ဗော်ညဳသၟဟ်မန်
ဗော်ညဳသၟဟ်မန် (အၚ်္ဂလိက်: Mon Unity Party)ဂှ် ဒှ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဂကူမန် မဒုင်ရုဲမာဲ ပ္ဍဲ သဟရးဗၟာမွဲရ။ ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ဂှ် ဒှ် ဗော်မပံင်ပကောံလဝ် နကုဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ၜါဗော်၊ ဗော်ကောန်ဂကူမန်၊ ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံဒေသရးမန် ကေုာံ သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်နာနာတုဲ ဒက်ပ္တန်လဝ် နူ ဂိတုနဝ်ဝေမ္ဗာ ၂၅၊ သၞာံ ၂၀၁၈ ရ။ ဂၠံင်တရဴပရေင်ဍုင်ကွာန် အဓိက ဗော်ညဳသၟဟ်ဂကူမန်ဂှ် ညံင်ဂွံဒက်ပတန် ပရေင်ၜိုဟ်လလံ ကၟိန်ဍုင်၊ တုဲ ညံင်ဂွံဒက်ပတန် သၞောဝ်ဖေဝ်ဒရေဝ် မနွံ ကုအခေါင်မတုပ်သၟဟ် အကြာ ကောန်ဂကူဂမၠိုင် ပ္ဍဲ သဟရးဗၟာ ရ။ ပါဲနူဂှ်တုဲ ဇၟာပ်ကောန်ဂကူ မပတဴ ပ္ဍဲ သဟရးဗၟာတအ်ဂှ် ညံင်ဂကူညးတအ် ဟွံဂွံကၠေအ်ကၠက်အာ၊ သွက်ဂွံ ဒက်ပတန်သၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေသဳရ။
| ဗော်ညဳသၟဟ်မန် မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ | |
|---|---|
| အင်္ဂလိက် ယၟု | Mon Unity Party |
| ညးအုပ်ကာနာနာ | နာဲလျးတၟး |
| ဥက္ကဌ | နာဲလွဳအံင် |
| မဒက်ပတန် | ၁၈ မေ ၂၀၁၉ |
| ဂဥုပ်ဌာန | No. (324),22nd Street, Myaingthaya, Mawlamyine, Mon State, Myanmar 12016 |
| ကောန်ဗော် | ၅၀,၀၀၀+ |
| သဘဴဓရ် ပရေင်ဍုင်ကွာန် |
အခေါင်အရာ သွက်ဂကူမန် သၞောတ်ကၟိန်ဍုင်ပံင်ကောံဖေဝ်ဒရေဝ် |
| အသာ် | ဗကေတ် |
| အလာံဗော် | |
 | |
ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ဝွံ ဟိုတ်နူ မပံင်ပကောံလဝ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်ဂမၠိုင် ကေုာံ သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်ဂမၠိုင်တုဲ မဒက်ပ္တန်လဝ်ဂှ်ရ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် မနွံဗဟဵု အပ္ဍဲတွဵုရးဍုင်မန်မ္ဂး ဒှ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဒြဟတ်ဇၞော်အိုတ်မွဲ၊ ဒှ် ဗော်မရေင်တၠုင်ကၠောန် သွက်တွဵုရးဍုင်မန် ဂွံဇၞော်မောဝ်ရ။ ပါဲနူ ပ္ဍဲ တွဵုရးဍုင်မန်တုဲ ဒတန်ဒၞာဲဂကူမန် မပဒတဴ မပ္တံ တွဵုရးဍုင်ကရေင်၊ ရးတၞင်သဳတအ်လေဝ် လုပ်ပြိုင်ရုဲမာဲကီုရ။
ဝင်
ဝင် ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ဂှ် ဆက်စပ်ဒၟံင် ကုပရေင်ဍုင်ကွာန် ပ္ဍဲသဟရးဗၟာ ကြဴနူ သၞာံ ၂၀၀၈ (ဝါ) ကြဴနူ သၞောဝ်ဥပဒေသဇိုင် သဟရးဗၟာ မပဒတန် ပ္ဍဲ သၞာံ ၂၀၀၈ ဂှ်ရ။ သဟရးဗၟာဂှ် နူစ သၞာံ ၁၉၈၈ ပရေင်ကလိုက်ကမဵု ၈၈၈၈ က္တဵုဒှ်တုဲ နကုဒပ်ပၞာန် သီကေတ် အဝဵုဍုင်တုဲ ဒက်ပ္တန် ကံင်သဳကလေင်ဒက်ပတန် ၜိုဟ်လလံဍုင် (State Law and Order Restoration Council - SLORC)ရ။[၁] ပ္ဍဲ ဂိတုသေတ္တေမ္ဗာ သၞာံ ၁၉၈၈ ဂှ်ရ နကုအလဵုအသဳပၞာန်ဂှ် လလောင်တြး တင်ရန်တၟအ် သွက်ဍုင် ပန်တင် (၁) သွက်ဂွံ ထိင်ဒဝ် ပရေင်ၜိုဟ်လလံဍုင်၊ (၂) သွက်ဂွံ ဖန်ဗဒှ် ပရေင်အပြံင်အလှာဲ ကုအလဵုအသဳတၟိ၊ (၃) သွက်ဂွံ ရေင်တၠုင် ကမၠောန်ညးဍုင်ကွာန််၊ (၄) သွက်ဂွံ ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်မာဲ နကုဗော်နာနာ[၂] တုဲပၠန် သီုကဵုလဝ် ဂတိပါင် ဒဒှ်ရ နကုဒပ်ပၞာန် ဟွံဆက်ရပ်လဝ် အဝဵုဍုင် အခိင်ဗွဲမလအ် ကီုရ။[၂] သၞာံ ၁၉၈၉ ဂိတုမေဂှ် နကုအလဵုအသဳပၞာန် ကလေင်ပံက် ဘာတက္ကသိုလ်တုဲ သီု လလောင်တြးလဝ် သၞာံ ၁၉၉၀ ဂိတုမေ မ္ဂး ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်မာဲရောင်တုဲ ကဵု အခေါင်ဒက်ဗော် ပရေင်ဍုင်ကွာန်ရ။[၃] သဘင်မာဲဂှ် ဖာပ်လဝ်တ္ၚဲ ပ္ဍဲ ဂိတုမေ ၂၇ သၞာံ ၁၉၉၀ ရ။ ဟိုတ်မဂွံရုဲစှ် ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ ၂၇ ဂှ် ဟိုတ်နူပတှ်ေကေတ် ၂+၇ = ၉၊ တုဲပၠန် သတ္တဟ မရနုက်ကဵုပန် ပ္ဍဲဂိတု မေ (၅) (၄+၅=၉) နကုအခိုက်ဗၟာမ္ဂး ဂၞန် (၉) ဂှ် ဒှ် ဂၞန်အံင်ဇၞးရ။[၄]
သဘင်မာဲ ၁၉၉၀ ဂှ် သွက်ဂွံရုဲစှ် မၞိဟ်စၞးအမာတ် ဂွံဓဇက် သၞောဝ်သဇိုင် လဒက်ပတန် ကၟိန်ဍုင်ရ။ သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒၞာဲခုင်အမာတ် နွံ ၄၉၂ ဒၞာဲရ။ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ကေုာံ ဗော်ကောန်ဍုင်အရေင်သီုဖအိုတ် လုပ်ပြိုင် ၉၃ ဗော်၊ မၞိဟ်အလံင်အမာတ် ၂၂၉၇ တၠဂှ်[၅] ဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန် (Mon National Democratic Front) ဂှ် ဒှ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် မလုပ် ဒုင်ရုဲမာဲ သီုဖအိုတ် ဂွံဇၞးကေတ် (၅) ဒၞာဲ၊ ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ (National League for Democracy) ဂွံဇၞးကေတ် ၃၉၂ ဒၞာဲ၊ ဗော်ညဳသၟဟ်ကောန်ဂကူဂမၠိုင် (National Unity Party) မဒှ်ဗော် မၞိဟ်စၞးအလဵုအသဳ ဦးနေဝင်း တြေံဂှ် က္လိဂွံ ဇမၞး ၁၀ ဒၞာဲ၊ ဗော်သေံဇၞော် က္လိဂွံ ၂၃ ဒၞာဲ၊ တုဲ သၟေဟ်တအ် ဗော်ကောန်ဍုင်အရင်ဂမၠိုင် ကလိဂွံလဝ်ရ။[၅] ဗွဲကိုပ်ကၠာ ၜိုန်ရ အလဵုအသဳပၞာန် မဟီုလဝ် ပအပ်ကဵု အဝဵုဍုင်ကီုလေဝ် ဗွဲကြဴညိ အလဵုအသဳပၞာန် တးပါဲထောအ် သွဟ်မာဲဂှ်တုဲ ညးမဇၞးမာဲလ္ၚဵုတအ်ဂှ် ဒးဒဴတိတ် နူဍုင်တုဲ ဒက်ပ္တန် အလဵုအသဳ ဌာန်ဇမ္ၚောဲ ရ။[၆][၇] နကု ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်လ္ၚဵုတအ်ဂှ် အလဵုအသဳပၞာန်တအ် လလောင်တြးထောအ် ဗော်မ္ၚးသၞောဝ်ရ။ က္ဍိုပ်သကိုပ်ဂကူမန် ဥက္ကဌ ဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန် နာဲထဝ်သောန်၊ ဒုဥက္ကဌ နာဲၚိုယ်သိင်၊ ညးအုပ်နာနာၜါတၠ၊ နာဲစောန်တၟး ကေုာံ နာဲဟံင်ဍုင်၊ ဂအုပ်ရုင်ဗဟဵု နာဲဗလ တအ် ဒးဒုင်စုတ်ထံင်ရ။ ဆဗော်ဇၞော်ဇၞော် ဗီု ကုဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ကေုာံ ဗော်သေံဇၞော်တအ်ဂှ် စွံလဝ်အတိုင်ဂှ်ရ။ နကု ဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန် မဒှ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် မပစၞးဂကူမန် မွဲဗော်ဓဝ်ဂှ် အလဵုအသဳပၞာန် ထ္ၜးဟိုတ် ဗော်ဟွံကၟောန်ဓရောန်တုဲ ပ္ဍဲ ၁၉၉၂ ဂိတုမာတ် ၁၉ ဂှ် ပလီုထောအ်ရ။
သၞောဝ်ဥပဒေသဇိုင် သဟရး ၂၀၀၈
သွက်ဂွံ ဓဇက်ချူ သၞောဝ်ဥပဒေသဇိုင် ကၟိန်ဍုင်ဂှ် နကုအလဵုအသဳပၞာန် အာဂတပၠတရဴတုဲ နူသၞာံ ၁၉၉၄ ဂှ် ကၠောန်ကၠုင် သဘင်သဳကၠဳကောန်ဂကူ (အမျိုးသားညီလာခံ)ရ။ စိုပ်သၞာံ ၁၉၉၅ ဂှ် ညးစၞး နူ ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳဂှ် ဒးဒုင်ထဍေင်ပ္တိတ် နူ သဘင်သဳကၠဳကောန်ဂကူတုဲ ပ္ဍဲ သဘင်သဳကၠဳကောန်ဂကူဂှ် ဆမၞိဟ်စၞး အလဵုအသဳပၞာန် မရုဲစှ်လဝ်တအ်ဟေင် တိုန်စိုပ်မာန်တုဲ ညးစၞး နူ သၟာဒဳမဝ်ကရေသဳ ကေုာံ မၞိဟ်စၞး နူ ကောန်ဍုင်အရင်ဇေတ်တ်ဂှ် ဟွံဂွံတိုန်စိုပ်လဝ်ရ။ ကြဴနူ မကၠောန်သဘင်သဳကၠဳ ပွိုင် ၁၄ သၞာံတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၀၈ ဂှ် မူအပြောမ် တုဲဒှ်အာတုဲ ၂၀၀၈ ဂိတု မေ နူ (၁၀) စဵုကဵု (၂၄) ဂှ် ကၠောန် သဘင်ဆန္ဒညးဍုင်ကွာန် ရ။ အတိုင်လဟီု တၠအဝဵုပၞာန်မ္ဂး ညးဍုင်ကွာန် ၉၃.၈၂% ထံက်ဂလာန် လတူ သၞောဝ်ဥပဒေသဇိုင် သဟရးဗၟာဂှ်ရ။ ဥပဒေသဇိုင်ဂှ် ပဒတန် ပ္ဍဲ ၂၀၁၀ ဂိတုမာတ် ရ။[၈] နကုသၞောဝ်ဥပဒေသဇိုင်ဏအ်မ္ဂး သဟရးဗၟာဂှ် ဒှ် ဍုင်မဒ္ဂေတ်သၞောတ်သမ္မတ၊ နွံ ကုစၠတ်ထဝ်ၜါပြကာ၊ စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ ကု စၠတ်ထဝ်ညးဍုင်ကွာန်၊ စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူဂှ် ဒုင်သဇိုင် ကုတွဵုရး ကေုာံ ရးဇမၞော်ဂမၠိုင်တုဲ မွဲမွဲရးမ္ဂး မၞိဟ်စၞး ၁၂ တၠ၊ သွက်စၠတ်ထဝ်ညးဍုင်ကွာန်ဂှ် ဒုင်သဇိုင် ကုလၟိဟ်မၞိဟ် (ဝါ) ပွိုင်ဍုင်ဂမၠိုင်တုဲ ရုဲစှ်ပတိုန် မၞိဟ်စၞးဂမၠိုင်ရ။ ပ္ဍဲ တွဵုရး ကေုာံ ရးဇမၞော်တအ်ဂှ် နွံ ကုစၠတ်ထဝ်ရးရ။ ဇၟာပ်ပ်စၠတ်ထဝ်ဂှ် မၞိဟ်စၞး နူ ဒပ်ပၞာန် ကေတ်လဝ်ဒၞာဲဒတုဲ ၂၅% ရ။[၉]
သဘင်မာဲ ၂၀၁၀
သၞာံ ၂၀၀၉ ဂိတုဂျောန် ၂၉ ဗော်ဍုင်မန်တၟိ ကၠောန် သဘင်ပစၟတ်သမ္တီ ဒေါအ်ပန်ပှော်တုဲ နိမန်လဝ် ခမဳသင် ကေုာံ ဂကောံမှာဇန် ကေုာံ သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန် ပ္ဍဲ တိုက်ဗွဟ်လိက် ဥက္ကဋ္ဌ နာဲယှိုယ်ကျေန် ရ။ ပ္ဍဲဒၞာဲဂှ် သီုပ သဘင်ဆဵုဗဂ ချပ်သဳကၠဳ ပရေင်ဍုင်ကွာန် စပ်ကု ကောန်ဂကူမန်ကီုရ။ ပ္ဍဲ ကောံဓရီုဂှ် တုပ်လဝ်စိုတ် ရေင်သကအ် "ပ္ဍဲပ္ၚံက်ပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၁၀ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် မပစၞး ကုကောန်ဂကူမန် မ္ဒးပံက်ထေက်၊ ဗော်မွဲဟေင် မ္ဒးဒှ်ထေက်" ရ။ ပါဲနူဂှ်တုဲ "သွက်သ္ဂောအ် လ္ၚတ်အာ အကာဲအရာ ပရေင်ဍုင်ကွာန် အဓာန်ဂတကီု၊ သွက်သ္ဂောအ်ပလေဝ်ပလေတ်ကဵု တရဴသွက်ဗော်ဂှ်ကီု၊ ပံက်ကမ္မတီမွဲ နကု ပုဂ္ဂိုလ် (၁၅) တၠရ။ တာလျိုင်ကမ္မတဳဂှ် မ္ဒးဒက်ကဵု ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် မပစၞး ဂကူမန်မွဲရ။ လုပ်ပေါဲရုဲမာဲဟာ၊ ဟွံလုပ်ဟာဂှ် အတိုင်ဆန္ဒ အတိုင်သ္ဂုတ်သွာတ် ဗော် မဒှ်ကၠုင်တၟိဂှ်ရ။" သွက်သ္ဂောအ်ဗၟံက် ရုပ်ကမၠောန်ဂှ် ဇၟာပ်ဇၟာပ်ဂိတု ကောံဓရီုသဳကၠဳတုဲ ယၟုဗော်ကီု၊ စေဝ်ပၞောန် သွက်သ္ဂောအ်ဒက်ပ္တန် ဗော်ဂှ်ကီု ရုဲစှ်၊ ချူဓဇက်ဒဵုကဵု စိုပ်ဒတုဲရ။[၁၀] ခြာဟွံလအ် နကုအလဵုအသဳ လလောင်တြး သွက်ဂွံဒက်ပ္တန် အလဵုအသဳညးဍုင်ကွာန်တုဲ သကၠောန်အာ သဘင်မာဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၀ ဂိတုနဝ်ဝေမ္ဗာ ၇ ဂှ်ရောင်ရ။[၁၁]တုဲပၠန် ကဵု အခေါင်သွက်ဂွံဒက်ပ္တန် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင်ရ။ နကု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ မဒှ် ဗော်ဒစဵုဒစး ဒြဟတ်ဇၞော်အိုတ်ဂှ် ဒ္စဵုဒ္စး သၞောဝ်သဇိုင် ၂၀၀၈ ကီု သီုကဵု ဗ္ဂပ် ဗဗေင် ကုသဘင်မာဲဂှ်ရ။[၁၂] ညံင်ရဴဂှ်ကီု ညးမကၠုင်နူ ဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန် (တြေံ)တအ်လေဝ် "ကေတ် အခေါင်အရာလပါ်လတူ နနဲကဲဟွံမဲ ကုဗဗွဲဓရ် ဟီုဖက်စဳဇန်တုဲ ရိုဟ်ထောအ်ကမ္မတဳ (၁၅) တၠ၊ ဗ္ဂပ်ဗဗေင် ကုပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၁၀ ပၠန်၊ တာလျိုင် သွက်သ္ဂောအ်ပံက် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တၟိ ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠတအ်၊ မှာဇန် အလုံကောန်ဂကူတအ် မဖျေဟ်ကဵုလဝ်ဂှ်လေဝ် ဟွံဆက်ရေင်တၠုင် ကရဴထောအ်စးရ။ ညးသၟေဟ်လ္ၚဵုတအ် ကလေင်ချပ် ရေင်သကအ်တုဲ ဒက်ပ္တန်ပတိုန် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် မပစၞး ကုဂကူမန်မွဲ ပ္ဍဲ (၂၄၊ ၀၅၊ ၂၀၁၀) နကုယၟု ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳ အလုံရးမန်"(All Mon Region Democracy Party)ရ။[၁၀]
ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳဂှ် ဟိုတ်နူ ဗ္ဂပ် ဗဗေင် ကုသဘင်မာဲဂှ်တုဲ ဒးဒုင်စၟတ်သမ္တီ ဗော်မ္ၚးသၞောဝ်ရ။[၁၃] ပ္ဍဲ သဘင်မာဲ သၞာံ ၂၀၁၀ ဂှ် နကု ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳ အလုံဒေသရးမန် ဂွံဇၞးကေတ် မာဲ သီုဖအိုတ် ၁၆ ဒၞာဲ၊ ၃ ဒၞာဲ သွက် စၠတ်ထဝ်ညးဍုင်ကွာန်၊ ၄ ဒၞာဲ သွက်စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ၊ တုဲ သွက်စၠတ်ထဝ် တွဵုရးဂှ် ကလိဂွံ ဇမၞး ၉ ဒၞာဲရ။
သဘင်မာဲအကြာ သၞာံ ၂၀၁၂
အလဵုအသဳပၞာန်ရာံ ဂွံဒှ် အလဵုအသဳ သဟရးဗၟာတုဲ သၞာံ ၂၀၁၁ဂှ် ညးစၞး ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ကေုာံ အလဵုအသဳတအ် စဆဵုဂဗ သဳကၠဳကၠုင် ရေင်သကအ်သ္ၚိတ်တ်ရ။ စိုပ်ဂိတု အံက်တဝ်ပါဂှ် အလဵုအသဳတအ် ဗလးကဵု ကောန်ထံင် သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန် ဗွဲမဂၠိုင်ရ။[၁၄][၁၅] ကြဴနူ ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ကေုာံ ညးစၞးအလဵုအသဳကီု သီုကဵု တၠအဝဵုပၞာန်တြေံ ဂဥုပ်ဗိုလ်တာန်ယှိုယ် ဆဵုဂဗ သဳကၠဳရေင်သကအ် ကာပၞုက် မဂၠိုင် ကုအလန်တုဲ စိုပ်ဂိတုနဝ်ဝေမ္ဗာ ၁၈၊ ၂၀၁၁ ဂှ် ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳဂှ် နဒဒှ် ဗော်အပ္ဍဲသၞောဝ် ဂွံကလေင်ဒုင် စၟတ်သမ္တီတုဲ သဘင်မာဲအကြာ သွက်ဒၞာဲသမၠး ၄၈-ခုင် ပ္ဍဲဂိတုဨပြဳ ၁၊ ၂၀၁၂ ဂှ်လေဝ် နကု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ ကေုာံ ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ သ္လုပ််ပြိုင်ရုဲရောင် တုပ်အာစိုတ် ရေင်သကအ်ရ။[၁၆] ကြဴနူဂှ်ညိ ဒဝ်အံင်သာန်သုကျဳ ဓရီုကျာ နကုဖုန် ကုသမ္မတအမေရိကာန် ဗာရံက် အဝ်ဗာမာ (Barack Obama) တုဲ က္လိဂွံ တင်လတုပ်စိုတ် ညးအုပ်ကာနာနာဍုင် ဟဳလာရဳ ကလိန်တောန် (Hillary Clinton) သွက်ဂွံကၠုင်ဝေင် သဟရးဗၟာရ။ အရာဏအ်ဂှ် ပကဵု ညံင်သဟရးဗၟာ ဂွံကြပ်ညောန် ကုရးပလိုတ်တုဲ ဂွံသ္ၚောဲတိတ် နူကဵု ကြုက်ရ။[၁၇] ဟဳလာရဳ ကလိန်တောန် ကၠုင်ဝေင်ဂှ် ပ္ဍဲနဝ်ဝေမ္ဗာ ၃၀၊ ၂၀၁၁။[၁၈] နကု ဒုဥက္ကဌ သမဂ္ဂဥရောပ (အဳယူ)လေဝ်ဟီု ယဝ်ရ ဍုင်ဗၟာ ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်မာဲ မနွံ ကုဓရ်ယာမ္ဂး နကု သမဂ္ဂဥရောပ သ္ကလေင် သ္ၚေဝ်ဂၠေပ်ကဵု လတူပဝ်လသဳကာဍုင်သအာင် စပ်ကုသဟရးဗၟာရ။[၁၉]
