ဗုဒ္ဓဘာသာ
ဗုဒ္ဓဘာသာ
|
|---|
ဗုဒ္ဓဘာသာ(အၚ်္ဂလိက်: Buddhism)ဂှ် ဒှ်ဘာသာမစ္ၜုဲစ္ၜော် ဇၞော်မရနုက်ကဵု ပန် ပ္ဍဲဂၠးတိဏအ်[၁]မၞုံကဵု လၟိဟ်မၞိဟ် မစ္ၜုဲစ္ၜော် သီုဖအိုတ် ၅၂၀ ပြကောဋိကိုဋ်ပြင်င် (ဝါ) လၟိဟ်မၞိဟ်ဂၠးတိ ၇﹪ ပြင်င်တုဲ ကုညးစ္ၜုဲစ္ၜော်ဗုဒ္ဓဘာသာဂှ် ညးကော်စ ကောန်ဗုဒ္ဓဘာသာ (Buddhists)ရ၊၊[၂][၃]အခိုက်ကၞာ၊ ဓဝ်ပတှ်ေ ကေုာံ ဇၞော်ပၟဝ်/ဘာဝနာ နူဘာသာတမ်တအ်ဂှ်လေဝ် ပကောံစုတ်လဝ် ပ္ဍဲဗုဒ္ဓဘာသာကီုရ၊၊ တမ်မူလ ဗုဒ္ဓဘာသာဂှ် ကၠုင်နူ ဍုင်အိန္ဒိယ ခေတ်တြေံ နူအခိုက်ၐြမဏ/သမဏ အကြာခေတ်ဗဳသဳ ၆ ကဵု ၄ ဗွဝ်ကၠံတုဲ ပြးဇးအာ ပ္ဍဲအလုံမွဲ ရးအာရှရ၊၊ ပ္ဍဲဗုဒ္ဓဘာသာဂှ် ဂိုဏ်ဇၞော် နွံၜါ မကော်ဂး ဂိုဏ်ထေရဝါဒ မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဂိုဏ်ဝါဒညးဇၞော်ထေရ် ကေုာံ ဂိုဏ်မဟာယာန မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဂိုဏ်ယာန်ကွဳဇၞော် ရ၊၊
|
သာသနာကျာ် | |
| သာသနာကျာ် | |
| ကျာ် - သာသနာဓမ္မစေတဳ - သင်္ဂါယနာဂမၠိုၚ်၊ | |
| ကျာ်ဂမၠိုၚ် | |
| - ကျာ်ကက္ကုသန်- ကျာ်ကောဏာဂီု- ကျာ်ကဿပ-ကျာ်ဂေါတမ၊ | |
| စေတဳဂမၠိုၚ် | |
| ဓာတုစေတဳ- ဥဒ္ဒိဿစေတဳ- ပရိဘောဂစေတဳ- ဓမ္မစေတဳ-၊ | |
| မိမအ္စာ (အစရိယ) | |
| သိဒ္ဓတ္ထဂေါတမ - ဘိက္ခု (ခမဳသၚ်) - ဘိက္ခုနဳ (ခမဳဗြဴ) | |
| လက္ခဏာဂမၠိုၚ် | |
| အနိစ္စ - အနတ္တ - ဒုက္ခ-ဥပုသ် | |
| ဓရ်မ္ၚဵုကျာ်(၃၈)သာ် | |
| အယူဝါဒ | |
| သစ္စာ၄ပြကာ - ခန္ဓာ၅ပြကာ - သဳလ၅ပြကာ - ပညာ -သမာဓိ - သဒ္ဒါ | |
| တိပိဋကဂမၠိုၚ် | |
| တိပိဋက (ဝိနယပိဋကတ် - သုတ်ပိဋကတ် - အဘိဓမ္မာပိဋကတ် - မင်္ဂလသုတ်) | |
| ခမဳသၚ် | |
| ပုထုဇဉ်၊ - သာမဏဳ၊ - နိဗ္ဗာန်သတိတ်၊ - ဣသိ၊ -သောတာပန်၊ - သကဒါဂါမ်၊ - အနာဂါမ်၊ -ရဟန္တာ၊ - ဧတဒဂ်၊ နိဗ္ဗာန် ပရိက္ခ | |
| ဒ္ဂေတ်ဝတ်ဂမၠိုၚ် | |
| သမထ၊ ဝိပဿနာ၊ သတိပဋ္ဌာန်၊ - ဓုတင်၊ - ကမ္မဋ္ဌာန်း၊ - ဒုက္ကရစရိယာ၊ - နိကာယ် (၅)ပြကာ၊ - ဒ္ဂေတ်ဝတ်၊ | |
| လ္ၚောဝ်ကျာ် | |
