မြေက္ကသိုဝ်၊ ဂိတု
ဂိတုမြေက္ကသိုလ် (အၚ်္ဂလိက်: Mārgaśirṣa, Burmese: နတ်တော်) ဒှ်ဂိတုမရနုက်ကဵု ဒစိတ် ပ္ဍဲမွဲသၞာံ ပ္ဍဲကြက္ကဒိန်မန်၊ ကြက္ကဒိန်ဟိန္ဒူ ကေုာံ ကြက္ကဒိန်ဍုင်အိန္ဒိယရ၊၊ အတိုင်ကြက္ကဒိန်မန်မ္ဂး ဂိတုစဲ နွံ ၂၉ တ္ၚဲရ၊၊
ဗွဲဓမ္မတာမ္ဂး ဂိတုမြေက္ကသိုဝ်ဂှ် ဒတုံဒၟံင် အကြာ ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗါ ကဵု ဒဳဇြေမ်ဗါ ပ္ဍဲ ကြက္ကဒိန်ဂရေဂေါရိယာန်၊ ဆဂး ပ္ဍဲသၞာံ မထပ်လဝ် ဒဂိုန်မ္ဂး ဍေဟ်ဟွံကိတ်ညဳကွေဟ်ဟ်ရ၊၊
နိရုတ္တိ
ပလေဝ်ဒါန်မြေက္ကသိုဝ် ဂှ် ကၠုင်နူ သံသကြိုတ် မာရ်္ဂၐဳရ်္ၑ ပ္ဍဲကဵု နက္သတ်လိက်ဝေဒမ္ဂး ညးကော်စ မြဂၐဳရ်္ၑ။ ယၟုဂိတုဝွံ သီုမကော်စ အဂြဟာယဏ။
သဘင်
ပလေဝ်ဒါန်ဂိတုမြေက္ကသိုဝ်ပေင်မ္ဂး ဒှ်အခိင်ပလေင်တၟိစတိတ်တုဲ ဒှ်အခိင် သဘင်ပ္ၚာန် မထၞက်ပလေင်တုဲ ကၠောန်ပ္ၚာန် ဖဲစကဵု သဂြာ၊ သတ်ဗြဴတုဲ ကဵုဒါန် ကုခမဳသင် ကေုာံ ကလောမသဂမၠိုင်ရ။
ပ္ဍဲကဵု သာသၞာဟိန္ဒူမ္ဂး ညးကၠောန်သဘင် ဝိကုဏ္ဍ ဨကာဒၐ လဆောဝ်ကော်စ ဨကာဒၐါ၊ မကၠောန်သဘင် ပ္ဍဲကဵု မြေက္ကသိုလ် ၁၁ မမံက်ရ။ မြေက္ကသိုလ် ၁၀ စွေက်ဂှ် ညးဝေင် သဘင်ဘာဂဝတ ပုရာဏ မဒှ်တ္ၚဲ ရှ်ေသှ်ေ ကျာ်ကာတျာယနဳ။ သဘင်ဘာရဝအရှတမိ မဒှ်တ္ၚဲ တၠညးသဳဝ မမံက်ပြာကတ် ပ္ဍဲတိ။
လိက်ပတ်
ပလေဝ်ဒါန်နူ အလင်္ကာစဟ်ၜါရာသဳ
ပလေဝ်ဒါန်မြေက္ကသဵုမော် သြောအ်ဇၞော်ဍုဟ်ညဳ ကၠဵုကဳဇၟာပ်ဝါ
အဘဴဂံက်ဂါ ဗၠာဲဖါပူတုက် ဆိုက်မုက်ဂြဴကြီု
ကောန်ဝုတ်ဒေအ်ဗြဴ သီုဇဴမေတ္တာ ဒးသြာဲအာကီု
ဗဟ် ညးဖျာ်ပၠီု သြာဲသီုမေတ္တာ သ္ဂောအ်မှာမွဲဝါ။
မြေက္ကသဵုပေင် ပ္လေင်လုပ်ခအဳ ကွဳဗြုဇၟာပ်ဒိုဟ်
ကျာဗၟော်ဗဂိုဟ် သတ်ဒဇိုဟ်ကြံင် ခဝုဲမံင်ဍိတ်ဍိတ်
ဒဒှ်ကောမွဲ သ္ၚောဲနူမိတ်ဒါန် ဒြဟာန်မှာမိတ်
စိုပ်ဍာ်ဒစိတ် ညံင်လံက်လဝ်ဂျိ ဂုဏ်မိဖျုန်ဂြိုဟ်။
မြေက္ကသဵုအိုတ် သြောအ်ဇၞော်ပိုတ်တဝ် တ္ၚဲသဝ်လဟိင်
ခဍာ်လံက်လိင် ကွိင်ပါင်ဟောကၠံင် ကောက်မံင်ပြဝါ
ဗဟ်ကောဗၠာဲမွဲ သ္ၚောဲနူမိတ်ဒါန် ဆာန်ရောဂွိုအ်အာ
စိုတ်ဗဟ်မံင်သၞာ ဂွံအာလေဝ်သ္ၚောဲ ရိုဟ်တ္ၚဲဗဟ်ဒွိင်။
လၟေင်ဂိတု (၁၂)
ပလေဝ်ဒါန်ပ္ဍဲမွဲဂိတု နွံ ၂၉.၅၊ ကြက္ကဒိန်တအ် ဖန်ထောအ် နကဵု ဂိတုလ္ၚဵု နွံ ၂၉ တ္ၚဲ၊ ဂိတုလ္ၚဵု နွံ ၃၀ တ္ၚဲ စဲ ၂၉၊ ပသာ် ၃၀၊ ဇှ်ေ ၂၉ ဆက်အာ စဵုကဵုအိုတ်၊၊
| Sanskrit | Pali | Mon | Burmese | Khmer | Lao | Sinhala | Thai | No. of
days |
Gregorian
(approx.) |
| Chaitra | Citta | စဲ(Cai) | Tagu (တန်ခူး) | ចេត្រ
(Chaet) |
ຈິຕ | Bak (බක්) | Chittra (จิตร) | 29 | March–April |
| Vaisākha | Visakha | ပသာ်(Pasāk) | Kason (ကဆုန်) | ពិសាខ
(Pisak) |
ວິສາຂະ | Vesak (වෙසක්) | Wisakha (วิสาข) | 30 | April–May |
| Jyaiṣṭha | Jeṭṭha | ဇှ်ေ(Jeh) | Nayon (နယုန်) | ជេស្ឋ
(Ches) |
ເຊດ | Poson (පොසොන්) | Chettha (เชษฐ) | 29 [30] | May–June |
| Āṣāḍha | Āsāḷha | ဒဂိုန်(Dagiun) | Waso (ဝါဆို) | អាសាឍ
(Asath) |
ອາສາລະຫະ | Æsala (ඇසළ) | Asanha (อาสาฬห) | 30 | June–July |
| Śrāvaṇa | Sāvaṇa | ခ္ဍဲသဳ(Khadat Sî) | Wagaung (ဝါခေါင်) | ស្រាពណ៍
(Srap) |
ສາວະນະ | Nikini (නිකිණි) | Sawana (สาวน) | 29 | July–August |
| Bhādrapada or Proshthapada | Poṭṭhapāda | ဘတ်(Bhat) | Tawthalin (တော်သလင်း) | ភទ្របទ
(Phuttrobot) |
ພັດທະຣະບົດ | Binara (බිනර) | Phatthrabot (ภัทรบท) | 30 | August–September |
| Āśvina | Assayuja | ဝဟ်(Wah) | Thadingyut (သီတင်းကျွတ်) | អស្សុជ
(Assoch) |
ອັດສະວະຍຸດ | Wap (වප්) | Atsawayut (อัศวยุช) | 29 | September–October |
| Kārttika | Kattikā | ကထိုန်
(Kathiun) |
Tazaungmon(တန်ဆောင်မုန်း) | កត្តិក (Katdeuk) | ກັດຕິກາ | Il (ඉල්) | Kattika (กัตติกา) | 30 | October–November |
| Mārgaśirṣa | Māgasira | မြေက္ကသိုဝ်(Mrakkasiuw) | Nadaw (နတ်တော်) | មិគសិរ
(Meukesae) |
ມິຄະສິນ | Undhuvap (උඳුවප්) | Mikkhasira (มิคสิร) | 29 | November–December |
| Pauṣa | Phussa | ပုဟ်(Puh) | Pyatho (ပြာသို) | បុស្ស
(Buss) |
ປຸສສ | Dhuruthu (දුරුතු) | Putsa (ปุสส) | 30 | December–January |
| Māgha | Māgha | မာ်(Māk) | Tabodwe (တပို့တွဲ) | មាឃ
(Meak) |
ມາດ | Navam (නවම්) | Makha (มาฆ) | 29 | January–February |
| Phālguna | Phagguṇa | ဖဝ်ရဂိုန်(Phawragiun) | Tabaung (တပေါင်း) | ផល្គុន
(Phalkun) |
ຜັກຄຸນ | Mædhin (මැදින්) | Phakkhun (ผัคคุณ) | 30 | February–March |
နိဿဲ
ပလေဝ်ဒါန်တၠဂုဏ်အ္စာဝေဒဉာဏ၊ ဇၟန်လိက်မန်တြေံတြဟ် ကေုာံ အလင်္ကာမန်ဂမၠိုင်