ညံင်ရဴ ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳကီု ဗော်ကောန်ဍုင်အရင်တၞဟ် ညးမဒစဵုဒစးလဝ် သဘင်မာဲ ၂၀၁၀ တအ် မပ္တံကဵု ဗော်သေံ (SNLD)တအ်လေဝ် ဟိုတ်နူဒစဵုဒစး သဘင်မာဲ ၂၀၁၀ တုဲ မဒးဒုင်ပလီုလဝ်ဗော်ဂှ် စိုပ်သၞာံ ၂၀၁၂ ဂှ် ကောန်ဗော်မဒးဒုင်ဒၟံင်ထံင်တအ် ဂွံတိတ်ဗၠးကၠုင်၊ တုဲပၠန် ဗော်ညးတအ်လေဝ် သွက်ဂွံဒုင်ရုဲမာဲဂှ် ဒုင်လျိုင်တုဲ ဗော်လေဝ် ကလေင်ကလိဂွံ နဒဒှ် ဗော်အပ္ဍဲသၞောဝ်ပၠန်ရ။[၂၀] စတမ်နူဂှ်တုဲ ပရေင်ဍုင်ကွာန် သဟရးဗၟာဂှ် ပြံင်လှာဲအာတုဲ သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် ညးမဒစဵုဒစးလဝ် သဘင်မာဲ ၂၀၁၀ တအ်ဂှ်လေဝ် ချပ်ဖန်ကၠုင် ညံင်ဂွံဒက်ပ္တန်ကၠုင် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ရ။ စနူဂှ်တုဲ ညးဍုင်ကွာန်မန် ကေုာံ တၠပညာဂကူမန်တအ် ဒှ်ကၠုင် ဂဝိင် ဂွိင်ဖေက် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် ဒှ်အာ ၜါဗော်ရ။ ဗော်မဒုင်ရုဲမာဲ ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန်ဂှ် နကုဗဟဵု ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ္ဗာ ၂၆-၂၇ သၞာံ ၂၀၁၁ ဂှ် ပ ကောံဓရီုတုဲ ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် အနာဂတ်ဏအ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် မဒုင်ရုဲမာဲ သ္ဒးဒှ် မွဲဟေင်တုဲ သွက်ဂွံပညဳပညပ် ကေုာံ ဖန်ဗဒှ်ပတိုန် ဗော်မန်မွဲဗော်ဂှ် ဒက်ပ္တန်ပတိုန် ကမ္မရှေန် မၞိဟ်ထပှ်ရ။ ပ္ဍဲ ကမ္မရှေန်ဂှ် နာဲချေတ်ဥူ ဒှ် မၞိဟ်သကိုပ်ကမ္မရှေန်တုဲ နာဲအံက်သာ ဒှ် ဒုသကိုပ်ကမ္မရှေန်တုဲ သၟေဟ်မၞိဟ်မသုန်တၠ၊ နာဲချမ်းမြင့်၊ နိုင်နိုင်ဦး (တၠဆာန်)၊ နာဲမြင့်နိုင် (နာဲမင်မွဲ)၊ နိုင်တင့်လွင်၊ နိုင်မင်းကျော်စိန် (နာဲကျဝ်)ဂှ် ကောန်ဂကောံရ။[၂၁]
လပါ်သင်မန်တအ်လေဝ် ပ္ဍဲ ဂကောံပညဳပညပ်ဂှ် တၠဂုဏ်အစာမေဓါနန္ဒ (ဂုဏ်အ္စာဂရု)၊ ကျာ်ဇၞော်ခေမာနန် (ဘာနန္ဒဝိုန်) ညးၜါ ကေတ်တာလျိုင်ဥက္ကဌတုဲ ကျာ်ဇၞော်ပုပ္ဖဟံသာ၊ ကျာ်ဇၞော်သဳဟ (တၠဂုဏ်ချေတ်)၊ တၠဂုဏ်အစာကုမာရ တအ်ဂှ် ညးတာလျိုင် ညးအုပ်ကာ ရ။ ဂကောံပညဳပညပ်ဂှ် စချဳဓရာင် နူ ဂိတုမတ်[၂၂]၊ မၞိဟ်စၞး နူ ဂကောံဒဳမဵုကရေဇြဳကောန်ဂကူမန် ဂှ်၊ နာဲတေန်အံင် (က) နာဲတၠနန်၊ အစာသဝ်နာဲစောန်တၟး၊ အစာသဝ်နာဲဟံင်ဍုင်၊ နာဲလျးတၟး၊ နာဲမန်ရာဇာ၊ နာဲကဝ်တာ၊ နာဲပါန်အံင်၊ နာဲသဵုမျေအ် မၞိဟ် (၈) တၠ ကောံဓရီုပညဳပညပ်တုဲ ပ္ဍဲကဵု ၂၂ ဨပြဳ ၂၀၁၂ ဂှ် တုပ်စိုတ် ရေင်သကအ် သွက်ဂွံ ပံင်ဒက်ပ္တန်အာ မွဲဗော်ရ။[၂၃]
တင်တုပ်စိုတ် သီုဖအိုတ် (၄) တင်ဂှ်
- ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳကောန်ဂကူမန် ကေုာံ ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန်ဝွံ ပံင်ဟေင် တုပ်စိုတ်ရ။
- စၟတ််တ္ၚဲ သွက်ဂွံပံင်ဂှ် လက္ကရဴအိုတ် ဂိတုဒဳဇြေမ္ဗာ ၂၀၁၄ တေအ်မ္ဂး ဒးပံင်ရောင်။
- သွက်ဂွံသဳကၠဳအာလၟေင်လၟေင်ဂှ် မွဲဂိတုမွဲဝါ ပ္ဍဲ ဇၟာပ်တ္ၚဲသဳလ်ဂိတုအိုတ်ရောင်။
- နကုယၟုဗော်တၟိမွဲဂှ် ဒးဆက်သဳကၠဳအာရောင်။[၂၄]
ထပက်စၟတ်တဲ ပံင် ရေင်သကအ်ဗက် တ္ၚဲယး (၂၃၊ ၀၄၊ ၂၀၁၂)ဂှ် နကု ဂကောံဒဳမဝ်ကရေသဳကောန်ဂကူမန်/ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳကောန်ဂကူမန် (တြေံ)တအ်ဂှ် တိုန်အာ နေပျေတဝ် သွက်ဂွံအာတ် အခေါင်ဒက်ပတန်ဗော်တၟိ နကုယၟု "ဗော်ဒဳမဝ်ကရေသဳမန်" ရ။ [၂၃]
မွဲလပါ်ဂှ်ပၠန် နကု ဗော်အလုံဒေသရးလေဝ် ညးအုပ်ကာနာနာ နာဲသဵုနဲ ကေုာံ မၞိဟ်ၜါတၠ ဟွံဒုင်တဲ လတူ မၞိဟ်စၞးဗော်ညး မၞိဟ် (၇) တၠ မတုပ်လဝ်စိုတ် မထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲ သွက်ဂွံပံင်ဒှ်မွဲဗော်ဂှ်တုဲ ဒးကော် ကောံဓရီုကေင်ကာဗဟဵုရ။ ပ္ဍဲကောံဓရီုဂှ် လညာတ်သွက်ဂွံပံင် ညံင်ဂွံဒှ် မွဲဗော်ဂှ်လေဝ်နွံ၊ လညာတ်ဟွံမိက်ပံင်ဂှ်လေဝ်နွံတုဲ ကၞောတ်တဲ ဖျေဟ် မာဲ နကုနဲဓလုက်ဂှ် မၞိဟ်ဒုင်တဲ တင်လတုပ်စိုတ် ညးပညဳပညပ်တအ်ဂှ် နွံ (၁၈) တၠ၊ မၞိဟ်ဟွံဒုင်တဲဂှ် နွံ (၃) တၠရ။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် နကု နာဲနဲသဵုဂှ် ညးဟီု တင်လတုပ်စိုတ်ဏအ်ဂှ် နကုဗော်တုပ်စိုတ် ဒုင်တဲတုဲ ထပက်လဝ်စၟတ်တဲ ဟွံသေင်၊ ဟိုတ်နူ မၞိိဟ်စၞးတအ် မဒးဒုင်ဂရတ် ကုခမဳသင်တအ်တုဲ ဒးထပက်ဏာလဝ် စၟတ်တဲရ။ မၞိဟ်စၞးတြေံ (၇) တၠဂှ် ညးပဒေါအ်ထောအ်တုဲ စၞးဂှ် ညးရုဲဏာ မၞိဟ်ညးမဒးဂၞပ်တုဲ ကဵုအာပညဳပညပ် ကုရဲဗော်ဒဳမဝ်ကရေသဳမန်တအ်ရ။[၂၃]
ပ္ဍဲ သဘင်မာဲအကြာ ၂၀၁၂ ဂှ် နကုဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံဒေသရးမန် လုပ်ပြိုင်ကီုလေဝ် ဆညးမွဲကီု ဟွံကလိဂွံဇမၞးတုဲ ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳ က္လိဂွံအာ ဇမၞး ဒၞာဲဗွဲမဂၠိုင်ရ။
ဗော်ကောန်ဂကူမန်
ပရေင်ပညဳပညပ် သွက်ဂွံပံင်ကောံမွဲဗော်ဂှ် ဆက်ကၠောန် ပညဳပညပ်အာဒၟံင် ရေင်သကအ် လအ်အာ စဵုကဵု (၃၃)ဂိတုရ။ နကု ဂကောံပညဳပညပ် လပါ်ခမဳသင်တအ် ပ္ဍဲ စၟတ်တ္ၚဲ ၁၉၊ ၀၇၊ ၂၀၁၃ ဂှ် ကောံဓရီုရေင်သကအ် ပ္ဍဲ "ကျာ်ဒေါဝ်သာသနာ ၂၅၀၀ ဍုင်မတ်မလီုတုဲ သင်မန် နူ ပွိုင်ဍုင်ဂမၠိုင် ရံင်ကုဒတုဲဖိုလ် ဂကူမန် ဂွံညဳသာ ပ္ဍဲအခိင်ပစ္စုပ္ပန်ဏအ်ကီု၊ ဒတုဲဖိုလ်ဂကူမန် အနာဂတ် သွက်ဂွံပဠေဝ်ပဠေတ်စ လုပ်ပေါဲရုဲမာဲ (၂၀၁၅)တေအ် ဗွဲမဂတာပ်အခိင်ကီုတုဲ၊ သင်မန်တအ် ကောံဓရီု သဳကၠဳ ဖျေဟ်တင်သ္ဂုတ်သွာတ် အာတ်မိက်ဏာ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ၜါတအ် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ။
၁၊ တုပ်လဝ်စိုတ် ပ္ဍဲ ဒေါဝ်သာသနာ (၂၂-၀၄-၂၀၁၂) တေအ် (၄) တင်၊ တင်မရနုက်ကဵု (၂) လက္ကရဴအိုတ် ဒဳဇြေမ္ဗာ ၂၀၁၄ ဒးပံင်ကဵုဂှ်၊ ဟိုတ်နူလ္ဇုဲလောန်အာ သွက်ဂွံပဠေဝ်စ လုပ်ပေါဲရုဲမာဲ (၂၀၁၅)တေအ် အခိင်အောန်လောန်အာတုဲ၊ လက္ကရဴအိုတ် ဒဳဇြေမ္ဗာ (၂၀၁၃)ဏအ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ၜါတအ် ပံင်ကဵုညိ။ (က) ပ္ဍဲဂိတု (၉-၁၀) ၜါဂိတုဂှ် ပ္ညဳ သၞောတ်ဗော်ၜါ သွက်ဂွံပံင်ကောံ ညံင်ဂွံအာစိုပ်ဒတုဲ။ (ခ) ဂိတု (၁၁-၁၂) တေအ် ၜါဂိတုဂှ် ပံင်ကောံ ညံင်ဂွံအာစိုပ်ဒတုဲ။ (၂) ဒဳဇြေမ္ဗာ (၂၀၁၃) ဏအ် ဟွံပံင်ကဵုမ္ဂး သင်မန် နူစၞးပွိုင်ဍုင်ဂမၠိုင် ကောံဓရီု ချပ် ကုဂကောံမှာဇန်မန်နာနာ ကေုာံ တၠပညာဂကူမန်တအ်တုဲ "ဂကောံလ္ဒောဝ်တၟိမွဲ" ညံင်ဂွံမံက် (ဒှ်)ကၠုင်ဂှ် ဖန်ဖက်အာရောင်။[၂၅]
လိက်အာတ်မိက်ဏအ် စိုပ်ကၠုင်တုဲ နကုဗော်အလုံဒေသရးဂှ် ကော် ကောံဓရီုကေင်ကာဗဟဵုရ။ မၞိဟ်မွဲကရေက်ဂှ် ညာတ်ကေတ် ဒးဒှ်ထေက်၊ မွဲကရေက်ဂှ် ညာတ်ကေတ် ဒှ် ဟွံထေက်၊ နကု ညးအုပ်ကာနာနာ နာဲနဲသဵုဂှ် ဖျေဟ်ထောအ် သ္ဂုတ်သွာတ် လလောင်တြး ဒဒှ်ရ နကု ဗော်အလုံဒေသရးဂှ် ဟွံပံင်ကောံ ကုဗော်ဒဳမဝ်ကရေသဳမန် ရ။[၂၃] ကုညး မိက်ဂွံပံင် ဒှ်မွဲဗော် ဥက္ကဋ္ဌ နာဲဇၞူမန်ကီု ကေုာံ ဂကောံကေင်ကာတၞဟ်တအ် က္တဵုတိတ် နူကောံဓရီုဂှ်ရ။ ကုညးမိက်ဂွံပံင် ဗီုကဵု နာဲဇၞူမန်၊ နာဲအံက်သာတအ်ဂှ် ဆက်သဳကၠဳပညဳပညပ်တုဲ ဂွံအာ တင်လတုပ်စိုတ် အကြာဗော်အလုံဒေသရး ကု ဗော်ဒဳမဝ်ကရေသဳမန် သွက်ဂွံပံင်အာ နကုဗော်တၟိ ယၟု ဗော်ကောန်ဂကူမန် (Mon National Party) ရ။ နကု ညးမိက်ဂွံပံင်တအ် ကလေင်ဒက်ပတန် ကေင်ကာဗဟဵု (၂၁)တၠရ။ နာဲဇၞူမန် ဥက္ကဋ္ဌ၊ နာဲချေတ်ဥူ ဒုဥက္ကဋ္ဌ၊ ညးအုပ်ကာဂှ် နာဲအံက်သာ၊ ဖက်ဆော ညးအုပ်ကာဂှ် နာဲစောန်န်တအ်ရ။ နကုဂကောံသင် ကေုာံ ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုင် သ္ပကဵုဒတန် ပရေင်ပံင်ကောံ ရေင်သကအ် ပ္ဍဲ ဘာဒေါဝ်သာသနာ၊ ဍုင်မတ်မလီု ပ္ဍဲ ၂၀၁၄ ဇာန္နဝါရဳ ၂၆ ဂှ်ရ။ [၂၃][၂၆] ကာလဗၟံက်ရုပ်ရဴကမၠောန်ဂှ် ၜိုန်ရ တုပ်လဝ်စိုတ် ရေင်သကအ် ဗော်ၜါဂှ် ရိုဟ်ပလီုတုဲ ဒက်ပတန်တၟိကီုလေဝ် ထ္ၜးဟိုတ် ယဝ်ရပတိုန်စရင် ဗော်တၟိမ္ဂး ဂွိင်ဖေက်လအ်ဂွံ၊ ဂွိင်ဖေက် ဒှ် အခက်အခုဲတုဲ ဗော်ဒဳမဝ်ကရေသဳမန်ဂှ်ရ သၠာဲထောအ်ယၟုတုဲ ကၠောန်အာရ။[၂၇]ဆဂး နကု မၞိဟ်လပါ် ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံဒေသရးတအ် ဟွံပေင်တြပ် ကုစိုတ် နကုအတိုင်မဟီု ဟွံကၠောန်ဂးတုဲ ပရေင်ပံင်ကောံဂှ် ဟွံဒှ်တုဲ ဆဥက္ကဌ ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံဒေသရး နာဲဇၞူမန် (နိုင်ငွေသိန်း) မွဲဟေင် လုပ်စိုပ်အာ ပ္ဍဲ ဗော်ကောန်ဂကူမန်တုဲ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် ဆက်က္တဵုဒှ်ဒၟံင် ၜါဖိုဟ်ရ။[၂၈]နကုဂကောံပညဳပညပ်အလုံဂကူမန် ကမၠောန်ဟွံအံင်ဇၞး ဒးရုပ်သီထောအ် အတိုင်ဂှ်ရ။
သဘင်မာဲ ၂၀၁၅
သွက်သဘင်မာဲ ၂၀၁၅ (နဝ်ဝေမ္ဗာ ၈) ဂှ် တၞဟ်န ဂွံဝေင်ပါဲ ဗော်မန်ၜါ ညံင်ဟွံဂွံ ဒးပြိုင်ရေင်သကအ်တုဲ ညးဍုင်ကွာန် ခမဳသင်တအ် အာတ်မိက် ပါ်ဒၞာဲဆန္ဒမာဲတုဲ ဒုင်ရုဲစှ်ရ။ ဆဂး ဟွံဒှ်ကၠုင်။ နကု ဗော်ကောန်ဂကူမန်ဂှ် လုပ်ဒုင်ရုဲစှ် သီုဖအိုတ် ၅၄ ဒၞာဲဂှ် ဆသွက်စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ နူပွိုင်ဍုင်ရေဝ် (၇) ဂှ် နာဲသဳဟ မွဲဒၞာဲ၊ တုဲ သွက်စၠတ်ထဝ် တွဵုရး နာဲစောန်တၟး ကု နာဲဟံင်ဍုင် ၜါဒၞာဲဟေင် ကလိဂွံဇမၞးရ။[၂၉] နကု ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳ အလုံဒေသရးမန် ဂှ် လုပ်ပြိုင် သီုဖအိုတ် ၃၅ ဒၞာဲတုဲ ဆအမာတ် တွဵုရး နာဲဒံက်တာအံင်နာင်ဥူ မွဲတၠဟေင် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နူ ဒေသတကအ်ခၟိုင်ရ။[၃၀]
ဗော်မန်ဂမၠိုင် ဂွံကျမာဲ ဗွဲမဇၞော်ကုဒြဟတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဗော်မန် မဒုင်ရုဲမာဲ သီုဖအိုတ် ဒှ်ဒၟံင်ပိဗော်၊ ဗော်ကောန်ဂကူမန်၊ ဗော်အလုံဒေသရး ကေုာံ ဗော်ညးဗြဴမန်တုဲ လၟိဟ်မမာဲမန် ပြးလောန်အာ၊ ဟိုတ်နူကဵု ဗော်မန်တအ် ထ္ကးဒၟံင် ရေင်သကအ်တုဲ က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗော်တအ်ဂှ် ညးမွဲကုမွဲ ဟီုဂး ဖျေဟ်စ လတူ ရေင်သကအ်တုဲ ညးဍုင်ကွာန်တအ် စိုတ်အိုတ်အာကဵု သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်တုဲ စၞးမကဵုမာဲ ကုဗော်မန်ဇကုဂှ် ကဵုထောအ် ဗော်ဒြဟတ်တၞဟ် မြဴသာ်ဝွံ ဒံက်တာအံင်နာင်ဥူ ဟီုကဵု လညာတ်ညး ကုဌာနပရိုင်ဨရာဝတဳရ။[၃၁] ဟိုတ်နူ ဗော်မန် သီုၜါ ကျမာဲ ဗွဲမဇၞော် ကုဒြဟတ်တုဲ ညးဍုင်ကွာန်မန်တအ် အာတ်မိက်ကၠုင် ညံင်ဗော်မန်တအ် ဂွံကောံဒှ်မွဲရ။ ၜိုန်ရ ညးလပါ်သၟဝ်တအ် ကောံရေင်သကအ်မာန်ကီုလေဝ် မၞိဟ်တာလျိုင် ဘုံလတူ ဥက္ကဋ္ဌၜါလပါ်ဂှ် စဵုကဵု ရံင်မုက် ညးသကအ်ဟွံမာန်ဂှ် က္တဵုဒှ်ကၠုင်တုဲ ပရေင်ပံင်ကောံဂှ် ဝါတ်ဂါတ်အာ တၟာဂလိုင်ရ။
မၞိဟ်ဘုံသၟဝ် မဆာန်ဂကူတအ် ကောံရေင်သကအ်
သဘင်ရုဲမာဲ သၞာံ ၂၀၁၅ (နဝ်ဝေမ္ဗာ ၈) တုဲဗက် ညးမဆာန်ဂကူ မနွံပၟိက် ဗော်မန်သ္ဒးဒှ်မွဲဟေင်ဂှ် ကသေအ်ကၟဝ် ရေင်သကအ်တုဲ ဆဵုဂဗ ရေင်သကအ် ပ္ဍဲ ဖျာစၞဆုကၠၜါ (ကျွန်းနှစ်ပင်) ဍုင်မုဟ်ဍုင် ပ္ဍဲ စၟတ်တ္ၚဲ ၂၇ နဝ်ဝေမ္ဗာ ၂၀၁၅ ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲဂှ်
- ညးစၞးစၠတ်ထဝ် အစာသဝ် နာဲဟံင်ဍုင် (ဗော်ကောန်ဂကူမန်)၊
- ညးစၞးစၠတ်ထဝ် ဒံက်တာ နာဲအံင်နာင်ဥူ (ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန်)၊
- ညးစၞးစၠတ်ထဝ် နာဲစောန်တၟး (ဗော်ကောန်ဂကူမန်)၊
- ညးမဒေါအ်ဇူ နူဗော်ဍုင်မန်တၟိ နာဲတၠညး၊
- နာဲမန်ရာဇာ (ကမ္မတဳကေင်ကာ ဗော်ကောန်ဂကူမန်)၊
- နာဲအံက်သာ (ကမ္မတဳကေင်ကာ ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန်)၊
- နာဲစောနန် (ကမ္မတဳဗဟဵု ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန်)၊
- နာဲဝေ (ကမ္မတဳကေင်ကာ ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန်)၊
- နာဲဒေန်ယှိင်
- အစာပရိုင် နာဲဝဏ္ဏမာန် ကေုာံ သၟတ်ဗြဴ မညးမဗိုင်ရေင််တၠုင် နူကွာန်ဖအံက် (၃) တၠတအ် ပါဒၟံင်ရ။ ပ္ဍဲဂှ် ဒးစ ပညဳပညပ် ရေင်သကအ် သီုကဵု ယာတ်ထမိင်က္ဍိုပ်ရ။ ညးမဂွံအမာတ်စၠတ်ထဝ်တအ် ကာလစိုပ် လတူစၠတ်ထဝ်မ္ဂး ထမိင်က္ဍိုပ်ဗီုလဵု စုတ်မ္ဂး ဂွံတုပ်ရေင်သကအ်ရ။ ကာလဂှ် ပ္ဍဲမန် ယာတ်ထမာဲက္ဍိုပ် ဟွံဒှ် ဒတန်ခိုင်င်ဏီတုဲ စကာဒၟံင် ယာတ်ထမိင်က္ဍိုပ် မတုပ်ကုဗၟာတုဲ နွံကဵု အသာ်နာနာရ။[၃၂] [၃၃] နူဂှ် ဆက်ကောံဓရီု ရေင်သကအ် ဂွံ (၇) ဝါတုဲ ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ ၁၂၊ အဝ်ဂေတ် ၂၀၁၇ ဂှ် ပ ကောံဓရီု ပ္ဍဲဘာဓါတုမာလာ ဍုင်မတ်မလီုတုဲ ဒက်ပ္ကောံကၠုင် ဇြဟတ်ရာမည ရ။ နကု ဇြဟတ်ရာမညဂှ် ကဵုလဝ် သမ္တီ ကုကောန်ဂကူမန်တအ် ပွိုင်သၞာံ ၂၀၁၇ ဂှ် ကေတ်အခိင် သွက်ဂွံ ပသောင်ကလး ကေတ်လညာတ် ညးဍုင်ကွာန်တအ်တုဲ သၞာံ ၂၀၁၈ မ္ဂး ညံင်ဂွံကၠောန်ဗဒှ် သဘင်ကောံဓရီုဇၞော် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်ရ။[၃၂]
သဘင်မာဲအကြာ ၂၀၁၇
