနွံကဵုရှ်ဘှ် ဟွံတၞဟ်ခြာအာနူကဵု (ကအေက်) ဏီရ။

ကကၠဴဝွံပၠန် ညးလ္ၚဵုသ္ပပရန်ဍန် (ကပကိုၚ်) လေ ခိုဟ်ကွေံကွေံရ၊ ဟိုတ်နူဖျုန်ဍေံကတေန် ကကိတ်ဟွံအိုတ်လောဲလောဲတုဲ လဆောဝ်ပရန်မွဲကလောံဂှ် ဍန်ဂွံကၜါပိမာန်ရ။ လပါ်ဍုၚ်မ္ၚး ညံၚ်ရဴဍုၚ် (အေန်ဒိုတ်နဳယှာ) တံဂှ် မၞိဟ်ရပ်ကကၠဴနွံတုဲ ဂယိုၚ်လမျီုသွံရာန်ညံၚ်ရဴဖျုန်ၚုဲကခိုဟ်ခိုဟ်မာန်ရ။

နိဿဲ

• school.net.th Archived ၂၀၀၇-၀၆-၁၇ at the Wayback Machine เก็บถาวร 2007-06-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

နိဿဲနူတၞဟ်တၞဟ်

• เว็บไซต์ปลาตีน