| ပါဋ္ဌိပရိုတ်နၞော်၊ - တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ - ဂါထာ၊ - ဂါထာလ္ၚောဝ်ကျာ်၊ - ဩကာသ၊ -မင်္ဂလသုတ်- အဋ္ဌကထာ၊ | |
| ဂိုဏ်ဂမၠိုၚ် | |
| ထေရဝါဒ - မဟာယာန-တိဘက်-ဗုဒ္ဓဘာသာ | |
| ဒေသဂမၠိုၚ် | |
|
|---|
တင်ရန်တၟအ် အဓိကဗုဒ္ဓဘာသာ ခေတ်တြေံဂှ် သွက်ဂွံဇၞးကေတ် (ဝါ) သွက်ဂွံတိတ်ဗၠး နူကဵုဒဒိုက် ကေုာံ နူဘဝသံသာ မဒးချိုတ် ဒှ်တုဲ သွက်ဂွံလုပ်စိုပ် နိဗ္ဗာန် ဟွံသေင်မ္ဂး သွက်ဂွံအာစိုပ် ဒဒှ်ကျာ်ရ၊၊[၄][၅][၆]
မၞိဟ်တအ်ဟီုဂးမံၚ်ဂလာန်မ္ဂး သံသာဂှ် ဒှ်ဂလာန်တိတ်ကၠုၚ်နူပါၚ် ကျာ်တြဲဂေါတမရ။ စပ်ကဵုသံသာတွံလဝ်ဗွဲတြး ပ္ဍဲပိဏဋကတ်ပိ ကျာ်တွံလဝ်ဗွဲတြးနွံရ၊ ဝါဒကျာ်တြဲ ဂေါတမဂှ် ဒှ်ဝါဒဒုၚ်လဝ်တဲကဵု သံသာရ၊ ဒှ်ကျာ်တုဲ ဂလာန်ဟီုကၠာအိုတ် (ပထမ ဗုဒ္ဓဝစန) ဂှ် ဒှ်ဂလာန် စပ်မံက်ကဵု သံသာရ၊ ပ္ဍဲဂလာန်အကြဳု အနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ဘဝဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဒးဂေတ် ကၠုၚ်သံသာတုဲရ။ ပွမ္ဒးတန်ကၠုၚ် ပဋိသန္ဓိဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါဂှ် ဒဒိုက်ဇၞော်ကွေံရ။ ဂလာန်မပ္တံသာ်ဝွံ ဒှ်ဂလာန်ကျာ်တြဲဂေါတမ ဒုၚ်လဝ်တဲသံသာရ။
သံသာဝါဒဂှ် ဒှ်ဝါဒကျာ်ဒုၚ်လဝ်တဲရ။ ဂွံကၠုၚ်က္တဵုဒှ်ကျာ်လၟုဟ်လုကဴပန်အသၚ်ဃဲကဝ် ပရဲမွဲမဟာလက်ကဝ်ပ္တန်ကၠုၚ်ပါရမဳ အခိၚ်ပါရမဳဍိုက်ပေၚ်တုဲဟေၚ် ဂွံကၠုၚ်က္တဵုဒှ်ကျာ် ဂလာန်ကျာ်ဟီုမြော်ပ္တိတ်သာ်ဝွံ ဒှ်ဂလာန်ဒုၚ်တဲကဵု သံသာ ဒးဂေတ်မံၚ်သံသာဍာံရောၚ်ဂှ် ဂကူ ဗုဒ္ဓဘာသာတအ် ဒးပတှေ်ထေက်ရ။ လ္တူဂလာန်ဏံ မိက်ဂွံသၟာန်မ္ဂး သၟာန်မာန်ရ။ သံသာမ္ဂး ဣလဵုဍေံရော- မုရဴဂွံကော်ခဴစသံသာရော
ဂလာန်သွဟ်ဏံ ထေရ်နာဂေသန ဟီုသှ်လဝ်ကဵုသၟိၚ်မေလိုန်နွံရ။ ယွံသၟိၚ်ဇၞော် ယြဴမၞိဟ်မွဲ (သတ်မွဲ) က္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံဏအ်ဒၞဲါဏအ်တုဲ ဒးချိုတ်အာပ္ဍဲဘုံဏအ်ဒၞဲါဏအ်နွံရ။ ချိုတ်နူဘုံဏံဒၞဲါဏံတုဲ အာက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံတၞဟ်ဒၞဲါတၞဟ်နွံရ။ က္တဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံတၞဟ် ဒၞဲါတၞဟ်တုဲ ဒးချိုတ်အာပ္ဍဲဘုံဂှ် ဒၞဲါဂှ်ပၠန်တုဲ အာက္တဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞဟ် ဒၞဲါတၞဟ်ပၠန်ရ။ ယွံသၟိၚ်ဇၞော် ပွမချိုတ်ဒှ် ချိုတ်ဒှ်သာ်ဝွံဂှ် သံသာညးကော်စရ။ အ္စာ အဋ္ဌကထာ အဋ္ဌသာလဳနဳကဵုသွဟ်ပၠန်ဂှ် လၟေၚ်ခန္ဓ အာယတန ဓါတ်က္တဵုဒှ် ဟွံပိုတ်သ္ကိုတ်ဂှ် သံသာညးကော်ခဴစရ။
သံသာဟီုဂှ် သရုပ်တုဲဟီုမ္ဂး လၟေၚ်ချိုတ်ဒှ်ချိုတ်ဒှ် ဟွံပိုတ်သ္ကိုတ် ဒှ်မံၚ်ထပ်ကဵုထပ်ဂှ် သံသာသ္ဂးရ။ သံသာ သံသာ ဟီုမံၚ်ဂှ် ချိုတ်မံၚ်ဒှ်မံၚ်မွဲ ဘဝတုဲမွဲဘဝပၠန် ချိုတ်ဒှ်ချိုတ်ဒှ်မံၚ်ထပ်ကဵုထပ် ဂၠိုၚ်ကဵုဘဝဂှ် သံသာသ္ဂးရ။ ထေက်ကဵု ဒးစွံသတိဂှ် သတ္တအ်ဒးဂေတ်မံၚ် သံသာမွဲဘဝတုဲ မွဲဘဝပၠန်ဟီုဂှ် ရုပ်နာံဘဝဏံ ပြံၚ်ကၠောံအာဘဝတေံတုဲ ချိုတ်ဒှ်မံၚ်ရောၚ် သာ်ဝွံ လ္ပဖျေံစိုတ်ညိ ရုပ်နာံဘဝဏံရ အာက္တဵုဒှ်ဘဝဂတတေံ လ္ပပတှေ် လ္ပဟီုအိုတ်ညိ။ ဒုၚ်ယၟုဂကူဗုဒ္ဓဘာသာတုဲ ယဝ်ပတှေ်ယဝ်ဟီုသာ်ဂှ်မ္ဂး ဒှ်သဿတဒိဌိ လညာတ်ကွေတ်ဗၠေတ်မွဲရောၚ်။ ဒှ်လညာတ်ဗိုန်မွဲကရေက်ရောၚ် သာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် ရုပ်နာံဘဏံချိုတ်တုဲ ပိုတ်အိုတ်အာ ဘဝဏံရ မုဟွံဆေၚ်ကဵု ဘဝဂတတေံရ၊ သာ်ဝွံလေဝ်ဟီုဟွံဂွံ ဒှ်ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိလညာတ်ဗၠေတ်ချိုတ်တုဲ အိုတ်ပၠန်ရောၚ်။
ကွေတ်ဗုဒ္ဓဘာသာဂှ် ဒှ်မံၚ်အြကာ ဒိဋ္ဌိၜါဏံရောၚ်။ ရုပ်နာံဏံအာက္တဵုဒှ် ဘဝဂတတေံလေဝ်ဟွံသေၚ် ရုပ်နာံဏံပိုတ်အိုတ်အာ ဘဝဏံရလေဝ်ဟွံသေၚ် ကျာ်တွံထ္ၜးလဝ်ဒဒှ် က္တဵုဒှ်ဂတတေံဂှ် ဟိုတ်နူဟွံနွံတုဲ ဖဵုက္တဵုဒှ်ရလညာတ်ဒဒှ်ဍာံ (ဟိုတ်ကဵုဖိုလ်) ဒုၚ်တဲမာန်မ္ဂး ဒှ်ဗုဒ္ဓဘာသာဍာံမွဲရ။ သ္ဘဴဍေံဇိပ်ဂၠိပ် ဇြိုဟ်နက်မံၚ်ရောၚ် ဒးချပ်စၚ်ခြၚ်နကဵုညာဏ်ဍာံဍာံရောၚ်။ စပ်ကဵုပရေၚ်ကိစ္စ ဒဒှ်ဏံ သၟိၚ်မေလိုန် ရုပ်နာံဘဝဏံ ဟွံပြံၚ်အာမွဲသာ် ဂွံဒှ်ဘဝဂတတေံဂှ် ဟွံပတှေ်ဟွံစှ်ေစိုတ်တုဲ ဆက်သၟာန်လဝ် မှာထေရ်နာဂသေန (နာဂသိုန်) နွံရ။