သွက်ဒၞာဲမၞိဟ်စၞးစၠတ်ထဝ်နာနာ မသမၠးဒၟံင် သီုဖအိုတ် ၁၉ ဒၞာဲ ဂှ် နူ ကမ္မတဳရုဲမာဲ သဟရး လလောင်တြး သွက်ဂွံကၠောန် သဘင်မာဲအကြာ ပ္ဍဲ ဂိတုဨပြဳ ၁၊ ၂၀၁၇ ရ။ ပၞောဝ် ကု ၁၉ ဒၞာဲဂှ် ဒၞာဲစၠတ်ထဝ် နူပွိုင်ဍုင်ၜါသွာင်လေဝ် ပါမွဲဒၞာဲကီုရ။[၃၄] သွက်သဘင်မာဲအကြာဏအ်ဂှ် ရံင် ကုညးဒေသတအ်ကီု ရံင်ကု အလံင်အမာတ်တုဲ အာတ်မိက်ကၠုင် ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳ အလုံဒေသရးမန် ဟေင်ပြိုင်တုဲ နကု ဗော်ကောန်ဂကူမန်ဂှ် လ္ပလုပ်ပြိုင်ညိကီုလေဝ် ဟွံက္တဵုဒှ်ကၠုင်။ နကု ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံဒေသရးမန်ဂှ် နာဲမျဝေန် (ဦးဝင်းထွဋ် (ခ) ဦးမြဝင်း) လုပ်ဒုင်ရုဲတုဲ နကု ဗော်ကောန်ဂကူမန်ဂှ် နာဲမြမံင် (နိုင်စိန်မြမောင် (ခ) နိုင်မြမောင်) လုပ်ဒုင်ရုဲရ။[၃၅] ဟိုတ်နူ က္တဵုဒှ်ကၠုင် ဗီုဏအ်တုဲ နကုဂကောံသၟတ် (ဌာန်ကောံသၟတ် MYF) လလောင်တြး ဒဒှ်ရ ညးတအ် ဗိုင်ရီုဗင် ကု နာဲမျဝေန် ရ။[၃၆]ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ဟိုတ်နူ အလဵုအသဳအေန်အေဝ်ဒဳ ပၠံင်သၠာဲထောအ် ယၟုဒဒန်တကအ်ခၟိုင် အတေင် နကုယၟု "ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား" တုဲ ညးဒေသတအ် က္ဍုဟ်မၠေအ်ထေဲဒၟံင်ကဵု အလဵုအသဳအေန်အေဝ်ဒဳရ။[၃၇][၃၈][၃၉]သွဟ်မာဲအကြာဂှ် ညးစၞးဗော်ကျဖောတ် (ပြည်ထောင်စုကြံခိုင်ရေးနှင့် ဖွံံဖြိုးရေးပါတီ) ဦးအောင်ကြည်သိန်း က္လိဂွံမာဲ ၄၁.၇၀% တုဲ ဂွံမာန်ကေတ်ရ။ နကု ဗော်အလုံဒေသရးဂှ် ကလိဂွံ ၂၃.၀၂%၊ ဗော်ကောန်ဂကူမန် ဂှ် ကလိဂွံ ၄.၂၂% ရ။[၃၅]
ဂကောံပ္ညဳပ္ညပ်ဒက်ပ္တန်ဓဝ်ညဳသာ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဂကူမန်
သၞာံ ၂၀၁၆ ဂိတုအဝ်ဂေတ် ၂၃-၂၄ ဂှ် ကောန်ဂကူမန်တအ် ကၠောန်ဗဒှ် ကောံဓရီုဇၞော် ပ္ဍဲ ကွာန်ကအ်ပှ်လှ်ဂှ် ပါဲနူ ကေင်ကာကောန်ဂကူမန်နာနာတုဲ စပ်ကု ညံင်ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် ဗွိုင်အပ္ဍဲဍုင် ညံင်ဂွံဒှ် မွဲဗော်ဂှ်လေဝ် ဖျေဟ်လဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်ကီုရ။ ပ္ဍဲ ကောံဓရီုဇၞော်ဏအ်ဂှ် နကုဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံဒေသရးမန် ၜိုန်ရမဂွံဒုင်ဘိက်ကီုလေဝ် ဟွံတိုန်စိုပ် နကုဗော်ကီုလေဝ် နကုကောန်ဗော် နကုမၞိဟ်စၞးပူဂိုလ် တိုန်စိုပ်လဝ်ရ။ နကုတင်သ္ဂုတ်သွာတ်ဏအ်တုဲ ဂိတုသေတ္တေမ္ဗာ ၁၈-၁၉-၂၀ ဂှ် ချပ်ဂၞန်ရေင်သကအ် ပ္ဍဲ ဘာဗဂေါပရိယတ္တိမန်၊ ဍုင်မတ်မလီုတုဲ နကုမၞိဟ်စၞး ခမဳသင် (၅)ဇကု၊ ဗော်ဍုင်မန်တၟိ (၅)တၠ၊ တၠပညာဂကူမန် (၅)တၠ သီုဖအိုတ် မၞိဟ်စၞး (၁၅) တၠဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် ဂကောံပ္ညဳပ္ညပ်ဒက်ပတန် ဓဝ်ညဳသာ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂကူမန် မွဲရ။[၄၀][၄၁]ညးစၞး နူကဵုဗော်ဍုင်မန်တၟိဂှ် နာဲဟံသာ၊ နာဲဝေန်လှ၊ နာဲလွဳမန်၊ နာဲနာဍူ ကေုာံ နာဲအံင်မ္ၚဵု၊[၄၂] လပါ်သွာင်တၠပညာဂှ် နာဲမိုင်တဝ် (နိုင်မောင်တိုး)၊ နာဲဝေန်ကျဳ၊ နာဲသဵုအံင် (နာဲစိုးအောင်)၊ နာဲယျေဝ်အံင်မျေအ် (အင်ဝ)၊ နာဲပညာမန် (ကၟိန်ဍုင်အမေရိကာန်) လပါ်သင်တအ်ဂှ် ကျာ်ဇၞော်သဳလာစာရ နွံပိုန်ဘာဗဂေါပရိယတ္တိ၊ ကျာ်ဇၞော်ကေတုမာလာ ဘာကအ်ပလိုင်၊ ကျာ်ဇၞော်အစာဝရဝံသ၊ နွံပိုန်ဘာၝောအ်နက် (တကအ်ခၟိုင်)၊ ကျာ်ဇၞော်သဳလဝန္တ ဘာဟံသာထဝ် ဍုင်ဇြပ်ဗု၊ ကျာ်ဇၞော်အစာသြဘာသာ (ကွာန်သၞေဟ်ဗဒဝ်)၊ ကျာ်ဇၞော်အစာတေဇ နွံပိုန် ဘာရာမညလင်္ကာရ ဍုင်လ္ဂုင်၊ ကျာ်ဇၞော်အစာဝဳရိယ နွံပိုန်ဘာဗမံက် ကွာန်ကြေဝ်ဏာ၊ ကျာ်ဇၞော်အစာသူရိယ နွံပိုန် ဘာသုဘာန်၊ ဍုင်သေံ၊ နွံတဴရ။[၂၂][၄၃]နကု ဂကောံပ္ညဳပ္ညပ်ဝွံ ပ္ဍဲဂိတုသေတ္တေမ္ဗာ ၁၉၊ ၂၀၁၆ ဂှ် ကော်ဘိက် ညးစၞး ဗော်ကောန်ဂကူမန် ပ္ဍဲ ဘာဗဂေါပရိယတ္တိမန်၊ ဍုင်မတ်မလီုတုဲ နကုဗော်ကောန်ဂကူမန် ကဵု ဂတိပါင် ထ္ပက်စၟတ်တဲ ပံင်ဏောဝ်ရ။ တ္ၚဲယး သေတ္တေမ္ဗာ ၂၀ ဂှ် ကော်ဘိက် ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန်ဂှ် ညးတအ် မိက်ဂွံဆဵု ဆမၞိဟ်စၞး နူ ဗော်ဍုင်မန်တၟိ သၟးဟေင် မိက်ဒုင်ဆဵုတုဲ ဆိင်ရေင်သကအ် ဂွံဆဵု ပ္ဍဲဟဝ်တေဝ်ရာမည ဍုင်မတ်မလီုရ။ ပ္ဍဲဂှ် တုပ်လဝ်စိုတ်ဂှ် နကုဗော်ၜါဂှ်[၄၄] နဲကဲဗီုလဵုဂွံပံင်ရေင်သကအ်ဂှ် နကုဗော်ဇကု သ္ဒးချူပ္တိတ်ကဵု လၟေင်ကမၠောန် မကော်ဂး (Road Map) အပ္ဍဲပွိုင် (၁၅) တ္ၚဲရ။ သေတ္တေမ္ဗာ ၂၆ ဂှ် နကု ဗော်ကောန်ဂကူမန် ပလံင်ဗစိုပ် လၟေင်ကမၠောန် ကုဂကောံပ္ညဳပ္ညပ်တအ်ကီုလေဝ် နကု ဗော်အလုံဒေသရးဂှ် ဟွံပလံင်ဗစိုပ်ရ။ နကု ဗော်အလုံဒေသရးဂှ် အပ္ဍဲဂကောံပ္ညဳပ္ညပ်ဂှ် ဟိုတ်နူ ဗော်ဍုင်မန်တၟိ ပါလုပ်ဒၟံင်တုဲ ဟွံမိက်ဒုင်တဲရ။[၄၅] နကုဗော်ဍုင်မန်တၟိ ထံက်ထ္ၜး စၞးဗော်ၜါ မဒှ်မွဲဂှ် ပ္တဝ်အာဒၟံင် ဂၠံင်ဗော်ပိဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဂိတုမေ ၁၂ ဂှ်လလောင်တြး နုက်တိတ် နူကဵု ဂကောံပညဳပညပ်ရ။[၄၂] စတမ်နူ ဗော်ဍုင်မန်တၟိ မနုက်တိတ်ထောအ်တုဲ ညးစၞး ပ္ဍဲဂကောံပ္ညဳပ္ညပ် ညးစၞးလ္ၚဵု ဗီုကုကျာ်ဇၞော်ကေတုမာလာ မနွံပိုန်ဘာကအ်ပလိုင်၊ ကု ကျာ်ဇၞော်သဳလဝန္တ မနွံပိုန် ဘာဟံသာထဝ်တအ်တအ်လေဝ် သြာဲခြာသ္ၚောဲအာကဵု ပရေင်ကမၠောန်ဏအ်ကီုရ။ အခိင်ဂှ် ကျာ်ဇၞော်သဳလာစာရ မနွံပိုန် ဘာဗဂေါပရိယတ္တိဂှ် စိုတ်ဟွံမိပ် ဍာ်ရမတ် ညးဓဇူတုဲ ကျာ်ဇၞော်ဘာဓာတုမာလာ ဍုင်မတ်မလီု ဆက်ဖုန် ကုကျာ်ဇၞော်သဳဟ (တၠဂုန်ချေတ်)တုဲ ချပ်စ ပရောဒးဗိုင် ကရောမ်ကျာ်ဇၞော်သဳလာစာရရောင်ဂးတုဲ ကျာ်ဇၞော်သဳဟ ပါလုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲကဵု ဂကောံပညဳပညပ်ဂှ်ပၠန်ရ။[၂၂]
ဂရုဂသံင်ဂမၠိုင် ပ္ဍဲဗော်ၜါ
ဟိုတ်နူ ပရေင်ပံင်ကောံ ဗော်ၜါဂှ် ရုပ်ရဴဟွံမံက်၊ သွက်ဂွံပံင်ကောံဂှ်လေဝ် ဗီုပြင် မကတဵုဒှ်မာန် အောန်စှ်ေအာ ဗွဲမလောန်တုဲ ညးမနွံ ကုလညာတ်ပံင်ကောံ ကေုာံ ညးမနွံကဵု လညာတ်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ကောန်ဂကူတအ်ဂှ် သီုဗော်ၜါလပါ် ၜိုန်ရ ဟွံကလိဂွံ အခေါင်နူဗဟဵုကီုလေဝ် ဖန်ဇန်ကၠုင် ပရေင်ချပ်ဂၞန်သဳကၠဳ ဂၠာဲကၠုင်ဂၠံင် သွက်ဗော်မန် မဂွံဒှ်မွဲဗော်ရ။ ကုညးမဂစာန်ဗီုတအ်ဏအ် ဗွဲမဂၠိုင် ဥပမာ ပ္ဍဲ ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳ အလုံဒေသရးမန် မ္ဂး နာဲအံက်သာဂှ် နကု ကမ္မတဳဗဟဵုဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် နကုဒုဟ် ဖံက်ပကဝ် သၞောဝ်ဗော်၊ ဒုဟ်မဆဝ်ဗ္ၚုဟ် ညံင်ကောန်ဗော် ဂွံနုက်တိတ် နူဗော်ဂးတုဲ ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၂၄၊ ၂၀၁၇ ဂှ် နုက်ပ္တိတ်ထောအ် နူ ဗော်ရ။[၄၆][၄၇] တုဲဂှ် ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန် ကွာန်တံင်ပရင် ကောန်ဗော်တအ်သီုဖအိုတ် နုက်တိတ် နူဗော်တုဲ ရုင်ဗော်လေဝ် ကၟာတ်ထောအ် ပ္ဍဲကဵု ဂိတုဨပြဳ ၁၊ ၂၀၁၇ ရ။ ဟိုတ်မဂွံပဗီုဏအ်ဂှ် "ခမဳသင်မန် တၠပညာမန် ပူဂိုလ်မဆာန်ဂကူ ကောန်ညးဍုင်ကွာန်ဂကူမန်ဂမၠိုင် ဟွံဒုင်တဲ ဗော်မန်ၜါ-ပိဗော်တုဲ အာတ်မိက်ကၠုင် ဗော်ညံင်ဂွံဒှ်မွဲရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ အတိုင်သ္ဂုတ်သွာတ် ကောံဓရီုဇၞော် ပရေင်ဂကူမန် (၂၀၁၆)ဂှ် ဒက်ပ္တန်ကၠုင် ဂကောံပညဳပညပ် ဒက်ပ္တန်ဓဝ်ညဳသာ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂကူမန်တုဲ ကော်ဘိက်ကၠုင် ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်တအ် သ္ပကၠုင် ဥပေက္ခာ လတူတင်လအာတ်မိက်ကောန်ဂကူမန် ဟွံသ္ပသမ္တီ ကုဂကောံပညဳပညပ် ဂွံတီကေတ်တုဲ နူ ဂကောံဗော် AMDP ကွာန်တံင်ပရင်ဂမၠိုင် ချပ်ဂၞန်သ္ၚဳဂၠိပ်တုဲ ဖျေဟ်ဏာသ္ဂုတ်သွာတ် (...) ဂကောံဗော် AMDP ကွာန်တံင်ပရင်ပိုယ်ညးဂမၠိုင် နုက်တိတ်အာ နူဗော်သၟးဟွံက ရုင်ဗော်မတန်တဴမံင် ပ္ဍဲကွာန်တံင်ပရင်ဂှ်လေဝ် ရုပ်သီကၠေအ်တုဲရောင်"။[၄၈]ကောန်ဗော်အလုံဒေသရး ကွာန်တံင်ပရင် သီုဖအိုတ် နွံ ၂၀၀ တၠပြင်ရ။
ပွိုင်ဍုင်ၜါသွာင် (တကအ်ခၟိုင်) လေဝ် နာဲဒံက်တာအံင်နာင်ဥူ ပ္ဍဲ ဂျူလာင် ၂၄၊ ၂၀၁၇ ဂှ် ပ္တိုန်လိက် နုက်တိတ် နူကဵု ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳ အလုံဒေသရးမန်ရ။ "ပရေင်ဂိုတ်ဂစာန် ညံင်ဗော်ၜါ ဂွံဒှ်မွဲဂှ် ဂ္စာန်ကၠုင်ဒၟံင်ဂှ် စဵုကဵုလၟုဟ် မုလေဝ် ဟွံတၟေင်ကၠုင်ဏီဖိုဟ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံဆက်ကဵုအာ ဒြဟတ်ဂှ် ဟွံတၟေင်ရ။ နကုလညာတ်ဏအ်ဂှ် အဲပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူကဵု ဗော်ရ။" မြဴသာ်ဝွံ ညးဟီုကဵု ဌာနပရိုင် The Voice Daily ရ။[၃၀][၄၉] နကုကောန်ဗော်ဒေသတအ်လေဝ် နုက်တိတ် နကုဂကောံ နကုကရောမ်ဂှ် က္တဵုဒှ်ကၠုင် ဇၟာပ်ပ်ဒၞာဲရ။ ပါဲနူ နာဲအံင်နာင်ဥူတုဲ ကောန်ဗော်အလုံဒေသရး ပွိုင်ဍုင်ၜါသွာင် ဗွဲမဂၠိုင်လေဝ် အာတ်လိက်နုက်တိတ် နူကဵုဗော်ကီုရ။
နကု ဗော်ကောန်ဂကူမန်လေဝ် မၞိဟ်အဓိက အပ္ဍဲဗော်ဗီုကဵု နာဲမန်ရာဇာ၊ နာဲဖေသန်း တအ်ဂှ် ပ္ဍဲဒဳဇြေမ္ဗာ ၁၉၊ ဂှ် ဒးဒုင်နုက်ပ္တိတ် နူကဵုဗော်ရ။[၅၀]စပ်ကုကိစ္စဏအ် နာဲမန်ရာဇာ ညးကလေင်ခၠေဝ် ဒဒှ်ရ ပရေင်နုက်ပတိတ်လဝ်ညးဂှ် ဟွံကိတ်ညဳ ကုသၞောဝ်ဗော်၊ ကမ္မတဳဗဟဵု နွံ ၉၃ ဂှ်၊ ပ္ဍဲ ကောံဓရီု မဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် နုက်ပ္တိတ်ညးတအ်ဂှ် ဆမၞိဟ်မတိုန်စိုပ် ကောံဓရီု ၂၅ တၠဓဝ်၊ တုဲပၠန် အတိုင်သၞောဝ်မ္ဂး ကိုပ်ကၠာ ဟွံဂွံနုက်ပ္တိတ် ကောန်ဗော်မွဲမွဲဂှ် သ္ဒးစၟဳစၟတ်ကၠာဂှ်လေဝ် ဟွံဂွံဖန်တုဲ ပွမနုက်ပ္တိတ်ညးဂှ် ဒှ် ပွမဗက်မုက် မဗၠေတ်ကုသၞောဝ်ကီုလေဝ် ဟွံကလိဂွံအခေါင်ကလေင်သ္ၚေဝ်ဂၠေပ်ရ။[၅၁][၅၂]တုဲပၠန် ဒံက်တာနာဲစောန်တၟး (မင်းစိုးလင်း) ညးမဒှ်ဒၟံင် အမာတ်စၠတ်ထဝ် နူကဵု ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ ၁ ဂှ်လေဝ် နကု လိက်လလောင်တြး စၟတ် ၁/၂၀၁၇ ဂှ် ပ္ဍဲကဵု စၟတ်တ္ၚဲ ဂျူလာင် ၁၉၊ ၂၀၁၇ ဂှ် လလောင်တြးပ္တိတ်ထောအ် နူကဵုဗော်ရ။[၅၃]
ဖျေဟ်လိက်ဂတဵု ဗော်ကောန်ဂကူမန် ကွာန်ဆုကၠ
ဂတဵုယၟုဗော် ဗော်ကောန်ဂကူမန် မပ္တိုန်လဝ် ပ္ဍဲ ကွာန်ဆုကၠ၊ ပွိုင်ဍုင်ကျာ်မြဟ်ဂှ် ကောန်ဗော်ကောန်ဂကူမန် (တြေံ)ပိတၠ၊ မိစန္ဒာနန်၊ မိသုမန်၊ ကေုာံ နာဲညာဏ်တၟးဂှ် သီုဟွံဂွံ အမိင် နူ ဗဟဵုမွဲသာ် ဖျေဟ်ထောအ်ရ။ နကုဗဟဵု ညာတ်ကေတ် အရာဏအ်ဂှ် ဒှ် ဟိုတ်မဖျေဟ်သိက္ခာဗော်တုဲ စောဲ အမှု နကုရာဇာသာတ်ဇၞော် ၝောအ်ပိုဒ် ၅၀၀/၄၂၇/၁၁၄ မဒှ် အမှုခ္ဍိုက်ဂရိုက်ဖျေဟ်သိက္ခာ/အမှုသ္ပလလေင်/အမှုတက်က္ဍိုပ်ပ္တိတ်ကသပ် ပ္ဍဲ ရုင်ဗစာ ပွိုင်ဍုင်ကျာ်မြဟ်ရ။ နကုအမှုဏအ်မ္ဂး ဒဏ်သ္ၚိစာတ် စဵုကဵု ၂ သၞာံ သီု ဒဏ်သြန် ဒးမာန်ရ။ နကုရုင်ဗစာ ကော် ညးပိတၠဂှ် အလန်ကိုပ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ဒှ် ဂိတုဂျောန် ၁၊ ၂၀၁၈ ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ညးဍုင်ကွာန် ၜိုတ် ၁၀၀ ပြင်င် ပြာပ်ကၠုင် ဗိုင်ကဵု ဒြဟတ်စိုတ် ကုညးမဒးဒုင်စောဲလဝ်ဒုဟ်ဂှ်တုဲ လပါ်ဗော်ကောန်ဂကူမန်ဂှ် ဂကောံရေင်တၠုင်ကေင်ကာဗဟဵု နာဲပါန်အံင် ဒှ် မၞိဟ် မကၠုင်တိုန်စိုပ် ရုင်ဗစာဂှ်ရ။[၅၄]
ဒြဟတ်မှာဇန်မန်ဂမၠိုင် ဒက်ပတန် ဗော်မပစၞးကောန်ဂကူမန်
နူစ ဗော်ဍုင်မန်တၟိ မတိတ်ထောအ် နူ ဂကောံပညဳပညပ်ဂှ်တုဲ ကမၠောန်ပညဳပညပ်ဂှ် ဂရံက်ဂရာက်ကၠုင်ကီုလေဝ် စၞး ဗော်ဍုင်မန်တၟိဂှ် နူ ဂကောံမှာဇန်မန်နာနာတအ် ဗိုင်ကၠောန်ကၠုင် ပ္ဍဲ ကမၠောန်ပညဳပညပ်ဂှ်ရ။ လပါ်သင်တအ်ဂှ် ဒုင်သဇိုင် သင်မန်ပိဂိုဏ်တုဲ ဒက်ပ္တန်လဝ် ဂကောံပညဳပညပ်ဂှ်ရ။ အတိုင်အကာဲအရာတအ်ဂှ် နကုဂကောံပညဳပညပ်တအ် ပ္တိတ် လိက်လလောင်တြးတုဲ ကဵု သမ္တီ ကုညးဍုင်ကွာန်မန်ရ။ နကုဂကောံပညဳပညပ်တအ် ညာတ်ကေတ် ဗော်ပရေင်ဍုင်မန်ၜါဏအ်ဂှ် ဗော်ကောန်ဂကူမန်ဂှ် ကော်ကလုက် ဆဂး ဟွံဟီုအရေဝ် ဟွံဒုင်သဳကၠဳ၊ ဗော်အလုံဒေသရးမန်ဂှ် ကော်လေဝ် ဟွံကလုက်၊ မံင်ထောအ်သောင်င်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ နကု ဂကောံပညဳပညပ်ဂှ် ညာတ်ကေတ် ဗော်ၜါဂှ် သွက်ဂွံပံင်ရေင်သကအ် ညံင်ဂွံဒှ် မွဲဗော်ဂှ် ပ္ဍဲညးတအ် ဆန္ဒဟွံမဲလးလးရတုဲ တၞဟ်နမိက်ဂွံတီ ပၟိက်ဆန္ဒညးဍုင်ကွာန်မန်တအ်တုဲ နကုဂကောံပညဳပညပ်ဂှ် စှ်ေပသောင်လဝ် ပရေင်ကမၠောန် သီုဖအိုတ် ၁၁ ဍုင်၊ ၁၂ ဒၞာဲရ။ ဇၟာပ်ဒေသ ဇၟာပ်ဒၞာဲဂှ် တုပ်စိုတ်ရေင်သကအ် (၁) ဗော်မပစၞးဂကူမွဲ ဒးနွံထေက်။ (၂) သွက်ဂွံဂၠာဲသွဟ်ကိစ္စဏအ်တုဲ ဒးကၠောန် ကောံဓရီုဇၞော် (၃) ဂကောံပညဳပညပ်တအ် ထေက်ကဵု ဒးစှ်ေသောင်ကလး ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်ရ။ တုဲပၠန် ဂကောံဗော်ၜါလပါ် ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်တအ်ဂှ်လေဝ် နွံပၟိက်ဒၟံင် ညံင်ဂွံဒှ် ဗော်မွဲဟေင်၊ (ဝါ) ဗော်မပစၞးဂကူမန်မွဲ မံက်ကၠုင်မ္ဂး မၞိဟ်ဗွဲမဂၠိုင် တိတ်နူ ဗော်ဇကုမနွံဒၟံင်လၟုဟ်တုဲ လုပ်ဆက်ယိုက်ဂၠေင်အာ ဇရေင် ဗော်မပစၞးဂကူမန်ဂှ်ရ။[၅၅]
သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ် ကောံဓရီုဇၞော် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်ဂှ် နကုဂကောံပညဳပညပ် ကေုာံ ဂကောံနာနာဂမၠိုင်ဒက်ပ္တန် ကမ္မတဳတိုင်ဂမၠိုင်ရ။ ပ္ဍဲကမ္မတဳတိုင်ဂှ်
- ဥက္ကဌ ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘဒ္ဒန္တဝရဝံသ
- ဒုဥက္ကဌ (၁) ညးစၞးဗော်ဍုင်မန်တၟိမွဲတၠ၊
- ဒုဥက္ကဌ (၂) (၃) ရန်လဝ် သွက်မၞိဟ်စၞး နူဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်ၜါ။
- ညးအုပ်ကာ ၊ မိသုတဇဝ်
- ဖက်ဆော ညးအုပ်ကာ၊ အ္စာသဝ်နာဲတၟအ်တိုင်
- ဒုဖက်ဆော ညးအုပ်ကာ၊ နာဲဉာဏ်သိုက်ရာမာဉ်
- ညးလလောင်တြးပရိုင်၊ နာဲစိုးအောင်၊
- ဖက်ဆော ညးလလောင်တြးပရိုင် နာဲမေန်မေန်
- ဒုဖက်ဆော ညးလလောင်တြးပရိုင် နာဲဇမ္ဗုရတ်
- ညးထိင်ဘဏ္ဍာ နာဲဝေန်ကျဳ
- ဖက်ဆောညးထိင်ဘဏ္ဍာ မိၚိုယ်လေ
- ဒုဖက်ဆောညးထိင်ဘဏ္ဍာ နာဲကောန်ဆာန်
ညးလုပ်ဂကောံ
- ကျာ်ဇၞော်သဳဟ (တၠဂုန်ချေတ်)၊
- ကျာ်ဇၞော်အစာဘာသိရိမင်္ဂလ၊
- ကျာ်ဇၞော်အစာကောသလ၊
- တၠဂုဏ်အစာဥတ္တမ၊
- တၠဂုန်အစာကုမာရ၊
- တၠဂုန်အစာစန္ဒိမာ၊
- နာဲဗညာမန်၊
- မာံထဝ်၊
- နာဲသုတ၊
- မာံင်အံင်ဆာန်၊
- နာဲပရ၊
- နာဲစဴနန်၊
- နာဲအမ်သဝ်၊
- နာဲပညာအံင်၊
- နာဲအံင်ထူ၊
ညးမပါလုပ် ဂကောံမကဵုကသပ်ဂမၠိုင် (၁) ညးစၞး ဗော်ဍုင်မန်တၟိ မွဲတၠ၊ မိကောန်ဆာန်နန်၊ နာဲကသု၊[၅၆] ကောံဓရီုဇၞော်ဂှ် ကၠောန်ဗဒှ် ပွိုင်ၜါတ္ၚဲ ဇာန္နဝါရဳ ၁၃-၁၄၊ ၂၀၁၈၊ ပ္ဍဲ လွဳမာန်သာသနာ ၂၅၀၀၊ ဍုင်မတ်မလီု။ နကုဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ၜါဂှ် ပ္တိတ်လလောင်တြး ဒဒှ်ရ သွက်ဗော်မန် ဂွံဒှ်မွဲဂှ် ညးတအ် ချပ်ဒၟံင်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကောံဓရီုဇၞော် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်ဂှ် နကု ဂကောံပွိုင်ဍုင်တအ် ညံင်ဟွံဂွံတိုန်စိုပ်ဂှ် နူဗဟဵု ညးအုပ်ကာနာနာ ပလံင်ဗစိုပ် ဇၟာပ်ပွိုင်ဍုင်ရ။[၅၇]ညံင်ရဴဂှ်ကီု ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံဒေသရးမန်လေဝ် ပ္တိတ်လိက်လလောင်တြး ဒဒှ်ရ ကောံဓရီုဇၞော်ဂှ် ဟွံဒှ် ကောံဓရီု မပစၞးအလုံဂကူမန်မွဲတုဲ ညးတအ် ဟွံဗလးမၞိဟ်စၞးရ။[၅၈] နကုဂကောံမှာဇန် ဂကောံသၟတ်နာနာ ရိုဟ်လၟိဟ်ဟွံမာန် ထံက်ဂလာန် လတူ ကောံဓရီုဇၞော် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်ဂှ်ရ။ ကောံဓရီုဇၞော်ဂှ် မၞိဟ်တိုန်စိုပ် သီုဖအိုတ် (၈၀၀)ပြင်င်တုဲ ညးဍုင်ကွာန်၊ သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန်တအ် ဗွဲမဂၠိုင်ဂၠေင် သီုကဵု ညးတာလျိုင်ဒေသ နူ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ၜါလပါ်တအ်လေဝ် တိုန်စိုပ်ကီုရ။ နကု ကောံဓရီုဇၞော်ဂှ် ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် ၜါတင်၊ (၁) ဗော်မပစၞးဂကူမန် ဂွံမံက်တိုန်ဂှ် ဆက်တုဲ ဒးဗမံက်အာရုပ်ရဴ၊ (၂) ဂကောံဒြဟတ်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂကူ (ဝါ) ဂကောံပၠတရဴဂကူမန်ဝွံ သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန်၊ သင်၊ ညးဍုင်ကွာန်တအ် ပံင်ကောံတုဲ သွက်ဂွံကၠောန်ၜိုတ်ပၠတရဴအာ ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်၊ ပရေင်ပညာ၊ ပရေင်ပိုန်ဒြပ်၊ ပရေင်မၞိဟ်နာနာ သွက်အလုံဂကူ။ သွက်ဂွံ ဗၟံက်ရုပ်ရဴကမၠောန်ဂှ် ပံက်လဝ်ကမ္မယှေန်မွဲ သွက်ဂွံချူသၞောတ်ဝ် ကေုာံ ဒက်ပ္တန်အာ ဗော်သ္ပစၞးဂကူမန် ပ္ဍဲကဵု ပွိုင် (၆) ဂိတု။ ဂကောံဗမံက်ရုပ်ရဴ ဗော်မပစၞးဂကူမန်ဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် နကု ကမ္မတဳ ၂၁ တၠ၊ သွက်ဂွံကဵုကသပ် ကုဂကောံဗမံက်ရုပ်ရဴဗော်မပစၞးဂကူမန်ဂှ် ဒက်ပ္တန်လေဝ် ဂကောံကောပ်ကာဲ နကုမၞိဟ် (၁၉) တၠ။[၅၉]
ကောံဓရီုဇၞော် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် မရနုက်ကဵု ဒုတိယဂှ် ကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၈ ပွိုင်ပိတ္ၚဲ နူမေ ၁၂ စဵုစိုပ် ၁၄ ရ။ ကောံဓရီုအလန်ဏအ်ဂှ် သွက်ဂွံဆက်ဗမံက်အာ ရုပ်ရဴကမၠောန် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် အဓာန်ဂတတုဲ ဖျေဟ်လဝ် သ္ဂုတ်သွာတ်
(၁) သွက်ဂွံဗမံက်ရုပ်ရဴ ဗော်သ္ပစၞးဂကူမန်ဂှ် နူ ကောံဓရီုဇၞော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် အလန်ဒုတိယ ဒက်ခၞံပ္တိုန် ကမ္မတဳဒက်ပတန် ဗော်သ္ပစၞးဂကူဂကူမန် နကုသၟာပရေင်ဍုင်ကွာန် လၟိဟ်မၞိဟ် (၇၅)တၠတုဲ နူဂှ် ထပ်ရုဲစှ်ဏာ မၞိဟ်ဒက်ပတန်ဗော် (၂၁)တၠရ။
(၂) သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်အာ ကောံဓရီုဇၞော် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် လၟေင်င်သၞာံမာန်ကီု သွက်ဂွံရေင်တၠုင် ပရေင်ညဳသၟဟ်ဂကူမန် ကေုာံ ကဵုကသပ် ကုဗော်သ္ပစၞးဂကူမန်ဂှ် ဒက်ပတန်ပတိုန် ဂကောံကဵုကသပ်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်မွဲ ဂကောံနူကဵု ညးစၞးဗွိုင် (၈) ဗွိုင်ရ။
(၃) အဃောမဒက်ပတန် ဗော်သ္ပစၞးဂကူမန်ဝွံ ဗော်မန် ညံင်ဂွံဒှ်မွဲဂှ် ဂကောံကဵုကသပ်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် ကေုာံ ဂကောံဒက်ပတန် ဗော်သ္ပစၞးဂကူမန်တအ် ရေင်တၠုင်အာကီုရောင်။[၆၀]
ဂိတုအဝ်ဂေတ် ၃၀၊ ၂၀၁၈ ဂှ် ကောံဓရီု ကမ္မတဳ ၇၃ တၠ ကေုာံ ညးကဵုကသပ် ၂၇ တၠ၊ ပ္ဍဲ ဘာဓာတုမာလာ၊ ဍုင်မတ်မလီုတုဲ ဖျေဟ်ဏာ သ္ဂုတ်သွာတ်၊ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တအ် သီုဖအိုတ် ညံင်ဂွံဒှ် မွဲဗော် ဆက်ဂစာန်အာရောင်၊ သွက်ဂွံအာဆဵု ကုညးဗော်မန်တြေံၜါဂှ် ကဵုလဝ် တာလျိုင် ကု နာဲတၠညး၊ နာဲရာင်ဆာဲ (နာဲရဲဇော်)၊ နာဲမန်ရာဇာ၊ နာဲအံက်သာ၊ နာဲဗညာသာန် ကေုာံ မိကျေဝ်လာဲမန် တအ်ရ။
သွက်ဂွံပံင်ဗ္စိုပ် ဗော်ညံင်ဂွံဒှ်မွဲဂှ် ရုဲစှ်လဝ် ကမ္မတဳဗဟဵု ၂၀ တၠ၊ ပ္ဍဲဂှ် ရုဲစှ်လဝ် ကေင်ကာ ၉ တၠ။
ကေင်ကာ (၉) တၠဂှ်
- မိစုမန်
- မိစန္ဒာနန်
- နာဲအံင်နာင်ဥူ
- နာဲအံက်သာ
- နာဲတၠညး
- နာဲမန်ရာဇာ
- နာဲစောန်တၟး||||
- နာဲဗညာသာန်
- နာဲရာင်ဆာဲ (နာဲရဲဇော်)
ကမ္မတဳဗဟဵု (၂၀) တၠဂှ်
- မိစုမန်
- နာဲတၠညး
- နာဲရာင်ဆာဲ
- နာဲမန်ရာဇာ
- နာဲသောင်းရှိန်
- နိုင်ကိုကြီး
- နာဲဒေအ်
- မိစန္ဒာနန်
- နာဲကြာန်
- နာဲဝေ
- နာဲမေန်လာတ်
- နာဲဗညာသာန်
- နာဲအမ်သဝ်
- နာဲပါလေဝ်
- နာဲရးမန်
- မိကျေဝ်လာဲ
- နာဲအာမ်ဆာန်မန်
- နာဲစောန်တၟး
- နာဲအံက်သာ
- နာဲအံင်နာင်ဥူ
စိုပ် ဂိတုသေတ္တေမ္ဗာ ၁၈ ဂှ် နကု ဂကောံကဵုကသပ် ဗော်သ္ပစၞးဂကူမန် (၂၇)တၠ လလောင်တြး "လဂွံကဵု တင်သ္ဂုတ်သွာတ် သဘင်ကောံဓရီုဇၞော် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် (၂)ဝါဝွံမ္ဂး တၞဟ်နသ္ဂောအ်ဗမံက် ရုပ်ရဴပရေင်ဒက်ပတန် ဗော်သ္ပစၞးဂကူမန်ဂှ် နူကဵု ညးတိုန်စိုပ် ဂကောံ (၈) ဂကောံတအ် ဒက်ပတန်ကမ္မတဳကေင်ကာ (၂၁)တၠ ကေုာံ ဂကောံကဵုကသပ် (၂၇)တၠတုဲ အပ်ပြာပ် တာလျိုင် ကၠောန်ၜိုတ် ရေင်တၠုင်ကၠုင် ကေင်ကာပလေဝ်ပလေတ် ပရေင်ဒက်ပတန် ဗော်သ္ပစၞးဂကူမန်မွဲရ။ စိုပ်ဂိတုဂျူလာင်၊ ၂၀၁၈ ဂှ် ချူဓဇက်သၞောဝ်ဗီုပြင် ဒက်ပ္တန်ဗော် အာစိုပ်လအိတ်တုဲ သွက်သ္ဂောအ်ပတိုန် ဗီုစၟတ် (registration) နဒဒှ် ဗော်သ္ပစၞးဂကူမွဲဂှ် ဒှ်ဒၟံင် ဒတုဲရ။ ၜိုန်ဒှ်သာ်ဝွံကီုလေဝ် မွဲအခိင်တေအ် ဒှ်ဒၟံင် အခက်အခုဲ ကုပရေင်ပံင်ကောံ အကြာဗော်ဒဳမိုဝ်ကရေဇြဳအလုံဒေသရးမန် ကေုာံ ဗော်ကောန်ဂကူမန်ဂှ် အဃောကာလဂှ်ဝွံ လဂါံဇိုင် ပရေင်ပံင်ကောံလေဝ် ပြာကတ်ကၠုင် သိုက်က်ကီုရ။ ဂကောံပိုယ်တအ် စွံစိုတ်သၠဲ စေတနာပြဲ ဟွံမိက်ကဵု ဒြဟတ် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် ပါ်ဒကးအာတုဲ နူနဲကဲမဒက်ပတန် ဗော်သ္ပစၞးဂကူမန်မွဲဗော်တၞဟ်ခြာဂှ် ပြံင်သၠာဲကၠောန်ဗက် နဲကဲပံင်ပ္ကောံဒြဟတ်အလုံအိုတ်သီုရောင်။"[၆၁]
မပံင်ကောံ ဒှ်မွဲဗော်
ကြဴနူ နကုဒြဟတ်ဂကောံမှာဇန်မန် (ဒြဟတ်ရာမည) ကၠောန် သဘင်ကောံဓရီုဇၞော် ပရေင်ဍုင်ကွာန် အလန်ဒုတိယ ပ္ဍဲ ဂိတုမေ ၁၂၊ ၂၀၁၈ ဂှ်တုဲ ဖျေဟ်လဝ် သ္ဂုတ်သွာတ် သွက်ဂွံ ဒက်ပ္တန်အာ ဗော်မပစၞးကောန်ဂကူမန်မွဲတုဲ ဗော်ပရေင်ဍုင်မန်တြေံၜါဂှ် ဒှ်အာ ဗော်မပစၞးဂကူမန် လပါ်မၞိဟ်အောန်ကွေဟ်ဟ်ရ။ နကုဗော်ၜါဂှ် ကဵုကၠုင်လိက် သွက်ဂွံချပ်ဂၞန် ပရေင်ပံင်ကောံရ။ ဗွဲကိုပ်ကၠာအိုတ် အလန်ပထမ ဆဵုဂဗ ရေင်သကအ် ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် ၁၈၊ ၂၀၁၈ ပ္ဍဲ ဍုင်မတ်မလီုဂှ် နကုဗော်ကောန်ဂကူမန်ဂှ် ဒုဥက္ကဌ(၁) နာဲတေန်အံင် ကေုာံ က္ဍိုပ်သကိုပ်ဇၞော်ဇၞော် (၅)တၠ၊ လပါ်ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံဒေသရးမန်ဂှ် ဒုဥက္ကဌ(၁) နာဲဆာန်တိ ကေုာံ က္ဍိုပ်သကိုပ်ဇၞော်ဇၞော် (၅) တၠ၊ ဆဵုဂဗရေင်သကအ်တုဲ က္လိဂွံ တင်တုပ်စိုတ် အဓိက ဗွဲသဇိုင် (၅) တင်ရ။
- မဆေင်ကဵု လတူ ဗော်မဟာမိတ်ဂမၠိုင် ဗီုလဵုဆက်စွံစိုတ်။
- ပါဲနူ ဗော်ၜါဝွံတုဲ သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် (ဗွဲတၟေင် ဒြဟတ်ရာမည) လေဝ် ဒးပါလုပ်ကီု။
- စပ်ကုဒၞာဲအလံင်အမာတ် မဒုင်ရုဲစှ်မာဲ သွက်သဘင်မာဲ ၂၀၂၀ ဂှ် ဗီုလဵုဂွံဖန်။
- စပ်ကုညးတာလျိုင်ကေင်ကာဗဟဵုဂှ် ဗီုလဵု ဒက်ပ္တန်ရော။
- စပ်ကုယၟု ဗော်ဂှ် ဗီုလဵုဂွံကဵုရော။ [၆၂]
သတ္တဟဂတဂှ် ပ္ဍဲဂျောန် ၁၉ ဂှ် ဆက်ပ္ညဳပ္ညပ်အာ ရေင်သကအ်ပၠန်ရ။[၆၃]ဆက်သဳကၠဳအာတုဲ ပ္ဍဲဂိတုဂျူလာင် ၂၁၊ ၂၀၁၈ ဂှ် လလောင်တြး ဗော်ကောန်ဂကူမန် ကေုာံ ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံဒေသရးမန် ပံင်ကောံရေင်သကအ်တုဲရ။[၆၄] နူဂှ် ကလေင်ပံင်ကဵု ဗော်သ္ပစၞးကောန်ဂကူမန် (ဝါ) ဒြဟတ်ရာမညတုဲ ဒက်ပ္တန် နကုဗော်တၟိရ။ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကဵုလဝ်ယၟု ဗော်မန် ကီုလေဝ် နကုယၟုဂှ် ဟိုတ်နူ ဟွံကလိဂွံ စၟတ်သမ္တီ နူအလဵုအသဳတုဲ ယၟုဗော်ဂှ် ဒှ်အာ ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ရ။ ညးတာလျိုင် နူကဵု ဗော်ပိဗော်တအ် ပံင်ပ္ကောံတုဲ ဒက်ပတန်လဝ်ဂှ်ရ ဒက်ပ္တန်လဝ် နကု ကမ္မတဳဗဟဵု ၁၄၀ တၠ၊ ကေင်ကာ ၅၉ တၠရ။ ဥက္ကဌ (၄)တၠ၊ ညးအုပ်ကာနာနာ (၆) တၠရ။[၆၅] [၆၆]
စပ်ကုတင်လတုပ်စိုတ် မရနုက်ကု ပိဂှ် ကာလပံင် ကုဒြဟတ်ရာမည ဂှ် တုပ်လဝ် စိုတ်ရေင်သကအ် အခိင်ကာလ မၞိဟ်စၞး နူကဵု ဗော်တြေံၜါ ကု ညးဒြဟတ်ရာမည တုပ်ကၠုင်မ္ဂး နကု ဒြဟတ်ရာမည ဒးပါဲကဵုတုဲ သ္ဒးကဵု ဒၞာဲ ကုညးဗော်တြေံၜါဂှ်ရောင်။[၆၇] ဟိုတ်နူ တင်လတုပ်စိုတ်ဏအ်တုဲ ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဂှ် ကၠောန် သဘင်ကောံဓရီုဇၞော် ဟွံဂွံ၊ ကၠောန်မ္ဂး ညလ္ၚဵု ဂွိင်ဖေက် တင်ဏအ် ကၠေအ်အာတုဲ ကာလရုဲမာဲ ဂွိင်ဖေက် ဇကု/မၞိဟ်ဇကု ဟွံကလိဂွံ ဒၞာဲ။ တုဲပၠန် တင်ဏအ်ဂှ် ဗဒှ်ကဵု ကာလသဘင်မာဲ ၂၀၂၀ဂှ် ၜိုန်ရ မၞိဟ်ဒေသတအ် ဒးဂၞပ်စိုတ် မၞိဟ်နူကဵု ဒြဟတ်ရာမညဂၠိုင်ကီုလေဝ် နကုမၞိဟ်နူဒြဟတ်ရာမည ဒးပါဲကဵုဒၞာဲ ကုမၞိဟ်ဗော်တြေံၜါ က္တဵုဒှ်လဝ် နွံရ။ အရာဏအ်ဂှ် ဒ္စဵုဒ္စးအာ ကုလညာတ်မဒုင်သဇိုင် ကုညးဒေသတအ်ရ။
ညးတာလျိုင်ဂမၠိုင် ၂၀၁၉ - ၂၀၂၂
ကေင်ကာဗဟဵု
- နိုင်တင်အောင်၊ ဇြပ်ဗု၊ ဥက္ကဌ
- ဒေါက်တာနိုင်လှအောင်၊ ကျာ်မြဟ်၊ ဒုဥက္ကဌ (၁)
- နိုင်ငွေသိန်း (ဇၞူမန်)၊ မတ်မလီု၊ ဒုဥက္ကဌ (၂)
- နိုင်ချမ်းတွဲ (ဆာန်တိ)၊ ရေဝ်၊ ဒုဥက္ကဌ (၃)
- ဒေါက်တာနိုင်နွယ်စိုး၊ မတ်မလီု၊ ညးအုပ််ကာနာနာ ( စုတိ ပ္ဍဲ ၁၄ သေတ္တေမ္ဗာ၂၀၂၀)
- နိုင်လယိတမ (လျးတၟး)၊ ဇြပ်ဗု၊ ဖက်ဆော ညးအုပ်ကာ(၁)
- နိုင်စံတင်၊ ကျာ်မြဟ်၊ ဖက်ဆော ညးအုပ်ကာ(၂)
- နိုင်စိုးမြင့်၊ မတ်မလီု၊ ဖက်ဆော ညးအုပ်ကာ (၃)
- နိုင်သန်းရွှေ၊ ဇြပ်ဗု၊ ဖက်ဆော ညးအုပ်ကာ (၄)
- ဒေါက်တာမင်းကြည်ဝင်း၊ မုဟ်ဍုင်၊ ဖက်ဆောညးအုပ်ကာ(၅) (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်မောင်မောင်၊ ပံင်၊
- နိုင်ရဲဇော်၊ ကျာ်မြဟ်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်ချစ်ဦး၊ ဘာအင်
- ဒေါက်တာခင်မောင်ရင်၊ ခၟိုင်၊
- ဒေါက်တာ အောင်နိုင်ဦး၊ ခၟိုင်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၂-၀၂-၂၀၂၁)
- နိုင်ကျန်ရစ်၊ မတ်မလီု၊
- နိုင်စံလှိုင် (မဇလတ်)၊ မတ်မလီု၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- ဒေါက်တာမင်းစိုးလင်း၊ မတ်မလီု၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်မြင့်လွင် (တလညး)၊ မတ်မလီု၊
- မိဌေးလှ (ထဝ်ညာဏ်)၊ မတ်မလီု၊
- မိငွေလေး၊ မတ်မလီု၊
- မိလဝဳဟန်၊ ရေဝ်၊
- မင်းအောင်မွန်၊ ရေဝ်၊
ဂကောံကေင်ကာဗဟဵု
- ဒေါက်ဗညားအောင်မိုး၊ လှာဒကှ်၊
- နာဲဆာန်နန်၊ ကျာ်မြဟ်၊
- နိုင်အောင်၊ ကျာ်မြဟ်၊
- မိစန္ဒာနန်၊ ကျာ်မြဟ်၊
- နိုင်ခင်မောင်မြင့်၊ တၞင်သဳ၊
- နိုင်မင်းနိုင်၊ တၞင်သဳ၊
- နိုင်ထွန်းဖေ၊ ဘာအင်၊
- နိုင်စစ်ဦ (ရာဇာ)၊ ဘာအင်၊
- မင်းဝဏ္ဏကြီး၊ မုဟ်ဍုင်၊
- နိုင်မြင့်လွင် (မာန်ဂကူ)၊ မုဟ်ဍုင်၊
- နိုင်ဘိုးမြင့် (ဗညာဆာန်)၊ မုဟ်ဍုင်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- မင်းစိုးဝင် (မန်ရာဇာ)၊ မုဟ်ဍုင်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်အေးမောင်၊ မုဟ်ဍုင်၊
- မိနွယ်နွယ်လင်း၊ လ္ဂုင်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်တင့်ဆွေ၊ လ္ဂုင်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- မင်းဇေယျာဦး၊ လ္ဂုင်၊
- နိုင်ဗညာစန်း၊ လ္ဂုင်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်အောင်လင်း၊ လ္ဂုင်၊
- မိမြင့်မြင့်ဝေ၊ လ္ဂုင်၊
- နိုင်ကျော်ဝင်း၊ လ္ဂုင်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၄-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်နိုင်ဦး (တၠဆာန်)၊ ဇြပ်ဗု၊
- နိုင်စိန်မြမောင်၊ ဇြပ်ဗု၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နာဲဃောသိုက်၊ ဇြပ်ဗု၊
- နိုင်ခင်အောင်၊ ဇြပ်ဗု၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်မျိုးတင့်လွင် (သားကြီး)၊ ကအ်ကြိက်၊
- နိုင်တင့်လွင်၊ ခၟိုင်၊
- နိုင်ချမ်းမြင့်၊ ပံင်၊
- မိကျဲကျဲညီ၊ ပံင်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်ထောရွတ်၊ ပံင်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်လှခိုင်၊ ပံင်၊
- နိုင်မောင်ညွန့် (သိုက်ဆီ)၊ မတ်မလီု၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်ပန်းအောင်၊ မတ်မလီု၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်အောင်မောင်း၊ မတ်မလီု၊
- မိစုမွန်၊ မတ်မလီု၊
- နိုင်လဝဳအောင်၊ ရေဝ်၊
- နိုင်ခင်စိုး၊ ရေဝ်၊
- နိုင်အောင်ရှိန်၊ ရေဝ်၊
- နိုင်အောင်ဘ (အံက်သာ)၊ ရေဝ်
ကမ္မတဳဗဟဵု
- နိုင်ဝင်မြင့်၊ ကအ်ကြိက်၊ ဗဟိုကော်မတီဝင်
- နာဲပါလေး၊ ကအ်ကြိက်၊
- နိုင်ရင်ထွန်း (ရတ်ထဝ်)၊ ကအ်ကြိက်၊
- နိုင်ရင်ထွေး၊ ကအ်ကြိက်၊
- နိုင်ငွေဝင်း၊ ကအ်ကြိက်၊
- နိုင်အောင်ကြိုင်၊ ကျာ်ထဝ်၊
- မိကျဲလိုင်မန်၊ ကျာ်မြဟ်၊
- နိုင်ခင်မောင်ဆင့်၊ ကျာ်မြဟ်၊
- နိုင်ထွန်းသောင်း၊ ကျာ်မြဟ်၊
- နိုင်လှတင်၊ ကျာ်မြဟ်၊
- နိုင်အောက်၊ ကျာ်မြဟ်၊
- နိုင်အောင်မြင့်၊ ကျာ်မြဟ်၊
- နိုင်ချမ်းလွန်၊ တၞင်သဳ၊
- နိုင်ဖေတင်၊ တၞင််သဳ၊
- နိုင်မောင်မြင့်၊ တၞင်သဳ၊
- နိုင်အောင်မျိုးခိုင်၊ တၞင်သဳ၊
- နိုင်စိုးသိမ်း၊ ဗဂေါ၊
- နိုင်ချစ်သိန်း၊ ဘာအင်၊
- နိုင်အောင်မြင့် (သြဃ)၊ ဘာအင်၊
- မင်းထွန်းမြင့်(ရိုဟ်ကၞက်)၊ မုဟ်ဍုင်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- မိစန္ဒာမန်၊ မုဟ်ဍုင်၊
- မိလှလှရီ၊ မုဟ်ဍုင်၊
- မိသဇင်ထွေး၊ မုဟ်ဍုင်၊
- နိုင်(အမ်သဝ်)၊ မုဟ်ဍုင်၊
- နိုင်ကင်းမွန်၊ မုဟ်ဍုင်၊
- နိုင်ခင်ဖေ (ကြက်လောန်)၊ မုဟ်ဍုင်၊
- နိုင်စံထူး (အိန်ထဝ်)၊ မုဟ်ဍုင်၊
- နိုင်တင်ဦး (ဆာန်လၟိုန်)၊ မုဟ်ဍုင်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်တူး၊ မုဟ်ဍုင်၊
- နိုင်ထွန်းမင်းအောင် (ဇြဝ်ရီု)၊ မုဟ်ဍုင်၊
- နိုင်လှမောင်၊ မုဟ်ဍုင်၊
- နိုင်ဝမ်း (နာဲဝါန်)၊ မုဟ်ဍုင်၊
- နိုင်သက်စံ (သဇိုင်မန်)၊ မုဟ်ဍုင်၊
- နိုင်ရွှေဌေး၊ မုဟ်ဍုင်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- မင်းဗညားဦး၊ လ္ဂုင်၊
- နိုင်လှမောင်၊ လ္ဂုင်၊
- နာဲသဳဟအိန်၊ ဇြပ်ဗု၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်ဍေတ်)၊ ဇြပ်ဗု၊
- မိစုသက်အေး၊ ဇြပ်ဗု၊
- မိပန်းအိဖြူ၊ ဇြပ်ဗု၊
- မိချောစုလတ်၊ ဇြပ်ဗု၊
- နိုင်စံနီ၊ ဇြပ်ဗု၊
- နိုင်တင်အောင်၊ ဇြပ်ဗု၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆၊ ၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်ထွန်မင်းဦး၊ ဇြပ်ဗု၊
- နိုင်ဗညားအိန်၊ ဇြပ်ဗု၊
- နိုင်မင်းမင်းလတ်၊ ဇြပ်ဗု၊
- နိုင်ရန်လင်းအောင်၊ ဇြပ်ဗု၊
- နိုင်ဉာဏ်ထိန်၊ ဇြပ်ဗု၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်ကျော်သူရ၊ ဇြပ်ဗု၊
- နိုင်အောင်နိုင်ထူး၊ ဇြပ်ဗု၊
- နိုင်ကြည်စိုး (သဳဟ) ဇြပ်ဗု၊
- မင်းတင့်လွင်မိုး၊ ခၟိုင်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်ကိုကြီး၊ ခၟိုင်၊
- နိုင်စိန်ကျင်၊ ခၟိုင်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နိုင်ရန်နိုင်၊ ခၟိုင်၊
- နိုင်အောင်သိန်း၊ ခၟိုင်၊
- နာဲဒေံ၊ ပံင်၊
- မွန်စိန်အောင် (ဟံသာဝဏ်)၊ ပံင်၊
- နိုင်စိုးနိုင်၊ ပံင်၊
- နိုင်ဗိုလ်ဝင်း၊ ပံင်၊
- နိုင်သက်ထွန်း၊ ပံင်၊
- နိုင်မောင်အေး၊ ပံင်၊
- ဗညာဂုဏ်၊ မတ်မလီု၊
- မင်းစိုးခိုင် (အာမ်ဆာန်မန်)၊ မတ်မလီု၊
- မိသိုက္ခမာ၊ မတ်မလီု၊
- နိုင်စိုးသန် (နာဲဟို)၊ မတ်မလီု၊
- နိုင်မင်းမင်းနွယ်၊ မတ်မလီု၊
- နိုင်အကရိုင် (နာဲကြာန်)၊ မတ်မလီု၊
- နိုင်သောင်းရှိန်၊ မတ်မလီု၊
- နိုင်အောင်မြိုင်၊ မတ်မလီု၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နာဲတိက္ခ၊ ရေဝ်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နာဲအံင်လွဳမန်၊ ရေဝ်၊ (ပတိုန်လိက် နုက်တိတ် နူဗော် ပ္ဍဲ ၂၆-၀၃-၂၀၂၁)
- နာဲဝေ၊ ရေဝ်၊
- နာဲကြက်လွဳ၊ ရေဝ်၊
- မိဨကြက်မန်၊ ရေဝ်၊
- နိုင်တင်မြ (တၠလွဳ)၊ ရေဝ်၊
- နိုင်ရဲမွန်၊ ရေဝ်၊
- နိုင်ဇော်ခင် (သဟာန်)၊ ရေဝ်၊
- နိုင်ချမ်းတုံ (ဆာန်ဍုင်) လှာဒကှ်၊
ကမ္မတဳဗဟဵု အရန်
- မင်းပြည့်ဖြိုးဦး၊ မုဟ်ဍုင်၊ အရံဗဟိုကော်မတီဝင်
- မိလေးမွန်၊ မုဟ်ဍုင်၊
- နိုင်ဆန်းသစ်၊
- နိုင်မျိုးမင်းသိန်း
- နိုင်ဝင်းထွန်း
- နိုင်ငွေသိန်း
သဘင်မာဲ ၂၀၂၀
သွက် သဘင်မာဲ ၂၀၂၀ ဂှ် နကု ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ဒက်ပ္တန်လဝ် ဂကောံရုဲစှ် ညးစၞးအလံင်အမာတ်ဗဟဵု (၁၆)တၠ၊ ဗွဲကြဴ ကလေင်ထပ်စုတ် မွဲတၠတုဲ ဒှ်အာ (၁၇) တၠ။ ပ္ဍဲ ဂကောံရုဲစှ်အလံင်အမာတ်လ္ၚဵုတအ်ဂှ် သီုဒှ်မၞိဟ် မသွက်ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ်အလံင်အမာတ်ကီုတုဲ ကိစ္စဏအ် ဒးဒုင်ပါ်ပါဲ မၞိဟ်ဒေင် သီုဒှ် မၞိဟ်ဝေင် ဗွဲမဇၞော်ကုဒြဟတ်ရ။ တုဲပၠန် ပ္ဍဲ အရာမရုဲမၞိဟ်စၞးဂှ်ပၠန် ဒုင်သဇိုင် ကုတင်တုပ်စိုတ် အခိင်မပံင်ကောံတေအ် ပ္ဍဲကုဒေသပွိုင်မာဲ ဒၞာဲမန်မဇၞးကေတ်မာန်တအ်ဂှ် သ္ဒးပါ်ပရအ်ရေင်သကအ်ဂှ်တုဲ ခက်ခုဲအာကဵု ပၟိက်ဆန္ဒ ညးဒေသတအ် တၟာဂလိုင်ရ။ သွက်သဘင်မာဲ ၂၀၂၀ ဂှ် နကုဗော်ညဳသၟဟ်မန် လုပ်ဒုင်ရုဲစှ် သီုဖအိုတ် ၆၇ ဒၞာဲ၊ ဗွဲတၟေင် ပ္ဍဲ တွဵုရးဍုင်မန်၊ တွဵုရးဍုင်ကရေင်၊ ရးတၞင်သဳ၊ ရးဗဂေါ၊ ရးလ္ဂုင်လေဝ် ဒၞာဲလ္ၚဵု လုပ်ဒုင်ရုဲကီုရ။
| လၟေင် | တွဵုရး/ရးဇမၞော် | ပွိုင်ဍုင် | စၠတ်ထဝ်ညးဍုင် | စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ | တွဵုရး (၁) | တွဵုရး (၂) | ညးစၞးဂကူရးတၞံ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ၁ | တွဵုရးဍုင်မန် | ကျာ်ထဝ် | မင်းဝင်းမင်းထွန်း | မိယဉ်စုစုကြည် (၉) | မိဝါဝါထူး | မိဆွေဆွေအောင် | |
| ၂ | ပံင် | မိယဉ်ယဉ်နု (ခ) မိကျေဝ်ကျေဝ်ညဳ | နိုင်မြင့်ဦး (၁၀) | နိုင်သက်ထွန်း | နိုင်ချမ်းမြင့် | ||
| ၃ | မတ်မလီု | ဦးဖုန်းဝင်း | ဒေါ်ဆွေဆွေထက် (၃) | နိုင်ဝဏ္ဏစိုး | Dr. ဟိန်းပိုင်ထူးချစ် | ဦးအောင်စိုး (ဗမာ) | |
| ဒေါင်ကြင်စွမ် (၅) | |||||||
| ၄ | ကျာ်မြဟ် | နိုင်ရဲဇော် | နိုင်စိန်ထွန်း (၁) | မိညွန်ံရီ (ခ) မိစန္ဒာနန် | Dr. နိုင်လှအောင် | ||
| ၅ | တကအ်ခၟိုင် (ၜါသွာင်) | ဦးစောလင်းအောင် | မင်းသန်းနိုင် (ခ) မာံသိုက်ရတ် (၂) | Dr. အောင်နိုင်ဦး | ဦးငွေဝင်း | ||
| ၆ | မုဟ်ဍုင် | နိုင်စံတင် | မင်းဌေးနိုင် (ခ) နာဲအမ်သဝ် (၃) | နာဲတၠညး | [[မန်ရာဇာ၊ နာဲ|နာဲမန်ရာဇာ]] | ||
| ၇ | ဇြပ်ဗု | နိုင်အောင်မြင့်စိန် (ခ) ဗညာအိန် | နာဲတၠဆာန် (၈) | နိုင်မင်းလတ် | နာဲလျးတၟး | ||
| ၈ | ရေဝ် | Dr. ဗညားအောင်မိုး | နာဲသဳဟ (၆) | နိုင်ခင်စိုး | မင်းအောင်ထူး | ||
| မိလွဳဟာန် (၇) | |||||||
| ၉ | ရးဇၞော်တၞင်သဳ | ဍာ်ဗု | နိုင်အောင်မျိုးခိုင် | ||||
| ၁၀ | ဘုတ်ပြင် | မိကေသီမွန် | မိအေးအေးမော် | ||||
| ၁၁ | ဗိက် | နိုင်မောင်ထူး | နိုင်သန်းအောင် (၁၁) | နိုင်နေနိုင်ဦး | နိုင်အောင်မျိုး | ||
| နိုင်ကြည်မင်းဟန် (၁၂) | |||||||
| ၁၂ | တွဵုရးကရေင် | ကအ်ကြိက် | မင်းပလိုင်မွန် | မိအေးယဉ်ဝင်း (၂) | နိုင်ပါလေး | မင်းထွန်းလွင် (မွန်) | |
| ၁၃ | ဘာအင် | မိဖြူမြင့်စံ (၇) | ဦးမင်းအေးမောင် | နိုင်မင်းလွင် | |||
| ၁၄ | လှာဒကှ် | နိုင်ရွန်တိန်း | မိဝေသီဖြိုး (၄) | နိုင်ဝင်းလှိုင် | နာဲဆာန်မန် | ||
| နိုင်စံထွန်း (၃) | |||||||
| ၁၅ | ရးဇၞော်လ္ဂုင် | ဥက္ကလာသၠုင်ကျာ | မိအေးဇာဝင်း | ||||
| ၁၆ | ဒေါပုံ | မိမျိုးမြတ်မွန် | |||||
| ၁၇ | ရွှေပြည်သာ၊မှော်ဘီ၊ ထန်းတပင် | ဦးရဲလင်းထိန် (၂) | |||||
| ၁၈ | ရွှေပြည်သာ | မိခင်ဦးသိုက် (မိကျာ်သြဳ) | |||||
| ၁၉ | ထန်းတပင် | နိုင်စန်းနိုင် (ဇဲခိုဟ်) | |||||
| ၂၀ | သာကေတ | မင်းသန်ထွန်းအောင် | |||||
| ၂၁ | စမ်းချောင်း | မာံသိုက်ရတ် | |||||
| ၂၂ | ရးဇၞော်ဗဂေါ | ဗဂေါ | နိုင်မောင်ခိုင် | နာဲဗညာဉာဏ်ထွန်း |
ပ္ဍဲ သဘင်မာဲ ၂၀၂၀ ဏအ်ဂှ် နကု ဗော်ညဳသၟဟ်မန် က္လိဂွံ ဇမၞး၊ ဂွံဒုင်ရုဲစှ် သီုဖအိုတ် ၁၁ ဒၞာဲ - နူ ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင်ဂှ် သွက်စၠတ်ထဝ်ညးဍုင်ကွာန်၊ စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ ကေုာံ စၠတ်ထဝ်တွဵုရး ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ (၁)၊ ပွိုင်ဍုင်တကအ်ခၟိုင်ဂှ် စၠတ်ထဝ်တွဵုရး ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ (၂) ပွိုင်ဍုင်ဇြပ်ဂှ် စၠတ်ထဝ်တွဵုရး ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ(၂)၊ ပွိုင်ဍုင်ကျာ်မြဟ်ဂှ် စၠတ်ထဝ်တွဵုရး ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ (၁)၊ ပွိုင်ဍုင်ရေဝ်ဂှ် စၠတ်ထဝ်ညးဍုင်ကွာန်၊ စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ (၂)ဒၞာဲ၊ စၠတ်ထဝ်တွဵုရး (၂)။[၆၈]
သဘင်မာဲ မကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲနဝ်ဝေမ္ဗာ ၈ ဂှ် ဟွံစှ်ေ ကုဗဗွဲဓဝ်၊ နကုဗော်ကျဖောတ်၊ ဒပ်ပၞာန်ကီု သီု ဗော်ကောန်ဍုင်အရင်ဂမၠိုင် မပ္တံ ကုဗော်ညဳသၟဟ်ဂကူမန်လေဝ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုလဝ် ကမ္မရှေန်သဘင်မာဲ UEC၊ ကေုာံ သမ္မတဍုင်ရ။ တုဲပၠန် နကုဗော်တအ်ဏအ် နွံပၟိက် မိက်ဂွံလ္ၚတ် စရင်မာဲဂမၠိုင်တုဲ အာတ်မိက် စရင်မာဲဂမၠိုင်ကီုလေဝ် နကု ကမ္မရှေန်မာဲဂှ် ထ္ၜးဟိုတ် အခေါင်အရာပူဂိုလ်ဂမၠိုင်တုဲ ဟွံကဵု အခေါင်ဗဵုစရင်တအ်ရ။[၇၀]
စပ်ကုသွဟ်မာဲ ကေုာံ မာဲဟွံဗဗွဲဓဝ်ဂှ်တုဲ နကုဒပ်ပၞာန် လ္ၚတ်စရင်မာဲဂမၠိုင်တုဲ ချူပ္တိတ်လိက်လလောင်တြး၊ ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်ပသောင်ပရိုင် နူကဵု ဒဳဇြေမ္ဗာ ၂၃၊ ၂၀၂၀ စဵု ဇာန္နဝါရဳ ၁၆ ဂှ် ဂွံအာ သီုဖအိုတ် ၂၀ အလန်။ သဘင်ပသောင်ပရိုင် အလန်လက္ကရဴအိုတ်ဂှ် ကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲ ဇာန္နဝါရဳ ၂၆ ပ္ဍဲ တိုက်ထ္ၜးပျးပၞာန်၊ နေပျဳတဝ်။ ပ္ဍဲဂှ် နကုဒပ်ပၞာန် အလုံမွဲသဟရး ပွိုင်ဍုင်နွံ ၃၁၄ ပွိုင်ဍုင်ဂှ် စၟဳစၟတ်ရံင် စရင်မာဲ ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်တုဲ ဂွံဆဵုကေတ် စရင်မာဲထပ်ဒၟံင်၊ စရင်မာဲမဖန်ကၠောန်ဗဒှ်လီဠာန်လဝ်တအ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် သီုဖအိုတ် နွံ ၇,၆၂၃,၇၂၅ တၠ။ ပါဲနူဂှ်တုဲ မၞိဟ်မွဲ မနွံ ကုစရင်မာဲ ၜါပိပွိုင်ဍုင်ဂှ်လေဝ် နွံဒၟံင်ပၠန်တုဲ သီုဖအိုတ် လၟိဟ်မာဲဟွံဗဗွဲဓဝ် နွံဒၟံင် ၈ ပြကောဋိကိုဋ်ပြင်င်ဂှ် ညးတအ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။[၇၁]
မပါလုပ် ပ္ဍဲကံင်သဳစၟိန်ပြမာန်ဍုင်
နကုဒပ်ပၞာန် ထ္ၜးဟိုတ် ကုအလဵုအသဳအေန်အေဝ်ဒဳ ဟွံပသောင် ကိစ္စမာဲအလီတုဲ အရာဝွံ မဒှ်အရာ မဒစဵုဒစး ကုတၠုင်လအာ ဒဳမဝ်ကရေသဳ မတွဟ်ဂး အဝဵုကၞောတ်အထောတ်ဍုင် သ္ဒးစှ်ေကၠုင် နူညးဍုင်ကွာန်၊ မဒှ်ဟိုတ် ပကဵု ညံင်ပရေင်ညဳသၟဟ်ကောန်ဂကူဂမၠိုင် ဂွံလီုလာ်၊ ပကဵု ပရေင်ရုသံင် အပ္ဍဲဍုင်တုဲ ပ္ဍဲဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၊ ၂၀၂၁ အခိင်နူဂယး ကိုပ်ကၠာ ဟွံစပံက်စၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုင်တၟိဂှ် နကု ဒုတိယသမ္မတ(၁) ဦးမြင့်ဆွေ လလောင်တြး အကာဲအရာကာတၟေင်တုဲ ပအပ်ထောအ် အဝဵုဍုင် သီုဖအိုတ် ကုသကိုပ်ကဍိုက်ကဍိုက်ပရေင်စဵုဒၞာ(ဒပ်ပၞာန်)ရ။[၇၂][၇၃][၇၄]
နကု အလဵုအသဳပၞာန် ဒက်ပ္တန် ကံင်သဳစၟိန်ပြမာန်ဍုင် (နိုင်ငံတော် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ) မွဲ နကုမၞိဟ်စၞး ၁၆ တၠ၊ နူ ဒပ်ပၞာန် (၈)တၠ ညးဍုင်ကွာန် ကောန်ဍုင်အရင် (၈)တၠ သွက်ဂွံ ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် ပကင်ရင်ဍုင်ရ။ ပ္ဍဲဂှ် နကု အလဵုအသဳပၞာန် အာတ်မိက်နင် ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ညံင်ဂွံဗလးကဵု မၞိဟ်စၞးမွဲကီုရ။ နကု ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ကော် ကောံဓရီုကေင်ကာဗဟဵု ကောံဓရီုရေင်သကအ် ပ္ဍဲရုင်ပိုင်ခေတ်၊ ဍုင်မတ်မလီု ပ္ဍဲဂိတုဇာန္နဝါရဳ ၁၆၊ ၂၀၂၁ ဂှ်တုဲ နကုမာဲလပါ်ဂၠိုင်ဂှ် ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် တုပ်စိုတ် သွက်ဂွံပလံင်မၞိဟ်စၞးရ။ မၞိဟ်စၞး သွက်ဂွံပလံင်ဂှ် တုပ်လဝ်စိုတ် နာဲဒံက်တာဗညာအံင်မောဝ်၊ ညးမဂွံဒုင်ရုဲစှ်မာဲ နူ ပွိုင်ဍုင်ရေဝ် သွက်စၠတ်ထဝ် ညးဍုင်ကွာန်ရ။ မုဟိုတ်သ္ဂောအ်ရုဲစှ် ပလံင်မၞိဟ်စၞးရောဂှ် နကု နာဲလျးတၟး ညးမဒှ် ညးအုပ်ကာနာနာဗော် ပသောင်ကလးကဵု "နကု ပရေင်ဆဵုဂဗဝင်အတိက်မ္ဂး အဝဵုဍုင် စိုပ်အာ တဲပၞာန်တုဲ ယဝ်ရဗတိုက်စဵုဒစးမ္ဂး ပရေင်ဆီပါ်ဍာ်ဇွောဝ် က္တဵုဒှ်မာန်ရ။ ညးဍုင်ကွာန် ဒှ် ဒဒိုက်။ စၞးဂှ် နကုဗော်ပိုယ် ရုဲစှ်ကေတ် နဲကဲမဟီုချပ်ဂၞန် ပသောင်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ပ္ဍဲခုင်။ တုဲပၠန် အတိုင်ဂၠံင်တရဴ ပရေင်ဍုင်ကွာန်ပိုယ် မရန်တၟအ်လဝ် သွက်ဂွံဒက်ပ္တန် သၞောဝ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ဒဳမဝ်ကရေသဳဂှ်လေဝ် ပိုယ်တအ် ဆက်ပညဳပညပ်အာကီုရ။"[၇၅]
စပ်ကု ဗော်ညဳသၟဟ်မန် မပလံင်မၞိဟ်စၞးဇကု ပ္ဍဲ ကံင်သဳစၟိန်ပြမာန်ဍုင်ဂှ် နကု ကောန်ဗော်တအ် ဗွဲမဂၠိုင် ဟွံဒးဂၞပ်တုဲ နကု ညးဂကောံကမ္မတဳဗဟဵု ၁၂ တၠ ထ္ပက်စၟတ်တဲတုဲ အာတ်မိက် ညံင်ဂွံကော် ကောံဓရီုကမ္မတဳဗဟဵုရ။[၇၆] ရန်တၟအ်လဝ် သွက်ဂွံကော် ကောံဓရီု ဂကောံဗဟဵုကမ္မတဳ ပ္ဍဲကဵု ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၂ ဂှ်ကီုလေဝ်၊ ထ္ၜးဟိုတ် ကုယဲကဝ်ဝိဒ်-၁၉ ကေုာံ သၞောဝ်ဍုင်ပိုဒ် ၁၄၄ မဒှ်သၞောဝ် မၞိဟ်ဂၠိုင်နူ မသုန်တၠ ကောံဟွံဂွံတုဲ ကောံဓရီုဂှ် ပဆုဲထောအ်တ္ၚဲရ။[၇၇]
ပ္ဍဲကောံဓရီုကေင်ကာဗဟဵု မဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် ပလံင်မၞိဟ်စၞးဂှ် ကေင်ကာ ၂၆ တၠတုပ်စိုတ်၊ ၁၀ တၠ ဒစဵုဒစးတုဲ ၂ တၠ မံင်လဒေါဝ်။ ကေင်ကာဗဟဵု ညးဟွံတုပ်စိုတ် (၁၃) တၠ ဟွံဒုင်တဲရ။[၇၈]
ပ္ဍဲဂှ် လညာတ်ဒှ်ဒၟံင် ပိသာ်၊ မွဲသာ်ဂှ် ပလံင်ထေက်၊ မွဲဂှ် ပလံင်ဟွံထေက်၊ သၟေဟ်မွဲဂှ် ပလံင် နကုပူဂိုလ်၊ လ္ပပလံင် နကု ဗော်။ သွက်ညးမဟွံထံက်ဂလာန်တအ်ဂှ် ညးဟီု အရာဏအ်ဂှ် ဒစဵုဒစးဒၟံင် ကုသၞောတ်ဗော် ဒဒှ်ရ နကုဗော်ဒးဗတိုက်သရိုဟ်တၠအဝဵုရောင်။ လၟုဟ်ဂှ် အာပံင် ကုတၠအဝဵု။ ဟိုတ်နူဏအ်တုဲ ညးဍုင်ကွာန် ဗွဲတၟေင် ဂကူဗၟာ ကေုာံ ဂကူမန် ညးမထံက်ဂလာန် လတူဗော်အေန်အေဝ်ဒဳတအ် ဟီုဗျိၜေဟ်လက်ဒၟံင် ဗော်ညဳသၟဟ်မန်တုဲ ဥပဓိရုပ် ဗော်စှ်ေ မြဴသာ်ဝွံ ညးတအ် ညာတ်ကေတ်ရ။[၇၉]
ကောံဓရီုဗဟဵုကမ္မတဳဂှ် ကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲ ဂိတုမာတ် ၁၅ ပ္ဍဲ ဍုင်ဇြပ်ဗု။ ဂကောံကမ္မတဳဗဟဵု သီုဖအိုတ် နွံ ၉၀ တၠ၊ ညးမတိုန်စိုပ်ဟွံမာန် ၄ တၠ၊ မၞိဟ်ဟွံဒုင်တဲ နကုဗော် ပလံင်မၞိဟ်စၞးဇကု ပ္ဍဲကမ္မတဳစၟိန်ပြမာန်ဍုင်ဂှ် နွံ ၂၆ တၠ၊ မၞိဟ်မထံက်ဂလာန် နကုဗော် ပလံင်မၞိဟ်စၞးဇကု ပ္ဍဲကမ္မတဳစၟိန်ပြမာန်ဍုင် နွံ ၆၀ တၠ။[၈၀]
ကောန်ဗော် နုက်တိတ် ဗွဲမဂၠိုင်
ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၁၅၊ ၂၀၂၁ ဂှ် ပ ကောံဓရီု ကမ္မတဳဗဟဵု ပ္ဍဲဍုင်ဇြပ်ဗုတုဲ မၞိဟ်စၞး သီုဖအိုတ် ၉၀ တၠဂှ် မၞိဟ် ၄ တၠ ဟွံတိုန်စိုပ်၊ ပ္ဍဲမၞိဟ်မတိုန်စိုပ်သီုဖအိုတ် ၆၀ တၠ တုပ်စိုတ် သွက်ဂွံပလံင် မၞိဟ်စၞးဗော် ပ္ဍဲကမ္မတဳစၟိန်ပြမာန်ဍုင်၊ မၞိဟ်မတိုန်စိုပ် ၂၆ တၠ ဟွံတုပ်စိုတ် သွက်ဂွံပလံင်။ နကု မာဲလပါ်ဂၠိုင် ၆၇% ဂှ် ဆက်ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် ဆက်ပလံင်မၞိဟ်စၞးဗော် ပ္ဍဲကမ္မတဳစၟိန်ပြမာန်ဂှ်တုဲ ဂကောံကမ္မတဳဗဟဵု လ္ၚဵု ညးမကျမာဲတအ် ကေုာံ ကောန်ဗော် ဟွံဒးဂၞပ် ပလံင်မၞိဟ်စၞးလ္ၚဵုတအ် စနုက်တိတ် နူဗော်တုဲ ပ္ဍဲမာတ် ၂၄ ဂှ် ဗွဲမဂၠိုင်ဂၠေင် က္တဵုဒှ်ရ။ ပၞောဝ်ကုညးမနုက်တိတ်တအ်ဂှ် ဂကောံကေင်ကာ မၞိဟ်မယိုက်ဂၠေင်လဝ် ဂကောံကေင်ကာ ကု ဂကောံကမ္မတဳဗဟဵုတအ်ဂှ် ဗၟံက်ထ္ၜးလဝ် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ။
| လၟေင် | ယၟု | တာလျိုင် | တ္ၚဲနုက်တိတ် | ပွိုင်ဍုင် |
|---|---|---|---|---|
| ၁ | နိုင်ဟံသာဝဏ် (က) မွန်စိန်အောင် | CC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | ပံင် |
| ၂ | မိစန္ဒာမွန် | CC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | မုဟ်ဍုင် |
| ၃ | နိုင်ချစ်သိန်း | CC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | ဖာအင် |
| ၄ | နိုင်တင်အောင် | CC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | ဇြပ်ဗု |
| ၅ | နိုင်ဉာဏ်ထိန် | CC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | ဇြပ်ဗု |
| ၆ | နိုင်စိန်ကျင် | CC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | ခၟိုင် |
| ၇ | နိုင်တင့်လွင်မိုး | CC | ၂၄-၀၂-၂၀၂၁ | ခၟိုင် |
| ၈ | နိုင်အောင်မြိုင် | CC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | မတ်မလီု |
| ၉ | နိုင်တင်ဦး (က) ဆာန်လၟိုန် | CC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | မုဟ်ဍုင် |
| ၁၀ | နိုင်ထွန်းမြင့် (က) ရိုဟ်ကၞက် | CC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | မုဟ်ဍုင် |
| ၁၁ | နာဲသဳဟအိန် | CC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | ဇြပ်ဗု |
| ၁၂ | နိုင်တိက္ခ | CC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | ရေဝ် |
| ၁၃ | နာဲကြက်လွဳ | CC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | ရေဝ် |
| ၁၄ | နိုင်ရွှေဌေး | CC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | မုဟ်ဍုင် |
| ၁၅ | နာဲဗညာဂုဏ် | CC | ၂၈-၀၃-၂၀၂၁ | မတ်မလီု |
| ၁၆ | နိုင်တင့်ဆွေ | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | လ္ဂုင် |
| ၁၇ | ဒေါက်တာအောင်နိုင်ဦး | CEC | ၂၂-၀၂-၂၀၂၁ | ခၟိုင် |
| ၁၈ | နာဲထဝ်ရတ် | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | ပံင် |
| ၁၉ | မိကျေဝ်ကျေဝ်ညဳ | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | ပံင် |
| ၂၀ | နိုင်ထွန်းဖေ | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | ဖာအင် |
| ၂၁ | ဒေါက်တာမင်းကြည်ဝင်း | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | မုဟ်ဍုင် |
| ၂၂ | ဒေါက်တာမင်းစိုးလင်း | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | မတ်မလီု |
| ၂၃ | နိုင်စိုးမြင့် | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | မတ်မလီု |
| ၂၄ | နိုင်ပန်းအောင် | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | မတ်မလီု |
| ၂၅ | နိုင်စံလှိုင် | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | မတ်မလီု |
| ၂၆ | နာဲမန်ရာဇာ | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | မုဟ်ဍုင် |
| ၂၇ | နိုင်မောင်ညွှန့် (က) သိုက်ဆီ | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | မတ်မလီု |
| ၂၈ | နာဲဗညာသာန် | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | လ္ဂုင် |
| ၂၉ | နာဲဗညာဆာန် | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | မုဟ်ဍုင် |
| ၃၀ | နိုင်ခင်မောင် | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | ဇြပ်ဗု |
| ၃၁ | နိုင်ရဲဇော် | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | ကျာ်မြဟ် |
| ၃၂ | နိုင်ကျော်ဝင်း | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | လ္ဂုင် |
| ၃၃ | မိနွယ်နွယ်လင်း | CEC | ၂၄-၀၃-၂၀၂၁ | လ္ဂုင် |
| ၃၄ | မင်းဇေယျာဦး | CEC | ၀၁-၀၆-၂၀၂၁ |
သဘင်သဳကၠဳဗော် (ဗဟဵု) အလန်ပထမ သၞာံ ၂၀၂၂
သဘင်သဳကၠဳဗော် (ဗဟဵု) အလန်ပထမဂှ် ကၠောန်ဗဒှ် ပွိုင် (၃)တ္ၚဲ ဂိတုမာတ် ၁၈ စဵု ၂၀ ပ္ဍဲဟဝ်တေဝ်ရာမည ဍုင်မတ်မလီု။ ပ္ဍဲ သဘင်သဳကၠဳဂှ် သ္ၚေဝ်ဂၠေပ် ဂၠံင်တရဴ ပရေင်ဍုင်ကွာန်၊ သဇိုင်လဒက်ပတန် သၞောဝ်ဗော်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲလက်ကြဴဂှ် ရုဲစှ် မၞိဟ်တာလျိုင်တၟိ နကု မာဲပၞုက်ဗၠးၜးရ။ ပ္ဍဲ ညးမဒုင်ရုဲစှ် သီုဖအိုတ်တအ်ဂှ် နာဲလွဳအံင် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ် ဥက္ကဋ္ဌ၊ နာဲတၠညး (ဒုဥက္ကဋ္ဌ(၁))၊ နာဲဆာန်တိ (ဥက္ကဋ္ဌ(၂))။[၈၁]သီုဖအိုတ် ညးလျိုင်ကေင်ကာ ၂၁ တၠ၊ ဂကောံကမ္မတဳဗဟဵု ၅၃ ကဵု ဂကောံကမ္မတဳဗဟဵု(အရန်) ၇ တၠ ရုဲစှ် ပ္တိုန်လဝ်ရ။
ညးတာလျိုင် သၞာံ ၂၀၂၂ - ၂၀၂၅
ဂကောံကေင်ကာ ဗဟဵု
- နာဲလွဳအံင် (နာဲမျေအ်ဆွေ) ဥက္ကဋ္ဌ၊ (ရေဝ်)
- နာဲတၠညး ဒု-ဥက္ကဋ္ဌ (၁) (မတ်မလီု)
- နာဲဆာန်တိ ဒုဥက္ကဋ္ဌ (၂) (ရေဝ်)
- နာဲသာန်တေန် (စံတင်) ညးအုပ်ကာနာနာ (မုဟ်ဍုင်)
- နာဲလျးတၟး ဖက်ဆော ညးအုပ်ကာ (၁) (ဇြပ်ဗု)
- မိစန္ဒာနန် ဖက်ဆော ညးအုပ်ကာ (၂) (ကျာ်မြဟ်)
- မိလွဳဟာန် (ရေဝ်)
- နာဲလျးဟံမန် (ကျန်ရစ်) (မတ်မလီု)
- မိထဝ်ညာဏ် (မတ်မလီု)
- ဒံက်တာဗညာအံင်မဵု (လှာဒကှ်)
- ဒံက်တာခေန်မောင်ယေန် (ခင်မောင်ရင်) (လ္ဂုင်)
- နာဲအံင်မန် (ရေဝ်)
- နာဲတာန်ယှိုယ် (သန်းရွှေ) (ဇြပ်ဗု)
- မိင္ၚိုယ်လေ (ငွေလေး) (မတ်မလီု)
- ဒံက်တာနာဲတေန်လှ (တင်လှ) (ကျာ်မြဟ်)
- ဒံက်တာနာဲလှအံင် (လှအောင်) (ကျာ်မြဟ်)
- နာဲဆာန်မျေအ် (ချမ်းမြင့်) (ပံင်)
- နာဲဃောသိုက် (ဇြပ်ဗု)
- နာဲ(မျိုးတင့်လွင်) (ကအ်ကြိက်)
- နာဲဗညာမန် (မင်းအောင်ထူး) (ရေဝ်)
- နာဲမေန်မေန် (နိုင်မင်းမင်း) (မတ်မလီု)
- မိသုမန် (စုမွန်) (မတ်မလီု)
- နာဲမာန်ဂကူ (မုဟ်ဍုင်)
- နာဲရာဇာ (နိုင်စစ်ဦး) (ဖာအင်)
- နာဲ(ရဲမွန်) (မတ်မလီု)
- နာဲMဆာန်မန် (မင်းစိုးခိုင်) (မော်လမြိုင်)
- နာဲကောလွဳ (မတ်မလီု)
ကမ္မတဳဗဟဵု
- ဒံက်တာ(မင်းကိုကိုမောင်) (တကအ်ခၟိုင်)
- နာဲ(မောင်မောင်) (ပံင်)
- မိဟံသာထဝ် (တကအ်ခၟိုင်)
- နာဲဗညာအိန် (နိုင်အောင်မြင့်စိန်) (ဇြပ်ဗု)
- နာဲမေန်လာတ် (မင်းလတ်) (ဇြပ်ဗု)
- နာဲသဳဟ (နိုင်ကြည်စိုး) (ဇြပ်ဗု)
- နာဲဆာန်လောန် (မင်းစန်းလွင်) (ဗိက်)
- နာဲထောန်မေန်ဥူ (ထွန်းမင်းဦး) (ဇြပ်ဗု)
- နာဲ(ရန်နိုင်) (တကအ်ခၟိုင်)
- နာဲဝဏ္ဏဂျဳ (ဝဏ္ဏကြီး) (မုဟ်ဍုင်)
- မိ(တင်ချိုအေး) (ဗဂေါ)
- နာဲဆာန်နန် (နိုင်စိုးမြင့်) (ကျာ်မြဟ်)
- မိ(မေသျှမ်း) (တကအ်ခၟိုင်)
- နာဲဇေယျ (နိုင်စိုးသိုက်) (မတ်မလီု)
- နာဲဉာဏ်တမ
- နာဲ(သက်ထွန်း) (ပံင်)
- နာဲဝဳရိယ (ကျာ်မြဟ်)
- နာဲ(စိန်ထွန်း) (တကအ်ခၟိုင်)
- နာဲ(ကိုကြီး) (တကအ်ခၟိုင်)
- နာဲ(မင်းကျော်သန်း) (တကအ်ခၟိုင်)
- နာဲ(စောလင်းအောင်) (တကအ်ခၟိုင်)
- နာဲအမ်သဝ် (မင်းဌေးနိုင်) (မုဟ်ဍုင်)
- နာဲထာဝရ (မုဟ်ဍုင်) (စုတိ ပ္ဍဲ သေပ်တေမ္ဗာ ၂၅၊ ၂၀၂၄)[၈၂]
- နာဲခေန်ဖေ (ခင်ဖေ) (မုဟ်ဍုင်)
- မိစန္ဒာ (မုဟ်ဍုင်)
- နာဲတၠဆာန် (ဇြပ်ဗု)
- နာဲ(ခင်စိုး) (ရေဝ်)
- မာံသိုက်ဆာန်အံင် (ရေဝ်)
- နာဲ(အောင်သိန်း) (မတ်မလီု)
- မိ(မြစန္ဒာ) (မတ်မလီု)
- နာဲ(ပါလေး) (မတ်မလီု)
- နာဲ(မြင့်ဦး) (ပံင်)
- နာဲအံင်ဇၞး (ပံင်)
- နာဲ(ဗိုလ်ဝင်း) (ပံင်)
- နာဲ(အုံးမောင်) (ပံင်)
- နာဲ(ချစ်ဦး) (ဖာအင်)
- နာဲ(ထွန်းလွင်) (ဖာအင်)
- နာဲ(စိုးသိန်း) (ဗဂေါ)
- မိ(မြင့်မြင့်ဝေ (လ္ဂုင်)
- မိ(အေးဇာဝင်း) (လ္ဂုင်)
- နာဲဗညာဥူ (လ္ဂုင်)
- နာဲဖေတာန် (မင်းဖေသန်း) (လ္ဂုင်)
- နာဲအံင် (ကျာ်မြဟ်)
- နာဲ(ခင်မောင်ဆင့်) (ကျာ်မြဟ်)
- နာဲ(ငွေဝင်း) (ကအ်ကြိက်)
- နာဲ(ညိမ်းဖေ) (ကအ်ကြိက်)
- နာဲဆာန်ဍုင် (လှာဒကှ်)
- နာဲ(ခင်မောင်မြင့်) (ထဝါဲ)
- နာဲ(မင်းနိုင်) (ပလဝ်)
- နာဲ(အောင်မျိုးခိုင် (ဍာ်ဗု)
- နာဲ(ဖေတင်) (ဘုတ်ပြင်း)
- (ဗြဝတဳ)
- (သဓီု)
ကမ္မတဳဗဟဵု အရန်
- နာဲ(ကံထွန်း) (ဖာအင်)
- နာဲ(စိန်မြမောင်) (ဇြပ်ဗု)
- နာဲ(ရန်လင်းအောင်)
- နာဲသူရိယသိုက်ညဳ (ဇြပ်ဗု)
- နာဲ(ကင်းမွန်) (မုဟ်ဍုင်)
- နာဲ(ရဲထွဋ်အောင်) (တကအ်ခၟိုင်)
- နာဲ(ကျော်စိုး) (ဖာအင်)
ကောန်ဗော် မဒးဒုင်ဂစိုတ်
အလံင်အမာတ် မိဝေသဳဖျိုဝ်
သၞာံ ၂၀၂၁ ဂိတုဂျောန် ၈ အခိင်သဝ်တ္ၚဲ မိဝေသဳဖျိုဝ် ဒးဒုင်ပန် ကုရဲဂကောံလွပ်လွဟ်ဗၟာ (ဗွဲကြဴ ဒှ် ဒပ်ပဳဒဳအေပ်) အဃော မဒဳတိတ် နူကွာန်တၟိ မအာ ဍုင်ကျာ်ပိ။ မိဝေသဳဖျိုဝ် ဒးဒုင်ပန်တုဲ ဒေါမ်စှ်ေ လတူကောန်မေန်ဇကု။ နူဒၞာဲဂှ် ဒရေပ်ပလံင်ဏာ ရုင်ဂဥုဲကျာ်ပိ၊ နကုဝပ်ဘဲသေနာတ်ဂှ် အခိင်ဗတံ ၁၉း၂၀ ဂှ် လမျီုဒးတိတ်အာ။[၈၃][၈၄] သဘင်မာဲသၞာံ ၂၀၂၀ ဂှ် နကု မိဝေသဳဖျိုဝ် လုပ်ပြိုင်လဝ် မာဲ သွက် စၠတ်ဓဝ်ကောန်ဂကူ ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ စၟတ် (၄) ပွိုင်ဍုင်လှာဒကှ် နဒဒှ် စၞး ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ရ။[၈၅]
ဥက္ကဋ္ဌ ပွိုင်ဍုင်ပံင် နာဲဘထံက်