ယွံတၠဳပိုန် ဒဒှ်ဏံညံၚ်အဲဍိက်ဂွံပတှေ်စှေ်စိုတ်မာန်ဂှ် တၠဳပိုန်ထ္ၜးကဵု ဥပမာမွဲညိကျာ်။ ယွံမရာဇ်သၟိၚ်ဇၞော် သၟတ်တြုံမွဲ နူပၟတ်ပၞာၚ်တေံဍေန်စၠောံ ကေတ်နၚ်ပၟတ်ပၞာၚ်မွဲတၞုၚ်ရ၊ ပၟတ်နူပၞာၚ်တေံကၠောံကၠုၚ်ပၟတ်ပၞာၚ်ဏံဟာ - သၟိၚ်ဇၞော် ဗီုလဵုညာတ်ရော- ယွံတၠဳပိုန် ပၟတ်ပၞာၚ်တိုၚ်တေံ ကၠောံကၠုၚ်ဟွံသေၚ်ရ။ ယဝ်ကၠောံကၠုၚ်မ္ဂး ပၟတ်ပၞာၚ်တိုၚ်တေံ ဒးပၠိုတ်အိုတ်အာရောၚ်။ လၟုဟ်ပၟတ်ပၞာၚ်တိုၚ်တေံလေဝ် နွံမံၚ်ဏီဖိုဟ်ရကျာ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ရုပ်နာံနူဘဝဏံ ဟွံပြံၚ်ကၠောံအာမွဲသာ် အာတန်ပဋိသန္ဓိဘဝဂတတေံရ။
ယွံတၠဳပိုန် ထပ်ထ္ၜကဵုဥပမာမွဲပၠန်ညိကျာ်၊ ယွံသၟိၚ်ဇၞော် ကာလသၟိၚ်ဇၞော် ဍောတ်တ်တေံ ကေၚ်ဗ္တောန်လဝ်ကဗျဇရၚ်အ္စာဂှ် သၟိၚ်ဇၞော်ကေၚ် သမ္တီလဝ်နွံဟာ၊ ကေၚ်နွံမံၚ်ရကျာ်။ ကဗျသၟိၚ်ဇၞော်ဂွံလဝ်ဂှ် ပြံၚ်ကၠုၚ်နူအ္စာတေံဟာ ဟွံပြံၚ်ရကျာ်။ ယွံသၟိၚ်ဇၞော် တုပ်ဗီုသာ်ဂှ်ကီုရ။ ရုပ်နာံနူဘဝဏံ ဟွံပြံၚ်ကၠောံအာ မွဲသာ် အာပ္တန်ပဋိသန္ဓိဘဝဂတ (အနာဂတ်)တေံရ။ ဘဝပိုဲသတ်တအ် ဒးဂေတ်မံၚ်သံသာဏံ ရုပ်နာံဘဝဏံတုပ်ကဵု ရုပ်နာံဘဝတေံရလေဝ်ဟွံသေၚ် တၟေၚ်အာနူရုပ်နာံတြေံတေံလေဝ်ဟွံသေၚ် တုပ်ကဵုဍာ်တှ်ကဵု ဍာ်တှ်ဓမ်ကီုရ။ ဍာ်တှ်ဓမ်ဂှ် ဍာ်တှ်ဇေတ်တ်ဟွံသေၚ် ဍာ်တှ်ဇေတ်တ်ဟွံမွဲလေဝ် ဍာ်တှ်ဓပ်ဒှ်ကၠုၚ်ဟွံဂွံကီုရ။ ဗွဲစၟတ်ဍာံပြဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်ရုပ်နာံဘဝဏံနွံတုဲ ဖိုလ်ရုပ်နာံဘဝဂတဒှ်ကၠုၚ်ရ၊ ဒှ်ကၠုၚ်ဗွဲအစောံ ဟိုတ်ကဵုဖိုလ်ရောၚ်။ ဒဿနဝွံ ဒှ်ဒဿနကျာ်တြဲဂေါတမဍာံမွဲရ။ ဟိုတ်နူချိုတ်ဒှ် ချိုတ်ဒှ် ပြံၚ်မံၚ်ဘဝထပ်ကဵုထပ် ဂၠိုၚ်ကဵုဝါတုဲ တရဴသံသာဂှ် သ္ၚောဲမံၚ်ရောၚ် တၠပညာတအ်ဟီုတွံမံၚ်ရ။ ညံၚ်ရဴဟွံညာတ်သၚ်ဗၚ်ၜဳမှာသၟိတ်ကီု၊ တမ်ကၞောတ် သံသာလေဝ် ညာတ်ကေတ်ဟွံမာန်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုတရဴဂၠိၚ်ဂမၠိုၚ် တရဴသံသာ မွဲဂၠိၚ်အိုတ်ရ။
ဖေက်ဒဒိုက်ဝဋ်သံသာမ္ဂး ဂၠံၚ်နဲဂွံဗတိုက်သံသာဂှ် ကျာ်တြဲတွံထ္ၜးလဝ်နွံရ။ လ္တူဂၠံၚ်ဏံပတှေ်တုဲကၠောန်မ္ဂး သံသာပိုတ်မာန်ရ။ သာသနာကျာ် သှေ်မံၚ် (၁၄၄၄) သၞာံဏီ နူကျာ်တြဲဂေါတမက္တဵုဒှ်တုဲ ဒဵုစိုပ်သာသနာ ကျာ် (၅၀၀၀) သၞာံအိုတ် လၟိဟ်သတ်ကျာ်ဒးဟံၚ်ပြာ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်ဂှ် (၂၄) အသၚ်ဃဲ (၆၀) နိလဟုတ်ဒးပေၚ်ရောၚ်။ ကျာ်တြဲဂေါတမ ဂွံမံၚ်အယုက်ဂၠေံတုဲ လုကဴ (၄၅) ဝှ်ကျာ်ဟံၚ်ပြာ်ဖျဴဏာသတ် (၄) အသၚ်ဃဲ (၆၀) နိဟဟုတ်ဏီတုဲ ဒးစွံလဝ်သာသနာ (၅၀၀၀) သၞာံဏီရ။ ပ္ဍဲလၟိဟ်သၞာံသာသနာဏံ သတ်သှ်ေမံၚ် (၄) အသၚ်ဃဲကဵု (၆၀) နိလဟုတ်ဂှ် ဒးပေၚ်လၟိဟ်ဍာံဍာံရောၚ်။
ပွမသ္ပထပိုယ်ပယျင်
ပလေဝ်ဒါန်ကောန်ဂကူမန်ပိုယ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠၚ် လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ပ္ဍဲဗုဒ္ဓဘာသာအိုတ်ရ။ ပရေၚ်ဘာသာဝွံ တၞီလုပ်မံၚ်ပ္ဍဲပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန် မွဲပြကာကီုရ၊ ကောန်ဂကူမန်တံ သၟိက်မိက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်အာဲကၟာဲသာသနာတုဲ သ္ပထပိုယ်,သ္ပပယျၚ်အိုတ်ရ၊ ဂလာန်မ္ဂး "သ္ပထပိုယ်၊သ္ပပယျၚ်"ဂှ် သ္ပသာမဏဳ၊သ္ပခမဳ ရဴသာ်ဝွံလေဝ် သ္ဂးတဴနွံကီုရ။ "မာတာပိတု ဂုဏံ အနန္တံ" ဂုဏ်မိမၜါဟီုဂှ် သွက်ဂွံပ္တောံၜတ်ဟွံမွဲရ၊ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဝွံဟေၚ် သွက်ဂွံခၠေဝ်ရော်ဂုဏ်မိကဵုမၜါဂှ် ကောန်တြုံတြုံမန်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံအာယုက် (၁၀-၁၂)သၞာံပြၚ်ၚ်တံဂှ် မိကဵုမၜါ ဒုၚ်ကဵုဒကာတုဲ သ္ပတဴထပိုယ်သာမဏဳရ၊ ကာလပေၚ်အာယုက် (၂၀)သၞာံမ္ဂး မိကဵုမၜါ ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ပဒကာတုဲ သ္ပတဴခမဳအိုတ်ရ။ ကောန်ဂကူမန်ပိုယ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ဂယိုၚ်တဴလမျီုနကဵုကမၠောန် ကၠအ်,ဂူ,ဝါဗ္ၚ သၟးဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်တုဲ၊ ပ္ဍဲအကြာဂိတုဖဝ်ရဂိုန် ဂိတုစဲ ဂိတုပသာ် အခိၚ်ကမၠောန်သၠးခိုဟ် ဥတုရာသဳလေဝ်ဒးရး သွက်ကောန်,သွက်ကောန်စဴတံဂမၠိုၚ် ဂွံသ္ပခမဳ,သာမဏဳဂးတုဲ၊ ရုဲစှ်တ္ၚဲခိုဟ်တ္ၚဲပြဲ အာတ်ပါန်အခေါၚ် အာကေတ်ကသပ်ဂၞန် ပ္ဍဲဇရေၚ်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတံအိုတ်ရ။ ကာလစိုပ်အခိၚ်ပြာပ်တိုန်ဇရေၚ်ဘာမ္ဂး