သၞာံ ၂၀၂၄ ဂိတုဨပြဳ ၁၃ (တ္ၚဲတၠုင်အတး) အခိင်ဂယး ၆ နာဍဳ အဃော နာဲဗထံက် (နိုင်ဘထောက်) မမင်ဒၟံင် ဗဒါဲဇိုင်တၞိန်သ္ၚိဇကု ပ္ဍဲကွာန်ခလံက်သပြု သွက်ဂွံ လံင်ပိဏ္ဍပါတ်ဂှ် ဒးဒုင်ပန် ကုညးလွပ်လွဟ်တအ်တုဲ ဒးချိုတ်အာ ပ္ဍဲဒၞာဲဂှ်ရ။ အတိုင်ဂကောံသ္ၚိကၟိန် နာဲဗထံက် မလဴထ္ၜးမ္ဂး ညးလွပ်လွဟ်ပန်တၠ မဍိုက်ကၠုင်ကွဳလိုန်ဓါတ်၊ ဗိုက်လဝ်ဂၠိက်မန် ဟီုအရေဝ်ဗၟာ၊ ပန်ဂစိုတ် နာဲဗထံက်တုဲ ဒဳအာ အတိုင်ဂၠံင်ဇၞော်လ္ဂုင်-မတ်မလီု လပါ်မအာသဓီုတေအ်ရ။ နာဲဗထံက်ဂှ် ဒှ် ဥက္ကဋ္ဌ ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ပွိုင်ဍုင်ပံင်၊ အခိင်မဒးစုတိဂှ် က္လိဂွံ အာယုက် ၇၈ သၞာံ။[၈၆]
စၟတ်သမ္တီ ဗော် နကု ဗော်တွဵုရး
ပ္ဍဲဇာန္နဝါရဳ ၂၆၊ ၂၀၂၃ ဂှ် ကမ္မရှေန်မာဲ သဟရးဗၟာ ချူပ္တိတ် သၞောဝ်စၟတ်သမ္တီဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်၊ မပါ်လဝ် ဂကူ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ၜါဂကူ၊ ဗော်ပရေင်ကွာန် မစန်ဒက် အလုံမွဲသဟရး၊ ကု ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် မစန်ဒက် ပ္ဍဲတွဵုရး ဟွံသေင်မ္ဂး ပ္ဍဲရးဇၞော်မွဲမွဲ။ သွက်ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် မစန်ဒက် အလုံကၟိန်ဍုင်မ္ဂး နူတ္ၚဲ မကလိဂွံ စၟတ်သမ္တီတုဲ အပ္ဍဲပွိုင် ၉၀ တ္ၚဲဂှ် အောန်အိုတ် ကောန်ဗော် ဒးပေင် မွဲကိုဋ်၊ သြန်ဂအုံဗော် ဒးနွံ မွဲလ္ၚီကိုဋ်၊ တုဲပၠန် ရုင်ဗော် ဒးပံက် ပွိုင်ဍုင်ဂမၠိုင် သီုဖအိုတ် ပ္ဍဲသဟရးဂှ် ကဝက် ဒးပံက်မာန်။ တုဲပၠန် ကာလစိုပ်အခိင် သဘင်မာဲမ္ဂး နကုဗော်ဂှ် ကဝက်ဒၞာဲပြင်ပြင် ဒးဒုင် လုပ်ပြိုင်။
သွက်ဗော်မစန်ဒက် အပ္ဍဲတွဵုရး/ရးဇၞော်မွဲမ္ဂး နူစ မကလိဂွံ အခေါင်တုဲ အပ္ဍဲ ၉၀ တ္ၚဲဂှ် ကောန်ဗော် အောန်အိုတ် မွဲလ္ၚီ၊ သြန်ဗော် ၁၀၀ကိုဋ်၊ ရုင် ၅ ပွိုင်ဍုင် ဒးနွံ၊ အခိင်သဘင်မာဲမ္ဂး အောန်အိုတ် မွဲဒၞာဲ ဒးဒုင်ရုဲ။ နူစ စၟတ်တ္ၚဲ သၞောဝ်ဂှ် မပဒတန်တုဲ အပ္ဍဲ ၆၀ တ္ၚဲဂှ် ဗော်ဂှ် ဒးပ္တိုန်စၟတ်သမ္တီ။[၈၇]
နကု ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၁၊ ၂၀၂၃ ဂှ် ကောံဓရီု ကမ္မတဳဗဟဵု ပ္ဍဲရုင်ဌာန်ဂအုပ်ဗော် ဍုင်မတ်မလီုတုဲ နကု ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ဒက်ပ္တန်အာ ဗော်ကဆံင်တွဵုရး (မန်)[၈၈] တုဲ ဂိတုမာတ် ၁၅၊ ၂၀၂၃ ဂှ် ပ္တိုန်လိက်ဂရင်ဗတီ ကု ကမ္မရှေန်မာဲကၟိန်ဍုင်ရ။[၈၉] သွက် တွဵုရးဍုင်ကရေင်ဂှ် ညးတာလျိုင် တွဵုရးဍုင်ကရေင်တအ် ချပ်ဂၞန်ရေင်သကအ်တုဲ ဆက်ရေင်တၠုင်အာရ။[၈၈]
နကု ဒေသ တွဵုရးကရေင် ကု ရးတၞင်သဳဂှ် ၜိုန်ရ မိက်ဂွံ ဆက်ပ္တိုန်စရင် နကု ယၟု ဗော်ညဳသၟဟ်မန် (တွဵုရးဍုင်ကရေင်)၊ ဗော်ညဳသၟဟ်မန် (ရးတၞင်သဳ) ကီုလေဝ်၊ ကာလ ညးတွဵုရးဍုင်ကရေင်တအ် ပ္တိုန်စၟတ်သမ္တီ ဗော်ဂှ် နကု ကမ္မရှေန်မာဲ ဟွံကဵု အခေါင်တုဲ သွက်တွဵုရးဍုင်ကရေင်ဂှ် ဒးသၠာဲထောအ် နကု ယၟု ဗော်တောတက်မန်။ နကု ဂၠံင်တရဴ မူဝါဒ ပရေင်ဒတူလိုင်တအ်ဂှ် အတိုင် ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ရ[၉၀]
သၞာံ ၂၀၂၄ ဂိတုသေတ္တေမ္ဗာ ၉ ဂှ် နူ ကမ္မရှေန်မာဲ စၟတ်သမ္တီကဵု ဗော်ညဳသၟဟ်မန် နဒဒှ် ဗော်ပရေင်ဍုင်မွဲရ။[၉၁]
နိဿဲ
- ↑ Reid, Robert (2005). Myanmar (Burma). Lonely Planet, 35. ISBN 978-1-74059-695-4။
- ↑ ၂.၀ ၂.၁ Guyot, James F (1991). "Myanmar in 1990: The unconsummated election". Asian Survey 31 (2): 205–211. University of California Press. doi:.
- ↑ Ling, Bettina (1999). Aung San Suu Kyi: standing up for democracy in Burma. Feminist Press, 63 62. ISBN 978-1-55861-196-2။
- ↑ Perry, Peter John (2007). Myanmar (Burma) since 1962: the failure of development. Ashgate Publishing, Ltd, 43. ISBN 978-0-7546-4534-4။
- ↑ ၅.၀ ၅.၁ Eur (2002). Far East and Australasia 2003. Routledge, 863. ISBN 978-1-85743-133-9။
- ↑ To stand and be counted: the suppression of Burma's members of Parliament (Bangkok: All Burma Students' Democratic Front, Documentation and Research Centre, 1998)
- ↑ Gravers, Mikael (1999). Nationalism as political paranoia in Burma: an essay on the historical practice of power, 2, Taylor & Francis, 69. ISBN 978-0-7007-0981-6။
- ↑ Parry၊ Richard Lloyd။ "Burma publishes new election laws"၊ The Times၊ 9 March 2010။ 8 August 2020 တင်နိဿဲဏအ် စၟဳစၟတ်တုဲ။ Archived from the original on 29 April 2011။
- ↑ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ အခန်း ၄ ပုဒ်မ ၇၄၊ ၁၀၉၊ ၁၄၁
- ↑ ၁၀.၀ ၁၀.၁ လိက်လလောင်တြး တရဴစွံစိုတ် ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳ အလုံရးမန် (ဗဟဵု) (၂/၂၀၁၁)၊ စၟတ်တ္ၚဲ။ ။ ၁၃၇၃ သၞာံ၊ ဂိတုမြေက္ကသဵု (၂) မံက် ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန် (ဗဟဵု)
- ↑ "Myanmar junta sets election date of November 7"၊ CNN၊ 13 August 2010။ 25 February 2019 တင်နိဿဲဏအ် စၟဳစၟတ်တုဲ။
- ↑ "Suu Kyi's NLD party to boycott Burma election"၊ BBC News၊ 29 March 2010။
- ↑ National League for Democracy disbanded in Myanmar. Haiti News (4 May 2010). Archived from the original on 27 April 2011။ Retrieved on 11 November 2010။
- ↑ "Burma frees dozens of political prisoners"၊ 12 October 2011။ 19 November 2011 တင်နိဿဲဏအ် စၟဳစၟတ်တုဲ။ Archived from the original on 18 November 2011။
- ↑ "Burma law to allow labour unions and strikes"၊ 14 October 2011။ 19 November 2011 တင်နိဿဲဏအ် စၟဳစၟတ်တုဲ။ Archived from the original on 18 November 2011။
- ↑ "Suu Kyi's NLD democracy party to rejoin Burma politics"၊ 18 November 2011။ 19 November 2011 တင်နိဿဲဏအ် စၟဳစၟတ်တုဲ။ Archived from the original on 19 November 2011။
- ↑ Whitlock၊ Craig။ "U.S. sees Burma reforms as strategic opening to support democracy"၊ 19 November 2011။ 19 November 2011 တင်နိဿဲဏအ် စၟဳစၟတ်တုဲ။ Archived from the original on 28 July 2013။
- ↑ "'Hopeful' Hillary Clinton starts Burma visit"၊ BBC News၊ 30 November 2011။ 1 December 2011 တင်နိဿဲဏအ် စၟဳစၟတ်တုဲ။ Archived from the original on 30 November 2011။
- ↑ "EU hails Myanmar moves, reviewing policy"၊ Reuters၊ 18 November 2011။ 19 November 2011 တင်နိဿဲဏအ် စၟဳစၟတ်တုဲ။ Archived from the original on 18 November 2011။
- ↑ Shan Nationalities League for Democracy. Archived from the original on 17 November 2015။ Retrieved on 10 August 2015။
- ↑ ဗော်ဒီမဵုကရေဇြဳအလုံဒေသရးမန်၊ အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်၊ နေရာ၊ >MDP ဗဟိုရုံ၊ ၂၆/၂၇-၁၁-၂၀၁၁
- ↑ ၂၂.၀ ၂၂.၁ ၂၂.၂ တၠဂုဏ်အစာသဳဟ (တၠဂုဏ်ချေတ်) လဴထ္ၜး ကုနာဲဗဳထဝ်မန်ဇြာ ညးမချူလိက်ဝင်ဝွံ ပ္ဍဲ ၁၂၊ ၀၈၊ ၂၀၂၀
- ↑ ၂၃.၀ ၂၃.၁ ၂၃.၂ ၂၃.၃ ၂၃.၄ နာဲအံက်သာ ညးမပါဒၟံင် ပ္ဍဲကဵု ဂကောံပညဳပညပ် နူကဵု ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳ အလုံဒေသရးမန် မွဲတၠ လဴထ္ၜး ကုနာဲဗဳထဝ်မန်ဇြာ။
- ↑ တင်တုပ်စိုတ် စၟတ်တ္ၚဲ ၂၂၊ ၄၊ ၂၀၁၂၊ ဌာန ဘာကျာ်ဒေါဝ်သာသနာ ၂၅၀၀၊ ဍုင်မတ်မလီု
- ↑ လိက်ကဵုဗစိုပ် ဗော်မန်ၜါ နူကဵု ဂကောံခမဳသင်ပွိုင်ဍုင်နာနာ၊ ၁၃၇၅ သၞာံ၊ ဂိတုဘတ် ၁၃ မံက်၊ တ္ၚဲအၚာ (၁၇?၊ ၀၉၊ ၂၀၁၃၊ နာဲပုပ္ဖဟံသာ၊ ညးအုပ်ကာ ဂကောံပညဳပညပ်အလုံဂကူမန်။
- ↑ မွန်အမျိုးသားပါတီ. ၇ ရက်သတင်းဂျာနယ် (၂၉ ဩဂုတ် ၂၀၁၅). Archived from the original on 2016-03-04။ Retrieved on ၂၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၅။
- ↑ မြန္အမ်ိဳးသားပါတီ၀င္မ်ား အားလံုးသိသာရန္. Open Publishing (2014-05-01).
- ↑ သုတ၊ မာံ။ "ဗော်မန်ၜါ ပံင်မာန်ဟာ"၊ Mon News Agency၊ 2012-05-30။
- ↑ မွန်ဒေသလုံးဆိုင်ရာ ဒီမိုကရေစီပါတီနှင့် မွန်အမျိုးသားပါတီတို့ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ပူးတွဲကြေညာချက်တစ်စောင်ကို ဇန်နဝါ ရီ ၃ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။. Open Publishing (4 January 2018).
- ↑ ၃၀.၀ ၃၀.၁ မွန်လွှတ်တော် ဒုတိယ ဥက္ကဌ မိခင်ပါတီကနေ နှုတ်ထွက်. Open Publishing (24-July-2017). Archived from the original on 2017-07-25။ Retrieved on 2020-08-09။
- ↑ မွန်ဒေသလုံးဆိုင်ရာ ဒီမိုကရေစီပါတီ အနိုင်ရကိုယ်စားလှယ် ဒေါက်တာ အောင်နိုင်ဦးနှင့် တွေံဆုံခြင်း. Open Publishing (12 Nov 2015).
- ↑ ၃၂.၀ ၃၂.၁ လိက်ဂရင်ပ္တီ ဆဝ်မ္ၚုဟ် ကုတၠဳပိုန်သင် ကေုာံ ညးဍုင်ကွာန်ဂကူမန်ဂမၠိုင်၊ ဒြဟတ်ရာမည၊ သက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၃၇၉ သၞာံ၊ ဂိတုဘတ် ၁ မံက် ၂၂/၈/၂၀၁၇။
- ↑ အသိၚ်ဗော်ပြးတုဲ ဒးပညဳစနူ ယာတ်ဓမိၚ်ဍိုပ် ကြဴတဲ ဗော်သ္ပစၞးဂကူ- ‘ဗော်ညဳသၟဟ်မန်’. Open Publishing (29 Aug 2020).
- ↑ ကြေညာချက်အမှတ် (၂၃/၂၀၁၆). Union Election Commission.
- ↑ ၃၅.၀ ၃၅.၁ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ (၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ ဨပြီလ ၁ ရက်နေံ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ). Union Election Commission.
- ↑ လာမည့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ႏိုင္ေရးအတြက္ မြန္ေဒသလံုးဆုိင္ရာ ဒီမိုကေရစီပါတီမွ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအား ၀န္းရံသြားမည္ဟု Mon Youth Forum (MYF) ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္. DIPD.[permanent dead link]
- ↑ Mon News Agency April 27, 2017 http://burmese.monnews.org/2017/04/27/ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတ-4/
- ↑ TimeAyeyar by Ar Ti http://www.timeayeyar.com/2017/03/blog-post_797.html
- ↑ Hinthar Media March 27, 2017 by ရွှေရိုး https://www.hintharmedia.com/ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံ/ Archived ၂၀၂၁-၀၆-၁၃ at the Wayback Machine
- ↑ ပိုန်၊ မာံ။ "အတိုင်ဂၠံင်တရဴလးဖျေံလဝ်ဂှ် ဂကောံပ္ညဳပ္ညပ်ဒက်ပ္တန်ဓဝ်ညဳသာ ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂကူမန် ဆက်ဓမံက်အာရုပ်ရဴရောင်"၊ လိက်ပရိုင်သၞံင်တိုင်၊ 2017-04-03။
- ↑ ပရေင်ကောံဓရီုကမ္မတဳဗဟဵု ဗော်ဍုင်မန်တၟိ. Open Publishing (9 May 2017). Archived from the original on 2020-01-16။ Retrieved on 2020-08-09။
- ↑ ၄၂.၀ ၄၂.၁ ပိုန်၊ မာံ။ "ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒေံါထောံ နူကဵုဂကောံပ္ညဳပ္ညပ်ဗော်ၜါဂှ်ဣယျ"၊ လိက်ပရိုင်သၞံင်တိုင်၊ 2016-10-14။
- ↑ သၟန်၊ သၟဟ်။ "ပ္ဍဲကဵုကၠောန်ပရေၚ်ညဳသာဂကူမန်ဂှ် ဂကောံသၚ်တံ ပါလုပ်အာပၠန်ရောၚ်"၊ Mon News Agency၊ 2016-09-11။
- ↑ လိက်ဒုင်စဳရေင် ဂရင်ပ္တီ ဂကောံပညဳပညပ်ဒက်ပတန်ဓဝ်ညဳသာ ဗော်ရေင်ဍုင်ကွာန်ဂကူမန် ကဵု ဗစိုပ်မှာဇန်ညးဍုင်ကွာန် လၟေင် (၁). Open Publishing (10 December 2016).
- ↑ ပိုန်၊ မာံ။ "အကာဲအရာပ္ညဳပ္ညပ်ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂကူမန်တအ်ဂှ် ပြဟ်ဟ်ဏအ် မုဟီုဟွံမာန်ဏီ"၊ လိက်ပရိုင်သၞံင်တိုင်၊ 2016-10-14။
- ↑ လိက်လလောင်တြး လစွံစိုတ် လတူကိစ္စ "နာဲအံက်သာ" ဒးဒုင်နုက်ပတိတ် နူဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳ အလုံဒေသရးမန် AMDP လၟေင် ၅/၁၇၊ စၟတ်တ္ၚဲ ၂၆၊ ၃၊ ၂၀၁၇၊ ဇာနှိက်သင်သၟတ်မန်
- ↑ Interview နာဲအံက္သာ မုဟိုတ္ဒးဒုင္ပတိတ္ႏုက္တိတ္ ႏူေဗာ္ေရာ? ။ Mar-26-2017. Open Publishing (26-March-2017).
- ↑ လလောင်တြး နုက်တိတ် နူ ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန်၊ စၟတ်တ္ၚဲ ၁/၄/၂၀၁၇၊ ဂကောံဗော်AMDP ကွာန်တံင်ပရင်
- ↑ မွန်လွှတ်တော် ဒုတိယ ဥက္ကဌ မိခင်ပါတီကနေ နှုတ်ထွက်. Open Publishing (27-July-2017).
- ↑ နာဲမန်ရာဇာ၊ နာဲဖေသန်း ပါတီမှ ထုတ်ပယ်ကြောင်း အကြောင်းကြားခြင်း. ဗော်ကောန်ဂကူမန် (2016-12-19).
- ↑ [https://www.facebook.com/photo.php?fbid=368511860164253&set=pb.100010163255998.-2207520000..&type=3 https://www.facebook.com/photo.php?fbid=368511470164292&set=pb.100010163255998.-2207520000..&type=3 နာဲမန်ရာဇာ၊ နာဲဖေသန်း ပါတီမှ ထုတ်ပယ်ကြောင်း အကြောင်းကြားခြင်း]. လိက်နာဲမန်ရာဇာ (2016-12-14).
- ↑ နာဲမန်ရာဇာ၊ နာဲဖေသန်း ပါတီမှ ထုတ်ပယ်ကြောင်း အကြောင်းကြားခြင်း. လိက်နာဲမန်ရာဇာ (2016-12-14).
- ↑ အတိုင္ေကာံဓ႐ုီေကင္ကာ ၁၃-၇-၂၀၁၇ မင္အာစိုပ္ ၁၈-၇-၂၀၁၇ တုုဲ ဂေကာံေကင္ကာ နာဲေစာန္တၼးဂွ္ ကုိဝ္ေဒံါဇူေထာံ ႏူတာလ်ိဳင္ေကင္ကာ အတိုင္လိက္လေလာင္ၾတးရ။. Open Publishing (2017-07-19).
- ↑ ဗော်ကောန်ဂကူမန် စောဲလဝ်အမှု ကောန်ဗော်တြေံ ၃ တၠဂှ် ရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ် ကဵုတၚ်ဒုၚ်လျိုၚ်. Open Publishing (4 June 2018).
- ↑ မုက်လိက်ဝှုက်ၜောက် တၠဂုန်ချေတ် (Talagoon Chit). Open Publishing (16 December 2017).
- ↑ မုက်လိက်ဝှုက်ၜောက် တၠဂုန်ချေတ်. Open Publishing (03 January 2018).
- ↑ မုက်လိက်ဝှုက်ၜောက် တၠဂုန်ချေတ်. Open Publishing (09 January 2018).
- ↑ မွန်ဒေသလုံးဆိုင်ရာဒီမိုကရေစီပါတီ၏ သဘောထားထုတ်ပြန်ချက်၊ ၂၀၁၈ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၇ ရက်။. Open Publishing (07 January 2018).
- ↑ လိက်လလောင်တြး ကောံဓရီုဇၞော် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်၊ လွဳမာန်သာသၞာ ၂၅၀၀၊ ဍုင်မတ်မလီု၊ တွဵုရးဍုင်မန်. Open Publishing (14 January 2018).
- ↑ လိက်လလောင်တြး ကောံဓရီုဇၞော် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် (အလန်ဒုတိယ). Open Publishing (16 May 2018).
- ↑ လိက်လလောင်တြး လစွံစိုတ် ဂကောံကဵုကသပ် ဗော်သ္ပစၞးဂကူမန် (၂၇)တၠ စပ်ကဵု ပံင်ကောံဒက်ပ္တန် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်၊ ၂၀၁၈၊ ဂိတုသေတ္တေမ္ဗာ ၁၈. Open Publishing (19 September 2018).
- ↑ မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ ပေါ်ပေါက်လာပုံအကျဉ်း - ဆရာနိုင်ကျန်ရစ်. Open Publishing (29 August 2020).
- ↑ ကောံဓရီုအဆံၚ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ဗော်မန်ၜါဗော် အလန်ပထမဂှ် ဖျေံလဝ်မူပံၚ်ကောံ ၅ တၚ်. Open Publishing (19 June 2018).
- ↑ မွန်နိုင်ငံရေး ပါတီ နှစ်ခု ပေါင်းစည်း. Open Publishing (23 July 2018).[permanent dead link]
- ↑ မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ တည်ထောင်ဖွဲ့စည်းခွင့်ရ. Open Publishing (18 May 2019).[permanent dead link]
- ↑ မွန်ဒေသလုံးဆိုင်ရာဒီမိုကရေစဳပါတီ နှင့် မွန်အမျိုးသားပါတီတို့ ပူးပေါင်း၍ ပါတီတစ်ခုတည်းအဖြစ် တည်ထောင်ဖွဲ့စည်းခွင့်ပြုကြောင်း အကြောင်းကြားခြင်း မေလ ၁၇၊ ၂၀၁၉. Open Publishing (17 May 2019).
- ↑ အံင်, တဝ်ပၞး (၂၀၂၀). လိက်စၟတ်သမ္တီ အကာဲအရာ ရုဲစှ်အလံင်အမာတ် ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင်။
- ↑ မွန်တွင် မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီက ၁၁ နေရာအနိုင်ရ၊ ကျန် ၃၄ နေရာကို NLD နိုင်. Open Publishing (09 November 2020). Retrieved on 16 February 2021။[permanent dead link]
- ↑ Bee Htaw Monzel:[<iframe src="https://www.facebook.com/plugins/video.php?height=314&href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fbee.monzel%2Fvideos%2F10158898498880040%2F&show_text=true&width=560" width="560" height="429" style="border:none;overflow:hidden" scrolling="no" frameborder="0" allowfullscreen="true" allow="autoplay; clipboard-write; encrypted-media; picture-in-picture; web-share" allowFullScreen="true"></iframe> Analysis of Burmese 2020 Election based on data from Union Electoral Commission (UEC).] (5 January 2021).
- ↑ စံ၊ စိုင်းထွန်း။ "သံဖြူဇရပ် မဲရလဒ်စာရွက်စာတမ်းများ UEC ထုတ်မပေးသဖြင့် MUP ကိုယ်စားလှယ်များက နိုင်ငံတော်သမ္မတထံ တင်ပြသွားမည်"၊ BNI Multimedia Group၊ 14 December 2020။ "“အချက်အလက် အချို့ရှိတယ် အဲတာတွေကို ခိုင်မာအောင်လုပ်ဖို့အတွက် စာရွက်စာတမ်းတောင်းတယ်။ သူတို့က မခိုင်မာရင်မတောင်းနဲ့ ဆိုတော့ ခိုင်မာနေမှတော့ ဘာလို့တောင်းတော့မှာလဲ။ ဟိုဘက်က တပ်ဘက်က တောင်းတာတော ဘာတွေ မသိဘူး။ ဒီတစ်ကြိမ်စဉ်စားထားတာ တိုင်ပင်ပြောဆိုထားကြတာက ရှိတဲ့အချက်တွေကြောင့် သံသယဖြစ်တယ်။ ဘယ်လိုဆက်လက်အရေးယူမလဲဆိုတာ သမ္မတရုံးကို စာတင်တာမျိုး ထုတ်ပြန်စာ ထုတ်တာမျိုး လုပ်သွားမယ်” ဟု MUP ပါတီမှ သံဖြူဇရပ်မြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်(၁) ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သူ ဦးထွန်းမြင့်ကျော်က ဆိုသည်။"
- ↑ "တပ်မတော်သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့က မီဒီယာများအားတွေ့ဆုံ၍ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲပြုလုပ်"၊ Tatmadaw Information Team၊ 26 January 2021။ "ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီးနောက် ပြန်လည်ဆန်းစစ်ရာတွင် တရားမျှတမှုမရှိသည့်အခြေအနေများ၊ မရိုးသားမှုများကို တွေ့ရှိရသဖြင့် ဝေဖန်ထောက်ပြမှုများကို လုပ်ဆောင်နေရခြင်းဖြစ် ကြောင်း၊ ဥပဒေကို မိမိလိုရာဆွဲ၍ လုပ်ဆောင်ခြင်းများတွင် မသင့်လျှော်ကြောင်း၊ ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည့် အမှားအယွင်းများကို ထောက်ပြရခြင်းမှာ မိမိတို့နိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲ၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို များစွာထိခိုက်စေနိုင်မည်ဖြစ်သည့်အတွက် ဝေဖန်ထောက်ပြနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း” ဖြင့် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ တပ်မတော်အနေဖြင့် နိုင်ငံအတွင်းရှိ မြို့နယ် ၃၁၄ မြို့နယ်အား စာရင်းဇယားအရ စနစ်တကျစိစစ်ပြီး ထပ်နေသည့်မဲစာရင်းများ၊ မသမာမှုပြုနိုင်သည့် မဲစာရင်းများကို ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၃ ရက်နေ့မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၆ ရက်အထိ အကြိမ် ၂၀ ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း၊ မြို့နယ်တစ်ခုချင်းအတွင်း မဲမသမာမှု ဖြစ်နိုင်သည့်စာရင်းများ ဖြစ်ပြီး မဲမသမာမှုပြုနိုင်သည့်စာရင်း စုစုပေါင်း ၇၆၂၃၇၂၅ ဦးရှိသည်ကို တွေ့ရှိရပါကြောင်း၊ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်တစ်ခုချင်း အတွင်းရှိသည့် မြို့နယ်တစ်ခုနှင့် တစ်ခုအကြား ထပ်နေသည့်မဲစာရင်းများကိုလည်း ၂၅ ရက်နေ့တွင် အပြီးသတ် ထုတ်ပြန်ပေးခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ၁၀၇၀၁၀၀ ဦးဖြစ်ကာ မဲသမာမှု ပြုနိုင်သည့်စာရင်း ၈ သန်း ကျော်ဖြစ်ပါကြောင်း။"[permanent dead link]
- ↑ "ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး ဥပဒေကဲ့သို့ အာဏာတည်သောအမိန့် အမိန့်အမှတ်(၁/၂၀၂၁) ၁၃၈၂ ခုနှစ်၊ ပြာသိုလပြည့်ကျော် ၅ ရက် (၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်)"၊ Tatmadaw Information Team၊ 1 February 2021။ 16 February 2021 တင်နိဿဲဏအ် စၟဳစၟတ်တုဲ။ Archived from the original on 9 April 2023။
- ↑ "The Republic of the Union of Myanmar The Office of the President Order Number (1/2021) February 1, 2021The Republic of the Union of Myanmar The Office of the President Order Number (1/2021) February 1, 2021"၊ Tatmadaw Information Team၊ 1 February 2021။
- ↑ Myanmar military stages coup, declares state of emergency for a year (in en) (1 February 2021).
- ↑ အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီမှာ ပါဝင်ဖို့ စစ်အစိုးရကမ်းလှမ်းချက် မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ လက်ခံ (in Burmese) (6 February 2021). “"ကျွန်တော်တို့ သမိုင်းအတွေ့အကြုံအရ ကျွန်တော်တို့ ပြီးခဲ့တဲ့ သမိုင်းမှာ အပြန်အလှန် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်တဲ့ လမ်းကြောင်းမှာ သွေးမြေကျခဲ့တယ်။ ပြည်သူတွေ ဒုက္ခရောက်ခဲ့တယ်။ အဲဒီတော့ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်တဲ့ လမ်းကြောင်းက ကျွန်တော်တို့က အဲဒီနည်းနဲ့ နိုင်ငံရေးပြသနာကို အဖြေရှာလို့ မရဘူး။ အဲ့ဒီလိုထိပ်တိုက် အဖြေရှာလို့ မရတဲ့အတွက် နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းနဲ့ ဖြေရှင်းဖို့လိုတယ်လို့ အဲဒီလို သုံးသပ် စဉ်းစားတယ်" "နောက်တစ်ခု ကျွန်တော်တို့ ရည်မှန်းထားတဲ့ ပါတီရဲ့ နိုင်ငံရေးမူဝါဒ၊ မျှော်မှန်းထားတဲ့ ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုကို နိုင်ငံရေးစားပွဲဝိုင်းမှာ နိုင်ငံရေးနည်းနဲ့ ဆွေးနွေးအဖြေရှာဖို့လိုအပ်တယ်။ နောက်ပြီး ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအောက်မှာ ပေးထားချက်တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို ခံစားနိုင်ဖို့က ထိပ်တိုက်သွေးယိုတဲ့ လမ်းကြောင်းကို မသွားဘဲနဲ့ ဆွေနွေးညှိနှိုင်းတဲ့ အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းပြီး အဖြေရှာတဲ့ လမ်းကြောင်းကို ရှာတဲ့အတွက် အဲဒီ နိုင်ငံတော် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီကို ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် စေလွှတ်ဖို့ ပါတီရဲ့ ဗဟိုကော်မတီဝင်တွေ အားလုံးက သဘောတူခဲ့တယ်" … လို့ နိုင်လယိတမက ပြောပါတယ်။”
- ↑ မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ ဗဟိုကော်မတီ အရေးပေါ်အစည်းအဝေး ပြုလုပ်မည်၊ အာဏာသိမ်း စစ်အစိုးရ၏ ကောင်စီဝင် ကမ်းလှမ်းချက် လက်ခံ မခံ ပြန်လည်ဆွေးနွေးမည်ဟု ဆို (in Burmese) (9 February 2021).
- ↑ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီမှာ ပါဝင်/မဝင် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမည့် မွန်ပါတီ အစည်းအဝေး ရက်ရွှေ့ (in Burmese) (13 February 2021). Archived from the original on 23 March 2023။ Retrieved on 16 February 2021။
- ↑ စစ်အစိုးရကမ်းလှမ်းချက် မွန်ပါတီလက်ခံမှု ပါတီတွင်း ကန့်ကွက်ခဲ့သူ CEC ၁၀ ဦး ရှိခဲ့ဟု ဆို၊ ကန့်ကွက်သူ မရှိဆိုသည်မှာ မမှန်ကြောင်း ပြော (in Burmese) (15 February 2021). Archived from the original on 22 February 2021။ Retrieved on 16 February 2021။ “ဒေါက်တာမင်းစိုးလင်း – အစည်းအဝေးတက်ရောက်သူ ၃၈ ယောက်မှာ ကန့်ကွက်သူ ၁၀ ယောက်၊ ထောက်ခံသူ ၂၆ ယောက်၊ ကြားနေ ၂ ယောက် ရှိခဲ့ပါတယ်။ ကန့်ကွက်သူ မရှိဆိုတာကိုတော့ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ လက်မခံပါဘူး။”
- ↑ မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ အတွင်းရေးမှူး (၃) နိုင်စိုးမြင့်နှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း (in Burmese) (15 February 2021). Archived from the original on 7 April 2023။ Retrieved on 16 February 2021။
- ↑ နစကကောင်စီတွင်ဆက်လက်ပါဝင်သွားရန် MUP ဗဟိုကော်မတီဝင် ၃ ပုံ ၂ ပုံကျော် ထောက်ခံအတည်ပြု (in Burmese) (16 March 2021). “အစည်းအဝေးတက်ရောက်သူ ဗဟိုကော်မတီဝင် ၉၀ ဦးအနက် ပျက်ကွက်သူ ၄ ဦး၊ ကန့်ကွက်မဲ ၂၆ မဲနှင့် ထောက်ခံမဲ ၆၀ တို့ဖြင့် ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်၏ ယခင်ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဆက်လက်အတည်ပြုခဲ့သည်။”
- ↑ မွန်တမျိုးသားလုံးနှင့် ဒေသခံပြည်သူတို့၏ အကျိုးစီးပွားကို ရှေ့ရှုပြီး လူထုသွေးထွက်သံယို မဖြစ်စေသည့်နည်းလမ်းကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်ဟု MUP ဆို. Open (21 March 2022).
- ↑ Phyu, Daw (26 September 2024). " အသုဘရှုနှင့် ရက်လည်ဆွမ်းကျွေးတရားတော်နာဖိတ်ကြားလွှာ. Open.
- ↑ "ဘုရားသုံးဆူမြို့ အနီးတွင် MUP အမတ်လောင်း မိဝေသီဖြိုး သေနတ်ပစ်ခံရမှုကြောင့် သေဆုံး"၊ MNA၊ 9 June 2021။
- ↑ "ဘုရားသုံးဆူမြို့အနီး အမတ်လောင်း လုပ်ကြံခံရမှု စုံစမ်းနေကြောင်း မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ ပြောဆို"၊ Myanmar Peace Monitor၊ 14 June 2021။
- ↑ " မိဝေသီဖြိုး အမျိုးသားလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် မဲဆန္ဒနယ် အမှတ် (၄) ၊ ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့နယ် မိဝေသီဖြိုး အမျိုးသားလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် မဲဆန္ဒနယ် အမှတ် (၄) ၊ ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့နယ်. Open.
- ↑ ပေါင်မြို့နယ် မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ဘထောက် သေနတ်ဖြင့် ပစ်သတ်ခံရ. Open (13 April 2024). “နိုင်ဘထောက်မှာ ယနေ့ နံနက် ၆ နာရီခွဲခန့်က ၎င်းနေထိုင်ရာ ပေါင်မြို့နယ် သဗြုချောင်ကျေးရွာရှိ နေအိမ်တွင်ရှိနေစဉ် မော်တော်ဆိုင်ကယ်နှစ်စီးဖြင့် လူငယ် လေးဦးရောက်ရှိလာပြီး သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့ရာ နိုင်ဘထောက်တွင် ဝမ်းဗိုက် နှင့် ချိုင်းတို့၌ သေနတ်ဒဏ်ရာများရရှိခဲ့ပြီး သေဆုံးခဲ့ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောကြားသည်။ ၎င်းကဆက်လက်ပြီး “နိုင်ဘထောက်က ဆွမ်းလောင်းဖို့ နေအိမ်ရဲ့ လှေကားအနားမှာ ရှိနေတဲ့အချိန်မှာ သေနတ်သမားတွေရောက်လာပြီး ပစ္စတိုသေနတ်တွေနဲ့ပစ်သွားတာလို့ သိရတယ်။ နိုင်ဘထောက်က အခင်းဖြစ်တဲ့နေရာမှာဘဲ သေဆုံးခဲ့ရပါတယ်” ဟု ပြောကြားသည်။ သေနတ်သမားများမှာ မွန်လုံချည် နှင့် အကျႌအမဲရောင်များဝတ်ဆင်ထားကြပြီး ဗမာအသံဖြင့် စကားပြောဆိုသွားသည်ဟု နိုင်ဘထောက်၏ မိသားစုဝင်တစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်များအရ သိရသည်။ နိုင်ဘထောက် အား သေနတ်နှင့် ပစ်ခတ်သွားကြသည့် သေနတ်သမားများမှာ ရန်ကုန် - မော်လမြိုင်ကားလမ်းမအတိုင်း သထုံမြို့ဘက်သို့ မောင်းနှင်ထွက်ပြေးသွားကြကြောင်း ဒေသခံပြည်သူများထံမှ သိရသည်။”
- ↑ နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ်ပုံတင်ခြင်း ဥပဒေ. Union Election Commission (26 January 2023). Retrieved on 26 January 2023။
- ↑ ၈၈.၀ ၈၈.၁ မာန်, ဝဏ္ဏ (18 February 2023). " သၟာန်ဇာန်လဝ် ဗော်ညဳသၟဟ်မန် နာဲတာန်ယှိုဲ. Open.
- ↑ Khit, Ye Pyae (March 16, 2023). PPP, Mon Unity party, Rakhine State National United party applied party registrations. Open. “People’s Pioneer Party (PPP), Mon Unity Party and Rakhine State National United Party submitted applications for renewing the party registrations at the Union Election Commission (UEC) on March 15 as per Section 25 of the #Political_Parties_Registration_Law. (...) Currently, there are 6 parties that have applied under Section 3 of the Political Parties Registration Law, and 20 parties that have applied under Section 25 of the Political Parties Registration Law; altogether 26 parties in total, as the UEC has announced. Amongst, six parties will organize nationwide and 20 of them will organize within a region or state. And the Union Election Commission is continuing to verify the establishment and registration of those parties.”
- ↑ " "သမာန်သွဟ် နာဲထောန်လောန်". Independent Mon News Agency (Interview). Interviewed by ဌာန်ပရိုင်ဗၠးၜးမန်. Burma: Independent Mon News Agency. 7 September 2023. Retrieved 7 September.
သွဟ် - အခိၚ်တေံဂှ်တှ်ေ ဗော်ညဳသၟဟ်မန် (MUP) မွဲရနွံ၊ နကုခမဳသၚ်ကီု တၠပညာတအ်ကီု သီုဖအိုတ်ဂှ် ပကောံ တုဲတှ်ေ ဒှ်အာဗော်ညဳသၟဟ်မန်၊ လက္ကရဴဏံ အကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် (ကံင် သဳပၞာန်) တအ် (သီ) ထိၚ်ထောံအဝဵုတုဲ သွဟ်ပေါဲရုဲမာဲဂှ်လေဝ် ဟွံသ္ပသမ္တီရလေဝ်၊ ဟွံသ္ပသမ္တီ တုဲတှ်ေ ညးစၞးလုပ်လဝ် ပေါဲရုဲမာဲ နူကဵု (ဗော်) MUP ဂှ်လေဝ် ဟွံလုပ်အဝေါင်ရ အဓိပ္ပါယ် ဍေံဒှ်အာဗီုဂှ်ရ။ မွဲ ပၠန်ဂှ်တှ်ေ လက်ထက် (ကံင်သဳပၞာန်) နစကလၟုဟ်ဂှ်တှ်ေ နူကဵု ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲ UEC တေံ ညးတအ်ပတိတ်ကၠုင်လဝ်သၞောဝ်တၟိရ၊ အတိုၚ်သၞောဝ်တၟိ ညးတအ် ပတိတ်လဝ်ဂှ်တှ်ေ ဗော် MUP ပိုယ်တအ်ဂှ် အလုံကၟိန်ဍုၚ်အာဟွံဂွံဂှ်ရ နကုဗော် MUP ဂှ် ညးတအ်ဒးက္လေင်ပ္တိုန်လဝ်စရင် စၞးတွဵု ရးဍုၚ်မန်ရဂွံ၊ ပါဲနူဂှ်မ္ဂး ရးတၞင်သဳကီု ဗဂေါကီု ဒေသကရေၚ်ကီု ဂွံပတန်ဗော်ဂှ် ယၟုတုပ် ဟွံဂွံ ပုဟ်လေဝ်။ ဇေတ်တ်တေံ မိက်ဂွံတၚ်ယၟုတၞဟ်ခြာဟွံသေၚ်၊ ယၟုဂှ် ဗော် MUP ရ၊ MUP တွဵုရး ကရေၚ်၊ ဆဂး နူကဵုညးတအ် (UEC) ဟွံကဵုအခေါၚ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒးပြံင်သၠာဲထောံယၟု ဗော်မန်တော တက်ရောင်။ မူဝါဒကီု ပရေၚ်ဒတူလိုၚ် ကီုဂှ် တုပ်ပ်ရ။
{{cite interview}}: Check date values in:|access-date=(help) - ↑ မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ (Mon Unity Party) ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခြင်း. Open (September 9, 2024). “ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ကြေညာချက်အမှတ် (၅ / ၂၀၂၄) ၁၃၈၆ ခုနှစ် ၊ တော်သလင်းလဆန်း ၇ ရက် (၂၀၂၄ ခုနှစ် ၊ စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်) မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ (Mon Unity Party) ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခြင်း မွန်ပြည်နယ်၊ မော်လမြိုင်မြို့၊ မြိုင်သာယာရပ်ကွက်၊ (၁၉) လမ်း၊ အိမ်အမှတ် (၁၆) တွင် ပါတီရုံးချုပ်ဖွင့်လှစ်ထားရှိသော မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ (Mon Unity Party) ကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့မှစ၍ နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေပုဒ်မ ၉ နှင့်အညီ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုကြောင်း ကြေညာလိုက်သည်။ မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ (Mon Unity Party) ၏ မှတ်ပုံတင်အမှတ်မှာ (၅၂) ဖြစ်ပါသည်။ ( ပုံ ) ကိုကို ဥက္ကဋ္ဌ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်”