နူဌာန်သ္ၚိဏံ မိမ၊ ညးဇၞော်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မိန်ယိုက်ကေတ် ဗဗေၚ်သ္ၚာ ဝုတ်တ်တံဂှ် ယိုက်ဏာဂၞဳ၊ ထကဝ်၊ ယဵုဏာဍာ်နုၚ် ဓုပ်ပၞာၚ်သ္ဍဴနာနာသာ်တံဂှ်တုဲ ဂၠောဲတိုန်အာဘာရေၚ်ၚ် ဗွဲလၟေၚ်ၚ်၊ လက္ကရဴဂှ် ကဝါ်ဏာလၟောဝ်ထပိုယ်၊ လၟောဝ်ပယျၚ် နကဵုမၞိဟ်၊ နကဵုစိၚ်ချေံ၊ နကဵုခုၚ်ဒၠာဲ ကဝါ်ကြေဝ်ဂေတ်ကွာန်တုဲ ပြာပ်တိုန်ဇရေၚ်ဘာတေံရ၊ အခိုက်ကၞာကွာန်လ္ၚဵုဂှ် သီုကဵုကွိၚ်ကွိုက်၊ လှ်ေဒယှ်ေလေဝ်နွံတဴ ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
မၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ ရဲယိုက်မိန်ဗဗေၚ်သ္ၚာဂၞဳထ္ကဝ်တံဂှ် ကာလစိုပ်ဘာမ္ဂး ကွာ်ဂေတ်ဘာ "ပဒက်သိုန်" ပိလ္တန်ရ၊ ဗ္ဒက်သိုန်မ္ဂးဂှ် ဂေတ်လ္ပာ်တဲပုၚ် သ္ဂးတဴရ။ ညးကဝါ်နၚ်လၟောဝ်ထပိုယ်၊ လၟောဝ်ပယျၚ်တံဂှ် စိုပ်ဘာမ္ဂး ဂေတ်ဘာပိဗ္ဂေတ် ကးသော်က္ဍိုပ်တုဲဒှ်အိုတ်တုဲ ယိုက်ပ္တိုန်ဏာဘာရ၊ ကာလဂှ် တၠဳပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်ပါဠိမ္ၚဵုတုဲ ကျာ်ဇၞော်အ္စာပ္တိုန်ကဵုထပိုယ်ရ၊ အာယုက်စိုပ်မ္ဂး နူဘဝထပိုယ်ဂှ် ဆက်ဗှ်ပ္တိုန်အာကဵု ဘဝခမဳမပြဲပြဲရ။ ကောန်ဂကူမန်ပိုယ်ဂှ် ဟိုတ်နူလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက် ပ္ဍဲကွေတ်ဗုဒ္ဓဘာသာဂှ်ကီု၊ ရန်တၟံကဵုတၠဳပိုန်ကျာ်တြဲတွံလဝ် သွက်မိကဵုမၜါ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်အာဲကၟာဲသာသနာမပြဲပြဲကီု ဓဝ်သဒ္ဓါပတှ်ေနွံသာ်ဏံတုဲ က္လိဂွံကောန်တြုံမ္ဂး သွက်ဂွံဒှ်အာမဗဳဇပါရမဳပ္ဍဲသာသနာတၠဳမၞုံကဵုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဒုၚ်သ္ပကဵုဒကာ ထပိုယ်၊ ခမဳအိုတ်ရ။ လ္ပာ်မိအံက်ဂှ် ဟိုတ်နူဒှ်ဒၟံၚ်ဘဝမၞိဟ်ဗြဴတုဲ အခေါၚ်သွက်သ္ဂောံဒှ် ဘဝထပိုယ်ခမဳဂှ် ဟွံသၟတ်ရထတုဲ က္လိဂွံကောန်တြုံရတ်မ္ဂး ယဝ်ကောန်တြုံရတ်ဂှ် ဂွံအာစိုပ်ဒှ်ဘဝထပိုယ်ခမဳမပြဲပြဲမ္ဂး မိအံက်တၠဂုဏ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ကဵုက္လိဂွံအာစိုပ်ဒဒှ် ဘဝထပိုယ်ခမဳကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်ဖိုလ်သာ်ဏံ ဟိုတ်နူတၠဳမၞုံကဵုပိုန်ကျာ်တြဲတွံလဝ် နွံတဴဒၟံၚ်သာ်ဏံတုဲ ကုကောန်ဂကူမန်ဗုဒ္ဓဘာသာ ညးမလၟောဝ်လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ပ္ဍဲသာသနာတၠဳမၞုံကဵုပိုန်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် က္လိဂွံကောန်တြုံရတ်မ္ဂး ကဵုသ္ပတဴထပိုယ်၊ ခမဳဘဝမသၠုၚ်ပြဲရ။ ယဝ်ရဟွံဂွံသ္ပထပိုယ်ခမဳမ္ဂး ညးဟွံပၠောပ်အဝေါၚ်မၞိဟ်တြုံရောၚ်၊ သီုဟွံဂွံသ္ပထပိုယ်ခမဳမွဲသာ်ဏီတုဲသွက်ဂွံသ္ပဒ္တဴအိန်ထံၚ်ဂှ်လေဝ် မိမညးဇၞော်ဇၞော်တံ ညးဟွံမိက်ကဵုအခေါၚ်ဖျေံဒၞာဲ အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳ ကောန်ဂကူမန်ပိုယ် နွံတဲဒၟံၚ်သာ်ဝွံရ။ အခိၚ်ကာလအာယုက်ပေၚ် (၂၀)သၞာံမ္ဂး ကောန်တြုံတံဂှ် ဒးသ္ပခမဳရောၚ်။ ပရိက္ခရာဒ္စာံမ္ဂးဂှ် ၁။သ္ကိုပ် ၂။သ္ပိုၚ် ၃။သ္ၚာ ၄။ကာယဗန် (ပ္ဍဲပန်) ၅။ဗဗေၚ် ၆။ၜုန်ကးသော်က္ဍိုပ် ၇။တၞိၚ် ၈။ခ္ဍိုဟ်ဍာ် (မ္ၚးပန်) ပ္ဍဲပန် မ္ၚးပန် ပံၚ်ဒှ်ပရိက္ခရာဒ္စာံရ၊ ဣဝွံ ဒှ်အရပ်အစပ်သွက်ခမဳရောၚ် ။
နိဿဲ
ပလေဝ်ဒါန်- ↑ "Buddhism". (2009). In Encyclopædia Britannica. Retrieved November 26, 2009, from Encyclopædia Britannica Online Library Edition.
- ↑ Pew Research Center. "Global Religious Landscape: Buddhists". Pew Research Center.
- ↑ "Christianity 2015: Religious Diversity and Personal Contact" (PDF). gordonconwell.edu. January 2015. Retrieved 29 May 2015
- ↑ Gethin, Rupert (1998), Foundations of Buddhism, Oxford: Oxford University Press, ISBN 978-0192892232
- ↑ Harvey, Peter (2013). An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices (2nd ed.). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0521676748.
- ↑ Powers, John (2007). Introduction to Tibetan Buddhism (Rev. ed.). Ithaca, NY: Snow Lion Publications. pp. 392–393, 415. ISBN 978-1-55939-282-2.